Een nieuwe Paus gekozen
PIUS XII
EERSTE BLAD
77e JAARGANG - NUMMER 53
VRIJDAG 3 MAART 1939
Kardinaal Pacelli wordt Paus Pius XII
Ga welverzorgd het
voorjaar in
STADSNIEUWS
ABONNEMENTSPRIJS
Voor alle gemeenten op
Walcheren en waar agent
schappen gevestigd zijn
2.20 per kwartaal of
17 cent per week. Franco
per P03* f 2.50. Voor
het buitenland neme men
een abonnement op het
postkantoor zijner woon
plaats. Afzonderlijke
nummers 5 cent per stuk.
VJissingsclie Courant
UITGAVE FIRMA F. VAN DE VELDE Jr., WALSTR. 58-60, VLISSINGEN - TEL. 10 GIRO 66287
at
ADVERTENTIEPRIJ S
Van 15 regels 1.25,
tedere regel meer 25 cent.
Bij abonnement speciale
prijs. Reclames 50 cent
per regeL Kleine adver
tenties vp- 15 regels
50 cent, iedere regel meer
10 cent (max. 10 regels).
Bij driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend
Alles bij vooruitbetaling
VERSCHIJNT DAGELIJKS, UITGEZONDERD OP ZONDAG EN ALG.ERKENDE CHR.FEESTDAGEN
A A NGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PU B I. IC I T E I TS W A A RDE, I N ESTELD DOOR DE VEREENIÜINÜ „DE NEDERl AN DSC HE DAGBLADPERS"
Staatssecretaris kardinaal
Eugenio Pacelli is gekozen
tot Paus. Hij heeft den
naam Pius XII aangeno
men.
De stemming die de benoeming van Pa
celli tot Paus tengevolge heeft gehad, ge
schiedde Donderdagmiddag om 17 uur 30
Romeinsche tijd. Enkele oogenblikken na
de telling der stemmen stegen witte rook
wolken op uit den schoorsteen der Sixtijn-
sche kapel, waarmede den volke bekend
gemaakt werd dat de kerk een nieuwen
Paus had. Terstond bevestigden de luid
sprekers op de Basiliek en op de zuilen
gang het heugelijke nieuws. De ontzag
lijke menigte belangstellenden, die van.
heinde en verre waren samengestroomd om
deze historische oogenblikken bij te wonen,
barstte in luid en blij gejuich uit.
Het gejuich duurde den geheelen tijd tot
op het oogenblik waarop de oudste kardi
naal-diaken in de Loggia verscheen, om 17
uur 25 Nederlandsehen tijd, teneinde den
naam van den gekozene bekend te maken.
Een diepe stilte daalde neer over de massa
en duidelijk weerklonk ds stem van den
kardinaal over het onmetelijke Sint Pie
tersplein met de mededeeling dat de zeer-
eerbiedwaardige heer Eugenio Pacelli tot
Paus was gekozen en zich den naam Pius
XII had gegeven. Toen barstte het gejuich:
„Viva il Papa" eerst recht uit.
„Habemus Pontificem" (wij hebben een
Paus). Met deze woorden werd het gun
stigs resultaat der stemming in de radio
bekend gemaakt.
In den tijd tusschen den uitslag der stem
ming en het moment waarop de nieuwe
Paus in de Loggia verscheen om zijn zegen
„Urbi et Orbi" aan de menigte te geven,
werd de Paus door de vier ceremoniemees
ters naar een afzonderlijk vertrek geleid
waar hij in het witte ceremonieele Pause
lijke gewaad gekleed werd. De Paus zette
zich daarop op den pauselijke
zich daarop op den pontificalen troon en
nam de hulde der kardinalen in ontvangst.
Na deze plechtigheid betrad de Paus de
Loggia en gaf zijn zegen.
Een merkwaardige bijzonderheid is wel,
de toevallige omstandigheid, dat kardinaal
Pacelli juist op zijn verjaardag tot Paus
gekozen is. Kardinaal Pacelli, thans Paus
Pius XII is gisteren 63 jaar geworden.
De Pauskeuze.
Naar verluidt was reeds bij de eerste
stemming van de kardinalen een groote
meerderheid voor kardinaal Pacelli merk
baar. De juiste cijfers zijn evenwel niet
bekend. Kardinaal Pacelli bewaarde het
diepste stilzwijgen en bleef in gedachten zit
ten, toen tijdens de middagpauze de kardi
nalen van cel tot cel gingen om van inzicht
te wisselen. Bij de derde stemming scheen,
dat alle kardinalen zoo snel mogelijk tot
stemmen over wilden gaan. De kardinalen
Boggiani en Selvaggiani, die ongesteld
waren, brachten hun stem uit in hun cel.
Tijdens de stemming zat kardinaal Pacelli
fa de Sixtijnsche kapel naast kardinaal
Lavitrano, die eveneens een ernstige candi-
daat voor het Pausschap werd geacht.
Kardinaal Pacelli zag bleek en verborg van
tijd tot tijd zijn gelaat in de handen.
Alvorens zich naar buiten te begeven
ha de verkiezing, tot het zegenen van de
menigte, bezocht de nieuwe Paus de zieke
kardinalen in hun cel. Hartelijk omarmde
hij kardinaal Marchetti-Selvaggiani, met
wien hij sedert zijn jeugd bevriend is. Kort
ha zijn verkiezing telefoneerde hjj ook met
2ijn zusters.
Zoodra de vereischte meerderheid van
stemmen voor Pacelli vaststond, werden de
deuren der Sixtijnsche kapel geopend en
werden de secretaris van het conclaaf en
de ceremoniemeesters binnengeleid. De kar
dinaal-deken, omringd door de kardinalen,
de hoofden der orden, priesters en diake
nen, begaf zich naar den gekozene en vroeg
hem in het Latijn „Aanvaardt gij" uwe
verkiezing tot Paus?" Toen Pacelli beves
tigend geantwoord had, werden alle balda
kijnen boven de zetels der kardinalen met
één bejveging neergehaald, met uitzonde
rling van het baldakijn boven den zetel van
Pacelli. Vervolgens vroeg de deken welken
naam hij als Paus zou dragen.
Intusschen maakte de secretaris van het
conclaaf de officieels acte op van de ver
kiezing en de aanvaarding daarvan. Ter
stond daarop begaf de gekozene zich, ver
gezeld van zijn conclavisten, naar een
kleine zaal, waar reeds voor den aanvang
van het conclaaf ds pontificale kleedij ge-
x*eed lag. Men bekleedde Pacelli met deze
pauselijke kleederen, waarna hij plaats nam
op den stoel aan den voet van het altaar
in de Sixtijnsche kapel. In volgorde van
anciënniteit trokken vervolgens de kardina
len langs den nieuwen Paus. Zij kusten
hem d-sn voet, daarna de hand, die hen op
hief.
Na deze plechtigheid ging de Paus over
tot de zegening van het altaar. Eenige
oogenblikken later werd de uitslag aan het
volk bekend gemaakt.
Op het St. Pietersplein.
Toen het bericht, dat een Paus was ge
kozen, bekend was, hielden de omroepers
voor de radio Vaticana in onderscheiden
talen allen, die dit station konden opvan
gen, op de hoogte van de gebeurtenissen,
het wachten, dat uiteraard lang duurde en
de spanning over de vraag wie wel de ge
kozene zou zijn, steeds sterker deed stijgen,
werd gekort door de veelvuldige vertalin
gen van het bericht, dat de heilige Room-
sche k-srk een nieuwen herder had gekre
gen
Over de balustrade van de buitenloggia
van St. Pieter wordt een tapijt gehangen
met de pauselijke emblemen, aanvankelijk
nog bedekt met een wit doek. Wanneer dit
doek valt is het groote oogenblik aange
broken, dat de nog steeds aangroeiende
menigte, welke op het groote plein samen
stroomde, verbeidt.
Dan wordt in vijf, zes verschillende talen
gezegd, dat het oogenblik daar is. Het
witte doek valt, de deuren gaan open en
tèrwjjl de menschen op de Piazza al een
gejuich aanheffen, komen de prelaten naar
buiten op de Loggia, gevolgd door kardi
naal Caihillo Caccia Dominioni, den oud
sten kardinaal-diaken. Er treedt een stilte
in, waarin men do personen op de Loggia
met spanning gadeslaat.
Als de kardinaal de woorden spreekt
„Habemus Pontificem", hoort men nieuw
gejuich. Even wordt het stiller, om te hoo-
ren, wi>8 de uitverkorene is. De kardinaal
vervolgt zijn toespraak, „Eugenio" klinkt
het uit zijn mond en een enorme juchkreet
stijgt uit de menigte op. Er is maar één
Eugenio, de staatssecretaris
Na da eerste golf van geestdrift gaat de
kardinaal verder de zeereerbiedwaar-
dige kardinaal Pacelli. Nieuwe vreugde-
ki eten stijgen tegen de oude aartsbasiliek
op. Pius hoort men verderPius, die op
zijn verjaardag tot Paus werd gekozen.
De pauselijke marsch werd geblazen op
zilveren trompetten. Dan begint het pu
bliek te zingen „Christus Rex r.agnat" welk
lied onderbroken werd door geroep „Viva il
Papa".
De kardinaal treedt,dan terug en naar
voran schrijdt de als kardinaal-staatssecre
taris zoo bekende figuur van Pius XII, het
nieuwe hoofd der Una Sancta, de nieuwe
koning van den Vaticaanschen staat. Een
onbeschrijfelijke jubsl maakt zich van de
menigte meester. Dan worden de eerste ge
beden gezegd voor den pauselijken zegen
en stilte daalt over de enorme menschen-
massa, welke op de knieën zinkt. Plechtig
geeft dan Pius XII zijn eersten zegen aan
stad en land, „Urbi et Orbi". Na dit in
drukwekkende oogenblik heffen de Romei
nen het „Laudate Dominum" aan, als waar
dig slot voor dit historisch moment. En
als zij onder het beieren der tallooze kerk
klokken terugkeeren naar de stad, zien zij
hoe overal reeds vlaggen uitgehangen wor
den als vreugdebetoon na de rouwdagen
van Februari.
Kroning van den Paus op 12 Maart?
Na zich uit de loggia te hebben terug
getrokken keerde Paus Pius XII naar de
Sixtijnsche kapel terug waar hij, na van
gewaad te hebben verwisa-ld, en langdurig
te hebben gebeden, plaats nam in de Seda
Gertatoria om voor de tweede maal het
eerbetoon van de kardinalen in ontvangst
te nemen. De Paus begaf zich vervolgens
naar de zaal der gewijde gewaden, waar
hij de pontificale kleedingstukken aflegde
en den bisschopsmantel met de groote stola
omhing, waarna hij zich terugtrok in de
appartementen, die hij reeds als staatsse
cretaris bewoonde.
Intusschen hadden de maarschalk en de
gouverneur van het conclaaf reeds de deu
ren van het conclaaf geopend, meldt Ste-
fani, en bij het vallen van den avond ver
lieten de kardinalen en ccmclavisten het
Vaticaan.
Men gelooft, dat de kroning van Pius XII
Zondag 12 Maart zal geschieden.
Kort comweii'ppf
Cen goede keuze
Het is opmerkelijk dat algemeen ver
wacht werd, dat de Pauskeuze wel eenige
dagen in beslag zou nemen, doch dat zij in
werkelijkheid reeds op den eersten dag
van het conclaaf een feit is geworden.
Wij gelooven hieruit de conclusie te mo
gen trekken, dat de kardinalen met deze,
snelle verkiezing van den kardinaal-staats
secretaris hebben willen onderstrepen, dat
zij het beleid van Paus Pius XI voor hon
derd procent goedkeuren. Het is immers een
bekend feit, dat kardinaal Eugenio Pacelli
de rechterhand van den overleden kerkvorst
is geweest en dat hij hem bij zijn belang
rijken arbeid tot grooten steun was.
Pius XI heeft er steeds naar gestreefd
den vrede te bevorderen en velen onzer zal
nog zijn bewogen stem in de ooren klinken,
toen hij in de dreigende September-dagên
van het afgeloopen jaar de luisteraars in
gansch de wereld toesprak.
De staatssecretaris kardinaal Pacelli die
gisteren, juist op zijn verjaardag, tot Paus
werd gekozen, heeft als naam dien van
Pius Xn aangenomen. Dat is geen toevaJ.
Wij schreven reeds, dat de nieuwe Paus
bekend staat als een priester die het beleid
van zijn grooten voorganger naar de mate
zijner krachten en van ganscher harte
steunde. Ongetwijfeld heeft hij met de
keuze van zijn nieuwen naam willen doen
uitkomen, dat in het beleid van den Heiligen
Stoel geen principieele wijzigingen zullen
worden gebracht.
Dit verzekert Paus Pius XH, naast den
jubel zijner geloofsgenooten, ook van de
instemming van alle weldenkende geestelijk
anders georiënteerden. De vredesarbeid van
den ontslapen kerkvorst had de instemming
van allen voor wien de groote geestelijke en
menschelijke waarden hun beteekenis nog
niet hebben verloren. En daarom hebben de
hoogste Roomsch-Katholieke autoriteiten
met de verkiezing van den staatssecretaris
Pacelli, der wereld een grooten dienst be
wezen deze benoeming zal in ruimen
kring weerklank vinden en wij verwachten
er heilzame gevolgen van.
e <P
Dat deze benoeming echter onder de aan
hangers van een totalitair regeerings-
systeem geen onverdeelde instemming zal
ontmoeten (om het voorzichtig te zeggen),
is duidelijk voor ieder die zich herinnert
hoe scherp bijv. de Duitsche pers den vroe-
geren kardinaal-staatssecretaris heeft aan
gevallen dat het officieele Duitschland ook
den overleden Paus niet vriendelijk ge
zind was, is wel gebleken uit de perscom
mentaren bij diens dood. En daar verwacht
mag wórden dat Pius XII het beleid van
Pius XI tot het zijne zal maken, ligt het
voor de hand dat zijn verkiezing niet toe
gejuicht zal worden door de tegenstanders
van zjjn voorganger.
Men moge dit betreuren, er staat echter
tegenover dat de verkiezing van gisteren
allen die gelooven in de heiligheid van het
leven, een hart onder den riem heeft gesto
ken. Er was bange verwachting rond de
verkiezing van den nieuwen Pausook
in met-Katholieke kringen. De uitslag is
echter boven verwachting t
De eerste publieke daad van Pius XH,
Pius XII heeft kardinaal Copello ge
machtigd Argentinië te doen weten, dat hij
zich op het oogenblik van zijn verheffing
tot Paus met groote ontroering Buenos
Aires en de Argentijnsche republiek her
innerde, aan welk land hij zijn grooten en
innigen zegen zendt. Dit gebaar heeft een
groote strekking, aangezien het het eerste
publieke gebaar van den nieuwen Paus is
en tot Argentinië is gericht.
Voor het eerst sedert 218 jaar zal thans
weder een te Rome geboren kardinaal den
tiaar dragen.
De laatste Romeinsche Paus was kardi
naal Conti, die in 1721 gekozen werd en
toen den naam aannam van Innocen-
tius xm.
Levensbeschrijving van den nieuwen
Paus.
Eugenius Pacelli, die als Pius XII den
stoel van Petrus zal bestijgen, werd te
Rome op 2 Maart 1876 geboren uit een fa
milie van juristen. Zijn vader was deken
van de consistorie-advocaten, zijn broer
Francesco voerde namens Paus Pius XI de
onderhandelingen met den fascistischen
staat omtrent de Romeinsche kwestie en
hetconcordaat en was bij de onderteeke-
ning op 11 Februari 1929 aanwezig. Deze
broer werd later de rechtskundige advi
seur van den Vaticaanschen staat, in wel
ke functie hij na zijn dood werd opgevolgd
door zijn zoon Carlo.
Eugenius Pacelli ontving zijn weten
schappelijke opleiding op het Collegio Ca-
pranica te Rome en op het Seminario Ro
mano, waar hij als een uitstekend student
uitmuntte, vooral in de rechten en in de
diplomatische wetenschap. Na zijn pries
terwijding werd hij reeds spoedig minutant
op de congregatie der buitengewone ker
kelijke aangelegenheden. Zijn geheele car
rière maakte hij verder op de staatssecre-
tarie, terwijl hij ondertusschen nog les gaf
aan de Pauselijke academie voor adelgke
geestelijken. Onder den lateren Paus Be-
nedictus XV, Giacomo della Chlesa, toen
substituut aan de Pauselijke staatssecre-
tarie, werkte hij als ondersecretaris en
werd later tot pro-secretaris benoemd.
In 1917, toen de post van nuntius te
Muenchen door het heengaan van den la-
teren kardinaal Frühwirth leegkwam, werd
hij daar als nuntius benoemd en ontving
uit de handen van den Paus BenedictusXV
de bisschopswijding.
In deze functie werkte hij veel voor het
uitwisselen van de krijgsgevangenen en
voor de oorlogsslachtoffers. De 29e Juni
1917 had hij zijn eerste ontmoeting met
den Duitschen keizer en hij speelde een
groote rol in de vredespogingen van den
Paus in dat jaar.
In 1918, op het einde van den oorlog,
was hij een van de weinigen van het corps
diplomatique, die in Duitschland achter
bleven.
Zijn groote taak was het voorbereiden
van een nieuw concordaat, dat het oude
van 1817 moest vervangen. Ondanks veel
oppositie slaagde hij erin dit concordaat
in 1924 tot stand te brengen. Ondertus
schen was hij in 1920 benoemd tot nuntius
te Berlijn, waar hij ook het concordaat
met het Duitsche rijk tot stand bracht.
In het concistorie van 16 Dec. 1929 werd
hij door Pius XI tot kardinaal benoemd en
volgde kardinaal Pietro Gasparri als
staats-secretaris op in het jaar 1930, ter
wijl hij een paar maanden later werd be
noemd tot aartspriester van de aartsbasi
liek Sint Pieter.
In zijn functie van staatssecretaris kwam
hij voor moeilijke waagstukken de kwes
tie van Malta tusschen de bisschoppen en
de Engelsche regeering, de eerste geloofs
vervolging in Spanje. In 1931 wist hij de
moeilijkheden over de katholieke actie tus
schen kerk en Italiaansche regeering in
der minne te schikken. In 1933 en latere
jaren volgden, ondanks het concordaat
tusschen het Derde Rijk en de kerk, de
moeilijkheden tusschen het Vaticaan en de
Duitsche regeering.
Het groote vertrouwen, dat Pius XI in
hem stelde, bleek duidelijk uit de gewich
tige zendingen, welke de Paus hem op
droeg. In 1934 was hij Pauselijk legaat op
het internationaal eucharistisch congres te
Buenos Aires en in 1935 te Lotirdes. In
1936 maakte hij een lange reis door de
Vereenigde Staten, waar o.a. zijn rede voor
de algemeene Amerikaansche persvereeni-
ging een grooten indruk maakte. In 1937
nam hij namens den Paus deel aan de
groote feestelijkheden van de inwijding der
basiliek ter eere van de H. Theresia te
Lisieux, waar wederom zijn groote en
schitterende redevoeringen den weg open
den voor een betere verhouding tusschen
kerk en Fransche regeering. In 1938 was
hij nog eens Pauselijk legaat op het inter
nationale eucharistisch congres te Boeda
pest.
Pius Xn is de 262ste Paus.
Ook in Nederland, evenals in vele andere
landen, is de keuze van den nieuwen Paus
in verschillende plaatsen met vreugde be-
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Qejieurlewtsscw
iinn eSew glcagg
Kardinaal Pacelle tot Paus gekozen
hij heeft den naam Pius XII aangeno
men. (Pag. 1, eerste blad),
Pius XH een goede keuze.
(Kort commentaar);
De Arabische eischen inzake Palestina
zullen voor de Britsche regeering on
aanvaardbaar blijken. (Buitenland)1
ZIE VERDER EVENTUEEL
IAATSTE BERICHTEN.
Juist in overgangs-jas-
sen zijn er nu van die
echte sportieve en toch
zeer chique modellen, die
U zoo uitstekend zouden
kleden.
Royale fijne tweed-jassen
(met of zonder ceintuur).
Die moet U beslist vóór
alles eens komen zien.
Bovendien is iedere jas
volkomen waterdicht.
Prijzen welke U graag
voor een aparte jas wil
besteden
19.75, 23.50, 35.75, 29.75.
Herenmodehuis
Walstraat32
groet. Van de O.L. Vrouwekerk te Vlissin-
gen wappert de nationale vl'ag met pause
lijken wimpel.
Radiorede van Z. H. Paus Pius XII.
Vanmiddag te negen minuten over twaalf
(Italiaanschen tijd) sprak Z.H. Paus Pius
XH zijn eerste boodschap tot het geheele
Katholieke volk uit voor de radio.
De Heilige Vader sprak vier en een halve
minuut, waarna hij zijn zegen gaf. Hij hield
een hartstochtelijk pleidooi voor den vrede
tusschen alle landen, alsmede rechtvaar
digheid, liefde en eensgezindheid. Hij bad,
zei hij, dat alle volken mogen komen tot
welvaart en vooruitgang in de beschaving.
De Paus sprak met een heldere, duidelijke
stem. Na den Pauselijken zegen werd een
korte Latijnsche hymne gezongen.
EEN BESCHEIDEN JUBILARIS.
Wij zullen den meesten onzer lezers niet
meer behoeven te vertellen wie boven
staande figuur is.
Wat zij echter niet zullen weten, is het
feit dat het gisteren 25 jaar geleden was
dat de heer A. O. F. W. C. Gasinjet hier
ter stede tot Commissaris van Politie werd
benoemd.
De heer Gasinjet houdt er niet van, ge
huldigd te worden en daarom heeft hij ge
poogd den dag van zijn jubileum ono_pval-
