Breskensche Courant
Cjraffs
MEUWSEN
EERSTE BLAD
iLKAAR
Dagblad voor Zeeland, waarin opgenomen de
De „Admiral Graf von Spee" door eigen
bemanning tot zinken gebracht.
Een dramatisch einde van het Dmische
vestzakslagschip.
Alle opvarenden schijnen in veiligheid te zijn.
wordt Uw Hoed
ais nieuw gestoomd
bij aankoop oan
f 2.50
DE MODEZAAK
De Midza-bus wordt inplaats van heden
avond, morgenavond (Dinsdag) geledigd.
Advent-rede van H.M. de Koningin.
De „Sanyo iaru" in Engeland
vrijgegeven.
Vreemde vile^iHen boven
ons land.
Britsche duikboot
brengt Duitschen
kruiser tot zinken.
- Jullie hebt echt
zo'n „echte" rol-
[g meer achter zat
moet me maar
de drie boeken je
.ap ken ik niet. Ik
lijk van jullie, het
bezorgd. Nee, hier
ik heb je naam
moeder Jammer
d je de kluw hele-
Of had je te veel
niet mag weten,
Ïcht hebt. Raden
ïht je dat ik zo
'ijmpjes zullen wel
aan twijfel ik niet.
lees je stellig in
et wat jij op Sin-
Ben druk-doos
ïgen op minstens
Nu krijg ik zeker,
je.
;elijk, zoo denk ik
,t je je best had
•st in aanmerking.
mee. Overal en
[vragen. Dat zul je
it bent. Wat een
regen, haast zonde
ie weet hoe gauw
:r tenminste nu al
:jes Dan hoop ik
>peens haar benen
tje waar jij ook op
r staat vast niet
De dochters van
|aar eens goed. Ik
zonnen hebt. Wel
|lk zal eens kijken,
andere gaan lang
iet Artisboek na-
Geen boek wordt
ïen als Dik Trom.
[ter vind ik 't lang
jps op zijn tijd. Je
het elkaar^ verge-
Be grapjes en het
stiger en daarom
|ijn de cadeautjes
en bij Sint Nico-
En daar is ook
Kog versjes maakt
bp een onschuldige
[lit, dan heeft Sint
I kanten dan alleen
Zijn al je repeti-
geen kleinigheid,
^n week geen tijd,
December is toch
daar weet ik van
bankt voor je ca-
Jleuk hoor, Heb jij
gekregen Ik wel
H De groeten van
FLAPPIE.
loor je cadeautje,
leautje leuk Nil
sde aan elkaar ge-
|en. Schrijf je nog
van
FLAPPIE.
cadeautje. Je wist
want ik heb een
jat komt nu fijn bij
[it, maar je opa e*
kom ik iedere da&
[ik nog een van
1 dat vul ik niet in,
iers. Schrijf je nog
EEMEEUWTJE.
(er. Jij weet nog
toekomt. Ik vind
lendelijk dank. Heb
Nicolaas Ik wel
leer borstplaat ge-
Ir. Jammer dat de.
RNu, dag hoor.
EEMEEUWTJE.
^dankt voor je ca-
mooi. En was er
eindigen. Met de
RKVROUWTJE.
mooie lijstje. We
hangen. Dag hoor,
WOELWATER.
boekenlegger, ik
lor. Heb jij die zelf
gekregen van St.
ook eens een
SOUTER SLIM.
bedankt voor je
tode heb ik al ge-
een knikkerzakje
'oor je Sint-Nico-
1 hoor Schrijf je
van
ZONNEBLOEM,
VJissingsche Courant
77ste JAARGANG NUMMER 298
MAANDAG 18 DECEMBER 1939
ADonnementsprys: 1'/ ct. pei week ot 2.2U pei
Kwartaal. Franco per post ƒ2 50. Afzonderlijke
nummers 5 ct. Voor net buitenland neme men een
abonnement op het postkantoor zijner gemeente.
Advertentieprijs: Van 1regels 125, tedere
regel meer 25 cent. By abonnement speciale
prys. Kieine advertenties van 15 regels
50 cent, iedere regel meer 10 cent (max. 10
regels). Derde plaatsing gratis. Vooruitbetaling
(Jitgave: Firma U. VAN l)H VELDE Jr.,Bureaux
Walstr.'58-60, Tel. 10 (2 lynen), Giro No. 66287
Eigen kantoren te:Breskens, 'ïorpsstra&t, lel.21;
Oost-en West-Souburg, Kanaalstraat 15, Tel. 35
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU V O O R P U B L I C I T E I T S W A A R D E. INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DENEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
Aan de spanning die er heerschte omtrent het lot van het
Duitsche vestzakslagschip „Admiral Graf von Spee" In de haven
van Uruguay, is thans een einde gekomerf. Zondagavond om elf
uur 27 Amsterdamschen tijd is het schip vijf mijlen buiten de kust
in de golven verdwenen. De commandant heeft zijn schip zelf
tot zinken gebracht. Drie luide ontploffingen hebben vernietigd
wat van het schip was overgebleven. Gedurende de paar minuten,
dat het slagschip drijvende bleef, bevonden zich het Duitsche
tankschip „Tacoma" en twee Argentijnsche oorlogsbodems in
de buurt. Zwarte rookwolken hingen boven de plaats waar de
„Admiral Graf von Spee" in de diepte verdween met al het
geschut aan boord.
Naar men meent hebben vijf reddingbooten 500 leden der be
manning aan boord genomen. Vóór het vertrek van de „Admiral
Graf von Spee" waren de oudste en de gehuwde leden der beman
ning overgegaan aan boord van het Duitsche schip „Tacoma".
De voor het herstel van de zeewaardigheid van het pantserschip
noodige tijd werd door de regeering van Uruguay geweigerd.
Onder deze omstandigheden heeft de commandant volgens het
D.N.B. besloten het schip buiten de territoriale wateren van
Uruguay in de lucht te laten vliegen.
Telefoongesprek met Hitier.
Te Buenos Aires wordt vernomen, dat de
commandant van de „Admiral Graf von
Spee", kapitein ter zee Langsdorff. alvo
rens te vertrekken telefonisch om laatste
instructies heeft gevraagd aan Hitier.
Deze zou hebben gezegd „U bent com
mandant van het schip en U moet het der
finitieve besluit nemen". Hierop zou kapi
tein Langsdorff hebben gezegd „Heel
goed, eerder dan mij over te geven zal ik
het schip in de lucht laten vliegen".
Het vertrek uit Montevideo.
Zondagavond om 9 uur 45 GMT. (vijf
minuten over negen Amsterd. tijd) had het
schip het anker gelicht.
Van tevoren zijn zeven honderd leden der
bemanning en het grootste deel der voor
raden aan boord van het Duitsche stoom
schip „Tacoma" gebracht.
Er waren dramatische tooneelen, toen
de „Admiral Graf von Spee" vertrok. De
kaden stonden vol toeschouwers. De politie
hield het publiek op een afstand. Toen 31
gewonden aan land werden gebracht, snel
de een matroos naar de ambulance, de
tranen biggelden over zijn wangen. Hij
riep kameraden een „Auf Wiedersehen"
toe. Een matroos droeg een kleinen kerst
boom. Met geringe snelheid voer het schip
in zuidelijke richting, gevolgd door de „Ta
coma". Twee oorlogsschepen werden juist
buiten de territorialiteitszóne waargeno
men. Het waren een Britsch en een Argen-
tijnsch oorlogsschip.
Tevoren hadden twee Duitsche officieren
het schip verlaten. Zij begaven zich per
taxi naar een onbekende bestemming. Ge
reedschappen voor herstelwerkzaamheden,
o-m. een laschapparaat, werden overge
bracht aan boord van een Duitsch schip,
dat langszij lag. De „Admiral Graf von
Spee" was spoedig uit het gezicht. De
•Duitsche vlag hing aan den grootbram
steng en op het achterschip.
HOE HET SCHIP TEN ONDER
GING.
Voor de drie ontploffingen het iot van
het schip bezegelden begaven de comman
dant met zijn staf en de overige leden van
de bemanning zich in de booten. Kapitein
LangS(iorff moet dus niet, zooals andere
berichten meldden, met zijn schip zijn on-
dergegaan. In het licht van de vlammen,
welke oplaaiden nadat de wegstroomeudo
e»e in brand was gevlogen, wer
den zij aan boord van de „Taco- -
ma" genomen.
Twee Britsche schepen bewaken
de „Tacoma", welke nog steeds op
de reede van Montevideo ligt.
Staande op het dak van zijn
hotel te Montevideo heeft de cor
respondent van de „New York Ti
mes" gezien, dat kapitein Langs-
"®rff en andere officieren van de
„Admiral Graf von Spee" staande
het saluut brachten toen hun schip
m de golven verdween.
De correspondent bericht verder,
dat kapitein Langsdorff op een
electrische knop drukte toen de
z°n onder den horizon verdween
en de lucht hierdoor groeiend roo<-
gekleurd was. Het geheele schouw
spel scheen onwerkelijk. Drie mi-
haten later zonk het schip.
De electrische knop was met een draad
verbonden aan een groote electrische mijn
in het munitiemagazijn. De werking was
doeltreffend, binnen tien minuten sloegen
de vlammen over de geheele lengte uit het
schip, terwijl voortdurend ontploffingen in
de ruimen werden gehoord. Het schip
brandde 80 minuten.
Een boot van een Argentijnschen kruiser
heeft den commandant en officieren van
de „Admiral Graf von Spee" aan boord
genomen.
Het wrak levert gevaar op.
Er steekt niet veel van bet wrak van de
„Admiral Graf von Spee" boven water uit,
hoewel de zee ter plaatse slechts een me
ter of- acht diep is. Het wrak zal een ern
stige belemmering vormen voor het haven-
verkeer. In sommige kringen verwacht
men dat Uruguay in verband daarmede
stappen zal doen bij Duitschland. De stook
olie uit het wrak van de „Admiraal Graf
von Spee" heeft vlamgevat ais gevolg
waarvan het wrak in vlammen werd ge
huld. Aan de kust stond een zeer groote
menigte naar het brandende wrak te kij
ken. De brand heeft omstreeks een uur
gewoed.
Voortdurend hebben zich ontploffingen
bij het wrak voorgedaan, daar de olie, wel
ke ook onder water brandde, de granaten
heeft bereikt.
Te Montevideo geeft men algemeen uit
drukking aan verontwaardiging over het
feit, dat de plaats welke was uitgezocht
om het schip in de lucht te laten vliegen,
de voornaamste ankerplaats was.
Uit protest liet men het schip in de
buurt van de haven zinken.
Voor het vertrek van de „Admiral Graf
von Spee" uit de haven van Montevideo
heeft de commandant, kapitein ter zee
Langsdorff, volgens Reuter een langen
brief gezonden aan den Duitschen gezant,
waarin hij op bitteren toon protesteert te
gen de weigering der regeering van Uru
guay meer tijd toe te staan aan herstellin
gen van het schip. In dezen brief verklaart
hij dat het onmogelijk was herstellingen
uit te voeren binnen 72 uren, niet alleen
voor gevechtsdoeleinden doch ook om het
hoofd te bieden aan de normale gevaren
van scheepvaart en zee.
Met het oog op de houding der autoritei
ten van Uruguay en zijn verantwoordelijk
heid voor de levens van duizend man was
de eenige weg, welke hem overbleef, de
redding voor te bereiden van de bemanning
en als protest bet schip op te blazen in de
buurt van de haven van Montevideo.
Kapitein Langsdorff over het
zeegevecht.
Kapitein Langsdorff, de commandant van
de „Admiral Graf von Spee", heeft in een
rapport aan de autoriteiten van Uruguay
een relaas gegeven van uen zeeslag. Hij zei
volgens Reuter hierin belemmerd te zijn
geweest, doordat hij aan drie kanten
moest strijden. De Britsche kanonniers
plaatsten hun granaten met groote nauw
keurigheid. Dientengevolge werd een hoog
percentage der bemanning van de „Admi
ral Graf von Spee" buiten gevecht gesteld,
niet alleen dat zij gedood of gewond wer
den, doch ook doordat zy kneuzingen en
kleinere verwondingen opliepen. Langs-
dorff besloot daarom onder hoede van een
rookgordijn te ontsnappen, doch deze po
ging werd door de Engelschen verijdeld.
De „Achilles" en de „Alax" sloten de „Ad
miral Graf von Spee"nn, terwijl de „Exe
ter", die bijna buiten gevecht was, noord
waarts bleef, blijkbaar om het pad van het
Duitsche schip te blokkeeren. De „Admiral
Graf von Spee" werd toen gedwongen vaart
te minderen en zoodanig te vuren, dat de
vijand op een aanzienlijken afstand bleef.
Een Duitsche persvertegenwoordiger
heeft langen tijd aan boord van het pant
serschip vertoefd, waar de commandant,
kapitein ter zee Langsdorff, volgens het
D.N.B., mededeelingen heeft gedaan over
den kruistocht van den bodem gedurende
meer dan drie maanden en over het zt
vecht. Voor het eerst sinds dagen
weer een warm maal verstrekt. Granaat
splinters hebben ook hun sporen nagelaten
in het officiersverblijf.
Ondanks de opwinding der laatste
werd aan boord de kerstboom gereed
maakt. Drie maanden lang heeft de „Ad
miral Graf von Spee" de Engelrche
scheepvaart op verscheiden wereld
zeeën verontrust. Op dezen kruistocht heeft
het schip de traditie van de „Embden"
voortgezet, aldus vervolgt het D.N.B. De
Engelsche opgaven bevestigen zelf, dat
voor meer dan 50.000 ton aan scheeps-
ruimte tot zinken is gebracht. Alleen daar
mede zou het succes van de „Embden" zijn
bereikt. De vuurproef aan de monding van
de Rio de La Plata was voor schip en be
manning hard, daar hier strijd moest wor
den geleverd nadat het schip bijna drie
maanden van huis was. De commandant die
tijdens het gevecht op het hoogste punt
van den gevechtstoren had gestaan, werd
door een granaatsplinter licht aan het
hoofd getroffen en door een andere licht
aan den schouder. Door een geweldigen
treffer werd hij tegen den grond geslagen.
Hij herstelde zich en heeft het gevecht tot
het einde toe geleid.
Het geallieerde eskader aan de
Zuid-Amerikaansehe kust.
Tot de schepen, met welke de „Admiral
Graf von Spee" bij het verlaten van de ter
ritoriale wateren strijd zou hebben moeten
voeren, behoorden de „Renown" (32.000
ton, met zes 15 duims kanons), het Fran-
sche slagschip „Dunkerueé.' (26.000 ton
met acht 13 duims kanons), de kruiser
„Achilles" (7000 ton met acht zes duims
kanons), de „Ajax" (7000 ton met 8 zes-
duims kanons), het vliegkampschip „Ark
Royal" (22.000 ton, met aan boord zestig
vliegtuigen). De „Ark Royal" is het Brit
sche vliegkampschip, dat volgens berichten
uit Duitsche bron tot zinken zou zijn ge
bracht.
De Engelsche verliezen.
De Britsche admiraliteit maakt bekend,
dat aan boord van de „Exeter" gedurende
het gevecht met de „Admiral Graf von
Spee" de volgende verliezen zijn geleden
docden 5 officieren en 56 minderen, ge
wonden 3 officieren en 20 minderen.
Het hospitaalschip, dat de verzorging op
zich zal nemen van de gewonden ""van de
„Exeter" staat onder leiding van dr. Petty,
die de leiding heeft van het Britsche zie
kenhuis in Buenos Aires. Voorts bevinden
zich aan boord drie doktoren, een radio
loog en 12 verpleegsters. Ook een toestel
voor x-stralen en andere chirurgische be-
noodigdheden zijn ter beschikking.
Van de „Ajax" zijn zeven leden der be
manning om het leven gekomen en vijf ge
wond, van wie één ernstig.
Onderscheidingen voor bevelvoerders
der schepen by Montevideo.
Een communiqué van de Britsche admi
raliteit behelst, dat ter erkenning van de
GEDURENDE DE KERSTWEEK
M£J GROOTE KEUZE.
Waïstraat 66.
,«v Telefoon 144.
dappere actie van Z. M. „Ajax", „Achilles"
en „Exeter" tegen den „Admiral Graf von
Spee" de Koning commodore Henry Har
wood heeft benoemd tot commandeur in de
Order of the Bath en de kapiteins Farry
(Achilles), Woolho'uese (Ajax) en Bell
(Exeter) tot ridders van dezelfde orde.
Commodore Harwood werd met ingang
van 13 December, den dag van den slag,
bevorderd tot den rang van schout bij
nacht In de dagorder, van de admiraliteit
wordt hulde gebracht aan den moed en het
optreden van officieren en,minderen van
het eskader, dat onder bevel staat van
schout bij nacht Harwood.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
cMfflewtssen
pimtt deg»
De „Admiral Graf von Spee" is tot
zinken gebracht. (Pag. 1, eerste blad),
Britsche duikboot heeft een Duitschen
kruiser getorpedeerd.
(Pag. 1, eerste blad),
Weer talrijke slachtoffers van den oor
log ter zee. (Pag. 2, eerste blad)
Nood in de oestercultuur.
(Provincienieuws);
De eerste yspret en de eerste U's-ramp
Den Haag op de gladde yzers en 2 kin
deren verdronken bij Dokkum.
(Gemengd nieuws)
Gisteren hebben enkele vreemde vlieg
tuigen boven ons land gevlogen.
(Pag. 1, eerste blad)
In 1941 verlaging van leerlingenschaal.
(Pag. 1, tweede blad)
L IE VERDEK EVENTUEEL
LAA l'STE BEKK HTEN
Kapitein van de „Tacoma"
gearresteerd.
De correspondent te Montevideo van da
„New York Times" meldt, dat de kapitein
van het Duitsche schip „Tacoma" in hech
tenis is genomen, omdat hij zonder verlof
met zijn schip is uitgevaren. De manschap
pen van den „Admiral Graf von Spee" aan
boord van de „Tacoma" zyn geïnterneerd.
De Duitsche legatie te Montevideo zegt,
dat de kapitein en de bemanning van den
„Admiral Graf von Spee" in twee sleep-
booten op weg zijn naar Buenos Aires. Zij
verwachten, dat Argentinië hen zal behan
delen als overlevenden van een gezonken
schip, terwijl Uruguay hen zou interneeren.
H. M. de Koningin heeft het voornemen
zich op vVoensdag 20 December a.s., des
namiddags te 1 uur met een advent-rede te
richten tot haar voik, zoowel in Nederland
als in de overzeesche gebiedsdeelen des
rijks.
De rede zal door alle \ecierlandsche om-
roepstations, alsmede door de rykskorte-
goK-zenders te Hootwyk en door de Phohi
worden uitgezonden.
JAPANSCH SCHIP MET DUITSCHE
LADING AAN BOORD.
Zaterdagmorgen vroeg heeft het Japan-
sche s.s. „Sanyo Maru", geladen met
Duitsche machinerieën en stukgoed, de ha
ven van Rotterdam verlaten en zeegeko
zen.
Zooals men zich herinneren zal zou het
schip aanvankelijk nog een week vroeger
van Rotterdam naar Japan vertrekken. De
lading kon door de Engelschen als contra
bande beschouwd worden, zoodat men
moest afwachten wat zou gaan gebeuren
wanneer het schip de Engelsche controle
zou pasaeeren. Er is de laatste dagen een
voortdurend diplomatiek contact geweest
tusschen de Japansche autoriteiten in de
residentie en in de Engelsche hoofdstad en
de Engelsche autorteiten. De Japansche
autoriteiten waren van me-ening, dat de la
ding niet ais contrabande kon worden be
schouwd, omdat zij reeds vóór het uitbre
ken van den oorlog verkocht en betaald
was.
Zaterdagmiddag bevend de „Sanyo Maru'
zich onder de Britsche kust. Zondagmiddag
is hetschip door de contrabandecontrole
vrijgegeven, na een oponthoud van 24 uur.
Volgens een officieele Britsche mede-
deeling, die omtrent den order in council
van 27 November is uitgegeven, werden
van de exportblokkadê jegens Duitschland
uitgezonderd de goederen van Duitschen
oorsprong, die neutrale .eigendom gewor
den waren, op dien datum. Bijgevolg was
het ten aanzien van de „Sanyo Maru" alleen
noodig na te gaan, aldus Reuter, of de la
ding geen andere goederen van Duitsche
herkomst bevatte, dan. die welke door Ja
pansche waarborgen gedekt waren.
DOOR JACHTVLIEGTUIGEN EN
AFWEERGESCHUT VERDREVEN.
De regeeringspersdienst meldt
In den loop van Zondagochtend zijn op
verschillende tijdstippen beven het midden
en oosten des lands enkele verspreide
vreemde vliegtuigen, welke op zeer groote
hoogte vlogen, waargenomen. De vliegtui
gen hebben ons rechtsgebied verlaten, nadat
meerdere patrouilles jachtvliegtuigen opge
stegen waren en zij ook herhaalde malen
van den grond af onder vuur genomen
waren.
De Britsche admiraliteit heeft het vol
gende communiqué uitgegeven
„De secretaris der admiraliteit deelt
mede, dat Z.Ms. duikboot „Ürsula" rap
porteert, dat zij Donderdag 14 December
jl. een Duitschen kruiser van de Keulen
klasse aan de monding van de Elbe tot
zinken heeft gebracht. De kruiser werd
beschermd door zes Duitsche torpedo
jagers".
Men veronderstelt, dat het communiqué
spreekt over de DuiLsche kruisers, welke
van het type van de „Köln" zijn. Deze
schepen hebben een waterverplaatsing van
6000 ton en zijn bemand met 571 koppen.
Tot deze klasse behooren ook de „Königs-
berg" en de „Karlsruhe"
Volgens de scheepslijst van Augustus ji.
maakt de „Ursula" deel uit van het zesde
flottille duikbooten van de Britsche ma
rine.
Van gezaghebbende Britsche zijde wordt
vernomen, dat de torpedeering van een
Duitschen kruiser door de Britsche duik
boot „Ursula" geen verband houdt met de
mededeeling der admiraliteit van vier da
gen gelsden, dat de duikboot welke de
„Bremen" had waargenomen, een onder
zeeër tot zinken had gebracht en een vij
andelijken kruiser had getorpedeerd.
