Vlissingsche Courant
Breskensche Courant
Oranjedag in crisistijd
EERSTE BLAD
77ste JAARGANG NUMMER 205
DONDERDAG 31 AUGUSTUS 1939
Dagblad voor Zeeland, waarin opgenomen de
in i im.m Binu iuu im ai.MBi iiiMiiiiJi imiiii MiiiHJ i.i.iiiiJini imi l.M.Trm. irmiTMmii
Abonnementsprijs: 17 ct. per week ot 2.20 per
kwartaal. Franco per post ƒ2.50. Afzonderlijke
nummers 5 ct Voor bet buitenland neme men een
abonnement op het postkantoor zijner gemeente.
Advertentieprijs: Van 15 regels 1.25, iedere
regel meer 25 cent Bij abonnement speciale
prijs. Kleine advertenües van 1—5 regels
50 cent, iedere regel meer 10 cent (max. 10
regels). Derde plaatsing gratis. Vooruitbetaling.
Uitgave: Firma 1V AIS UE VELDE Jr., Bureaus
Walstr. 58-60, Tel. 10 (2 lijnen), Giro No.66287.
Eigen kantoren te :Breskens, Dorpsstraat Tel.21;
Oost- en West-Souburg, Kanaalstraat 45, TeL 35
Alle Nederlanders vereend
rond hun Koningin.
Ten afweer gereed en bereid voor onzen
grond en de vrijheid te strijden
Een ongewone Koninginnedag. Wel wap
pert overal het nationale dundoek, maar
geen feestgedruisch klinkt op. Er waren
geen blijde gezichten. Zorg en ernst teeke
nen in deze dagen het gelaat van den Ne
derlander
Het was met devotie, dat hij dezen keer
op Koninginnedag de vlag uitstak. Zeker,
ze moest wapperen, ook, ja juist
thans, nu zulke ernstige gebeurtenissen
haar schaduwen van buiten tot over onze
grenzen werpen. De Nederlandsche vlag
moest wapperen voor een getuige-
nis. Het rood-wit en blauw, schier huis
aan huis moest verkondigen wat de we
reld ook beroert, wij blijven trouw trouw
aan onze Koningin, onder wier leiding wij
ons vereenen om den vrede te dienen door
voorzichtigheid en liefde, maar onder wier
hoede wij ons ook zullen sterken en ten
strijde gereed houden, voor het geval ons
land, ons volk, onze vrijheid van welke
zijde ook mocht worden, bedreigd.
Mst deze gevoelens van trouw gaan onze
gedachten vandaag uit naar onze jarige
Vorstin. Met dankbaarheid herinneren wij
ons, hoe zegenrijk haar meer dan 40-jarig
bestuur is geweest. Wij herdenken de moei
lijke jaren van 1914'18, toen zij ons is
voorgegaan in de taak, welke wij toen tot
ontroering van heel de wereld zoo zegen
rijk hebben vervuld. En wij nemen ons
voor als het moet, dan zullen wij
wéér vrijwillig een deel van de offers op
ons nemen, welke de oorlog aan zoovele
millioenen menschen oplegt en wij zullen
trachten om den nood te lenigen van hen,
die zwaarder moeten lijden dan wij.
Geve God, dat de geschillen welke de
menschheid op heden verscheuren, spoedig
kunnen worden bijgelegd. Maar als dat niet
mogelijk blijkt, dan zullen wij tenminste
y'veren, dat de vlammen van de oorlogshel
geen voedsel vinden in onzen bodem. Wij
zullen het behoud van den vrede in Neder
land voor de andere volken niet enkel een
zaak van oorlogstactiek laten, maar tot
©en noodzaak.
Een noodzaak van eigen behoud. Ons
land moeten wij bereiden tot een oase van
vrede in een woestijn van haat. Ons land
zij als de omstandigheden het gaan ver-
ei schen weer de internationale toevlucht
voor ten doode vervolgden. Het bied© een
dak aan de zwervendenvoedsel aan be
rooiden. Ons land zij een haven van barm
hartigheid in de wereld van afgunst.
Wij willen dat alles indien het noodig
is weer wekken, zooals wij het onder de
bezielende leiding van de Koningin in den
vorigen oorlog hebben gewrocht.
Dat willen we omdat wij zóó onze vre
destaak zien. Maar we doen het niet
uit vrees. Wij zullen onze vredes-
plicht doen, doch zijn evenzeer bereid om
een ons opgedrongen oorlogs-
taak te vervullen. Rondom Oranje voelen
wdj ons sterk. Méér nog dan 25 jaar gele
den erkennen thans alle geledingen van
ons volk in de Koningin de bindende figuur
va onze bescheiden samenleving. Onder
haar zullen we onze taak ten uitvoering
brengen, een taak die zwaar zal zijn waér
ze ook komt te liggenop het terrein der
barmhartigheid of van den strijd.
Oranje is ons een lichtend voorbeeld. Een
voorbeeld van moed en vastberadenheid,
waar het ging om de verdediging van onze
vrijheid en een voorbeeld van liefde, waar
we ons geplaatst vonden tegenover de
droeve resultaten van het geweld1, tegen
andere volken gepleegd.
Bidden wij God, dat voorspoed en geluk
weer weldra de wereld mogen vervullen,
opdat Nederland daarin zyn historische
plaats moge behouden onder het bestuur
van Oranje, als het zijn moge nog vele
jaren onder de regeering van deze
Koningin, voor wie eindelijk in haar van
offers zoo overvolle leven, een blije levens
avond van warm geluk begon te scheme
ren.
Domine, salvum fac reginam nostram.
God behoede de Koningin. We bidden liet,
vuriger dan ooit, nu heel ons volk tot haai'
opziet, vol vertrouwen en in rustige be
reidheid om haar te volgen op moeilijke
wegen.
Hitier stelt ministerraad voor
de defensie in.
GOERING VOORZITTER.
De Führer en Rijkskanselier heeft
Woensdag een decreet tot instelling van
een ministerraad voor de rijksverdediging
uitgevaardigd. Dit decreet luidt
„Voor de periode van de bestaande span
ning op het gebied der buitenlandsche po
litiek beschik ik ter wille van een unifor
me leiding van bestuur en bedrijfsleven het
volgende
1. Uit den rijksverdedigingsraad wordt
als permanente commissie een „minister
raad voer de rijksverdediging" gevormd.
Van dezen ministerraad maken als perma
nente leden deel uitgeneraal-veldmaar-
scbaiik Goering als voorzitter, de plaats
vervanger van den Führer, de algemeene
gevolmachtigde voor de rijksadministratie,
de algemeene gevolmachtigde voor het
economische leven, de rijksminister en chef
der rijkskanselarij, de chef van het opper
commando der weermacht. De voorzitter
kan ook andere leden van den rijksverde
digingsraad alsmede andere personen in de
beraadslagingen betrekken.
2. De ministeraad voer de rijksverdedi
ging kan verordeningen met kracht van
wet uitvaardigen, indien ik niet beschik,
dat een wet door de rijksregeering of door
den rijksdag moet worden behandeld.
3. Dc bevoegdheden van generaal-veld-
maarsehalk Goering krachtens de verorde
ning tot uitvoering van het vierjaarplan
van 18 October 1936, in het bijzonder zyn
recht tot het geven van bevelen, blijven
bestaan.
4. De zaken van den ministerraad voor
de rijksverdediging worden beheerd doel
den rijksminister en chef der rijkskanse
larij.
5. Het tijdstip van buitenwerkmgstelling
van dit decreet wordt door mij bepaald."
Het decreet is geteekend door Hitier,
Goering en den chef der rijkskanselarij, dr.
Lammers.
Reuter meldt uit Berlijn, dat de nieuwe
ministerraad voor de defensie elke wet kan
afkondigen zonder de regeering of den
rijksdag te raadplegen en zonder verwijl
belangrijke verordeningen kan uitvaardi
gen zonder de handteekening van Hitier.
In politieke kringen legt men er den na
druk op, dat in den nieuwen raad de mili
taire en politieke machten geconcentreerd
zijn.
Londen behoedzaam
hoopvol.
De Lobby-correspondent van Reuter
schreef dd. gisteren In afwezigheid van
gezaghebbende inlichtingen zijn politieke
kringen te Londen hedenavond behoedzaam
hoopvol in hun conclusies. Het lijdt geen
twijfel, dat de aard van het Britsche ant
woord aan Berlijn ter kennis is gebracht
van de leiders der oppositie. Aangezien
deze echter niet gevraagd hebben het par
lement weer bijeen te roepen kan aangeno
men worden, dat zij voldaan zijn over den
koers, die door de regeering wordt geva
ren. Intussehen worden in ieder deel der
Britsche defensie met groote snelheid en
degelijkheid verdere veiligheidsmaatrege
len genomen.
20 19 58 17
2 25 22 23 16
y ')ujKS^STs«Bü*ie$
Jer ;>tf*/ijgiR£\in 3» -Jin rs»ö«|.
i tuVitttea tot. iSöAiij f» feilen heetttt&agsfe, 'of<
f ■Kfap*tt4<*4 te» 'bthosvo. vtft <J«n niettM&r-
jMfreo# fv; f
si mpfMémiiê:
I 1 p;
apgtKïtsfii! fm, jifljft:
.J- „-Ï J. ,1
6 24 25 26
>(fci ■tflMCifcttiiekam fUikt-dfctr.butfokiWfs fcfjkj-otttrihtwlekwn
7 8 9 10 JJL
In verband met de mobilisatie wgrden thans van regeeringswege nood stam- en
distributiekaarten uitgereikt. Een model van een nooddistributie-kaart.
Moeilijke
onderhandelingen.
Doordat een der partijen veel haast had.
De moeilijkheden der Engelsch-Duitsche
gedaehtenwisselingen worden naar voren
gebracht in een hoofdartikel van de „Ti
mes", waarin wordt gezegd, dat de onder
havige vraagstukken niet alleen delicaat en
ingewikkeld zijn, doch twee essentieel ver
schillende vraagstukken betreffen de re
geling der huidige Duitsch-Poolsche moei
lijkheden en de sluiting van een algemeene
Engelsch-Duitsche overeenkomst, waarbij
noodzakelijkerwijze ook andere mogendhe
den betrokken zijn. Tot nu toe is het bij de
gedaehtenwisselingen tusschen Londen en
Berlijn nauwelijks mogelijk geweest af te
dalen tot de bijzonderheden van eenige
kwestie, daar do voor rustige beraadsla
gingen noodzakelijke sfeer "volkomen ont
breekt.
Bij de voorbereidende correspondentie
tusschen Berlijn en Londen was het een
groote moeilijkheid, dat een der partijen
een koortsachtigen haast had. De gedach-
tenwisseling werd ook belemmerd door den
tegenzin van Hitler of misschien de aange
boren ongeschiktheid om den volkomen
bindenden aard te erkennen van de
Fransch-Britsche verplichting jegens Po
len.
Andere bladen stellen de kalmte van
Groot-Brittannië en Frankrijk tegenover de
spanning te Berlijn.
Volgens de „News Chronicle" neemt het
aantal aanwijzingen toe, dat zoowel het
Duitsche volk als de Duitsche regeering
zich steeds onbehaaglijker gaan gevoelen.
De toestand te Danzig.
Uit Danzig wordt gemeld, dat de auto
van twee Poolsche douane-inspecteurs, die
te voet verder waren gegaan, gedurende
hun afwezigheid door Duitschers vernield
is. De chauffeur werd mishandeld. De po
litie weigerde de daders te achtervolgen.
De politie te Warschau heeft huiszoekin
gen verricht bij Duitschers, die van revolu-
tionnaire actie -verdacht werden. Zij ont
dekte verscheidene auto's met wapens en
munitie en heeft verscheidene arrestaties
verricht.
In een aantal gevallen hebben de auto
riteiten te Danzig geweigerd levensmidde
lenkaarten te verstrekken aan aldaar woon
achtige Polen. Deze ondervinden daardoor
groote moeilijkheden bij den aankoop van
levensbehoeften-
Uit Danzig wordt gemeld, dat in den
nacht van 29 op 30 Augustus en ook van
nacht een groot aantal in de Vrije Stad
woonachtige Polen door de Danzigsche po
litie uit hun woningen is gezet.
De werkzaamheden van het Poolsche
commissariaat-generaal worden onmogelijk
gemaakt. Het commissariaat heeft giste
ren geconstateerd, dat men zijn telefoon
gesprekken voortdurend saboteert door
middel van een zoemapparaat.
Uit Gdynia wordt gemeld, dat een
Duitsch militair vliegtuig op groote hoogte
over de heuvels van Orlowo aan de Pool
sche kust heeft gevlogen. Latei- vloog een
ander militaü' toestel over een buitenwijk
van Gdynia.
In de Vrije Stad wordt een pamflet, ge
teekend door het bestuur van het „Dan
zigsche Vrijheidsfront" verspreid. In dit
pamflet wordt de bevolking uitgenoodigd
zich te verzetten tegen de nationaal-socia-
listische invasie te Danzig.
Het Britsche antwoord
overhandigd.
Het Britsche antwoord aan rijkskanse
lier Hitier is gistermiddag, naar Reuter
verneemt, naar Berlijn gezonden.
Naar verder vernomen wordt, laat het
de deur open voor verdere onderhandelin
gen.
De Britsche regeering heeft de regeerin
gen van Frankrijk en Polen volledig op de
hoogte gehouden, terwijl de regeering van
de Vereenigde Staten bij wijze van beleefd
heid eveneens volledig op de hoogte wordt
gehouden van de ontwikkeling van den
toestand.
Kort na middernacht heeft de Britsche
ambassadeur, Henderson, het Britsche ant
woord aan von Ribbentrop overhandigd.
De Duitsche minister heeft het vervol
gens aan Hitier gebracht. Vannacht werd
geen Duitsche mededeeling verwacht
Het bezoek van Henderson aan von Rib
bentrop duurde 35 minuten.
Wat Hitier zou willen.
Uit Londen wordt aan de Matin gemeld,
dat in over het algemeen goed ingelichte
kringen te verstaan werd gegeven, dat
Hitler in zijn laatste nota zijn innigen
wensch zou hebben herhaald te komen tot
de sluiting van een duurzame overeen
komst met Groot-Brittannië, welke over
eenkomst het veiligste bolwerk zou vor
men voor een Europeeschsn vrede. Hitier
zou vervolgens opnieuw betoogd hebben,
dat aan zijn eischen ten aanzien van Po
len moet worden voldaan. Evenwel zou
Hitier beloofd hebben een agenda voor te
bereiden, waarop zijn eischen zouden wor
den geformuleerd en die de basis zou vor
men voor directe onderhandelingen met
Polen op voorwaarde, dat Polen gevol
machtigden naar Berlijn zou sturen.
De Engelsche regeering heeft te War
schau te kennen gegeven, dat het aan
Warsohau is de Duitsche voorstellen al
dan niet aan te nemen en dat Downing-
street in geen geval druk op Warschau zou
uitoefenen.
Reizigersvervoer op
1 en 2 September per
trein gestaakt.
WEGENS TROEPENVERPLAATSINGEN.
In verband met verplaatsingen van troe
pen zal op 1 en 2 September ook de be
perkte dienstregeling bij de Nederlandsche
Spoorwegen op hoog bevel buiten werking
worden gesteld, zoodat reizigersvervoer op
die dagen niet mogelijk zal zijn.
Reizigers, die zich op genoemde dagen
van en naar een andere plaats willen be
geven, zullen dat met een ander vervoer
middel, o.a. bussen, uitgaande van de Ne
derlandsche Spoorwegen, of per particulie
re auto's moeten doen.
Vermoedelijk zal a.s. Zondag 3 Septem
ber de beperkte dienstregeling op enkele
uitzonderingen na weer in werking treden.
In verband met het bovenstaande zullen
de autobusdiensten, welke de spoorwegen
onderhouden, worden uitgebreid.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
§elieMrte«nsseM
van Jen dag
Vrijdag en Zaterdag zullen de Spoor-'
wegen geen burgers vervoeren.
(Pag. 1, eerste blad),
Duitsche ministerraad voor defensie
ingesteld. (Pag. 1, eerste blad).
Er hebben weer verschillende zeer ern
stige auto-ongevallen plaats gevonden.
(Gemengd nieuws).
Nog steeds is de toestand in Danzig
gespannen. (Pag. 1, eerste blad).
Het jongste Britsche antwoord is gis-*
teravond te Berlijn overhandigd.
(Pag. 1, eerste blad),
Britannia wordt gesloten, maar binnen
kort heropend. (Stadsnieuws)#
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN
De Poolsche militaire
maatregelen.
De Poolsche regeering heeft gisteren
aangekondigd, dat zij gedwongen is nieuwe
militaire maatregelen te nemen ter verster
king van de veiligheid. Deze maatregelen
worden te Berlijn en Rome voorgesteld als
een algemeene mobilisatie. Politieke Duit
sche kringen verklaren, dat dit een uiterst
emstigen toestand schiep. Deze zelfde in
terpretatie heeft in Rome een einde ge-1
maakt aan het optimisme, men gaf uit
drukking aan de vrees, dat het geduld van
Hitier geen weerstand zou kunnen bieden
aan „deze nieuwe provocatie".
Men verwacht, dat de Poolsche pers van
daag artikelen zal publiceeren, waarin
vrouwen, kinderen en ouden van dagen, die
geen bijzondere bezigheden te Warschau
hebben, worden aangespoord de stad te
verlaten, dit zal echter geen stelselmatige
ontruiming van de hoofdstad beteekenen.
Verder hebben de gemeentelijke autoritei
ten de bevolking opnieuw uitgenoodigd alle
maatregelen voor de passieve verdediging
te treffen.
In de stadsparken gaat men voort met
het aanleggen van loopgraven ter be
scherming van de bevolking. Alle maatre
gelen tegen luchtgevaar zijn genomen. Van
tien uur des avonds af is de duisternis in
de straten volkomen het verkeer geschiedt
dan in vertraagd tempo.
Grensincidenten.
Op vioi' verschillende plaatsen is de
Poolsche grens gisteren door Duitsche
vliegtuigen geschonden. In den afgeloopen
nacht zijn op verscheidene plaatsen scher
mutselingen gevoerd tuschen Poolsche en
Duitsche grenswachten.
Om twee uur vannacht heeft zich aan
de Poolsch-Danziger grens tusschen Or
lowo en Czali een schermutseling voorge
daan. Er werden verscheiden schoten ge
wisseld, doch er zijn geen slachtoffers.
Op de werf van Wilton-Feyenoord te Schiedam is Hr. Ms. onderzeeboot „O. 20"
officieel in dienst gesteld door den commandant van dezen bodem,
luitenant ter zee 1ste klasse A. J. Bussemaker.
Tijdens het hijschen v an de nationale driekleur.