De plechtige kroning van Paus PiusXII
EERSTE BLAD
77e JAARGANG - NUMMER 61
MAANDAG 13 MAART 1939
STADSNIEUWS
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBL1CITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREEN1G1NG „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS
fTgONNEMENTSPRlJ S
Voor alle gemeenten op
vvaicheren en waar agent
schappen gevestigd zijn
2.20 per kwartaal of
\1 cent per week. Franco
per Post f2-50- Voor
uet buitenland neme men
een abonnement op het
postkantoor zijner woon
plaats. Afzonderlijke
nummers 5 cent per stuk.
VJissI ngsche Courant
UITGAVEFIRMA F. VAN DE VELDE Jr., WALSTR. 58-60, VLISSINGEN - TEL. 10 - GIRO 66287
AU V ER iENTlEPRlJ fc
Van 15 regels 1.25
iedere regeJ ineei 25 cent
Bg abonnement speciale
prgs. Reclames 60 cent
per regeL Kleine adver
tenties vp- 15 regels
50 cent. iedere regel meer
10 cent (max. 10 regels)
Bij driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend
Alles bii vooruitbetaling
VERSCHIJNT DAGELIJKS, UITGEZONDERD OP ZONDAG EN ALG.ERKENDE CHR.FEESTDAGEN
Zestigduizend, mensehen, in den Sint Pieter
Zondag was het de groote dag aer plech
tige kroning van Z.H. Paus Pius Xn, wel
ke zich met allen luister en ceremoniën der
Roomsch-Katkolieke kerk, temidden van
het voltallige heilige college van kardina
len, van bisschoppen, prelaten, vorstelijke
personen, talrijke officieele vertegenwoordi
gers, en esn geestdriftige menschenmenigte
uit Rome, Italië en vele landen der aarde,
heeft voltrokken.
Op het St. Pietersplein.
Reeds vroeg op den Zondagmorgen, be
gon de toeloop naar het weidsche Siint
Pietersplein, dat zich onder den bijzonderen
helderen hemel scherp afteekende. Zestig
duizend menschen waren erin geslaagd toe
gangskaarten te verkrijgen voor de basi
liek van St. Pieter, waarin de Heilige Va-
ür de plechtigs Pausmis zou opdragen.
£er velen zagen zich het voorrecht voor
tgaan, van de plechtigheid getuigen te
zijnniet minder dan 250.000 aanvragen
voor toegangskaarten had het Vaticaan
immers ontvangen. Doch radio Vaticana
had gezorgd voor een uitzending van de
plechtigheden in verschillende talen, zoodat
de techniek het toch mogelijk maakte het
verloop van d-e kroning en wat daaraan
vooraf ging te volgen.
De fascistische militie en de caribinieri
hadden voor een uitgebreiden ordedienst
mg gedragen.
In de basiliek.
Tegen acht uur is de enorme basiliek
reeds geheel gevuld. Het interieur van het
kerkgebouw is rijk versierd en geheel ver
licht.
Zwaar beieren de klokken van d<s basi
liek over het Sint Pietersplein en over de
stad Rome.
Even na 8 uur 30 (alles in Italiaanschen
t\jd) kondigen zilveren trompetten de
komst van den Heiligen Vader aan. Een
wonderlijk indrukwekkende stoet verschijnt,
komende uit bet Vaticaan, in het voorpor
taal van de basiliek.
Het is een ontroerend en onvergetelijk
schouwspel. Vooraan in den stoet ziet men,
op een kussen gedragen, de gouden, met
edelsteenen bezette kroon, waarmede de
Heilige Vader straks op de Loggia van den
Sint Pieter gekroond zal worden. Het is
dezelfde tiara, welke gediend heeft voor de
kroning van Paus Pius IX in 1846, en die
van de talrijke tiara's, die in de schatka
mer van den Sint Pieter bewaard worden,
den huidigen Paus het beste past. Scherp
teekent zich het purper en hermelijnwit
van het heilige college van kardinalen in
den stoet af. In het midden der processie,
achter de kardinalen, volgb Z.H, Pius XII,
de mijter op het hoofd, gekleed in het wijde
goudbestikte gewaad, en gezeten op de
»Seda Gestatoria", welke getorst wordt op
de schouders van twaalf roodgekleede dra
gers, die omringd worden door de leden
van de Zwitsersche garde in hun gala-uni
form en de leden van de Palatijnsche
wacht, de officieren met getrokken degens.
Een indrukwekkende stoet van patriar
chen en bisschoppen, allen in het wit en
met den mijter op het hoofd, vormt het
tweede deel van de processie. In het voor
portaal ontvangt de Paus eerst de hulde
van de geestelijkheid, en daarna doet hij
zijn triomf alen intocht in de basiliek. Zil
veren trompetten weerklinken en het koor
zet het „Tu es Petrus" (Gij zijt Petrus) in.
De enorme menschenmenigte juicht den
stoet geestdriftig toe. Aangekomen in de
kapel der H. Drievuldigheid, verlaat de
Paus zijn draagstoel om een oogenblik te
bidden voor het Heilig Sacrament, om zich
vervolgens weer per draagstoel te begeven
naar de Sint Gregoriuskapel, waar hg zich
°P z\jn troon zet, en de hulde der kardina-
len, aartsbisschoppen en bisschoppen in
ontvangst neemt.
Op de voor de buitenlandsche vertegen
woordigers gereserveerde tribune ziet men
°-m. den Italiaanschen kroonprins, den mi
nister van buitenlandsche zaken, graaf
Ciano, den hertog van Norfolk als verte
genwoordiger van den koning van Enge
land, ex-koning Ferdinand van Bulgarije,
Prins Karei van Vlaanderen, de koningin-
moeder van België.
Nadat de H. Vader zich in de Sint
Gregorius-kapel gekleed had in de misge
waden, begaf de stoet zich naar het altaar
van de confessie.
Tijdens de processie van de Gregorius
kapel naar het altaar van de confessie,
nam de ceremoniemeester, die voor den
Heiligen Vader liep, drie keer een dot vlas
van een zilveren schotel en, neerknielend,
verbrandde hij dit, zingend „Pater sancte,
sic transit gxoria mundi". (Heilige Vader,
zoo vergaat de glorie der wereld).
Aangekomen bg het aitaar van de con
fessie werd de Seda Gestatoria neergezet
tusschen het altaar en den troon en terwijl
de kardinalen zich aan weerszijden opstel
den, schreed de Paus naar het altaar om
de H. Mis te beginnen. Nadat ce Paus de
gewone gebeden van het begin der H. Mis
had gebeden, begaf hij zich naar den troon,
waarop hij plaats nam en de drie oudste
kardinaal-bisschoppen zongen de speciale
gebeden voor de kroning, waarna de twee
de kardinaal-diaken den Paus voor de trap
pen van hst altaar het pallium omhing.
Tijdens het Kyrie bewierookte een kar
dinaal-diaken den Paus voor het altaar.
Vervolgens begaf de Heilige Vader zich
weer naar dsn troon voor de Adoratie. Een
voor een kusten de kardinalen de hand en
de voet van den Paus, dis hen ophief en
omhelsde ds patriarchen, aartsbisschop
pen en bisschoppen kusten de hand en de
rechterknie, gemijterde abten kustsn alleen
de voet.
Na het Gloria begaf de eerste kardinaal-
diaken, voorafgegaan door ceremoniemees
ters, zich naar het graf van Sint Petrus in
de crypte van den Sint Pieter.
Nadat Epistel en Evangelie in het Latijn
en Grisksch waren gezongen, zette de Paus
het Credo in.
Na de Consecratie keerde de Paus naar
den troon terug, met ontbloot hoofd, en
nuttigde hier Ons Heer, dat hem door den
kardinaal-diaken werd gebracht. Vervol
gens waschte de Paus zich de handen in
het bekken, dat hem werd voorgehouden
door den prins-assistent bij den H. Stoel,
waarna hij, met den mijter op het hoofd,
naar het altaar ging voor de slotgebeden.
Na de Pausmis.
Na heb einde van de Pausmis verliet de
Paus den Sint Pieter, toegejuicht door de
menigte. De stoet begaf zich via de ko
ninklijke trap naar de zaal van de zege
ning, achter de Loggia, waar de kroning
zal geschieden.
De geloovigen in den Sint Pieter verlie
ten de kerk om zich naar het plein te be
geven, teneinde de kroning te kunnen zien.
Meer dan 500.000 menschen stonden op het
plein samengepakt.
Nadat de Paus plaats had genomen op
den troon nam de tweede kardinaal-diaken
hem den mijter van het hoofd en de eerste
kardinaal-diaken plaatste hem de tiara op
onder het uitspreken van de oude formule
„Ontvang de tiara, versierd met drie kro
nen en weet, dat gij zijt de vader von vor
sten en koningen, de herder der menschen
op aarde en plaatsvervanger van onzen
Verlosser Jezus Christus, wien eer zij en
glorie in alle eeuwen der eeuwen".
Na deze korte plechtigheid barstte de
menigte opnieuw in gejuich los.
Vervolgens gaf de Paus den zegen Urbi
et Orbi. Wederom juichte de menigte op
het plein en klapte in de handen, minuten
lang, waarvoor de Paus, glimlachend met
de hand wuivend, dankte.
Ten teeken van het einde der plechtig
heid werden wederom de zilveren bazuinen
gestoken.
In de gaskamer.
Luchtbescherming is een zaak die nog
steeds niet die belangstelling geniet, welke
zij zoo dringend noodig heeft om in geval
van oorlog goed te kunnen functionneeren.
Wel hebben zich reeds velen voor de ver
schillende diensten van den gemeentelijken
luchtbeschermingsienst opgegeven, doch
het personeel behoeft nog steeds uitbrei
ding.
Een voorbeeld mag wel genomen worden
aan de dames van den geneeskundigen
dienst, die zich vol ambitie aan hun oefe
ningen wgden. Sedert eenige weken volgen
zij thans een gasmaskercursus, gegeven
door den heer J. Uytterlinde, adjudant-on
derofficier bij de kustartillerie alhier. Na
eerst het opzetten en schoonmaken der
gasmasKera enz. te he Doen geieerü en zien
Ce heooen geoexend in het dragen van de
masKers, acond Zaterdagmiddag voor de
dames een bezoek aan ae gaskamer op het
programma. Na. reeds zooveel over gas te
neooen geiioord, konden zij nu eens aan
den iijve, liever gezegd aan de oogen, on
dervinden wat gas, c.q. traangas eigenhjk
wei is.
Onuer leiding van den mede-instructeur,
den neer j. xsieuwuoip, ging een 19-tal
dames hiertoe, gewapend met gasmaskers,
naar de miiicane scnietoanen te Souburg,
waar de heer Lyccernnue hen reeos op-
wacntte. Spoeoig namen de oefeningen, cue
ook door oen secretaris van den Lucntoe-
scnernimgscuensc, den heer P. L. Abranam-
se, xveiaen bijgewoond, een aanvang. De
waarsenuwing „gas" weei'Kiomc en in een
oogweruc hauuen ae jonge aames uun gas
masker voor. Nadat eenigen tijd was ge-
mareneerd, gewoon en in looppas, was voor
hen hst gxoote oogen blik van net bezoek
aan de gasxamer geKomen. Eenigszins be
deesd keken zij, even tevoren nog biij
lacnend, door de ramen naar het ontsteken
van de „Z'under", die de 50 M3. traangas
moest verwecken. Spoedig dwarrelde de
rooit orrmoog waarna uet sem voor het bin
nentreden werd gegeven. In groepjes kwa
men as dames door de „smis" in ae kamer.
Hier werden wederom enkele loopoefenin
gen genouaen en tensiotte voigde een ken
nismaking met het traangas. De maskers
gingen ai, er werd een neusje vol geno
men en daarna ging het viug de frissche
buitenlucht in. Het gas was blijkbaar niet
zoo heel sterk, althans d-e tranen bleven
uit. Na nog eens gemarcheerd te hebben
met herhaaldelijk op- en afzetten van de
maskers, ging het troepje weer in de ka
mer. Nu zou het be eer gaan Tweemaal
klonk een knal uit een revolver. Ieder
schot bracht 30 M3. traangas in hst ka
mertje. Even werd gemarcheerd en toen
weer de maskers af allen verdrongen zich
weer bij de deur om zoo snel mogelijk naar
buiten te komen, doch hst gas had zijn
werk reeds gedaan. De 1: anen kwamen
voor den dag en verscheidene minuten lang
had men druk werk om de oogen te betten.
Ook wij hebben ons nog even overtuigd
van de werking van het goedje. Het was
echter al voldoende tot in den deuringang
te naderen, om de tranen in de oogen te
krijgen.
Afgeschrikt werden de dames echter
geenszins enkelen waagden zich er zelfs
nogmaals in.
Ongetwijfeld zal deze kennismaking met
het nog betrekkelijk onschuldige traangas
de dames nog meer aansporen, zich aan
hun taak ts wijden, teneinde bij een onver-
hoopten luchtaanval hun medemenschen
die in nood zijn, hulp te kunnen verleenen.
Openbare dronkenschap.
Hoewel openbare dronkenschap gelukkig
in de laatste jaren zeer sterk is afgenomen,
is het opmerkelijk, dat er nu en dan avon
den zijn waarop zich meerdere personen
dronken op straat bevinden. Het is niet te
zeggen waaraan dit ligtook de politie
kan daarvoor geen oorzaak opgeven.
Was het in bewaring houden van dron
ken mannen aan het bureau van politie een
zeldzaamheid geworden, Vrijdagavond was
het weer een ouderweuschen avond. Een
viertal personen moest van de straat wor
den verwijderd wegens dronkenschap en
aan het bureau van politie in bewaring
worden gesteld. Onder hen bleken zich
drie steuntrekkers te bevinden.
Ook Zondag moest een dronken motor
rijder op de Zeilmarkt worden aangehou
den en naar het bureau van politie worden
overgebracht.
Jong verdorven.
Een 15-jarige Italiaansche jongen, wonen
de te Middelburg, is door de politie hier
ter stede aangehouden omdat hij in een ijs-
salon alhier ongepaste handelingen ge
pleegd heeft met een jongen en een meisje
van 5 jaar die in die ijssalon, waarin hij
zich alleen bevond, waren gekomen om een
ijswafel te koopen.
Vreeindelingenzorg.
Nog bevond het Tsjechische jonggehuw
de paar zich aan het bureau van politie als
ongewenschte vreemdelingen toen het Za
terdagavond gezelschap kreeg van een 36-
jarige Duitsche Jodin wier landing in En
geland werd geweigerd en nu, in het bezit
van slechts twee pennies, ter beschikking
van den commissaris van politie werd ge
steld.
Ds financieele situatie van het Tsjechi
sche paar is ook nog niet opgelost. Geld is
er althans nog niet en wat erger is, het
paar heeft evenals de bovengenoemde Duit
sche Jodin, geen reisbiljetten voor de te
rugreis.
Steeds is het wesr opnieuw een zoeken
voor de politie om zich van de ongewensch
te vreemdelingen te ontdoen.
Vereeniging van oud-leerlingen en
leerlingen der „De Ruyterschool".
Zaterdag hield de vereeniging van oud
leerlingen en leerlingen der „De Ruyter
school" haar eerste bijeenkomst. Ter eere
van die gelegenheid wapperde de vlag aan
den voorgevel van het gebouw. Om drie
uur waren een zeventig genoodigden in de
aula der school bijeen waar zij werden wel
kom geheeten door den voorzitter, den heer
J. Spaanderman. Deze wees op het groote
nut der vereeniging en hoopte, dat het
volgend jaar de opkomst nog grooter zou
zijn. Ook de heer P. Vijn, eere-voorzitter,
wees op den onderlingen steun, die oud
leerlingen en leerlingen elkaar kunnen ver
schaffen.
De dames begaven zich daarna naar ho
tel „Britannia", de heeren naar de terrei
nen van de Koninklijke Maatschappij „De
Schelde" ter bezichtiging van het motor
schip „Bantam", waartoe door de directie
toestemming was verleend, 's Avonds om
acht uur begon het eigenlijke feest. Het
werd door den heer Spaanderman geopend.
Deze deelde o.a. mee, dat de heer dr. J.
Smit Azn., oud-voorzitter der vereeniging
„Zeevaartschool", zich bereid had verklaard
op te treden als beschermheer der vereeni
ging, en dat de heer S. Visser, oud-direc
teur der „De Ruyterschool" als eere-lid
was uitgenocdigd, welke uitnoodiging door
hem was aangenomen. Beide mededeelin-
gen werden met hartelijk applaus ontvan
gen.
Daarna werd opgevoerd het blijspel
„Millionnair tegen wil en dank", keurig
spel werd door de dames en heeren gege
ven, voor amateurs stond het werkelijk op
hoog peil, Wg zouden niet weten, wie wij
het meest moesten prijzen. Vaak klonk een
schaterlachen uit de zaal, en het applaus
aan het eind van het stuk bewees de waar
deering, die stuk en spel, ondervonden. Veel
uren hebben de „artisten" onder de kranige
leiding van den heer P. Brouwer aan het
instudeeren besteed, hun arbeid is met
succes bekroond. Ook de zang van Engel-
sche zeemansliedjes door andere leerlingen
der school viel zeer in den smaak bij de
luisteraars. Ock zij werden met hartelgk
applaus bedankt. De heeren Vijn en Spaan
derman voerden nog het woord om de da
mes en heeren te danken voor spel en zang.
De heer Vijn wees er op, dat wij onze leer
lingen veel kennis moesten bijbrengen,
maar dat het ook ons doel moest zijn, er
menschen van te maken, vlotte menschen,
die gemakkelijk door het leven gaan. Daar
toe heeft deze avond zeker bijgedragen.
Die eerste bijeenkomst van de jonge ver
eeniging is een succes geweest en werd
door allen gewaardeerd.
Nogmaals fietsers past op uw karretje
Telkens komen eigenaars van rijwielen
bij de politie aangifte doen van vermissing
van hun karretje. Nu en dan blijken de
fietsen werkelgk gestolen en blijven dan
dikwijls onvindbaar, maar ook komt het
voor, dat kinderen onbeheerd staande fiet
sen wegnemen om er een ritje op te ma
ken, zeer ten ongerieve van de eigenaren,
omdat de rijwielen in geheel andere straten
weer worden neergezet Herhaaldelijk spoort
de politie zulke fietsen op. Ook komt het
telkens voor dat rijwielen worden wegge
nomen omdat er een belastingplaatje op
zit. Elders wordt het belastingmerk van
het rijwiel afgehaald, waarna de fiets maar
weer ergens wordt achtergelaten, en soms
dagen later door de politie wordt gevonden.
De politie begrijpt heel goed dat een
wielrijder vaak verplicht is zijn fiets onbe
heerd tijdelijk ergens neer te zetten. Het is
nu eenmaal geen voorwerp dat in den zak
kan worden gestoken. Toch is de noncha
lance wel wat al te groot. Geen nacht gaat
voorbij of de politie vindt onbeheerde fiet
sen, welke vergeten zijn binnen te halen.
Vooral Zaterdags- en Zondagsavonds en
-nachts is de buit gewoonlijk groot.
Zaterdagavond heeft de politie van het
Bellamypark een groot aantal onbeheerd
staands fietsen doen wegnemen. Uren later
kwamen de eigenaren die in een café had
den gezeten, hun eigendommen terughalen,
waarvan in verschillende gevallen de be
lastingplaatjes waren verdwenen.
Een beetje meer voorzichtigheid, wat
minder nonchalance op dit punt, zou de
politie heel wat werk besparen, belangheb
benden hoeden voor schade en onaange
naamheden en vaak voorkomen, dat ande
ren tot misdrijf worden gebracht, daar het
dikwijls al te gemakkelijk wordt gemaakt
oneerlijk te worden.
Vlissingsch scheepvaartnieuws.
Aangekomen: „Prinses Juliana"
van Harwich (verwacht) Nederlandsche
m.s. „Catharina" van Londen; „Riebo" van
Gravelines „Tijger" van Rotterdam; „An
tilope" van Antwerpen „Wega" van Lon-
wen „Broedertrouw" van Londen naar
Utrecht.
Om te bunkeren: Italiaansch
s.s. „Teseo" van RotterdamPanameesch
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
«nw detra ging
De kroning van Paus Pius XII.
(Pag, 1, eerste blad)
De generale staf herdenkt zijn 125-jarig
bestaan. (Marine en Leger)
Hevig gevecht met Palestijnsche Ara
bieren. (Buitenland)
Ernstige relletjes te Lemberg.
(Buitenland)
Een reeks ernstige ongelukken bij
Beesd. (Gemengd Nieuws)
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN"
s.s. „Urania" van Rotterdam Duitsch s.s.
„Valeria" van Rouaan Finsch s.s. „Hav-
nia" van SusaEngelsch s.s. „Oil Pion
nier" van AntwerpenEngelsch m.s.
„Spondilus" van Curagao (lossen Vlismar).
Vertrokken: „Mecklenburg"naar
Harwich „Wega" en „Catharina" naar
Antwerpen „Teseo" naar Napels „Ura
nia" naar Italië „Valeria" naar Rotter
dam „Havnia" naar Buryport„Rottum"
naar Londen „Oil Pionnier" naar Middels-
brough „Antilope" naar Londen.
Het stooten van de „Prinses Juliana" op
den westelijken havenberm.
Zaterdag deed de raad voor de Scheep
vaart te Amsterdam uitspraak inzake het
aan den grond stooten van het s.s. „Prin
ses Juliana" tijdens het verlaten van de
haven van Vlissingen op 17 November 1938.
De raad is van oordeel, dat het stooten
van de „Prinses Juliana" aan een onge-
Iukkigen samenloop van omstandigheden
is te wijten.
Zoo kan reeds dadelijk gezegd worden,
dat hoogstwaarschijnlijk het ongeval ware
voorkomen, wanneer slechts iemand op de
brug op de telegraaf had gelet. Immers,
de tweede stuurman, die zich op het ach
terschip bevond, haalde de telegraaf over
en het was toen nog tijd om door vooruit
te slaan een aanraking met den westberm
te voorkomen. Van het overhalen van de
telegraaf heeft men echter op de brug
niets bemerkt.
De raad is niettemin van oordeel, dat
het niet voor mag komen, dat een voor de
brug bestemd sein aldaar niet wordt opge
merkt. Er behoort dan iemand te worden
aangewezen, die er speciaal mede belast is
om op de telegraaf te letten, wat inmid
dels is geschied. De westelijke berm kon
door den tweeden stuurman eerder worden
gezien dan op de brug en de telegraaf was
het eenige middel voor hem om met de
brug in verbinding te komen. Thans is,
zooals de kapitein verklaarde, iemand aan
gewezen om op de telegTaaf te letten.
Een tweede ongunstige omstandigheid
behalve dan het slechte zicht was hierin
gelegen, dat de lichtopstand op den oost
berm was weggenomen en dat in plaats
daarvan een boei was gelegd.
Bovendien miste de kapitein de verken
ning aan het geluidsignaal van den licht
opstand op den oostberm. De kapitein ver
klaarde, dat eenige dagen na het ongeval
de oorspronkelijke toestand was hersteld.
'Politiemannen, die eer
hebben oan hun loerk
De beide Haagsche politiemannendie een
belangrijk aandeel hadden in de ophelde
ring van de juweelendiefstallen in Den
RaagLinks de inspecteur C. A. Struick,
rechts (met bolhoed) de rechercheur
J. C. Ophuysen.