DOUWE EGBERTS
EERSTE BLAD
76e JAARGANG - NUMMER 267
ZATERDAG 12 NOVEMBER 1938
Cen kiikie
in de nieuwe brandweerkazerne
0ub-JïoOyptaï>ak
Kanaalbootmachinesvan 1863 tot en met
de nieuwe motormailschepen der S.M. „Zeeland"
ABONNEMENTSPRIJS
Voor alle gemeenten op
Walcheren en waar agent
schappen gevestigd zijn
2.20 per kwartaal of
17 cent per week. Franco
per post 2.50. Voor
het buitenland neme men
een abonnement op het
postkantoor zgner woon
plaats. Afzonderlijke
nummers 5 cent per stuk.
Ylissingsche Courant
UITGAVEFIRMA F. VAN DE VELDE Jr., WALSTR. 58-60, VLISSINGEN - TEL. 10 - GIRO 66287
M
advertentieprij s
Van 15 regels 1.25,
Iedere regel meer 25 cent.
Bi) abonnement speciale
prijs. Reclames 50 cent
per regel. Kleine adver
tenties van 15 regels
50 cent, Iedere regel meer
10 cent (max. 10 regels).
Bi) driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Alles bij vooruitbetaling.
VERSCHIJNT DAGELIJKS, UITGEZONDERD OP ZONDAG EN ALG. ERKENDE CHR. FEESTDAGEN
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLIC1TE1TSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIG1NG „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
Het gebouw nadert zijn voltooiing
Een inrichting waar onze brandweer met recht
trotsch op kan zijn
De nieuwe brandweerkazerne die aan de
Van Dishoeckstraat is verrezen, nadert
haar voltooiing. Overal zijn de werklieden
nog wel druk bezig, doch het gelden hier
slechts de laatste werkzaamheden. In den
loop van de week van 2126 November zal
het brandweermateriaal vanuit de garage
aan de Kenau Hasselaarstraat, waar het
zoolang is ondergebracht, naar het „eigen"
huis worden getransporteerd. De officieele
ingebruikneming zal echter eerst later
plaats vindeneen definitieve datum is
hiervoor nog niet vastgesteld.
Daar het hier voor onze gemeente en
voor onze vrijwillige brandweer in het bij
zonder, een belangrijk bouwwerk betreft,
hebben wij er dezer dagen eens een kijkje
genomen.
In den loop van dit artikel komen wij op
de inrichting natuurlijk nog uitvoerig te
rug, doch wij willen reeds thans verklaren
dat de brandweer, die zich eigenlijk steeds
wat de bergplaats voor haar materiaal aan
gaat, heeft moeten behelpen, thans een in
richting krijgt, waarmee men zeker met
alle provinciesteden in den lande kan wed
ijveren We kunnen gerust zeggen dat er
weinig steden van de grootte als Vlissingen
zullen zijn, die over een dergelijke moderne,
degelijk ingerichte kazerne beschikken. De
leden van de brandweer zullen er dan ook
met recht trotsch op kunnen zijn.
Wat aan den bouw voorafging.
De verschillende brandspuithuisjes in di
verse deelen van de stad verkeerden reeds
lang in een slechten toestand, hetgeen ten
slotte onhoudbaar werd. Het materiaal kon
niet meer goed worden opgeborgen. In de
zitting van den gemeenteraad van 7 Mei
van het vorig jaar werd een besluit geno
men dat al eenige verbetering in den onge-
wenschten toestand bracht. Er werd toen
nl. besloten om een garage aan den Singel
te huren. Hierin kon dan al het materiaal
worden opgeborgen. Een ideale oplossing
was dit echter nog nieteenige maanden
later moest men naar de garage van de
mjj. „Zeeland" aan de Kenau Hasselaar
straat verhuizen, daar de garage aan den
Singel werd afgebroken voor uitbreiding
van de vliegtuigafdeeling van de mij. „de
Schelde". B. en W. maakten echter inmid
dels een ontwerp voor een nieuwe brand
weercentrale in de Van Dishoeckstraat. De
wijze van financiering van dit plan was een
belangrijke factor, gezien de financieele
positie van onze gemeente. Het college van
B. en W. stelde zich in verbinding met
het Werkfonds, teneinde een voorschot
voor den bouw te verkrijgen. Dc pogingen
hadden succes en in den ochtend van
Woensdag 25 Augustus 1937 konden B. en
W. aan den denzelfden middag bijeenko-
menden gemeenteraad een voorstel doen
om tot stichting van de kazerne over te
gaan, den benoodigden grond te lichten uit
het Grondbedrijf en op zekere voorwaarden
een voorschot van ten hoogste 54.600 uit
het Werkfonds te aanvaarden. De Raad
nam dit voorstel zonder hoofdelijke stem
ming aan. De rofste stap op den weg tot
de totstandkoming van dit gebouw, waar
aan reeds zoolang behoefte bestond, was
gezet.
Op 10 Maart van dit jaar vond de aan
besteding plaats en aan den laagsten in
schrijver, den heer L. F. Groosman, Mid
delburg, die inschreef voor 45.270, werd
de bouw opgedragen. Ongeveer een maand
later, 4 April, werd met het werk begonnen
en eind November zal men gereed zijn, ter
wijl de opleveringstermijn op 31 December
a.s. was gesteld.
Hoe het gebouw er uitziet.
Aan en in het gebouw is geen overdadige
luxe aangebracht, doch het geheel is een
voudig, niettemin smaakvol uitgevoerd.
Verder valt de comfortabele inrichting
vooral op. De voorgevel van het gebouw,
voor de plannen waarvan wijlen de heer
J. T. Brand, opzichter bij gemeente-wer
ken, veel werk heeft verricht, maakt een
fraaien indruk. In het bijzonder valt de ge
bakken steen met den Vlissingschen beker
en het woord „Brandweerkazerne" temidden
der lekkende vlammen, boven den ingang
van de garage op. De uitgangen van de ga
rage worden gevormd door drie stel opvouw
bare deuren, die gemakkelijk en snel kun
nen worden geopend, hetgeen bij het uit
rukken natuurlijk een eerste vereischte is.
De wanden van de 17 x 11 M. groote ga
rage zijn, evenals trouwens alle andere
lokalen en gangen, bespoten met een spe
ciaal soort wandbedekking, nl. Egypto
glansbeton, hetgeen veel op graniet ge
lijkt. In de garage zelf kunnen alle auto's,
ladderwagens enz. achter elkaar voor de
verschillende deuren worden opgesteld,
zoodat zij zonder meer rechtuit naar bui
ten kunnen rijden. In het midden is nog
een. flinke werkkuil aangebracht waarin
men op gemakkelijke wijze eventueele re
paraties onder de wagens kan verrichten.
Langs de wanden zijn rekken gemaakt
voor het opbergen van helmen en kleeding
der manschappen. Aan de achterzijde van
de garage bevinden zich eveneens drie
breede deuren, die' uitkomen op de 250 M2.
groote achterplaats, die in verbinding
staat met het Van Nispenplein, zoodat de
wagens na het uitrukken langs deze zijde
zonder achteruit rijden of draaien weer in
de garage kunnen komen. Terzijde bevin
den zich een goed ingericht waschlokaal
ook een onmisbare luxe die men zich ech
ter tot nu toe nog niet heeft kunnen per-
mitteeren toilets, bergplaats voor de
slangen, een gezellig vergaderlokaal en
een kantoor voor den commandant, den
heer W. J. Agterberg, die zoo vriendelijk
was ons rond te leiden en iets te vertellen
over de doelmatige inrichting van deze
kazerne.
Het vergaderlokaal voorziet in een drin
gende behoefte. Was het tot op heden om
voor de hand liggende redenen niet moge
lijk om dikwijls te vergaderen, thans in het
eigen lokaal zal dit beter kunnen geschie
den, hetgeen ongetwijfeld ook den onder
liggen band zal verstevigen en de geoefend
heid enz. van het carps ten goede zal
komêh.
Boven de garage bevindt zich nog een
ruime bergplaats, die gebruikt zal worden
voor het opbergen van materiaal van den
luchtbeschermingsdienst. Een deur aan de
voorzijde vergemakkelijkt het binnenbren
gen van kisten enz. Aan de achterzijde
komt nog een deur uit op het mooie platte
dak boven het overige deel van de garage.
De slangentoren een groote
verbetering.
Met de ingebruikneming van de kazerne
zal ook een groote verbetering intreden ten
opzichte van het verzorgen van het slan
genmateriaal. Tot nu toe moesten de slan
gen na gebruik op primitieve en onvol
doende wijze gedroogd worden, terwijl ook
het schoonmaken en herstellen niet ge
makkelijk kon geschieden. Achter de ga
rage werd er nu een groote slangenwas-
scherij gebouwd. In deze gang werd
een 25 M. lange goot aangebracht, waarin
de slangen kunnen worden schoonge
maakt. Komen er lekken voor, dan kunnen
deze gerepareerd worden, waarna ter con
trole de slang weer in de oot gelegd
en door middel van een perspomp, voorzien
van een manometer, onder druk gebracht
wordt. Zooals men ziet, een installatie die
van veel nut zal zijn. De hiernaast gelegen
slangentoren is wel een afzonderlijke be
spreking waard. Naast den grooten koker
waarin de slangen worden gehangen aan
een op ca. 16 M hoog opgestelde „spinne-
kop", d.i. een werktuig dat een draaiende
beweging kan maken en voorzien is van
spaken waaraan slangen kunnen wor
den bevestigd, zijn er op verschillende
hoogten vier bordessen aangebracht voor
het houden van oefeningen in het springen
in zeilen. Voorts zijn er vier vensters waar
aan met de haakladders kan woeden geoe
fend. Alle bordessen zijn te bereiken langs
flinke breede ijzeren trappen en zijn afge
sloten door zware ijzeren deuren, die zich
overigens in het geheele gebouwencomplex
bevinden en de brandveiligheid verhoogen.
Hoog in den toren klauterden ve nog door
een luikje in het dak en kwamen op den
op 17 M. hoogte gelegen uitkijkpost voor
de luchtbescherming. Van dit platform af
heeft men een aardig gezicht over het
nieuwe stadsgedeelte en het is dan ook
o.i. uitstekend voor het beoogde doel ge
schikt.
Door de bordessen, springvensters en
den uitkijkpost heeft men dus van den
toren, die tóch noodig was voor het drogen
van de slangen, een bouwwerk gemaakt
dat velerlei diensten kan vervullen. Achter
den toren liggen de werkplaats met een
veldsmidse, een bergplaats en de kelder,
waarin de kachel voor de centrale verwar
ming is opgesteld, die overal, zoowel in de
garage, de waschplaatsen, als in den slan-
gentoren, het geriefelijk ingerichte woonhuis
voor den commandant enz. wordt aange
legd. Achter den kelder werd nog een berg
plaats voor de cokes aangebracht, voorzien
van een koker uitkomende in de boven ge
legen werkplaats, waar door de brandstof
kan worden gestort. In plaats van door pi
laren, die het vrij bewegen met auto's enz.
zouden belemmeren, wordt het plafond in
de garage door zware gewapend betonnen
balken gesteund.
Interessante cyfers.
Om een klein beeld te geven van de sa-
menstèlling van dit brandvrije gebouw ver
melden wij nog dat er 250 M3 gewapend
beton in verwerkt werd, terwijl voorts
275.000 Hollandsche metselsteenen benoo-
digd waren.
Dat dit ,werk ook een niet onbelangrijke
werkverruiming in de bouwvakken heeft
beteekend, moge blijken uit het feit dat
sedert April gemiddeld 20 bouwvakarbei
ders daar werk hebben gevonden. Daarbij
zouden dan nog gerekend moeten worden
de electriciens enz.
Uit bovenstaande uiteenzetting zal den
lezers wel gebleken zijn, dat Vlissingen wat
de uitrusting van de brandweer betreft, nu
een waardig figuur gaat slaan. Ook zal
men wel instemmen met hetgeen wij in den
aanvang schreven, nl. dat de brandweer
lieden trotsch op dit gebouw mogen zijn.
De ambitie van de leden van ons corps zal,
nu men in. het bezit komt van zulk een
prachtig gebouw, ongetwijfeld nog toe
nemen.
EEN FUSIE IN DE ZANGERSWERELD.
„Looft den Heer" en „Gemengde
Zangvereeniging" vereenigd.
Na rijp beraad en gezamenlijk overleg
tusschen de besturen en de leden onder
ling is een fusie tot stand gekomen tus
schen de zangvereeniging „Looft den
Heer" en de Gémengde Zangvereeniging,
beide onder directie van den heer Jan
Kuiler.
Omstandigheden van allerlei aard heb
ben tot deze fusie geleid, waarbij de ge
dachte voorzat, dat alleen door krachtige
samenwerking iets goeds verkregen kan
worden.
Dit besluit zal ongetwijfeld door het
murickminnende publiek toegejuicht wor
den, omdat door deze combinatie een ca.
65 leden tellende zangvereeniging is ont
staan, die voor 1e toekomst grootere mo
gelijkheden biedt.
Besloten is, dat de vereeniging den
naam zal blijven dragen van „Zangveree
niging Looft den Keer", waarmee voldaan
is aan den wensch der oudere vereeniging,
die dezer dagen 65 jaar bestaat.
Gedachten hebben vorm en kleur
Men verzoekt ons plaatsing van het
onderstaande
De heer W. Vreeswijk uit Utrecht zal
a.s. Donderdagavond in Hotel „Britannia"
een voordracht houden, toegelicht door
lichtbeelden, over „Gedachte-invloeden en
Gedachte-vormen", daartoe uitgenoodigd
door de Hermes-Loge der Theosofische
Vereeniging.
Menigeen moge zich vertrouwd hebben
gemaakt met het feit, dat gedachten in
vloeden uitoefenen, hetzij ten goede of ten
kwade, doch ongetwijfeld zal het voor ve
len iets nieuws zijn, dat onze gedachten
(en ook gevoelens, emoties) vormen en
kleuren hebben, die, als aan bepaalde voor
waarden is voldaan, waargenomen kunnen
worden. Toch is dit een feit gebleken en is
er materiaal verzameld, aan de hand
waarvan deze gedachte-vormen (de „ge
daanten" dus van gedachten, zooals wij
menschen die dagelijks uitzenden) op het
witte doek geprojecteerd kunnen worden.
De heer Vreeswijk heeft op dit gebied
interessante dingen te vertellen en te laten
zien. Voor aanvangsuur enz. zij verwezen
naar achterstaande advertentie.
Vlissmgsch scheepvaartnieuws.
Aangekomen: „Prinses Juliana"
van Harwich (verwacht) Duitsch s.s.
„Westerland" van Antwerpen {verwacht)
embarkeeren passagiers.
Om te bunkeren: Fransch s.s.
„Mecanicien Principal Carvin" van Calais;
Nederlandsch m.s. „Democraat" van Ca-
pelle.
Vertrokken: „Oranje Nassau"
naar Harwich„Catbarina" en „Jantje"
naar Londen „Corona" naar Goole „Me
canicien Principal Carvin" naar Duinker
ken „Democraat" naar Grangemouth
„Westerland" naar Southampton,
Van den wal !n de sloot.
Gistermiddag geraakte een paard, dat in
de weide aan het grazen was, in een sloot
aan den Hoogenweg.
Met vereende krachten is het dier uit
zijn netelige positie verlost. Een en ander
trok natuurlijk veel bekijks.
U sth.ykt mm,
e&tt êucCfteh o£.
Maar als Uw overgrootvader zijn
pijp opstak, ging dat plechtig en
uitvoerig met een tondeldoos.
Maar ook hij rookte in zijn pijp
de heerlijke, milde Oud-Holland-
sche pijptabak, de voortreffelijke
melange die Douwe Egberts nu
nóg maakt.
COOPVAERTIOd
SCHOUT 15 cI.pTiom
Dit nummer bestaat uit 3 bladen
en een kindercourant
^dlCMfftewSsSCW
nan «lei»
Vrouwen getuigen van hun vredeswil.
(Stadsnieuws))
Fusie tusschen „Looft den Heer" en de
Gemengde Zangvereeniging.
{Stadsnieuws)!
Groote Chineesche tegenaanval ingezet,
(Buitenland)]
Te Utrecht en Oosterhout hebben ern
stige arbeidsongevallen plaats gehad.
{Gemengd nieuws)]
Talrijke arrestaties in Duitschland.
(Buitenland)]
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN.
De „Orzel" naar Noorwegen.
Het lag in het voornemen de „Orzel", de
voor Poolsche rekening bij „De Schelde"
gebouwde onderzeeboot, heden voor een
reis van drie weken naar Noorwegen te
doen vertrekken.
Wij. vernemen voorts dat het schip om-,
streeks Januari zal worden overgedragen.
Voordracht van ir. H. W. van Tijen
Over bovenstaand onderwerp heeft ir. H.
W. van Tijen, hoofd-ingenieur der N.V.
Kon. Mij. „de Schelde", Vrijdagavond in
Grand Hotel Britannia te Vlissingen een
voordracht met lichtbeelden gehouden voor
de in grooten getale aanwezige leden der
Technische Studie Club.
Na een inleidend woord van den voor
zitter der Technische Studie Club, de heer
M. A. Vader, kreeg ir. Van Tijen gelegen
heid tot het houden van z(jn lezing, waar
bij hij begon met er op te wijzen, dat het
snelvervoer van passagiers en post over
korte zeetrajecten, een belangrijk onder
deel van bet wereldverkeer vormt. Rond
om Engeland wordt een groot aantal „ka
naaldiensten" onderhouden en ook in ove
rig Europa vindt men, evenals in de an
dere werelddeelen, stoomvaartlijnen die
hiermede veel overeenkomst vertoonen.
Vlissingen is de eenige Nederlandsche
thuishaven van een kanaaldienst en „de
Schelde" de eenige Nederlandsche werf die
kanaalbooten bouwt, zoodat het begrijpe
lijk is, dat voor dit onderwerp hier ter
stede belangstelling bestaat.
De voor deze diensten bestemde schepen,
zrjn altijd een aparte klasse geweest.
Groote snelheid, zeewaardigheid en goede
handelbaarheid moesten gecombineerd wor
den binnen de door de omstandigheden
in de kanaalhavens meestal zeer be
perkte afmetingen. Als gevolg hiervan
waren ook de machines dezer schepen
steeds topprestaties.
Vroeger (en in den regel ook nu nog)
werden kanaalschepen ontworpen en ge
bouwd door een beperkt aantal buiten-
landsche werven. Met de opdracht voor
twee snelle motormailschepen van de S.M.
„Zeeland" wordt voor het eerst de Ne
derlandsche scheepsbouw bij de constructie
van kanaalbooten betrokken; een feit,dat
ook in ons land meer belangstelling zal
wekken voor dit scheepstype en zijn ma
chines.
Oude machine-typen.
De ontwikkeling der kanaalbootmachines
begon reeds in het begin van de 19e eeuw:
in Europa met de zijbalansmachine en in
Amerika met de hoogbalansmachine, beide
ingericht voor aandrijving van schepra
deren. Omstreeks 1840 ontstond behoefte
aan krachtige machines van geringere af
metingen en gewicht, els gevolg van het
opvoeren der snelheidseischen. De toren
machine van Napier en de ringmachine
van Maudsley brachten een gedeeltelijke
oplossing, doch werden spoedig verdrongen
door de oscilleerende machine van Penn,
waaruit het standaard-type voor kanaal-
booten ontstond. Met ruim 6000 I.P.K. be
reikte deze raderbootmachine tenslotte
haar hoogtepunt in de „Ireland" van 1885.
Door de ontwikkeling van de oppervlak-
condensor werd de compoundmachine voor
zeeschepen bruikbaar en b\j toepassing van
tweevoudige, later drievoudige expansie,
verdrong de diagonaalmacbine haar oscil
leerende zuster.
Na 1860 kwamen de kanaaldiensten
voornamelijk in handen van spoorweg
maatschappijen deze concurreerden waar
door de proeftochtsnelheid werd opge
voerd tot 2022 knots. Het raderschip
had tegen het einde der 19e eeuw voor de
koopvaardij reeds lang afgedaan, doch
kanaalbooten werden nog in het radertype
gebouwd, daar de groote vermogens (8
11.000 I.P.K.) bij den geringen toegestanen
diepgang, het gebruik van schroeven uit
sloot. Spr. gaf in dit verband verschil
lende technische details over de capaciteit
der toen gebezigde machines.
Waar de snelheidseischen lager waren
of een grootere diepgang dan in het En-
gelsche Kanaal en de Iersehe Zee toelaat
baar was, ontwikkelde zich de schroef-
kanaalbootom ontoelaatbare scheeps-
trillingen te voorkomen, moesten de ma
chines gebalanceerd worden.
De schroef-voortstuwing wordt
toegepast.
Eerst na 1900 maakte de scheepsturbine
van Parsons de toepassing van schroef-
voortstuwing bij geringeren diepgang mo
gelijk. Aanvankelijk vond men in de ka
naalbooten drie turbines, gekoppeld met
drie schroeven. Later werd de tandrad
overbrenging tusschen turbines en schroe
ven ingevoerd en keerde men tot het dub-
delscbroef-schip terug. Kort voor den oor
log bereikte men proeftochtsnelheden van
24.5 knots met een vermogen van 14.700
P.K. en bijna 9 P.K. per ton deplacement.
In den oorlog gingen veel beroemde ka-
naalbooten ten gronde. Voor nieuwbouw
werden na den oorlog algemeen turbines
met overbrenging toegepast en in toe
nemende mate waterpijpketels. Van de
oorlogsmarine werd het oliestoken over
genomen.
Voorts heeft in de laatste jaren het
stoken van kolen op mechanische roosters
tot zeer interessante installaties geleid.
Volgens Engelsche opvattingen hebben
hooge stoomdruk en over-verhitting voor
kanaalbooten weinig zin; men beschouwt
daar verzadigden stoom van 16—18 Kg
per cm2 als normaal, waarbij het stook-
olieverbruik dan ca. 360 gram per As. P.K.
p. uur bedraagt. Daarentegen gaan de
continentale constructeurs tot 25 Kg. p,
cm2 en 350° C., soms zelfs tot 60 Kg,
p. cm2 en 450° C.
Dieselmotoren.
Het totale brandstofverbruik der stoom-
installaties wordt zeer ongunstig beïnvloed
door het feit, dat kanaalbooten een groot
deel van hun diensttijd bedrijfsklaar in de
havens moeten liggen. Dieselmotoren heb
ben voor deze schepen dan ook bijzondere
voordeelen doch de toepassing werd langen
tijd in den weg gestaan door het groote
