76e JAARGANG - NUMMER 241
DONDERDAG 13 OCTOBER 1938
DE GRATIS-VERZEKERING TEGEN ONGEVALLEN
DER VLISSINGSCHE COURANT
één honderd gutden
De komende luchtbeschermingsoefening
Zeeland 27 October in actie
Uitftigiarig bestaan sociëieitTlederlandsch
Coo dsmezen tseedaebt
EERSTE BLAD
§el?em'len«sse«
«I®« datgg
i4BSS!flg
abonnementsprijs
Voor alle gemeenten op
Walcheren en waar agent
schappen gevestigd zijn
2.20 per kwartaal of
17 cent per week. Franco
per post 2.50. Voor
het buitenland neme men
een abonnement op het
postkantoor zijner woon
plaats. Afzonderlijke
nummers 5 cent per stuk.
Vlissing sche Courant
UITGAVE FIRMA F. VAN DE VELDE Jr., WALSTR. 58-60, VLISS1NGEN TEL. 10 GIRO 66287
m
AD VERTENTTEPRIJ S
Van 15 regels 1.25,
iedere regel meer 25 cent.
Br) abonnement speciale
prijs. Reclames 50 cent
per regel. Kleine adver
tenties van 15 regels
50 cent, iedere regel meer
10 cent (max. 10 regels).
Bg driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Alles bij vooruitbetaling.
VERSCHIJNT DAGELIJKS, UITGEZONDERD OP ZONDAG EN ALG. ERKENDE CHR. FEESTDAGEN
A A N G ESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
Onze abonné L. A. C. te Souburg, houder van
Polis no. 2639, had op Maandag 3 October j.l.
het ongeluk bij het machinaal houtzagen op de
Kon. Mij, „De Schelde" zijn rechter wijsvinger
te verwonden, met het gevolg dat deze moest
worden geamputeerd.
Ingevolge onze polisvoorwaarden werd heden
aan den verzekerde een uitkeering gedaan van
Vlissingen. DE UITGEVERS DER
12 October 1938 VLISSINGSCHE COURANT
Wij hebben reeds eerder medegedeeld dat
in onze provincie deze maand een groote
luchtbeschermingsoefenirig zal worden ge
houden. Zooals te doen gebruikelijk is, heb
ben de autoriteiten met het oog op de
groote beteekenis van een en ander, de
pers-vertegenwoordigers uitgènoodigd tot
een bespreking van de met deze oefening
verband houdende kwesties. Deze -onferen-
tie heeft gisterochtend in het gebouw der
Provinciale Griffie te Middelburg plaats
gevonden. Zij stond onder leiding yan den
Commissaris der Koningin in onze provin
cie, terwijl mede tegenwoordig waren de
heeren dr. B. D. H. Tellegen Czn., griffier
en di*. L. J. A. van der Harst, hoofdcom
mies-referendaris ter provinciale griffie en
de adjunct-inspecteur van den Rijks-lucht
beschermingsdienst kapitein J. H. van Rie-
sen. Voorts natuurlijk verschillende journa
listen.
Welkomstwoord van den Com
missaris der Koningin.
De Commissaris der Koningin herinnerde
in zijn welkomstwoord aan de zoo goed ge
slaagde oefening van 16 Mei 1936, waar
van. vooral de avond-oefening een succes
geworden is. Het vliegtuig dat de verduis
tering moest controleeren en op een gege
ven ocgenblik uit de richting Schouwen-
Duiveland komend naar Goes wilde, kon
deze plaats niet vinden en raakte ver
dwaald.
Sedert 1936 hebben de autoriteiten niet
stil gezeten. In verschillende Zeeuwsche
gemeenten zijn onder spreker's leiding en
in tegenwoordigheid der burgemeesters en
den Inspecteur van den Rijks-luchtbescher
mingsdienst vergaderingen gehouden. De
meeste gemeenten hebben sindsdien hun
luchtbeschermingsplan ingediend en de
meerderheid dezer plannen is intusschen
ook goedgekeurd.
De Commissaris der Koningin gaf ver
volgens enkele inlichtingen over de binnen
kort te houden oefening en hij deed een
beroep op de Pers, er bij de bevolking op
aan te dringen de vereischte medewerking
naar beste krachten te verleenen. Iets
waartoe wij natuurlijk gaarne bereid zijn.
De gedachte van de luchtbescherming
leeft thans meer, aldus spr., misschien wel
mede naar aanleiding van gebeurtenissen
van den jongsten tijd. De Commissaris der
Koningin herinnerde aan de dezer dagen
gehouden vergaderingen met de burge
meesters en hoofden der luchtbescher
mingsdiensten, om er vervolgens op te wij
zen dat de bevolking paraat meet blijven.
De oefening is voor de bevolking, maar
ook voor de overheid die de paraatheid van
de verschillende diensten op de proef gaat
stellen.
De luchtbeschermhigswet in
werking.
Voor de eerste maal zal thans een oefe
ning worden gehouden waarvoor de bepa
lingen van de inmiddels in werking getre
den luchtbeschermingswet van kracht zijn.
En er zal met gr-4- ngheid worden opge
treden tegen hen die de voorschriften niet
naleven. (Wij herinneren in dit verband
aan hetgeen wij ten a~nzien v>n Vlissingen
Dinsdag publicerden. Red. V.C.)
De vuurtorens en het K.L.M.-baken op
het i'hegveld Vlissingen blijven tijdens de
avond-'-rrduistering branden. Met het oog
op de belangen van de internationale
scheepvaart zal dit eveneens het geval
zijn met de verlichting van Wester- en
Oo-1- -schelde, al is een beroep gedaan op
het loodswezen om de lichten althans zoo
veel mogelijk te dooven. De kanalen, vaar
ten en havens in onze provincie worden
geheel verduisterd, met uitzondering van
enkele met name te noemen lichten, die in
het belang van de veiligheid der scheep
vaart zullen blijven branden.
De Commissaris der Koningin somde
voorts verschillende voorschriften op waar
aan de bevolking zich tijdens de oefening
zal h bben te houden. De burgemeesters
zijn echter bevoegd nog verder te gaan en
er is een gemeente in Zeeland, waar men
wellicht zal voorschrijven dat de bevolking,
tijdens de verduistermgsoefening zich niet
op straat mag bevinden.
De adjunct-inspecteur der lucht
bescherming aan het woord.
Vervolgens gaf de heer Van Riesen in
lichtingen van meer technischen aard en
hij wees er op, dat de 1 icht oesohermings-
plannen der verschillende gemeenten thans
tot werkelijkheid weden gebracht. Spr.
achtte provinciale oefeningen van grooter
beteekenis dan plaatselijke oefeningen,
daar ook de onderlinge hulpverleening der
gemeenten dan tot haar recht kan komen.
De oefening van 27 October gaat uit
van de veronderstelling dat een groep
Westelijke staten (waaronder Nederland)
in oorlog is met een groep Oostelijke sta
ten. De geheele oefening staat onder lei
ding van den Commissaris der Koningin
en bestaat uit een middag- en een avondge
deelte. 's Avonds moeten oefenin
gen worden gehouden in de gemeenten van
de le (Vlissingen en Veere) en de 2e ge-
varenklasse (Middelburg en Souburg), ter
wijl de 3e klas-gemeenten dan oefeningen
mogen houden wanneer zij daar prijs op
stellen.
Medewerking wordt verleend door de
directie der P.T. en T., die den zakelrjken
omroep (radio Scheveningen) ter beschik
king stelt en dcor de luchtvaart-afdeeling
te Soesterb:~g terwijl door de Nederland-
sche Spoorwegen, de rijks- en provinciale
waterstaat, het Roode Kruis, door tram- en
autobus-ondernemingen enz. wordt medege
werkt, inzonderheid bij het tot stand bren
gen van de verduistering tijdens de avond
oefening.
De middag-oefening
zal van 14 u. 45 tot 16 u. 15 duren.
De radiozender te Scheveningen (golf
lengte 1205 M.) zal van 14 u. 45 af waar-
schuwingsseinen en -berichten betreffende
het overschrijden van de grens en het pas-
seeren van verschillende luchtwachtposten
door de vijandelijke luchtstrijdkrachten
(voorgesteld door vliegtuigen van de lucht-
vaartafdeeling Soesterberg) aan de hoof
den van den luchtbeschermingsdienst in de
gemeenten mededeelen, die in verband
daarmede, zoodra hun dat noodig voor
komt, het rignaal „luchtalarm" doen geven
door middel van sirenes, stoomfluiten,
claxonneerende auto'- f motorrijwielen
e.d. Bij een werkelijken luchtaanval is dit
het teeken voor de bevolking om zich in
veiligheid te stellen, d.w.z. de openbare
en de particuliere schuilplaatsen op te
zoeken.
In de gemeenten worden eenvoudige on
gevallen geënsceneerd, waarbij wordt aan
genomen dat bommen gevallen zijn (voor
gesteld door seinpatronen uit de vliegtui
gen), waarop de humanitaire hulpdiensten
in werking komen tot het vervoeren en
behandelen van gewonden en gaszieken,
het verrichten van opruimingen en herstel
lingen, het blusschen van branden enz.
Wanneer de vliegtuigen worden geacht de
gemeente te hebben verlaten, worden de
klokken geluid ten teeken dat het „lucht
alarm geëindigd" is en dat de evolking
haar schuilplaatsen kan venaten. De hulp
diensten werken door tot hun taak is ge
ëindigd.
De vliegtuigen zullen in groepen over
vrijwel alle Zeeuwsche gemeenten vliegen.
Boven de gemeenten in de eerste en twee
de gevarenklasse (Vlissingen, Veere, Mid
delburg en Souburg dus) zullen zij rond
cirkelen en seinpatronen afschieten, die
bommen moeten voorstellen.
Wil de bevolking de beteekenis van deze
oefening goed leeren inzien en er van
doordrongen worden dat het hier om een
zeer ernstige zaak gaat, dan moeten na
tuurlijk dwaze vergissingen zooals die
vroeger wel zijn begaan, vermeden wor
den de veronderstelde rampen mogen bij
voorbeeld niet plaats vinden vóór de vlieg
tuigen boven de stad zijn en evenmin
wanneer de toestellen de gemeente reeds
lang hebben verlaten. De paraatheid der
diensten die dus niet van te voren weten
of en wanneer zij moeten optreden, wordt
hierdoor goed op de proef gesteld daar ook
het hoofd der Luchtbeschermingsdienst
overdag pas uit de signalen van radio-
Scheveningen te weten komt wanneer
vliegtuigen naderen hij moet dan beslis
sen wanneer alarm gemaakt wordt en de
diensten uitrukken.
De avond-oefening
wordt van 20 uur tot 22 uur gehouden.
Vóór 20 uur treedt in alle gemeenten de
„verduistering" inaan alle inwoners
wordt bij openbare bekendmaking gelast,
te zorgen dat geen licht uit woningen en
gebouwen kan uitstralen. De straatver
lichting wordt gedoofd, met uitzondering
van de lampen, die voor het verkeer abso
luut noodig zrjn en die afgeschermd wor
den. Stations en treinen van de Nederlia/nd-
sche spoorwegen nemen aan de verduiste
ring deel, evenals de andere openbare mid
delen van vervoer. Wij verwijzen wat dit
betreft nogmaals naar de mededeelingen in
ons blad van jl. Dinsdag.
Medewerking is noodzakelijk.
Ondanks de toepassing van de wet,
spreekt het vanzelf, dat vooral de ver
duistering niet kan slagen zonder de mede
werking van de geheele bevolking. De
medewerking van de burgerij bij de ver
duistering geeft dan ook weer, hoe ver de
luchtbeschermingsgedachte bij haar ingang
heeft gevonden en in welke mate zij ge
negen is volkomen in haar eigen belang
en jn dat van het geheele land de over
heid te steunen en hiermede zich zelf te
beschermen.
Niemand kan zeggen, waartegen moge
lijke aanvallen gericht zullen zijnwat
heden nog volkomen veilig schijnt, kan
morgen een doelwit van den vijand zijn en
een aanval tot zich trekken. De bevolking
moet dus onderricht worden hoe de kansen
op luchtaanvallen moeten worden beperkt
en in de wijze waarop men zich kan be
veiligen tegen de gevolgen van luchtaan
vallen het begrip „luchtbescherming in
eigen huis" ofgezinsbescherming moet
nog meer burgerrecht verkrijgen. In deze
materie is ons volk nog ten achter bij dat
van andere landen van Europa.
Nadat de aanwezigen diverse vragen
hadden gesteld die tot een vrij uitvoerige
gedachtenwisseling aanleiding gaven, sloot
de Commissaris der Koningin deze bijeen
komst.
Het bestuur recipieert
Op waardige wijze is gisteren het 50-ja
rig bestaan van de r-~cóeteit van het Neder-
landsch Loodswezen herdacht.
Van het gebouw woei de Neder!andsche
driekleur met het loodsen-embleem terwijl
de ingang met groen en vlaggen was ver
sierd. Ook de zaal had een feestelijk aan
zien, waartoe niet het minst de schat van
bloemen heeft bijgedragen. In totaal wer
den 25 bloemstukken ontvangen, o.m. van
den directeur van het loodswezen, kapitein
ter zee R. H. Arntzenius, den burgemeester
van Vlissingen, den heer C. A. van Woel-
deren, kapitein ter zee H. J. van der Stad,
commandrnt der maritieme middelen te
Vlissingen, Kon. Mij. „de Schelde", N.V.
Haven van Vlissingen, Steenkolenhandels-
vereeniging, inspecteur Belgisch loodswe
zen, Belgische loodsensociteit, bond van
lager loodspersoneel, directeur en leeraren
„de Ruyterschool", vereeniging van oud
leerlingen en leerlingen van deze school,
loodsenvereeniging „Nederland", sociëteit
IJmuiden, Vlissingsche cargadoors en ver
eeniging van werktuigkundigen bij het
loodswezen.
Voorts waren tal van. telegrammen en
brieven met gelukwenschen ontvangen.
Rond de portretten van kolonel Span
jaard en mevr. Spanjaard, die indertijd zoo
veel hebben gedaan om de sociëteit op te
richten, was een stemmige versiering aan
gebracht.
Om twee uur des middags werd begonnen
met een
Kinderfeest
voor een honderdtal kinderen der leden.
Enkele uren hebben zij zich kostelijk ge
amuseerd, want men had zich verzekerd
van de medewerking van den bekenden
„professor" Hassan Ben Ali, alias Adrie
van Oorschot. Deze heeft met zijn goochel
toeren, poppenkastvertooning en buikspre
ken de kinderen, de ouderen trouwens niet
te vergeten, aardig bezig gehouden. Het is
opvallend hoe de „prof" met de hummels
weet om te springen en wij behoeven zeker
niet te vertellen dat het aan liefhebbers
niet ontbrak wanneer hij een helper voor
zijn goocheltoeren wenschte.
De voorzitter van het bestuur, de heer S.
Groot, heeft de kinderen nog met een enkel
woord toegesproken.
De kleintjes hebben een middag gehad
waarover ze nog lang zullen napraten.
Hierna kwam het meer officieele ge
deelte van de herdenking aan de beurt, nl.
De receptie.
Verschillende autoriteiten en vooraan
staande personen uit scheepvaartleringen
hebben daar het bestuur der sociëteit hun
gelukwenschen met het heuglijk feit aan
geboden.
Burgemeester van Woelderen had met
genoegen de gelegenheid te baat genomen
om een oogenblik in deze sociëteit te ver
toeven. In zijn ambtsperiode van burge
meester, ruim 19 jaar, was hij hier nog
nooit geweest. Zijn herinneringen aan de
sociëteit dateerden echter van 40 a 50 jaar
geleden. Kolonel Spanjaard, was nl. een
groot vriend van spr.'s vader. Meermalen
had hij „Oom Jan", al was het geen fa
milie toch noemde spr. hem zoo over de
sociëteit hooren spreken en was hij er ge
weest met zijn vader.
Ingenomen met de prestaties van de
loodsen, speciaal de Vlissingsche, twijfelde
spr. er niet aan dat de uitstekende eigen
schappen en de goede geest zich nog steeds
in deze sociëteit zullen ontwikkelen. Spr.
besloot met den wensch dat de sociëteit tot
in lengte van dagen zal mogen bloeien.
Vervolgens sprak de directeur van het
loodswezen, kapitein ter zee R. H. Arntze
nius. Deze bracht hulde aan diegenen die
50 jaar geleden het plan voor den bouw
van deze' sociëteit hadden opgevat en dit
tot uitvoering hadden gebracht. Spr. ging
de verschillende moeilijkheden na die zich
in den loop der jaren voordeden, speciaal
wat de exploitatie betreft. Deze moeilijkhe
den is men weer te boven gekomen, mede
dank zij de medewerking van het departe
ment van defensie. Spr. geloofde dat men
thans tot een veel gezondere exploitatie -is
gekomen. Met de beste wenschen voor de
toekomst, besloot spr.
Verder voerde nog het woord de heer R.
Zwolsman, secretaris van de loodsenveree
niging „Nederland", die er op wees boe
vooral in Vlissingen de aanwezigheid van
een sociëteit noodzakelijk is.
Voorts boden o.m. de volgende heeren
hun gelukwenschen aan kapitein ter zee
H. J. van der Stad en zijn adjudant, G.
Bakker, commissaris Ned. Loodswezen, E.
L. M. J. Stroobants, inspecteur Belgisch
Loodswezen, H. J. M. van Raalte, directeur
Rotterdamsche Bankvereeniging en vice-
consul van Denemarken, P. Vijn, directeur
„de Ruyterschool", K. van Everdingen, di
recteur S.H.V., dr. Reynhold, die op de
loodsbooten zeemetingen verricht en hier
door veel met de loodsen in contact komt,
vertegenwoordigers der vereeniging van
oud-leerlingen en leerlingen der „De Ruy
terschool", S. Visser, oud-directeur van de
ze school, afgevaardigden der vereeniging
van werktuigkundigen bij het loodswezen,
vereeniging lager loodspersoneel en de ver-
eenigde cargadoors. Ook waren de twee
oudste leden der sociëteit aanwezig, nl. de
heeren R. Sorgedrager, die reeds 49 jaar
lid is en C. H. Willemse, laatstelijk haven
meester alhier.
De voorzitter, de ho-er Groot, heeft allen
dank gebracht, o.m. den directeur van het
loodswezen, tevens eere-voorzitter, voor
den steun die de sociëteit steeds heeft mo
gen ondervinden van het loodsbestuur. Te
genover den heer Stroobants sprak hij de
hoop uit dat de goede betrekkingen tus-
schen het Nederlandsch en het Belgisch
loodswezen mogen worden bestendigd.
Feestavond.
Des avonds was het feest voor de leden
met hun familie en genoodigden. En het
kan reeds direct gezegd worden, het was
een feest Jat klonk als een klok. Onder de
vele aanwezigen de zaal was tot in alle
hoeken bezet heerschte den geheelen
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Bijzonderheden over de op 27 October
in Zeeland te houden luchtbescher
mingsoefening.
(Pag. 1, eerste blad)]
De sociëteit van het Nederlandsch
Loodswezen viert het 50-jarig bestaan.
(Stadsnieuws)
Er hebben weer verschillende ernstige
verkeersongevallen plaats gehad.
^(Gemengd nieuws),
Hevig verzet in Palestina.
(Buitenland):
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN^
Het beste deel van den dag op
de schoolbanken. Goed voor
hun geest - schadelijk voor hun
lichaam. Vervangt de zon door
de beste, zuivere levertraan,
door Jecovitol. Die maakt ze
dóór en dóór gezond!
75'
avond een opgewekte, vroolijke stemming.
Het was een groot „familiefeest", dat on
getwijfeld er veel toe zal hebben bijgedra
gen om den onderlinge band nog te ver
stevigen.
De voorzitter van het bestuur der socië
teit, de heer S. Groot, sprak bij de opening
een korte rede uit. In de eerste plaats
heette hij allen welkom, inzonderheid dr.
Reynhold.
Vervolgens gaf spr. een overzicht van de
geschiede] is van de sociëteit. In het stads-
koffiehuis „de Beurs" op het Beursplein
waar het loodspersoneel in 1884 samen
kwam en contact zocht, hadden de eerste
besprekingen plaats over de oprichting
eener sociëteit. Een voorloopig bestuur
werd gevormd en op 19 Mei van hetzelfde
jaar werd onder leiding van Kolonel Span
jaard in het zaaltje der Vrijmetselaren in
de Noordstraat de eerste algecmeene verga
dering gehouden. Het bestuur werd geko
zen en kolonel Spanjaard aanvaardde het
eere-presidentschap van de sociëteit. Het
doel der sociëteit zou zijn door samenkom
sten en onderling gezellig verkeer de ka
meraadschap en goede verstandhouding
onder het loodspersoneel te bevorderen.
Eerst kwam men nog samen in „de Beurs"
totdat dit te klein werd. De eigenaar van
dit café liet toen op den boulevard de Ruy-
ter een modern café, „Internationaal" ge
naamd, bouwen. Er waren hier ook wacht
en slaapkamers voor loodsen en roeiers in
aangebracht, die door het departement van
Marine werden gehuurd. Enkele jaren heeft
men hier vergaderd. Toen ontstonden moei
lijkheden tusschen eigenaar en sociëteit.
De wensch kwam naar voren om een eigen
sociëteit te bouwen teneinde vrij te zijn.
Een commissie waarin o.m. de heeren
Spanjaard en Siegers, deze laatste als fi
nancieel adviseur, zitting hadden, werd
hiertoe gevormd. Na veel overleg en het
overwinnen van verschillende moeilijkheden
werd op 12 October 1888 de eerste steen
gelegd. Het volgende jaar werd het nieuwe
gebouw feestelijk geopend door kolonel
Spanjaard. Een lang gekoesterd ideaal was
tot werkelijkheid geworden. Groot was de
dankbaarheid, aldus spr., jegens kolonel
Spanjaard en diens echtgenoote die zoo
stuwend en bezielend achter dit plan ge
staan hadden. Spr. ging hierop in het kort
nog de afgeloopen vijftig jaar na. Er zijn
financieele en andere zorgen geweest en
niet altijd was de waardeering van de leden
voor dit gemeenschappelijk bezit even
groot.
Tot slot bracht spr. hulde aan wijlen ko
lonel Spanjaard en diens echtgenoote en
aan alle leden die in den loop der jaren
heengingen eh gewaagde met waardeering
van den steun die men steeds van het
