Breskensche Courant
SCANDINAVISCHE LANDEN EN AMERIKA
DOEN STAPPEN BIJ RUSLAND.
DE REDE VAN CHAMBERLAIN.
EERSTE BLAD
lurgsche
Stoomvaart
Dagblad voor Zeeland, waarin opgenomen de
Ten behoeve van Finland.
Onderhandelingen te Moskou begonnen.
Vertrek van Duitschers uit
Zuid-Slavië
Noorsche visscherboot midden in
een gevecht op de Noordzee.
De Koningin bezoekt leger-
onderdeelen in Noord-Brabant.
De Russen ontruimen Wilna.
HOE DE „BINNENDIJK" VERGING.
§el»e urlenlsscn
van
ten
Draagt U nog geen Kepi
Nieuws van het Westelijk front.
Littauen zou Memel van
Duitschland terugeischen.
t adres voor
verken, Aanleg
en Sanitair is
teenenbeer 17.
beste tijd uw
gwerk te laten
niet tot het
nbevelend, W.
iwestraat 37.
ioenen, de van
Iteit, in diverse
ct. Prima Plak
et. Rubberhak-
:hoentax 10 ct.,
ons. Schoen-
•;en 39 ct., Drie-
t Uw voordeel
ENT", Groene-
v.Midd.l v.Rott.
rm. uur
8
vm. uur
9
9
itterdamMid-
mgekeerd.
clasrt 2.25
3.50 Enkele
35 Retour 2e
t vervoer van
:r billijk.
tterdamErven
iet 89, Tel. 22727
BUYTENHEK,
3521.
IERS, Tel. 153.
RHOUT.Tel. 282
etonrbiljetten
kt.
VJfssingsche Courant
77ste JAARGANG NUMMER 242
VRIJDAG 13 OCTOBER 1939
Abonnementsprijs; 1'4 ct. pei week ot 2.2U pei
Kwartaal. Franco per post f2.50. Afzonderlijke
nummers 5 ct. Voor bet buitenland aeme men een
abonnement op het postkantoor zijner gemeente.
Advertentieprijs: Van 15 regels 11.25, tedere
regel meer 25 cent Br} abonnement speciale
prtja Kleine advertenties van i6 regels
50 cent iedere regeJ meer 10 cent (max. 10
regels) Derde plaatsing gratis Vooruitbetaling
Uitgave: Firma u. VAM Ulü VÜJLDE Jr„ Bureaus
Walstr. 58-60, TeL 10 (2 lijnen), Giro No. 66287
Eigen kantoren te: Breskens, Dorpsstraat, TeL21;
Oost- en West-Souburg. Kanaalstraat 15. Tel 35
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR P U B L I C I T E I T S W A A R D E, I N G E S T E L D D O O R DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
Intusschen neemt Finland uitgebreide voorzorgsmaatregelen.
Donderdag zijn te Moskou besprekingen
begonnen tusschen den volkscommissaris
voor buitenlandstlie zaken, Molotof en den
vertegenwoordiger van de Finsche regee
ring, Paasikivi. Aan de besprekingen werd
deelgenomen door Stalin, Potemkin en den
gezant van de Sovjet-Unie in Finland, De-
revyansky aan. Russische zijde en door de
deskundigen Paasikvi en Nykopp en den
Finschen gezant te Moskou, Yrjokoskinen
aan Finsche zijde. Deze bespreking duurde
meer dan een uur.
Bij het Finsch-Russische onderhoud zijn
de Russische eischen voor het eerst naar
voren gebracht.
Finland bereidt zich voor op
het ergste.
Terwijl de Finnen hopen, dat een over
eenstemming tot stand zal komen in de
onderhandelingen met Moskou, gaan zij,
volgens Reuter, voort zich voor een nood
geval voor te bereiden. Vele particuliere
auto's zijn gevorderd, voorraden benzine en
olie zijn vervoerd naar landelijke districten
en de helft van het personeel van particu
liere zaken is gerecruteerd voor staats
dienst. De inhoud van musea en bibliothe
ken wordt naar veilige plaatsen gebracht,
terwijl van de zolders het brandbare mate
riaal wordt weggehaald.. Rijen menschen
stonden gisteren geduldig te wachten hij
de spaarbanken en reisbureaux en men
koopt goud en zilver voor bankbiljetten.
Reizigers uit Rusland verklaren, dat
groote aantallen gemechaniseerde Russi
sche troepen verzameld zijn bij de grens.
Volgens Havas is de evacuatie van Hel
sinki gisteren geëindigd, niettegenstaande
de moeilijkheden. 120.000 menschen hebben
de stad verlaten en geen enkel .kind be
vindt zich meer in de stad. AH© scholen
hebben de deuren gesloten, nadat de kin
deren het volkslied hadden gezongen.
De wegen, die naar het platteland voe
ren zijn vol voertuigen, waaronder zesr
ouderwetsche wagens en auto's. Het ver
keer op de spoorwegen is zoo gestremd,
dat men drie en een half uur noodig heeft
om dertig kilometer af te leggen. De sta
tions zijn vol, doch overal heerscht discipli
ne, de wagons worden niet bestormd en
de menschen weten hun zenuwen te be
dwingen. Dikwijls weerklinkt het volkslied
of een psalm, verder hult de menigte zich
in stilzwijgen.
Schepen en vliegtuigen heibben ten be
hoeve van de evacuatie een dubbele dienst
regeling in mosten voeren.
De regeerinig heeft de havens van Hel
sinki, Borgo, Viborg en Kotka gesloten,
Finsche schepen moeten zich naar Abo be
geven. De bruggen worden door soldaten
bewaakt en zijn meestal ondermijnd.
Teneinde incidenten te vermijden wappe
ren op het stadion, waar de olympische
spelen gehouden zouden worden, nog
'slechts de vlaggen van de Scandinavische
landen.
Niettegenstaande al deze maatregelen
van de regeering toont de bevolking zich
optimistisch en men verwacht, dat, de
Sovjet-Unie geen onaanvaardbare voorstel
len zal doen. Men acht het zenden van
Paasikivi als onderhandelaar zeer geluk
kig hij is een oude bekende voor vele
Sovjet-Russische leiders. De ontvangst van
Paasikivi te Moskou is zeer hartelijk ge
weest.
Vele Finnen voor het meerendeel vrou
wen en kinderen, zijn, naar men zegt, over
de Zweedsche grens gekomen. In Finland
gevestigde Zwede verlaten het land met
dichbbezette schepen en vliegtuigen.
Personen, die in nauwe relatie tot de
Finsche regeering staan, gelooven, dat de
Russische eischen beperkt zullen blijven
tot drie eilanden, die den toegang tot
Kroonstad en Leningrad beheerschen. Zij
geven te kennen, dat dergelijke verlangens
als gewettigd zouden kunnen worden be
schouwd en door Finland besproken kun
nen worden, mits een tegenprestatie wordt
aangeboden.
De Duitsche voorstellen zijn vaag en onzeker.
In aansluiting op hetgeen wij in ons blad
gisteren reeds hebben gemeld, kan met
betrekking tot de rede van Chamberlain
nog worden bericht
De minister-president zei verder, dat de
voorstellen van den rijkskanselier in zijn
rede, vaag en onzeker zijn. Zij bevatten
geen aanduidingen tot het weder goedma
ken van het kwaad, dat Tsjecho-Slowakije
en Polen is aangedaan.
Zelfs wanneer voorstellen daartoe
zouden zijn gedaan, dan is het nog
noodig te vragen, door welke practi-
sche middelen de Duitsche regeerïng
de wereld wil overtuigen, dat de aan
val zal worden gestaakt en dat zij haar
beloften zal nakomen. Na hetgeen is
geschied kan geen vertrouwen worden
gehecht aan de verzekeringen van de
huidige Duitsche regeering.
Derhalve moeten er daden en niet alleen
woorden komen, alvorens wij, het Britsche
volk en Frankrijk, gerechtigd zouden zijn
op te houden met oorlogvoeren met in
spanning van al onze krachten. Pas wan
neer het wereldvertrouwen hersteld is, zal
het mogelijk zijn oplossingen te vinden
voor de kwesties welke de wereld veront
rusten, welke de ontwapening in den weg
staan, het herstel van den handel vertra
gen en de verbetering van de welvaart der
volkeren verhinderen. Er moet dus voldaan
worden aan een primaire voorwaarde en
alleen de Duitsche regeering kan hieraan
voldoen. Indien zij niet wil, kan er voor-
loopig geen nieuwe of bétere wereldorde
komen van het soort als waarnaar alle lan
den vërlangend uitzien.
Het resultaat ligt dus voor de hand Of
wel de Duitsche regeering moet een over
tuigend bewijs geven van haar verlangen
naar vrede door definitieve daden en door
het verschaffen van doeltreffende waarbor
gen ten opzichte van haar voornemen om
haar verplichtingen na te komen, ofwel wij
moeten in onze taak volharden tot het
einde.
Het is nu aan Duitschland om de keuze
te doen.
De indruk in Duitschland.
De Deutsche Diplomatisch-Politische
Korrespondenz schrijft o.m.
De Britsche eerste minister Chamber-
lain heeft den goeden wil, dien het Duit
sche volk bij monde van zijn Führer heeft
getoond, tegenover het Engelsche en het
Fransche volk, als zwakheid uitgelegd.
Dezelfde Engelsche politiek die het met
de garandeering van Polen zoo ver ge
bracht ^ad, dat provocatie op provocatie
geschiedde, en de oorspronkelijk als coali
tie-oorlog gedachte strijd tegen het Duit
sche volk eindelijk losbrak, heeft zich thans
aldus onthuld, dat zij niet wil afzien van
den gelukkig ontketenden oorlog.
Polen is voor Engeland klaarblijkelijk
daarom de „aangevallene" omdat het aan
het einde van zijn provocaties het verdien
de lot onderging.
Chamberlain bekent dat de Engelsche
politiek 'er ook niet van wil afzien om in
het Oosten en in het hart van Duitschland
haarden van onrust tegen Duitschland te
laten bestaan. Hét past haar niet, dat
thans het Tsjecische volk in Bohemen en
Moravië zijn vreedzamen arbeid kan ver
richten.
Het Duitsche volk heeft eerlijk den
wensch gehad op goeden voet met Enge
land te komen, ja in vriendschap ermede
te kunnen leven op den grondslag dat ieder
in zijn ressort, ongestoord door den ander,
kan arbeiden. Engeland gunt het Duitsche
volk niet een behoorlijk lot. Vol afgunst
streeft het ernaar het Duitsche rijk te
smaden en het dan te vernietigen.
Men trekt in Berlijn de conclusie, dat
Engeland de door den Führer aangeboden
vredeshand geweigerd heeft.
HET ZOU 600.000 MENSCHEN
BETREFFEN.
Het „Deutsche Volksblatt" schrijft, dat
een uitwisseling der Duitsche bevolking
wordt overwogen voor de Duitsche „eilan
den", die zich niet zullen kunnen handha
ven. Waar zulk een uitwisseling onmogelijk
is, zal den Duitschers verzocht worden, al
dus het blad, hun grond en bezittingen te
verkoopen tegen vrije deviezen, die hun zul
len worden uitgekeerd bij aankomst in
Duitschland. Hitiers uiteindelijk doel is het,
zoo zegt men, betere grenzen te vestigen,
waardoor de oorzaak voor twisten wordt
weggenomen. De overwogen maatregelen
zouden betrekking hebben op 600.000 Duit
schers, voor het meerendeel rijke boeren en
handwerkslieden, wier familie sedert
eeuwen in Zuid-Slavië heeft gewoond.
Opvarenden van een Noorsche visschers-
boot hebben de „Sunnmoersposten" een
levendig relaas gegeven van het gevecht,
dat Maandag op de Noordzee i9 gevoerd
tusschen naar schatting 150 Duitsche
vliegtuigen en een aantal Engelsche oor
logsschepen. De mannen vertelden, dat
het gevecht bij de Viking-bank plaats
vond. Zij waren bezig met hun werk, toen
zij kanongebulder hoorden en uit het wes
ten een groet aantal vliegtuigen en vijf
Britsche oorlogsschepen zagen naderen.
De vliegers lieten bommen van groot ex
plosievermogen vallen, terwijl het lucht
doelgeschut herhaaldelijk vuurde. Op een
gegeven oogenblik bevond de visschers-
boot zich midden in het terrein van den
strijdbommen vielen in het rond. De
Britsche schepen stoomden op volle kracht
en in zigzaglijn vooruit. Tenslotte ver
dwenen zij naar het Westen, terwijl de
vliegtuigen zich in oostelijke richting ver
wijderden. De visschers hadden maatrege
len genomen om hun kleine sloep te strij
ken. Zij verwachtten voortdurend door een
bom getroffen te worden. De Noren had
den getracht aan het strijdgewoel te ont
komen, doch zij moesten verscheidene ma
len van koers veranderen.
H. M. de Koningin heeft, vergezeld van
den opperbevelhebber van land- en zee
macht, generaal I. H. Reynders en van haar
adjudant, generaal-majoor tit. jhr. W. C.
M. de Jonge van Ellemeet, een bezoek ge
bracht aan enkele onderdeelen van het le
ger in Noord-Brabant.
Naar vernomen wordt zal Seimas Za
terdag a.s. het verdrag tusschen de Sov
jet-Unie en Littauen ratificeeren, de oor
konden zullen Maandag worden uitgewis-
seld.
Dinsdag zullen de troepen Wilna bin
nenrukken, het roode leger is begonnen
met de geleidelijke ontruiming van de stad.
De voorloopigé macht in de stad is in
handen van de plaatselijke militie.
Verscheidene Littauers hebben aan
de administratieve grens hun bloedver
wanten begroet. Men verwacht, dat tech
nici gezonden zullen worden om den ge-
bombardeerden radiozender te herstellen.
DE BEMANNING VERTELT HAAR WEDERVAREN.
Gistermiddag is het stoomschip „Staten
dam" na een oponthoud van meer dan twee
weken in het vaderland teruggekeerd.
Hoewel de „Statendam" geen passagiers
meer aan boord had men zal zich herin
neren, dat deze reeds eerder met de Bata
vier- en de Zeeland-boot naar ons land
kwamen bestond er voor de aankomst
toch groote belangstelling. Deze gold voor
al de bemanning van het vergane stoom
schip „Binnendijk", 'dïökrich aan boord be
vond.
Hoewel op de terreinen van de H.A.L.
meestal geen publiek wordt toeg.elaten,
was ditmaal een uitzondering gemaakt
voor de familie van de opvarenden van de
„Binnendijk". Enkele leden van de beman
ning van de „Binnendijk" vonden gelegen
heid om iets over hun wedervaren te ver
tellen en zoo vernamen wij het volgende
relaas.
Na een kalme reis van New York kwam
de „Binnendijk" Zaterdag 7 October in de
nabijheid van de Engelsche kust ter hoogte
van Shambles lichtschip. Het was 's avonds
om 10 uur en het schip voer ongeveer 8
mijl uit de kust, toen van Rotterdam op
dracht werd ontvangen om op te stoomen
naar Weymouth voor onderzoek.
Juist op het oogenblik, dat aan dit be
vel werd voldaan, en men het roer wendde,
deed zich aan bakboordzijde, in het mid
denschip,
een vreeseltfke ontploffing
voor.
De stoker, S. T. Oudejans, die zich
juist op de vuurplaat bevond, werd
omhoog geworpen en viel met de stuk
ken van de gebroken plaat weer terug,
de stuurmansleerling T. Huisman stond
op de brug op den uitkijk, ook hij werd
in de lucht geworpen en het mag een
geluk heeten, dat d© jongeman niet
over boord viel. Zoowel de stoker als
de stuurmansleerling kregen bij den
val lichte verwondingen, de stoker
brak het hielbeen en de leerling enkele
middenvoetsbeentjes. De ontploffing
was zoo hevig, dat het schip tot in alle
hoeken trilde. De kapitein, W. P. J.
Moree, liet onmiddellijk de sloepen' ge
reed houden, ook werden menschen
naar beneden gezonden om de schade
op te nemen.
Groote verwoestingen.
Het bleek, dat in de machinekamer esn
ravage was aangericht. De olie stroomde
uit de stukgeslagen machines, de pompen
waren onbruikbaar, de radio-installatie
was onklaar eoi hier en daar was de elec-
trische leiding vernield. Bovendien bleek
ruim 2 water te maken. Het was duidelijk,
dat het schip niet te behouden was en
daarom werden vuurpijlen afgestoken. De
noodsignalen werden opgevangen door het
vuurschip, dat de kustwacht waarschuwde.
Binnen korten tijd waren verschillende
schepen, waaronder een tender van den
Britschen contrabande dienst, in de nabij
heid. De „Binnendijk" zonk slechts lang
zaam weg. De bemanning kreeg echter
geen gelesgnheid om persoonlijke bezittin
gen mede te nemen, want het was niet
raadzaam naar de kwartieren af te dalen.
Toen de uit 41 koppen bestaande beman
ning zich ordelijk aan boord van den ten
der had begeven, zonk de „Binnendijk" nog
steeds heel langzaam. De groote lading
stukgoed hield het schip drijvende, maar
om twee uur deed zich plotseling een
tweede ontploffing voor.
Het schip vliegt in brand.
Waarschijnlijk was een ketel gesprongen,
want men zag een vuurstraal omhoog
spuiten. Het voorschip geraakte in brand
en met groote snelheid verspreidde het
vuur zich door de lading.
Binnen korten tijd stond het geheele
schip over de volle lengte in brand, toen
ging er een trilling door heen en zonk de
„Binnendijk" naar den bodem.
De bemanning werd door het Britsche
vaartuig naar de marinehaven Weymouth
gebracht en daar in het Zeemanshuis, het
hotel van hst Leger des Heils en twee an
dere hotels opgenomen. De gewonden wer
den naar het hospitaal vervoerd, waar zij
werden opgenomen.
Na in Weymouth vertoefd te hebben, is
de bemanning van de „Binnendijk", met
uitzondering van de twee licht gewonden,
aan boord van de „Statendam" gegaan,
waarmee de terugreis zonder verdere emo
ties plaats had.
De „Binnendijk" was, zooals alle groote
zeeschepen, verzekerd bij de regeerings-
molest, de lading was apart ondergebracht,
zoodat men ons over de schade geen in
lichtingen kon verstrekken.
Geen regeeringsgraan in de
„Binnendijk".
Wel vernamen wij, dat de eerste be
richten, volgens welke het stoomschip
„Binnendijk" geladen was met een groote
hoeveelheid graan voor de Nederlandsche
regeering, onjuist waren. De „Binnendijk"
had wel wat graan aan boord, maar het
grootste deel van de lading bestond toch
uit stukgoed. De „Statendam" heeft wel
een lading graan van 5000 ton aan boord
voor de Nederlandsche regeering.
Toen de „Statendam" op de thuisreis in
Engeland aankwam, kreeg het schip een
ligplaats achter de Downs, waar het echter
in verband met de grootte spoedig weer
vandaan ging. Het schip stoomde naar
Londen, waar het esn ligplaats kreeg aan
gewezen in Tilbury Docks, daar werden de
papieren onderzocht, de passagiers kregen
verlof van boord te gaan om zich per di
recte gelegenheid naar Nederland te bege
ven en een deel der lading werd gelost.
Hoewel het oponthoud twee en halve
week duurde, heeft men toch niet den in
druk gekregen, dat schepen van andere
nationaliteit voorgaan. Alles gaat op zijn
beurt, maar het onderzoek van de vele
schepen kost veel tijd.
De redding van den „Winkleigh".
Door de tusschenkomst van den direc
teur der H.A.L.den heer De Monchy, heb
ben wij nog enkele bijzonderheden verno
men van de redding der bemanning van het
Britsche stoomschip „Winkleigh", zooals
deze door den kapitein van de „Staten
dam, den heer D. Barendse, was weerge
geven.
Deze redding had plaats op 8 Sept. op
38 mijl van de Iersche kust. Op de „Sta
tendam" werden noodseinen opgevangen en
toen het schip naar de aangegeven plaats
stoomde, werden daar de sloepen met de
uit 37 koppen bestaande bemanning van
het stoomschip „Winkleigh" aangetroffen,
het schip zelf, dat door een Duitsche duik
boot getorpedeerd was, was reeds verdwe
nen. De schipbreukelingen werden aan
boord genomen en omdat rij niets hadden
kunnen medenemen, zoo goed mogelijk van
het noodige voorzien, waarbij de passagiers
meewerkten. Natuurlijk kon de „Staten
dam" niet naar Southampton, waar men
twee dagetn geleden was vertrokken, terug-
keeren en daarom werden de Engelsche
zeelieden meegenomen naar New York, on
derweg waren zij in de gelegenheid om
dienst te doen op de „Statendam".
Tot zoover het verslag van den kapitein.
De thuisreis.
Woensdag kreeg de „Statendam" verlof
uit Londen te vertrekken, van welke gele
genheid grif gebruik gemaakt werd. Ge
durende den nacht is men op de Theems
voor anker gegaan en gistermorgen is men
op weg gegaan naar het moederland.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Scandinavisch© landen en Amerika
doen stappen bij Rusland ten behoeve
van Finland. (Pag. 1, eerste blad).
Bijzonderheden over het vergaan van
de „Binnendijk". (Pag 1, eerste blad)*
Overwogen zou worden uit Zuid-Slavië
600.000 Duitschers te doen vertrekken,
(Pag. 1, eerste blad).
De suikernood is van zeer tydel^jken
aard. (Pag. 1, tweede blad)*
De gemeente-begrooting van Breskens
is aangenomen. (Provincienieuws),
ZIE VERDEK EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN
Wees daar dan maar dankbaar voor. Want;
nu mogen die dingen vlot staan, een hoed
is toch nog wel zoo gekleed. Vooral de;
modellen voor het a.s. winterseizoen, die wij
deze week etaleeren. Hoeden, die den,
drager stempelen tot een man van smaak*
Helmmodel, in blauw, bruin en bl.grijs 3.25
Oxford, in bruin, grijs en bl.groen... ƒ3.50
Böhm, in grys en bruin ƒ4.50, ƒ4.75
Broadway, model „Eden", grjjs ƒ7.50
Een heer met smaak
koopt in die zaak.
VOORHOEDE-ELEMENTEN ZIJN
ACTIEF.
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidde
Hier en daar werden hinderlagen gelegd
en patrouilles uitgezonden. Activiteit van
onze voorhoede-elementen, vooral in het
gebied ten zuiden van Saarbrücken.
Het legerbericht van hedenochtend luidt:
Een kalme nacht aan het geheele front.
In de streek van Warndt werden vijandelij
ke patrouilles afgeslagen.
Havas schrijft over den. militairen toe
stand nog het volgende
Na drie dagen van hevige Duitsche be
drijvigheid zal het er wel naar uit, dat de
Donderdag gekenmerkt zou worden door
een antwoord van de Fransche troepen. Op
hun beurt wierpen de Fransche vooruitge
schoven elementen patrouilles naar voren.
Den geheelen dag was het niemandsland,
dat op sommige plaatsen een breedte van
verscheidene kilometers heeft, het tooneei
van gevechten tusschen vijandelijke pa
trouilles, die trachtten elkander in hinder
lagen te laten vallen, die de heuvelachtige
en beboschte aard van de meeste frontsec
toren begunstigt. Nu eens van Duitsche,
dan weer van Fransche zijde werd levendig
geweervuur geopend, wanneer patrouilles
in aanraking kwamen met de verdedigers
der voorposten.
Deze activiteit was het duidelijkst, ten
minste van Fransche zijde, in de streek ten
zuiden van Saarbrücken. Aan hun linker
zijde zijn de Fransche troepen hier stevig
aangeleund op het bosch van Warndt.
Voor hen ligt echter een der meest solide
en zware werken der Siegfriedlinie, een
fort, dat gebouwd is op een 500 M. hoogen
heuvel, den Winterberg, en dat den toe
gang naar Saarbrücken, dat op 4 KM. van
het front ligt, dekt.
EN HIERBIJ STEUN VAN DE
SOVJETS KRIJGEN.
Volgens een bericht, dat, hoewel het uit
serieuze bron te Riga afkomstig is, onder
alle reserve door Havas wordt doorgege
ven, zou Littauen. gesteund door de Sovjet
unie, onverwijld Memel van Duitschland
terugeischen.
