EERSTE BLAD 77e JAARGANG - NUMMER 28 DONDERDAG 2 FEBRUARI 1939 De „Orzel" aan de Poolsche marine overgedragen UIT DE PROVINCIE abonnementsprijs Voor alle gemeenten op Walcheren en waar agent schappen gevestigd zijn 2.20 per kwartaal of 17 cent per week. Franco per post ƒ2.50. Voor het buitenland neme men een abonnement op het postkantoor zijner woon plaats. Afzonderlijke nummers 5 cent per stuk. Vlissingsche Courant UITGAVEFIRMA F. VAN DE VELDE Jr., WALSTR. 58-60, VLISSINGEN - TEL. 10 - GIRO 66287 ADVERTENTIEPRU S Van 1—5 regels 1.25, iedere regel meer 25 cent Brj abonnement speciale prgs. Reclames 50 cent per regel Kleine adver tenties van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent (max. 10 regels). Bij driemaal plaatsing wordt tweemaal berekend Alles bij vooruitbetaling. VERSCHIJNT DAGELIJKS, UITGEZONDERD OP ZONDAG EN ALG. ERKENDE CHR. FEESTDAGEN AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBL1CITE1TSW AARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIüINCi „DE N E I) ERl. A N DSC H E I) A (i B I. A 1) PE RS" De eerste in Nederland gebouwde Poolsche onderzeeboot Zooals wtf reeds eerder hebben medege deeld, is de voor Poolsche rekening bij de jj.V. Kon. Mij. „De Schelde" alhier ge bouwde onderzee-boot „Orzel" geheel ge reed. Het schip is vandaag aan de op drachtgevers overgedragen en had hiertoe ligplaats gekregen aan de Houtkade tegen over het dok van „De Scheide Pater Hofmann heeft hedenmorgen in de Onze Lieve Vrouwe Kerk aan den Singel voor de bemanning een Heilige Mis opge dragen. Te circa half elf arriveerden de genoo- digden bij de gemeerd liggende onderzee boot. Officieele belangstelling. Voor de plechtigheid van de overdracht bestond groote officieele belangstelling. Zoo merkten wij o.m. den Poolschen gezant op dr. W. Babinski, commandant E. Szystow- ski, den president der afname-commissie, commandant S. Bukowski, president van de commissie van toezicht op den bouw, commandant H. Koczkowski, commandant van de „Orzel" en de heeren M. Niemirski, J. Chodakowski, A. Piasecki, T. Jekiel, F. Roszak. Voor de Nederlandsehe Marine was vice- admiraal. A. Vos aanwezig en kapitein ter Zee H. J. van der Stad, commandant der Maritieme Middelen te Vlissingen, die te vens Schout bij Nacht H. Jolles vertegen woordigde. Voorts de chef van den mijnen- dienst kapitein-luitenant ter Zee A. M. Hekking, de luitenants ter Zee le kl. mr. dr. J. H. Zeeman, K. van Dongen (com mandant van de O 19), A. M. Valkenburg, E. H. Vorster en de officier M.S.D. le kl. A. A. Looyen. Voor „De Schelde" waren aanwezig de directeuren ir. H. C. Wesseling en A. Smit, h\ H. W. van Tijen, ir. H. E. Jaeger (die den bouw geleid heeft) en de technici de heeren E. Niemeyer, B. B. Louis, E. G. Vader, E. N. Tjebbes, J. A Gijzels, L. Daane, K. B. de Kat en H. N. Vrind. Van Nederlandsehe zijde gaven voorts van hun belangstelling blijk de garni zoenscommandant. majoor W. C. Th. Haar man, kapitein mr. P. M. W. J. van der Slikke, de commissaris van politie de heer A. O. F. W. C. Gasinjet, de directèur van de Rolterdamsche Droogdok Maatschappij ir. A. Knape en de directeur van de Nederland sehe Vereenigde Scheepsbouw bureaux ir. M. F, Gunning. De overdracht. Nadat de aanwezigen zich aan dek eenl- gen tijd met elkaar hadden onderhouden, wijdde pastoor Hofmann de vlag van de „Orzel", waarna ir. H. C. Wesseling, di recteur van „De Schelde" er in een korte rede op wees dat het moment van de over dracht thans gekomen was. .Hij herinnerde aan de vele moeilijkheden die bij den bouw moesten worden overwonnen, doch ook aan de medewerking die van de bouwcommissie steeds is ondervonden en waaraan spr. met dankbaarheid terugdenkt. Vervolgens ver zocht spr. het schip te willen overnemen. Hierna nam de gezant van Polen de heer W. Babinski het woord die er op wees dat de plechtigheid van vandaag het laatste bedrijf beteekent van den arbeid, noodig om een nieuwe eenheid voor de Poolsche marine te vervaardigen. Dit schip is de vrucht Van de samenwerking tusschen we tenschap, techniek en arbeid van Polen en Nederland. Spr. gaf uitdrukking aan zijn bewonde ring voor de directie en het personeel van de werf „De Schelde" voor dit prachtige stuk werk en dankte de Nederlandsehe ma rine-autoriteiten voor hun doeltreffende hulp. Spr. sprak de hoop uit dat deze mooie onderzeeboot „Orzel" de glorie en de trots van de Poolsche marine zal worden, om aldus te eindigen l^eve de vriendschappelijke samenwer king tusschen Polen en Nederland Vervolgens werd nog het woord gevoerd door vice-admiraal A. Vos, die uiting gaf aan de vriendschappelijke gevoelens van de Nederlandsehe Marine en die de opvarenden een goede reis toewenschte. Het groote moment was toen aangebro ken. Fluitsignalen klonken, het saluut werd gebracht en langzaam werd aan den achtermast de Poolsche vlag geheschen. Boven de brug wapperde de wimpel en aan den boeg verscheen de „geus". Tenslotte sprak commandant Koczkowski °<en korte rede uit, waarin hij dank' bracht voor de vriendelijke woorden en de goede wenschen der 3 sprekers. De plechtigheid was hiermede ten einde en de genoodigden vereenigden zich nog korten tijd in het inwendige van den onder zeeër, waar de temperatuur heel wat be haaglijker was dan buiten...... Het schip. De hoofdafmetingen van dit oorlogsschip zijn als volgtlengte 84,00 Meter, breed te 6.70 Meter, holte 6,36 Meter, terwijl de „Washington"-waterverplaatsing 1000 ton bedraagt. In het centraal station bevinden zich de verschillende inrichtingen voor de navigatie bij onderwater-vaart. Door een waterdicht toegangsluik voert een trap in de centrale naar den commandotoren waar de navi- gatie-instrumenten zijn opgesteld alsmede de afvuur-inrichtingen voor de torpedobui zen een trap voert van den toren naar de overdekte commandobrug. In de machinekamers zijn, behalve tal rijke hulpmachin.es. twee compressorlooze tweetact Schelde-Sulzer dieselmachines van 2200 rempaardekrachten opgesteld, die brj ongeveer 450 toeren de „Orzel" boven water een snelheid van ca. 19 knoopen zul len geven. Voor de voortbeweging onder water zijn in het compartiment achter de machineka mer twee hoofd-electromotoren opgesteld die elk een vermogen van 500 paardekrach- ten bezitten. Voor en achter zijn vaste torpedobuizen aangebracht en op het dek een kanon van 105 mm en dektorpedobuizen het schip kan tot op groote diepte duiken. In de hulpcentrale zijn verschillende ma chines opgesteld. Tevens bevindt zich hier de radiohut. In deze afdeeling vindt men voorts een kombuis met electrisch fornuis met braadoven, electrische kookketels en electrischen bakkersoven. Uitreiking van diploma's aan helpsters in het Chr. ziekenhuis „Bethesda" in t\jd van nood. Gisteravond had in het Chr. ziekenhuis „Bethesda" een bijzondere plechtigheid plaats. Aan 14 dames werd nl. een diploma uit gereikt als bewijs, dat zij ten overstaan van de doktoren A. Staverman, J. J. Wol- ters en A. E. Lacomblé een met goed ge volg door de directrice van „Bethesda", Zr. Müller, afgenomen examen hebben afgelegd in practische verpleegkunde, en in tijd van nood kunnen worden toegelaten als help sters in voornoemd ziekenhuis. Gedurende 3 maanden hebben deze da mes regelmatig een theoretischen en prac tische» cursus in ziekenhuisverpleging in „Bethesda" gevolgd. In een bijeenkomst met het bestuur van „Bethesda", de doktoren Staverman, Wol- ters en Lacomblé, de directrice en verschil lende zusters, vond de overhandiging der diploma's plaats. De voorzitter, ds. D. J. Vossers, opende het samenzijn en heette alle aanwezigen welkom. Spr. was dankbaar dat ruim 20 dames aan den toenmaals gedanen oproep gehoor hebben gegeven. Met groote dank baarheid ziet het bestuur terug op den tijd, dat de dames hun opleiding hebben ge volgd. Alles is uitstekend verloopen en met groot genoegen heeft het bestuur „Bethes da" beschikbaar gesteld. Hierna nam dr. A. Staverman het woord, die herinnerde aan den oproep der regee ring in den zomer van het vorig jaar en de daarop gevolgde vergadering op het stad huis. Hieruit is deze cursus ontstaan en het bestuur van „Bethesda" stelde deze stichting voor de opleiding beschikbaar. Spr. noemde het gedane werk van zeer groot gewicht. Moge de Almachtige ver hoeden dat ons land in een oorlog betrok ken wordt. Mocht deze ramp ons echter overkomen, dan zal Zeeland een groot ge tal gewonden moeten verzorgen, die hoofd zakelijk in Vlissingen zullen worden onder gebracht. „Bethesda" heeft niet geaarzeld aan den dringenden wensch der regeering gevolg te geven om een aantal jonge vrouwen als helpsters op te leiden. De eerste bijeenkomst in Juli 1938 werd bijgewoond door 40 a 50 dames de cursus werd in October 1938 begonnen met 24 deelneemsters met den cursus zijn thans 14 dames klaar, terwijl deze nog met 6 da mes wordt voortgezet. Veertien dames hebben dus doorgezet tot het eind, onder leiding van de directrice en de medici Lacomblé en Wolters, en hebben gistermiddag met goed gevolg examen af gelegd. Allen hebben hun taak met ernst opge vat, en spr heeft hiervoor niets dan lof. Zonder eenige aarzeling kan spr. zeggen, dat alle 14 deelneemsters bekwaam zijn om in tijd van nood in „Bethesda" te kunnen helpen en hij wensch te hen hiermede geluk. Spr. wees op het groote belang van dit werk. De geslaagden zqn de eerste groep in Zeeland, wellicht in geheel Nederland, clie nu bekwaam zijn om. in tijden van oor log in een ziekenhuis de gewonden te ver zorgen. Spr. gelooft niet, dat in ons land nog' ergens zulk een organisatie op dit ge bied bestaat. Dr. Staverman wees er verder op, dat de cursisten uitsluitend zijn opgeleid voor helpster in „Bethesda". Zij zgn nu met den gang- van zaken in dit ziekenhuis volkomen op de hoogte en het bestuur weet dat het in tijd van nood op een staf van jonge vrouwen kan rekenen. Als helpsters zijn zij nu de rechterhand der zusters. Om het geleerde niet te vergeten dienen zij echter eens per week zich nog practisch in het ziekenhuis te oefenen. Spr. bracht vervolgens hulde aan de ge weldige toewijding van dé directrice, Zr. Müller, waardoor in de eerste plaats deze cursus zoo goed geslaagd is. Het werk der directrice is pionierswerk geweest, want hij velen bestaan nog bezwaren om leeken voor dit werk op te leiden. „Bethesda" is dan ook het eerste ziekenhuis, dat hier voor werd opengesteld. Spr. was dankbaar voor den goeden geest, die steeds tijdens de lessen heeft geheerscht. Verder bracht spr. dank aan de hoofd en andere verpleegsters voor de hulp aan de cursisten verleend, en niet in de laatste plaats aan het „proefkonijntje" van dezen middag, Zr. Wagenaar, die bij liet examen een lijdensweg heeft doorgemaakt. (Ap plaus). Ds. Vossers brachtdank aan dr. Staver man, op wiens initiatief dit werk is begon nen. Hij is de geestelijke vader van dezen cursus. Spr. dankte eveneens de directrice, die zich voor de volle 100 gegeven heeft. Ondanks de bezwaren, die er aan verbonden waren, heeft zij dit werk met volle toewij ding verricht. Ook dankte spr. de doktoren Lacomblé en Wolters, die vele uren voor dezen cursus hebben opgeofferd. Spr. wenschte de geslaagde dames geluk met het bereikte resultaat en hoopte dat het oorlogsgevaar verre van onze grenzen mag blijven, doch ook bij eventueele plaat selijke rampen of onheilen kan een beroep op de helpsters gedaan worden. Hierna reikte ds. Vossers aan de navol gende dames het diploma uit: Mevr, G. van BerkZondag, mevr. P. L. DekkerHar der, mevr. Hertsteinden Hartog, mevr. LacombléDunnewolt, mevr. A. E. Pries tervan de. Sande, mej. L. van der Endt, mej. A. Harder, mej. A. J. Harder, mej. J. van der Meer, mej. G. de Noo, mej. N. D. Theunissen en mej. T. Zwaai, allen te Vlis- sing mej. N. van de Putte en mej. C. Wis se, beiden te Souburg. Mevr. Hertstein dankte tenslotte de dok toren Staverman, Lacomblé en Wolters voor hun toewijding, ds. Vossers voor de tot de cursisten gesproken woorden, en de directrice, hoofd- en overige verpleegsters voor de haar verleende hulp, terwijl de di- rictrice, hoofdverpleegster Zr. Blok en het „proefkonijntje" onder applaus een souve nir werd aangeboden. Nadat dr. Staverman nog had medege deeld dat met ingang van 1 Maart een nieuwe cursus zal worden begonnen, waar toe gegadigden zich kunnen aanmelden bij den secretaris, den heer F. van de Velde, Walstraat 60, werd het officieele gedeelte besloten en bleef men nog eenigen tijd ge zellig bijeen. Twee liberalen verlaten den Kaad. Naar wij vernemen zullen wethouder W. Anker Sr. en de heer J. C. Paap die mo menteel namens de liberale staatspartij zitting hebben in den gemeenteraad, na de a.s. verkiezingen hierin niet meer terug- keeren. Op het oogenblik zijn besprekingen gaan de teneinde te komen tot een combineering van de lijsten van de liberale staatspartij en de vrijz. democraten. Wanneer dit in derdaad zal geschieden, zal de lijst er hoogstwaarschijnlijk als volgt uitzien: 1. H. B. J. Knoop (lib.), 2. A. Korteweg (v.d.), 3. J. L. Verhagen (lib.), 4. J. de Wilde (v.d.), 5. W. Anker Jr. (lib), 6. J. M. van Linschoten (v.d.) De verjaardag van Prinses Beatrix. De secretaris der buurt vereeniging Coosje Buskenstraat enz. schrijft ons o.m.: Onze buurtvereeniging heeft den eersten verjaardag van onze kleine Prinses Beatrix gemeend niet beter te kunnen vieren dan met een feestmiddagje te geven aan de kinderen harer leden. Tegen 3 uur waren er een tachtig van 3 tot en met 13 jaar vereenigd in de gymnastiekzaal der U.L.O. scholen en vonden daar opgesteldde poppenkast en daarvoor een tafeltje met de noodige ingrediënten en hulpmiddelen van den goochelaar. Want om de kinderen op een gezellige manier bezig te houden, had het bestuur den professor Hassan Ben Ali geëngageerd. En al had het bestuur niet geweten, dat genoemde professor van alle markten thuis is, dan zouden de glundere gezichten, de groote luidruchtig heid, die op sommige oogenblikken plaats maakte voor diepe stilte, het wel duidelijk gemaakt hebben, dat niet veel personen het den professor verbeteren. Voor de pauze deed hij ook nog eenige debutantjes optreden, waarender een van ongeveer 2 jaar, die het aardig deden en naar het illustre voorbeeld van Jacob Hamel allen een belooning kregen. De heeren Schout, w.n. voorzitter van den Bond van Buurt- vereenigingen en de wethouder van Onder wijs, de heer W. P. Edelman, waren vol lof over dezen middag en hebben ieder voor zich daaraan uiting gegeven in een speechje tot de kinderen. Was het 's middags de beurt der kinde ren geweest, 's avonds kwamen de ouderen aan bod. Het bestuur had, in verband met den verjaardag der kleine Prinses, de jaar vergadering voor dezen avond uitgeschre ven. Bij de opening deelde de voorzitter, de heer Jac. de Visser mee, dat deze ver gadering gesplitst zou worden in een ern stig, zakelijk deel en een feestelijk gedeel te. In het eerste deel werden voor de ge heel gevulde zaal der sociëteit Unitas de vereenigingszaken behandeld als notulen, jaarverslagen van secretaris en penning meester en verkiezingen. Na afloop daar van werd een korte pauze gehouden, waarna de voorzitter prof. Hassan Ben Ali bij de feestgenooten inleidde. Had deze reeds 's middags bij de kinderen veel suc ces geoogst, hetgeen hij presteerde, daarbij evenals 's middags begeleid door den heer Adriaanse bleek niet minder in te slaan bij de volwassenen. Sterk heeft de lever geschud bij de prestaties van een koortje, gevormd uit eenige aanwezigen, dat bekende liedjes ten gehoore bracht, waarbij niet alleen de keel iets presteerde, maar waaraan armen en beenen ook meewerkten. Het was dan ook onder algemeen applaus, dat de voorzitter den „professor" met zijn begeleider dankte voor het opvroolijken van dezen avond en dat hij hem veel succes toewenschte in zijn „vak". Het nieuws van den dag in beeld. Fofo'i in onze Tijdinghal. Op den eersten verjaardag van Prinses Beatrix vertoonde H.M. de Koningin en het Prinselijk paar zich Dinsdagmorgen voor een der vensters van het Koninklijk Paleis aan het Noordeinde te Den Haag. De kleine jarige die op de armen van Haar vader zat, werd door het publiek har telijk toegejuicht. In het paleis bestond ge legenheid tot het teekenen van de f elicit a- tieregïsters. Te Schiedam is Dinsdag de voor de Ne derlandsehe marine bestemde onderzeeboot- mrjnenlegger O 20 te water gelaten. In de klokkengieterij te Heiligerlee is men thans bezig met het opstellen van een klokkenspel, bestemd voor het Nederïandsch paviljoen op de wereldtentoonstelling in Amerika. Schaakwedstrijden. Gisteravond vond alhier een competitie wedstrijd plaats van het le en 2e achttal van de Arbeiders Schaakclub tegen de schaakclub Koudekerke en het 2e achttal van de Vlissingsche Schaakclub. De uitslagen waren als volgt Vlissingsche Arbeiders Schaakclub H. Schaakclub I. 1. H. BoelhouwersJ. Egeraat 01 2. D. SchouteN. Mesker 01 3. H. BattenJ. de Kok afgebr. 4. F. DeseinJ. v. d. Valk 01 5. P. HaccauJ. Kwant 10 6. H. KnippersJ. v. Iren 01 7. P. WeelandJ. de Groene 01 8. P. de Bakker—K. Kolster 1—0 2—5 Schaakclub Arbeiders Koudekerke. Schaakclub II. 1. J. de LangeJ. Gunter 01 2. A. v. d. HeidenA. Hillen 10 3. J. WielemakerA. Boer y2y2 4. A. MarinissenG. v. Zweeden 01 5. D. BommeljéJ. Ardewijn O-Ll 6. C. RijnierseJ. van Wijnen 01 7. W. v. d. HeidenH. v. Seijen 10 8. A. MoensJ. v. d. Linden 01 2%5% Vlissingsch Scheepvaartnieuws. Aangekomen: „Oranje Nassau" van Harwich (verwacht). Om te bunkeren: Nederland sehe motorschepen „Fivel" en „Vledder- veen" van AntwerpenItaliaansch s.s „Vittorio Veneto" van Genua„Capaci- tas" van BremenJoego-Slavisch s.s. „Vojvcdaputnik" van AntwerpenNeder ïandsch m.s. „Almkerk" van Antwerpen Zweedscli motorschip „W. R. Lundgren" van zee Nederïandsch m.s. „Novatie" van Gravelines„Wea" van Londen naa- Duisburg „Catharina" van Antwerpen. Vertrokken„Prinses Juliana" nar Harwich„Vledderveen" naar Dover „Fivel" naar Fremington„Vittorio Ve- Dit nummer bestaat uit 2 bladen Selicuvleeiïsseii tien dea» dreg De „OrzeP' is overgedragen. (Pag. 1, eerste blad). Gaat Amerika oorlogsmateriaal uit voeren naar „bedreigde onafhankelijke staten" (Buitenland De voorzitter van den Kon. Ned, Mid denstandsbond, de heer E. G. Schuer- man is gisteren overleden. (Binnenland) Een nota van Minister Goseling over de zaak Oss. (Binnenland). ZIE VERDEK EVENTUEEL LAATSTE BERICHTEN" neto" naar Bremen„Capacitas" naar Genua„Almkerk" naar Bombay„W. R. Lundgren" naar Tampico„Vojvoda- putnik" naar Boston„Novatie" naar Antwerpen„Catharina" naar Londen. Examens in de typografie. Ieder jaar worden door de examen-com missies in de 34 districten voor de typogra fie de examenproefstukken aan de Centrale commissie opgezonden. Deze beoordeelt dan de werkstukken en aan 5 zetters en 2 drukkers, die het beste examen aflegden, wordt door het Gerrit Jan Thieme-fonds een bewijs van bijzondere bekwaamheid en een prijs toegekend. Onder de 7 beste ge slaagden in 1938 behoorde dc leerling J. L. Knuijt, werkzaam als zetter brj de firma F. van de Velde Jr., alhier. Doktersassistentie verzocht. Gisteravond plm. 11 uur hebben dr. Det- mar en een inspecteur van politie zich op de reede alhier aan boord begeven van het Italiaansche s.s. „Citta di Bergamo", dat op weg was van Antwerpen naar Algerië. Het bleek dat de kapitein influenza had. Het schip zou waarschijnlijk vanmiddag de reis vervolgen. De zieke kon aan boord blijven. DE ZEEUWSCHE STRANDEN EN DUINEN. Voorioopig behoeven vrij geen vrees te koesteren. Voordracht ir. J. P. Walland in het Zeeuwsch Genootschap der Weten schappen. In de Woensdagavond gehouden gewone vergadering van het Zeeuwsch Genoot schap der Wetenschappen heeft ir. J. P. Walland, Middelburg, een voordracht ge houden over de Zeeuwsehe strand- en dui- nenkust. De vragen die daarbij voor den belangstellenden Zeeuw opdoemen, zijn in hoofdzaak deze hoe zijn die duinen ont staan, hoe wijzigt zich de toestand, hoe worden zij in stand gehouden, waartoe dienen de steenen hoefden aan het strand, en, meest beangstigende vraag van alis het voortbestaan van de in Zeeland veelal zoo smalle duinenstrook langs onze kusten wel verzekerd? Spr. ving aan met een uiteenzetting te geven van de termen laagwaterlijn, hoog- waterlijn, het daartusschen gelegen natte strand en het boven laatstgenoemde ge legen droge strand, eindigende in den duinvoet, die weer in de eigenlijke duinen overgaat. Voor het strand loopen de getijstroömen, bij Walcherens Noordwestkust hoofdzake lijk Noordoost (vloedstroom) en Zuidwest (ebstroom) gericht. De stroomsnelheid van de eerste is ongeveer 2.7 kmfh, van de laatste 2 km/h. Deze stroomen zijn te zwak om in beduidende mate zand van den oever los te scheuren. Bovendien zijn ze tegengesteld van richting. De aanrollende golven deponeeren het meegevoerde zand op het strand, de af vloeiende golven nemen er van mee. Het natte strand ontstaat door deze zandaanvoerende werking der aanrollende golvende vorm van dit natte strand wordt bepaald door de golfbeweging die er op en de geldstroom die er over henen plaats vindt. De helling van het natte strand is als regel, in Zeeland, 1 45 tot 1 50. Met een verschil tusschen hoog-

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1939 | | pagina 1