VJissingsche Courant
Breskensche Courant
De verdediging van onze land-en zeegrenzen
i J. BULTHUIS i
STADSNIEUWS
Vlissingen
EERSTE BLAD
UIT DEN OMTREK
Dagblad voor Zeeland, waarin opgenomen de
77ste JAARGANG
NUMMER 97
DINSDAG 25 APRIL 1 939
Abonnementsprijs: 17 ct. per week of ƒ2.20 per
kwartaal Franco per post ƒ2.50. Afzonderlijke
nummers 5 ct. Voor het buitenland neme men een
abonnement op het postkantoor zijner gemeente.
Advertentieprijs: Van 15 regels ƒ1.25, iedere
regel meer 25 cent Bij abonnement speciale
prijs. Kleine advertenties van 15 regels
50 cent iedere regel meer 10 cent (max. 10
regels). Derde plaatsing gratis. Vooruitbetaling.
Uitgave: Firma F. VAN DE VELDE Jr., Bureaux
Walstr. 58-60, TeL 10 (2 lijnen), Giro No.66287.
Eigen kantoren te:Breskens,Dorpsstraat,Tel.21;
Oost- en West-Souburg, Kanaalstraat 45, TeL 85.
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
Indrukken van een tweedaagschen tocht.
Met enkele korte mededeelingen is tot
nu toe volstaan over de militaire veilig
heidsmaatregelen aan onze grenzen. Dat
die maatregelen van de laatste veertien
dagen zoo geruischloos zijn uitgevoerd is
onze grootste kracht, aldus een kapitein
van den generalen staf. Hij bedoelde hier
mede te zeggen, dat het wekken van on
rust onder de bevolking vermeden is en
tevens het openbaren van geheimen, die
niet voor buitenlandsche ooren bestemd
zijn. Toen dan ook de chef van den gene
ralen staf besloten had enkele journalisten
uit te noodigen tot een excursie langs de
land- en zeegrenzen stelde hij den deelne
mers als voorwaarde, dat zg noch plaats
namen noch militaire onderdeelen zouden
noemen, opdat het gunstige effect van de
maatregelen aan onze grenzen gehand
haafd blgve. Met twee militaire deskundi
gen vertrokken dedeelnemers Donderdag
middag van het bureau van den chef van
den generalen staf en Zaterdagmiddag was
hun excursie geëindigd. Deze twee dagen
zijn besteed aan het bezichtigen van de
vele versperringen en versterkingen, die in
de onmiddellijke nabijheid van onze gren
zen in het Oosten, Zuiden en Westen van
ons land zijn genomen.
In de omgeving van een grensstad.
De breede asphaltweg, die van zekere
stad naar de grens loopt, wordt onderbro
ken door een zware ijzeren brug over een
belangrijke rivier. Ter weerszijden van die
brug staan kazematten, bemand en bewa
pend als ware er mobilisatie. De bedoeling
van het vuur, dat van de kazematten uit
gegeven kan worden, is den vijand te tref
fen voordat hij de brug bereikt. De brug
moet zoo lang mogelijk gespaard blijven.
Aan de oevers, in de uiterwaarden, zijn
versterkingen gesteld. In dezen drassigen
grond kan maar weinig worden gegraven,
omdat het grondwater hier niet diep zit.
Daarom zijn deze versterkingen door een
ophooging van den grond verkregen. Ach
ter een heuveltje van zandzakken en gras
zoden liggen de mitrailleurs, zware (door
water gekoeld) en lichte (door lucht ge
koeld). Aan beide kanten van de brug is
een zgn. S-versperring gemaakt, d.w.z.
dat een auto een S-beweging moet maken
om de brug op en af te rijden. De versper
ring bestaat uit ijzeren palen, elk wegende
120 kilogram, die in ijzeren putten ge
plaatst zijn. Men noemt deze versperringen
asperges en wie ze gezien heeft begrijpt
deze benaming. Ook wordt bij dergelijke
bruggen wel gebruik gemaakt van putrln-
gen, ijzeren palen in betonnen cylinders op
den grond gestoken. Langs den weg z\jn
sommige boomen hier van gordels voorzien.
Een gordel bestaat uit verschillende op
zeep gelijkende blokjes, die met een leeren
riem om den boom zijn gebonden. Wanneer
deze blokjes tot explosie worden gebracht
ontstaat een boomversperring. Dag en
nacht staan hier soldaten op wacht. Vier
man zijn er in een stal van de boerderij in
gekwartierd. Een koe, een kalf en een geit
deelen hun verblijf. Langs den weg staat
ook het nieuwste 4.7 cm. pantserafweer-
geschut, dat de 6 veld kanonnen heeft ver
vangen. Achter dit geschut, op een afstand
van 600 meter, ligt een mitrailleurnest op
het erf van een boerderij, van den weg af
onzichtbaar en daarvan gescheiden door
een verbreede en uitgediepte sloot.
Dit beeld is stereotiep voor de belangrij
ke brug en den grooten verkeersweg naar
de grens, zoowel in het Oosten als in het
Zuiden van ons land.
Aan de hoofdweerstandslijn.
Langs zeker kanaal is een hoofdweer
standslijn gemaakt, waarbij zgn. voorbe
werkt materiaal is gebruikt, d.w.z. dat de
palen in het gewenschte formaat per
vrachtauto zijn aangevoerd om te dienen
voor den bouw van de mitrailleurnesten,
gezaagd en geschaafd in timmermanswerk
plaatsen. Ook het prikkeldraad voor de
dijkversperring Is op de gewenschte lengte
afgeleverd. Vlak naast elkaar tegen de
glooiing van den dijk liggen de verster
kingen, die een semi-permanent karakter
hebben. Met andere woorden, wanneer de
regeering beveelt, dat de extra grenstroe
pen niet meer noodig zgn, blijven deze ver
sterkingen, zij het onbewaakt, gehand
haafd. Aan de overzijde van het kanaal,
voor de hoofdweerstandslijn, z\jn kleine
mitrailleurs verspreid opgesteld, die niet
in staat zgn om den aanval te smoren,
maar toch zoo lastig zijn, dat ze één voor
één onschadelijk moeten worden gemaakt.
De mannen van de hoofdweerstandslijn be
schouwen deze mitrailleurs als golfbrekers.
Tusschen de mitrailleursnesten zijn kleine
re verschansingen gemaakt voor de gewone
schutters (tirailleurs).
Op korten afstand van deze hoofdweer-
•khdslfln ligt het garnizoensplaatsje,
waar de kazerne nu te klein is geworden
wegens de versterking van het grensbatal-
jon. In een school, in een zusterhuis, in
schuren van boerderijen, waar niet al, is
kwartier gemaakt. Hier is eenige dagen
hard gewerkt aan het maken van een stel
ling rondom dit plaatsje. Halverwege is het
werk gestaakt, omdat de bevelvoerende
officier eerst aan de disciplineering van
den troep aandacht wilde wijden. De ver
sperringen liggen gereed, in enkele uren
kunnen zg worden gesteld. Overal in kui
len achter borstweringen liggen de mitrail
leurs verscholen. In een schuurtje is een
keuken geïmproviseerd, zoodat .hier niet,
zooals elders, eengemotoriseerde keuken
wagen in hooikisten 't eten komt brengen.
Op den kerktoren staa een schildwacht,
die een kaart met de herkenningsteekens
van buitenlandsche vliegtuigen bg zich
heeft.
Een boom valt.
Ergens aan de grens staat een dikke eik.
Nadat zijn omvang is gemeten wordt de
lading er aan bevestigd. Zg bestaat uit op
zeep gelijkende geelwitte blokjes, gevuld
met trotyL De blokjes worden in een leeren
gordel gepast en om den boom bevestigd.
Dan wordt het vuurkoord (meelpulver)
met een lucifer aangestoken en dit vuur,
zoo is uitgerekend, zal over anderhalve
minuut de lading aan den boom tot ont
ploffing brengen. Er is dus tijd genoeg om
ons uit de voeten te maken. Den bewoners
van de naburige huizen is aangeraden hun
ramen open te zetten, want de knal zou
anders in staat zijn hun ruiten te breken.
Met open mond (vanwege den te verwach
ten knal) kgken wg toe. Opeens knalt het,
een flinke vlam slaat uitde boom is ge
vallen.
Een tweede boom wacht hetzelfde lot.
Maar er is gewaar, dat hij op de telegraaf
lijn zal vallen en daarom bindt een dienst
plichtige klimsporen onder om een touw
boven in den boom vast te maken. Het is
niet gemakkelgk in de dikke schors hou
vast te krijgen, maar het lukt. Na den knal
valt de boom ditmaal niet, blijkbaar is de
lading te zuinig berekend, maar sterke
handen trekken hem met een touw in het
weiland. Zoo was ons getoond hoe een
boomversperring gelegd wordt. In werke
lijkheid vallen er wel twintig boomen te
gelijk om, aan weerszijden van den weg,
met de kruinen naar elkaar toe, opdat de
versperring zoo moeilijk mogelijk worde.
Volkomen onbegaanbare terreinen.
Behalve het water heeft de natuur de
defensie andere bondgenooten bezorgd.
Langs verschillende grenzen, bijvoorbeeld
in Groningen, Drente en Braban» zijn vol
komen onbegaanbare terreinen de veen
gronden. Him onbegaanbaarheid bleek o.a.
in 1672 toen de troepen uit Munster en
Keulen er trachtten doorheen te komen.
Zoo vormen deze terreinen een onmetelijke
kracht voor 's lands defensie en ontgin
ning zou hier veel kwaad kunnen doen.
Het is gebleken, dat dikwijls ruwe verve
ning kostbaar was en niet loonend. Zou het
dan niet dubbel wenschelijk zijn, dat het
onbegaanbare karakter gehandhaafd blijft
Onze militaire gids, die deze vraag stelde
aarzelde niet haar bevestigend te beant
woorden.
In andere grensplaatsen.
Voor de muziektent op de markt is een
kuil gegraven, waarvan de rand met zand
zakken is opgehoogd. In den kuil staat een
kanon, dat zoo is opgesteld, dat het alle
toegangswegen tot dit plaatsje onder vuur
kan nemen.
Vlak bij dit dorpje is in een parochiehuis
de commandopost en het logiesgebouw,
slaapgelegenheid biedende aan 70 man, ge
vestigd. In dit dorpje is geen waterleiding,
zoodat de pomp aan aller behoeften moet
voldoen. Naast den commandopost is de
school. De banken in de lokalen zijn op
elkaar gezet en op 'den grond ligt het stroo,
waarop de soldaten zich te ruste leggen.
Nu zitten er twee in een bank, bezig met
het schoonmaken van hun geweren. Voor
de school wordt de soldij uitbetaald, door
een sergeant, die achter een tafeltje naast
een dampenden keukenwagen zit.
Wij rijden verder en overal zien wij sol
daten, bezig met het opwerpen van ver
sperringen, het aanleggen van versterkin
gen en loopgraven. Aan de landgrenzen
en zeegrenzen heerscht dezelfde actieve
werkzaamheid. De uitgebreide kuststellin-
gen hebben de laatste dagen van den har
den wind veel te lijden gehad. Het hoog
opstuivende zand woei in de versterkingen
en in de vuurmonden en de wachters in het
gezicht. Bij deze kuststellingen zagen wij
ook, achter de mitrailleurs, een opstelling
van mortieren.
Begrip voor de noodzakelijkheid van de
maatregelen der regeering aan onze gren
zen was overal, waar wij kwamen, waar
neembaar. Algemeen wordt ingezien, dat
de regeering gedaan heeft wat zg doen
moest, en omdat dit begrepen is, is de geest
goed. Natuurlijk zijn er „kankeraars", maar
geen principieele. Er is en wordt nog steeds
buitengewoon hard gewerkt. Van de man
schappen wordt zeer veel gevergd onder
dikwijls ruwe omstandigheden. De inkwar
tiering is lang niet overal even gunstig.
Een kazerne van een grensbataljon is een
geschiktere rustplaats dan een tochtige
schuur op een boerenerf. Ook dient gerele
veerd te worden, dat de militairen over het
algemeen van de bevolking veel medewer
king ondervinden.
Natuurlijk is de korte tijd, aan de ten
uitvoerlegging van deze maatregelen be
steed, niet voldoende om op den duur een
aanvaller reeds aan de grenzen af te
slaan. Dat is ook niet de bedoeling. Het
doel van de veiligheidsmaatregelen aan de
grenzen is, om een invaller zóó lang bezig
te houden, dat het veldleger gelegenheid
krggt zich te mobiliseeren. De kans dat dit
resultaat bereikt zal worden is ongetwij
feld door de jongste maatregelen aanzien
lijk gestegen.
i Zoo juist ontvingen wij
weer een prachtcoilectie
Sport- i
i Cos'uams i
a
in prijzen vanaf
I f 15.50 tot f 24.50.
I
Komt 11 eens ftijften? f
ïjc
Walstraat 17 - Vlissingen
Gaat Engeland den
dienstplicht invoeren
In een gisteren in het Mansion House
gehouden rede heeft Winston Churchill ge
zinspeeld op den dienstplicht, toen hij zei
„Met goedvinden van de natie hebben
wij aan vele landen in Europa gegaran
deerd, dat wi| gemeene zaak met hen zou
den maken bij het tegengaan van nieuwe
daden van agressie.
Tot dusver heeft Engeland niet voldoen
de maatregelen genomen om zich een leger
te verschaffen, dat voldoende is om aan
zijn woorden kracht bij te zetten. Ieder
kan zien, dat de openbare meening zich
hoe langer hoe meer ten gunste van den
dienstplicht in al zijn vormen keert. Het
wordt hoe langer hoe waarschijnlijker, dat
wij binnen niet te langen tijd dienstplicht
zullen hebben".
Britsch kabinet is het in beginsel
eens over de wenschelijkheid van
dienstplicht.
In de bijeenkomst van het Brltsche ka
binet van gisteravond was men, naar ver
luidt, het er in beginsel algemeen over
eens, dat militaire dienstplicht wenschelijk
is. Het vraagstuk van de inkleeding moet
echter nog geregeld worden.
De minister-president heeft eerder in het
Lagerhuis beloofd, dat in vredestijd geen
dienstplicht zou worden ingevoerd en het
staat vast, dat de arbeiderspartij en de
vakvereenigingen sterk gekant zijn tegen
een afwijken van die belofte. De mogelijk
heid van overeenstemming moet dan ook
in zeer belangrijke mate afhankelijk zijn
van den vorm en den omvang van een
ontwerp, dat het kabinet zou voorleggen.
Indien Woensdag een definitieve beslis
sing in de kabinetsvergadering zal worden
genomen, zal de regeering waarschijnlijk
Donderdag een uiteenzetting van haar po
litiek geven.
Onder de aanhangers der regeering is de
strooming ten gunste van verplichten na-
tionalen dienst steeds sterker geworden
verscheidene leden van het kabinet hebben
zich eenigen tijd geleden voor een ontwerp
van dien aard uitgesproken.
Het ontwerp is gisteren niet voor het
eerst besproken, doch wel is het thans be
handeld als een dringende aangelegenheid
met het oog op den Internationalen toe
stand en den sterken aandrang van Frank
rijk en eenige andere Europeesche landen,
die op het standpunt staan, dat de invoe
ring van dienstplicht in Engeland hoogst
waarschijnlijk een gunstige uitwerking op
den toestand zou hebben.
Dictatuur in Bolivia
De president der Boliviaansche republiek,
Herman Busch, heeft zich met een mani
fest tot het volk gewend.
Hg verklaart, dat hg de Kamers ont
bindt en de verantwoordelijkheid voor vroe
gere en toekomstige daden der regeering
op zich neemt. Het nieuwe regime, aldus
het manifest, houdt een dictatuur op poli
tiek, financieel en maatschappelijk terrein
in, die los staat van iedere rechtsche of
linksche strekking en het herstel van het
land ten doel heeft.
Het manifest, waarmede de president
van de republiek Bolivia de beide Kamers
van het parlement heeft ontbonden en zelf
de macht in handen heeft genomen, zet
uiteen, dat de president in 1936 zgn post
heeft aanvaard om vaderlandslievende re
denen. Hg heeft zich toen gehaast verkie
zingen uit te schrijven, een parlement bij
een te roepen, vrijheid van drukpers toe te
staan en den staat van beleg op te heffen.
Deze vrijheden veroorzaakten evenwel ban
deloosheid en partij-intriges, welke aan
stuurden op een burgeroorlog. Het was
noodig een economische, financieele en so
ciale dictatuur in te stellen, welke zuiver
Boliviaansch was.
De geruchten over een revolutie in Bo
livia, welke de ronde hebben gedaan, zijn
geheel ongegrond. Overal heerschen orde
en rust.
Lerensmiddelenschaarschte
in Bohemen en Moravië.
Sinds enkele weken doen zich in Bohe
men, Moravië en ook Slowakije moeilijkhe
den voor in de levensmiddelenvoorziening
vleesch, eieren, vet en boter worden
schaarsch. De huisvrouwen begin sen moei
lijkheden te ondervinden bg het in si aan van
hun benoodigdheden. Er komt gebrek aan
koffie, thee is er niet meer. De voorraden
der kledingmagazijnen zijn uitgeput In
Bratislava kan men geen zakdoek meer
koopen. In den mooisten winkel van Praag
waren gisteren slechts drie heerenjassen te
koop. De beste schoenwinkels hebben geen
schoenen beneden nummer 45. In sommige
steden hebben de autoriteiten aanplakbil
jetten doen aanbrengen, waarin de bevol
king de raad gegeven wordt zich van brood
te voorzien, aangezien binnenkort militaire
convooien zullen passeeren. In Praag, waar
de mark een gedwongen koers van tien
kronen heeft, koopen de soldaten alles op
in de banketbakkerijen en op de markten.
In Bratislava weigeren de kleine winke
liers marken in betaling aan te nemen, on
danks de officieele bekendmaking. De
banken wisselen den mark in tegen acht
kronen, in plaats van tien.
DE GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN.
Candida ten der S.D.A.P.
Na gehouden stemming onder de leden
van de Sociaal Democratische Arbeiders
partij is de candidatenlgst voor leden van
den gemeenteraad thans definitief als
volgt vastgesteld 1. A. Rorije 2. L. P.
van Oorschot3. A. R. König 4. J. M. C.
de Roo 5. J. Post Jr. 6. W. J. Castel
7. A. de Bart 8. M. A. van Popering
9. J. P. Kempe 10. H. de Quelerg 11. B.
Hubregtse 12. Mw. C. J. Stroovan Gent;
13. J. de Nooijer14. J. v. d. Woestijne en
15. Mw. v. d. Endt.
Aangezien volgens de Kieswet niet meer
dan 11 namen op een candidatenlgst mogen
voorkomen (althans voor de gemeente
Vlissingen), worden de nrs. 12 en 13 in
kieskring 2 op 10 en 11 geplaatst, terwijl
in kieskring 3 de nrs. 14 en 15 op 10 en
11 worden geplaatst.
Uit het bovenstaande blijkt, dat mevr.
v. d. Vlistv. d. Broeke niet in den raad
zal terugkeeren.
De werkloosheid in onze gemeente.
Bij den Gemeentelijken Dienst der Ar
beidsbemiddeling alhier stonden gisteren
als werkzoekenden ingeschreven
Mannen 5 grondwerkers, 1 mastieker,
3 metselaars, 4 opperlieden, 7 schilders, 2
stucadoors, 3 timmerlieden, 1 verver, 1 op
zichter, 1 machinaal-houtbewerker, 2 meu
belmakers, 5 politoerders, 3 kleermakers,
4 schoenmakers, 51 metaalbewerkers, 9
brood/banketbakkers, 1 kok, 1 sigarenma
ker, 5 slagers, 1 tuinman, 2 magazijnbe
dienden, 8 reizigers /agenten, 5 winkelbe
dienden, 3 chauffeurs, 8 kellners, 20 loo-
pers, 2 portiers, 49 transportarbeiders, 20
kantoorbedienden, 1 onderwijzer, 26 varens
gezellen (w.o. stuurlieden, machinisten,
stokers, matrozen enz.), 1 mandenmaker
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
§ebeurU««s8eM
van den dag
De verdediging onzer grenzen.
(Pag. 1, eerste blad)'
Gaat Engeland de dienstplicht invoe
ren (Pag. 1, eerste blad).
Dictatuur in Bolivia.
(Pag. 1, eerste blad)
Marinevliegtuig verongeluktéén licht
en één zwaargewonde. (Luchtvaart)
Actie tegen bedreiging van het nijver
heidsonderwijs. (Schoolnleuws),
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN.
en 139 losse arbeidera Vrouwen 2 kan
toerbedienden, 1 huishoudster, 6 werksters.
Totaal 403 ingeschrevenen, vorige week
413, waarvan 206 in steun te weten 112
in de werkverschaffing, 32 in de plantsoe
nen, 18 crisissteuntrekkers en 44 gesteun-
den vanwege Maatschappelijk Hulpbetoon.
Alzoo een vermindering van 10 werk
zoekenden.
Vlissingsch scheepvaartnieuws.
Aangekomen: „Mecklenburg" van
Harwich (verwacht) Nederlandsche m.s,
„Zeemeuw" van Terneuzen„Broeder
trouw" van Londen naar Utrecht„Satur-
nus" van Londen naar Antwerpen.
Om te bunkeren: Nederland
sche m.s. „Cornelia B." van Bremen „Le-
ny" van Lannion Italiaansch s.s. „San
Guiseppe" van Danzig Duitsch s.s. „Jo-
hann Blumenthal" van Oslo.
Vertrokken „Oranje Nassau"
naar Harwich „Zeemeeuw" naar Londen j
„Cornelia B." naar Withness „San Gui
seppe" naar Alexandrië „Johann Blumen
thal" naar Pont Brülée„Leny" naar
DelfzijL
Auto geslipt en tegen een boom gereden.
Gisteravond om half acht is op den weg
BredaTilburg onder Huiten, gemeente
Gilze-Rijsn, een personenauto, komende uit
de richting Tilburg, door de gladheid van
den weg geslipt en tegen een boom ge
reden.
In de auto waren twee militairen geze
ten. De bestuurder bleef ongedeerd, doch
de naast hem gezeten eerste luitenant B.
F. M. Wg ten burg uit Vlissingen, leeraar
aan de Koninklijke Militaire Academie,
kreeg vermoedelijk een schedelbreuk. Na
dat geneeskundige en geestelijke hulp was
verleend, is het slachtoffer naar het Sint
Ignatius ziekenhuis te Breda vervoerd. De
totaal vernielde auto is weggesleept.
DE STATENVERKIEZINGEN.
De uitslag in de provincie Zuid-Holland.
Nu de gedetailleerde uitslagen van de
kieskringen in de provincie Zuid-Holland
door de hoofdstembureaux zijn vastgesteld,
kan worden medegedeeld dat de Liberale
Staatspartij in deze provincie niet zes
doch z. e v e n zetels zal krijgen.
De Anti-Revolutionaire partij krijgt 13
zetels.
P.T.T.-motaties.
Benoemd met ingang van 29 April a.s.
tot kantoorknecht bg den post-, telegraaf-
en telefoondienst de besteller J. A. Mon-
taan, van het post-, telegraaf en telefoon
kantoor te Middelburg.
Benoemd te rekenen van 22 April 1939
af tot arbeiders in tijdelijken dienst de hulp
bestellers bij den post-, telegraaf- en tele
foondienst D. Hugense te Aagtekerke en
K. Lievense te Westkapelle.
J. A. Dominicus overleden.
Gistermiddag is te Wageningen, waar hij
tijdelijk vertoefde, op zestigjarigen leeftijd
plotseling overleden de heer J. A. Domi
nicus, wethouder van Wemeldinge en lid
der Provinciale Staten van Zeeland.
De heer Dominicus was hoofdbestuurs
lid van den Christelgken Boeren- en Tuin-
dersbond en lid van de Vereeniging vaij
kerkvoogdijen.
