VJissingsche Courant
BreskenscTie Courant
The !o >y Sritannaders
Een onaangename verrassing voor den
Minister van Justitie
Grand Hotel „BRITANNIA"
Secco en ziin Guitanos
STADSNIEUWS
Vlissingen
EERSTE BLAD
Dagblad voor Zeeland, waarin opgenomen de
77ste JAARGANG NUMMER 135
ZATERDAG 10 JUNI 1939
-tbonjueaieDtaprys: CU ptsi weeK oi Z.ZU pei
Kwartaal. Franco per post 2.50. Afzonderlijk*
nummers 5 ct. Voor het buitenland neme men eer
abonnement op het postkantoor zijner gemeente
Advertentieprijs: Van L6 regels 1 25, ledert
regel meer 25 cent Bij abonnement speciale
prjjs. Kleine advertenties van l—5 regels
50 cent, iedere regel meer 10 cent (max 10
regels) Derde plaatsing gratis Vooruitbetaling
Uitgave: FUnia fr- VAN Ut- VKlJlfc Jr., Bureau*
Walstr. 58-60. Tel. 10 (2 lijnen). Giro No.6628?
Eigen kantoren te: Breskens. Dorpsstraat, Tel.21
Oost- en West-Souburg. Kanaalstraat 15. Tel 35
Kamercommissie keurt zijn beleid inzake Oss af
De Kamer
commissie, in
gesteld op 1 Fe
bruari jl. en be
staande uit de
heeren Schouten,
Tilanus, Drees,
Wendelaar en
Sweens, in wier
handen de nota
van minister
Geseling betref
fende de zaak-
Oss was gesteld,
heeft haar ver-
Dr. H. W. F. GOSELING
slag aan de Tweede Kamer uitgebracht.
De meerderheid der commissie stelt aan
de Kamer voor
1. Uit te spreken, dat de feiten en
omstandigheden, welke den Minister
van Justitie hebben geleid tot het ne
men van den maatregel van 1 April
1938 ten aanzien van de brigade Oss
der Koninklijke marechaussee, dien
maatregel niet rechtvaardigen, terwijl
aan hetgeen nadien is gebleken in elk
geval geen motiveering voor dien
maatregel kan worden ontleend
2. de nota van den Minister voor
kennisgeving aan te nemen.
Eén lid der commissie kan zich alleen
met de tweede conclusie vereenigen.
Wanneer de commissie aan het slot van
haar verslag haar conclusies geeft, merkt
ijj op, dat in haar verslag niet alle détails
ran de zaak-Oss besproken zijn, doch dat
rjj van oordeel is, dat daarin aan de hoofd
zaken en de belangrijkste détails voldoende
aandacht is geschonken.
De meerderheid der commissie betreurt
het dat de Minister van Justitie heeft ge
meend slechts zeer ten deele aan haar ver
zoek tot overlegging van stukken te kun
nen voldoen, en dat zy de concrete vragen,
welker beantwoording wellicht op eenige
punten verdere opheldering zou hebben
kunnen brengen aan de door haar uitgenoo-
digde persorganen uitgezonderd aan den
gep. luitenant-kolonel Boellaard, niet heeft
kunnen stellen. Dit is uiteraard niet bevor
derlijk geweest aan haar onderzoek, en
heeft haar voor moeilijkheden geplaatst bij
de overweging van bepaalde feiten en om
standigheden, en by de vorming van haar
oordeel daarover. Intusschen is zjj niet de
overtuiging toegedaan, dat deze bezwaren
en moeilijkheden van dien aard zyn, dat zij
tengevolge daarvan zich niet in staat moet
verklaren tot het uitspreken van een oor
deel over het beleid van den Minister van
Justitie.
Deze meerderheid is van gevoelen, dat de
door den Minister van Justitie op 1 April
1938 getroffen maatregel ten aanzien van
de brigade Oss der Koninklyke marechaus
see niet noodzakelijk was, en dat de minis
ter er niet in geslaagd is dien maatregel
op genoegzame wijze te motiveeren.
Voor overplaatsing geen aanleiding.
Voor overplaatsing van de geheele bri
gade bestond onvoldoende aanleiding. Dat
er bij de geheele brigade een verderfelijke
mentaliteit zou hebben bestaan, acht de
meeiderheid in elk geval niet bewezen.
De commissie meent, dat de leden der
brigade-Oss zelf in de gelegenheid hadden
moeten worden gesteld, om zich te ver
antwoorden, voordat de minister een maat
regel nam, dien zij als een straf moesten
aanvoelen en dien zij dan ook als zoodanig
hebben opgevat.
Door leden van de brigade Oss zijn fou
ten begaan, maar deze rechtvaardigen niet,
dat men op haar of op haar ledding van
toepassing kan verklaren zij is op hol ge
slagen. Wel konden die fouten aanleiding
geven tot het nemen of doen nemen van
maatregelen, waardoor herhaling daarvan
kon worden voorkomen. Wanneer de briga
de was gewaarschuwd, en deze waarschu
wing was gepaard gegaan met bevordering
van een meer doeltreffende leiding aan
en een beter toezicht op haar arbeid, zou
dit in ieder geval voorshands, voldoende
zjjn geweest.
Onvoldoende contact met het corps.
ïn den tijd, waarin de werkzaamheden
van de brigade bij den procureur-generaal
ernstige critiek begonnen te ontmoeten, en
de periode waarin, tengevolge van be
richten van den procureur-generaal, het
treffen van maatregelen bij den minister
in overweging was, heeft naar de meening
van de commissie het contact met het
korpscommando veel te wenschen overge
laten en is verzuimd de leden van de bri
gade in de gelegenheid te stellen zich te
verantwoorden over hun daden. Dit moet te
meer worden betreurd, omdat van geen en
kele omstandigheid is gebleken, welke een
beletsel vormde om voldoende contact met
het korpscommando te onderhouden en de
leden der brigade, wier werk blijkbaar tot
ernstige klachten en scherpe critiek aan
leiding gaf, gelegenheid te geven zich te
verantwoorden. Voor zoover aan wacht
meester De Gier wèl die gelegenheid is ge
boden, is dit geschied op een wijze, welke
niet behoorlijk was. Zoowel de voorberei
ding als de uitvoering van den tegen de
brigade genomen maatregel dragen dien
tengevolge het karakter van overhaasting.
Wat de zaak van den H. en die van de
beide geestelijken betreft merkt de com
missie nog op
le. dat zij het betreurt, dat een verder
onderzoek in de zaak van den H. achter
wege is gelaten
2e. dat inzake pastoor V. niet is geble
ken van redenen, welke tot voortzetting van
het onderzoek aanleiding hadden moeten
geven
3e. dat zij inzake pastoor B., bij gebrek
aan voldoende gegevens, niet kan beoordee-
len of er tot voortzetting van het onder
zoek redenen waren.
Een van de leden der commissie acht
den door den minister genomen maatregel
onder de toenmalige omstandigheden ten
volle gerechtvaardigd. Ook dit lid betreurt
intusschen, dat het contact met het korps-
commando niet beter is geweest.
Ten slotte heeft de commissie zich nog
de vraag gesteld, of de geschiedenis van de
zaak Oss, met inbegrip van de ervaringen,
welke zij heeft opgedaan tijdens het haar
door de Kamer opgedragen onderzoek, ge
noegzame aanleiding geeft om uit te spre
ken, dat een nader onderzoek (enquête)
noodig of wenschelyk is voor het verkrij
gen van afdoende klaarheid. Zij meent, zij
het ook dat de gronden, waarop het oor
deel van de leden steunt, verschillen, dat
een zoodanig onderzoek, gelet op den gang
en den huidigen stand van zaken, niet
noodzakelijk is, mede omdat het tekort aan
gegevens, naar boven is gebleken, haars in
ziens niet van die beteekenis is, dat om
trent de hoofdzaak, nl. het beleid van den
minister, thans van een uitspraak zou moe
ten worden afgezien.
In ruim 24 uur naar
Indië
TOEKOMSTMOGELIJKHEDEN VOOR
HET LUCHTVERKEER.
In hotel Wittebrug te Den Haag is de
Algemeene Nederlandsche Verkeersfedera-
tie in ledenvergadering bijeen geweest. De
heer A. Plesman, directeur der K.LJVL,
hield daar een causerie over de ontwikke-
lings-mogelijkheden van de luchtvaart.
Wil Nederland in de luchtvaart van
groote beteekenis zjjn, dan zullen we ons,
aldus spreker., absoluut moeten instellen
op internationale diensten aan derden. Door
de gescheiden ligging van Nederland en
Nederlandsch-Indië met een afstand van
14.200 Km. hebben we sedert vele ja
ren diensten op den langen afstand kunnen
verrichten. In 1919 opgericht begon de
K.L.M. in 1920 met haar exploitatie hier te
lande en vier jaren later met den re-
gelmatigen dienst op Ned.-Indië. Over en
kele jaren zal de K.L.M. een dergeiijken
dienst over Portopraja naar Paramaribo
exploiteeren.
De omzet van de K.L.M. bedraagt thans
14 millioen per jaar en ny zal, naar een
schatting van spreker, over een tiental ja
ren veertig millioen per jaar beloopen.
Remmend op de rentabiliteit werken nog
de onvoldoende bezettingsgraad en de snel
le afschrijving van de vliegtuigen.
De afschrijving bedraagt ongeveer 16
van de totale exploitatiekosten der K.L.M.,
terwijl de subsidieering slechts 5 be
draagt.
In de bijna 20 jaren van haar exploitatie
heeft de K.LM. 68.5 millioen uitgegeven
en 59.2 millioen aan inkomsten genoten.
Er is derhalve 9 millioen subsidie ver
bruikt, hetgeen beteekent, dat de ICL.M.
voor 86% haar uitgaven heeft gedekt.
De aanschaffingskosten van een vlieg
tuig bedragen 20 per kilogram, voor bij
zondere toestellen echter wel 30 40.
De afschrijving kan op 3.000.000 kilometer
worden gesteld, de actie-radius is tegen
woordig wel tot 7000 Km. opgevoerd. Dank
zij de „automaat" is het mogelijk 24 uren
achtereen te vliegen. Indien de actieradius
grooter kan worden gemaakt, dan kunnen
benzinestations worden overgeslagen en dan
kan de afstand naar Indië, die hemelsbreed
11.000 Km. bedraagt, in korteren tyd wor
den afgelegd, voornamelijk omdat op den
vliegafstand van 14.200 Km. dan aanmer
kelijk kan worden ingewonnen.
In een afzienbare toekomst rekent
spreker op het afleggen van den
afstand AmsterdamBatavia in
ruim een etmaal.
Het luchtverkeer biedt aan ieder land de
mogelijkheid tot vergrooting van zy'n rijk.
Hiervoor is nog ruimte in overvloed, want
slechts 15 van het aardoppervlak is be
kend gebied. Langs luchtfotografischen weg
kunnen nieuwe gebieden, grondstoffen en
zelfs schatten onder den grond worden on
derkend, zooals bijv. olierijkdommen. Heeft
men iets gevonden dat voor de exploitatie
van belang is, dan behoeft men slechts een
vliegveld te bouwen en men springt over
1000 Km. moerassen heen.
Nederland trachte door zijn luchtverkeer
een plaats vooraan op de wereldmarkt te
verkrijgen en te behouden. Luchtverkeer
verrijkt het leven en slechts wanneer we
over een sterke luchtvloot beschikken zul
len wij den wereld-concurrentiestryd met
succes kunnen voeren, aldus de heer Pies-
Na den moord in het
protectoraat
In verband met de na den moord op den
hoofdwachtmeester der Duitsche politie
getroffen maatregelen, is volgens het D.N.
B. het politiedistrict Kladno een geldboete
ten bedrage van 50.000 R.M. opgelegd. De
Oberlandrat van Kladno heeft instructie
gekregen bij het innen van deze boete de
Tsjechische arbeiders zoo min mogelijk te
belasten.
Voor de opsporing van den dader heeft
de Tsjechische regeering bovendien een bs-
looning ten bedrage van 50.000 kronen uit
geschreven.
De gistermorgen ten uitvoer gelegde sec
tie op het lijk van het slachtoffer heeft
uitgewezen, dat Kniest door minstens twee
daders is vermoord. De verwondingen doen
veronderstellen, dat Kniest in het geheel
geen tegenstand heeft kunnen bieden. De
wonden en de schotkanalen wijzen erop,
dat de schoten uit de verte gelost zyn.
Voorts meldt Havas, dat de leden van
het gemeentebestuur geïnterneerd zyn. Alle
leden der politie van Kladno zijn in arrest
gesteld, nadat zij ontwapend waren. De
Duitsche politie is overgegaan tot huiszoe
kingen in de woningen van de bewoners
van het centrum der stad en bij voorma
lige communisten in de buitenwijken. Drie
honderd personen rijn gearresteerd. Onder
de gearresteerden bevinden zich de perso
nen, die zich in den nacht, waarin de
moord gepleegd werd, in de café's bevon
den in de omgeving van de plaats, waar
de moord gepleegd werd.
De bevolking van Kladno is volkomen
terneergeslagen. De stad wordt over
stroomd met honderden Duitsche militaire
auto's en duizenden soldaten in veldtenue.
Patrouilles met de bajonet op het geweer
of met mitrailleurs zetten de straten af.
De café's, restaurant en bioscopen zijn
door Duitsche soldaten bezet. De bevolking
wordt slechts toegelaten in de door solda
ten bewaakte straten in de binnenstad.
Mocht de dader niet uiterlijk Zaterdag
avond acht uur gegrepen zijn, dan zullen
verdere maatregelen worden genomen.
Aanslagen op de Engelsche
postdiensten.
Ongeveer tien ontploffingen In brie
venbussen of op sorteeringsbureaux
zijn gisteravond In Londen voorgekomen,
vier in Birmingham en een in Manchester,
in elk dezer gevallen meent men, dat
springstoffen in den vorm van een bom ge
bruikt zyn. In het postkantoor van West-
Londen deed zich een ontploffing voor in
een postzak. Een man werd daarby licht
gewond. Een onmiddellyk ingesteld onder
zoek leidde tot de ontdekking van nog vier
„hommen" in postpaketten. Ook by het
postkantoor van Lincoln is een aantal
enveloppen ontploft.
Uit nadere berichten blykt, dat hier
sprake is van een wydvertakten aanslag
der terroristen van het Iersche republikein-
sche leger, op de diensten der posterijen.
Zoo hebben brieven, welke bommen of
brandbaar materiaal bevatten, en welke
per post verzonden zyn, een postzak in den
expresstrein BirminghamLonden vlam
doen vatten. Een conducteur heeft den
smeulenden zak uit den trein gegooid. Ook
zyn ontploffingen teweeggebracht op het
sorteeringsbureau van Leicester. Ruim
twintig brandjes zyn ontstaan in Londen-
sche brievenbussen, doch in de meeste ge
vallen kon het vuur gebluscht worden, al
vorens het veel schade had aangericht.
Evenals by de vorige aanslagen van de
I.R.A. schijnen de brandjes en ontploffin
gen door een zuur teweeggebracht te zyn.
Verscheidene postbeambten liepen verwon
dingen op, hoewel niet van ernstigen aard-
Evenals in vorige gevallen, volgen deze
aanslagen weer op veroordeelingen van
Ieren wegens ontploffingen. Te Stirling
zyn gisteren vier mannen veroordeeld, die
het voornemen hadden ontplofbare stoffen
te stelen uit het kruithuis van Falkirk.
Heden- en Zondagavond
in de bar
Bij goed weer op hetterias
ot anders in de zaal
Onder leiding v. J Groenewoud
Openbare verkiezingsvergadering
der S.D.A.P.
Een rede van den partij-voorzitter.
Gisteravond hield de afdeeling Vlissingen
der S.D.A.P. in de groote zaal van het
Concertgebouw een openbare verkiezings
vergadering.
De voorzitter, de heer L. P. van Oor
schot, opende de byeenkomst met een in
leidend woord. Spr. sprak zyn vreugde uit
over de gced bezochte vergadering, en
wees op de beteekenis van de gemeente
raadsverkiezingen. In opdracht van de af
deeling wilde spr. het een en ander zeggen
over de plaatselyke verkiezingen. In de
laatste dagen is een felle critiek losgeko
men vnl. van de vryzinnige partyen, Vrij
heidsbond en Vrijz.-Dem. Deze hebben thans
een bondgenootschap gesloten, doch merk
waardig is, aldus spr., dat de vrijz.-dem.
de advertenties die de Vrijheidsbond plaatst,
niet voor hun rekening nemen. Laten de
kiezers duidelijk uitspreken, dat zy van de
wijze van propagandamaken van den Vry
heidsbond niet gediend zyn. Spr. onderwierp
deze propaganda aan critiek.
De wethouder van sociale zaken en fi
nanciën, de heer Rorye, is de stuwkracht
geweest van allerlei verbetering en ver
fraaiing en niet de wethouder van open
bare werken. Hierin werd de heer Rorye
krachtig gesteund door zyn fractiegenoo-
ten. Er kan echter neg meer gedaan wor
den als de kiezers maar zorgen dat meer
soc.-dem. in den raad gekozen worden.
Ook is spr.'s party verweten, dat zy een
misleidende politiek zou voeren als zy zegt
op te komen voor den noodly denden mid
denstand. Ook in deze richting heeft de
wethouder van sociale zaken heel wat ge
daan. De noodlijdende middenstand moet
men ook beschouwen als een proletariërs
klasse, en uit zuiver menschelyke overwe
gingen dienen deze menschen gesteund te
worden.
Ten opzichte van werkverruiming, werk-
loczensteun en de betaalde loonen zyn de
soc.-dem. in den raad de stuwkrachten ge
weest.
Spr. kwam nu tot de zgn. „Nieuwe
Volksparty", welke zi. niets anders is dan
een verkapte N.S.B.-party. Op de üjsten
komen dezelfde namen voor als op de lijst
der N.S.B. voor de Prov. Staten. Men pro
beert om de onrust, die onder de werkloo-
zen heerscht, te misbruiken. Ook de S.D.
A.P. is ervan overtuigd, dat de steunnor-
men te laag zyn, en in de Kamer is door
de scc.-dem. herhaaldelyk op verhooging
der normen aangedrongen.
Verder wees spr. er op, dat op de R.K.
en de A.R.-iyst het arbeiderselement op
den achtergrond is gedrongen. Wanneer
het er op aankomt worden ook by deze
Christelyke partyen de arbeidersbelangen
op den achtergrond gedrongen. Spr. hoopt
daf de arbeiders hieruit hun conclusie zul
len trekken. (Applaus).
Naar spr.'s meening heeft de A.R.-partij
zichzelf geblameerd door den vorigen wet-
Dit nummer bestaat uit 3 bladen
en een kindercourant
Sebeurlenissen
tuun
ten
lag
Kamercommissie keurt de maatregelen
van Minister Goseling inzake Oss af.
(Pag. 1, eerste blad)
De directeur der K.L.M. verwacht dat
in een afzienbare toekomst in ruim
een etmaal naar Indië zal kunnen wor
den gevlogen. (Pag. 1, eerste blad),
De burgemeester van Biggekerke, de
heer L. Simonse, is vandaag 25 jaar in
functie. (Provincienieuws)
De Olympische zomerspelen van 1944
zullen te Londen plaats vinden.
(Sportnieuws)
Burgemeester eener
wegens steun-fraude gearresteerd.
(Binnenland)
ZIE VERDEK tVKMl EEL
LA A rsTfc BKKll H TEN
nouder weer op de lijst te plaatsen. Ook de
soc.-dem. weten te vergeven, doch wat nu
gebeurd is, noemde spr. onbehoorlijk.
Voorts wees spr. op den schrijver in het
Zeeuwsch Nieuwsblad, die de soc.-dem.
heeft aangevallen. Deze man, die de Chr.«
Hist. ïyst heeft onderteekend, maakt nu
propaganda om den heer P. G. Laernoes
met voorkeurstemmen gekozen te krijgen
(Beweging).
Voorts wees spr. op de verschillende ver
beteringen door de soc.-dem. tot stand ge
bracht. Vele sociale maatregelen worden
echter geremd door Ged. Staten, die meer
der- posten van de begrooting hebben af
gevoerd waartegen de soc.-dem. raadsfrac
tie zich met hand en tand heeft verzet.
Hierna gaf de heer van Oorschot het
woord aan den heer Koos Vorrink, voorzit
ter van de S.D.A.P. in Nederland, die
sprak over
„De algemeene beteekenis van de
raadsverkiezingen".
Spr. begon rijn rede door met vreugde te
constateeren, dat de oude strijdvaardigheid
der S.D.A.P. te Vlissingen onverzwakt is
gebleven. Hg wees op het groote voorrecht,
dat men in ons land zyn kiezersplicht kan.
uitoefenen in volle vrijheid, mits men zich
houdt binnen de perken van het politiek
fatsoen.
Als vrye mannen en vrouwen mogen wij
op dezen vrijen grond zeggen wat wy op
het hart hebben. 140 millioen menschen in
Europa zyn hiervan verstoken en worden
gruweüjk geknecht.
Ook deze gemeenteraadsverkiezingen zijn
drarom van groot gewicht, omdat daaruit
zal moeten blyken hoe de Nederlandsche
kiezer reageert op het nat.-socialisme, dat
by deze verkiezingen in verkapten vorm
aan den stryd deelneemt.
De tegenstellingen tusschen de S.D.A.P.
en de overige democratisch». partyen zyn
groot, doch in de bestrijding van het nat.-
soc. staan alle democratische partijen op
hetzelfde platvorm.
Er bestaat een onoverbrugbare klove
tusschen deze beide beginselen. Het nat.-
socialisme en fascisme hebben millioenen
menschen in Europa tot geestelijke slaven
gemaakt. Heftig en fel zal de stryd der
soc.-dem. arbeidersklasse tegen het nat.-
socialisme en fascisme blyven.
Wy leven in een wereld van de felste
bewogenheid, waar elk oogenblik een we
reldbrand kan uitbreken die de beschaving
met ondergang bedreigt.
Naast het dreigend oorlogsgevaar
heerscht nog het groote leed der werkloos
heid, en het is niet te verwonderen dat
van de ellende dezer menschen misbruik
wordt gemaakt. Velen zyn der wanhoop
naby, verliezen hun geestehjk weerstands
vermogen en worden een prooi van allerlei
volksin isleiders.
Daarom zyn vergaderingen als deze zoo
belangrijk, hoewel het spr. van het hart
moet dat het gevaar der onverschilligheid
niet onderschat meet worden. Juist in de
wegblyvers zit het gevaarby hen die het
gewicht der raadsverkiezingen onderschat
ten.
De SJJ.A.P. gelooft aan de komst van
een betere en schoonere wereld, al weten
wy wel dat dan niet alle menschen indivi
dueel engelen zullen worden. Maar even
gced als verschillende zichten overwonnen
zyn, hygiënischer toestanden zyn verkre
gen, zoo gelocft spr. ook dat in de toekomst
