Het najaar
is gekomen
SHELTER
REGENJAS
vanaf f 19.75
Winterjassen
en Ulsters
f. I. DEN BOER i ZOON
iiiiiiiiiiiniiiiiininiiiiiiiiiiiiiiiiniiifiniiniiiiiniiiiiiiiifiniiiiiiininiiiinB
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiini
TWEEDE BLAD
Vlissingsche Courant
BRIEVEN UIT DE HOFSTAD
MODIEUSE GARNEERINGEN
publiek veel te wenschen overlaat. Men
heeft nu een belangrijk communicatie-mid
del, de radio, er bij gekregen, maar men
maakt er geen of weinig gebruik van. Trou
wens die radio-berichtgeving is in ons land
al zeer sober.
De bepaling, dat Zondags het plezier-
auto-verkeer is stopgezet, is een zeer har
den slag niet zoozeer nog voor de auto
bezitters als voor degenen, die juist dien
dag van dit verkeer moeten leven. Rondom
Den Haag liggen tal van z.g. uitspannings
gelegenheden, die juist Zondags op veel
bezoek zyn ingesteld. De Hagenaars zullen
er niet meer heen kunnen. Bovendien is
het voor Den Haag zelf een harde slag, dat
geen bezoekers daar meer heen kunnen.
Alle week-end-bezoek per auto is thans
vrijwel onmogelijk geworden., omdat het
maar zelden mogelijk zal zijn Maandag
morgen te vertrekken.
We zullen de gevolgen ervan moeten af
wachten, maar het valt aanstonds te vree
zen, dat van tal van kanten ernstige klach
ten over groote schade zullen gehoord
worden.
Hoe het gesteld is met de reeds ver
kregen vermindering van benzine-gebruik,
ook daarover is geen inlichting verstrekt.
Iedere mededeeling daarover is tot nu toe
uitgebleven. Hoort men de leveranciers van
dit artikel, dan is er al een enorme vermin
dering te constateeren, volgens sommigen
zelfs tot de helft van wat zij vroeger plach
ten te verkoopen. Daarnaast ziet men met
leedwezen, dat duizenden paarden werkeloos
staan in de militaire stallen en men vraagt
zich af of met een zoodanige exploitatie is
te verkrijgen dat de auto's in dien dienst
zooveel mogelijk door paarden-tractie wordt
vervangen.
Het verkeer per fiets is ongetwijfeld weer
toegenomen. Zij die over een auto beschik
ken, zijn wel zoo verstandig om waar dit
maar even kan, de kleine stukjes afstand
bijvoorbeeld, liever per fiets af te leggen.
Daarmede sparen zij niet alleen benzine,
maar ook hun auto zelf. Het laat zich na
tuurlijk aanzien, dat de prijzen der auto's
zullen stijgen, waardoor het gebruik zal
afnemen, óók al omdat men zal trachten
door zuiniger gebruik ervan te maken, het
leven ervan te rekken. De opbrengst der
diverse belastingen op de auto's zal wel
spoedig uitwijzen dat dit alles het geval is.
Trouwens dat zelfde verschijnsel zal zich
op allerlei gebied voordoen de opbrengsten
volgens de bestaande tarieven zullen dalen
en de verhoogingen zullen daarom dubbel
zoo groot zijn met alweer het gevolg, dat
daardoor allerlei bezuinigingen worden toe
gepast, om daarin te voorzien. Het gewone
proces der verschuivingen zal nu in veel
mogelijk is na te laten wat niet onmiddellijk
noodzakelijk is. Van hamsteren zullen wij
maar niet spreken ook daarin zal wel een
aardig bedrag zyn gestoken, al zijn dc
voorraden wellicht niet abnormaal te noe
men. Over een stad van een half millioen
Beveilig U tegen elke weers
gesteldheid met een degelijke
in TWEED of GABARDINE, in
alle kleurer, en de nieuwste mo
dellen
met 12 maanden schriftelijke
garantie.
In moderne
bieden wij U thans ook een
groote collectie.
En bovendien op alle confectie
5 KORTING
bij contante betaling,
KLEEDINGMAGAZIJN
BELLAMYPARK 12.
dagblad voor ZeeUma, waar-in opgenomen de
Breskensche Courant
Vrijdag 6 October 1939. No. 236
Vijf en twintig jaar geleden.
OORLOGSHERINNERINGEN.
Enkele weken geleden schreef ik voor
dit blad een artikel over de menschelijke
fantasie, welke in oorlogstijd tot het ont
staan van gruwelverhalen leidt. Naar aan
leiding van Duitsche berichten, dat Pool-
sche burgers velen gevangen en gewonden
Duitsche militairen de oogen zouden heb
ben uitgestoken, herinnerde ik aan soort
gelijke verhalen, welke 25 jaar geleden
door de invallers in België werden ver
breid. dr. de Groot uit Den Haag zoo
schreef ik belast met de leiding van het
Roode Kruis-hospitaal in Maastricht, had
naar de waarde dier verhalen een onder
zoek gedaan en o.m. de hospitalen in Aken
bezocht, waarheen speciaal de gewonden
met uitgestoken oogen zouden zijn overge
bracht. Welnu, er bleek geen woord waar
te zijn van al die gruwelijke bedenksels.
Een èn ander beschreef ik, uitvoerig
en in bijzonderheden.
En nu ontving de redactie van dit blad
een dezer dagen het volgende schrijven
van dr. D. H. van der Goot, uit Haren
Groningen)
Geachte Redactie,
Tn een der Septembernummers van Uw
blad staat als hoofdartikel ^Gruwel
verhalen, onderteekend door Md.
Aangezien in dit artikel gesproken
wordt over een dr. de Groot (afkomsig
uit Den Haag), zou ik gaarne met den
onderteekenaar Md. willen correspon-
deeren.
Zoudt u mij zijn naam en adres kun
nen noemen?
Ik zelf was van 1901—1936 chirurg in
Den Haag, werd in 1914 door het Roode
Kruis naar Maastricht gezonden, en heb
de rol gespeeld, die in dit artikel wordt
beschreven.
Ik herinner me ook nog zeer goed, dat
ik destijds met een correspondent van
een Nederlandsch blad over die gruwel
verhalen heb gesproken.
Het zou me daarom zeer aangenaam
zijn, nog eens met den schrijver van het
artikel te kunnen correspondeeren.
Met beleefde groeten,
Hoogachtend,
w.g. dr. D. H. van der Goc(t
Toen ik dezen brief kreeg doorgezonden,
was ik werkelijk blij verrast, nog eens een
levensteeken te kunnen ervaren van een
der vele menschen, met wie ik een kwart
eeuw geleden in een tjjd, welke veel banger
en angstiger nog leek dan die van heden,
een kort, maar dikwijls belangrijk en
soms zeer innig contact heb gehad. In
doodsnood een enkelen keer, of in gevan
genschapDikwijls heb ik me later de
vraag gesteld wat zou er van dien of die
geworden zijn? Zou-ie den oorlog van toen
hebben overleefd? En ook den „vrede" van
daarna? Het is zoo zelden geweest, dat
een toevallig contact uit den wereldoorlog
zich later nog eens opnieuw deed vestigen.
Daarom verrastte me die brief van dr.
Van der Groot. Toen ik mijn artikel „Gru
welverhalen" schreef, heb ik me voor de
daarin aangevoerde gegevens geheel op
mijn 25 jaar oude herinnering moeten ver
laten en nu is het toch wel voldoening-
wekkend, achteraf bevestigd te zien, dat
het geheugen me nog geen parten speelt.
Dr. van der Groot erkent de juistheid van
wat ik schreef, slechts in de spelling van
zijn naam heb ik me een beetje verward,
dr. de Groot is dr. van der Goot
Zijn briefje moge sommigen mijner le
zers ten bewijze strekken, dat journalistiek
werk niet zoo lichtvaardig tot stand
komt, als wel eens wordt gemeend. Wan
neer een journalist naar verre landen
trekt om daar kopij op te doen of zelfs
voor dat doel oorlogsterrein betreedt, dan
heet het vaak nou ja, die kerel weet wel
aardig te schrijven of niet maar d'r
is natuurlijk een hoop fantasie bij Men
In de groote vergaderzaal van het departement van Binnenïandsche Zaken Is een
algemeen steuncomité geïnstalleerd door de eere-presidente van het comité. H. Iv. H.
Prinses Juliana. V.l.n.r. aan tafel dr. W. G. A. van Sonsbeelt, prof. J. R. Sloto-
maker de Bruïne, iur. A. J. A. baron van Heemstra, H. K. H. Prinses Juliana, mr. J.
B. Kan (voorzitter), J. A. v. d. Kamp, N. A. Mep, J. Bakker.
De crisis.
Op tal van plaatsen in onze stad heeft
men z.g. schuilkelders gemaakt, diepe put
ten met dikke planken afgedekt en daarop
met het uitgegraven zand overladen. Het
zijn griezelige gangen, die den nerveuseling
al dadelijk een rilling kunnen bezorgen. Het
publiek staat vrij sceptisch tegenover deze
holen. Er zijn er natuurlijk veel te weinig
om het half millioen inwoners te bergen en
de vrees, die al elders openlijk door een
burgemeester is geuit, dat dit tekort tot
afgrijselijke paniek aanleiding kan geven,
wordt vrij algemeen gekoesterd. Men zegt
nu wel, dat deze onderkomens bestemd zijn
voor hen, die zich toevallig op straat be
vinden, maar dan wordt het nog riskanter.
Het is de Haarlemsche burgemeester, die
onomwonden heeft verklaard, dat hij van
die „bouwsels" in Amsterdam en Den Haag
niets moet hebben en dat hij er voor geen
goud zou willen inzitten.
Gelijk heeft deze burgervader en wij
weten, dat zeer velen in Den Haag hem
volkomen gelijk geven, nu men deze ratten
vallen van nabij heeft gezien. Het is altijd
te primitief en te weinig overdacht in zijn
gevolgen.
Wij blijven het nog steeds betreuren, dat
in het algemeen de voorlichting van het
Ceintuur en handschoenen van soepel leer
in pastelkleuren en gegarneerd met fyn
borduursel in platsteek. Creaties van
Hermés.
Tijdens één van mijn wandelingen in hét
Boïs de Boulogne, te Parijs, is het mij op
gevallen, hoe rijk deze herfst zal worden
aan gameeringen
En ook thans is het de Parisienne, die ons
hierin voorgaat en de toon aangeeft.
Om U een denkbeeld te geven van wat er
door haar op dit gebied zooal gedragen
wordt, laat ik hieronder mijn vindingen
volgen
Ceintures, knoopen en clips zijn de ac
cessoires van het toilet van heden voor
zoover het namiddagjaponnen en sportcos-
tuums betreft. Gebreide kleeding en in 't
bijzonder pullovers trekken uit deze mode
voordeel. Dikwijls is dit zelfs noodig en wel
uit practische overwegingen, maar soms
dienen deze accessoires er ook toe om aan
een eenvoudig model meer cachet te geven.
Of men den pullover onder of boven den
rok draagt, het effect wordt steeds ver
hoogd, wanneer hij in de taille door een
leeren of peau de suède ceintuur bijeenge
houden wordt. Dit jaar zijn de ceintures
bijzonder origineel en stellen zich er niet
mede tevreden, slechts een eenvoudige effen
leeren riem te zijn. Strooken en riempjes
van gevlochten leer, gestikte of van ver
schillend leer Ingelegde banden zijn de cein
tures van heden. Ook ziet men heel veel
met spijkertjes beslagen ceintures zooals die
van „Arys".
Ook geborduurde ceintures zijn zeer mo
dem. „Hermés" heeft een beeldige collectie,
waarvan de hier afgebeelde foto U een dui
delijk voorbeeld geeft Zij passen bij de
handschoenen van hetzelfde leer. Zijn de
japonnenceinturen aan den voorkant zeer
hoog, die voor vesten en pullovers zijn min-
d-r breed, zoodat tusschen onder- en boven
gedeelte geen te groote insnijding gemaakt
wordt.
De mode om de vesten langs het geheele
voorpand te knoopen heeft natuurlijk ertoe
geleid, dat aan de knoopen voor de sluiting
zeer veel aandacht besteed wordt. Men kan
ze gerust tamelijk groot kiezen en in een
kleur, welke met die van het vest contras
teert. Wanneer het vest een ceintuur ver-
eischt, zij'n beide accessoires van dezelfde
kleur. Al naar het genre pullover kiest men
leeren, houten, metalen, kristallen of gala-
lieten knoopen. Met de monograms en de
clips verlaten wij het practische en begeven
ons op het zuiver gameerende gebied. Kimt
U zich voorstellen hoe chique een heel een
voudige pullover er uit zou zien, wanneer
men hem door een ceintuur, clips en arm
band van „Arys" zou completeeren. De lee
ren monograms en zelfs de porte-bonneurs
voor de bijgeloovigen gameeren gebreide
kleeding voor sport en zee, maar zij mogen
slechts die cosluums garneeren, die in vorm
er details zeer eenvoudig zijn, zoodat alleen
de garneering de origineele noot er aan
geeft.
Een Bella patroon f verkrijgbaar voor den
leeftijd van 2 en 6 jaaruit Het Nieuwe
Modeblad. Voor abonnementen zich te wen
den tot de uitgevers van dit blad.
Op de algemeene begraafplaats te Huisduinen werd het stoffelijk over
schot van den korporaal-machinist J. A. Kruisland, die bij het ongeluk
op de ,,Jan van Gelder" om het leven kwam, met militaire eer begra
ven. De comrnan uit in de stelling der marine te Den Helder, schout
by aacht H. Jolles spreekt aa de groeve.
bedoelt dat niet beleedigend, maar gaat
uit van het axioma dat journalistiek een
beetje waarheid is, welke door veel be
denksels moet worden omgeven om ze
tot een lezenswaardig product te maken.
Het is meestal niet zoo. Zeker, er
zijn bijv. „oorlogscorrespondenten", die hun
bivak opslaan in een goed hotel aan den
buitenkant van de grens van het oorlog
voerende land en produceeren uit de ver
haaltjes van vluchtelingen, smokkelaars en
koeriers. Maar wie werkelijk wat mee
maakt van een oorlog of een ander
onderwerp van het leven van vreemde
volkeren, bekomt zóóveel interessante in
drukken en doet zóóveel ongedachte we
tenschap op, dat fantasie hem slechts zou
kunnen hinderen en storen bij liet trekken
van de lijn, die zijn ervaringen moet ver
binden.
Ik heb van dr. van der Goot méér erva
ren dan hij zich op het oogenblik toen hij
zijn briefje schreef, herinnerd schijnt te
hebben. Voor mij is zijn persoon verbonden
gebleven aan den smaak en de lucht van
kaneel sedert 25 jaar kan ik geen kaneel
meer proeven en word prikkelbaar als ik
ze ruik. Dat kwam zóó
Ik was in Leuven, toen deze stad werd
verwoest. Met den moedigen Nederland-
schen consul in Leuven, prof. Noyons, den
redder van het kunstvolle bouwwerk het
Leuvensche stadhuis, (thans hoogleeraar
te Utrecht) en met mgr. Laudeuze, rector
van de Leuvensche Universiteit, andere
hoogleeraren, o.w. dr. Nerinx die latex-
door de Duitschers tot burgemeester van
de verwoeste stad werd aangewezen,
voorts dezer gezinsleden, een aantal ge
wonden, nonnen en geestelijken, heb ik en
kele dagen, terwijl de stad werd gebombar
deerd, doorgebracht in de kelders van het
Instituut voor Filosofie „Leo XHI". Alle
filosofische geest, waarover ik beschikte,
had ik in die dagen noodig om ter been te
blijven, want ik was in die kelders aanbe
land na den avond en nacht te voren wilde
avonturen in de stad te hebben beleefd.
Het is niet mrjn bedoeling om weer een
uitvoerige beschrijving te geven van de
gebeurtenissen in Leuven 25 jaar geleden.
Dan zou ik aan een dik boekdeel moeten
beginnen. Ut verhaal dus in telegramstijl
heel Leuven bi-andde en de bevolking was
ten deele gevlucht, óf uitgedreven óf neer
geschoten. Ik moest maar zien, zeide me
generaal Von Manteuffel, dat ik hier of
daar in een huis, dat nog niet brandde, een
bed voor den nacht vond. Enfin, ik vond
een geschikt heerenhuis aan den Boulevard
de Namur en installeerde me daar, nadat
ik een Duitsche wacht in de buurt ver
zocht had om me te komen waarschuwen
als de rondom woedende vlammen mijn
bivak te kort benaderden, 's Avonds werd
ik door zes zwaar bewapende soldaten uit
een diepen slaap gehaald. Ik moest me
aankleeden en werd daarop tusschen hen
in naar het station gebracht over den duis
teren Naamschen boulevard heen, waar de
lijken van menschen en de cadavers van
paarden zich lieten onderkennen door het
vlammenschijnsel van het brandende Leu
ven. Ik werd beschuldigd van brandstich
ting in een fabriek en van spionnage. Kou
sen en schoenen moest ik uitdoen, ik werd
grondig gefouilleerd en tenslotte werd ik
half gekleed „ter ruste gelegd" op
den steenen grond van een perron op een
plaats waar geen overkapping was, in een
langen en zwaar-mistigen nacht. Er lagen
daar nog eenige Belgen, óók gevangenen
en we werden gezamenlijk bewaakt door
schildwachten, die ons trapten en spuwden,
en ons „franc-tireurs" scholden.
's Anderen daags werd ik eerst voor een
paar officieren geleid en vervolgens voor
generaal Von Manteuffel, op wien ik me
daar ik hem reeds eerder ontmoette
had beroepen. Het nonsensikale van de be
schuldiging (geuit door een dronken sol
daat) werd subiet vastgesteld ik kreeg al
mijn spullen terug en aanvaardde de excu
ses van den generaal.
Maar van dien nacht, in den mist, lig
gende op den steenen grond, had ik een
hevge diarrhee behouden. Aan dit ongemak
deed het kostje geen goed, dat in de kel
ders van „Leo XIII" door professoren met
schorten, zónder zout (dat was er niet
msor) en andere normaal benoodigde in
grediënten werd kiaai'gemaakt. Geen filo
sofische overwegingen konden het tekort
in de bestanddeelen van het eten wegwer
ken. Ik werd zieker en zieker en wendde
me tenslotte in de richting van de Neder-
landsche grens, welke ik deels heb ik
den afstand per fiets afgelegd, deels als
meerijder op een boerenwagen en deels te
voet eindelyk bereikte.
Toen, in mijn en zijn hotel te Maastricht,
heb ik dr. van der Goot voor den tweeden
keer ontmoet. Nog steeds leed ik aan de
gevolgen van mijn Leuvensch avontuur,
maar de wakkere directeur van het Roode
Kruis-hospitaal heeft er de ergste bezwa
ren bezworen met ongelooflijke hoeveelhe
den cacao en kaneel, die hij me met zacht
geweld en sterken drang der rede deed
slikken.
Ik ben hem er nóg dankbaar voor.
Maar den kaneelsmaak ben ik nog altijd
niet kwijt. Md.,]