VJissingsche Courant
Breskensche Courant
1
Uritannia
in de ©ar
S E C C O
STADSNIEUWS
Vlissingen
EERSTE BLAD
3
„Windsor"
Dagblad voor Zeeland, waarin opgenomen de
77ste JAARGANG
NUMMER 112
VRIJDAG 12 MEI 1939
Abonnementsprijs: 17 ct. per week of 2.2U pei
kwartaal. Franco per post ƒ2.50. Afzonderlijke
nummers 5 ct Voor het buitenland neme men een
abonnement op het postkantoor zijner gemeente.
Advertentieprijs: Van 15 regels 1.25, Iedere
regel meer 25 cent. Bij abonnement speciale
prijs. Kleine advertenties van 1—5 regels
50 cent iedere regel meer 10 cent (max. 10
regels). Derde plaatsing gratis. Vooruitbetaling.
Uitgave: Firma F. VAN DE VELDE Jr., Bureaux
Walstr. 58-60, TeL 10 (2 lijnen), Giro No.66287.
Eigen kantoren te: Breskens. Dorpsstraat, Tel.21
Oost- en West-Sonburg, Kanaalstraat 45, TeL 35
Frankrijk wil vrede
bede van daladier in de kamer.
Gisteren hield de Fransche minister-pre
sident Daladier een rede "in de Kamer,
waarin hij o.m. zei, dat Frankrijk vast be
sloten is zoo lang mogelijk weerstand te
bieden aan alle pogingen zijn moreelen
weerstand te verzwakken.
Frankrijk voelt groote sympathie met
alle volken. Het weet, dat door oorlog geen
van de huidige «vraagstukken kan worden
opgelost. Frankrijk verlangt naar samen
werking met allen en wil niemand over-
heerschen. Frankrijk denkt niet aan een
aavaL Frankrijk zal niet toestaan, dat de
solidariteit tusschen Frankrijk en Enge
land zal worden verzwakt door intriges of
door leugenpropaganda.
Daladier zei verder, dat Frankrijk het
deelnemen van de Sovjet Unie aan het
werk van den wederkeerigen bijstand wen-
schelyk en noodzakelijk acht.
Frankrijk verlangt het probleem met
Turkije te regelen in den meest vriend-
Bchappelijken geest. Het bezoek van gene
raal Weygand aan Turkije heeft getoond
hoe groot de achting is welke beide landen
voor elkaar hebben.
Ten aanzien van de landsverdediging zei
Daladier, dat er niet over wordt gedacht
dg militaire maatregelen te verminderen.
Deze maatregelen zullen eerder versterkt
worden, indien aan de overzijde van de
Fransche grenzen de groote mobilisatie
wordt gehandhaafd.
Daladier zei vervolgens dat indien
eenig volk een rechtvaardigen vrede ver
langt, Frankrijk bereid is dezen te maken.
Indien iemand den vrede een slag wil toe
dienen, dan zal hij het gewicht van de
Fransche wapens voelen en indien men wil
trachten Frankrijk uit te putten tusschen
vrede en oorlog, dan heeft. Frankrijk de
beschikking over den noodzakelijken tijd.
Men verwacht, dat de Kamer bijna een
stemmig de politiek der regeering zal be
krachtigen.
De spanning tusschen
Duitschland en Polen
JAPAN BEREID BEMIDDELING AAN
TE BIEDEN.
De Asahi Sjimboen bericht, dat Japan
enkele dagen geleden Duitschland en Po
len zijn diensten heeft aangeboden om te
bemiddelen, teneinde verbetering te bren
gen in de gespannen verhouding tusschen
beide mogendheden.
In verband met een bericht van de
„Asahi" dat Japan zijn goede diensten zou
hebben aangeboden om tusschen Duitsch
land en Beden te bemiddelen, verklaart de
woordvoerder van liet departement van
bultenlandsche zakenHet is waar, dat
Japan oprecht wenscht, dat Duitschland en
Polen hun geschil op vriendschappelijke
wijze regelen en daardoor bijdragen tot den
vrede in Europa en in de wereld, maar het
is niet waar dat de Japansche regeering
reeds eenigen stap ondernomen heeft om
baar bemiddeling tusschen beide landen
aan te bieden.
Het blad meldt voorts, dat de Japansche
regeering haar ambassadeurs in Warschau
en Berlijn zal opdragen definitieve bespre
kingen te openen, ingeval Duitschland en
Polen de Japansche voorstellen aanvaarden.
De Duitsche pers bewerkt Polen.
Neutrale politieke kringen te Berlijn
noemen de huidige politieke kalmte een
i,zenuwpauze", een onderdeel van de cam
pagne welke beoogt, op de zenuwen van
Polen en zijn bondgenooten te werken. De
pers wijdt zich geheel aan het onderstree-
Pen van de vermeende zwakte en verwar
ring der democratieën en de oorlogskracht
van de as, Vee.l hiervan is bedoeld voor
consumptie in het buitenland, in het bij
zonder te Warschau.
GROOTE BRAND TE GRONINGEN
VERSCHILLENDE PERCEELEN VERNIELD
Een brand, zooals Groningen in geen
jaren heeft gekend, heeft Donderdag in
de oude stad gewoed. Om zeven uur ont
stond het vuur in het warenhuis „T.A.N.
T.E" aan de Vischmarkt.
In een korte spanne trjds stond het
ruim twintig meter hooge, vierkante ge
bouw, waarin een geweldige zuiging stond,
in lichter laaie. De brandweer rukte met
groot materiaal uit en tastte energiek de
vuurzee aan. In allerijl ging men over tot
het ontruimen van de omliggende wonin
gen. Ook de juist opgerichte kermiskra
men op de Vischmarkt, die zich op korten
afstand van het warenhuis bevonden,
werden ontruimd. Men trachtte ze af te
breken, doch de gloed belemmerde dit
werk ten zeerste.
Om vijf minuten over half acht stortte
met donderend geraas het achterste ge
deelte van het groote gebouw in, waarbij
met een enormen knal een vat benzine ont
plofte. Kort daarop werd ook de aangren
zende meubelzaak van de firma Martinus
gevaarlijk door de vlammen aangetast,
evenals aan de andere zijde de boekhandel
der firma Noording en de ijzerhandel van
de firma Wigboldus.
Het vuur tastte om acht uur ook de
rechts van het warenhuis gelegen panden,
het fotografisch atelier „Cine-Photo" en
het „London House", een zaak in regen-
kleeding, aan.
Tegen half negen sloeg het vuur over
naar het rechts van het warenhuis, op
twee huizen afstand gelegen perceel van
de firma Ferwerda, een handel In dames-
stoffen. De brandweer hield dit gebouw
voortdurend nat. Behalve het vat benzine,
dat zich in het gebouw bevond en tot ont
ploffing kwam, waren nog enkele vaten
butagas op de gelijkvloersche verdieping
aanwezig, doch deze kon men tijdig uit
het gebouw verwijderen.
Op het oogenblik, dat de brand bij
T.A.NT.E. uitbrak, was het bedrijf
in vollen gang. Behalve het bijna hon
derd man groote personeel, waren ook
vrij veel bezoekers in het op de eerste
étage gelegen café aanwezig. Voor
zoover gisteravond bekend was, hebben
allen het gebouw tijdig en zonder
ongelukken kunnen verlaten.
Al het beschikbare brandweermateriaal
was in actie. Ook de drie spuiten, welke
gistermorgen te Groningen in dienst wa
ren gesteld, ten behoeve van de luchtbe
scherming deden dienst. Dank zij de om
standigheid, dat aan de achterzijde van
het groote gebouwencomplex een binnen
plaats ligt, kon het vuur zich hier niet
uitbreiden.
Een lid van het personeel in het gelijk-
straatsche gedeelte ontdekte het vuur het
eerst. Hf riep dadelijk „brand, brand",
welke kreet door anderen werd overgeno
men, zoodat iedereen, ook degenen, die
zich op de verdieping bevonden, zich bij
tijds in veiligheid kon stellen.
Om tien uur kon het gevaar voor uit
breiding geweken worden geacht. Van de
vijf aangrenzende perceelen, waarop het
vuur vat had zijn de bovenverdiepingen
gedeeltelijk uitgebrand, of wel zij kregen
aanzienlijke waterschade. Het aan het
warenhuis grenzende café Bierling in de
Soephuisstraat bekwam veel waterschade.
Dank zij het ontbreken van wind heeft
deze brand geen catastrophale afmetingen
aangenomen. De brandweer gaf met 24
stralen water, waartoe op de Vischmarkt
en in de aangrenzende straten 4000 meter
slang waren uitgelegd.
De schade, welke nog niet is te schat
ten, wordt slechts gedeeltelijk door ver
zekering gedekt.
De brand heeft een omvang gehad, zoo
als het tegenwoordige geslacht die in het
Noorden des lands nog nimmer heeft ge
kend. Men zou de vuurzee kunnen verge
lijken met die van den brand in de Galé
ries Modemes onlangs te Utrecht.
T.A.N.T.E., een afkorting van Tweede
Algemeene Nederlandsche Tentoonstellings-
Expositie was ondergebracht in een ge
bouw, dat een lengte had van circa 60
meter, een breedte van ongeveer 25 meter
en een hoogte van ongeveer 20 meter en
dat thans in enkele uren door het alles
vernietigende vuur is vernield. Vroeger
was in dit groote pand, dat toebehoorde
aa.n een Naamlooze Vennootschap, de
Fransche Bazar ondergebracht.
Reeds in het begin der crisisjaren had
deze instelling met zoo groote verliezen te
kampen, dat zfl uit het gebouw verdween.
Sinds ongeveer vijf jaren zetelde T.A.N.
T.E. in het gebouwencomplex. Een groot
aantal firma's had er verkoopstands ge
huurd, er was een lunchroom in gevestigd
en een automatiek. Het gebouw zelf was
verzekerd, daarentegen vele standhouders
niet en uit den aard der zaak hebben
velen zeer groote schade geleden. Een der
standhouders, die zich in den loop van den
avond naar het gebouw begaf, en onder
weg hoorde, dat het gebouw in brand
stond, raakte hierdoor zoo onder den
indruk, dat hij bewusteloos op straat viel.
Duizenden Groningers trachtten het in
drukwekkend schouwspel van zoo nabtj
mogelijk gade te slaan, doch de omgeving
was in zoo wijden omtrek afgezet, dat men
eigeniyk niets meer zag dan de hel roode
vuurgloed boven het centrum der oude
stad, temidden waarvan de Martinitoren
zoo fier en zoo trotsch troont. Een paar
honderd militairen van het Groningsche
garnizoen verleenden de gemeente politie
een zeer gewaardeerde assistentie.
De schade en vooral de waterschade,
welke aan aangrenzende perceelen Is toe
gebracht, blijkt zeer groot te zijn. In al
deze perceelen zijn winkelbedrijven geves
tigd en vooral de hier opgeslagen goede
ren hebben door het vuur en het water
zeer geleden.
De brandweerlieden, wier taak in den
beginne bijna hopeloos leek, doch dank zij
wier taaie volhardendheid een groote
catastrophe is kunnen worden voorkomen,
waren laat in den avond zoo vermoeid, dat
him taak werd overgenomen door mili
tairen, die zich met het nablusschingswerk
bezig hielden. Ook bestond er omstreeks
middernacht ernstig gevaar, dat de voor
gevel zou instorten. Men heeft met deze
mogelijkheid ernstig rekening gehouden en
voorzorgsmaatregelen genomen.
Vannacht om twee uur was het nablus
schingswerk nog in vollen gang.
De heer A. Drenth, standhouder in de
T.A.N.T.E. is, doordat hg van een trap viel,
gewond geraakt en bewusteloos wegge
dragen. Genoemde heer verkeerde in zeer
overspannen toestand, omdat zQn in
T.A.NT.E. aanwezige eigendommen niet
verzekerd waren. Overigens hebben zich
geen persoonlijke ongelukken voorgedaan.
Naar wij vernamen is de heer Noording,
die voor zaken in de hoofdstad vertoefde
en wiens woning aan de achterzijde af
brandde en verder veel waterschade be
kwam, niet verzekerd.
GhAND
HOI EL
Zaterdag IS Mei en
Zondag 14 Mei a.s.
van het hotel
EN ZIJN GITANOS
De vermoedelijke oorzaak.
Omtrent de oorzaak van dezen grooten
brand wordt de mogelijkheid verondersteld,
dat tgdens het vischbakken door het per
soneel op een buta-gastoestel er een ont
ploffing zou hebben plaats gehad. Den ge-
heelen nacht was er in de omgeving van
den brand nog veel publiek op de been.
Na 15 uur van ingespannen arbeid zijn
de Groningsche brandweer en de haar
assisteerende militairen er in geslaagd den
brand in het warenhuis T.A.N.T.E. van
morgen om ongeveer tien uur volledig
onder de knie te krijgen, waarna de
brandweer de militairen waren reeds
eerder naar de kazerne teruggekeerd is
ingerukt. De voorgevel staat weliswaar
nog steeds overeind, doch aangezien het
instortingsgevaar zeer groot is, zal hij in
den loop van den dag worden omverge
trokken. Hierover zijn vanmorgen bespre
kingen gevoerd. Het ligt in de bedoeling
de circa 20 meter hooge muur naar bin-'
nen toe omver te trekken. Het gebouw
zelf is in een ruïne herschapen. Zooals
reeds gemeld, is een gedeelte van den
achtergevel ingestort toen de brand op zyn
hoogtepunt was. Het nog resteerende ge
deelte levert blijkens het onderzoek even
als den voorgevel instortingsgevaar op.
Aangezien deze achtergevel grenst aan het
zeer smalle Soephuisstraatje hebben de
brandweer en de politie de bewoners van
de aangrenzende en de tegenover het ver
woeste gebouw liggende woningen verbo
den zich naar huis te begeven. Gisteren
reeds waren deze huizen ontruimd gewor
den. Het verkeer aan de Vischmarkt langs
het vernielde gebouw is in verband met
het instortingsgevaar van den voorgevel
stil gelegd. Aan de overzijde van deze
breede markt staan nog steeds honderden
Groningers naar het in asch gelegde ge
bouw te kijken.
Eerst wanneer de voorgevel vanmiddag
zal zgn omvergetrokken, zal het mogelijk
zijn de schade, toegebracht aan de winkel
bedrijven, aan weerszijden van het ver
woeste warenhuis nauwkeurig vast te stel
len, waarna maatregelen kunnen worden
genomen tot herstel daarvan.
Het gebouw, waarin T.A-N.TJE. was on
dergebracht, behoorde nog steeds toe aan
de N.V. Galéries Modemes, hoewel deze
maatschappij het zelve niet meer exploi
teerde, omdat dit niet rendabel bleek te
zijn. Het gebouw is bij een groote Amster-
damsche asrurantiemaatschappij verze
kerd voor een bedrag rond 100.000 gulden.
Men heeft niet den indruk, dat er weer een
nieuw warenhuis zal verrijzen.
Nader vernemen wij nog
Omtrent de oorzaak van den brand
wordt nader medegedeeld, dat deze nog
niet is vastgesteld. Een ontploffing van
Buta-gas is niet de oorzaak, daar dit gas
niet in het gebouw aanwezig was. Aan een
ontploffing van dit gas is gedacht doordat
de vertegenwoordiger van de onderneming,
welke het Buta-gas in den handel brengt,
zijn zaak naast het warenhuis gevestigd
heeft en tijdens den brand de bij hem aan
wezige flesschen gas in veiligheid bracht.
Ook een ontploffing van een cylinder
koolzuur, waaraan gedacht werd, moet uit
gesloten worden geacht.
De politie zet het onderzoek naar de
oorzaak voort.
Chr. Gem. Zangvereenigïng
„Hoop op Zegen".
Kinderkoor.
Voor een volle Ocncertgebouwzaal heeft
dit kinderkoor onder de beproefde leiding
van den heer Bosdijk Donderdagavond een
uitvoering gegeven, waarbij een alleraar
digst programma ten gehoor© werd ge
bracht.
Na de gebruikelijke opening door den
voorzitter, den heer C. M. Janse, traden
achtereenvolgens de verschillende zang
klassen met liederen en speelliedjes op. De
heer Bosdijk had voor elke klasse een ge
lukkige keuze gedaan. Zoo hoorden we van
het „klein koor" o.a. een tweetal toepas
selijke Mei-liedjes, welke, juist omdat ze
door het jonge volkje, als symbool voor
nieuw leven en nieuwe kracht, werden ge
zongen een aparte bekoring kregen
voorts twee bekende canons van Rich. Hol,
waarin de kinderen zich niet van de wijs
lieten brengen, benevens twee moede drie
stemmige liederen („De Alpenherder" en
„Te Voet" en eenige solo's w.o. een dansje
met grappige gevolgen en „Poes is ziek"
van J. Mackenzie, dat zóó leuk werd voor
gedragen door een klein ding, dat het pu
bliek niet tevreden was vóór „de soliste"
het had herhaald.
Het jongenskoor brengt altijd een extra-
vroolijke noot. Ditmaal waren het een paar
„solisten", die met „Een kwajongen" van
Frieso Molenaar en „Huiswerk" van J.
Zeldenrust Gz. de lachers op hun hand
kregen, terwijl de geheele groep met over
tuiging den „Padvindersmarsch" van Ru
bens zong, in het bekende „Langs berg en
dal" prijzenswaardig de echo liet spreken
en aan „In de smidse" van Diamant met
de klokkenspelletjes een leuk nabootsend
effect gaf.
Kleine meisjes voerden vervolgens in
snoezige costuumpjes het drie-deelige speel
lied je „Vlindertjes" van J. Wijnand Balke
op. Een aardig zicht, die fladderende ka
pelletjes, waarvan er echter eenige nog
niet voldoende maatvast waren. Grootere
meisjes en jongens in lieve pakjes gesto
ken vertolkten al heel suggestief het ge
barenspel „De Koning is jarig van den
zelfden auteur. Bij dit genre sloot zich na
de pauze het grappige schaduwspel „De
reis van Jurriaan", bewerkt door den direc
teur en uitgevoerd door jongens gemakke
lijk aan. Zij waren hierin echter wel wat te
vlug en wachtten soms niet eens tot het
vaste tooneel-gordijn het projectiedoek on
zichtbaar had gemaakt, om een tafereel te
beëindigen.
Daarna vergastte het „middel koor" of
een klein-ensemble daaruit op een zevental
liederen van J. D. van Ramshorst, J. Worp,
Cath, van Rennes e.a. Hiervan was „Naas-
Dit nummer bestaat uit 4 bladen
cl»curlcni»scn
vaan den
da
Groote brand vernielt Groningsch wa
renhuis en eenige belendende percee
len. (Pag. 1, eerste blad).
Frankrijk wil vrede rede van Dala
dier. (Pag. 1, eerste blad).
Japan wil bemiddeling aanbieden
tusschen Polen en Duitschland.
(Pag. 1, eerste blad).
By een brand te Haarlem is een bewo
ner in de vlammen omgekomen.
(Gemengd nieuws).
ZIE VERDEK EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN.
Wij hébben
Kleeding Maar
voor iedereen
óók voor
corpulente figuren I 2
Wolstraat €St J
Telefoon 455
tenliefde" van L. F. Brandts Buys, als een
gebed om het behoud van den vrede, wel
heel goed op zijn plaats.
Tot besluit zong het gansche koor met
medewerking van drie dames de cantate
„Oud-Hollands Nieuwe Tyd" van Cath. van
Rennes, welke eveneens in het kader van
dezen tyd past. Wanneer men zoo spontaan
„Jong Holland" hoort zingen „Sta pal
voor recht en reden", „Wat onrecht is en
onrecht doet, bekampen wij met mannen
moed" en „Bouwt hope op Nederlands Ko
ningin, Wilhelmina van Nassouwe", dan
meenen wij, dat vol vertrouwen de toe-!
komst tegemoet kan worden gegaan.
Aan den bijval, welken koor en dirigent
den ganschen avond hebben genoten, voeg
de voorzitter Janse een woord van warmen
dank tot directeur Bosdijk toe, gevolgd
door een bloemenhulde, ook aan de dames
Annie Meijer (piano) en Annie Minderhoud
(harmonium), die de begeleiding naar
wensch hadden verzorgd. Ook de kleinste
solistjes werden niet vergeten zij kregen
een doos chocolade.
Ds. J. S. Hartjes dankte het koor voor
het gebodene, waardoor de aanwezigen niet
alleen met het oor, doch ook met het oog
buitengewoon hadden genoten, en sloot
vervolgens met dankzegging, daarby de
hoop uitsprekend, dat wij in deze moeilijke
tijden zullen blijven zingen en dat het
nieuwe geslacht zal hebben datgene, waar
ons aller hart naar uitgaat. O.
Vlissïngsch scheepvaartnieuws.
Aangekomen: „Prinses""ju-
Iiana" van Harwich (verwacht) Neder
landsche motoschepen „Zwaluw", „Glory",
„Atlas" van Antwerpen.
Om te bunkeren: Duitsch
s.s. „Las Palm as" van Hamburg Engelsch
motorschip „Poldhu" van Antwerpen.
V ertrokken „Mecklenburg"
naar Harwich„Zwaluw", „Glory", „Al
batros" naar Londen „Atlas" naar Pen-
rhyn „Las Palmas" naar Antwerpen
„Cleopatra" naar Göteborg.
De jeugdherberg „Scheldestroom".
Het bestuur van de jeugdherberg „Schel
destroom" alhier is er door de groote me
dewerking van het Rijk reeds spoedig in
geslaagd een ander gebouw te vinden waar
de jeugdherberg voorloopig kan worden
ondergebracht, nL het kantoor van het
voormalige Telefoondistrict aan de Hout
kade. Men hoopt 'dit gebouw reeds op He
melvaartsdag als jeugdherberg in exploi
tatie te kunnen nemen.
Voor een vulpen naar den vakman
BONGERS' VULPENHUIS
PAUL KRUGERSTRAAT 68 - VLISSINGEN
