iBtS fWSS V06R 8
NOOTJES
Officieele opening van het hernieuwde gasthuis
te Middelburg
Het K.L.M.-vliegtuig „Reiger", dat op
weg is naar Zuid-Afrika, heeft vanmorgen
om 6.23 (Ned. tyd) Cairo verlaten met
toestemming naar Wadi Haifa.
v
Het schoolmelkcomité in Amsterdam is
met de werkzaamheden thans zoover gevor
derd, dat tegen het einde van Januari een
eerste proef met het verstrekken van melk
aan schoolgaande kinderen kan worden ge
nomen. Deze proef strekt zich uit over 8
10.000 kinderen. Wanneer de proef slaagt
mag worden verwacht dat de melkverstrek-
king over alle Amsterdamsche scholen
wordt uitgebreid.
De heer mr. A. J. W. N. Stokvis, lid van
den Arnhem schen gemeenteraad, benoemd
tot kantonrechter te Terneuzen, heeft
Woensdag officieel afscheid genomen van
zyn functie van kantonrechter-plaatsver-
vanger te Arnhem.
De centrale jeugdcommissie van de Ko
ninklijke Nederlandsche Vereeniging voor
Luchtvaart heeft thans de toeschikking
gekregen over de onlangs vervaardigde
film „Luchtvaartopleiding in Nederland".
De jaarlijksche algemeene vergadering
van den bond van scholen voor neutraal
bijzonder onderwijs in Nederland zal dit
jaar gehouden worden op Vrijdag 23 De
cember in hotel Noord-Brabant te Utrecht.
De Valera heeft gistermiddag in den
Ierschen Dail verklaard, dat de titels van
den koning, zooals zij voorkomen op de
geloofsbrieven van de diplomatieke verte
genwoordigers van Eire bij vreemde mo
gendheden, wat Ierland betreft geen con-
stitutioneele beteekenis hebben.
Vandaag zou de Fransche Staatscou
rant een decreet van den minister van fi
nanciën bevatten, waarin wcirdt medege
deeld, dat Leon Jouhaux, secretaris-gene
raal van de C.G.T., wordt ontslagen als lid
van den raad van beheer van de Fransche
Bank.
Franz Winkler, de vroegere Oostenrijk-
sche vice-kanselier in het eerste kabinet
Dollfuss, is op last van den gouwleider
Bllrckel uit de nationaal-socialistische
partij verwijderd.
GRENSKANTOREN IN ZEEUWSCH-
VLAANDEREN.
Op langere openingstijden aangedrongen.
De K.N.A.C. heeft zich tot den Minister
van Financiën gewend met het verzoek
enkele douane-kantoren langs de Belgische
grens langer geopend te doen blijven en
tevens overleg te willen plegen met de
Belgische douane-administratie opdat ook
de correspondeerende Belgische grenskan-
toren op de overeenkomstige tijden geopend
zullen zijn.
In Zeeuwsch-Vlaander en, dat in het bij
zonder op het verkeer per as is aangewe
zen, wordt uiteraard het ongerief, veroor
zaakt door de vroege sluiting der grens-
kantoren voortdurend sterker gevoeld. Men
wordt daardoor soms genoodzaakt zeer
groote omwegen tê mr.ken, voor zoover
men niet des nachts opgesloten zit tus-
schen de Schelde eenerzijds, wanneer de
laatste pont is vertrokken en de Belgische
grens anderzijds.
De kantoren, die naar de meening van
de K.N.A.C. het eerst voor langere ope
ningstijden in aanmerking komen en waar
op zij dan ook-thans de aandacht van den
Minister heeft gevestigd, zijn Sluis
(Schapenbrug), Sas van Gent
.(Selzate) en Kapellebrug (Kem-
z-Ke Paai).
Liquidatie van het Ned. Verbond van
Ziekenkassen.
Door de algemeene vergadering van het
Nederlandsch Verbond van Ziekenkassen
is besloten tot liquidatie van het verbond.
Aan dit verbond, waarvan ook onder
scheidene afdeelingen in Zeeland lid zijn,
is verbonden een sanatoriumfonds, hetwelk
men echter wil behouden.
Het Ned. Verbond van Ziekenkassen
heeft een tekort, hetwelk door het Sana
toriumfonds zou worden overgenomen.
De bestaande gewesten (onderdeelen van
het Ned. Verbond van Ziekenkassen) zou
den ook blyven bestaan.
Binnen korten tijd zal wederom een
algemeene vergadering, voorafgegaan door
gewestelijke vergaderingen, worden gehou
den tot consolidatie van den nieuwen toe
stand.
LEIDER EN MASSA.
Voordracht drs. J. Scheltens in het
Zeeuwsch Genootschap.
In massa wordt de mensch spontaan
en heftig. Een onzelfzuchtig lei
der, die een moedig mensch is, kan
veel voor een groote massa doen.
In de gewone vergadering van het
Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen
te Middelburg heeft drs. J. Scheltens
Woensdagavond een voordracht gehouden
over Leider en Massa.
Op allerlei gebieden aldus spr. kan
men zielkundige massaverschijnselen waar
nemen. Men ziet, dat een mensch als lid
van een groep, van een massa, anders rea
geert, anders handelt dan als individu. Ook
al is de groep samengesteld uit menschen
met zeer uiteenloopende karakters en van
zeer verschillende ontwikkeling, dan nog
PASSAGE- EN REISBUREAU
„VLISSINGEN"
Boulevard de Ruyter 40. Telef. 38
zullen ze op een geheel andere manier voe
len, denken en handelen, dan ieder op zich
zelf gedaan zou hebben. Het lijkt, alsof er
een nieuw organisme ontstaan is, met
aparte eigenschappen en een eigen karak
ter. Dit verschijnsel is zóó opvallend, dat
men zelfs spreekt van „de ziel van de mas
sa." Bij min of meer toevallig gevormde
groepen, b.v. het publiek in een bioscoop,
kan men dit uitstekend waarnemenhet
lijkt dan, of de mensch door een onbekende
kracht wordt voortgedrevenhet bewuste
handelen en denken, dat, wat men wel den
psychischen bovenbouw pleegt te noemen,
valt eenvoudig weger blijft alleen over,
wat de menschen gemeenschappelijk heb
ben. Maar dat beteekent, dat de mensch
tot een lager geestelijk niveau afdaalthy
gelykt dan, in zyn gedragingen, veel meer
op den primitieven mensch. Zyn uitingen
zijn onbewuster hij handelt zoo goed als
uitsluitend volgens zijn neigingen en hij
wil die neigingen direct bevredigd zien. Hy
wordt spontaan en heftig zijn critische zin
is hem ontvallen; hy is sterk vatbaar ge
worden voor suggestie.
Hoe kan men de massa beïnvloeden?
Hoe kan men invloed uitoefenen op de
massa? En, meer bepaald, op de primitief
geordende massa Niet door argumenten of
door verstandelijke redeneeringen. Wèl is
de massa gevoelig voor de magische kracht
van het woord, voor de leuze, de formule,
het slagwoord. De leiders van politieke
vergaderingen plegen een min of meer im
posante houding aan te nemen dat is van
meer belang, dan hun woorden angstvallig
af te wegen. Ze behoeven niet naar argu
menten te zoeken; het komt er niet zoo
zeer op aan, w&t ze zeggen, dan wel hoe ze
het zeggen. Ze kunnen het haast niet een
voudig genoeg zeggen ze moeten over
drijven, voortdurend, in steeds krachtiger
bewoordingen, herhalen. Op de impulsieve
en voor suggestie zeer vatbare massa kun
nen leiders zoo een geweldigen invloed uit
oefenen. De motieven, waardoor ze geleid
wordt, kunnen edel of gruwelijk, laf of
heldhaftig zijn de massa kan zich door
het groote aantal moedig toonen, onover
winnelijk gevoelen. Maar evenzeer kan in
de massa gemakkelijk een paniek ontstaan.
Wanneer er een gevaar dreigt aldus
Mac Dougall dan zullen enkelen der
minst moedigen angst toonen degenen,
die er niet aan zouden denken, zien die
uitdrukkingen van angst daardoor ontstaan
ook bij henzelven angstgevoelens. Den
bangen menschen, die bij hun moediger
lotgenooten angstverschijnselen waarne
men, zinkt nu de moed heelemaal in de
schoenendoor zulk een wisselwerking
worden de angstgevoelens steeds heviger,
zoodat tenslotte zelfs de moedigste mensch
zich er nauwelijks meer aan kan onttrek
ken. En bezwijkt ook die, dan .is er geen
houd'n meer aan en de paniek is er
In de massa kan de mensch tot zoo bar-
baarsche en onmenschelijke daden komen,
dat men zich moeilijk kan realiseeren, dat
ze bedreven werden door dezelfde perso
nen. op wier individueele leven niets is aan
te .merken. Alle remmen vallen weg, voor
al als het individu in de massa onbekend
kan blijven Bovendien pleegt de mensch-
in-massa zjjn verantwoordelijkheid dan
over te dragen op den leider.
Massa en leider.
Bij de meer georganiseerde groepen is er
een vaster verband tusschen den leider en
de groep. Men verlangt in de eerste plaats
initiatief van hamhij moet op ieder
oogenblik weten wat er gebeuren zal. Maar
hy moet niet door alles heen zijn wil willen
doordrijven liij moet beslissingen nemen,
die aan de meerderheid welgevallig zijn.
Van eigen voordeel moet hij kunnen afzien.
Karaktereigenschappen als eerlijkheid en
rechtvaardigheid worden door de massa
hoog aangeslagen. Hoe grooter het aantal
volgelingen van den leider, hoe minder men
twijfelt aan zijn onfeilbaarheid.
Een leider kan geweldig veel voor een
groep doen, mits hij zich op zakelijk stand
punt steltdat wil zeggen wanneer hij
alleen er naar streeft het doel van de groep
te bevorderen, zonder daarbij te letten op
eigen voordeel of nadeel. En dat nog niet
alleen ook persoonlijk succes of persoon
lijke nederlagen moet hij niet achten. Daar
voor is noodig, dat hij een moedig mensch is.
De waarnemend voorzitter, de heer H. J.
van Geuns, heeft den spreker den dank van
zijn gehoor voor deze bijzonder belangwek
kende voordracht vertolkt.
Aanwinsten, vertoond in de vergadering
van 7 December 1938 van het Zeeuwsch
Genootschap der Wetenschappen te Mid
delburg.
„Levensschetsen van Nederlandsche man
nen en vrouwen", als schoolprijs in 1802
verworven door Anthoni Buteux, geschon
ken door mevrouw C. FruinButeux te
Middelburg een borduurraam, een paar
houten weegschalen, eenlge werktuigen,
behoorende bij het vroeger geschonken
weefgetouw en een diploma uitgereikt in
1858 aan de Wed. H. Dormaar, alle ge
schonken door de erven van wijlen den
heer N. J. Dormaar te Middelburg eenige
laat Bataafscbe scherven, gevonden op het
strand bij de Oranjezon, geschonken door
den heer J. S. Lenselink te Oranjezon,
eenige fragmenten van 18e eeuwsche te
gels, geschonken door mr. dr. R. W. Graaf
van Lijnden te Koudekerke, eenige 16e
eeuwsche scherven gevonden op de Erae-
lisse-weië op N.-Beveland, geschonken
door den heer C. van der Weele te Nieu-
werkerk a/d. IJsseL
MAGGB* BOUILLONTABLETTEN
TER BEREIDING VAN
BOUILLONSOEP
MET FIJNE GRGENTE-SNIPPERS
Een tablet van 10 cent is voldoende voor
4 6 borden bouillonsoep, die uitermate
geschikt is, om als zacht-pikante soep tot
inleiding van d» maaltijd te dienen.
Bovendien kan Maggi's Bouillonsoep uitste
kend gebruikt worden voor alle doeleinden,
waar een enigszins vettere bouillon gewenst is.
Nu by gedeelten ook het voorste deel van
het geheel vernieuwde gasthuis aan het
Noordplein te Middelburg in gebruik is ge
nomen, heeft hedenmiddag de officieele
opening in tegenwoordigheid v: vele auto
riteiten en verder genoodigden plaats ge
had.
Men was daartoe samengekomen in de
vergaderzaal der Provinciale Staten aan de
Groenmarkt.
In deze bijeenkomst heeft de voorzitter
van het bestuur der Godshuizen, de heer
W. Berdenis van Berlekom, het eerst het
woord gevoerd.
Spr. heette allen welkom en zeer in het
bijzonder jhr. Quarles van Ufford „in eigen
woning".
Spr. voegde daaraan toe, dat mevrouw
Quarles van Ufford en mevrouw Fernhout
by herhaling blijk van belangstelling en
waardeering voor het ziekenhuis hebben
gegeven.
Zeer verheugd noemde spr. de tegen
woordigheid van Ged. Staten met den grif
fier en van burgemeester en wethouders
met den secretaris en de vroedschap van
Middelburg.
Spr. achtte het niet gewaagd te onder
stellen, dat het college van B. en W. en de
Raad met voldoening een horizon zien, wel
ke hoewel nog eenigszins in nevelen ge
huld, het aspect van betere financieele re
sultaten in zich schijnt te dragen.
Voorts heette spr. o.m. welkom de leden
der interdepartementale ziekenhuiscom
missie die met hun voorzitter mr. dr. K. J.
Frederiks, aanwezig waren en met wie men
drie jaar zakelijk en welwillend heeft sa
mengewerkt.
Spr. heeft het Gasthuis leeren kennen
als een instelling, voortreffelyk geleid en
door de bevolking in hooge mate gewaar
deerd. De eenige vlek, die erop kleefde, was
er een van financieelen aard. De steeds
voortschrydende evolutie der wetenschap
stelde nieuwe en hooge eischen en zelfs bij
bescheiden toepassing daarvan bleek het
niet mogeiyk de kosten hiervan uit de op
brengst te dekken. Gevolg stijgende te
korten.
De talrijke bezuinigingsmaatregelen ga
ven geen effect van doorslaande beteeke
nis. Een der eerste experts op dit gebied,
de heer H. A. F. Königs, administrateur
der Haagsche ziekenhuizen, stelde een
nauwkeurig onderzoek in en kon geen
„lek" vinden. Hy zeide, dat het bestuur een
uiterst zuinig beheer voerde.
Tekorten onvermydelyk
Men was tot de overtuiging gekomen,
dat elk ziekenhuis met tekorten moest re
kenen, toen in 193435 berichten door
drongen eener interdepartementale com
missie, welke voortreffeiyk'e resultaten had
bereikt met de vermindering van kosten
van gestichten voor zenuw- en zielsziekten
en die zich nu ook met noodlijdende over-
heids- en semi-overheidsziekenhuizen zou
bezig houden. Als eerste op de lange ïyst
der patiënten had de commissie het gast
huis te Middelburg geplaatst. Spr. mag
niet zeggen, dat hy met onverholen vreugd
daarvan kennis nam. Welk standpunt zou
deze commissie innemen ten opzichte van
het Walchersche ziekenhuisvraagstuk in
het algemeen? Middelburg en Vlissingen
op korten afstand van elkaar gelegen sa
men met een bevolking van 40.000 zielen,
beschikkend over drie ziekenhuizen met
320 bedden. Hieromheen gegroepeerd een
plattelandsbevolking met 28.000 zielen. Tal-
ryke gissingen en veronderstellingen waren
mogeiyk.
Het waren de Inspecteur der Volksge
zondheid, dr. J. G. Bantjes en de heer J. T.
Verbaas, Inspecteur der generale thesaurie
van financiën, economisch specialist der
commissie, die in het najaar 1935 naar
Middelburg kwamen en zich met het eerste
onderzoek belasten zij werden daarin bij
gestaan door den heer -J. van Tuinen,
hoofdcommies en chef der eerste afdeeling
van de Provinciale griffie. Spr. herinnerde
zich hoe deze heeren met den secretaris-
penningmeester, mr. A. J. van der Weel,
rekeningen en personeelstaten bestudeer
den, pogingen deden om hier en daar mo
gelijkheid van bezuiniging te ontdekken.
Zij konden niets vinden en toen kwa.m de
heer Verbaas tot de uitspraak Er is maar
één oplossing
afbreken en.... opnieuw bouwen
Niemand der bestuursleden kon in de
mogelijkheid daarvan gelooven, maar het
was ernst en kort daarop kreeg men be
zoek van den Commissaris der Koningin,
bij wien zich hadden aangesloten mr. dr.
Frederiks, de hoofdinspecteur der Volksge
zondheid R. W. M. Eijkel, dr. Bantjes, mr.
Hardens en de heer Verbaas. De heeren
doorkruisten het gebouw. Treffend was de
verontwaardiging van den Commissaris
der Koningin, toen hij op de zolders de
slaapgelegenheden der leerling-zusters zag;
vier bedden onder het schuine dak met on
voldoende en primitieve waschgelegenheid.
En toen de hoofdinspecteur op de slaapka
mers boven het oude kantoor kwam, zei
hij „Laten wy hier vlug weg gaan, want
deze spelonken moet ik ambtshalve onbe
woonbaar verklaren."
Op 3 December werd vergaderd onder
praesidium van den Commissaris en deze
deelde mede, dat men zou komen tot een
diep ingrijpende reorganisatie van den
dienst, en ee nieuw en kleiner ziekenhuis,
en dat hij zich persoonlijk tot het Werk
fonds zou wenden om de uitvoerbaarheid
der plannen toe te lichten en steun van het
fonds te bepleiten.
Het crediet werd door het Werkfonds
verleend en reeds in de vergadering van
Februari 1936 werd tot benoeming van een
architect overgegaan, die opdracht ver
kreeg tot het ontwerpen der noodige plan
nen.
Nadat de plannen door de betrokken in
stanties waren goedgekeurd, kon in Sep
tember de aanbesteding worden gehouden.
Spr. gaf daarna eenige data uit het
bouwjournaal.
Er was tegenslag bij de fundeering, ten
gevolge der weersomstandigheden en mo
netaire tegenslag tengevolge der devalua
tie. Vreugd en verrassing wanneer weder
om een nieuw stuk werd afgeleverd, ver
rassing over het licht, de ruimte en de zon,
die overal doordrong en het gebouw, dat
vroeger een en al somberte was en nu in
een licht- en luchtpaleis herschapen scheen.
Spr. wyst dan op de moeiiykheden by
een ziekenhuisbouw en vooral als het een
bedryf betreft, dat vol op gang wordt ge
houden.
Spr. wees op de groote moeilijkheden, die
de verbouwing voor de directrice, mevrouw
Terwal, mede bracht.
De tekorten zullen nu verminderen, trou
wens de dalende richting is reeds ingetre
den. De totale uitgaven daalden van 1934
tot 1937 van ruim 185.000 tot 162.000,
de post salarissen van ruim 49.000 tot
40.600.
Doch alvorens een eenigszins betrouw
baar overzicht te hebben, zullen de bezui
nigingen der reorganisatie meer bUjvend
moeten zijn ingevoerd moet het bouwwerk
definitief ook in details gereed zijn, zoodat
alle rekeningen kunnen worden afgesloten.
Spr. bracht daarna achtereenvolgens de
verschillende personen dank die aan de tot
standkoming hadden medegewerkt.
Spr. wees er nog op, dat het eenigszins
vreemd moet klinken, een gebouw te ope
nen, dat reeds een maand in gebruik is.
Maar men moet niet vergeten, dat de
drang naar ruimte onweerstaanbaar was
en dat de Gasthuisdienst als een legef on
der aanvoering van den directeur voet voor
voet voorwaarts schreed.
Het bestuur der Godshuizen heeft spr.
opgedragen den voorzatter der interdepar
tementale commissie uit te noodigen de
opening te verrichten. Met instemming van
den Commissaris der Koningin voldeed spr.
aan deze opdracht. Hij bood mr. dr. Frede
riks een zilveren sleutel aan, die hem
macht en recht geeft te allen tyde het huis
te betreden.
Na deze redevoering hebben nog o.a. het
woord gevoerd mr. dr. K. J. Frederiks,
voorzitter der interdepartementale commis
sie jhr. mr. J. W. Quarles van Ufford,
Commissaris der Koningin M. Fernhout,
burgemeester van Middelburg en arts L.
Weijl, oudste lid van het bestuur der Gods
huizen.
De laatste spreker wendde zich speciaal
tot den voorzitter, den heer Berdenis van
Berlekom en deelde hem mede dat in de
hal van het gasthuis een bronzen plaat is
aangebracht met het opschrift
„Tydens de voorbereiding, uitvoering en
voltooiing van den bouw van dit Gasthuis
was W. Berdenis van Berlekom voorzitter
van het Bestuur der Godshuizen."
Na de plechtigheid in de Statenzaal,
begaven de genoodigden zich met auto's
naar het Noordpoortplein, waar mr. dr.
Frederiks met den zilveren sleutel de deur
van het Gasthuis opende.
In de hal hebben een kleindochtertje van
den voorzitter, Anneke de Veer, en een
dochtertje van den geneesheer-directeur,
Loesje Brengers, beiden gekleed in ver-
pleegsterscostuum, bouquetten aangeboden
aan mevrouw Quarles van Ufford—Mulert
tot de Leemcule en mevrouw Frederiks.
Hier heeft ook de onthulling plaats ge
had van de plaat door mevrouw Berdenis
van Berlekom, aan wie door de jongste
zuster uit het gasthuis bloemen zijn aan
geboden.
Na deze plechtige opening werd het ge
bouw bezichtigd.
MIDDELBURG.
DADER VAN VERSCHILLENDE
INBRAKEN GEVAT.
Hij liad zijn programma nog niet geheel
afgewerkt....
Gedurende het laatste jaar zijn in Mid
delburg en directe omgeving eenige dief
stallen met braak gepleegd. De politie
heeft telkenmale een zeer nauwkeurig en
uitgebreid onderzoek ingesteld, hetwelk
aanvankelijk niet tot eenig positief resul- l
tflot löirlrlö Wül tun-P tiot -ï1
taat leidde. Wel trof het den onderzoeken
den ambtenaar van politie dat er bij de"ver
schillende diefstallen eenige overeenkomst
bestond in de wijze van werken van den
dader.
Reeds langen tijd verdacht men een
bepaalden man. De politie heeft tenslotte
voldoende aanwijzingen gekregen en kon
Dinsdagavond overgaan tot de arrestatie
van den 24-jarigen J. P. H. aldaar, toen
deze per trein aan het station aankwam,
terugkeerende van de werkverschaffing in
Zuid-Beveland. De man werd naar het bu
reau van politie overgebracht en in ver
zekerde bewaring gesteld. Bij zijn verhoor
bleef hij eerst ontkennen, doch er waren
zoovele bewijzen verkregen dat dit hem
niet zou baten. Hij heeft toen toegegeven
den diefstal aan de Heerengracht en die
aan den Tramsingel, zoomede andere vroe
ger plaats gehad hebbende inbraken, te
hebben gepleegd.
Daar de aangehoudene volgens zijn me-
dedeelingen zyn programma nog niet had
afgewerkt en dus nog meer diefstallen te
wachten waren, mag hier van een
vangst worden gesproken.
Ef aanrijding.
De politie stelt een onderzoek in naar een
aan ry ding, r'.ie dezer dagen is voorgekomen
in de Nederstraat. Een auto, komende uit
de richting van den Veerschen weg, werd
aangereden door een ander motorrytuig
dat van het Oud Arnemuidsche Voetpau
kwam en waarvan de bestuurder recht'
geen voorrang verleende. De eerstbedoelde
auto, die goed reed, werd daarbij vrij ern
stig beschadigd.
RITTHEM
Opbrengst collecte.
De collecte voor de Joodsche vluchteling
gen heeft hier 47.50 opgebracht.
BIGGEKERKE
Biggekerke k rij gó een muziekvereenigi';g,
In een Dinsdagavond gehouden vergade
ring is definitief besloten tot oprichting
van een muziekvereeniging. Twee en twin
tig personen zijn toegetreden. Met waar
deering werd kennis genomen van de po
gingen van burgemeester Simonse om by
eenige vooraanstaande ingezetenen en en
kele andere belangstellenden van bulten de
gemeente financieele hulp te verkrygen.
Een bedrag van 225 is hem toegezegd.
Enkele leden zullen thans met lysten de
gemeente róndgaan.
Aan den burgemeester werd het eere
voorzitterschap aangeboden.
Het bestuur werd als volgt samenge
steld J. A. Si.mpelaar, voorzitterA.
Arentse, secretarisL. Jobse, penning
meester I. Bak en W. Schreyenberg.
De heer Kraak te Middelburg werd voor-
loopig tot directeur benoemd.