De „Ijsvogel" verongelukt
Christus en
de beschaving
EERSTE BLAD
MM
76e JAARGANG - NUMMER 269
DINSDAG 15 NOVEMBER 1938
Mislukte noodlanding bij Amsterdam
Zes inzittenden om het leven gekomen
Qelteurlewtssew
van JenJag
Geeft Uzelf nü een
extra Costuum
ABONNEMENTSPRIJS
Voor alle gemeenten op
Walcheren en waar agent
schappen gevestigd zijn
2.20 per kwartaal of
17 cent per week. Franco
per post 2.50. Voor
het buitenland neme men
een abonnement op het
postkantoor zijner woon
plaats. Afzonderlijke
nummers 5 cent per stuk.
VJissingsche Courant
UITGAVEFIRMA F. VAN DE VELDE Jr., WALSTR. 58-60, VLISS1NGEN TEL. 10 - GIRO 66287
AD VERTENTTEPRU S
Van 15 regels 1.25,
Iedere regel meer 25 cent.
Bij abonnement speciale
prijs. Reclames 50 cent
per regel Kleine adver
tenties van 15 regels
50 cent, iedere regel meer
10 cent (max. 10 regels).
Bij driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Alles bij vooruitbetaling.
VERSCHIJNT DAGELIJKS, UITGEZONDERD OP ZONDAG EN ALG.ERKENDE CHR.FEESTDAGEN
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBL1CITEITS WAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
Zij worden gevloekt
in den vervolgden en
gemartelden Jood
Ieder die m e n s c h is in den een-
voudigen, goeden zin des woords, veraf
schuwt den moord op den Duitschen
legatie-secretaris in Parijs. Is het eigen
lijk noodig om dat nóg eens te herhalen?
Voor een moord is geen excuus denkbaar
ook elke Jood, die door de vervolging
van zijn ras en persoon nog niet tot
waanzin is gedreven, erkent dat mede.
Maar bedenken wij daarnddst toch, dat
de moordenaar van Parijs nog maar een
knaap is, een kind eigenlijk, 17 jaar.
En dat de waanzin hem, onder den druk
van het lijden van zijn ouders, waarschijn
lijk overmeesterd had.
Als wij dat alles bedenken, wat wordt
zijn groote misdaad dan klein tegenover
het monsterachtige vergrijp tegen de wet
ten van menschelijkheid en verstand, in
Duitschland op volkomen willekeu
rige wijze begaan jegens tienduizenden
volkomen onschuldige, reeds lang verdruk
te en mishandelde Joden. Een vergrijp,
waartoe de benden volkomen systematisch
zijn aangezet; een vergrijp, tot het
welk de massa is opgevoed; een ver
grijp, gepleegd onder de goedkeurende
aanmoediging van de hoogste autoriteiten
in het Derde Rijkeen vergrijp, dat zijn
bekroning vond in een officieele, door den
staat verordende berooving en brandschat
ting van den neergeknuppelden mede-
mensch.
Wij hebben ons kort geleden gelukkig
geprezen, dat de oorlog voorkomen is,
maar dit, datgene wat we nu mceten
beleven, is het niet erger dan de oorlog?
een oorlog staat de gewapende tegen
over den gewapende hier staat het barba
rendom met alle middelen van het moder
ne geweld tegenover christendom en be
schaving het slaat de liefde en Gods
wetten van barmhartigheid en broeder
schap neer met knuppels en brandfakkels.
En het brult de verbeisterde wereld toe
critiseer niet, misprijs niet, want dan
slaan wij nog harder Protesteer niet,
want dan zuigen wij de laatste druppels
bloed uit de bontgeslagen lichamen der
uitgehongerde Joden.
En de wereld kruipt in haar schulp,
want wij mochten eens oorlog krijgen
De barbaren zouden ook eens op ons
kunnen toestormen.
Is er dan nog een leven te leven
waard, waarin de wil ontbreekt om te
strijden voor recht en menschelijkheid,
voor een wóAr christendom en een eerlijke
beschaving
Gelukkig, er zijn nog lieden, die durven
protesteeren. In Amerika, in Engeland, in
Frankrijk, God dank, óók bij ons. W ij
kunnen niets met de wapenen van het
geweld. Maar wèl met het wapen der
liefde. Wij kunnen ook in dè,t opzicht niet
alles wij hebben hier geen ruimte noch
een bestaan voor allen, die over de gren
zen worden vervolgd en mishandeld, maar
wij kunnen tenminste ons deel aanvaarden
in de verzorging der ongelukkige Joden
in het Derde Rijk.
Allen, die zich Christenen noemen, heb
ben den plicht om den smaad te herstellen,
welke Gods wetten van liefde en recht
vaardigheid door het moderne heidendom
wordt aangedaan.
z
Wat er in Duitschland allemaal precies
is gebeurd in de laatste dagen van de
vorige week? Het is in kort bestek onmo
gelijk dit eenigszins nauwkeurig weer te
geven.
Zoogenaamd als een spontane reactie
van het Duitsche volk op den moord in
Parijs, bedreven door een dol geworden
kind van gemartelde ouders, is alle
Joodsch bezit in Duitschland, kort en klein
geslagende goederen werden vernield
of geroofdde Joodsche bewoners werden
uitgedreven en mishandeld, duizenden
werden gevangen gezet en naar concentra
tiekampen gevoerdmeerdere Joden zijn
doodgeslagenvele vervolgden zochten in
wanhoop den dood door zich uit hun wo
ningen op straat te pletter te laten vallen;
troepen Joden zijn smalend door sommige
steden als slachtvee rondgeleidvelen
dwaalden dagen lang hongerend door de
bosschen, beangst om zich den „mede-
mensch" nog te vertoonensynagogen zijn
verwoest en verbrand
Dht was het deel in het progrom van
het gepeupelde „wettige" overheid ver
zorgde het andere deel door de onwettige
brandstichting van de Joden, die tezamen
een milliard, duizend millioen mark
„boete" moeten opbrengen en nóg eens
een milliard mark moeten besteden voor.
Gisteravond te ruim zeven uur is het
K.L.M.-toestel „Ijsvogel", de P.H.-A.R.Y.,
komende van Berlijn op korten afstand
van Schiphol, tengevolge van een mislukte
noodlanding in den Riekerpolder veronge
lukt.
Het ongeval heeft zes slachtoffers ge
maakt. Er waren omstreeks 11 uur vijf
lijken geborgen, terwijl de commandant
van het vliegtuig J. J. E. Duimelaar, van
wien vroeger in den avond het gerucht de
ronde deed, dat hij zwaar gewond naai'
het Wiibelmina-gasthuis te Amsterdam
was overgebracht, nog steeds niet in eenig
Amsterdamsch ziekenhuis bleek te zijn
binnengebracht en ook toen nog vermist
wérd.
De slachtoffers.
Geborgen waren de lijken van de overige
zich in de cockpit bevindende leden der be
manning, kapitein W. van Geemeren, de
marconist C. J. W. Surber en de werk
tuigkundige W. J. van Huut.
Van de veertien passagiers bleken te
zijn overleden mevrouw Silberstein, van
Duitsche nationaliteit, die zich met haar
echtgenoot en haar dochtertje in het toe
stel bevond, de heer Silberstein werd
zwaar gewond. Het dochtertje liep slecnto
onbeteekenende kwetsuren op. Het tweede,
slachtoffer onder de passagiers was de
Duitsche mevrouw SchneiderDesnitzki.
Zwaar gewond werd mevrouw Vley-
mann, een Engelsche uit Nieuw-Zeeland,
die op weg was naar Londen. Eveneens
ernstig gewond werd de Engelschman
Muller. De Engelschman Ingram werd met
een beenbreuk opgenomen. Van de Duit
sche familie Weidemann, bestaande uit
drie personen, is de man ernstig gewond.
De vrouw en de dochter werden licht ge
wond.
De Duitsche mej. Zimmermann en de
Engelschman Tairclough werden eveneens
licht gewond. Al deze passagiers waren
op weg naar Londen. Voorts werden nog
twee Tsjechen die op weg waren naa.r
Amsterdam, licht gewond.
Alle dooden en gewonden zijn naar het
Wilhelmina-gasthuis overgebracht.
De Duitsche mejuffrouw Müllerheim, die
eveneens op weg was naar Amsterdam,
werd ook licht gewond.
Kort voor elf uur is men bij het ber
gingswerk erin geslaagd, het stoffelijk
overschot van den tot dat oogenblik ver
misten gezagvoerder van het vliegtuig.
Jan Duimelaar, te vinden.
Het bleek, zoals men gevreesd had, te
liggen tusschen de onder het achterstuk
van den romp terechtgekomen resten van
de cockpit. Nadat het stoffelijk overschot
was uitgezaagd is het per auto van den
G.G.D. naar het Wilhelmina-gasthuis over
gebracht.
Hoe de ramp plaats vond.
Het verongelukte toestel was de „ijs
vogel", de P.H.-A.R.Y., een der laatst
aangekochte D.C.-3 toestellen van de
K.L.M.
Gistermorgen was de machine van
Schiphol naar Berlijn vertrokken. Kort
voor vijf uur keerde het toestel naar
Schiphol terug, met 14 passagiers w.o. s
Duitschers, 4 Engelschen en 1 Tsjech en
een vijfkoppige bemanning.
den herbouw op der Joden kosten dus
van wat het gepeupel vernielde. Den Jo
den werd vervolgens elke bestaansbron
ontnomenze mogen geen handel mee
drijven, geen ambt meer uitoefenen, geen
bedrijf meer leiden... ze mogen alleen nog
hongeren en vergaan. En hun bezit aan den
staat overdragen
De overige wereld protesteert. Maar zal
ze er iets tegen kunnen, tegen willen,
tegen durven doen?
Zoo niet, dan is het uit met christen
dom en beschaving.
Dan regeert de anti-christ de wereld.
M.
Ook in onze „Ingezonden stukken"-
rubriek wordt vandaag over de Joden
vervolging geschreven. Wij vestigen de
aandacht van lezers die op de een of
andere wijze daadwerkelijk steun willen
verleenen voorts op de advertentie elders
in ons blad, waarin het „Zeeuwsche co
mité tot Steun aan Joodsche vluchtelingen"
geldelijke bijdragen vraagt*
Red.
De gezagvoerder was Duimelaar, een
der oudste en meest ervaren piloten van
de K.L.M,, luchtmillionair, rustig onver
stoorbaar, en behoorend tot het puikje
van de oude garde der K.L.M. Naast hem
zat als tweede piloot kapitein Van Gee
meren, geen pasbeginnend verkeersvlieger
in opleiding, maar een ervaren instructeur,
commandant van de vliegschool der 'lucht
vaart afdeeling Soesterberg. In de laatste
maanden heeft hij herhaaldelijk in de
cockpit der K-.L.M. toestellen de lijnvluch-
ten meegemaakt, om ervaring op te doen
met meer motorige toestellen. De L.V.A.
heeft immers de beschikking gekregen
over de moderne Fokker-kruisers T.-5, en
de gevechtsvliegtuigen G.-l, en van zelf
sprekend bereiden de instructeurs en de
commandanten van de vliegschool zich
voor om met deze tweemotorige vliegtui
gen de noodige ervaring op te deen.
De verdere bemanning bestond uit den
marconist Surber en den mecanicien Huut.
Zij allen bevonden zich in de cockpit, de
commandopost van het vliegtuig waar ook
de eerste en hardste klappen vallen als er
iets misgaat.
Het vijfde lid der bemanning was de
steward Eijs Zijn plicht hield hem in de
cabine, waar hij achterin alle passagiers
kan overzien en deze plaats heeft hem ge
spaard voor het lot, dat de anderen in de
cockpit bedreigde.
Wat er precies gebeurd is valt nog niet
te zeggen. Vast staat slechts, dat het toe
stel zich te ruim zeven uur boven Schip
hol bevond, waar op den verkeerstoren de
letters QBI te lezen waren, het codewoord
dat aanduidt, dat de mistvoorschriften van
kracht zijn.
Toch lag het vliegveld niet wat men
noemt dicht. Zooals dat des avonds in het
late najaar zoo dikwijls voorkomt hing
nu eens een lage nevel boven het veld en
was deze damp dan weer eens verdwenen,
zoodat het zicht- voldoende zou zijn ge
weest voor een landing.
Zeker leverde de weersgesteldheid voor
een ervaren bestuurder als Duimelaar geen
bijzondere moeilijkheden op.
Twee zware klappen.....
Het was te ruim zeven uur dat de be
woners van den Riekerpolder en omgeving
twee hevige klappen hoorden, tegelijkertijd
zweeg het gedreun der motoren, dat men
op dat oogenblik had waargenomen. On
danks de duisternis bestond er geen zweem
van twijfeler was een vliegtuig tegen
den grond geslagen.
Onmiddellijk werd Schiphol gealarmeerd,
waar men evenwel reeds bespeurd had dat
er met het landende toestel iets niet in
orde was. Het was niet gemakkelijk in de
donkere weilanden terstond de plaats waai
de machine was neergekomen, te vinden.
Toen men daarin echter met behulp van
schijnwerpers van auto's was geslaagd-
stond men voor een vreeselijk schouwspel.
Het wrak van de machtige Douglas-
machine, waarvan het voorste gedeelte
vrijwel geheel was weggeslagen, lag tegen
den kant van een breeden treksloot, die
dwars door den Riekerpolder loopt. Het
gedeelte van den polder waarin de ma
chine was neergekomen, bevindt zich tus
schen den Schinkel en den rijksweg van
Amsterdam naar Den Haag, dicht bij de
plaats waar deze bij den ouden Sloterweg
begint. Ten zuiden wordt het begrensd
door de Seintuurspcorbaan. Tusschen deze
spoorbaan en de breede sloot, waar het
wrak tegenaan ligt, bevindt zich een smal
lere sloot. Het schijnt dat de machine het
eerst bij deze smalle sloot den grond
heeft geraakt. Hier althans vond men een
der motoren en een gedeelte van den af-
geknapten rechtervleugel. Het rechterwiel
vond men tweehonderd meter verder, zoo
dat men aan aannemen, hetgeen ook te
verwachten was, dat het landingsgestel
reeds uit was. Na deze botsing is de ma
chine doorgeschoven tot voor de breede
sloot, waar de romp practisch in tweeën
werd gevouwen. Zij maakte een halve slag
om en cockpit en voorste deel van de ca
bine kwamen onder het achterstuk van net
wrak terecht.
Het was alsof met een groot mes de
cabine achter de vleugels was doorgesne
den. Alleen het staartstuk was nog intact.
De linkervleugel en andere wrakstukken
lagen aan den overkant van de breede
sloot, evenals, zooals later bleek, een aan
tal slachtoffers.
Terstond werden ook de gemeente-in
stanties van Amsterdam gewaarschuwd en
weldra suisden de ambulance auto's van
den gemeentelijken geneeskundigen en ge
zondheidsdienst en de overvalwagen van
de politie over den weg. Dank zij twee
breede vlonders konden de auto's van
de G.G. en G.D. van den grooten weg
af over twee weilanden de plaats van de
ramp, op ruim 800 meter van den weg
verwijderd, bereiken. Ook de brandweer
was spoedig ter plaatse, doch behoefde
geen dienst te doen, aangezien het wrak
niet in brand is gevlogen, vermoedelijk
doordat Duimelaar tijdig alle benzine heeft
afgesloten.
Inmiddels was een groote ploeg tech
nisch en ander personeel van de K.L.II.
gearriveerd, die met het opruimingswerk
begonnen. Ook was terstond ter plaatse de
geneesheer van de K.LM. dr. K. Slotboom,
en het eerste wat er te deen viel was het
bergen van de inzittenden, zoowel als de
genen die zich nog in of onder het wrak
bevonden, als van degenen die eruit waren
geslingerd.
Reeds dadelijk bleek dat slechts weinige
inzittenden lichte kwetsuren hadden opge-
loopen.
Met het opruimingswerk werd voortge
gaan. Men had den romp met eenige pa
len gestut en alle slachtoffers verwijderd
hoewel men geloofde, dat zich nog steeds
een slachtoffer onder het wrak bevond.
Inmiddels werd een deel van de bagage
uitgeladen. Men vond in wat er over was
van de verwoeste cabine een notitieboekje,
en detasch met boordpapieren, die ge
woonlijk achterin staat. Ook de postzak
ken waren ongeschonden en werden door
een beambte van den passagedienst der
K.L.M. in ontvangst genomen.
Het terrein van de ramp wordt
ontruimd.
Ongeveer half tien was het weilanden
complex, waarop het vliegtuig is neerge
stort, ontruimd. De belangstellenden, wier
aanwezigheid op dat moment niet meer
noodig was, werden van het terrein verwij
derd.
Er waren verschillende omstandigheden,
die het onderzoek zeer bemoeilijkten. In
de eerste plaats was het de pikdonkere
avond, waar nog bij kwam een vochtige,
dichte mist en in de tweede plaats de on
mogelijkheid acetyleenlampen te gebruiken
in verband met het gevaar van brand.
Want overal op het weiland lag benzine
verspreid. Daarom kon alleen gewerkt
worden bij het licht van electrische lampen
en autolantaarns. Dit was een groote han
dicap.
Eenige honderden houten balken werden
op vrachtauto's naar de plaats van de
ramp gebracht. Deze werden op de vele
drassige gedeelten van het weilanden-
complex, en speciaal op de plekken, die de
verbinding vormden tusschen twee weilan
den en die door de dichte nabijheid der
slooten zeer drassig waren, gelegd. De
auto's der politie, van den G.G.D. en van
de brandweer konden er met de grootste
moeite door komen, maai' toen de balken
eenmaal waren neergelegd, ging het tame
lijk vlot.
De verongelukte „Ijsvogel" bood in den
laten avond een zeer droevig beeld. Het
onderzoek tusschen en in de verspreide
wrakstukken werd met kracht voortgezet,
want in den loop van den avond kwam
vast te staan, dat nog één der inzittenden
werd vermist. Er waren negentien inzit
tenden. Aan dooden en gewonden, die wa
ren weggebracht, telde men in totaal 18.
Waar was nu het laatste slachtoffer? Wie
was het? Men mompelde dat het Duime
laar was, die nog werd vermist. Politie en
brandweer gingen dreggen in de omrin
gende slooten. De politie-agenten beklom
men de wrakstukken. Het eenige, dat zij
vonden, was een aantal brieven.
Strake, ernstige gezichten tuurden bij
het schamele licht van een electrische
lantaarn in de diepe duisternis, tuurden in
den dichten, natten mist en hoopten er
gens het stoffelijk overschot van den zoo
populairen gezagvoerder te vinden. Hier
vond men een wiel, daar een stuk van een
vleugel, honderd meter verder een ver
wrongen klomp staal, die eenige uren te
voren een vliegtuigmotor was geweest,
weer honderd meter verder resten van de
cabine enz.
Nadere bijzonderheden.
In den loop van den avond werden na
dere bijzonderheden bekend omtrent de
situatie, waarin de „Ijsvogel" bij het na
deren van Schiphol zou gaan landen. Zoo
als reeds gezegd werd, was het Q.B.I.,
waren de mistvoorschriften in werking,
zoodat de, „Ijsvogel" reeds geruimen tijd
voor het naderen van Schiphol, contact
had met den rijksberichtendienst op den
verkeerstoren. Er hing een laag wolkendek
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
De „Ijsvogel" bij Amsterdam veron
gelukt zes dooden en verschillende
gewonden. (Pag. 1, eerste blad.)
Christus en de beschaving.
(Hoofdartikel,^
De anti-Joodsche terreur in Duitsch
land. (Buitenland.)
Complot van autodieven in Den Haag
ontmaskerd. (Gemengd Nieuws.)
Het terrorisme in Palestina laait weer
op. (Buitenland.)
Nog steeds felle strijd aan het
Spaanscho Ebro-front. (Buitenland.);
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN]
Juist nü in de donkere
maanden zult U behoefte
hebben aan een goed pas
send, echt modern heeren-
costuum.
Zulke costuums, juist naar
Uw smaak, vindt U natuur
lijk bij
Walstraat 32.
Wij etaleeren als bijzondere reclame
een mooi blauw tricoline costuum in
een apart model f 34.75.
boven het vliegveld, waarover het toestel
te circa 18.15 uur, dertig minuten nadat
het toestel volgens de dienstregeling op
Schiphol moest landen, heenvloog. Een der
laatste berichten, die tusschen het vlieg
tuig en den verkeerstoren werden gewis
seld, was de vraag van de „Ijsvogel" of
met het oog op de lage bewolking een
bakenlanding kon worden uitgevoerd.
Hierop werd bevestigend geantwoord. Het
vliegtuig verwijderde zich in de richting
van de stad om op de lijn van het radio
baken het vliegveld aan te vliegen.
Het radiobaken bevindt zich in deze
richting boven in den Marathontoren van
het Olympisch station. Even buiten de
bakenlgn, wat bij de gr oote afmetingen
van Schiphol geen bezwaar is, koerste de
„Ijsvogel" op het vliegveld aan. Het is
ongeveer op deze lijn, tusschen Marathon
toren en Schiphol, dat het toestel voordat
het op het vliegterrein was aangekomen,
den grond raakte.
De bemanning.
Van Duimelaar.
De bestuurder van het verongelukte
vliegtuig J. J. E. Duimelaar, werd 27 Sep
tember 1895 te Asperen (Z.H.) geboren.
Hij ving zijn luchtvaartcarrière aan in
November 1916 als chauffeur-monteur bij
de luchtvaart afdeeling te Soesterberg,
In Augustus 1921 werd hij leerling-vlieger
en in 1922 behaalde hij zijn internationaal
en militair brevet. Op 9 April 1922 trad
hij in dienst der K.L.M. De heer Duime
laar bezit het onderscheidingsteeken voor
12 V2 -jarigen dienst bij de K.L.M. Hij
maakte 25 Indië-vluchten, waarvan 24 als
gezagvoerder.
Kapitein Van Geemeren.
De bij het vliegongeluk omgekomen
kapitein-vlieger W. van Geemeren was 43
jaar oud. Hg werd in Juli 1923 in den
rang van eerste luitenant bij de L.V.A.
geplaatst en 1 Januari jl. tot kapitein be
vorderd.
TP. J. van Huut.
De werktuigkundige Willem Johannes
van Huut is geboren te Enschede op 26
April 1907. Zes jaar was hij gedetacheerd
op de vliegkampen de Kooij en de Mok
als burgervliegtuigmaker. Pp 13 April
