VJissingsche Courant
Breskensche Courant
IELGIE NA DE VERKIEZINGEN
STADSNIEUWS
Vlissingen
EERSTE BLAD
Dagblad voor Zeeland, waarin opgenomen de
77ste JAARGANG NUMMER 81
WOENSDAG 5 APRIL 1939
Abonnementsprijs: 17 ct. per week of 2.20 per
kwartaal. Franco per post ƒ2.50. Afzonderlijke
nummers 5 ct. Voor het buitenland neme men een
abonnement op het postkantoor zijner gemeente.
Advertentieprijs: Van 15 regels ƒ1.25, iedere
regel meer 25 cent By abonnement speciale
prijs. Kleine advertenties van 15 regels
"0 cent, iedere regel meer 10 cent (max. 10
regels). Derde plaatsing gratis. Vooruitbetaling.
Uitgave: Firma F. VAN DE VELDE Jr., Bureaux
Walstr. 58-60, Tel. 10 (2 lynen), Giro No.66287.
Eigen kantoren te: Breskens, Dorpstraat, TeL21;
Oost- en West-Souburg, Kanaalstraat 15, Tel. 85.
lUCiSlOTEN BIJ HET BUREAU VOOR F U B L I C I T E I T S W A A R D E, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE N E D E R L A N D S C H E DAGBLADPERS"
Verkiezingsresultaat helpt oude moeilijkheden
niet uit den weg
Martens' heengaan heeft een bitteren nasmaak
is een Fransch spreekwoord, dat
jJ. ?ius ga change, plus ga reste la
j,i», tose. In het Nederlandsch zouden
jjagirjj vertalen alle verandering is
.gfifbetering. By het beschouwen van
£jiiagen der verkiezingen is dit wel
gelijk. Katholieken en liberalen zijn
«I je winst gaan schuiven en veroverden
M zetels de socialisten betaalden het
jij;» met 6 zetels verlies, zij het dan in
•sdere mate dan de Rexisten, die ver
eerd neerliggen om wellicht nooit meer
jt ie staan. De Vlaamsch-nationalisten
léten een kleine, maar beteekenisvolle
éi van een zetel in de vier Vlaamsche
•fffincies, niettegenstaande de verbitterde
opagne, die tegen het Vlaamsch-nationia-
jes door alle partijen is gevoerd op
;icd van de verdediging van de Belgische
eleid-staatsgedachte. Daarbij hadden zij
gwind in de zeilen de omstandigheden
-Cintraal-Europa waren den Vlamingen,
Évoor hun nationaliteit uitkomen, zeker
(g! gunstig en typisch was de meening,
jftn Vlaming tegenover mij uitsprak
2 is of de duvel er mee speelt, maar
ïcr heeft den Walen, liberalen en frans-
gns geen grooter dienst bewezen dan
zijn actie in Centraal-Europa, juist in
ga Belgischen verkiezingstijd.
5e Rexistische buit is thans verdeeld,
K, waar katholieken en liberalen al lan-
p tijd op loerden, sinds zij wisten, dat
ia in zijn voegen kraakte. De verdwaalde
tóaapjes zijn teruggekeerd katholieken,
«opRex hadden gestemd, zijn weer tot
k ouden herder teruggekeerd en de libe-
islea hebben hun deel van het doodenmaal
dank zij de voor hen gunstige
ptötleke omstandigheden.
De socialisten zijn teleurgesteld, maar
jtó behoeft den leiders dezer partij niet te
fazen, De eenheid van Vlaamsche en
fefahe socialisten was zoekde na-
izsliteitskwestie was de splijtzwam de
«alsche orthodoxie, met haar intern atio-
na, stond pal tegenover het meer
Koele Vlaamsche nationale socialisme,
si ia Spaak een voorvechter vond. Het
fade element heeft aan deze twisten
den rug toegekeerd en gedacht veili-
r te zijn bij de liberalen, want een ver
ging naar de communisten had niet
r
Zonder de socialisten zal het niet gaan.
iet het er dus uit voor de toekom-
fetegeeringsperiodeliberalen en ka-
fa hebben samen een meerderheid
w zetels op de 202 met de socialis-
i jfaen zij een regeeringsblok van na-
^tenheid, groot 170 zetels.
Ifant hoewel de liberalen en katho
den vele christen-democraten zyn, die
»ch geen politiek kunnen voeren, die
fe socialisten voor het hoofd stoot.
Henvergete niet, dat er by de katho
lieken vele cristen-democraten zyn, die
dezelfde materieele belangen nastreven
is de socialisten.
piQeer aanstonds een nieuwe regee-
4Z0U optreden met een programma van
falgingen en dat is onvermijdelijk
»aarop vermindering van salarissen en
fak van de sociale voorzieningen zou-
5voorkomen (en de liberalen zullen daar
op aandringen, samen met het con-
stieve blok der katholieken), dan zal
s de socialisten, communisten, Vlaamsch-
^Jfaiflten en het christen-democratische
or Katholieken tegen zich vereenigd
o? als oppositie. Het lijdt geen twijfel,
L, formeeren van een nieuw kabinet
°P deze primaire eischen moeten steu-
fWttl l nog van de financieels
e der nieuw te vormen regeering,
waarbij de kwestie der al of niet verzwa
ring van belastingen eveneens een groote
nol zal spelen.
Men zietalles verandert, maar7 het
blijft toch.' steeds bij het oude. De nieuwe
uitslagen geven niet veel meer stevigheid
voor het inslaan van een nieuwen koers
dan de verhoudingen van vroeger. Het
eeaige wat gewicht in de schaal kan leg
gen is de nawerking van het Koninklijke
woord, waarin tot bezinning werd aange
maand. Die bezinning zal by de gekozenen
zelf moeten komen en dat alles is zeer
subjectief en hangt van den min of meer
hojgen graad van cultuur der gekozen par
lementsleden af. Het peil, waarop de heele
verkiezingscampagne stond, biedt daartoe
echter heel weinig waarborg.
De kwestie Martens uit de wereld.
•Een struikelblok is echter weggevallen
Dr. Martens, het heele gedoe moede, heeft
toegegeven aan den aandrang zijner poli
tieke vrienden en op den morgen van de
verkiezingen vrijwillig ontslag genomen als
lid van de Koninklijke Academie voor Ge
neeskunde. De drie partyen kunnen nu vei
lig samenwerken. Op den grooten dag,
waarop, zoo men dacht, de nationale een
heid van België bezegeld zou worden, geeft
dit ontslag wel een bitter bijsmaakje aan
deze veel geroemde eenheid. Martens is uit
de Academie, waar hij als geleerde en als
Vlaming volkomen op zijn plaats was, ver
jaagd door bepaalde patriottische Belgen,
die helaas niet hebben kunnen inzien, dat
deze benoeming niets anders te beteekenen
had dan de bezegeling van een verzoening
op vredelievenden grondslag tusschen Vla
mingen en Walen op het terrein der cul
tuur van het eensgezinde België.
Nog over iets anders ergeren de Vlamin
gen zich Een blad als de „Independance
Beige" lucht b.v. haar tevredenheid over
het succes van de Belgisch-gezinde candi-
datenlijsten in de kantons Eupen, Malmedy
en St. Vith, waar de bevolking overwe
gend Duitsch spreekt.
„In alle hoeken van Europa", aldus het
blad, „waar Duitsche taai-eilandjes be
staan, spreekt 90 van de bevolking zich
by de eerste gelegenheid uit voor den te
rugkeer naar Duitschland. Zulks is niet
het geval in Nieuw-België, dank zy het
feit, dat de Belgische egeering, verre van
de Duitschsprekende landgenooten te on
derdrukken, in deze streek een zeer vrij
heidslievend regiem heeft toegepast, waar
door een gezonde cultureele en linguïsti
sche ontwikkeling mogelijk wordt ge
maakt."
Voor het handjevol Duitschers in Eupen
en Malmedy is de regeering dus een en al
voorkomendheid, iets, wat de Vlamingen
haar overigens geenszins kwalijk nemen.
Maar, wat hem haar wel euvel duidt, is,
dat er in Vlaanderen mannen als Gram
mens hun gezondheid moeten offeren in de
gevangenissen, om de Belgische autoritei
ten er aan te herinneren, dat Vlaamsche
wetten, door de Belgische Kamers ge
maakt, door overheidsinstanties worden
overtreden.
Voor eenige duizenden Duitschers vry-
heid, waarborgen op taal- en cultureel ge
bied voor een volk van meer dan 5 mil-
lioen Vlamingen echter niets van dat al.
In Vlaamsch-nationalistische kringen
meent men, dat ryet dergelijke regeerders,
die uit de lessen der geschiedenis en van
het dagelijksch gebeuren geen leering wil
len of kunnen trekken, een nationaliteiten-
staat als België onherroepelijk ten gronde
moet gaan aan oneenigheid en burgertwist.
Men mag dan ook aaamem n, dat Vlaan
deren zeer zeker het verdere antwoord op
deze politiek niet schuldig zal blyven.
daarom Nederland
net bij de kroning van
aus Pius XII vertegen
woordigd was.
«e vraag; van het Kamerli<j
fed ri effende het niet vertegenwoor-
oon zijn van Nederland bij de kro-
Paus Pius XII heeft minister
Als rt n geantwoord
te doeng 13 Ogenomen, Nederland niet
fahtlehJltrtegenW00rdigen bÜ kronings-
rgeen aan hoven, waar het land
heeft 7nL°matieke vertegenwoordiging
Vatican ngi.Nederland geen gezant by
U... faan heeft gehad, is ook
hotline
le vo„ 6"=u<au, XS ook bij de
geen der Pausen een afvaar
diging uit Nederland aanwezig geweest.
Er was in dit geval te minder aanleiding,
van dezen regel af te wijken, nu in 1925 en
In 1926 de Tweede Kamer aan de regeering
de gelden voor een gezantschap bij den
H. Stoel heeft onthouden en van een gewij
zigd inzicht in dezen zin, dat de Kamer
vertegenwoordiging by het Vaticaan erkent
als een zaak van nationaal belang, sinds
dien niet is gebleken. In verband m«t de
omstandigheden, waaronder het gezant
schap destijds is moeten worden opgeheven,
zou alleen een in dezen zin gewijzigd in
zicht grondslag kunnen zijn voor herstel
der vertegenwoordiging. Daar gemis van
redelijke waarborgen, dat ook een inciden-
teele vertegenwoordiging hier te lande in
vorenbedoelden zin zou zyn opgevat, heeft
de regeering vertegenwoordiging van Ne
derland by de kroning van Paus Pius XII
niet in overweging kunnen nemen.
Britsche consul te
Mosoel bij betoogingen
vermoord
DE MENIGTE DACHT DAT ENGEL-
SCHEN DEN KONING GEDOOD
HADDEN.
Tydens betoogingen te Mosoel (Irak),
die gisteren gevolgd zyn op het overlijden
van koning Ghazi, is de Britsche consul
vermoord. Het Britsche consulaat werd in
brand gestoken.
Uit de in officieele kringen te Londen
ontvangen inlichtingen blykt, dat de aan
val op het Britsche consulaat te Mosoel
kort voor den middag geschiedde. Drijvers
hadden een rouwende menigte tot een
hartstochtelijke woede opgezweept door te
vertellen, dat de koning door Engelschen
vermoord was.
Soldaten hebben vier verdachten gear
resteerd. De staat van beleg werd afgekon
digd en de orde is thans hersteld. De minis
ter-president van Irak heeft een bezoek ge
bracht aan den Britschen zaakgelastigde te
Bagdad en hem namens de regeering zijn
leedwezen betuigd. Hij verklaarde, dat hy-
zelf door het incident zeer geschokt was.
Nader wordt gemeld, dat de Britsche
consul te Mosoel op de stoep van het con
sulaat gesteenigd Is, toen hij trachtte de
woedende menigte.die zich buiten had ver
zameld in de meening, dat de Engelschen
verantwoordelijk waren voor den dood van
den koning, te kalmeeren.
Het gezin van den consul bevindt zich
niet in Irak men weet op het oogenblik
niet, waar het zich ophoudt.
Nationale rouw In Irak.
Bij regeeringsdecreet is gisteren in Irak
een nationale rouw van veertig dagen af
gekondigd. De ministerraad heeft in zyn
bijeenkomst van gisterochtend besloten de
bevoegdheden, welke de grondwet den ko
ning toekent, uit te oefenen, tot de regent
door de nationale vergadering bevestigd
zal zijn.
In alle Arabische landen heeft het omko
men van koning Ghazi bewogenheid ge
wekt. De Syrische regeering heeft be
schikt, dat op alle openbare gebouwen de
rouwvlag moet worden geheschen. Ook in
Transjordanië wordt gerouwd.
Het stoffelijk overschot van den omgeko
men koning zou vanochtend teraardebesteld
worden in het mausoleum der koninklijke
familie.
Een talrijke menigte is langs het stoffe
lijk overschot van den koning getrokken,
dat gistermiddag stond opgebaard in het
koninklijk paleis.
Donderdag zal het parlement goedkeu
ring hechten aan de aanwijzing van prins
Abdoel Ilah tot regent.
Reuter meldt nog uit Cairo, dat rouw-
betoogingen voor koning Ghazi in Palesti
na, Syrië en Egypte gehouden zyn.
Vanochtend is het stoffelijk overschot
van koning Ghazi I in het koninklijk mau
soleum bijgezet naast zijn vader koning
Faical. Het land bood zijn koning een roe
rend afscheid. Uit alle deelen des lands
waren delegaties gekomen om de teraarde
bestelling by te wonen. Het geheele diplo
matieke corps en alle autoriteiten waren
eveneens tegenwoordig. De plechtigheid
verliep volkomen ordelijk. In verband met
onlusten te Mosoel, waarbij de Britsche
consul werd gedood, waren uitgebreide
maatregelen genomen ter bescherming van
de diplomaten.
Wil Italië Albanië tot
een protectoraat
maken
De Romeinsche correspondent van de
„Times" maakt melding van berichten
over troepenconcentraties te Bari en
Brindisi en voegt hieraan toe, dat er nog
meer aanwijzingen zijn dat Italië plannen
koestert met betrekking tot Albanië.
Het is, aldus de correspondent, moge-
ilk dat niet anders beoogd wordt, dan
een wijziging in de betrekkingen tusschen
Italië en Albanië een soort protecto
raat, dat Italië meer zeggenschap zou
geven en dit land in staat zou stellen, de
Albaneesche rijkdommen vollediger tot
ontwikkeling te brengen. Van het geld,
dat tot dusver in dit land is gestoken,
hebben Italië zoo min als Albanië veel
voordeel getrokken. De economische posi
tie is den laatsten trjd voortdurend slech
ter geworden en men gelooft, dat onder
het volk groote ontevredenheid lieerscht.
Italië zou tot de conclusie gekomen kun
nen zyn, dat het het beste zou zijn, het
land feitelijk in bezit te nemen. De laat-
ate 15 jaren schjjnt dit zijn einddoel te zijn nummer bestaat Uit 2 bladen
De voornaamste adjudant van koning
Zog, generaal Zef Sereggi, die als zeer
pro-Italiaansch bekend staat, is kort ge
leden tot gezant te Rome benoemd, en
sedert zijn aankomst heerscht op de Alba
neesche legatie groote bedrijvigheid. De
koning heeft er wellicht in toegestemd, in
zijn eigen belang een protectoraat te aan
vaarden. In dat geval zouden de Italiaan-
sche troepen wellicht alleen in gereedheid
worden gehouden om in het uiterste geval
te worden gebruikt, en ligt het wellicht
in de bedoeling, hen tot dit doel te con-
centreeren op het eiland Sasena, die Ita-
liaansche vlootbasis ter hoogte van Va-
lona.
In een te Tirana gepubliceerde semi-
officieele verklaring wordt gezegd, dat de
in het buitenland loopende geruchten, vol
gens welke binnenkort een protectoraat
over Albanië zou worden ingesteld, als
ongegrond kunnen worden beschouwd,
daar Albanië nooit een schending van zyn
onafhankelijkheid of integriteit zou dul
den.
De te Bari verschijnende „Gazetta del
Mezzogiomo" meldt o.m.
Op uitdrukkelijk verlangen van den ko
ning van Albanië worden besprekingen ge
voerd over versterking van het defensieve
verbond tusschen beide landen. Men kent
de sympathie, die Italië heeft voor het Al
baneesche volk en waarvan het Albanee
sche volk herhaaldelijk de tastbare bewij
zen gezien heeft. Het ligt niet in de be
doeling der Italiaansche regeering een
aanslag te doen op de onafhankelijkheid
en de onschendbaarheid van Albanië.
Opmerkelijk is het, dat de Romeinsche
bladen en de voornaamste provinciale
kranten van dit bericht nog geen melding
gemaakt hebben, ondanks het hardnekkige
karakter der geruchten over een aan
staande landing van Italiaansche troepen
aan de Albaneesche kust
In Londen wordt verklaard, dat de
Britsche regeering moeilijk kan aannemen,
dat de Italiaansche regeering stappen zou
ondernemen, welke de onafhankelijkheid
of bewegingsvrijheid van Albanië zouden
kunnen belemmeren. Bovendien wordt er
op gewezen, dat alles wat aldus de on
afhankelijkheid van Albanië zou benadee-
len, een schending zou beteekenen van het
Britsche-Italiaansche aceoord, dat voorziet
in handhaving van den status quo in de
landen in het Middellandsche Zee-gebied.
Albanië zal de onafhankelijkheid
handhaven.
De vertegenwoordiger van het Albaan-
sche persbureau te Genêve heeft vanoch
tend van zijn regeering telegrafisch mach
tiging ontvangen te verklaren, dat het niet
juist is, dat het gebied van Albanië op
eeoigerlei wijze bezet zou worden met toe
stemming van den koning. Evenmin is
juist dat de regeering van Albanië zou
kunnen toestemmen in maatregelen welke
schade zouden kunnen doen aan de onaf
hankelijkheid en integriteit van Albanië.
De heer A. E. Goormachtig
teraardebesteld.
Op de Noorderbegraafplaats vond heden
morgen onder groote belangstelling de ter
aardebestelling plaats van het stoffelijk
hulsel van den heer A. E. Goormachtig. De
overledene was een zeer bekende figuur in
de kapperswereld. Hij was o.m. secretaris
der afdeeling Vlissingen van den Neder-
landschen Kappersbond, en technisch leider
van de Zeeuwsche Kappersschool. Doch
ook in andere vereenigingen vervulde de
heer Goormachtig een vooraanstaande
plaats. De ontslapene was voorzitter der
buurtvereeniging SpuistraatBellamypark
enz., secretaris der Biljartclub A.B.C. en
secretaris der Sociëteit „Harmonie".
De kapperszaken welke zijn aangesloten
bij de plaatselijke afdeeling van den Ne-
derlandschen Kappersbond waren heden
morgen ten teeken van rouw eenige uren
gesloten.
Te 9 uur vond in de Onze Lieve Vrou-
wekerk aan den Singelweg de gezongen
uitvaartdienst plaats. De plechtige H. Mis
werd opgedragen door kapelaan Niekerk.
Op de begraafplaats waren de besturen
aanwezig van de diverse vereenigingen,
welke de heer Goormachtig tydens zijn
leven heeft gediend, het bestuur van de
afdeeling Middelburg van den N.K.B., het
bostuur en leeraren van de Zeeuwsche
Vakschool, benevens vele xeerlingen der
school, bestuursleden' van de afdeeling
Vlissingen van den Kon. Ned. Bend van
nnn Jew daag
Britsch consul te Mosoel bij betoogin
gen vermoord. (Pag. 1, eerste blad),
Waarom Nederland niet vertegenwoor
digd was by de kroning van Paus
Pius XII. (Pag. 1, eerste blad)
Er gaan geruchten dat Italië Albanië
tot een protectoraat zou willen maken.
(Pag. 1, eerste blad),
Katholiek Democratisch Verbond op«
gericht. (Branenland)j
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN"
Oud-underofficieren en van de Strandver-
eeniging S.V.V.
Een schat van bloemen en kransen dekte
de baar.
Nadat de kist in de groeve was neerge
laten heeft kapelaan van Niekerk de ab-
soute verricht.
Hierna heeft de voorzitter van de atdee-
lin^ Vlissingen van den N.K.B., de heer M.
Schoenmakers, met groote waardeering ge
sproken over het werk dat de overledene
voor de afdeeling heeft verricht. Twintig
jaar was hij lid en 19 jaar heeft hij het
secretariaat op voorbeekuge wijze waarge
nomen.
Namens het oestuur van de Zeeuwsche
Vakschool bracht spreker den heer Goor
machtig dank voor alles wat hij voor de
school heeft gedaan. In de gisteravond ge-
houaen bijeenkomst is deze stuwende kracht
c plechtige wijze herdacht.
Ook namens het hoofdbestuur voerde
spreker het woord. Dat het hoofdbestuur
het werk - van den heer Goormachtig waar
deerde, bleek wel uit het hem eenige jaren
geleden uitgereikte diploma van verdien
ste, een onderscheiding lie niet velen te
beurt valt. Spreker eindigde met woorden
van deelneming tot de echtgenoote en kin
deren te richten.
De heer Brinkhaus heeft den overledene
herdacht als vriend en collega.
De voorzitter van de Biljartvereeniging
A.B.C., tevens districtsconsul van den Ne-
derlandschen Biljartbond, de heer A. Suur-
mond en de heer R. Peeman, bestuurslid
van de Sociëteit „Harmonie", hebben na
mens deze organisaties een laatsten groet
gebracht. Beiden hebben den overledene
geschetst als een ijverig werker, die met
zeer veel liefde en lust zich aan den ver-
etnigingsarbeid gaf.
Een familielid dankte voor de betoonde
belangstelling.
Velen hebben door het strooien van bloe
men in de groeve den overledene de laatste
eer bewezen.
Hoezeer de heer Goormachtig in alle
kringen gezien was, bleek wel uit den die
pen indruk die deze droeve plechtigheid bij
de aanwezigen naliet.
Een jubileum by de coöperatie.
Gisteren herdacht de heer L. P. van
Oorschot den dag dat hij voor 25 jaar in
dienst trad by de coöperatie „De Broeder
band". Dat dit feit niet onopgemerkt
voorbij ging, spreekt vanzelf. Den gehee-
len dag wapperde de regenboogvlag van
het hoofdgebouw en des ivonds maakten
bestuur en commissarissen, personeel en
Vrouwenclub van de gelegenheid gebruik
den jubilaris te complimenteeren. De heer
A. de Bart sprak hem namens het bestuur
der coöperatie toe. Hy wees er op dat de
heer Van Oorschot steeds het algemeen
belang gesteld heeft boven zijn persoon
lijke belangen. De coöperatie kan er dan
ook trotsch op zijn, zulk een werkkracht
in haar dienst te hebben. Ook de echtge
noote van den jubilaris werd toegespro
ken. Hij bracht haar dank voor de opoffe
ring welke zij zich steeds getroostte om
haar man avond aan avond voor de coöpe
ratie en vele andere vereenigingen af te
staan. Spr. hoopte dat de heer Van Oor
schot nog jaren zyn krachten kan wijden
aan de coöperatie en bood hem als blijk
van waardeering een geschenk onder
enveloppe aan.
Namens het personeel sprak de chef
bakker Boutens enkele woorden. Hy dank
te voor de aangename samenwerking en
hy was er zeker van dat deze ook in de
toekomst zou blyven bestaan. Hij bood
hem een passend geschenk aan. Ook na
mens de coöperatieve Vrouwenclub werden
