BreskenscKe Courant
Ei I i T
I
ZEESLAG BIJ DE ZUID-AMERIKAANSCHE KUST
delfaurgsche
ij v. Stoomvaart
I; 7 I
k
Dagblad voor Zeeland, waarin opgenomen de
Om de leiding van de
Z.E.G.A.M.
Duitsch vestzakslagschip in gevecht met
drie Britsche kruisers.
Het schip is beschadigd de haven van
Montevideo binnengeloopen.
KÊf
De „Admiral
Graf von Spee".
EERSTE BLAD
9 cbeurlcnissen
De Volkenbond
veroordeelt Rusland.
ter 20, 25 ct., Tri-
1.19, 1.39, 1.75,
losjes 15 meter,
25 ct., Tochtband
rdijnroeden 30, 36
10 ct., Gordijnlat-
aptouw 6, 10 ct,,
In „DE CONCUR-
woud 55.
lognac of Citroen
aat samen ƒ2.25.
wijn en V2 pot
samen 1.25. Al-
ERNISSE, St. Ja-
Telef. 414.
EL", Betje Wolff-
koopt. U de be-
vertrouwde mer-
AAN. M. J. v. d.
iediplomeerd Dro
st. Raadsfractie te
3t voor het geven
zitting op Woens-
ber 1939, des na-
—8 uur op adres
oven.
KERSTRECLAME
en '/2 fl. Advocaat
1 fl. Advocaat, 1 fl.
fl. Spaansche wijn
Heen bij HILDER-
bsstr. 24, Tel. 414.
|v.Midd.| v.Rott.
:c. Ivm. uurlvm. uut
r RotterdamMid'
n omgekeerd.
e klasse 2.25
se 3.50Enkele
1.35 Retour 2e
het vervoer van
zeer billijk.
i RotterdamErven
ïgvliét 89, Tel. 22727
18.
ars.BUYTENHEK,
Telef. 3521.
SANDERS, Tel. 153.
ITERHOUT.Tel.282.
nr retourbiljetten
«perkt.
VJissingsclie Courani
77ste JAARGANG NUMMER 295
DONDERDAG 14 DECEMBER 1939
■iDonnementsprgs: IV ct. pei week ol J 2.20 pei
xwartaai. Franco per post 12.50. Afzonderlijke
nummers 5 ct Voor het buitenland neme men een
abonnement op het postkantoor zijner gemeente.
Advertentieprijs: Van 15 regels 11.25, tedere
regeJ meer 25 cent. Bi) abonnement speciale
prijs. Kleine advertenties van 15 regels
50 cent, iedere rëgei meer 10 cent (max. 10
regels) Derde plaatsing gratis. Vooruitbetaling
Uitgave: Firma VAN DE VELDE Jr.,Bureaux
Walstr. 58-60, TeL 10 (2 lijnen), Giro No. 66287.
Eigen kantoren te: Breskens, "lorpsstraat, rel.21
Oost- en West-Souburg, Kanaalstraat 45, TeL 35
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOIDE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
kort commentaar.
Waarom wijziging in de directie?
Toen wij dezer dagen de Staten-
stukken behandelden die betrekking
hebben op de Zegam, schreven wij
reeds, dat Gedeputeerde Staten den te
gen woordigen bedrijfsdirecteur, „hoe
veel goede capaciteiten hij ook moge
bezitten, niet dén aangewezen man
achten om de leiding van het bedrijf
over te nejnen, vooral wanneer dit
zich kan uitbreiden ook tot andere ge
meenten".
9
Wij hebben hiervan met niet ge
ringe verbazing kennis genomen, aan
gezien ons in de 5 jaar dat de Zegam
thans werkt, nimmer gebleken is dat
Gedeputeerde Staten of de Neder-
landsch Indische Gas Maatschappij,
den tegenwoordigen functionaris niet
bekwaam zouden achten.
De directie van de Nederlandsch
Indische Gas Maatschappij door en
kele gesprekken kennende, meenen wij
het tegendeel te mogen aannemen. De
leiding van de Ned. Ind. Gas Mij. is
o.i. niet gewend, menschen die zij niet
voldoende bekwaam acht, op hun post
te laten 1
In het afdeelingsverslag over de
behandeling der Zegam-voorstellen in
de afdeelingen van Provinciale Staten,
trof ons in dit verband echter een zin
die te denken geeft.
Het aan het woord zijnde lid van
Ged. Staten zei nl.
„Men zal wellicht de tegenwerping
maken, dat het beter zou zijn, om di
rect tot de benoeming van een nieu
wen directeur- over te gaan.
Maar daartegen bestaat het be
zwaar dat, als over eventueele
samenwerking met een der gas
bedrijven die daartoe aangewezen
schijnen, onderhandeld wordt, het
bij die onderhandelingen steeds
van zoo groote beteekenis is, of
aan den directeur van het betref
fende gasbedrijf een positie kan
worden verleend".
Wij hopen, dat wij ons vergissen.
Maar o.i. kan dit slechts zóó worden
opgevatde provincie is op klanten
vangst voor haar toekomstige gasbe
drijf. Wanneer een toekomstige afne
mer een „goede klant" belooft te wor
den, maar als tegenprestatie eischt, dat
de man die nu haar gemeentelijke gas
fabriek leidt, directeur van het bedrijf
in zijn nieuwen vorm wordt, dan heb
ben Ged. Staten hier wel ooren naar.
En zij zijn op deze zuiver zakelijke
motieven bereid, een man die in de af-
geloopen 5 Zegam-jaren zijn werk tot
tevredenheid heeft verricht (ons zijn
althans geen klachten bekend en Ged.
Staten hebben er nimmer van gerept)
hiervoor terzijde te schuiven
Het is waarlijk geen plaatselijk
chauvinisme dat ons 200 doet schrij
ven nu de huidige directie toevallig in
Vlissingen zetelt. De man die het gas
bedrijf leidt, moet voor zijn taak in
ieder opzicht bekwaam zijn. Desnoods
benoemt men onzentwege een Hotten
tot. Maar... als eenmaal iemand met de
functie belast en hiervoor bekwaam
gebleken is, dan dient de betrokkene
om redenen van fatsoen niet van zijn
Post te worden verdreven. En een ge
meente die dezen eisch zou stellen, of
althans zou verlangen dat haar man
directeur wordt (hetgeen op hetzelfde
Peer komt) zou iets doen waarvan wij
zeker weten dat bijvoorbeeld de bur
gemeester van Middelburg het niet
voor zijn verantwoording zou willen
nemen 1
Dat Ged. Staten in principe bereid
schijnen te zijn, zich voor zulk een
transactie te leenen, valt ons geducht
tegen. Dat is toch beneden de waar
digheid van het- provinciaal bestuur.
Gistermorgen in de vroegte heeft de eerste groote zeeslag in
dezen oorlog plaats gehad. Een Duitsch vestzakslagschip (in de
meeste berichten wordt gesproken van de „Admiral Scheer",
doch de autoriteiten van Uruguay verklaren dat het de „Admiral
Graf von Spee" is) is nabij de Zuid-Amerlkaansche kust in een
hevig gevecht gewikkeld geweest met de drie Britsche kruisers
„Ajax", „Achilles" en „Exeter",
In een communiqué van de Britsche ad
miraliteit wordt verklaard, dat drie Brit
sche kruisers in contact zijn geweest met
de „Admiral Scheer".
Dit was gisteren om 6 uur 's morgens
het geval. De „Admiral Scheer" werd her
haalde malen getroffen en scheen een toe
vlucht te zoeken in de Rio de La Plata.
Tijdens het hevig gevecht, dat vier uur
duurde, werd de Britsche kruiser „Exeter"
beschadigd en gedwongen zich van verdere
actie te onthouden. De andere kruisers, de
„Ajax". en de „Achilles", hebben de ach
tervolging voortgezet.
Duitsch slagschip met dertig dooden
en tachtig gewonden aan boord te
Montevideo aangekomen.
Het Duitsche vestzakslagschip is volgens
Havas na een achtervolging door genoem
de kruisers tot op de reede van Montevideo,
hedennacht in deze havenplaats aangeko
men, waar zij dertig dooden en tachtig
gewonden aan land heeft gebracht. De
autoriteiten van Uruguay hadden zich aan
boord van de sleepboot „Lavalleja" naar
het schip begeven. Op de kade was een
groote menigte bijeengestroomd, om van
het ontschepen van de dooden en gewonden
getuige te zijn.
De autoriteiten van Uruguay verklaren
dat het niet het vestzakslagschip „Admiral
Scheer" doch de „Admiral Graf von Spee"
is. Het schip is zwaar beschadigd.
Te Londen wordt verklaard, dat
overeenkomstig de Haagsche overeen
komst no. 13 van 1907 het schip thans
in een neutrale haven mag bljjven voor
het verrichten .van die herstellingen
welke absoluut noodzakelijk zyn om het
weer zeewaardig te maken. Daarna
moet het binnen 24 uur de haven ver
laten. De strijdmiddelen van het schip
mogen niet aangevuld worden.
De Britsche kruisers „Ajax" en
„Achilles" liggen voor de haven van
Montevideo te wachten.. Later werd
gemeld dat zü de buitenhaven zijn bin
nengevaren. Men weet niet in hoeverre
zjj beschadigd zijn.
De gewonden van het Duitsche vestzak
slagschip zijn in het militaire hospitaal van
Montevideo opgenomen.
De correspondent van de „New York Ti
mes" te Buenos Ayres schrijft aan zijn
blad, dat de Britsche kruisers met de
„Admiral Graf von Spree" in contact zijn
gekomen op ongeveer 200 mijl ten oosten
van Punta Deleste (de monding van de
Rio Plata) Woensdagochtend 6 uur. Het
vuur werd onmiddellijk geopend. De Brit
sche kruiser „Exeter" werd zoodanig ge
troffen, dat het schip nog slechts met be
perkte snelheid kon varen, zoodat het den
strijd moest opgeven.
Hoewel de elfduims kanonnen van het
Duitsche schip zwaarder zijn dan de zes-
duims van de „Ajax" en de „Achilles",
werd het Duitsche schip door de kanonnen
van acht duim van de „Exeter" beschadigd,
waarna het schip naar de kust voer. Te
half zeven in den avond werd het schip op
20 mijl afstand van Punta Deleste gezien,
varende in zuidelijke richting. Eenige mi
nuten later verschenen de beide Britsche
kruisers aan deh horizon. Zij openden het
vuur en binnen tien minuten waren twintig
schoten gewisseld. Een uur later werd de
strijd op 25 mijl ten zuiden van Punta De
leste hervat en de drie schepen vuurden
heftig toen zij Punta Belena passeerden.
De Duitsche oorlogsbodem bevond zich toen
minder dan negen mijl uit de kust en het
mondingsvuur van de kanonnen kon van de
kust worden gezien. Toen te half negen de
duisternis viel lag een dik rookgordijn over
een lengte van verscheidene mijlen op de
zee. De. kleine kruiser „Uruguay" van de
vloot van Uruguay is ooggetuige geweest
van den strijd. Het schip bevond zich bij
Punta Deleste toen de strijdende oorlogs
bodems passeerden.
De correspondent voegt hieraan toe, dat
in diplomatieke kringen te Buenos-Ayres
wordt verondersteld, dat het Duitsche schip
„Ussukuma" dat 3 December door Britsche
oorlogsbodems in het zuiden van den Atlan-
tischen Oceaan werd buitgemaakt, gebruikt
werd om kleine Eritsche oorlogsbodems in
een gevecht met het vestzakslagschip te
lokken.
Een bericht dat de „Achilles" tot zinken
zou zijn gebracht wordt door de Britsche
admiraliteit ongegrond genoemd.
Om welk slagschip gaat het
Te Londen bestaat nog steeds twijfel
over de identiteit van het Duitsche vest
zakslagschip, dat een toevlucht heeft ge
zocht in de haven van Montevideo. Men
veronderstelt, dat het schip zijn naam heeft
gewijzigd brj het verlaten van de Duitsche
v ateren en dat het nu eens den naam „Ad
miral Scheer" en dan weer dien van „Ad
miral Graf von Spee" voerde.
De drie vestzakslagschepen zijn in uiter
lijk zoo gelijk, dat het op eenigen afstand
niet mogelijk is verschillen te zien. Evenwel
hebben de Duitsche gezant te Uruguay en
de secretaris van den president van Uru
guay bevestigd, dat het de „Admiral Graf
von Spee" is, welke in de haven van Monte
video ligt.
Uit Montevideo wordt gemeld, dat de
kruiser „Exeter", welke den strijd moest
opgeven, slagzij maakt.
Te Buenos Aires wordt verder vernomen,
dat de strijd begon met een aanval van het
Duitsche schip op den Britschen kruiser
„Ajax", welke het 9975 ton metende Fran-
sche mailscnip „Formose" rond Punta del
Este naar de monding van de Plata-rivier
convooieerde. Een andere kruiser, vermoe
delijk. de „Achilles", kwam de „Ajax" te
hulp en een twaalftal salvo's werden ge
wisseld.
De „Ajax" legde toen een rookgordijn,
waarachter het Duitsche schip verdween.
Uit mededeelingen van ooggetuigen blijkt,
dat de Britsche schepen het slagschip naar
de kust drongen, zoodat het snelheid móest
minderen. Hierdoor was het blootgesteld
aan de volle uitwerking van het vuur van
de Britsche kanonnen.
Men weet te Montevideo niet of de
„Exeter" de haven zal binnenloopen voor
herstel van de opgeloopen schade.
De schade van de „Admiral von Spee".
De correspondent van de „Evening Stan
dard" te Montevideo is met een bootje de
haven ingevaren en is op enkele meters
van het vestzakslagschip genaderd. Hij
deelt mede, dat de brug van het schip is
weggeslagen. Het schip heeft vier groote
gaten in dm buitenwand, waarvan twee
even boven de waterlijn.
Een ander bericht meldt, dat het schip
een groot gat heeft in den controle-toren.
Vermoedelijk zijn de zware kanonnen bui
ten werking gesteld. Het vliegtuig is zwaar
beschadigd en in den scheepswand zijn
verscheidene gaten geschoten.
Duitsche berichten over den
zeeslag.
De berichten over het gevecht van een
Duitsch oorlogsschip met verscheidene En-
gelsche kruisers heeft te Buenos Aires
grooten indruk gemaakt en vormt het on
derwerp van den dag, aldus hét Duitsche
N ieu wsbureau.
Men had het daar niet mogelijk geacht,
zoo vervolgt het D.N.B., dat het een Duit-
schen oorlogsbodem zou gelukken, door de
Engelsche blokkade te breken voor de mon
ding van de La Plata te verschijnen. Een
nauwkeurig beeld van het verloop van het
gevecht is op het oogenblik nog niet te
geven, daar voorloopig bijna uitsluitend
Engelsche berichten beschikbaar zjjn. Niet
temin blijkt ook hieruit, dat de Duitsche
oorlogsbodem den Engelschen kruisers, wel
ker aantal minstens drie bedraagt, zware
ve liezen en beschadigingen heeft toege
bracht en een deel der Engelsche zeestrijd
krachten gedwongen heeft het gevecht af
te breken en veiligheid te zoeken in de
neutrale haven van Montevideo. Deze Duit
sche „overwinning ter zee" wordt hier
dus des te belangrijker geacht, omdat zij
aantoont, dat de Duitsche oorlogsmarine
in staat is ook in de meest verwijderde
zönes en ook zelfs tegen een numeriek ster
keren tegenstander zich te handhaven.
Volgens hier in omloop zijnde berichten
zouden de Engelschen in het gevecht met
het Duitsche oorlogsschip mosterdgasgra
naten gebruikt hebben, waardoor een deel
der levensmiddelen op het Duitsche schip
bedorven geraakte, hetgeen aanleiding was
voor dit vaartuig om na het gevecht even
eens in Montevideo voor anker te gaan.
(Het Britsche ministerie van marine ver
klaart echter, Jat dit absoluut onjuist is,
er zijn geen mosterdgas-granaten voor de
Britsche vloot gemaakt, noch zijn deze door
haar gebruikt.)
De Britsche oorlogsbodems, welke
deelnamen aan den slag.
De Britsche kruiser „Exeter", welke
heeft deelgenomen aan den zeeslag in de
Zuid-Amerikaansche wateren, is gereed ge
komen in 1931. De waterverplaatsing van
het schip is 8390 ton, de bewapening be
staat uit zes kanonnen van acht duim, vier
stukken luchtdoelgeschut van 4 duim en
zes torpedolanceerbuizen van 21 duim.
De „Achilles" is een kruiser van 7030 ton
en bewapend met acht kanonnen van zes
duim, vier van vier duim, vier drieponders
en tien lichtere kanonnen, alsmede acht
torpedolanceerbuizen en een vliegtuig.
I wÊ I
De „Admiral Graf von Spee"
is de nieuwste van de drie
Duitsche vestzakslagschepen.
Het schip is in 1936 te Wil-
helmshaïen in gebruik geno
men. De normale bemanning
telt 926 koppen. De snelheid
bedraagt 26 knoopen en de
waterverplaatsing bedraagt
10.000 ton. Het schip is be
wapend met zes kanonnen
van elf duim, acht van 5,9
duim en 14 stukken lucht
doelgeschut. Verder heeft het
twee vliegtuigen aan boord,
die met behulp van een kata
pult kunnen opstijgen.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Bon Jen g&tmsg
Zeeslag bij de Zuid-Amerikaansche
kust. Tusschen een Duitsche en drie
Britsche oorlogsschepen.
(Pag. 1, eerste blad)]
De Volkenbond heeft Rusland veroor
deeld. (Pag. 1, eerste blad),
Russisch passagiersehip met 1000 pas
sagiers aan boord gezonken 560 op
varenden worden vermist.
(Pagina 2, eerste blad)]
Weer verschillende schepen vernietigd
roor mjjnen en torpedo's.
(Pagina 2, eerste blad)]
Ook dit jaar ontvangen de werkloozen
een Kerstgave. (Binnenlond),
De Tweede Kamer heeft de Justtie-
begrooting aangenomen.
(Binnenland)]
ZIE VERDEK EVENTUEEL
LAATSTE BERK 'UT EN
IEDER LID VAN DEN BOND BEHOORT
FINLAND BIJ TE STAAN.
De speciale commissie, die door de Vol
kenbondsvergadering is benoemd ter be
studeering van het beroep van de Finsche
regeering, heeft een ontwerp van resolutie
uitgewerkt, dat inmiddels is goedgekeurd,
De inhoud luidt
1. De Volkenbondsvergadering, consta-
teerende, dat door de agressie, die zjj je
gens Finland heeft gepleegd, de U.R.S.S. in
gebreke is gebleven, zoowel ten opzichte
van zijn eigen politieke overeenkomst mét
Finland als ten aanzien van het pact van
Parijs en artikel 12 van het Volkenbonds
handvest, en dat zij op den vooravond der
agressie, zonder rechtsgronden, het door
haar in 1932 met Finland gesloten niet-
aanvalspact opzegde, dat tot eind 1945 van
kracht zou blijven,
veroordeelt plechtig het optreden der
U.R.S.S. tegen den Finschen staat, doet
een dringend beroep op ieder lid van
den Volkenbond om Finland den mate-
rieelen en humanitairen steun te ver-
leenen, waartoe het in staat is, en
zich te onthouden van ieder optreden,
dat het weerstandsvermogen van Fin
and zou kunnen verzwakken.
machtigt den secretaris-generaal de mede
werking te verleenen van zijn technische
diensten voor de organisatie van den bij
stand aan Finland, die hierboven genoemd
is en machtigt eveneens den secretaris
generaal krachtens de resolutie van de
Volkenbondsvergadering van 4 October
1937 om staten, die geen lid van den Vol
kenbond zijn, te raadplegen over eventueele
samenwerking.
2. Overwegende, dat Rusland ondanks de
tot dit land gerichte uitnoodiging geweigerd
heeft in den raad en de assemblee te ver
schijnen bij de bestudeering van zijn geschil
met Finland, dat het daardoor in gebreke
is gebleven ten opzichte van een der meest
essentieele verplichtingen van den Volken
bond voor de waarborging van den vrede
en de veiligheid der naties en optreedt als
of de Volkenbondsraad en -vergadering, met
de missie, die hun door artikel 15 van het
handvest wordt opgedragen, niet beston
den, dat het tevergeefs getracht heeft zijn
weigering te rechtvaardigen door de be
trekkingen aan te voeren, die het aange
knoopt heeft met de z.g. door de Finsche
bevolking volgens het vrije spel van haar
instellingen erkende regeering, dat Rusland
zich niet alleen schuldig heeft gemaakt aan
schending van een van zijn verplichtingen,
voortvloeiende uit het handvest, maar zich
door eigen schuld buiten het handvest heeft
geplaatst, dat de raad bevoegd is volgens
de bepalingen van artikel 16 om de con
sequenties te trekken, die deze toestand
met zich mede brengt, beveelt den raad
aan zich over de kwestie uit te spreken.
Het voorstel van Argentinië
aangenomen.
De vergadering van den Volkenbond
heeft heden het rapport en de resolutie in
zake de Finsche kwestie aangenomen.
Veertig leden stemden vóór, negen ter
zitting aanwezige leden verklaarden zich
van stemming te onthouden.
Onbekende Nederlander schenkt
Finland 100.009.
Een Haagsche bankinstelling liet dezer
dagen de Finsch-Nederlandsche vereeniging
weten, dat een Nederlander, die onbekend
wenscht te blijven, ten behoeve van Finland
een bedrag van 100.000 had gestort,
meldt de TeL
Aan giften voor het Finsche Rood© Kruis
