Breskensche Courant
on
on
De vrede is voor het volk een voorwaarde
van leven of dood.
iDKIPPEN
ie Konijnen,
nijnenbout.
iTRAAT 73
Jelburgsche
v. Stoomvaart
Dagblad voor Zeeland, waarin opgenomen de
f
v;
Koning Leopold vreest geen schending
van België's neutraliteit
Finsche regeering
onderzoekt Russische
voorstellen.
Duitsche schepen in den
Atlantischen Oceaan.
Duitsch marinevaartuig
liep op een mijn.
Sneeuw aan het
Westelijk front.
I Vragen en antwoorden. j
Het oponthoud der
Nederlandsche schepen
bij Duins.
m
Hevig gevecht tusschen gewapend
koopvaardi'V'ün en Duitsche
duikboot.
9
8
9
8
9
8
9
8
9
I
gesorteerd in
beste tijd uw
gwerk te laten
[it niet tot het
\anbevelend, W.
louwestraat 37.
lig adres voor
ORNUIZEN, ook
SPARATIËN. En
RIJWIELEN.
Krugerstraat 12.
;asgevuldt Gloei-
30, 40 Watt, 1.14,
liegellampen 100,
1.56, 1.33, 1.25,
Jielampen 86 ct.,
10 ct., Kroonlam-
/att 55 ct., Me-
40, 25, 15 Watt
JAN DE ROOS,
|v.Midd.| v.Rott.
|vm. uuijvm. uur
Rotterdam—Mid-
omgekeerd.
klasse 2.25
3.50 Enkele
1.35 Retour 2e
het vervoer van
teer billijk.
Rotterdam Erven
Ivliet 89, Tel. 22727
BUYTENHEK,
hef. 3521.
J.NDERS, Tel. 153.
ERHOUT, Tel. 282.
retourbiljetten
i>érkt.
Vlissingsclie Courant
77ste JAARGANG NUMMER 254
VRIJDAG 27 OCTOBER 1939
Abonnementsprijs17 ct. per week of 2.20 per
kwartaal. Franco per post 2.50. Afzonderlijke
nummers 5 ct. Voor het buitenland neme men een
abonnement op het postkantoor zijner gemeente.
Advertentieprijs: Van 15 regels 1.25, iede
regel meer 25 cent. Bij abonnement specie o
prijs. Kleine advertenties van 15 regels
50 cent, iedere regel meer 10 cent (max. 10
regels). Derde plaatsing gratis. Vooruitbetaling.
Ditgave: Firma F. VAN DE VELDE Jr., Bureaux
Walstr. 58-60, Tel. 10 (2 lijnen), Giro No. 66287.
Eigen kantoren te :Breskens, Dorpsstraat, Tel. 21;
Ooren West-Souburg, Kanaalstraat 45, Tel, 35
Een oproep voor de verdediging der beschaving.
„Met Nederland vormt België een vredeseiland In het
belang van alle volken."
in mee gesleurd zyn, zyn grondgebied
zou in een slagveld herschapen wor
den, met het oog op zyn geringe uit
gestrektheid. Een dergelijk lot zou ge-
lyk staan met een algeheele verwoes
ting, welke ook de uitslag van den
oorlog moge zyn.
Met Nederland vormt het een vre
deseiland in het belang van alle vol
keren.
Op het kruispunt van de West-Europee-
sche landen, vervult een onzijdig, loyaal
en sterk België zooals het heden is, een
bij uitstek vredelievende zending. Daar
door worden het slagveld en de rouwen
beperkt. Aldus sticht zij, onder de andere
onzijdige staten, een vredesburg en een
element tevens van die verzoening welke
alleen de beschaving redden kan van de
ineenstorting waartoe zij docir een alge-
meenen oorlog onverwijld zou gedreven
worden.
Wij zien met klaarheid onze rechten en
onze plichten in, wij zien de toekomst "te
gemoet met een kalme vastberadenheid
en een geweten dat niets storen kan. Wij
zijn bereid onze onafhankelijkheid uit al
onze macht te doen eerbiedigen.
Koning Leopold van. België heeft in den
afgeloopen nacht een via Londen naar de
Vereenigde Staten uitgezonden boodschap
tot het Amerikaansche vólk gericht. De
koning sprak zijn rede in de Engelsche
taal uit. De Vlaamsche tekst der redevoe
ring luidt als volgt
Het is een eer voor mij het woord te
voeren op dezelfde tribune als uw door
luchtige president. Ik heb met vreugde de
uitnoodiging aanvaard die mij door het
Forum werd gedaan wanneer het mij ver
zocht een korte boodschap tot de Ameri
kaansche natie te richten. Door kostbare
en trouwe herinneringen zijn mijn mede
burgers, mijn familie en ik zelf aan de
Vereenigde Staten gehecht. Geen enkele
Belg kan den dicelmatigen bijstand en de
opbeurende hulp vergeten die het Ameri
kaansche volk aan de Belgische bevolking
heeft verleend, toen het over zijn appro-
viandeiring waakte gedurende jaren van
beproeving.
Het thema dat mij werd voorgesteld „een
oproep voor de verdediging van de be
schaving", zie ik als een hulde aan mijn
land. Zij die het hebben voorgesteld, heb
ben zich herinnerd dat de Belgen steeds
een verheven plaats in de geschiedenis -an
de westelijke wereld hebben ingenomen,
en dat België steeds aangezien werd voor
een van de brandpunten vocir den opbloei
van de christelijke beschaving.
Overtuigd als ik ben dat mijn land de
beschaving verdedigt door de aangenomen
houding ten overstaan van het conflict
dat in Europa losgebroken is, meen ik mij
te mogen beperken bij de toelichting van
deze houding welke geheel en al strookt
met den wil, den miced en de eer van mijn
volk.
In mijn hoedanigheid van staatshoofd
verheugt het mij dat mij de gelegenheid
werd geboden de volgende feiten met
klaarheid vast te stellen.
België neutraal.
In 1937 heeft België zijn onafhankelijk
heidspositie afgekondigd en zijn drie mach
tige geburen hebtfen. er acte van genomen.
Zij zijn zelfs verder gegaan toen zij ons
spontaan de uitdrukkelijke verzekering ga
ven dat zij ons grondgebied zouden eerbie
digen en de onafhankelijkheid van België
zouden waarborgen.
De neutraliteitsverklaring van de Belgi
sche regeering, bij den aanvang van den
oorlog afgelegd, was de logische uitkomst
van deze politiek!
De toestand van onzijdigheid, trouwens,
stemt overeen met de overleveringen en
de verzuchtingen van het Belgische volk,
wiens gevoelens en geestesgesteldheid in
den loep van eeuwenlange strijden geves
tigd werden. Het was ten koste van zijn
bloed en met een onwrikbare wil zichzelf
te blijven dat de Belg, die in zoo hooge
mate den zin van de indivïdueele vrijheid
bezit, de verovering van zijn instellingen
heeft bepaald.
De onzijdigheid is bovendien een levens
element voor de belangen van zijn land.
Het bestaan van België, gebied van ge
ringe uitgestrektheid, maar wiens bevol
king een der,meest drukke van de wereld
ls: hangt hoofdzakelijk af van den arbeid
zijner inwoners, deze arbeid, vervolgens, is
afhankelijk van de handhaving van onzen
exporthandel en van het vrij verkeer van
onze nijverheids- en voedingsapproviandee-
nng.
Vrede een voorwaarde van leven
of dood.
De vrede is dus voor het Belgische
volk een voorwaarde van leven of dood.
Wij doen niet de minste territoriale
aanspraken gelden. Wy zyn noch van
verre noch van dichtby betrokken ge
weest by de oorzaken van het conflict
dat Europa verdeelt. Moest België er
25 jaar geleden..
Het zal vandaag precies 25 jaren gele
den zijn dat het Belgische leger, na een
harden strijd, onder het bevel van koning
Albert, mijn vader, de koers van een wree-
den inval stuitte.
En mcesten wij aangevallen worden
God beware ons van een dergelijke ramp
in weerwil van de plechtige verbinte
nissen tegenover ons in 1937 aangegaan
en aan den vooravond van den oorlog her
nieuwd, dan zouden wij zonder aarzelen
strijden, maar met vertienvoudigde mid
delen. En ditmaal ook zou het gansche
land achter het leger staan.
Koning Leopold gelooft niet in
neutraliteitsschending.
Maar wij kunnen niet gelooven dat onze
neutraliteit door de oorlogvoerende mo
gendheden niet zal geëerbiedigd worden.
Wij hebben vertrouwen in het woord dat
zij ons in aanschijn van de wereld gege
ven hebben, zooals zijzelf mogen vertrou
wen in onze loyauteit, loyauteit die ik,
naar het voorbeeld van mijn geliefden va
der, en als vorst van een vrij en trotsch
volk, besloten ben steeds na te leven.
Laat ik hopen dat de Amerikaansche
natie waaraan wij door gemeenschappelij
ke verzuchtingen en zelfde instellingenoo
nauw verbenden zijn, ons helpe en ons
steune in onze houding ten bate van clen
vrede in dienst van de beschaving.
Na hun terugkeer uit Moskou zijn de
Finscbs ministers Paasikivi en Tanner
gistermorgen om 10 uur ontvangen door
president Kallio, waarbij de minister van
Staat Kajander en de minister van buiten-
landsche zaken, Erkko, aanwezig weren.
De Russische voorstellen zullen door de
Finsche regeering grondig bestudeerd wor
den. Besluiten zijn, volgens het D.N.B., nog
niet genomen. Het tijdstip van den terug
keer der Finsche delegatie naar Moskou
staat nog niet vast.
De Finsche minister van buitenlandsche
zaken, Erkko, heeft gisteravond een rede
voering uitgesproken, waarin hij o.m. zei
Finland is niet bereid tot opoffering van
wat het ook zij, dat van wezenlyk belang
is voor zijn vrijheid en bestaan. De uit
gebreide voorzorgsmaatregelen van Fin
land bedreigen niemand, maar zijn geno
men om de neutraliteit te bewaken. Het
land moet er voor waken, niet op wegen te
worden geleid, die naar vernieling leiden.
Volgens welingelichte Fransche kringen
schijnt het thans vast te staan, dat twee
Duitsche slagschepen van het z.g. „zak-
model", de „Admiraal Scheer" en de
„Deutschland" in den Atlantischen Oceaan
opereeren.
WILT U IETS ANDERS?
Iets, waar U niet iedereen mee ziet Dat apart is en toch niet opzichtig
Een reden temeer om eens by ons binnen te stappen. In ieder artikel brengen wy
„iets anders". Of het nu een hoed, over
hemd, shawl of das moet zyn, steeds vindt
U dat wat niet algemeen is.
Als U iets op heerenmodegebied zoekt,
komt U dan eens bij ons binnen.
Een heer met smaak, koopt in die zaak.
VIJFTIG OPVARENDEN VERDRONKEN
Groote waardeering Voor de hulp
der Denen.
Over het vergaan van een Duitsche voor
postenboot op 21 October 1939 maakt het
opperbevel van de Duitsche oorlogsmarine
bekend
Als gevolg van aanraking met een mijn
is op. 21 October tegen den middag in de
buurt van het Deensche eiland Moën een
Duitsche voorpostenboot gezonken. Van de
55 koppige bemanning konden slechts vijf
leden worden gered.
Bij de reddingsactie door een Deensch
vliegtuig verdient het optreden van den
Deenschen luitenant-vlieger Helvard vol-
ledigerekennin g. Helvard is er ondanks de
slechte weersomstandigheden in geslaagd
vier leden van de bemanning van de ge
zonken voorpostenboot, die hy drijvende
op een vlot aantrof, na herhaalde pogingen
bij zich aan boord te nemen. Het vliegtuig
was daardoor zoo overbelast, dat hét niet
meer kon opstijgen en zich op het water
moest laten drijven totdat een ander vlieg
tuig te hulp kwam.
Een vijfde lid der bemanning redde zich
door in tién uren naar de kust te zwem
men.'De geredden werden in het zieken
huis te Stege (eiland Moën) opgenomen.
De geneesheer-directeur, dr. Hempel, heeft
de Duitsche soldaten óp voorbeeldige wijze
behandeld en laten verzorgen.
Wat de overige leden der bemanning
betreft, de lijken var 23 slachtoffers kon
den aan de kust van Moën worden gebor
gen. Ook hier zorgt de geneesheer-direc
teur van he.t ziekenhuis te Stege voor de
plechtige opbaring in een waardige ruimte.
22 leden der bemanning worden nog ver
mist. De bevolking van Stege heeft op zeer
hartelijke wijze door hulpverleening van
allerlei aard bij de verzorging der gered
den en berging der dooden uitdrukking
gegeven aan haar bijzondere deelneming.
In de stad Stege hangen de vlaggen half
stok. De bijzetting der geborgen slachtof
fers zal heden op plechtige wijze geschie
den. De Deensche marine zal daarbij te
genwoordig zijn.
De opperbevelhebber der oorlogsmarine,
groot-admiraal dr. H. C. Rader, laat door
den Duitschen marine-attaché een krans,
leggen op het graf der gevallenen. De op
perbevelhebber heeft den chef der konink-
lijk-Deensche marine, vice-admiraal Rech-
nitzer zijn dank laten betuigen voor de
deelneming en grootmoedigen en kame-
raadschappelijken steun der Deensche ma
rine.
De vijf geredde leden der bemanning
zullen waarschijnlijk Zaterdag naar
Duitsehland terugkeeren.
Het Fransche legerbericht van. Donde.
dagavond luidde „Handgemeen tusschen
verkenningsafdeelingen en wederzijdsch ar
tillerievuur op verschillende punten van
het front."
Het legerbericht van hedenochtend meld
de „Geudrende den macht plaatselijke ac
tiviteit van verkenners.
Het Duitsche legerbericht.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend
Tusschen Moezel en Warndt valt op som
mige plekken een oplevende bedrijvigheid
van de artillerie waar te nemen. Overigens
aan het front slechts plaatselijke actie van
verkennigsafdeelingen en hier en daar ver-
ontrustingsvuur.
In het Saargebied is het naar Havas
meldt slecht weer. Het heeft gisteren ge
sneeuwd. Niettemin duurt de activiteit der
Fransche patrouille voort. Over de verlie
zen der Duitsche troepen op 16 en 17 Oct.
varieeren de schattingen tusschen de
2000 en 3000 man. Volgens de commandant
van een Fransch bataljon in de streek ten
Oosten van Satrbduscken hebben de Duit-
schers daar over een fontbreedte van en
kele honderden meters 150 tot 200 man ver
loren. Volgens inlichtingen, welke den
Franschen staf hebben beeikt, zijn ver
scheidene tremen met gewonden over
Trier geleid.
Havas meldtAlle operaties aan het
front worden gehinderd door het slechte
weer. Er worden wel verkenningen uitge
voerd. De rivieren blijven wassen. De Rijn
is gisteren in den loop van den dag plotse
ling met 57 cM. gestegen. De overstroo
ming strekt zich uit tot de oevers en
maakt iedere eventueele operatie vrijwel
onmogelijk. De Fransche vliegers hebben
vijf verkenningsvluchten uitgevoerd, waar
van vier vlak boven de vijandelijke linies
en een verder het land in.
1 1 NOVEMBER WORDT ER MEE
GESTOPT.
Zooals reeds eenige malen voor den g
Ëj microfoon 'van de omroepvereenigin-
gen is bekend gemaakt, zal de door j=
H bemiddeling van de radio-omroep
H controle-commissie verzorgde offi-
cieele rubriek „vraag en antwoord"
met ingang van 1 November a.s. g
H worden stopgezet. y-g
Iminimiminimiimmuunui
UITEENZETTING VAN BRITSCHE
ZIJDE.
In verband met het langdurige opont
houd van Nederlandsche schepen bij Duins
werd van Britsche zijde de volgende uit
eenzetting ontvangen
„De reden, waarom sommige Nederland
sche schepen, geruim en tijd door de Brit-
sce autoriteiten worden vastgehoudei. in
de bases tot ocntróle van de contrabande
is ons door een gezaghebbend woordvoor-
der medegedeeld.
Deze zette uiteen, dat in sommige ge
vallen de contrabande-commissie het nood
zakelijk acht een garantie te vragen van
den geadresseerde van de goederen of van
de regeering van het neutrale land, dat
noch de goederen, noch de producten, wel
ke hiervan worden gemaakt of het equi
valent hiervan zal worden uitgevoerd naar
Duitsehland. Ten einde vertraging te voor
komen hebben sommige scheepvaart maat
schappijen de belofte gegeven, dat indien
hun schepen toestemming krijgen door te
varen, zij de goederen waaromtrent twij
fel bestaat, zullen vasthouden tot een be
slissing is genomen, zooals ook in den
vorigen oorlog is gedaan. Andere maat
schappijen doen dit niet en indien hun
schepen toestemming krijgen door te va
ren, dan bestaat geen garantie, dat de
contrabande niet zal worden doorgevoerd
naar Duitsehland. Inderdaad heeft een
schip dat onlangs zonder goede garantie
toestemming kreeg om door te varen *en
einde lang oponthoud te voorkomen een
lading vervoerd, welke naar bekend is,
later werd doorgevoerd naar Duitsehland.
Men hoopt evenwel, dat van nu af
de toestand beter zal worden tenge
volge van een overeenkomst, welke
met sommige scheepseigenaren is ge
troffen en waarbij de scheepspapieren
zoo spoedig mogelijk voor het binnen
varen van de Britsche wateren vooruit
zullen worden gezonden aan de Brit
sche autoriteiten. In vele gevallen zal
dit mogelijk maken het noodzakelijk
onderzoek naar het verdachte deel
van de lading in te stellen, voor het
schip werkelijk in de controlehaven
aankomt. Men hoopt, dat dit systeem
de voornaamste reden tot klagen ocik
van de Nederlandsche scheepseigenaars
weg zal nemen.
Wat betreft het oponthoud van passa
giers op de vastgehouden schepen wordt
gezegd, dat men hoopt in de toekomst een
regeling te treffen, waarbij de passagiers
onmiddellijk aan land worden gezet en
toestemming krijgen hun reis voort te zet
ten op de snelst mogelijke wijze. Men
hoopt, dat dit gebaar ook in Nederland
zal worden gewaardeerd.
Iedere vertraging en ieder ongemak, dat
niettegenstaande deze pogingen ze te ver
mijden, toch ontstaat, wordt te Londen-
beschouwd als een betreurenswaardige
noodzakelijkheid in de poging te voorko
men, dat goederen van essentieel belang
Duitsehland bereiken.
In verband hiermede is het artikel van
den bekenden economist sir William Be-
veridge in de „Times" opmerkelijk. Hij
wijst er op hoe noodzakelijk het is, dat
Duitsehland geen vet wordt geleverd, aan
gezien vet onmiddellijk voor de bewape
ning kan worden gebruikt. Hij voegt hier-
aaL toe Het is niet waarschijnlijk, dat
iets, wat wij door de blokkade kunnen
doen, het voor de Duitsche regeeringon
mogelijk zou maken de burgerbevolking
behoorlijk te voeden, indien zij voor dit
doel een voldoende hoeveelheid van de
hulpbronnen aan werkkrachten, materiaal
en geld besteedt. Indien zij dit niet doet,
dan zal het Duitsche volk door het be
sluit van zijn eigen regeering tot honger
worden veroordeeld."
Beveridge voegt hieraan toe, dat het
dilemma tusschen den honger van het volk
en den honger van de kanonnen het punt
is, waartoe de eene oorlogsvoerende den
moet driiven.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen
QeliCMrlcwUscw
van den dog
Kloeke rede van Koning Leopold van
België. (Pag. 1, eerste blad).
Hevig gevecht tusschen bewapend
koopvaardijschip en Duitsche duikboot.
(Pag. 1, eerste blad),
Critiek en lof op bet kabinet-de Geer
in de Tweede Kamer.
(Binnenland1^
Het sneeuwt aan het Westelijk front.
(Pag. 1, eerste blad),
Grieksch stoomschip met 35 opvaren
den vergaan. (Scheepvaart)]
Een encycliek van Z.H, den Pans,
voornamelijk gewijd aan vredes- en
oorlogsproblemen. (Kerknieuws),
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN
1
een passende, hoed. Keus
uit allerlei modellen en tin
ten en beslist het nieuwste.
Prijzen 3.75—4.50.
Echt Haarvilt reeds voor
5.25 en 5.90
Mayser 6.25
Wilke 7.50
Wacht niet langerKoop
zoo'n moderne hoed in het
speciale
HEERENMODEHUIS
WALSTRAAT 32.
Leden der bemanning van een koopvaar
dijschip, dat erin geslaagd is een Duitsche
duikboot tot zinken te brengen, hebben bij
hun aankomst in een Engelsche haven ver
teld, hoe het gevecht verloopen is, aldus
Havas. Het koopvaardijschip voer onge
hinderd in een gevaarlijke zóne. Plotseling
verscheen de duikboot aan stuurboordzijde,
voor en bijna onder het voorschip. „Onze
matrozen, die de wacht hielden, zoo vertel
de een der officieren, konden duidelijk zien,
hoe manschappen uit de opening van den
toren naar de kanonnen renden. Wij wa
ren niet gewaarschuwd voor de aanwezig
heid van de duikboot. Alles speelde zich
zoo vlug af, dat het verschijnen van den
onderzeeër een zekere onbehaaglijkheid
veroorzaakte. De Duitschers vuurden acht
granaten af, die door het tuig floten zon
der ons te treffen. Wij richtten het kanon
en begonnen bijna a bout portant te schie
ten. De strijd was levendig en snel. Onze
kanonniers werkten als bezetenen en de
rest der bemanning stond te trappelen dat
zij niet aan de kanonnen kon raken.
Onze projectielen ontploften zoo. dicht bij
de duikboot, dat de waterzuilen die ont
stonden, in een waterval op de brug neer
vielen. De kanonniers van de duikboot
werden door het water overstroomd en
werden gewond. Dat was te veel voor de
aanvallers die zich nooit zoo dicht bij ons
gewaagd zouden hebben als zij hadden
vermoed, dat wij gewapend waren. Plotse
ling renden de mannen, die op de brug van
den onderzeeër waren naar de toren. Het
luik werd gesloten en de duikboot begaf
zich onder water. Wij waren allemaal in
spanning of de duikboot opnieuw zou aan
vallen. Inderdaad verscheen hij weer op
2i/2 3 myl afstand. Wij voeren op volle
stoom maar hij hervatte den strijd en wij
beantwoordden elk schot. De Duitsche
granaten waren te ver weg of te dicht bdj
gericht. Geen enkele trof doel. De toestand
van de duikboot werd ernstig. Vruchteloos
was kostbare tijd. verloren. Voor zoover
wij konden beoordeelen waren sommigen
zijner mannen buiten gevecht gesteld. De
onzen waren ongedeerd. Onze granaten
vielen rondom den onderzeeër neer. Na
anderhalf uur verspreidde zich een groote
plek wit schuim rondom de duikboot die in
zee verdween."