Breskensche Courant
EERSTE BLAD
»a
Dagblad voor Zeeland, waarin opgenomen de
Acht Duitsche vliegtuigen bij de
Britsche kust vernield
Weinig nieuws van het
Westelijk front.
De Russisch-F insche betrekkingen.
Slagkruisers voor Indië
Groote bestelling van vliegtuigen
door Engeland en Frankrijk?
5750 stuks
Ylissingsche Courant
77ste JAARGANG NUMMER 247
DONDERDAG 19 OCTOBER 1939
Abonnementsprijs17 ct. per week of ƒ2.20 per
kwartaal. Franco per post 2.50. Afzonderlijke
nummers 5 ct. Voor het buitenland neme men een
abonnement op het postkantoor zijner gemeente
Advertentieprijs: Van 15 regels ƒ1.25, iedei
regel meer 25 cent. Bij abonnement speciale
prijs. Kleine advertenties van 15 regels
50 cent, iedere regel meer 10 cent (max. 10
regels). Derde plaatsing gratis. Vooruitbetaling.
Uitgave: Firma F. VAN DE VELDE Jr.,Bureaux
Walstr. 58-60, Tel. 10 (2 lijnen), Giro No.66287.
Eigen kantoren teBreskens, Dorpsstraat, Tel. 21;
Oost- en West-Souburg, Kanaalstraat 45, Tel. 35
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWA ARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIG ING „DE NEDERL ANDSCHE DAGBLADPERS"
Rood-wit-blauw biedt geen
veiligheid.
„Veilig onder Oranje", zoo lazen wij als
kop boven een bericht, hetwelk sprak van
een overleg tusschen de luchtvaartmaat
schappijen van neutrale landen om hun
toestellen op uniforme wijzen kenbaar te
maken. Er is thans een plan in overweging
om alle verkeersviegtuigen van de bedoel-
dè landen geheel oranje te schilderen en
bovendien op romp en vleugels in flinke
letters den naam van het land van her
komst aan te duiden.
Een en ander lijkt ons een goede maat
regel. En wij vragen ons af zou voor de
neutrale scheepvaart niet iets dergelijks
zijn overeen te komen? Alle oorlogvoeren
de partijen zeggen van zorg vervuld te zijn
ten aanzien der belangen van de neutrale
staten. Welnu, indien zij aannemen om
geen hunner vaartuigen te verven in de
kleur, welke voor de neutrale scheepvaart
wordt gereserveerd laten wij zeggen
oranje", dan zou voor ons en andere
volkeren, die geen partij zijn in het huidige
conflict, de veiligheid ter zee aanmerkelijk
worden verhoogd.
9
Wij moeten helaas vastellen, dat onze
eigen nationale kleuren, het rood wit blauw,
deze veiligheid niet bieden.
In den vorigen oorlog zijn deze kleuren
herhaaldelijk verward met de kleuren van
de Fransche vlag, welke dezelfde zijn, maar
op staande banen zijn aangebracht. Al
thans behooren te zijn aangebracht.
Onze vlag is rood-wit-blauw de Fran
sche vlag is rood-wit-blauw staande.
Zooals gezegd in den vorigen oorlog
heeft deze kleurenovereenkomst herhaal
delijk tot noodlottige vergissingen aanlei
ding gegeven. In het bezette gebied van
België is het ons tot tweemaal toe gebeurd,
dat Duitsche militairen het Nederlandsche
vlaggetje, dat wij veiligheidshalve vóórop
den auto, waarin wij reisden, hadden aan
gebracht, van den wagen rukten. Een der
de maal werd het misverstand opgehelderd
vóór men opnieuw aan vernieling was toe
gekomen, maar toch werd verzocht het
vlaggetje liever zelf te verwijderen.
Wij zeiden hiervoren, dat de kleuren van
de Fransche vlag tot verwarring met de
Nederlandsche kleuren aanleiding kunnen
geven. Vast te stellen valt, dat de Fran
sehen ter zake van die kleuren er nog al
slordige opvattingen op na houden. Wij
hebben dat in het jongste voorjaar her
haaldelijk ervaren, toen wij de Middelland-
sche Zee doorkruisten op Fransche sche
pen. Van een groote maatschappij bleek al
het glaswerk, dat ter tafel kwam, versierd
met een rood-wit-blauw vlaggetje en toen
wij eens argeloos aan den hofmeester
vroegen, waarom de maatschappij de Ne
derlandsche driekleur op haar servies had
laten aanbrengen, deed de man verbaasd
en verzekerde hij ons dat rood-wit-blauw
de Fransche nationale kleuren waren.
Blauw-wit-rood bedoel je.
Blauw-wit-rood, zoo lachte hij, of
rood-wit-blauw, dat is hetzelfde
Dat men in Frankrijk deze opvatting
meer huldigt, bleek toen wij in sommige
Middellandsche Zee-havens den romp van
Fransche vrachtschepen eveneens ge
lukkig waren het uitzonderingen met
rood-wit-blauw zagen gekenmerkt. Ook
wanneer Franschen bij bijzondere gelegen
heden den gevel van hun huis met het na
tionale dundoek sieren, ervaart men, dat
het velen volstrekt geen zorg is, in welke
volgorde de kleuren zijn te zien.
Door deze omstandigheid biedt onze
vlag in oorlogstijd helaas geen veiligheid.
Natuurlijk mag dat geen reden zijn om
van vlag te gaan veranderen, maar wèl
behoort de genoemde omstandigheid aan
leiding te zijn tot een kenmerking ter
zee en op vreemden grond van Neder-
landsch bezit, op andere wijze dan met on
ze nationale kleuren. Althans op een aan
vullende wijze. De extra-beschilde
ring^ met letters „Nederland" of „Hol
land" is niet afdoende. Van verre vallen
kleuren veel beter op dan geschilderde be
namingen, met het begrip waarvan vreem
delingen bovendien vaak groote moeite
hebben.
Een algemeen erkende neutraliteitskleur
zou o.i. de beste oplossing zijn en zoolang
deze niet is bepaald en aanvaard, zou het
den Nederlandschen belangen ten goede
komen, wanneer wij het Oranje niet spaar
den op de markante deelen van onze sche
pen. Onder Oranje zullen wij veilig varen
Md.
KORTE COMMENTAREN
Heropening Zeeland luchtlijn
niet doorgegaan.
UITSTEL DAT AFSTEL BETEEKENT.
De lezer herinnert zich, dat wij jl. Za
terdag een artikel wijdden aan de kortzich
tige bedrijfspolitiek der K.L.M. ten opzich
te van de Zeeuwsche luchtlijn.
Vandaag zou de gedeeltelijke heropening
plaats vinden.
De machine die hedenochtend te Haam
stede moest arriveeren, is daar echter niet
aangekomen. De oorzaak is een heel een
voudige het toestel is namelijk niet uit
Rotterdam vertrokken
Bij informatie te Haamstede kon men
ons niet mededeelen, wanneer de herope
ning zou geschieden men wist slechts, dat
een en ander „voorloopig" is uitgesteld.
Wij kunnen hier aan toe voegen, dat dit
uitstel in de huidige omstandigheden wel
op afstel neerkomtde redenen die ons tot
deze meening brengen, hebben wij in ons
artikel van jl. Zaterdag uiteengezet.
H
Het doet ons waarlijk geen genoegen,
dat de Zeeuwsche luchtlijn thans dus niet
wordt heropend. Graag hadden wij het te
gendeel gezien, d.w.z. dat men weer van
Vlissingen naar Amsterdam en omgekeerd
had kunnen vliegen. Maar wèl is er al
thans eenige reden tot voldoening, nu ze-,
kere autoriteiten verstandiger zijn gebleken
dan de K.L.M. Onze luchtvaartmaatschap
pij kon uit de ervaring van 1936 toch
waarlijk wel hebben geleerd dat men in
Zeeland van versnippering der luchtverbin-
ding in stukjes die wèl en die niet worden
gevlogen, allerminst gediend is. Dat zij
deze les nu andermaal moet leeren, is wel
heel jammer, temeer daar het haar de
sympathie en medewerking zal kosten van
velen in deze provincie die de luchtvaart
zeer goed gezind zijn. Maar de liefde kan
nu eenmaal niet van één kant komen
DE „ZEELAND".
Onjuiste berichten gewraakt
„Van den voorzitter der commissie, wel
ke uit vertegenwoordigers van de betrok
ken departementen is samengesteld om
een regeling voor te bereiden, krachtens
welke op voor het .rijk aannemelijke voor
waarden de Stoomvaart Mij. Zeeland in
staat zou kunnen worden gesteld een
dienst op Engeland te onderhouden van
een omvang als door de omstandigheden
wordt gevraagd vernemen wij dat het be
richt van onzen Zeeuwschen correspon
dent in ons avondblad van gisteren om
trent een regeling onjuist is."
Bovenstaand bericht vonden wij in de
Nieuwe Rotterdamsche Courant van gis
teravond. Een bericht van ongeveer gelij
ken inhoud komt voor in het Algemeen
Handelsblad.
Het is een bevestiging van hetgeen wij
gisteren schreven over de voorbarigheid
waarmee over de regelingen ten aanzien
van het Zeeland-personeel publicaties zijn
verschenen.
De bedoelde couranten, waartoe ook de
Middelburgsche Courant en het Dagblad
van Noord-Brabant en Zeeland behooren,
slaan met deze onbetrouwbare berichtge
ving, journalistiek een allesbehalve fraai
figuur
Chamberlain „We hebben een goed
begin gemaakt."
In zijn wekelijksche verklaringen in het
Engelsche Lagerhuis heeft minister-presi
dent Chamberlain behalve hetgeen wij gis
teren reeds meldden, verder o.m. nog ge
zegd „De aanvallen van de vijandelijke
luchtmacht op onze vlootbases zijn begon
nen. Dit is een nieuwe phase van den oor
log, welke evenwel werd verwacht."
De minister-president ontkende, dat de
schepen „Hood", „Repulse" en „Ark Royal"
werden beschadigd.
De regeering aarzelt niet de geleden ver
liezen in vollen omvang te publiceeren. De
denkbeeldige verliezen, welke de Duitsche
radio beschrijft met zulk een groote onbe
schaamdheid, kan eenigen tijd helpen, doch
de teleurstelling zal deprimeerend werken.
Wij van onzen kant zijn niet voornemens
melding te maken van successen, waarvan
wij niet zeker zijn, voegde de minister-pre
sident hieraan toe. In de luchtgevechten,
welke voor het eerst bovèn de Britsche
kust zijn gevoerd, zijn acht vijandelijke toe
stellen vernield, terwijl geen Britsche vlieg
tuigen verloren gingen.
Het aantal gesneuvelden van den vijand
bedraagt meer dan 25 procent en is ver
moedelijk nog hooger.
Chamberlain besloot zijn verklaring met
te zeggen„In deze eerste dagen moeten
wij niet ij del pochen. Het is onverstandig
te veronde. stellen, dat wij steeds zooveel
succes zullen hebben als in deze eerste ont
moetingen. Er zijn vele verrassingen in een
oorlog en zij kunnen niet alle prettig zijn.
Wij hebben evenwel de voldoening te weten,
dat we een goed begin hebben gemaakt."
Koning Christiaan van Denemarken, koning Haakon van Noorwegen, koning Gus-
taaf van Zweden en de Finsche president KaJlio hebben te Stockholm de vraagstuk
ken besproken, die in deze moeilijke dagen de Noordsche landen gemeenschappelijk
raken. De vorsten waren vergezeld van hun ministers van Buitenlandsche Zaken.
Foto, genomen op het Koninklijk paleis te Stockholm, v.l.n.r. Erkk (Finland)
Munck (Denemarken) président Kallio koning Haakon van Noorwegen ko
ning Gustaaf van Zweden koning Christiaan van Denemarken Koht (Noorwe
gen) en Sandler (Zweden).
DE VERKENNINGEN VINDEN
VOORTGANG.
Het Fransche legerbericht van gis
teravond luidt
Over het algemeen geen veranderin
gen aan het front; Sterke activiteit
van de verkenningsafdeeling.en, vooral
tusschen Moezel en Saar.
Het legerbericht van hedenochtend
luidt
Een kalme nacht aan het geheele
front. Zeer regenachtig weer. Vijande
lijke infanterieverkenners, gesteund
door artillerie, werden op verschillen
de punten van het front teruggeslagen.
Belga meldde hedenmorgen nit Luxem
burg dat de Fransche artillerie na een
kalmen nacht vanmorgen om tien uur den
weg van Perl naar Sehnbogh en de omge
ving van Perl gebombardeerd heeft.
Duitsch legerbericht.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakte heden o.m. bekend Tus
schen de Saar en den weg Hornbach-Bitsch
hebben onze troepen de nog op Duitschen
bodem aanwezige vijandelijke achterhoeden
na een korten hardnekkigen strijd tot over
de grens teruggeworpen.
In de overige sectoren van het Westelijke
front slechts plaatselijke activiteit van de
artillerie en de verkenningstroepen. Op
eenige plekjes is het contact met den vij
and tijdelijk verloren gegaan, daar onze
gevechtsvoorposten de Fransche grens niet
overschreden hebben. Daarmede kan het
eerste deel der gevechtshandelingen in het
Westen, veroorzaakt door-het initiatief der
Franschen, als afgesloten beschouwd.
De Duitsche afweer door jagers en lucht
doelartillerie heeft sinds den aanvang van
den oorlog aan het Westelijk front zestig
vijandelijke vliegtuigen, waaronder twaalf
Britsche, omlaag geschoten. De verliezen
van den vijand aan vliegtuigen in het bin
nenland van Duitscbland en het kustgebied
zijn niet in deze cijfers begrepen.
De verliezen der Duitschers door toedoen
van den vijand aan het Westelijk front be
dragen sinds het begin van den oorlog tot
17 October 196 dooden, 356 gewonden, 114
vermisten en in het geheel 11 vliegtuigen.
Daartegenover werden tot 18 October
alleen reeds 25 Fransche officieren en 664
onderofficieren en minderen als gevange
nen binnengebracht.
Aan het 170 KM. lange front aan den
Boven-Rijn. werd slechts één man tenge
volge van een granaatsplinter van lucht
doelgeschut gewond.
Havas meldtAan het front is de dag
van gisteren door geen enkele belangrijke
gebeurtenis gekenmerkt. De Duitsche
troepen, die vooruitgeworpen zijn in de
vrijwillig door de Fransche bewakingsele
menten ontruimde zóne zijn thans in con
tact met de eerste Fransche weerstands
linie. Deze linie, die gevormd wordt door
veldversfcerkingswerken, is nauwgezet ge
trokken en opgebouwd onder dekking van
een gordijn van voorposten. De Fransche
pioniers hebben bijna drie weken tijd gehad
om de linie op te bouwen. Het betreft hier
dus een hechte zeer bestudeerde organisa
tie, die bijna overal op Duitsche gebied is
opgericht langs een trace dat den tegen
stander niet bekend is.
Waarom verkenningen plaats
vinden.
Voordat deze zelfs kan denken aan een
poging tot een nieuwen opmarsch ia hij
volstrekt verplicht er de juiste ligging van
te verkennen en den weerstand af te tas
ten. Aan die taak schijnt hij zich Woens
dag te hebben gewijd endat verklaart de
bec vijvigheid van zijn verkenningselemen-
fcen, te meer, daar het nog steeds afschu
welijke weer hem ieders methodische lucht-
waarneming onmogelijk maakt.
Ook van Fransche zijde moet men zich
vóór de linies op de hoogte stellen van de
juiste positie en de werkelijke kracht van
de elementen der Duitsche troepen, dis het
contact gevestigd hebben, hetgeen ver
klaart waarom de zoo vaak in de communi-
qué's van begin October genoemde verken
ningsacties opnieuw zijn uitgevoerd.
De Fransche bevelvoerders hebben, door
aan hun vooruitgeschoven elementen bevel
te geven op de eene plaats terug te trek
ken en elders stand te houden den vijand
ieder tactisch voordeel van zijn offensief
ontnomen.
Na drie dagen van vrij levendige ge
vechten en van oprukken onder geschut
vuur, staan de Duitsche troepen weer in
dezelfde algemeene positie van voor het
offensief, vóór welingerichte stellingen, die
overvloedig voorzien zijn van automatische
wapens en anti-tankmiddelen. Bovendien
ligt deze nieuws positie dichter bij de Ma-
ginotlinie, die overvloedig voorzien is van
zware en middelzware artillerie, goed be
schermd is, beschikt over centra voor rus
ten en ravitailleeren, welke niet alleen
volkomen gedekt zijn tegen granaten van
ieder kaliber, maar zelfs tegen het rumoer
en de veelvuldige ongemakken van den
oorlog te velde in de maand October, die
uitzonderlijk regenachtig en koud is. De
Duitsche troepen daarentegen moeten
haastig nieuwe stellingen improviseeren
onder het vuur van den tegenstander en
verder verwijderd van hun permanente ver
sterkingenlinie. De tosnadering naar de
vooruitgeschoven Duitsche linies loopt over
een terrein, dat thans omgewoeld is door
de ontplicffing zoowel van de Duitsche mij
nen in begin Septembe* als ds Fransche
mijnen, benevens door wederzijdsche bom
bardementen gedurende anderhalve maand,
terwijl zij bovendien onder het vuur ligt
van de mitrailleurs, die indirect vuur ge
ven en geleid worden door het nauwgezet
verkennen van het terrein, dat rustig ge
schied is gedurende de bezetting door de
Fransche troepen.
Wil Hitier een millioen menschen
offeren
Radio Paris heeft gisteravond laat ge
zegd „Wij vernemen uit Berlijn, dat Hitler
verklaard heeft, dat hij bereid is, een mil
lioen man t© offeren om door het Fransche
front heen te breken".
Een telegram uit Helsinki in de Neue
Zürcher Zeitung meldt, dat niemand meer
eraan twijfelt, dat Rusland van Finland
eischt een nauwen, contractueelen band
door een bijstandpact, hetgeen zou neerko
men op een losmaken van Finland van de
Scandinavische landen.
De Finsche regeering gaat voort met
het nemen van defensiemaatregelen en met
de verplichte evacuatie van Helsinki, wel
ke stad des nachts geheel verduisterd is.
Tevens worden de ministeries verplaatst.
Nadat aan Finsche schepen gelast was
tijdelijk de havens van Zuid-Finland te ver
laten en hetzelfde was aanbevolen aan
buitenlandsche schepen, wordt thans vol
gens het D.N.B. medegedeeld, dat het ver
keer naar de haven van Helsinki weer on
gestoord kan geschieden.
Volgens radio Roma wordt terugkeer
van Paasikivi, het hoofd der Finsche mis
sie, naar Moskou dringend door de Russi
sche regeering verzochti
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
9cl»e urlewissew
vnn
len
«1
Nog weinig nieuws van het Westelijk
front. (Pag. 1, eerste blad).
Het mislukken der Turksch-Russis he
besprekingen. (Pag. 2, eerste blad),
Zware regenval veroorzaakt ernstige
overstrooming in de Engelsche Mid
lands. (Gemengd nieuws):
Geheime organisatie in Hongarije ont
dekt vele arrestaties, (Buitenland)]
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN
„BOUW NOODZAKELIJK EN DAARBIJ
FINANCIEEL EN TECHNISCH
MOGELIJK".
Naar de Tel. verneemt, heeft de depar
tementale commissie ter adviseering over
de versterking van de maritieme defensie
van Ned.-Indië bij de aanbeveling tot den
bouw van drie zware slagkruisers uiteen
gezet, dat zij dezen b-ouw noodzakelijk en
technisch en financieel uitvoerbaar oor
deelt. Zij adviseert tot den bouw van drie
snelle zwaarbewapende slagkruisers, van
ongeveer 27.000 ton, welke een snelheid
zullen hebben van 33 mijlen per uur en als
hoofdbewapening zullen voeren 9 kanon
nen van 28 c.M., opgesteld in 3 drieling
torens. Deze moderne oorlogsbodems zul
len voorzien zijn vaii een bijzondere be
scherming tegen duikbooten en mijnen.
De commissie heeft beoogd onze oor
logsmarine de beschikking te geven over
schepen waarin de factoren snelheid, be
wapening en pantsering zoodanig zijn
opgevoerd, dat iedere vreemde vloot ze
slechts met moderne slagschepen zal kun
nen bestrijden.
Wat de vlootbasis Soerabaja betreft is
de commissie van oordeel, dat deze door
uitdieping van het Westervaarwater voor
dergelijke slagschepen geschikt gemaakt
kan worden.
Het zal mogelijk zijn, wanneer de regee
ring tot den bouw er van besluit, de drie
slagschepen onverwijld in Nederland op
stapel te zetten. De beslissing der regee-
ring kan thans zeer spoedig verwacht
worden.
In het Voorloopig Verslag betreffende
de algemeene beschouwingen over de
staatsbegrooting-1940 in de afdeelingen
der Tweede Kamer is o.m. ook gevraagd
naar de door de regeering te dezer zake
genomen beslissing en aangedrongen op
spoed. Verwacht wordt, dat de regeering
in de Memorie van Antwoord welke dezer
dagen aan de Tweede Kamer zal worden
overgelegd, van haar beslissing mededee-
ling zal doen.
Wij hebben indertijd reeds gemeld, dat
de gemengde departementale commissie,
welke tn den voorzomer onder het vierde
kabinet-Colijn was ingesteld om de regee
ring te dezer zake van advies te dienen,
op 10 September jl. haar rapport bij den
minister van Defensie heeft ingediend.
De regeeringen van Groot-Brittannië en
Frankrijk zijn bereid aanvullende bestellin
gen te plaatsen voor 5750 Amerikaansche
militaire vliegtuigen indien en wanneer het
Congres het wapenembargo intrekt, aldus
verklaart men volgens Reuter in gezag
hebbende kringen te New-York. De totale
kosten zouden ongeveer 350 millioen dollar
bedragen.
Indien het embargo niet zou wor
den opgeheven, aldus zegt men, zal Groot-
Brittannië de Amerikaansche fabrieken uit-
noodigen dochterondernemingen in Canada
te vestigen.
Het verluidt, dat de Britsche luchtvaart
missie, die zich thans in Canada bevindt,
gerechtigd is een overeenkomst te sluiten
in de Vereenigde Staten voor 3000 vliegtui
gen, hierbij inbegrepen verkenners, één-
motorige jagers en tweemotorige bombar-
deurs.
De Fransche missie te Washington is ge
machtigd 2750 vliegtuigen te koopen 5
jacht- en verkenningsvliegtuigen en twee
motorige bommenwerpers.
In dit verband is het verleden week door
den raad van leger en vloot genomen be
sluit, dat iedere uitvoer van vliegtuigen
bezien zal worden zonder rekening te hou
den met den ouderdom van het type vlieg
tuigen van belang, daar tot nu toe geen
enkel type binnen het jaar na de aflevering
der eerste toestellen kon worden uitge
voerd.
