24
Dagblad voor Zeeland, waarin opgenomen de
pK m Breskensche Courant
Evacuatie van groote steden in
Zweden overwogen.
Suiker-narigheid.
EERSTE BLAD
DE „ROYAL OAK" GEZONKEN.
Gebrek aan burgerzin
De Zeeuwsche luchtlijn één geheel!
Londen meldtdrie Duitsche
duikbooten vernietigd.
R(|ks^«r!feji:i55»srï!
sbö^ifessft
imnxck
«pgfr-(M;
*<Sfei^t«(''ibUïf«V5i?rt ^&^Mr}&»ïi^«afS - K?]k^i«v:&ut}c*,itarï;&}ia4^Hbtft&kfg'h
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
VJissingsche Courant
ZATERDAG 14 OCTOBER 1939
f
^Donnemeutsprys. Li CU pei wee& oi li.ZO pei
Kwartaal. Franco per post ƒ2.50. Afzonderlijke
nummers 5 cL Voor bet buitenland neme men een
abonnement op bet postkantoor zgner gemeente.
Advertentieprijs: Van 15 regels 11.25, iedere
regel meer 25 cent Bjj abonnement speciale
prgs. Kleine advertenties van l5 regels
50 cent tedere regel meer 10 cent (max. 10
regels) Derde plaatsing gratis. Vooruitbetaling
Uitgave: Firma VAN UË VELDE Jr„ Bureaus
Walstr. 58-60. Tel. 10 (2 lijnen). Giro No.66287
Eigen kantoren te: Breskens. Dorpsstraat, TeL31;
Oost- eD West-Sonbarg. Kanaalstraat 45. Tel 35
De directeur van de Arbeidsbeurs, de
lieer Hartland is belast mét de regeling
van diè vrijwillige burgerlijke dienstverle
ning en op zijn bureau in de Hendrik
straat 12 ligt Uw aanmeldingsformulier te
wachten.
Laten zij, die nog verzuimden zich op te
geven, dat nu Maandag meteen doen en
het niet langer uitstellen. Ook zij die niet
precies weten waarvoor zij geschikt zijn,
maar toch wel graag hun1 steentje voor
het goede doel willen bijdragen, doen ver
standig zich in ieder geval aan te melden
dan kan in onderling overleg ook voor hen
ongetwijfeld wel een taak worden gevon
den.
Wij spreken dus afhet bespottelijk
kleine aantal aanmeldingen van de jongste
veertien dagen berust op, laten wij zeg
gen een vergissing. Maar nu maakt U
ernst van de zaak en U meldt, zich a.s.
Maandag even aan in de Hendrikstraat 12
RESERVISTEN OPGEROEPEN.
De „Neue Zurcher Zeitung" verneemt
volgens Havas uit Stockholm dat de
Zweedsche inspecteur-generaal van de pas
sieve verdediging tegen aanvallen uit de
lucht opdracht heeft gegeven de evacuatie
van de twintig grootste steden te bestu-
deeren. Men overweegt de evacuatie van
20 tot 25 procent van de bevolking van
Stockholm.
In Noord-Zweden zullen volgens Havas
nieuwe categorieën reservisten onder de
wapenen geroepen worden. Men brengt de
zen maatregel in verband met het feit, dat
in deze streek slechts een beperkt aantal
reservisten is opgeroepen, toen de defensie
het begin van September werd ver
sterkt.
WELKE BON HEBT U MAANDAG
NOODIG
Lezer, het spijt ons, maar wij kunnen U
op deze vraag nog geen antwoord geven
Het is met de suiker-distributie een gekke
geschiedenis. Donderdag hebben wij mee
gedeeld, dat a.s. Maandag de suikerdistri
butie begint en dat men van dien dag af
suiker zal kunnen koopen tegen inlevering
van „een nader aan te wijzen bon van de
rrjksdistributiekaart'
Verwacht zou dus mogen worden, dat de
regeering uiterlijk vandaag zou hebben be
kend gemaakt, welke bon van de nood-
distributiekaart hiervoor moet worden ge
bruikt. Want de menschen hebben sinds
Donderdag geen suiker meer kunnen krijgen
en in menig huisgezin is het laatste korrel
tje dus finaal opgesoupeerd, zoodat men
met verlangen op de gelegenheid wacht,
Maandag den voorraad kunnen aanvullen.
Het spijt ons, de r geering te moeten
kapittelen, maar zij is ernstig in gebreke
gebleven. Vanmorgen is herhaaldelijk ge
poogd, te weten te komen welke bon men
van Maandag af noodig heeft, maar het
heeft niet mogen gelukken.
Op het moment dat wij dit schrijven
half twaalf 's morgens) weet men in
Den Haag nóg niet, welk bonnetje men
Maandag in de winkels moet aanbieden.
Dit zou vanmiddag worden beslist
een. en ander wordt dan in de Staats
courant gepubliceerd en (waarschijn
lijk morgen) via de radio en aan de
Pers meegedeeld.
Nu is dat allemaal heel aardig en amb
telijk zal het wel in orde zijn. Maar heeft
men er in regeeringskringen nu nooit van
gehoord, dat een mededeeling die de men
schen vóór Maandag bereiken moet, in de
couranten van Zaterdag dient te
staan En beseft men nu niet, dat er heel
wat minder goed gesitueerden zijn, die zich
de weelde van een radio-toestel niet kunnen
veroorloven
Het is heel sympathiek, dat men in Den
Haag veronderstelt, dat menschen die een
en ander morgen via de radio, hooren, wel
zullen zorgen dat het wordt doorgegeven.
Maar dat is niet de juiste manier Men
veroorzaakt moeilijkheden, zonder dat dit
noodig is. En men is aanleiding, dat de
winkeliers Maandag misschien heel wat
narigheid te doorstaan krijgen, die best
had kunnen worden vermeden.
Wie nog wat suiker heeft, ga Maandag
niet dadelijk naar den winkel. De handelaren
zullen het tóch al druk genoeg krijgen. Er
is voorraad genoeg en ieder kan zijn pondje
suiker per veertien dagen krijgen op ver
toon van een bon dezer kaart
Dit nummer bestaat uit 3 bladen
§cl»e urlewwscw
van den sia^
Gebrek aan burgerzin?
(Kort Commentaar)'.
De Zeeuwsche luchtlijn één geheel
(Pag. 1, eerste blad»
Russisch-Turksche overeenkomst tot
neutraliseering der Dardenellen ver
wacht. (Pag. 2, eerste blad»
Weer een doodelijk ongeluk op onbe-
waakten overweg. (Gemengd nieuws)
Spoorwegongeval tijdens verduistering
eischt in Engeland dooden en gewon
den. (Gemengd nieuws).
Het Engelsche vliegtuigmoederschip
„Royal Oak" tot zinken gebracht.
(Pag. 1, eerste blad»
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN
Van de werf der Rotterdamsche Droogdok My. had met goed gevolg de
tewaterlating plaats van de torpedojagers „Tjerk Hiddes" en „Gerard
Callenburgh", elk metende 2245 ton, en waarvan de afmetingen bedragen:
lang 106.8 M., breed 10.30 M. en diep3.20 M. De doopplechtigheid werd
verricht door de echtgenoote van Z.Exc. den Minister van Defensie,
A. Q. H. Dyxhoorn, mevrouw Dijxhoorn—Ybes. Terwijl de „Gerard
Callenburgh" in zijn element glijdt, ligt de „Tjerk Hiddes" rustig zijn
zijn beurt af te wachten.
Zware slag voor
De Britsche admiraliteit deelt mede, dat
het vliegtuigmoederschip „Royal Oak" ge
zonken is, naar men meent te weten, als
gevolg van het optreden van een 'duikboot.
Zoo spoedig mogelijk zal een lijst met de
namen der overlevenden in Engeland ge
publiceerd worden.
De oorlogsbodem had een voltallige be
manning: van meer dan duizend officieren
en manschappen. De waterverplaatsing be
droeg 29.150 ton.
De bouwkosten van de „Royal Oak"
hebben 2.468.269 pond sterling bedragen.
Na het torpedeeren van het vliegkamp-
schip „Courageous" is dit het tweede groo
te verlies voor de Britsche marine tijdens
dezen oorlog.
De „Royal Oak" is een slagschip van
hetzelfde type als de „Royal Sovereign"
en de „Revenge".
Het schip behoort tot de in den oorlog
gebouwde slagschepen. Het is 17 November
11914 van stapel geloopen en was in Mei
1916 gereed. Tijdens den bouw is het schip,
dat als kolen stokend schip was ontworpen,
tot een" volledigen oliestoker omg"ebouwd.
de Britsche vloot.
Het schip had een standaard waterver
plaatsing van 29.150 ton en, indien volle
dig beladen, een waterverplaatsing van
33.500 ton. Het had een bemanning van on
geveer 1100 man. De lengte was 580 voet
op de waterlijn, de diepgang 28.5 voet en
de breedte 102.5 voet. .iet schip was be
wapend met 8 kanons van 15 inch, 12 van1
6 inch en had 8 luchtafweerkanonnen van
4 inch plus een aantal lichtere vuurmon
den en machinegeweren. Beneden de water
lijn had het 4 torpedo-lanceerbuizen en een
vliegtuig katapult bezat het schip op zijn
derde geschutstoren. Het liep 23 mijl.
De bepantsering was zeer zwaar. De
huid was voorzien van zware „blisders"*
dat zijn een soort van uitwassen buiten de
scheepshuid, waartegen de torpedo's, alvo
rens den scheepshuid ts treffen, tot ont
ploffing moesten komen. Bovendien was de
waterdichte indeeling zeer goed, zoodat
de „Royal Oak" geacht kon worden sterk
beveiligd te zijn tegen aanvallen van on
derzeeërs, die hun torpedo's op het schip
zouden afschieten.
Het schip dat te Devonport gebouwd
v/as, was in 1934 tot 1936 gemoderniseerd*
KORT COMMENTAAR.
Het is eigenlijk te gek. In een gemeente
met een historie als, Vlissingen, zouden wij
de ingezetenen van gebrek aan burgerzin
moeten beschuldigen 1
Wij kunnen vooralsnog niet aannemen
dat dit werkelijk noodig zou zijn, zetten
dus nog even een vraagteeken achter bo
venstaand opschrift en vertellen U, wat
ons doet twijfelen
Vandaag veertien dagen geleden schreef
onze burgemeester een artikel waarin Vlis-
singers werden opgewekt zich aan te mel
den voor de vrijwillige burgerlijke dienst
verlening m.a.w. voor het vrijwillig ver
richten van diensten in buitengewone om
standigheden.
De burgemeester deelde in zijn artikel
mede, dat onder zijn voorzitterschap een
„centrale sectie voor dienstverleening" is
gevormd, die bestaat uit vertegenwoordi
gers van;
Voor Sectie I Maatschappelijk Hulpbe
toon, Fonds voor Bijzondere
Nooden en Borgstellings
fonds, de heer A. Rorije.
H II Speciale Sociale Diensten
de heer N. F. Hartland.
A a III Luchtbescherming de heer
P. L. Abrabamse.
IV Nederlandsche Roode Kruis,
Eerste Hulp bij Ongevallen
Bloedtransfusiedienst de
heer dr. N. F. T. van der
Bijl.
a h V Vrijwillig.e Burgerwacht de
heer D. L. H. van Raalte.
Als men bovenstaand staatje eens aan
dachtig bekakt, valt het direct op, dat de
keuze voor menschen die zich verdienste
lijk willen maken, wel heel ruim is.
Wie op het terrein van de luchtbescher
ming aan den slag wil, is welkom wie
zyn of haar krachten wil wijden aan ar
beid die verband houdt met het verleenen
van hulp in de gezinnen van gemobiliseer-
den en aan door de tijdsomstandigheden
getroffen personen of bedrijven, kan nuttig
werk verrichten. Ingezetenen die zich beter
thuis voelen in de burgerwacht, bij het
menschlievende werk van Roode Kruis,
E.H.B.O., Bloedtransfusiedienst, enz., heb
ben zich maar te melden en hun wordt een
taak toegewezen. En zoo is er nog veel
meer arbeid waarvoor vrijwilligers worden
opgeroepen'.
9 5!
Dat in Vlissingen en na een beroep dat
de burgemeester hiertoe op de bevolking
deed, in de sindsdien verstreken veertien
dagen slechts 8 personen zich hebben aan
gemeld, is .toch beschamend.
Vlissingers dat kunnen wij niet op ons
laten zitten
De tijden zijn ernstig. Ons land is
Goddank tot dusver voor het ergste ge
spaard gebleven. Onthoudt de Overheid de
medewerking dus niet, die zij van U
vraagt
9 9
K. L. M. op den verkeerden weg.
Wij hebben .de mededeelingen die tot
dusver over de voorgenomen heropening
van „de Zeeuwsche luchtlijn" werden ge
publiceerd, zonder commentaar opgeno
men, aangezien wij niet gerust waren op
de wijze waarop een ,en ander zou worden
verwezenlijkt.
Deze ongerustheid vindt thans haar be
vestiging in het bericht dat de lezer onder
het provincienieuws zal aantreffen. Hierin
wordt medegedeeld, dat de K.L.M. den
Minister van Waterstaat vergunning heeft
gevraagd een eenmaal-daagschen dienst te
openen tusschen Rotterdam en Haamste
de. Men onderzoekt de mogelijkheid, de
Zeeuwsche lijn in haar geheel te herstel
len, dus door te vliegen naar Vlissingen,
maar hier wordt direct aan toegevoegd
dat dit plan in een dusdanig stadium ver
keert, dat aan uitvoering nog niet kan
worden gedacht.
De geschiedenis herhaalt zich.
Een paar jaar geleden is de Zeeuwsche
lijn eens een winter stop gezet. En ook
toen was de K.L.M. voornemens haar
sechts gedeeltelijk te heropenen..
Hiertegen is toen in Zeeland groot ver
zet gerezen. En zoowel luchtvaartinstan
ties als de pers, hebben de K.L.M. op alle
mogelijke manieren duidelijk .gemaakt, dat
zij bezig was haar eigen glazen in te
gooien. Dit gaat onze luchtvaartmaat
schappij nu echter wederom doen
Tot vervelens toe is indertijd be
toogd, dat de Zeeuwsche luchtlijn als
één geheel moet worden beschouwd en
dat zij. bestaat uit het traject Amster
damRotterdamHaamstedeVlissin
gen (en in de zomermaanden verder
naar Knocke). Voor die één-en-ondeel-
bare Zeeuwsche luchtlijn heeft men
zich in heel de provincie veel moeite
getroost. Er is binnenskamers, en in
het openbaar door de couranten, veel
propaganda voor gemaakt. Dat ge
beurde met liefde, want er was een
provinciaal belang mee 'gemoeid. De
belangen van K.L.M. erf de' provincie
Zeeland gingen hierbij hand in hand.
Vandaar de groote en algemeene be
reidheid tot medewerking.
De eenheid mag niet gebroken
worden.
Maar als de K.L.M. nu weer, gelijk en
kele jaren geleden, wil probeeren slechts
een stukje van dit luchtvaarttraject
te herstellen, breekt zij zelf de eenheid
die in Zeeland ten aanzien van de lucht
vaartverbinding bestaat. Wij hebben hier
allen geijverd voor het tot stand komen
en het behouden blijven van de Zeeuwsche
luchtlijn. Niét voc,r stukjes daarvan. Alle
plaatselijke chauvinisme was zoo'n beetje
overwonnen. En de K.L.M. zou het nu
(natuurlijk zonder dat precies te bedoe
len daar twijfelen wij niet aan) in de
hand gaan werken, dat egoïstische motie
ven weer hun funeste rol zouden gaan spe
len. Groep A heeft belang bij dit stukje,
groep B weer bij een ander onderdeeltje
van de luchtlijn en voor het behoud of
herstel van die afzonderlijke brokjes zou
dan worden geïntrigeerd op misschien wei
nig verheffende wijze.
En dat is nu precies datgene waar
wy van af moeten dat wy in de ach
ter ons liggende jaren in samenwer
king hebben kunnen overwinnen. Er
is eenheid in deze provincie ten
aanzien van de Zeeuwsche luchtlijn.
Bij het behoud van die eenheid heeft
de K.L.M. zelf het grootste belang,
want hierdoor en hierdoor alléén
is de royale medewerking te verklaren
die men heeft verleend om de K.L.M.
er IN te brengen.
Om moreele redenen mag de K.L.M. het
bereikte niet bederven. Bovendien is de
zakelijke winst die misschien verkregen
zal worden, het verspelen van de Zeeuw
sche sympathie in. geen enkel opzicht
waard.
Het korte trajectgeen blijvertje
Men behc.eft immers geen profeet te
zijn, om te begrijpen, dat het; vliegen van
dit stukje luchtlijn, slechts van zéér tijde-
lijkën aard zal zijn. De wereld houdt op
het' oogenblik den adem in bij de ontzag
lijke voorbereidingen aan het Westelijk
front. lederen dag moet verwacht worden
dat daar de hel losbreekt, dat een gewel
dig offensief wordt ontketend. En het
spreekt vanzelf, dat op hetzelfde oogen
blik om redenen die wij hier niet kunnen
en mogen uiteenzetten, heel de burger
luchtvaart voor zoover zij op dat moment
bestaat, weer wordt verboden.
Op dat oogenblik (en het wil ons
voorkomen, dat het niet lang meer op
zich zal laten wachten) zal de K.L.M.
zoowel haar lijn op Londen als het
stukje RotterdamHaamstede weer
moeten stopzetten.
Voor een waarschijnlijk klein en naar
alle verwachting ook zeer tijdelijk prcfijt,
riskeert de K.L.M. diis. dat de Zeeuwsche
eenheid, waarvan, zij zelf zulke mooie
vruchten heeft mogen plukken, wordt ver
broken
Een goed bedoelde waarschuwing
Zooals enkele jaren geleden zeggen wij
dus ook thans Het is jammer dat bij
zondere omstandigheden tot stopzetting
van de luchtvaartverbinding hebben ge
leid. Kan deze voor onze provincie zoo
belangrijke luchtlijn worden hersteld, dan
van harte gaarne. Maar dan ook
do geheele lijn en niet
een stukje!
Wil de K.L.M. de sympathie niet ver
spelen die zij tot dusver in Zeeland heeft
ontmoet, dan geven wij haar dringend in
overweging met dezen wenk rekening te
houden
Wélke bon Ja, dét kunnen wij U nogniet zeggen, daar de regeering over dit
moeilijke probleem nog naarstig zit testudeeren op het moment dat wij dit stukje
schrijven
Het Britsche ministerie van marine
deelde gisteravond mede, dat Vrijdag de
13 October voor de Duitsche duikbootvloot
een ongeluksdag is gebleken.Twee duikboo
ten zijn vernietigd. De Britsche strijdkrach
ten konden eenige overlevenden aan boord
nemen.
Gisteravond laat deelde het ministerie
van marine nog mede, dat Vrijdag nog een
derde Duitsche duikboot tot zinken is ge
bracht. Enkele overlevenden zijn door de
Engelschen aan boord genomen.
Van gezaghebbende zijde verneemt Reu
ter, dat twee van de drie Duitsche onder-
zeeooten, welke gisteren vernield zijn, van
het groote oceaanmodel waren.
