Breskensche Courant eiiwer DUITSCHLAND DENKT NIET AAN EEN INVAL IN ONS LAND. EERSTE BLAD Dagblad voor Zeeland, waarin opgenomen de De bom vein München en de oorlog. tóelburgsche sijv. Stoomvaart Nieuwe Russische eischen aan Estland Mits wij ons in staat toonen onze neutraliteit te bewaren. Bommen op de Shetland Eilanden. De oorlog ter zee. De Finsch-Russische besprekingen zijn mislukt Onbekende vliegtuigen boren Parijs. Het vredesinitiatief van Nederland en België. VJissingsche Courant 77ste JAARGANG NUMMER 269 DINSDAG 14 NOVEMBER 1939 V. Abonnementsprijs: 17 ct. per week of J 2.20 per kwartaal. Franco per post 2.50. Afzonderlijke nummers 5 ct. Voor het buitenland neme men een abonnement op het postkantoor zijner gemeente. Advertentieprijs: Van 1—5 regels 1.25, tedere regel meer 25 cent. Bi) abonnement speciale prijs. Kleine advertenties van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent (max. 10 regels). Derde plaatsing gratis. Vooruitbetaling. Uitgave: Firma F.V AM DE VELDE Jr., Bureaus Walstr. 58-60, Tel. L0 (2 lynen), Giro No. 66287. Eigen kantoren te*. Breskeos, Dorpsstraat,Tel.21; Oor- en West-Souburg, Kanaalstraat 45, TeL 35 AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBUCITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIG1NG „DE N E D E R L A N D S C H E DAGBLADPERS' NAAR een verscherping van den STRIJD? Iliers. opplakvellen iebonnen. Per 100 Iter kwantum voor. soorten plakstof. Krugerstraat 68. v.Midd.| v.Rott vm. uur vm. uur 9 9 9 8 - lef RotterdamMid* en omgekeerd. Ie klasse ƒ2.25; 'sse 3.50 Enkele 1.35 Retour 2e f>r het vervoer van zeer billijk. bij _J Rotterdam Erven lingviiet 89, Tel. 22727 3018. ebrs. BtTïTENHEK, Telef. 3521. SANDERS, Tel. 153. pfaTBRHO UT, Tel. 282. retourbiljetten (abeperkt. ft U niet te wor- Vs U iets hebt op nen. U plaatst utligr een Kleine ptentie in ons blad bent U er dade- ;an af en U maakt goeden prijs. Hitier neemt zelf alle groote besluiten. Een medewerker schrijft ons uit Berlijn De tweede helft van November zal, wan neer de voorteekenen ons niet bedriegen, voor Europa en de wereld van de grootste beteekenis zijn. In de komende weken im mers zal vermoedelijk wel worden beslist, hoe de oorlog verder zal worden gevoerd en tevens zal dan wellicht komen vast te staan of de strijd voorloopig al dan niet tot Engeland, Frankrijk en Duitschland be perkt zal kunnen blijven. De oorlog in het Westen, zoowel te land als te water en in de lucht, beeft tot dusverre bestaan uit een aantal kleine schermutselingen en in deze periode bleef, ook al werd zij steeds kleiner, de mogelijkheid tot een wapenstil stand en daaraan aansluitende onderhande lingen, open. Berlijn in ieder geval heeft dit, zij het dan ook op zijn eigen voor waarden, tot op het laatste oogenblik ge- wenscht en daartoe in het bijzonder Frank rijk verschoond, daar men hier aannam, dat Parijs zich meer toegankelijk voor de Duitsche voorstellen zou toonen dan Lon den. Zoo is het ook te verklaren dat, ter wijl de Duitsche luchtmacht er niet tsgen opzag raids op de Engelsche kust te onder nemen, Frankrijk tot nog toe niet het slachtoffer van luchtaanvallen is gewor den. Onder deze omstandigheden bood de edele poging van Koningin Wilhelmina van Nederland en Koning Leopold van België dan ook nog zekere mogelijkheden. Reeds de rede van Lord Halifax, gehou den onmiddellijk na de ontvangst van het telegram van de beide monarchen bracht, ook al kon deze rede daarmede nog geen rekening hebben gehouden, aan het vredes- scheepje, dat zij hadden uitgestuurd in het oog van: Duitschland een eerste schamp schot toe, en de bom, die een dag later in München explodeerde, zal er ook wel een onaangenamen invloed op gehad hebben. Naar zich thans laat overzien vormt deze aanslag op Hitier een keerpunt in de strijdhandelingen. Reeds onmiddellijk na de ontploffing; in den Bürgerbraukeller stond in de kringen, die den Führe. goed kennen, vast, dat wanneer men er hem van zou kunnen overtuigen, dat de Engelschen daarbij de hand in het spel hebben gehad, hij in een gemoedstoestand zou geraken, welke hem er toe moest brengen alle re serve, die hij in den strijd tegen Engeland aan den dag heeft gelegd, te laten varen. Dit beteekent, dat een strijd, die eigenlijk nog geen aanspraak op den naam „oorlog" kon maken, tot een werkelijken oorlog zou worden, d.w.z. dat hij thans door Duitsch land in ieder geval tegenover Engeland met alle middelen gevoerd zou worden. Dit beieekent natuurlijk nog niet, dat men nu reeds deze week een groot offensief moet Verwachten. Daarover beslist tenslotte de legerleiding, die daarvoor gemeenlijk een tijdstip, dat zij gunstig acht, afwacht. Maar wèl bestaat de mogelijkheid dat, zoo men reeds een bepaalden datum in het hoofd mocht hebben gehad, deze naar een vroe ger tijdstip zal worden verlegd. Concrete gegevens daaromtrent zijn intusschen niet te verkrijgen. De kring, waarin de groote beslissingen worden genomen, is immers zeer kleinnaast Hitier bestaat hij uit veldmaarschalk Goering, de minister van buitenlandsche zaken Von Ribbentrop, ge neraal Keiter en Von Reichenau, en kapi tein Engel. Insiders hebben ons een beschrijving van de zittingen van dit wat men zou kunnen noemen oorlogskabinet gegeven. In den corridor, waarop de deur van de raadszaal uitkomt, houden zwaargewapende schild wachten onbevoegden verre. Een hooge of ficier waakt er voor, dat ook deze posten het oor niet aan het sleutelgat te luisteren kunnen leggen. In de raadszaal laat Hitier zijn vertrouwde, medewerkers aan het woord. Zelf zwijgt hij gewoonlijk en slechts af en toe maakt hij een opmerking of stelt een vraag. Na afloop der zitting trekt de Führer zich in zijn werkkamer terug, pleegt daar soms tot diep in den nacht heen en weer te loopen, neemt zijn beslis sing en deelt deze den volgenden dag aan zijn vertrouwelingen mede. Het is Hitier, die alléén alle groote besluiten neemt. De beslissing in Noord-Oost-Europa nadert. Is het besluit over het al of niet ver scherpen van den oorlog dus eigenlijk reeds gevallen, ook de beslissing in Noord- Oost-Europa nadert met snelle schreden. Geeft Finland niet toe, dan bsteekent dit uitbreiding van den oorlog. De houding van Duitschland in deze is ietwat twee slachtig. Natuurlijk wil men niets tegen den Russischen vriend ondernemen en een «ulitair ingrijpen van Moskou in Finland lean zelfs een versterking van de Duitsche positie beteekenen. Anderzijds wordt er, °k wauneer Helsinki zou toegeven, een °0r -Berlijn onprettigen toestand gescha pen, Finland toch is een neutraal land en anneer men het niet als een schending n,de neutraliteit beschouwt, dat dit oor- gshavens aan een vreemde mogendheid «rstaat, verspeelt Duitschland ook tegen üere neutrale staten de gelegenheid tot een eventueel protest, wanneer zij iets der gelijks zouden ondernemen En dat kan toch nooit de bedoeling van Berlijn zijn. Wat zou men er hier wel van zeggen, in dien bijv. Noorwegen, Nederland of België eens oorlogshavens ter beschikking van de. Vereenigde Staten van Amerika, die even als Rusland, ook nog geetu oorlogvoerende mogendheid zijn, zouden stellen Tegen over deze landen neemt Berlijn een geheel andere houding aan en noemt het reeds en schending der neutraliteit wanneer de schepen van deze staten zich zonder te genstand te bieden naar de Downs laten opbrengen, hoewel tegenstand toch de ver nietiging dier schepen zou beteekenen. Dit is geen verwijt aan het adres van Duitsch land; wij willen er slechts mede aantoonen, dat in het algemeen door de groots mo gendheden de neutraliteit der kleine sta ten steeds in het eigen voordeel wordt ge ïnterpreteerd. Dit is van de eene zijde •evenzeer het geval als van de andere en dat geeft ons nogmaals de gelegenheid er den nadruk op te leggen, dat de kleine neutrale staten zich zoo sterk mogelijk moeten maken om hun neutraliteit naar alle zijden ts kunnen verdedigen. In eigen kracht ligt hier de beste garantie voor het behoud van den vrede. De „Neue Zürcher Zeitung" verneemt volgens Havas uit Helsinki, dat de Russen aan Estland nieuwe eischen gesteld hebben: De voor de Russische troepen gereserveer de gebieden op het continent van Estland, hebben zich zoodanig uitgebreid, dat de provincie Wiek een garnizoen van het roode leger is geworden.' Het van kracht zijnde verdrag bepaalt, dat alle Russische vlieg velden aangelegd moesten worden op de eilanden. Slechts twee zouden er op het continent komen. Doch daarna hebben de Russen den aanleg van twee luchthavens geëischt in de omgeving van Hapsal. De Estlanders hebben hiervoor moeten zwich ten. De werkzaamheden zullen de afbraak vereischen van een vijftigtal kleine boeren hoeven. Er zijn in Estland nog geen, Russsiche vliegtuigen aangekomen. Men weet ook niet, of de Russen Estlandsche werkkrach ten zullen gebruiken voor de uitvoering der werkzaamheden, of dat zij arbeiders uit Rusland zullen laten komen, die niet zouden nalaten den Russischen invloed in Estland nog te doen toenemen. En zoolang Engeland en Frankrijk deze eveneens eerbiedigen. Van semi-officieele Duitsche zijde wordt gemeld Een der voornaamste onderwerpen der internationale persbesprekingen van de laatste dagen was het zgn. Duitsche voornemen om Nederland en België binnen te rukken. Van Duitsche zijde bestond, naar men in Berlijnsche politieke kringen verklaart, geen aanleiding ten aanzien van dit fedt in de Engelsche en Fransche en een deel van de neutrale pers stelling te nemen, want de Duitsche houding tegenover de neutrale staten is ondubbelzinnig vastgelegd en bekend. Naar men weet zal Duitschland, volgens zijn duide lijke verklaringen, de neutraliteit van Nederland en België zoolang eerbiedigen, als Engeland en Frankrijk deze neutraliteit respecteeren en als Nederland en België zichzelf in staat toonen hun neutraliteit strikt te bewaren. "Wanneer niettemin uitgebreide kringen in Nederland en België in een ongewone o pa vin ding geraakten met daarop volgende zeer nadeelige verschijnselen voor het bin- nenlandsche leven van deze staten, en ook in andere landen ernstige bezorgdheid ontstond, dan zyn deze staten het slachtoffer geworden van het onscrupuleuse pro pagandawerk, in de eerste plaats van Reuter en Havas, die in een toegenomen onrust van Europa een van hun oorlogsdoeleinden zien. Ten slotte is ook bekend, met welke methoden de Engelsche propaganda tijdens den wereldoorlog werkte, en hoe zij thans weer werkt. DE DUITSCHE LUCHTMACHT IN ACTIE. De Britsche admiraliteit deelt mede dat Maandag vijandelijke vliegtuigen twee aan vallen hebben ondernomen op de» Shetland Eilanden. Het luchtdoelgeschut heeft de toestellen verdreven. De bommen, welke zij hebben laten vallen, richtten geen schade aan. De Shetland Eilanden liggen op ongeveer duizend kilometer van Duitschland. Er wordt aan herinnerd, dat Duitsche vlieg tuigen ook Donderdag en Vrijdag jl. boven de eilanden gevlogen hebben. Voorts wordt gemeld, dat sommige bom men der Duitsche vliegtuigen in zee zijn gevallen en dat anderen op het land zijn terecht gekomen. De bommen hebben naar later werd ge meld, gaten van twee meter diepte ge maakt. Een der projectielen kwam terecht bij een onbewoond huis, dat beschadigd werd. Schepen zijn niet getroffen. Dit is voor de tweede maal sinds het uitbreken der vijandelijkheden, dat bommen op de Britsche eilanden geworpen zijn. Bij een vorige gelegenheid is de brug in de Firth of Forth" onder vuur genomen. Vliegtuigen aan kust van Yorkshir.e. De bewoners van het landelijke gebied nabij de kust van Yorkshire hoorden giste ren ook het geluid van vliegtuigen en ma chinegeweren in de lucht. Zij trokken hier uit de conclusie, dat een vijandelijk vlieg tuig werd aangevallen. Een man vertelde aan een verslaggever „Vanmorgen vloog een vliegmachine een poosje vlak bij ons. Wegens den dikken mist konden wij het toestel niet zien. Ook hoor den wij het geluid van machinegeweren en bijna tegelijkertijd vernam ik twee luide ontploffingen". Tot dusver is van deze gebeurtenissen geen officieele mededesling gedaan. BRITSCH LIJNVAARTUIG NABIJ SINGAPORE VERGAAN. Elf passagiers om het leven gekomen 5 negen vermist. Het Britsche lijnvaartuig „Sirdhana" is Maandag in de wateren van Singapore gezonken. Officieel wordt, volgens Reuter, medege deeld, dat elf Aziatische passagiers, mee- rendeels kinderen, het leven verloren heb ben en dat negen anderen vermist wor den. Een officieele verklaring vootr het ongeluk wordt niet gegeven, maar geloofd wordt, dat het schip op een mijn geloo- pen en in een kwartier tijds gezonken is. Een onderzoek wordt ingesteld. De „Sirdhana" was een schip van 7745 ton en was eigendom van de British India Steam Navigation Company. Aan boord bevonden zich ook 137 Chi- neesche gedeporteerden. De meesten hun ner zaten gevangen achter een traliehek in het voorruim, doch zij werden gered, doordat een Engelsch inspecteur van po litie vijf schoten op het riot van het hek loste. Terwijl het water het ruim in stroomde, haastten de gedeporteerden zich het schip te verlaten. Britsch schip aan de Engelsche kust gezonken. Het Britsche schip „Onzano", metende 1346 ton, dat naar Engeland onderweg was, is tengevolge van een ontploffing gisteren buiten de zuidkust gezonken. De drie pas sagiers en de geheele bemanning gingen in de booten en kwamen aan land. Het schip zonk in ongeveer anderhalf uur. Amerikaansch schip vergaan? In scheepvaartkringen te Miami vreest men, volgens Havas, dat het 6320 ton metende Amerikaansche koopvaardijschip „Cripple Creek" dat op weg was van Nieuw-Orleans naar Liverpool, vergaan is. Bij Titusvillo zijn namelijk vaten olie en een tabakszak met een aanteekening van een zeeman, waarin hij zegt aan boord van de „Cripple Creek" te zijn, aange spoeld. Twee Duitsche schepen tot zinken gebracht. Het radio-station Reykjavik op IJsland heeft gisteren een noodsein, opgevangen van het in Hamburg thuisbehoorende s.s. „Parana", metende 6.038 ton, dat meldde, te zijn aangevallen door een Britischen tor pedojager. Reuter verneemt, dat de Britsche admi raliteit een dergelijk bericht niet ontvan gen heeft. De Britsche admiraliteit heeft medege deeld, dat de Duitsche stoomschepen „Mecklenburg" (8000 ton) en „Parana" (6000 ton) door Engelsche oorlogsschepen zijn opgevangen. De Duitschers gingen van boord na hun .schepen in zinkenden toe stand te hebben gebracht. Zij werden door de oorlogsschepen opgepikt. De „Mecklen burg" en de „Parana" werden door kanon vuur geheel tot zinken gebracht, opdat zij de scheepvaart niet zouden hinderen. Litausch schip in Oostzee gezonken. Het Litausche schip „Panevezys", dat van Leningrad op weg was naar Klaipeda is in de Oostzee gezonken. De gezagvoerder en de overige leden der bemanning werden gered. Alleen de marconist is verdronken, het Vad., wel de enveloppe, inhoudende de BRITSCHE TORPEDOJAGER OP DUITSCHE MIJN GELOOPEN. Eén doode, zes vermisten en vijftien gewonden. De Britsche admiraliteit deelt mede, dat een Britsche torpedojager op een Duitsche mijn is geloopen en verloren gegaan. Ver klaard wordt, dat één man om het leven is gekomen, zes man worden vermist. Drie officieren en twaalf minderen werden ge wond. Meer dan 70 opvarenden zijn aan land gebracht. Na de ontploffing waren sleepbooten naar de plaats van het ongeluk gesneld. Eén nam den torpedojager op sleeptouw, doch de bodem ging kort daarna onder. Het achterschip zonk het eerst. De Finsche delegatie is gisteravond om 21.50 uur uit Moskou vertrokken. De eeni- ge Sovjet-ambtenaar, die denFinschen ge delegeerden uitgeleide heeft gedaan, was Pontikof, de vice-chef van het protocol. In Finsche kringen beperkt men zich er toe te zeggen, dat de onderhandelingen geen resultaat hebben opgeleverd. De be sprekingen zijn niet afgebroken, maar men weet niet, of en wanneer de Finnen naar Moskou zullen terugkeeren. Een verklaring van Erkko. De Finsche minister van buitenlandsche zaken, Erkko, heeft tegenover de buiten landsche pers verklaard, dat de delegatie terugkeert op eigen initiatief en niet om nieuwe instructies verzocht heeft. Al het overige hangt af van het rapport, dat de delegatie na haar terugkeer zal uitbrengen. Hiervan is het afhankelijk, of nog een mo gelijkheid voor voortzetting der onderhan delingen bestaat. De minister sprak voorts van een tijde lijke onderbreking der onderhandelingen. De regeering heeft gistermiddag onder voorzitterschap van den president der re publiek de situatie besproken. Na terug keer van de delegatie uit Moskou zal zij alle kwesties bespreken met de leiders van de Rijksdaggroepen. De goede wil om tot een gelukkige oplossing te komen, is aan wezig. Het ligt voorshands niet in de be doeling der regeering, tot een publicatie van de wederzijdsche voorstellen over te gaan. Gisteravond heeft de omroep van Moskou volgens Reuter de Finsche regeering er van beschuldigd in gebreke te zijn gebleven om de Sovjetautoriteiten in te lichten over den recenten „gevaarlijken" was der rivieren in de grensgebieden. De Finnen, zoo werd gezegd, waren ver plicht dat te doen volgens een internatio naal verdrag. De Sovjetpers heeft gemeld, dat Finland al economische moeilijkheden begint te ondervinden van zijn militaire maatrege len. Deze berichten worden te Helsinki kwaadaardig en valsch genoemd. Berichten uit Rusland hadden ook doen uitkomen, dat het moreel van Finland geschokt was. Onpartijdige waarnemers in Helsinki zeg gen daarvan in het geheel geen teekenen te bespeuren. Het Fransche legerbericht van Maan dagavond luidt „In den nacht van 12 op 13 November heeft een aantal vijandelijke vliegtuigen boven het noordoosten van Frankrijk ge vlogen. Er was de gebruikelijke activiteit van de patrouilles, met name ten oosten van de Saar." Vliegtuigen waarvan men de nationali teit niet heeft kunnen vaststellen als ge volg van de mist, hebben gistermiddag boven het gebied van Parijs gevlogen en waren oorzaak dat bet luchtdoelgeschut in actie kwam. Dit nummer bestaat uit 2 bladen §el»e urlenïssew Aeii Jng Duitschland denkt er niet aan Neder land of België binnen te rukken. (Pag. 1, eerste blad)j Rusland zou Estland nieuwe eischen hebben gesteld. (Pag. 1, eerste blad). De Finsch-Russische besprekingen zyn mislukt. (Pag. 1, eerste blad), Duitsche luchtaanvallen op Engeland en Frankrijk. (Pag. 1, eerste blad), De brug over de Noord Is geopend. (Binnenland1)." Nieuwe reddingboot brengt 19 man SU veiligheid van gestrand schip, (Scheepvaart)] Engelsch lynvaartuig op mijn geloo pen verschillende dooden en vermis ten. Ook andere schepen verongelukt. (Pag. 1, eerste blad); ZIE VERDER EVENTUEEL LAATSTE BERICHTEN DE BRUGGEN NOG NIET VERBRAND, ZEGT ITALIË. De Deutsche Diplomatisch-Politischa Korrespöndenz schrijft naar aanleiding van de Fransche en Engelsche antwoorden op het Nederiandsch-Belgische vredesinitiatief o.m.Zelfs voor optimisten, die in zekere passages van het Engelsche antwoord nog mogelijkheden wilden zien, heeft de rede van Churchill den laatsten twijfel opgehe ven, dat Engeland niet van zijn oorlog wil aflaten. Openlijk verlangt men thans van Duitschland niet alleen waarborgen en ga ranties voor een bloeienden vrede, maar bovendien licht men reeds eenigszins het gordijn op voor datgene, wat men concreet daaronder verstaat. In de eerste plaats herstel van het statuut van Versailles, we deroprichting van twee vijandelijke basti ons aan den Oostelijken rand en in het hart van Duitschland. voorts instelling van een veilige Oostenrijksche verbinding; met deze bastions. Zooals eens de corridor aan den Weich- sel, moet gebied van den Duitschen kern langs de Inn er voor gebruikt worden om. het Westen den toegang tot deze bolwer ken tegen het Duitsche volk te waarbor gen en bovendien Duitschland te scheiden van zijn spilgenoot. Daarmede toont men opnieuw de onbekwaamheid en het wanbe grip voor de noodzakelijkheden van Cen traal Europa. Verdere reactie in Duitschland* Het Duitsche Nieuwsbureau meldt 1 Het antwoord van den koning van En geland en van den president van Frankrijk op het Belgisch-Nederlandsche aanbod van goede diensten wordt door de Duitsche pers als een vierkante afwijzing beschouwd, ai heeft Engeland zijn antwoord met meer, clausules omschreven dan Frankrijk. Het in het Fransche antwoord vervatte voorstel, Duitschland weer te verdeelen, noemt de „D.A.Z." een openlijke bespot ting van den Belgisch-Nederlandschen stap, waarop een Duitsch commentaar overbodig is. Ook het Engelsche antwoord, zoo vervolgde het blad, stemt zakelijk vol komen overeen met Chamberlains afwij zing van het vredesaanbod van den Führer van 6 October. Men verklaart zich welis waar bereid, Duitsche voorstellen „aan een zéér nauwkeurig onderzoek te onderwer pen", doch vermeldt met geen enkel woord, dat zulke Duitsche voorstellen aanwezig zijn, en door Engeland „hard én onwrik baar", zooals Lloyd George het noemde, van de hand gewezen werden. De beide antwoorden zijn dientengevolge slechts een herhaling van de uitdaging te beschouwen, nadat Engeland, aan den vooravond van den wereldoorlog, het voorstel van den Duce ten val bracht, vervolgens Hitler's vredeshand weigerde, en door de redevoe ring van Halifax de neutrale bemiddeling reeds verwierp denzelfden dag waarop zy werd aangeboden. m Itaüaansche stem over aanbod van goede diensten. De antwoorden van Engeland en Frank rijk, zoo schrijft de „Popoio Diroma", op het aanbod van goede diensten van de Koningin van Nederland en den Koning van België, hebben de bruggen niet ver brand. Het antwoord van Engeland ver schilt in één opzicht van vroegere ministe- rieéle verklaringen, nl. dat het niet als essentieele voorwaarde voor vredesonder-

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1939 | | pagina 1