35 jaar Christelijke Besturenbond
EERSTE BLAD
76e JAARGANG - NUMMER 282
WOENSDAG 30 NOVEMBER 1938
Shawls en Handschoenen
STADSNIEUWS
9c8»curtcw«sscw
^3 oct eBcn dsag|
Huisjasjes
abonnementsprijs
Voor alle gemeenten op
Walcheren en waar agent
schappen gevestigd zijn
2.20 per kwartaal of
17 cent per week. Franco
per post 2.50. Voor
het buitenland neme men
een abonnement óp het
postkantoor zijner woon
plaats. Afzonderlijke
nummers 5 cent per stuk.
VJissiitf sche Courant
UITGAVEFIRMA F. VAN DE VELDE Jr., WALSTR. 58-60, VLISSINGEN - TEL. 10 - GIRO 66287
3Ü
AD VERTENTTEPRU S
Van 1b regels t 1.25,
tedere regel meer 25 cent.
Bi) abonnement speciale
prijs. Reclames 50 cent
per regel. Kleine adver
tenties van 15 regels
50 cent, iedere regel meer
IC cent (max. 10 regels).
Bi) driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Allee bi) vooruitbetaling.
VERSCHIJNT DAGELIJKS, UITGEZONDERD OP ZONDAG EN ALG. ERKENDE CHR.FEESTDAGEN
AAN GESLOT EN BIJ HET BUREAU VOOR PUBL1CITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIÜINO „DE NEDERLAND SCHE DAGBLADPERS"
tr
ir
tt.
id-
5
ele
2e
ran
ven
[727
EK,
153.
282.
Een terugblik
Veel kon worden bereikt
Een vergelijking van de positie van de
arbeiders van de vórige eeuw en thans
laat overduidelijk zien dat er in de afge-
loopen dertig veertig jaren veel verbe
terd is. Dat dit voor een groot deel het
werk is van de vakbeweging, zal wel nie
mand ontkennen. Wanneer daarom een
organisatie die steeds heeft geijverd voor
de belangen van de arbeiders en dit thans
nog doet, een jubileum gaat herdenken, is
er alle aanleiding om hierbij een oogenblik
stil te staan en een blik te slaan op de
voorbijgegane jaren.
Het is de Christelijke Besturenbond die
morgen en Vrijdag zijn 35-jarig bestaan
gaat vieren. In een onderhoud met den
voorzitter van den jubileerenden bond, den
heer J. Marijs, vertelde deze ons een en
ander omtrent de wordingsgeschiedenis en
het werk dat in de afgeloopen jaren werd
verricht.
Daarbij vernamen wij dat de Chr. Be
sturenbond in zijn huidigen vorm eigenlijk
nog geen vijfendertig jaar bestaat. Tot
1917 was het het Plaatselijk Christelijk
Arbeidssecretariaat waarin de Christelijke
vakvereenigingen, hieronder ook gerekend
de R. K. Metaalbewerkersbond en de af
deeling Vlissingen van den R. K. Volks
bond, waren samengebracht. In genoemd
jaar is toen bij de landelijke centralisatie
van de Christelijke vakvereenigingen door
het Christelijk Nationaal Vakverbond de
Chr. Besturenbond gevormd. De vereeni-
ging der vakorganisaties vond echter in
feite toch reeds in 1903 plaats, zoodat dit
tijdstip als jaar van oprichting is aange
houden.
„P.C.A.S." opgericht.
Hel was in Augustus 1903 dat op voor
stel van de afdeeling Patrimonium, de oud
ste Christelijke vereeniging op sociaal ge
bied hier ter stede (zij bestaat reeds 58
jaar), in het St. Vincentiusgebouw in de
Gravenstraat vertegenwoordigers samen
kwamen van genoemde vereeniging, den
Chr. Metaalbewerkersbond, den R. K. Me
taalbewerkersbond en de afdeeling Vlis
singen van den R. K. Volksbond. Besloten
werd het Plaatselijk Christelijk Arbeids
secretariaat op te richten met het doel
door gemeenschappelijk optreden de. socia
le actie der aangesloten organisaties te
versterken en om petities inzake arbeiders
belangen aan besturen van gemeente, ge
west en staat te richten. Begonnen werd
met ruim 300 leden. Enkele jaren na de
oprichting, nl. in 1907, sloot ook de plaat
selijke afdeeling van den Chr. Nationalen
Werkmansbond zich aan. Hierna was het
voor vele jaren gedaan. Eerst in 1916 trad
weer een nieuwe afdeeling toe. Ditmaal
was het de Bond van Chr. Bouwvakarbei
ders. Het volgende jaar had de reeds ge
melde reorganisatie van de Chr. vakbewe
ging plaats. Toen in 1919 ook de R. K.
vakbeweging meer gecentraliseerd werd,
traden de R. K. organisaties uit den Chr.
Besturenbond. Geleidelijk nam de bond
in groei toe en steeds meerdere organisa
ties van Chr. arbeiders sloten zich aan.
Op 1 Januari 1926 telde men reeds 10 af-
deelingen met 570 leden. In de hieropvol-
gende jaren nam de toename van het le
dental een ongewoon groote vluchtzoo
werden in 1933 topcijfers bereikt. Er wa
ren toen 12 afdeelingen met 1109 leden
aangesloten. Hierna viel er een kleine te
ruggang te constateeren, doch dit bleek
van tijdelijken aard te zijn, want op 1 Ja
nuari van het thans looperide jaar bestond
de hond uit 14 afdeelingen met 1139 leden,
terwijl op het oogenblik het ledental de
1200 reeds overschreden heeft Er zijn dus
wel redenen om het 35-jarig bestaan fees
telijk te herdenken.
Momenteel zijn aangesloten de bonden
van Chr. ambtenaren, belastingambtena
ren, bouwvakarbeiders, fabrieks- en trans
portarbeiders, handels- en kantoorbedien
den, kleermakers, metaalbewerkers, perso
neel in publieken dienst, postpersoneel,
technici, voedings- en genotmiddelenarbei
ders (bakkers, slagers, drankbereiders).
Voorts Patrimonium en de Chr. Nat.
Werkmansbond. De grootste afdeeling is
die van de metaalbewerkers met ruim 500
leden,
Moeilijke beginjaren.
Hebben de beginjaren groote moeilijkhe
den opgeleverd?, vroegen we den voorzitter.
Dit bleek inderdaad het geval te zijn ge
weest. In den beginne was het een tasten
en zoeken. Een groote handicap was het
dat bestuursleden enz. nog niet zoo organi
satorisch geschoold waren als thans het
geval is. Hierdoor is het ook te verklaren
dat een groot deel van de notulen van de
eerste jaren niet meer terug te vinden is.
Men heeft daarom vele gegevens moeten
opdiepen uit archieven van andere vereeni-
gingen terwijl men ook. veel heeft moeten
putten uit de memories van hen die de be
ginjaren hebben meegemaakt. Het zijn
zware tijden geweest op velerlei gebied. In
de eerste plaats had men met financieele
moeilijkheden te kampen, zoodat het meer
malen voorkwam dat bestuursleden uit
eigen portemonnaie de tekorten konden bij
passen. Verder moest veel strijd worden ge
voerd tegen communisme en socialisme.
Meermalen werden groote openbare debat-
vergaderingen belegd waar het „warmpjes"
kon'toegaan. Ook personen van eigen rich
ting zagen niet altijd het nut van de Chris
telijke organisaties in en werkten deze
meermalen tegen.
Wat de bond beeft verricht.
Het is niet gemakkelijk een volledige op
somming te geven van hetgeen de bond in
het belang van de Chr. arbeiders heeft ver
richt. Vele adressen zijn verzonden aan ge
meentebestuur en regeering inzake afschaf
fing van de kermis, drankmisbruik, werken
op Zondag, o.m. door postpersoneel enz.
Een groote actie werd gevoerd voor de tot
standkoming van een ambachtsschool. Hier
toe werden lijsten met enkele duizenden
handteekeningen naar het gemeentebestuur
gezonden. Op het nieuwe uitbreidingsplan
van onze gemeente is hiervoor nog een ter
rein geprojecteerd, nl. in het nieuwe ge
deelte van de Hobeinstraat achter de En-
gelsche kerk.
Voor verschillende doeleinden zijn groote
steunacties gevoerd. In 1921 werden bijv.
de metaalbewerkers met 1200 gesteund.
Voorts werd meermalen financieele hulp
verleend bij stakingen. Wij noemen hiervan
de stakingen in de textielindustrie (lande
lijk), de bouwvakken en „de Schelde".
De bouwvakarbeiders zijn ook nog eens ge
steund toen bij een staking van de syndica
listen, de georganiseerde Chr. arbeiders door
de patroons eveneens werden uitgesloten.
Het tubereulosefonds „Draagt Elkanders
Lasten" mag zich in groote belangstelling
verheugen. Zooals bekend wordt hiervoor
telkenjare een bloempjesdag georganiseerd.
Een prachtig staaltje van kameraad
schap wordt aan den dag gelegd met het
steunfonds voor de bij den Besturenbond
aangesloten werkloozen. Sinds 1932 wordt
hun ieder jaar een Kerstgave uitgereikt.
Tot en met vorig jaar Kerstmis hadden de
Clir. arbeiders hiervoor in totaal 10.000
bijeengebracht. De collectes voor „Jong
Holland snakt naar werk", die eveneens
onder leiding van den bond, in samenwer
king .met de O.J.M.V. hier ter stede worden
gehouden, brachten in enkele jaren ca.
3000 op.
Het bureau voor rechtskundig advies dat
in 1911 werd ingericht en dat gevestigd is
in het gebouw Noordstraat 34, is ook een
instelling die veel belangstelling heeft en
in een behoefte voorziet.
Veel werk heeft men verder van 1916
1919, in de möbilisatiejaren, verricht. Onder
leiding van wethouder Van Niftrik werkte
een commissie die geregeld ten stadhuize de
regelingen in verband met de distributie
van levensmiddelen besprak. Namens den
Chr. Besturenbond had een bestuurslid hier
in zitting. De leden van deze commissie
hadden de bevoegdheid hamsteraars enz. op
te sporen en hebben er hierdoor veel toe bij
gedragen dat ook de minder gesitueerden
niet te kort kwamen. Ook verstrekte de
bond aan zijn leden verschillende levens
middelen tegen lagen prijs. In die dagen
werden mede enkele vergaderingen belegd
om het publiek, dat klaagde over regee-
ringsmaatregelen enz. op de juiste wijze in
te lichten, terwijl na den wapenstilstand
talrijke bijeenkomsten werden gehouden in
verband met hetgeen men als „de revolutie
poging van Troelstra" beschouwde.
Het baanbrekende werk is thans
ten einde.
Nu de bond zich opmaakt om aan al die
jaren nog eens terug te denken en op ge
paste wijze uiting te geven aan de vreug
de die er heerscht over de bereikte resul
taten, is het baanbrekende werk achter
den rug. De werkzaamheden die thans
verricht moeten worden zijn meer van or-
ganisatorischen aard, als het bespreken
van adressen en missives van de regeering
inzake de steunregelingen enz.
Een voornaam. deel van het werk van
den bond is nog de vertegenwoordiging
in verschillende vereenigingen en instel
lingen van socialen aard. Het eerst kreeg
men zitting in de Kamer van Arbeid, die
inmiddels ter ziele is gegaan. Momenteel
heeft nog een vertegenwoordiger zitting in
het ziekenfonds Walcheren, de vereeniging
voor ziekenhuisverpleging, Chr. Ziekenhuis
„Bethesda", vereeniging voor beroepskeu
ze, Arbeidsbemiddeling en Werkloosheids
verzekering en C.K.W.O.
Weinig bestuursmutaties.
Als interessante bijzonderheid kan nog
gemeld worden dat in de 35 jaren van het
bestaan van den bond, betrekkelijk weinig
bestuursmutaties hebben plaats gehad.
Het pionierswerk verrichtten de eerste
voorzitters J. P. Scheers en L. J. Jansen
en de eerste secretarissen Chr. Steketee,
en C. Sap. Zij zijn het geweest die het
scheepje door de zwaarste stormen heen-
geloodst hebben, waarmede wij niets te
kort willen doen aan hetgeen de latere
bestuursleden hebben gepresteerd en nog
presteeren. Sinds 1918 heeft de tegen
woordige voorzitter het roer in handen,
terwijl het secretariaat van 19211930
door den heer P. J. Kruysse en van 1930
tot op heden door den heer F. Luijk werd
waargenomen. De heer P. C. Nonnekes is
reeds sedert 1922 met het penningmeester
schap belast.
Feestelijke herdenking.
Uit al hetgeen wij hierboven schreven,
zal den lezer wel duidelijk zijn dat er in
de. afgeloopen 35 jaren hard gewerkt is
en dat er dus zeker aanleiding bestaat,
aan het reeds in het voorjaar bestaande
plan om een en ander feestelijk te her
denken, uitvoering te geven. Men zal
hiertoe twee feestbijeenkomsten beleggen
en wel op Donderdag en Vrijdag a.s. Het
houden van twee avonden is noodzakelijk
in verband met het groot aantal leden.
Op den eersten avond zal de voorzitter
van het Christelijk Nationaal Vakverbond,
de heer A. Stapelkamp spreken, en Vrij
dag de secretaris van dit verbond, de heer
F. P. Fuykschot. Voorts zal een tooneeï-
stuk van sociale strekking worden opge
voerd.
Dat het den Chr. Besturenbond op deze
bijeenkomsten niet aan elangstelling zal
ontbreken, is iets waar zeker van zijni
zijn welkome geschenken, nu
het kouder wordt. In onze
fraaie collectie vindt U vanaf
1.45 mooie Wollen Shawls
en vanaf 1.95 goede Nappa
Handschoenen.
.9
Uit het politie-pension.
Gisteravond om 10.40 uur is het Zweed-
sche stoomschip „Proolagen" naar zee ver
trokken met bestemming Afrika, nadat
even te voren de beide stowaways waarover
wij in ons nummer van gisteren schreven,
weer dejor de politie aan boord waren ge
bracht. 1
Nader is nog gebleken dat deze vreemde
lingen, gewapend met een schop, den stuur
man van het schip hadden mishandeld.
Hun open plaats op het bureau van poli
tie was weldra weer ingenomen. Gister
avond is nl. een 28-jarige Tsjechische Jodin,
een modejournaliste, wonende te Weenen
die vandaar via Venlo ons land was binnen
gekomen met bestemming Engeland en
daar was geweigerd, ter beschikking van
den commissaris van politie gesteld. Zij wei
gerde naar Oostenrijk, de tegenwoordige
Duitsche Ostmark, terug te keeren. Wel
zegt zij per vliegtuig naar Praag te willen
gaan. Geld daarvoor heeft zj echter niet,
zoodat vervulling van haar wenseh niet zoo
maar kan geschieden. De politie gaat na
welke oplossing voor haar kan worden ge
vonden. Intusschen blijft zij in politiebewa-
ring.
Vlissingsch Scheepvaartnieuws.
Aangekomen: „Oranje Nassau"
van Harwich (verwacht) Nederiandsch
m.s. „Gees" van Gent„Saturnus" van
Antwerpen„Tempo" van Wisbech.
Om te bunkeren: Zweedsch s.s.
„Roslagen" van HamburgDuitsch s.s.
„Uona Siemers" van Payas Italiaansch
s.s. „Hermada" van Capelle a/d IJssel
„Sniaamba" van Gdynia.
Vertrokken: „Mecklenburg" naar
Harwich „Gees" naar Exeter „Satur
nus" naar Southend„Uona Siemers"
naar Hamburg „Hermada" naar Sunder
land „Roslagen" naar Zee „Sniaamba"
naar Genua.
Het nieuws van den dag in beeld.
Foto's in onze Tijdinghal.
Maandagmiddag arriveerden een aantal
Joodsche vluchtelingetjes aan het Centraal
Station te Amsterdam.
Het stoffelijk overschot van. August
Kiehl is Maandag opgebaard in de hal van
den HollandschenSchouwburg te Amster
dam, welke als chapelle. ardente was inge
richt.
Maandag vond in het Amstelhotel te
Amsterdam de offieieele sluiting van het
A.V.R.O.-schaaktoumooi plaats. Keres ont
ving een krans van de schaakkoningin.
Een dezer dagen zal van de werf der N.V.
Piet Smk Jr.'s scheepswerf en machinefa
briek te Rotterdam het 12000 ton metende
vracht- en passagiersschip „Japara" te
water worden gelaten, bestemd voor den
Rotterd. Lloyd.
Een binnenbrandje.
Vanmorgen om kwart voor tien werd
brand ontdekt in de bovenwoning van het
perceel Lampsinsstraat 6. De politie werd
gealarmeerd en rukte onmiddellijk uit. Bij
haar komst vond zij de deur gesloten. Er
was op dat oogenblik niemand thuis. De
bewoonster was naar Rotterdam gegaan,
terwijl haar 14-jarig dochtertje die thuis
was gebleven, even een boodschap was
gaan doen.
Met een breekijzer is de deur opengebro
ken en toen bleek dat in de keuken een
schoorsteenbrand woedde. De politie heeft
het brandje gebluscht. Geconstateerd werd
dat de schoorsteen meer dan vervuild was.
Jeugdherberg „Seheldestroom".
Gisteravond vond onder voorzitterschap
van dr. A. Staverman een algemeene leden
vergadering plaats van den Jeugdherberg
„Scheldestroom". De opkomst was niet
groot te noemen.
In den raad van toezicht werden benoemd
de beeren ds. J. S. Hartjes, W. van Ooster
hout, C. Ouwehand, A. Rorije en J. L. Ver
hagen.
Voorts werd machtiging verleend om de
waschgelegenheid voor meisjes en jongens
uit te breiden. Ook zal getracht worden het
dagverblijf verbeterd te krijgen.
Een benoeming.
Onze oud-stadgenoot, de beer I. van Bel,
chef-instructeur aan het overdekte zwem
bad te Leeuwarden, is met ingang van 1
Januari 1939 benoemd tot bedrijfsleider
van de binnenkort te openen overdekte
zweminrichting 'te Gouda.
Voor de vluchtelingen
Voorzitter en secretaris van het plaatse
lijk Comité ten bate van de Joodsche
vluchtelingen verzoeken ons nog eens de
aandacht te vestigen op de filmvoorstel
ling van morgenavond in het Alhambra-
theater, waarvan de netto-recette door de
vriendelijke geste van de directie geheel
aan het Comité zal worden afgedragen.
Zij wijzen op de steeds verder voort
schrijdende anti-semietische maatregelen
in Duitsehland en op den bitteren nood,
waarin- allen Joden en niet-Joden die
door de Neurenberger wetten worden ge
troffen, verkeeren en schrijven verder
Hulp is dan ook dringend noodig, want
al deze menscben moeten wèg uit him
vaderland, dat hun tot een hel is gewor
den. En de winter staat voor de deur.
Vlissingers, helpt opnieuw Moge het
storm loopen naar Alhambra
Gevonden voorwerpen.
De Commissaris van Politie te Vlissin
gen, maakt bekend, dat aan zijn bureau
als gevonden is gedeponeerd drie heeren
rijwielen paar bruine handschoenen
Psalmboekjeteekenpasser9 afwasch-
kwastenpaar bruine lederen heeren
handschoenen wit kindermutsje zilveren
oorbel met steen en dat inlichtingen zijn
te bekomen omtrentkinderkapje bij de
Voogd, Scheldestraat 15 rijwielbelasting-
merk bij J. Lammens, Tuinstraat 4 te
Souburg leesboek bij mej. de Kam, Verk.
Quakkelaarstraat 195 linker beige glacé
dameshandschoen bij v. d. Star, Wilhel-
minastraat 7 blauwe alpinomuts bij van
Belzen, Scherminkelstraat 21bruine al-
pinomuts bij S. Nederlof, Paul Kruger-
straat 19 kinderdeken bij Roelse, Noord
straat 64blauwe muts bij S. Nederlof,
Paul Krugerstraat 19 blauwe alpinomuts
bij J. Roeting, Emmastraat 16 drie bor
denkwasten bij J. N. de Lege, Badhuis
straat 104 bankbiljet van 10 bij Poppe,
Waaigat 3 zilveren lepeltje „Voor rtou-
wen dienst" bij Linders, Noordstraat 47
autoslinger bij van Driel, Dijkstraat 23
geldstuk (een dubbeltje) bij Brugge,
Slijkstraat 17 blauwe damesmuts bij Bos-
schaart, Kromme Elleboog 9rijwielbe
lastingmerk in étui bij W. Fleurbaaij,
Evertsenstraat 29bruin lederen aete-
tasch met inhoud brj Vulling, Noordstraat
28Parker vulpen en zaklantaarn bij Le-
Dit nummer bestaat uit 3 bladen
35 Jaar Christelijke Besturenbond.
.(Stadsnieuws)'
De üefensiebegrooting aangenomen
Minister Van Dyk verdedigt de vloot-
plannen. .(Binnenland)1.
De staking in Frankryk gedeeltelik
mislukt. .(Buitenland);
Amerikaansch verkeersvliegtuig bij
San Francisco verongelukt j waar
schijnlijk vijf personen omgekomen,
(Luchtvaart)',
Nieuwe president der Tsjecho-SIo-
waaksche republiek gekozen.
(Buitenland)
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN.
Juist ontvangen 20 nieuwe
dessins. Een practisch en
welkom geschenk,
vanaf 6.75 t/m 14.50.
Natuurlijk bij
Heerenmodehuis
Walstraat 32
noir, Hobeinstraat 93bruine glacé da
meshandschoen bij W. J. Bouwens, Kas
teelstraat 12 rijwielbelastingmerk in étui
bij Reinhout, Acacialaan 4 paar zwarte
sokken met groene rand bij Van de Velde,
Noordstraat 11bruin lederen handschoen
met kap bij S. Nederlof, Paul Kruger
straat 19 rijwielbelastingmerk bij J. F.
Polvliet, Dijkstraat 61 te Souburgring
met drie sleuteltjes bij J. P. de Jonge,
Pluimstraat 22 licht gevlamd vulpotlood
bij D. J. van der Kop, van Dishoeckstraat
13 vulpotlood met parelmoeren houder te
bevragen op het Postkantoorlipsleutel
no. 5356 bij Jilleba, Clijverstraat 29 wit
wollen kinderwantje bij Corbijn, Groote
Markt 11glacé dameshandschoen bij
Sommeijer, Clijverstraat 4doublé arm
bandje bij de Nooijer, Vrouwestraat 27
rijwielbelastingmerk bij Brasser, Hooge-
weg 175abruine dameshandsckoen
(rechter) bij Hollebrandse, Aagje Deken
straat 75blauw kindertasehje met in
houd bij Hollebrandse, Verkuijl Quakke
laarstraat 109 bruin lederen damesporte-
monnaie met inhoud bij J. de Nooyer,
Zandweg 22 tompouce en paar glacé
heerenhandschoenen te bevragen kantoor
P.Z.E.M.blauw lederen portemonnaie
met ritssluiting en inhoud bij de Vries,
Steenenbeerring met twee sleutels bij
K. Admiraal, Lepelstraat 4blauw zijden
dameshandschoen bij Theune, Lammen
straat 9.
De werkloosheid in onze gemeente.
Bij den Gemeentelijken Dienst der Ar
beidsbemiddeling alhier stonden Maandag
jl. als werkzoekenden ingeschreven
Mannen 5 grondwerkers, 1 mastieker,
6 metselaars, 7 opperlieden, 52 schilders,
9 stucadoors, 8 timmerlieden, 1 verver, 1
opzichter, 1 mandenmaker, 1 machinaal-,
houtbewerker, 1 meubelmaker, 1 politoer-
der, 3 stoffeerders. 5 kleermakers, 30 me
taalbewerkers, 15 brood/banketbakkers, 1
kok, 7 slagers, 1 tuinman, 3 magazijnbe
dienden, 10 reizigers/agenten, 4 winkelbe
dienden, 6 chauffeurs, 12 keïlners, 15 loo-
pers, 3 portiers, 2 sleepers, 46 transport
arbeiders, 18 kantoorbedienden, 1 musicus,
2 onderwijzers, 36 varensgezellen (w.o,
stuurlieden, machinisten, stokers, matro
zen enz.), 3 schoenmakers en 144 losse ar
beiders.
Vrouwen 1 kleermaakster, 5 kantoor
bedienden, 2 huishoudsters, 1 dienstbode,
7 werksters.
Totaal 477 ingeschrevenen, vorige week
470, waarvan 214 gesteunden te weten 5
135 in de werkverschaffing, 26 in de
plantsoenen, 28 crisissteuntrekkers en 25
gesteunden vanwege Maatschappelijk
Hulpbetoon. Alzoo een vermeerdering van
7 werkzoekenden.
