Breskensche Courant
EERSTE BLAD
Dagblad voor Zeeland, waarin opgenomen de
Prachtige offervaardigheid.
Herwaardeer^ van den goud
voorraad der Nederlandsche Bank
Ook wij hebben gordels van staal, beton,
aarde en water.
Dz oorlog ter zee.
Duizenden Russen
vinden in Finland
den dood.
issf ngsche Courant
78ste JAARGANG
NUMMER 20
WOENSDAG 24 JANUARI 1940
rt.Donnementsprys: h ct. pel weeK ol J z 20 pet
Kwartaal, Franco per post 2.50 Afzonderlijke
nummers 5 ct. Voor het buitenland neme men een
abonnement op het postkantoor zvjnei gemeente.
Advertentieprijs: Van 15 regels t i 25, iedere
regel meer 25 cent. Bij abonnement speciale
prijs. Kleine advertenties van 1--5 regeis
50 cent, iedere regel meer 10 cent (max. 10
regelsDerde plaatsing gratis. Vooruitbetaling.
CJitgave: Firma F. V AIS DE VEL.DE .Jr.,Bureaux
Walstr. 58-60, el 10 (2 lijnenGiro No. 66287.
Eigen kantoren te :Breskens, Dorpsstraat, TeL 21;
Oost-en West-Souburg, Kanaalstraat 45, Tel. 85
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLlCITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR D E V E R E E N I G I N G „DE NEDERLANDSCHH DAGBLADPERS'
kort commentaar.
Gisteravond is weer eens gebleken,
dat de Zeeuwen weten wat offervaar
digheid is.
Op zichzelf is dat niets nieuws. En
dan behoeven wij niet ver in de historie
terug te gaan men denke bijvoorbeeld
aan het prachtige resultaat van de kort
geleden te Vlissingen gehouden inza
meling voor de vervolgden om geloof
en ras. Dit was geen toevallig ver
schijnsel, maar een uiting van een be
staande eigenschap te willen helpen
waar het noodig blijkt.
Dinsdagavond zijn in onze provincie
drie bijeenkomsten ten bate van Fin
land gehouden. Het zouden er eerst
twee zijn, nl. die in de Gereformeerde
kerken van Vlissingen en Middelburg
op het laatste moment kwam daar nog
een bijeenkomst in den Mtddelburg-
schen schouwburg bij. Bijzonderheden
vindt men in het verslag elders in ons
blad.
De vergadering te Vlissingen werd
door 1050 menschen bezocht en de col
lecte bracht 320 op. De kerkelijke
bijeenkomst te Middelburg trok 900
bezoekers en in den Schouwburg wa
ren 300 menschen. De Middelburgsche
collecte leverde 435 op, terwijl een
milde gever, die onbekend wil blijven,
in den Schouwburg onder enveloppe
100 deed overhandigen.
In totaal hebben gisteravond dus
2250 menschen geluisterd naar de ver
schillende sorekers, o.m. naar den Fin
den heer Van der Vlugt
ie de bijeenkomsten het
evoerd.
eds genoemde bedragen.
toegangsbewijzen ver-
jisteravond in Vlissingen
75 boekjes „Finlands lot" werden ge
plaatst, waarvan per stuk 1.25 ten
bate van Finland komt. Wie nog op
deze wijze wil helpen, kan deze week
bij de boekhandelaren terecht. De kos
ten die gemaakt moesten worden zul
len de 100 zeker niet overschrijden,
zoodat in twee Zeeuwsche gemeenten
op één avond voor het vrijheidlievende
doch bedreigde Finsche volk circa
1140 netto is bijeengebracht.
Bravo Zeeuwendat is nog eens
naastenliefde in de practijk 1
DE GULDEN BLIJFT ZWEVENDE.
Bij de Tweede Kamer is een wetsont
werp ingediend tot voorloopige voorziening
ten aanzien van de waardebepaling van
den voorraad gouden munt en gouden
muntmateriaal van de Nederlandsche Bank
en regeling van de gevolgen dier voor
ziening.
In de memorie van toelichting zegt de
minister, dat sedert Nederland in Septem
ber 1936 den gouden standaard heeft ver
laten, in de boeken der Nederlandsche Bank
de waardeering van den aan haar toe-
benoorenden goudvoorraad gehandhaafd is
op den grondslag van den ouden aankoop
prijs van goud, welke prijs laatstelyk
1647.50 per kg. fijn bedroeg.
De regeering was van cordeel, dat uit
hoofde van een en ander de nadeelen, wel
ke uit de handhaving van den ouden goud
prijs voortvloeien, aanvaard moesten
worden.
Deze nadeelen betreffen in de eerste
plaats de financiering van het egalisatie
fonds en voorts de voortzetting van de
afschrijving op het door de Nederlandsche
Bank geleden pondenverlies cvereenkomstig
de bij de wet van 27 Mei 1932 getroffen
regeling. In beide opzichten is in de eerste
plaats het financieel belang van den staat
m het geding.
lti<u doofde van deze omstandigheden
lldt de staat een nadeel, dat aan de hanci
er huidige gegevens op omstreeks 2V2
j&nlioen per jaar kan gesteld worden. Hier-
rHtVa^ 00£ kouden, dat, zou de
e °P de geldmarkt een verdere stijging
De groei van onze verdedigingslinie.
Tijdens een oefening, welke dezer dagen
ergens bij het veldleger onder het oog van
luitenant-generaal J. J. G. baron Van
Voorst tot Voorst werd gehouden, was de
Pers in de gelegenheid een stukje te zien
van de versterkte linie, welke als tooneel
van de oefening diende.
Militaire geheimhouding eischt, dat over
onze defensiewerken niet te veelvuldig ge
schreven wordt, en daarom kan een ver
slaggever niet te veel in details treden.
Toch deed het hem goed eens van naby te
zien wat hij wel wist, dat bestond krach
tige en modern versterkte linies. Ons le
ger zou, aLs de nood aan den manzou ko
men, niet in het open veld behoeven te
vechten, doch zou beschikken over weer-
standslijnen, waar het den vijand zou kun
nen opwachten.
Nu trof het in zooverre slecht, dat het
üetrokken stuk .front" geografisch al zeer
sterk was, doordat het in de flank be
schermd werd doof waterloopen en inun
daties, terwyl ook overigens de terreinge
steldheid in de flanken van het acces zoo
danig was, dat het acces ook zonder ver
sterkingen moeilijk te forceeren zou zijn.
De defensiewerken welke hier zijn uitge
voerd, zijn daarom niet zoo uitgebreid, dal
zij representatief voor alle andere ver
sterkte terreinstrookèn genoemd kunnen
worden er zouden' veel „mooiere" getoond
kunnen worden.
Een vermakelijke geschiedenis.
Het hierbedoelde acces d.w.z. een
niet-geïnundeerde strook tusschen inunda
ties doorloopende sluit aan op de de
fensiewerken van onze vaderen. Stukken
van de achterste lijn dateeren uit den tijd
van PrinsMaurits, wiens strategisch in
zicht nog steeds waarde blijkt te hebben.
Dit wordt door een anecdotische bijzonder
heid geïlustreerd Eenige jaren geleden
besloot een gemeentebestuur een groots
aarden verhooging in de buurt van het
acces, een onnut lijkende terp, te doen aioo
pen om mefc de aldus gewonnen aarde
eenige lager gelegen weilanden op te hoo-
gen. Onbekend met deze voorgeschiedenis
besloot eenige maanden geleden de artille
rie-officier, die opdracht had ter bescher
ming van het acces een goede plaats voor
de opstelling van eenige batterijen te zoe
ken, een aarden verhooging te doen aan
brengenprecies op de plaats, waar
driehonderd jaar lang de door Maurits be
volen wal gelegen had 1
Oude fortificaties hebben waarde.
De theorie, dat onze oude fortificaties
geen waarde meer zouden hebben, heeft
afgedaan. By den aanleg van versterkin
gen op groote schaal, zooals deze in de
laatste zes maanden is aangepakt, heeft
men van de oude forten en wallen ook
dankbaar gebruik gemaakt Zoo werd in
het bij de oefening betrokken acces de
achterste lijn gevormd door een gemoderni
seerd fort en een forschen wal, die achter
de inundaties aan de flanken doorliep. Het
fort was van nieuwe stalen pantserkoepels
voorzien. De wal was aanzienlijk versterkt,
zoowel door het storten van enorme mas
sa's klei, als door het aanbrengen van be
tonnen kazematten. Eenvoudig was dit
niet, aangezien dit soort wallen tevens
waterkeerend behoort te blijven, ook by
beschieting. Men begrijpt, dat. het smal
spoor, dat over den dijk liep, maanden en
maanden in bedrijf is geweest voor deze
enorme grondverplaatsing.
Massa werk verzet.
De oude linie echter kon slechts als basis
dienen moderne verdediging eischt diepte
Daarom waren de artillerie in het algemeen
achterwaarts en een groot deel der overige
troepen naar voren opgesteld. De verster
king in de diepte was volledig het werk
der laatste maanden. Het ongeveer 500
meter breede acces heeft maanden lang
werk gegeven aan een regiment infanterie,
eenige afdeelingen artillerie en andere
hulptroepen, plus aan een aantal burger-
aannemers en hun werklieden. De troepen
zorgden voor den handenarbeid. Zij hadden
uit hun midden ook betonploegen gevormd,
die naast de burgerarbeiders bij dè uitvoe
ring van de betonnen kunstwerken mee
hielpen. Een breede tankgracht, behoorlijk
van versperringen voorzien, sloot het acces
over de volle breedte af. De gracht was
machinaal gegraven. Voorts was het ter
rein doorspekt met hindernissen, mijnen
velden en kleine vuurspuwende bergen
mitrailleuropstellingen en schutte rsnes^en.
Als men bedenkt, dat al deze opstel
lingen niet gegraven konden worden,
maar door ophooging moesten ont
staan, dan krijgt men eenig besef van
den geweldigen arbeid, die daartoe
noodig is geweest.
Het kenmerkende van moderne linies is,
dat zij van buiten af weinig zichtbaar zijn.
Met de Maginot-linis is dat bijv. ook het
geval. Zoo'n paai knobbels in het terrein,
wat beteekenen zrj voor een aanvaller?
Zoo denkt de leek misschien, wanneer de
aanblik van kleine betonnen en aarden
kazematten hem by den eersten oogopslag
weinig imponeert.
Zij beteekenen vuur op een punt waar
de vijand het liever niet wil hebben. Men
kan er op rekenen, dat evenals Maurits
zijn aarden wal blijkbaar op hèt aange
wezen punt had gemaakt ook thans de
pillendoozen en mijnenvelden en draadver
sperringen en tankgrachten enz. precies
daar zijn aangelegd, waar zij noodig zijn.
De militair noemt dat uitbuiten van bet
terrein. Het is van oudsher de opzet van
de strategen geweest den vijand te laten
vechten op een plaats die men voor hem
heeft uitgezocht. Tegenwoordig beteekent
dat nog meer dan vroeger, hetgeen duide
lijk wordt bij de beschouwing van een mo
dern vuurplan, waarop aan elk kruispunt,
elk boschje, elke bocht in een dijk, boer
derij, elke sloot een speciaal vuur is toe
gedacht, daar te brengen door het daartoe
geëigende wapen. In dat licht beteekenen
zij veel, die verspreide knobbels in het pol
derland. En dat zij klein zijn, des te be
ter het zal een vijand moeite kosten ze
één voor één onschadelijk te maken.
De tijd, die ons leger sinds de mobilisa
tie heeft gehad, is goed besteed. Het werk
was hard en eentonig, doch het resultaat
is, dat het Nederlandsche volk zich niet
onbeschermd behoeft te gevoelen. Ook wy
hebben thans gordels van staal, beton,
aarde en water.
gaan vertconen, dit nadeel dientengevolge
aanmerkelijk zou kunnen toenemen.
Na het voorafgaande zal het geen ver
wondering wekken, dat de minister zich
heeft afgevraagd of in Nederland aan de
tot dusver gevolgde, hierboven uiteen
gezette gedragslijn zou zijn vast te hou
den.
Hij is tot de slotsom gekomen, dat deze
vraag ontkennend noet beantwoord wor
den.
Alle groote landen er de overgroote
meerderheid der overige landen hebben
thans de depreciatie van hun munteenheid
in dé boekhouding der circulatiebanken tot
uitdrukking gebracht. Dit moet er toe
leiden, dat een terugkeer tot de oude
pariteit en een belangrijke vermindering
van de huidige depreciatie niet langer ge
acht kunnen worden op het terrein der
redelijke verwachtingen te liggen.
Bovendien is duidelijk tot uiting ge
komen, dat op een herstel van den
gouden standaard en een definitieve
stabilisatie van de nationale geldeen-
heden binnen betrekkelijk korten ter
mijn niet valt te rekenen.
De minister is niet van oordeel, dat
thans tot de wettelijke stabisatie van den
gulden zou zijn over te gaan.
Het karakter van een zwevende valuta
we dt derhalve door de voorgestelde rege
ling niet aan den gulden ontnomen.
Deze regeling beoogt, bij. wijze van vcor-
loopige voorziening, te geraken tot een
herwaardeering van den goudvoorraad van
de Nederlandsche Bank op den grondslag
van een depreciatie van den gulden met 18
ten honderd. Dit percentage stemt onge
veer overeen me. de. geringste depreciatie,
welke de gulden sedert het verlaten door
Nederland van den gouden standaard, heeft
vertoond. De tegenwoordige depreciatie be
draagt ten naastenbij 22 ten hcnderd.
De thans voorgestelde herwaardeering
zal, zooals van zelf spreekt, een belangrijk
verschil opleveren met het bedrag van
ruim 1013 millioen, waarop de goud
voorraad op 2 Januari 1940 te boek stond.
Op den grondslag van de hiervoren be
doelde depreciatie van 18 pCt. zal de goud
voorraad van de Nederlandsche Bank te
waardeeren zijn tegen een prijs van 2009
per kil;.gr am fijn. Deze prijs beteekent een
waardeering van den totalen voorraad op
een bedrag, dat ruim 221 millioen hooger
gelegen is dan het thans opgevoerde be
drag. Ter voorkoming van misverstand zy
reeds aanstonds opgemerkt, dat een aan
merkelijk deel van dit verschil vcor de
bank een zuiver fictief karakter draagt,
aangezien het ontstaan is v't den hier
boven bedoelden verkoop van goud door
het egalisatiefonds aan de bank tegen den
fictieven pry's van 1647,50 per kg. fijn.
De minister stelt er prys op te dezer
plaatse mede te deelen, dat de rekening
van dit fonds een batig saldo aanwijst.
Van het hiervoren bedoeld voordee-
lig verschil behoort een bedrag van
29.889.408,15 te worden bestemd tot
vereff :ing van het 'estyds door de Ne
derlandsche Bank geleden pondenverlies.
Dit verlies zou niet geleden zyn, wanneer
reeds terstond na den val van het En-
gelsche pond ook hier te lande de gouden
standa l ware losgelaten.
De .est van het voordeelig verschil be
hoort, naar het inzien van den minister,
aan den staat ten goede te komen.
Overigens is de minister met het bank-
bestuur van oordeel, dat het bedrag van
29.889.408,15 niet bestemd moet worden
tot uitkeering aan de deelgerechtigden in
de winst der bank. Meerbedoeld bedrag zal,
na aftrek van het saldo-v ondenverlies ad
ruim 7.6 millioen, geheel tot versterking
van de reserve-positie der bank werden
gebezigd.
Engelsche destroyer tot zinken
gebracht.
WAARSCHIJNLIJK ALLE 175
OPVARENDEN VERDRONKEN.
Naar .Reuter meldt is de Britsche
torpedobootjager „Exmouth" tot zinken
gebracht door een myn of torpedo. Men
vreest, dat alle 175 opvarenden om het
leven gekomen zyn.
De „Exmouth" is een flottieljeleider van
1475 ton, die in Portsmouth was gebouwd.
Het schip had 330.000 pond sterling gekost
en was in 1935 in dienst genomen. Het was
bewapend met vijf 4.5 duims kanonnen en
zes kleinere stukken geschut henevens acht
21 duims torpedolanceerbuizen. De „Ex
mouth" is de vijfde Britsche torpedoboot
jager, die sedert het begin van den oorlog
verloren is gegaan. Het is echter de eerste,
die met man en muis is gezonken.
DRIE SCHEPEN OP MIJNEN
GELOOPEN EN GEZONKEN.
Het Noorsche stoomschip „Pluto" (1598
ton) uit Haugesund en het Britsche
stoomschip „Balt Anglia" (1523 ton) uit
Londen zijn gisteren aan de Noordwestkust
van Engeland gezonken, nadat deze sche
pen op mijnen waren geloopen.
Er zijn geen menschenlevens verloren
gegaan. De 22 leden der bemanning van de
„Pluto" en de 27 van de „Balt Anglia" zijn
in de booten gegaan en veilig aangekomen
in een visschersdorp.
De bemanningen van visschersschpen
hebben gezien, dat de beide schepen in de
lucht vlogen. Zrj slaagden er in alle red
dingbooten op sleeptouw te nemen en naar
de haven over te brengen.
De kapitein van de „Balt Anglia", Tho
mas, zei dat bjj de „Pluto" volgde, toen er
zich aan boord van de „Pluto" plotseling
een ontploffing voordeed, waardoor dit
schip begon over te hellen. Hy gaf orders
voor de „Balt Anglia" de „Pluto" hulp te
verleenen, maar toen hij zag dat de vis-
schersschepen de bemanning van de Plu
to" opnamen, besloot hij verder te gaan.
Kort daarop is zijn eigen schip op een mijn
geloopen.
Het Noorsche stoomschip „Sydfold"
(2433 ton) is aan de Schotsche kust gezon
ken. Het schip is op een mijn geloopen of
door een torpedo getroffen. Negentien lei
den der bemanning zijn door een ander
Noorsch schip gered. Vijf personen worden
vermist.
Zweectsch overlevende van vergaan
schip gered.
De eenige overlevende van vijf Zweed-
sche zeelieden, die op een vlot in de
Noordzee twee dagen rondzwalkten, is
gisteravond in een haven aan de noord
oostkust aangekomen. Hy was gered door
hst Noorsche schip „Leka". Op het vlot
lagen nog de bevroren lijken van zijn vier
scheepskameraden onder welke zich ook
dat van zijn jongeren broer bsvond.
De vijf man waren opvarenden van het
Zweedsche schip „Foxen", dat op de
Noordzee door een mijn of een torpedo tot
zinken was gebracht. Geheel doorweekt en
zonder voedsel of water, waren zij aan de
slementen overgeleverd. De een na den
ander stierf door uitputting. De overle
vende, Stig Bergstrom oud 23 jaar, was
volkomen uitgeput, toen de „Leka" hem
ontdekte. Hy had echter nog de kracht
zich aan het vlot vast te klemmen. Hij
was zoo verzwakt door ontbering en hon
ger, dat hy nauwelijks konl staan, toen de
„Leka" de haven was binnengeloopsn. Hij
zal in een ziekenhuis worden opgenomen.
De gezagvoerder van de „Leka" was ka
pitein Otto Petersen uit Oslo, die eenigen
tijd geleden den gezagvoerder en drie leden
der bemanning van het Noorsche schip
„Manx" op de Noordzee redde, wslk schip
eveneens tot zinken was gebracht.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
«•1.
curl
tnssscn
wan
len
cl
«9
Nederlanders krijgen geen verlof om
zich in Finschen krijgsdienst te begeven.
(Pag. 1, eerste blad)
Nederland gaat 100.000 schenken aan
het Finsche Roode Kruis.
(Pag. 1, tweede blad),
De oorlog ter zee eischt nieuwe slacht
offers. (Pag. 1, tweede blad),
ZIE VERDEK EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN
FINNEN VERIJDELEN OMSINGELINGS
POGING TEN N.O. VAN HET
LADOGAMEER.
Sovjet-luchtmacht bombardeert steden.
De Russen zetten grooten druk ach
ter hun nieuwen aanval op het 80 km.
lange front ten noordoosten van het
Ladogameer tot aan de grens. Deze
sector dreigt van vitaal belang te
worden. Wanneer het roode leger er
hier in zon slagen door te breken,
(hetgeen zeer onwaarschijnlijk lijkt,
op dit oogenblik), zou het in staat zijn
om bet Ladogameer te trekken en de
Mannerheim-linie in den rug aan te
vallen. De laatste offieieele berichten
echter melden, dat de Finnen allo
aanvallen hebben gebroken en den
Russischen troepen zware verliezen
hebben toegebracht.
De Russen vallen en masse aan na een
zware artillerievoorbeireiding en hun troe
pen rukken op achter een gordijn van gra-
naatvuur. De Finnen wachten echter een
gunstig oogenblik af om een vernielend
vuur te openen op de aaneengesloten roode
gelederen, waarna een krachtige tegen
aanval de gedecimeerde Russen terugdrijft
naar hun oorspronkelijke stellingen, zoo
niet verder terug.
In het legerbericht wordt medegedeeld,
dat bij Kollanjoki alleen de Russen dui
zend man verloren, hetgeen eenige aandui
ding geeft van de kracht der inspanning,
die de Russen zich thans getroosten, aldus
Reuter.
Eenzelfde aantal manschappen als bij
Kolanjoki verloren de Russen in de buurt
van Aittajoki tusschen Summa en Merka-
jaérvi aan het front in Karelië. Een Rus
sisch bataljon ging er tot den aanval over
in de hoop de Finnen te verrassen, doch
kon slechts tot op een paar honderd meter
van de Finsche linies naderen, waar heb
werd vernietigd. De Finsche troepen heb
ben een groot aantal stukken geschut van
de luchtafweer buit gemaakt.
Men verwacht in den sector van het
Ladogameer een belangrijke ontwikkeling
in de operaties.
Aan het front van Salla is geen wijzi
ging in den toestand gekomen. De Russen
blijven er in versterkte stellingen gekan-
tonneerd.
Russische luchtaanvallen vinden
voortgang.
De bedrijvigheid der Russische lucht
macht was Maandag vrij gering in verband
met de weersomstandigheden. Niettemin
hebben de Russen in het zuidwesten en het
noorden van Finland luchtaanvallen ge
daan. Zij hebben ongeveer 400 bommen la
ten vallen. In de verschillende aangevallen
plaatsen zijn 917 gebouwen verwoest of
beschadigd, terwijl drie personen ernstig
gewond werden.
Te Hyaynsami werd een ziekehuis ge
troffen: twee dokters en negen broeders
zyn gedood. Te Nurmis is een vliegtuig
bom van 100 kg. terecht gekomen in den
schuilkelder van het garnizoenshospitaal.
Negentien personen werden gedood, o.m.
een arts en verscheidene zieken. Tal van
zieken werden zeer ernstig gewond. Negen
Russische vliegtuigen zijn neergehaald.
Het Russische legerbericht.
Het communiqué van het hoofdkwartier
van het militaire district Leningrad luidt
Op 23 Januari hadden er verkenningen
plaats in de richting van Ukhta en Re-
pola. Ook in de richting Petrozavodsk was
er activiteit van eenige detachementen in
fanterie. In de landengte van Karelië trad
de artillerie op en hadden verkenningen
plaats. De Sovjet luchtmacht leverde ge
vechten en hield verkenningsvluchten.
