VJissingsche Courant
3§|
HITLER IS IN PRAAG
77e JAARGANG - NUMMER 64
DONDERDAG 16 MAART 1939
STADSNIEUWS
EERSTE BLAD
abonnementspru s
Voor aUe gemeenten op
Walcheren en waar agent
schappen gevestigd zijn
12,20 per kwartaal of
17 cent per week. Franco
per post 2.50. Voor
het buitenland neme men
abonnement op het
postkantoor zijner woon-
plaats. Afzonderlijke
nummers 5 cent per stuk.
jtGAVEFIRMA F. VAN DE VELDE Jr., WALSTR. 58-60, VLISSINGEN - TEL. 10 - GIRO 66287
ADVERlENTl&fRUt
Van 15 regels 1 L25
iedere regel meer 25 cent
Bg abonnement speciale
prijs. Reclames 50 cent
per regel. Kleine adver
tenties V" 15 regels
50 cent. iedere regel meer
10 cent (max. 10 regels)
Bg driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend
Alles bii vooruitbetaling
VERSCHIJNT DAGELIJKS, UITGEZONDERD OP ZONDAG EN ALG. ERKENDE CHR. FEESTDAGEN
Ingesloten bij het bureau voor pübliciteitswa arde, ingesteld door de vereeniging „de nederland sche dagbladpers"
Hoe het tot de uiteenspatting van Tsjecho-
Slowakije kwam.
Slowaaksch probleem bleef onopgelost.
Ontactisch optreden van Praag.
bestaan van een zelfstandig
volk heeft men in West-Euro-
„vwr den 29sten September 1938 zeker
ileUil geweten. Zeer typeerend voor
ieMce^tendheid waren nog in de laatste
«ge»
het SI o waak sche vraagstuk
«jïierp toespitste, de Engelsche bladen.
Alwaar werden de meldingen over den
hiceien toestand uit Praag en Bratislava
v, ïjjjiis gebracht, men interesseerde zich
jdller niet bijzonder voor het probleem
[ij en aldus heeft de Engelsche openbaar-
>eU zich daarin ook niet kunnen verdie-
j£ Voor zoover men daar dan al eenig
lüBoedea van het bestaan eener Slowaak
se natie had, zag men deze toch slechts
£s een bestanddeel van een van Praag uit
ijejeerden staat.
Een blik terug.
Dat dit geheel onjuist is, is reeds door
!i recente gebeurtenissen bewezen en het
jhnat derhalve gewenscht, hier in het kort
■>0 te zetten, wat het Slowaaksche pro
tal eigenlijk omvatte. Men moet daarbij
fökkelijk ver in de geschiedenis terug-
ia, namelijk tot de laatste jaren van den
«sldocrlog, toen reeds door Masaryk en
jtaj de afscheiding van het Tsjechische
van de oude OostenrijkschHongaar-
6 monarchie met alle middelen voorbe-
i werd, De leiders der Tsjechen zochten
Mijd ook contact met de Slowaaksche
spanten en zoo kwam het nog voor het
van den oorlog in het jaar 1918 tot
ii onderteekening van het z.g. Verdrag
ran Pittsburg, - dat in het kader van een
tónt van Tsjechen en Slowaken aan Slo-
ije een vérstrekkende politieke en eco
nomische zelfstandigheid garandeerde. Voor
de Tsjechen teekende de heer Masaryk, de
eerste president van de Tsjecho-Slowaak-
sche republiek. In den lateren tijd ontwik-
kolden zich de verhoudingen intusschen ge-
hl anders, dan de Slowaken het indertijd
hadden verwacht en gehoopt. De Tsjechen
varen er van het begin af op uit, het be
suur straf in Praag te concentreeren en
lïe belangrijke politieke en economische
pes met Tsjechen te bezetten. Dat had
li tengevolge, dat nog in het jaar 1938,
id voor de Septembercrisis, de hoogere
'-'aire leiding geheel in Tsjechische han-
lag. Hoewel indertijd de Slowaken en
1 ibuitschers 50 procent van de totale be-
'ing. vormden en dus ook in deze ver-
soldaten voor de weermacht van
ülacd leverden, vond men onder de bijna
Is jeneraals geen enkelen Duitscher en
één Slowaak de geheele overige
pSteit was zuiver Tsjechisch. Precies
was het indertijd op alle andere
JÈlen van het openbare leven in Tsje-
kSlowakjjede Praagsche regeering
•iade aan de niet-Tsjechische naticnali-
fe'len slechts posities van ondergeschikt
Waag in en schakelde deze uit van de
richtinggevende beslissingen. En
de Slowaken den staat het tweede
m zijn naam gaven, bleven zij van
'4 bezit en de uitoefening der macht even
lit verwijderd als de Duitschers en de
ppathO'Oekrainem
Noodlottige gevolgen.
Tot welke noodlottige gevolgen dit in
4 verloop van de September-crisis van
•Sjaar 1938 geleid heeft, is bekend. In
toenmalige Tsjecho-Slcwakije stonden
r Tsjechen geheel geïsoleerd noch de
waken noch de Karpatho-Oekrainers
'Wen bereid, een staat te helpen verdedi-
Wi waarin zij zich ten aanzien van hun
nationale, cultureele en economische rech-
01 bedrogen voelden. Het natuurlijk ge
volg was, dat uit het accoord van Mün-
chen der vier groote mogendheden een
Tsjecho-Slowakije te voorschijn kwam,
welks grondwettelijke basis geheel ver
schilde van de vroegere. In de plaats van
den vroeger van Praag uit geregeerden
eenheidsstaat trad een federale staat met
afzonderlijke parlementen en landsregee-
ringen voor de Slowaken en de Oekrainers.
Bratislava en Chust, tot op dat oogenblik
in West-Europa onbekende provinciesteden,
kregen plotseling de waardigheid van een
landshoofdstad, zij werden tot centra van
een zeer vitale politieke wilsvorming, waar
op men tevoren noch in Praag noch in
West-Europa acht geslagen had. In bijzon
der sterke mate geldt dit voor Slowakije,
welks bewoners een hoog ontwikkelde po
litieke intelligentie bezitten en die zich op
verschillende gebieden dan ook straf geor
ganiseerd hebben. Vooral de verkiezingen
voor den Slowaakschen Landdag, die in
den winter van 1938 plaats vonden, brach
ten het bewijs, dat de overgrocte meerder
heid der Slowaaksche natie den wensch
naar de grootst mogelijke onafhankelijk
heid van de Tsjechen koesterde.
Het Slowaaksche volk.
De geografische en economische verhou
dingen maakten den Slowaken de verdedi
ging van een dergelijke politiek niet be
paald gemakkelijk. Zij zijn in hoofdzaak
een volk van bergboeren. Slechts aan de
Donau liggen samenhangende gebieden van
groote vruchtbaarheid. Overigens leeft Slo
wakije op zijn gebied van 45.000 vierkante
kilometer vooral van den boschbouw, de
veeteelt en de huisnijverheid, welker voort
brengselen getuigenis afleggen van een
volstrekt eigen cultuur. .Men mag aanne
men, - dat Slowalcije nog de beschikking
heeft over vele industrieels grondstoffen.
Een onderzoek hiernaar is echter eerst
onlangs ingeleid. De Praagsche regeering
was op dit gebied weinig actief geweest,
wijl zij geen belang had bij de schepping
van een Slowaaksche industrie, die mis
schien een lastige concurrente voor de
Tsjechische industrie zou kunnen worden.
De bevolking van het nieuwe Slowakije
vormt geen eenheid. Volgens officieele
Slowaaksche gegevens, waarvan de juist
heid ten deele door de Duitschers bestreden
wendt, leven in het huidige Slowaaksche
staatsgebied ongeveer 3 millioen menschen,
n.l. 2.200.000 Slowaken, 128.000 Duitschers,
67.000 Hongaren, 79.000 Oekrainers en ver
der Zigeuners en Joden. Het Joodsche be
volkingsdeel is met 87.000 overigens nog
vrij groot. Bovendien leven er nog een klei
ne 2 millioen Slowaken in het buitenland,
waarvan ongeveer 1 millioen in de Ver-
eenigde Staten van Noord-Amerika.
De laatste gebeurtenissen.
Zooals bekend werd het Slowaaksche
probleem opnieuw acuut docr het feit, dat
de Praagsche regeering plotseling de Slo
waaksche regeering van haar ambt ont
hief, bekende Slowaken liet arresteeren en
Tsjechische militairen naar Slowalcije zond.
Deze maatregelen lokten aan Slowaaksche
zijde openlijk verzet uit, de zg. Hlinkagar-
den bezetten een aantal openbare gebou
wen en tenslotte riep de afgezette minis
ter-president Tiso de hulp van Duitschland
in. Met dezen steun van de Duitschers is
het Slowakije thans gelukt zich onafhan
kelijk van Praag te maken. Het heeft dit
echter niet kunnen doen, zender zich wel
zeer sterk aan Berlijn te binden. Eerst de
toekomst zal kunnen leeren, of de banden
•met Duitschland minder knellend zullen
z\jn dian de vroegere met de Tsjechen.
Hoe Tsjecho-SIowakije veroverd werd.
Bedreigingen Praag te bombardeeren.
De diplomatieke correspondent van
de „Daily Herald" verneemt de vol
gende bijzonderheden over het onder
houd van Dinsdag te Berlijn tusschen
rijkskanselier Hitier en president
Hacha.
Om 12 uur 10 werden Hacha en
zijn minister van buitenlandsche za
ken, Chvalkowsky, in de kamer van
den Führer toegelaten. Hitier zou
terstond op zijn doel zijn afgegaan.
Hij verklaarde het afzonderlijke be
staan van den Tsjechischen staat niet
langer te kunnen dulden. Hfl had
daarom besloten terstond te hande
len. Om 5 uur zouden zijn troepen de
grenzen van Bohemen en Moravië
overschrijden en om 5.30 uur zouden
zij in Praag zijn. Hij zeide Hacha
zijn regeering hiervan telefonisch in
kennis te stellen en te gelasten, dat
er geen verzet zou worden geboden.
Indien Hacha weigerde, zou een
Duitsche luchtvloot, die daartoe ge
reed gehouden werd, Praag bombar
deeren. Elk verzet zou gesmoord
worden.
Hacha gaf toe en telefoneerde met
Beran in Praag, die inzag, dat er
niets anders te doen viel dan toe te
geven. Daarop werd het onderhoud
hervat. Hitier stelde den eisch, dat
de Tsjechische president formeel het
lot van den Tsjechischen staat in
handen van den Führer zou leggen
en om zijn bescherming zou verzoe
ken. Ook hierin stemde Hacha toe.
Hierop beloofde Hitier den Tsjechen
een zekere autonomie te zuil-en laten
en hun gelegenheid te zullen geven
om hun nationaal bestaan voort te
zetten -en te ontwikkelen.
Het onderhoud was afgeloopen.
Hacha kon vertrekken. Het was 3
uur 's nachts.
De Tsjechische regeering afgetreden
BOHEMEN EN MORAVFJ THANS
DUITSCH PROTECTORAAT.
Ook Slowakjje heeft „bescherming" van
Duitschland gevraagd.
Hitler is Woensdagmiddag om vijf uur
uit Boheemsch Leipa langs den kortsten
weg naar Praag vertrokken, waar hij met
zijn gevolg per auto om kwart over zeven
aankwam.
Om kwart over acht trok Hitier binnen
in de oude Praagsche keizersburcht, het
Hradschin, waar hij met zijn staf zijn in
trek nam. Om acht uur werd door de
burchtwacht van een Duitsch schuttersre-
giment op het Hradschin de standaard van
Hitier geheschen.
De rit van Hitier ging door een bijna on-
ophoudelijken sneeuwjacht langs de opmar-
cheerende troepen en was voor d-e bevol
king een volkomen verrassing.
In de historische zalen van den ouden
keizersburcht bevonden zich bij Hitier de
generaals en officieren van de in Praag
binnengerukte troepen, de chef van het op
percommando der weermacht, overste ge
neraal Keitel, de rijksminister van buiten
landsche zaken, Von Ribbentrop, de opper-
kwartiermeester nr. 1 in den general-en
staf van het leger, luitenant-generaal Van
Stuelpnagel, de chef van de rijkskanselarij,
rijksminister Lamm-ers, de rijksleider der
S.S. en chef van de Duitsche politie Himm-
ler, de rijksperschef Dietrich en staatsse
cretaris Stuckart.
De Tsjechische regeering is gisteravond
afgetreden en generaal Gajda, de leider der
fascisten, is „Führer van het Tsjechische
volk" geworden.
In een officieele verklaring heeft Gajda
de vorming van een Tsjechische nationale
commissie medegedeeld.
'E GEBEURTENISSEN IN MIDDEN
EUROPA
DUITSCHE TROEPEN
HONGAARSCHE
ROEMEENSCHE
POOL SCHE -
De kaart geeft de uiteenvalling van den
Tsjecho-Slowaakschen staat weer. Menziefc
hoe de Duitsche troepen Bohemen en Mo
ravië zijn binnengerukt en dat er nog troe-
penafdeelingen aan de grens der gebieden
geconcentreerd zijn, die thans ook opruk
ken.
De bezetting van Ostrava, Olmutz,
Brünn vormde een strategische keten in
Moravië in deze steden woonden nog een
groot aantal Duitsche minderheden. (Op de
kaart zijn deze plaatsen met een zwarte
ylek aangegeven).
De grens van den nieuwen onafhankelg-
ken staat Slowakije is met een dikke lijn
aangegeven.
In d-e Sub-Karpathische Oekraine ziet
men met zwarte pijltjes den opmarsch der
Hongaren weergegeven, terwijl Roemenië
en Polen troepen aan dit grensgebied con
centreeren. Men weet dat de Hongaren een
gemeenschappelijke Poolsch-Hongaarsche
grens beoogen.
Alles bij elkaar genomen geeft de kaart
een goed beeld van d-s jongste gebeurtenis
sen in Midden-Europa.
In het communiqué van Gajda wordt
o.m. gezegd In deze belangrijke tijden doe
ik een beroep op u zonder eenig onder
scheid van beroep. De volledige eenheid en
vastberadenheid zgn noodig voor allen, op
dat wij in de toekomst samen kunnen le
ven. Ik roep op voor rust en orde, die op
het huidige oog-snblik in het bijzonder noo
dig zyn. Wij hebben een werkcomité sa
mengesteld van personen, die nationaal
voelen en betrouwbaar zgn en die alle klas
sen der samenleving vertegenwoordigen.
Reuter verneemt uit Berlijn, dat Buer-
ckel, de commissaris van de Ostmark, aan
gewezen is om op te treden als leider van
het burgerlijk bestuur in Moravië.
De voorhoede-detachementen van de Hon-
gaarsche troepen in de Subkarpatbische
Oekraïne hebben vanochtend vroeg de
Poo'sche grens bereikt.
Hiermede is de verlangde gemeenschap
pelijke grens een feit geworden.
Hitier heeft heden op den burcht te
Praag een decreet onderteekend, waarbij
Bohemen en Moravië bij het gebied van
bet Groot-Duitsche rijk worden ingelijfd
en als „protectoraat Bohemen en Moravië"
onder zijn bescherming komen. De „Volks-
duitsche" bewoners worden Duitsche
staatsburgers. Het hoofd van het zich zelf
besturende protectoraat heeft voor de uit
oefening van zijn ambt het vertrouwen
van den Führer noodig.
Ook Slowakije heeft inmiddels (heden
middag) „bescherming" van Duitschland
gevraagd. Hitier heeft de bescherming
van den Slowaakschen staat op zich ge
nomen.
De regeering van de Sub-Karpathische
Oekraïne heeft de Roemeensche regeering
gevraagd, de geheele Sub-Karpathische
Oekraïne te annexeeren.
(Men zie verder pagina 1 van het
tweede blad).
Om het biljartkampioenschap van Zeeland
2e klasse.
Voor de wedstrijden om het biljartkam
pioenschap van Zeeland 2e klasse heeft
helaas een der spelers verstek moeten la
ten gaan. De populaire biljarter de heer
Goormachtig, die nog nimmer bij deze
kamp heeft ontbroken en dan ook nu weer
had ingeschreven, is door ziekte gedwon
gen geworden zijn inschrijving te annulee-
ren. Daardoor verliest deze kamp heel wat
aan aantrekkelijkheid, daar juist de heer
Goormachtig bekend staat als een zeer
goed wedstrijdspeler. Het gevolg van een
en ander is geweest dat Woensdagavond
slechts twee partijen werden gespeeld,
waarvan de eerste de belangrijkste was.
Deze ging n.l. tusschen de heeren Metzger
en Suurmond, de twee spelers die het
meest voor den titel in aanmerking kwa
men. Metzger bewees in deze partij reeds
spoedig dat hij de sterkste was. Zender
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
9d>eiirIcM<s»en
nnn «lew ^ag
Hoe het tot de uiteenspatting van
Tsjecho-SIowakije kwam.
(Hoofdartikel),
Hitler in Praag de Tsjechische regee
ring afgetreden. (Pag. 1, eerste blad),
De Britsehe voorstellen Inzake Palesti
na bieden weinig hoop op overeen
stemming. (Buitenland),
ZEE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN.
fouten werd door hem serie na serie fraai
opgebouwd en in de 12e beurt bracht hij
met een goede serie van 27 zijn totaal op
94, terwijl Suurmond er toen slechts 42
noteerde. Zijn overwinning bleek dan ook
niet twijfelachtig, hoewel Suurmond bewees
een vasthoudend speler te zijn en het klaar
speelde om zgn achterstand nog ver in te
loopen. Het behaalde gemiddelde voor beide
spelers is dan ook fraai te noemen.
In de volgende partij tusschen Honde
link en v. Oorschot, leed laatstgenoemde
zijn tweede nederlaag. De partij zelve was
verre van fraai, vooral v. Oorschot pres
teerde bitter weinig en hoewel Hondelink
goed begon en in zijn derde beurt zelfs
een fraaie serie van 25 maakte, werd ook
hij door het spel van zijn tegenstander ge
deprimeerd. Hij won tenslotte onbedreigd.
De uitslag luidt
J. Metzger 150 26 27 5.76
A. Suurmond 115 26 24 4.42
J. Hondelink 150 S9 25 3.84
C. v. Oorschot 109 39 14 2.82
De wedstrijd wordt Donderdagavond
voortgezet.
De Singelloop op Zaterdag a.s.
Voor de Zaterdag a.s. door de Athletiek»
vereeniging 1935 te houden Vlissingsche
Singelloop, is door alle bekende'Zeeuwsche
lange-afstandloopers ingeschreven. Een
zeer sterk veld zal om de diverse prijzen,
w.o. een medaille beschikbaar gesteld door
burgemeester van Woelderen, moeten
strijden.
De eerste plaats is vrij zeker voor Dob-
belaere van Marathon, terwijl Dronkers
(Mar.), zgn clubgenooten Pieterse en van
Opbergen, van Opdorp van E.M.M. en de
Buckvan A.V. '35 wel achter zich zal
laten. Een felle strijd is hier echter te ver
wachten.
Daar de juniorenklasse wegens te gerin
ge deelname is komen te vervaUen, star
ten de senioren thans om drie uur.
Het nieuws van den dag in beeld.
Foto's in onze TjjdtnghaL
Dinsdagmorgen vertrokken de minister
van koloniën Z.Exc. Ch. J. I. M. Weiter
en generaal b.d. C. J. Snijders en zijn echt-
genoote met het Indië-vliegtuig „Züver-
reiger" naar Napels, voor een vacantie-
verblijf in het Zuiden.
Dinsdag heeft de 25.000ste bezoeker aan
de Raadhuis-maquette tentoonstelling in
het Stedelijk museum te Amsterdam van
den directeur van dit museum een boek
als herinnering ontvangen.
Deze bezoeker bleek te zijn de bekende
Fransche schilder Marc Chagall.
De nieuwste aanwinst van de K.L.M.-
vloot, de „Patrijs", is dezer dagen in ons
land gearriveerd, en door middel van
stoom ontdaan van de was-laag die het
metaal gedurende de verzending bedekte.
De Schalkwgksche Wetering die door
sneden wordt door het nieuwe Amsterdam
Rijnkanaal bg Vreeswijk zal onder dit
kanaal doorgeleid worden door een duiker
van 100 M. lengte, bestaande uit drie bui
zen van 1.50 M. doorsnede.
Openbare les mevr. Höfeleïn.
Hoewel velen het nauwelijks zullen ge-
looven in onzen tg'd van radio en mechani
sche muziek, zijn er toch nog vrij talrijke
ouders die er prijs op stellen, dat him kin
deren muziek leeren en een instrument be
spelen. En dat is goed gezien. Want wie
zelf musiceert, brengt een rijkdom in zijn
leven die op andere wijze niet te verkrijgen
is. Op 21 Maart a.s. geeft mevrouw Höfe-
leinBekker in Britannia weer haar jaar-
lijksche openbare les. Men vindt nadere
bijzonderheden in de annoce elders in ons
blad.
