TRIUMPH
ROOK
EERSTE BLAD
Een bezinnings- en overdenkingsbijeenkomst
TOPPRESTATIE
VOOR
DEN PRIJS
76e JAARGANG - NUMMER 237
ZATERDAG 8 OCTOBER 1938
'Oe'Vlsssitixgsclie uut*«le«*$lsGn<
§el»ettrle«issew
gjigi» daag
1 CENT
VIRGINIA
ABONNEMENTSPRIJS
Voor alle gemeenten op
Walcheren en waar agent
schappen gevestigd zijn
2.20 per kwartaal ot
17 cent per week. Franco
per post 2.50. Voor
het buitenland neme men
een abonnement op het
postkantoor zijner woon
plaats. Afzonderlijke
nummers 5 cent per stuk.
VJissingsche Courant
UITGAVE FIRMA F. VAN DE VELDE Jr., WALSTR. 58-60, VLISSINGEN - TEL. 10 GIRO 66287
m
AD VERTENT1EPRIJ S
Van 1b regels 1.25,
iedere regel meer 25 cent.
Bij abonnement speciale
prijs. Reclames 50 cent
per regel. Kleine adver
tenties van 15 regels
50 cent, iedere regel meer
10 cent (max. 10 regels).
By driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Alles bij vooruitbetaling.
VERSCHIJNT DAGELIJKS, UITGEZONDERD OP ZONDAG EN ALG. ERKENDE CHR. FEESTDAGEN
AANGESLOTEN BIJ H ET BUREAU VOOR PUBLICITE1TSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIG1NG „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
1»es§csca§ 3© jaar
Van onbeteekenend vereenigingeije
tot invloedrijke organisatie
Dat de vak-organisaties van groote be-
teekenis zijn niet alleen voor hun leden,
maar ook als maatschappelijk verschijnsel
zal in onzen tijd wel niemand betwisten.
Er is dus alleszins aanleiding even stil
te staan bij het feit dat de Vlissingsche
Bestuurdersbond dezer dagen 30 jaar be
staat. Voor het eerst sinds do oprichting
in 1908 zal de organisatie het bereiken van
een mijlpaal in haar bestaan feestelijk vie
ren. O.m. wordt gedurende drie dagen in
het Concertgebouw een groote bazaar
gehouden waaraan verschillende attracties
verbonden zijn.
De Vlissingsche Bestuurdersbond waar
bij thans 13 organisaties met een gezamen
lijk ledental van meer dan 1800 zijn aan
gesloten, werd in 1908 opgericht door de
afdeelingen van Spoor- en Tramwegperso
neel, slagersgezellen, metaalbewerkers en
S.D.A.P., die tesamen ongeveer 60 leden
telden. Dat is .dus wel een klein verschil
met de huidige situatie en dit wordt ook
aardig geïllustreerd door het feit dat de
afdeeling metaalbewerkers die in 1908 een
tiental leden telde, er thans meer dan 1000
beeft.
Een moeilijke begintijd.
In de eerste jaren na de oprichting wilde
het met het ledental niet vlotten. De syn
dicalistische beweging had te Vlissingen
grooten invloed en de belangstelling der
arbeiders voor vakorganisatie was slechts
zeer klein. De geldmiddelen om schriftelij
ke propaganda te voeren en openbare ver
gaderingen te houden, ontbraken, zoodat
men voornamelijk tot huisbezoek zij i toe
vlucht moest nemen. Men had in de begin-
periode, naar het bestuur ons mededeelde,
zelfs zóó weinig kasmiddelen, dat de be
schikbare gelden schoon op waren wanneer
één vergadering moest worden gehouden
Verschillende leden. -ïbben dan ook her
haaldelijk uit eigen middelen moeten bij
springen om schulden te vereffenen die de
organisatie had moeten maken.
Wij vertelden reeds dat de syndicalisti
sche beweging hier ter stede grooten in
vloed had. En mede als gevolg hiervan,
verliepen de zeldzame openbare vergade
ringen die men kon houden, lang niet altijd
even ordelijk. Het waren felle debat-bijeen
komsten die herhaaldelijk in vechtpartijen
ontaarden, zoodat de politie menigmaal
moest ingrijpen en vriend en vijand buiten
de deur werden gezet.
Maar langzamerhand kreeg de moderne
arbeiders beweging te Vlissingen meer
vasten grond onder de voeten en sindsdien
is het ledental regelmatig, zij het ook
langzaam gestegen. Vooral in de mobilisa
tiejaren heeft de V.B.B. nuttig werk ge
daan in verband met de distributie van le
vensmiddelen, brandstoffen enz. In die pe
riode werden van overheidswege vertegen
woordigers van den V.B.B. benoemd in ver
schillende commissies die met de distribu
tie verband hielden, in de prrjzen-commissie
enz. Hiermede werd de organisatie voor de
eerste maal officieel erkend.
De invloed stijgt.
Na ''en wapenstilstand kon de aandacht
weer meer op de propaganda gericht wor
den en mèt het ledental steeg ook de be-
teekenis en invloed der organisatie.
Het N.V.V. waarbij de V.B.B. is aange
sloten, had intusschen besloten dat geen
afdeelingen van politieke organisaties deel
mocht a - itmaken van de bestuurdersbon
den. De afdeeling der S.D.A.P. kon van
dat moment af dus niet meer tot de bij den
V.B.B. aangesloten organisaties worden
gerekend, doch daar beider doel in groote
lijnen rallel liep, bleef tot op heden een
vriendschappelijk contact bestaan en wordt
op velerlei gebied nauw samengewerkt.
Werd de Bestuurdersbond in de mobili
satiejaren officieel erkend, in de periode
na den wapenstilstand werd de toenemende
invloed der organisatie erkend door het
verzoek van verschillende instellingen om
afgevaardigden in haar bestuur te benoe
men. Zoo is de Bestuurdersbond tb ar--, ver
tegenwoordigd in het bestuur van den
Raad van Arbeid, van het Algemeen Af-
deelings Ziekenfonds Walcheren, de Ver-
eeniging Ziekenhuisverpleging, Maatschap
pelijk Hulpbetoon, de Vereenigmg voor
Beroepskeuze, het Zonnestraal-comité, de
arbeidsbemiddeling, enz. enz.
Arbeid op cultureel terrein.
Hoewel om voor de hand liggende rede
nen, de arbeid van den Bestuurdersbond in
belangrijke mate op het verwezenlijken van
stoffelijke wenschen was ingesteld, betee-
kent dit allerminst dat aan de cultureele
ontwikkeling der leden geen aandacht werd
geschonken. Het tegendeel is het geval en
tot het tijdstip waarop het Instituut voor
Arbeiders Ontwikkeling in het leven werd
geroepen, heeft de bond op dit gebied veel
gedaan. Men heeft filmvoorstellingen en
lezingen gehoudenlater werden ook
kunstavonden en cursussen over verschil
lende onderwerpen georganiseerd. Sinds
hier ter stede een afdeeling van het Insti
tuut voor Arbeiders Ontwikkeling werd
gesticht, is dit werk grootendeels aan ge
noemd instituut overgedragen.
De toeneming van het ledental en de be
tere materieele toestand der leden hebben
de geldmiddelen van den V.B.B. verste
vigd, zoodat het eigen werk naar behooren
kan worden gefinancierd, terwjjl daar
naast zoo noodig hulp wordt verleend aan
bevriende instellingen de jeugdbeweging,
zang- en tooneelvereenigingen, enz. enz.
Ook de leden geven zelf blijk van groote
offervaardigheid wanneer voor een bijzon
der doel een beroep op hen wordt gedaan.
Giften van meer dan 5000 (voor Vlissing
sche verhoudingen een heel bedrag) behoo
ren dan niet tot de zeldzaamheden.
Mèt den Bestuurdersbond vieren ook de
heeren J. v. d. Peijl, A. R. König en P. A.
Praag een jubileum. De beide laatsten tra
den kort na de oprichting tot het bestuur
toe, terwijl de voorzitter, de heer J. van der
Peijl tot de oprichters behoort.
Het zal den Vlissingschen Bestuurders
bond de volgende week ongetwijfeld niet
aan belangstelling ontbreken.
Jubileum bij P.T.T.
Vandaag herdenkt de brievenbesteller J.
W. Buter alhier den dag waarop hij vóór
25 jaar bij de Posterijen in dienst kwam.
Het nieuws van den dag in beeld.
Foto's in onze Tijdin glial.
De beroemde pianist-componist Sergei
Rachmaninoff vertoeft momenteel in ons
land voor het geven van eenige concerten.
Prof. dr, Willem Mengelberg in gesprek
met den pianist, na afloop vai een repeti
tie, die Vrijdag in het Concertgebouw te
Amsterdam werd gehouden.
Vlissingsch scheepvaartnieuws.
Aangekomen: „Oranje Nassau"
van Harwich (verwacht) Nederlandsche
m.s. „Hebe Nobel" van Grangemouth
„Sirius" van Londen „Teuna" van Lon
den „Telegraaf XXI" van Brugge.
Om te bunkeren: Noorsch s.s.
„Suderoy" van Haugesund; Yoegoslaaf s.s.
„Dubravka" van Stettin Nederlandsche
m.s. „Havik" van Danzig„Prinses
Beatrix" en „Sumatra" van Antwerpen
„Latona" en „St. Myriel" van Antwerpen.
V ertrokken: „Mecklenburg" n.
Harwich„Suderoy" naar Curasao „Du
bravka" naar Susak „Buccaneer" naar
Rotterdam„Havik" naar Rouaan „La
tona" naar Stavanger „St. Myriel" naar
j&iie nos-Ayres.
„Alhambra'-Theater.
Paramount wereldnieuws geeft als bij
zonderheden een één-persoons onderzeeër
en marcheerend Duitschland bij het N.S.P.-
congres te Neurenberg. Filmisch mooi ge
nomen zijn de massale sportdemonstraties
en in he bijzonder de vlaggen dragende
jeugd.
Het spoor der verschrikking.
De bekende romans van Zane Grey heb-
Dit nummer bestaat uit 3 bladen
en een kindercourant
De Vlissingsche Bestuurdersbond be
staat 30 jaar. (Pag. 1, eerste blad)
De Duitschers bezetten de Tsjechische
verdedigingswerken. (Buitenland)
Gespannen toestand in Palestina.
(Buitenland)
Schip bij Ameland in nood de opva
renden gered. (Scheepvaart)
Den Haag verklaart zich vóór Leider
dorp. (Luchtvaart)
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN.
ben reeds meermalen stof tot een „adem
benemende" cowboy sensatie, vol spannen
de actie geleverd. Deze, welks oorspron
kelijke titel „Thunder Trail" is, behoort
zeer zeker tot het beste in dit populaire
genre der Westerns. Krachten, die ook in
grootere films gespeeld hebben dragen bij
tot het succes. Een der meest sensationeele
opnamen is, dat Gilbert Roland, bekend uit
„De laatste trein uit Miv.-,;J". achtervolgd
door de traditioneele bende schurken, wel
ke niets ontzien, ontkomt door met zijn
paard van een 20 meter hooge rots in een
rivier te springen en deze over te zwem
men. Sensatieoneel is eveneens de scène
c'er ertswagens.
De boekanier.
Deze kleurige en opwindende, zeer ro
mantische schepping van Cecil B. de Mille
is een wel zeer boeiende verfilming van
Jean Lafitte, den laatsten piraat van de
Caraïbische Zee.' De sportieve, durvende,
moderne „he-man", Fredric March, ver
beeldt den zeeroover, die, aan het hoofd
van een uitgezocht stelletje boekaniers,
ras-echt, onvervaard en samengespoeld uit
alle oorden der wereld, berucht werd als
een der meest meedoogenlooze vrijbuiters
in Napoleon's tijd. Historischen roem ver
wierf hij als de redder van New Orleans uit
de handen der Engelscben in 1815.
Francisca Gaal, de Hongaarsche, die in
een Amerikaansch. Hollandsch-nationaal
costuum, als de allerliefste Greetje van
Doornspijk aan de Zuiderzee fungeert,
wordt door Lafitte uit de handen der op
roerige zeeroovers gered, nadat zij van de
loopplank af den verdrinkingsdood onder
de oogen zag. Zij blijft haar held getrouw,
ook wanneer ze een uiterst knappe rivale
weet. In den veldslag, waarin de door ver
raad gevangen vrijbuiters ook hun vrijheid
herwinnen, wijkt ze niet van zijn zijde. On
danks haarzelf verraadt zij echter haar ge
liefde op het overwinningsbal. Door de
sierlijke kleedij en juweelen komt het uit,
dat de piraten een Amerikaansch schip
buit maakten. Slechts de tusschenkomst
van den vechtgeneraal Jackson redt La
fitte het leven. Daar de laatste zijn mannen
niet afvalt, verkeert de plotselinge volks
gunst weer in afkeer en verachting. Als 'n
eenzaam en opgejaagd man moet de kaper
kapitein zijn leven verder voortzetten.
Onder de vele andere acteurs, actrices en
typeeringen willen wij nog in het bijzonder
vermelden Akim Tamiroff, heerlijk humo
ristisch als Lafitte's luitenant.
In tal van groote scènes met een heir
van figuranten en schilderachtige costu
mes of décor heeft De Mille weer een film
naar zijn aard gemaakt. De aanval der
Am ikaansche oorlogsschepen op het zee-
rooversnest, het optrekken der roovers uit
de moerassen, het rustig voorwaarts ruk
ken der Schottc i en Eng lschen in den slag
bij New Orleans, het overwinningsbal, de
piraten thuis of aan boord, het zijn alle ta-
fereelen ontsproten aan zijn fantastische
brein, geschikt door zijn vaardige hand.
Wel een prestatie, deze film.
Goedkeuring Statuten.
Met de Staatscourant van heden zijn af
drukken verzonden van de „Vlissingsche
Cargadoors-Vereeniging", gevestigd te
Vlissingen.
Het Vlissingsch Vredescomité hield gis- T
teravond in samenwerking met de afdee
ling Vlissingen van „Volkenbond en Vrede"
en het Vlissingsch Jongeren-comité in. het
Concertgebouw een openbare vergadering.
De heer J. L. Verhagen opende de tame
lijk goed bezochte bijeenkomst met een
woord van welkom namens het Vlissingsch
vredes-comité. De publieke opkomst is het
comité bijzonder meegevallen. Spr. heette
in het bijzonder welkom notaris Paap, als
lid van het Vlissingsch huldigingscomité
van minister Chamberlain. Spr. herinnerde
aan de ondragelijke spanning der gepas
seerde weken. Deze vergadering is geen
politieke bijeenkomst, doch wij willen ons
vanavond bewust rekenschap geven van wat
ons in de toekomst te doen staat. En dan
stelt spr. de vraag of het mogelijk is dat in
do toekomst de vrede in Europa denkbaar
is. Spr. zegtwaarom niet. Doch dan moet
de mentaliteit der volkeren veranderen
niet de gepantserde vuist, maar vooral de
conferentietafel.
In vergelijking met 1914 zijn wij veel
vooruitgegaan wie had toen kunnen den
ken aan een conferentie zooals nu heeft
plaats gehad tusschen Chamberlain, Dala-
dier, Mussolini en Hitler? Met genoegen
kan geconstateerd worden, dat de volkeren
van Europa geen oorlog willen,, zelfs in
Duitschland niet, ondanks het bulderen
van Hitier. Eerbiedige hulde bracht spre
ker aan Chamberlain, doch niet minder aan
den afgetreden president van Tsjecho-Slo-
wakije, Benesj, de twee. mannen, die den
vrede in Europa bewerkstelligden.
'Spr. weet "wel; dat er velen ook in ons
land waren, die nu de kans schoon zagen
met de Duitschers af te rekenen. Vooral
de mannen, die vroeger met het gebroken
geweer op de borst liepen, legden een be
denkelijke mentaliteit aan den dag.
Ideologische oorlogen noemt spr. echter
de verderfelijkste van alle. Spr. waardeert
de houding van Duitschland niet, doch hij
dankt den hemel, dat het dreigend oorlogs
gevaar is afgewend.
Mr. van Zanten aan het woord.
Na dit openingswoord sprak mr. H. L.
van Zanten. Spr. wees er op, dat wij hier
samengekomen zijn om te herdenken dat
het oorlogsgevaar geweken is. Het merk
waardige feit is nu, dat wij niet weten
of wij te vroeg deze bezinnings- en over-
denking'sbij eenkomst houden. De vraag is
of Hitier alles gemeend heeft, wat hij ge
zegd heeft. In ander opzicht is deze bijeen
komst misschien al te laat. Wij leven snel
en indrukken vervagen spoedig. Wij heb
ben gehuiverd over wat dreigde te komen
en spr. hoopt dat die huivering blijvend zal
zijn. Wie thans zegt, dat Chamberlain
voor het behoud van den vrede een te
hoogen prijs betaald heeft, moet bedenken
wat het zeggen wil als men bedreigd wordt
door lucht- en gasaanvallen. Chamberlain
is waarlijk niet zoo 'enthousiast over de
resultaten van München, doch dit verhoogt
de waardeering voor dezen staatsman, die
als een paard heeft gezwoegd om den
vrede te behouden. Het kan waar zijn, dat
de dreiging van Hitier geen ernst was,
doch moest Chamberlain dit riskeeren?
Ook Daladier betrekt spr. in deze hulde.
Wat Mussolini betreft, deze heeft in de
laatste jaren meermalen getoond, niet af-
keerig te zijn van een oorlog. Of wij hem
dankbaar moeten zijn, valt te betwijfelen.
Uit de feiten bleek, dat een oorlog Mus
solini op dit oogenblik niet paste.
Spr. bracht groote hulde aan het Tsje-
cho-Slowaaksche volk en zijn president
Benesj, die met ijzeren discipline al de be-
leedigingen van Duitschland heeft verdra
gen.
Spr. besprak nu, wat de gebeurtenissen
der laatste weken in het algemeen tot ons
te zeggen hebben. In het particuliere leven
is er in het nationaal recht een weg otm
op wettige wijze zijn recht te doen gelden.
Waarom is dit in de internationale recht
spraak vrijwel onmogelijk? vraagt spr. De
publieke opinie moet er steeds op aandrin
gen, dat alle internationale geschillen aan
rechtspraak onderworpen worden, zooals
onlangs tusschen Nederland en België het
geval is geweest.
Spr. noemde de gebeurtenissen der laat
ste maanden geen rechtsgeschil, doch een
belangengesc'hil, en zette dit van juridisch
standpunt bezien nader uiteen.
Naar spr.'s overtuiging is het beroep van
Kitler op het zelfbeschikkingsrecht niet de
ware oorzaak, want dan zou hij evenzeer
op moeten komen voor de Duitsche groe
pen in Italië. Hier blijft bij echter onaan
doenlijk tegenover staan. Het is Hitier
meer te doen om de verkleining van den
Franschen invloed in Europa, om den rij
ken bodem van het Sudetenland en de
vermeerdering van de Duitsche bevolking
en van soldaten.
Onze taak is duidelijk Wij moeten
de geesten rijp maken voor het tot
stand komen van een internationale
rechtsorde,
al ontveinsde spr. zich niet dat dit een lan
ge weg is.
Spr. merkte nog op, dat als één land
recht heeft op het terugkrijgen van zijn
grondgebied, dat Hongarije is, dat tegen
zijn wil aan den oorlog van 19141918
moest deelnemen. Krijgt Hongarije zijn
verloren gebied niet terug, dan drijft men
het in de armen van Duitschland.
Zoo zijn er nog meer dreigende conflic
ten en het eerste wat komen moet is een
internationale vredesconferentie, waar de
ze geschillen behandeld worden.
Het behoud van den vrede is ook voor
onze jongeren van groot belang. Spr. brengt
hulde aan onze jongens, die in de ure des
gevaars het vaderland zouden verdedigen,-
Spr. hoopt dat dit voor de regeering een
spoorslag zal zijn de jonge menschen, die
in nood verkeeren, zoo goed mogelijk te hel
pen. Dat er wel geld is, is dezer dagen ge
bleken toen ineens 120.000.000 gulden be
schikbaar werd gesteld. (Applaus).
Licht en schaduw van de laatste
weken.
Hierna verkreeg ds. D. J. Vossers het
v/oord, die begon met te.zeggen dat hij met
genoegen de uitnoodiging hier te spreken
heeft aangenomen. Het speet hem, dat en
kelen zich hebben teruggetrokken, Ds. Vos
sers wilde spreken over licht en schaduw
van de laatste weken. De ramp van den
oorlog kwam al naderbij en niets scheen
haar te kunnen keeren. Laten wij ons eens
realiseeren wat een verschrikkingen er ai
plaats konden gehad hebben als de oorlog
werkelijkheid was geworden. Er is in Euro
pa gebeden en niet minder in ons land, en
wij zijn God dankbaar dat Hij den oorlog
heeft afgewend. Spr. noemt den oorlog do
ergste zonde die er bestaat. Er is nog een
ander lichtpuntDe grooten der aarde heb
ben op het critieke oogenblik met elkande?
gesproken en spr. geeft zijn bewondering
te kennen voor den staatsman Chamber
lain, die deed wat zijn plicht hem gebood.
Dit was een daad van grooten moed, want
hij wist niet toen hij voor het eerst naar
Duitschland ging, wat het Engelsche volk,
wat de wereld hiervan zeggen zou.
Elke oorlog is uit den booze, zoolang niet
alles gedaan is dezen te verhinderen. Hier
toe moeten de volkeren en de kerken mede
werken.
Een de? de lichtpunt is, dat men een on-
rechtvanrdig verdrag onder de oogen heeft
willen zien. God geve dat de volkeren tot
de overtuiging mogen komen, dat de mis
standen moeten worden opgeruimd.
Doch naast deze lichtpunten, moet spr.
ook wijzen op schaduwen. Er is te München
onderhandeld met het pistool op de borst.
De macht heeft gezegevierd over het recht.
Hoe verkeerd de geweld oplossing van
München is geweest, bewijzen de gebeurte
nissen dezer dagen. Dit blijft een donkere
bladzijde in de mod yn e geschiedenis. Meer
dan 800.000 Tsjechen en Slowaken worden
thans zonder dat zij het willen bij een
vreemd land gevoegd. Dit is een groot on
recht. Onze gedachten gaan daarom uit
naar die duizenden vluchtelingen, naar het
arme Tsjechische volk in deze dagen van
beproeving.
Het wantrouwen onder de volkeren is
door deze gebeurteniss' -> niet verminderd,
doch veeleer vergroot, r^e vrede van thans
is een schijnvrede, want deze vrede berust
op geen rechtvaardigen grondslag. De be-
wapeningswedstrijd zal worden voortgezet.
Het gebouw van den vrede in Europa staat
op een wankelen grondslag en straks ko
men d© scheuren, die nu gepleisterd zijn,
weer voor den dag.
De vrede kan enkel blijvend zijn, als deze
berust op het recht Gods.
Vrede kan er alleen zijn, als de volkeren
weer vragen naar God en Zijn woord.
Het is de taak van ons 'deine Neder
landsche volk, te ijveren voor een vrede ge
grondvest op het recht. Wij hebben een in
ternationale rechtsorde noodig en de Vol
kenbond moet op een nieuwe, sterkere
rechtsorde worden opgebouwd.
Het Christelijk vredeswerk moet
'echter beginnen met de bekeering van
