Chamberlain voor het Lagerhuis EERSTE BLAD 76e JAARGANG - NUMMER 233 DINSDAG 4 OCTOBER 1938 WaarU ook bent.. STADSNIEUWS Selieurlenissew now Jew Jog CRÈME I 30 :S- :r- abonnembntsprus Voor alle gemeenten op Walcheren en waar agent schappen gevestigd zijn 2.20 per kwartaal of 17 cent per week. Franco per post 2.50. Voor het buitenland neme men een abonnement op het postkantoor zijner woon plaats. Afzonderlijke nummers 5 cent per stuk. Yllss inasche Courant UITGAVEFIRMA F. VAN DE VELDE Jr., WALSTR. 58-60, VLISSINGEN - TEL. 10 - GIRO 66287 AD VERTEN TTEPRIJ S Van 15 regels 1.25, iedere regel meer 25 cent. Bij abonnement speciale prijs. Reclames 50 cent per regeL Kleine adver tenties van 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent (max. 10 regels). Bij driemaal plaatsing wordt tweemaal berekend. Allee bij vooruitbetaling. VERSCHIJNT DAGELIJKS, UITGEZONDERD OP ZONDAG EN ALG.ERKENDE CHR.FEESTDAGEN AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS" Critiek en lof voor zijn vredeswerk De regeering dient een motie van goedkeuring voor haar politiek in Het Engelsche Lagerhuis is Maandag middag om kwart voor drie bijeengekomen. Toen Chamberlain de zaal binnenkwam, bracht het Huis hem staande een ovatie. Duff Cooper werd door de oppositie toe gejuicht, toen hij het woord nam om te spreken over, wat hij noemde een zeer pijn lijke en delicate taak. De Britsche regeering heeft niet de taal gebruikt welke dictators verstaan. De minister-president heeft het Britsche standpunt te Berchtesgaden of Godesberg üiet duidelijk gemaakt. Cooper gaf een uitlegging voor zijn af treden. Het was onprettig voor hem de re geering eenig nadeel te berokkenen, te meer, daar de premier meer populair was dan ooit. Cooper verklaarde, dat toen Hitier tee kenen begon te vertoonen van een gematig der houding, hij reeds wist van een mobili satie der Britsche vloot. Cooper critiseerde dat Chamberlain de EngelschDuitsche verklaring had onder teekend zonder overleg te plegen met het kabinet, de bondgenooten of de dominions. „Dit is niet de manier, waarop de buiten- landsche aangelegenheden van het Britsche rijk moeten worden geleid." Als resultaat van. München, aldus Coo per, heeft Groot-Brittannië nu voor den eersten keer op zich genomen een grens in midden Europa te verdedigen. Daarom zou den wij nu een leger op de basis van het Europeesche vasteland moeten op de been houden en onze herbewapening versnellen. Cooper zeide nog, dat de minister-presi dent geloofde tot een redelijke regeling te kunnen komen van alle open kwesties. „Hij kan gelijk hebben. Ik hoop en bid, dat hij gelijk heeft, doch daar ik dat niet kan ge- looven, is het beter, dat ik ga." Redevoering van Chamberlain. Om 3 uur 31 verhief Chamberlain zich van zyn zetel. Refereerende. aan de toespraak van Coo per zei hij Wanneer iemand een ^roote positie opgeeft, moet iedereen met eerbied naar hem luisteren. Hij vroeg verontschul diging vandaag reeds aan0 Cooper te ant woorden. „Hoewel ik niets terug heb te nemen of te betreuren." De premier bracht hulde aan den moed, het geduld en het beleid van Halifax en verzocht het Huis, bij het bezien van de overeenkomst van München, zich te wülen herinneren, dat hij niet naar München was gegaan o,m te overwegen of de overwegend Duitsche gebieden naar het Duitsche rijk zouden overgaan, daar daartoe reeds beslo ten was, toen de Tsjechische regeering de EngelschFransche voorstellen had aan vaard. Wat overwogen werd, waren de voor waarden en de tijd van overdracht. Bovendien was de tijd een der essentieele factoren. Alle elementen waren voorhanden voor het uit1 'eken van een conflict. „Bij -het doen van een uitspraak, zouden wij er goed aan doen niet te opreken over een persoonlijk of nationale triumf voor iemand. Een waarachtige triumf is, dat aangetoond is, dat de vertegenwoordigers der vier groote mogendheden de mogelijk heid kunnen vin de- tot overeenstemming te komen over de wijze, waarop zij door mid del van een beraadslaging uit een moeilijke en delicate aangelegenheid kunnen komen in plaats van met verlies van menschenle- vens en aldus een ramp hebben afgewend, welke een einde zou hebben gemaakt aan de beschaving, zooals wij die hebben ge kend." „Uit naam van dit Huis en de bevolking van dit land zeg ik, aldus Chamberlain, dat Tsjecho-Slowakije onze bewondering en eerbied heeft verd' ;nd voor de zelfbeheer- sching, waardigheid en prachtige discipline tegenover een dergelijke beproeving, waar voor slechts weii ig naties zich geplaatst hebben g :en." (Applaus). Chamberlain werd herhaaldelijk van de Labourbanken af heftig geïnterrumpeerd. Een keer heeft hij scherp geantwoord op het geroep „schande". Hij zeide „Ik heb niets, waarover ik mij zou moeten scha men." Sprekende over de andere deelnemers aan de conferentie van München, zeide Chamberlain Er zijn vandaag harde din gen gezegd over den Rijkskanselier in het heden en in het verleden. Ik ben van mee- ning, dat het Huis de moeilijkheden moest erkennen van iemand van die positie om krachtige verklaringen, zooals hij reeds had afgelegd, terug te nemen en te erkennen, dat door toe te stemmen, hoewel op het laatste oogenblik, in een bespreking met andere landen over kwesties, waarover hij reeds eens voor al had besloten, een werke lijke en sübstantieele bijdrage vormde. Wat Mussolini betreft, diens bijdrage was zeer zeker van groot belang en misschien beslissend. Ik ben van meening, dat Euro pa en de geheele wereld reden hebben om het hoofd der Italiaanche regeering dank baar te zijn voor hetgeen hij heeft gedaan om bij te dragen tot een vreedzame oplos sing. Daladier had in sommige opzichten de moeilijkste taak van ons alle vier, met het oog op de speciale betrekkingen die zijn land met Tsjecho-Slowakije verbonden. Ik stel er prijs op te verklaren, dat zijn moed, zijn bereidwilligheid om verantwoordelijk heid te aanvaarden, gedurende den gehee- len duur van onze besprekingen van on schatbare waarde waren. Chamberlain zeide verder, dat de Ver- eenigde Staten voortdurend een steeds toe- nemenden invloed hadden uitgeoefend. „Deze boodschappen van Roosevelt, zoo krachtig en zoo overtuigend, toonden, dat de meening van het machtigste land ter wereld zich over 3000 mijlen oceaan kon laten hooren aan de menschen in Europa." Naar de meening van Chamberlain was de grootste kracht echter niet die van eenigen enkeling, doch de „onmiskenbare eenstem migheid onder de volkeren der wereld, dat een oorlog diende te worden vermeden, en de volken van het Britsche rijk waren één met die van Duitschland, Frankrijk en Ita lië en hun bezorgdheid en diep verlangen naar vrede beheerschten de geheele atmos feer van de conferentie. Ik geloof, dat dit de concessies mogelijk gemaakt heeft, en niet de bedreigingen." Sprekende over zijn onderhoud met Hit- Ier van j.l. Vrgdag, zeide Chamberlain „Ik weet niet waarom deze bespreking aanleiding zou geven tot achterdocht en nog minder tot critiek. Ik heb geen pact gesloten, ik heb geen nieuwe verplichtin gen aangegaan, er is geen geheime af spraak en ons onderhoud was geen ander land vijandig". De premier zette uiteen, dat het doel, dat hij met deze bespreking had beoogd, was, te trachten, het persoonlijk contact met Hitier verder uit te breiden en te zien, of het hoofd van een democrati sche mogendheid en de leider van een to- talitairen staat punten gemeen konden heb ben. Hij gaf als zijn meening te kennen, dat deze door den Duitschen rijkskanselier en hemzelf geteekende verklaring wel iets meer was dan een vrome meeningsweer- gave en dat aan beide zijden oprechtheid en goede wil bestond. „Indien er, zoo voegde spr. eraan toe, één les is, die wij, naar ik meen, uit de ge beurtenissen der laatste weken kunnen put ten, dan is het wel deze, dat een duurzame vrede niet bereikt kan worde* door stil te zitten en erop te wachten. Daadwerkelijke en positieve pogingen zijn hiertoe noodig." Geen ontwapening Chamberlain zeide teveel realist te zijn om te gelooven, dat thans in één dag het paradijs kan worden verwezenlijkt. Slechts de fundeeringen zijn gelegd, doch met den bovenbouw is nog in het geheel niet begon nen. Laat niemand, omdat nu te München dit accoord tusschen de vier mogendheden is geteekend, denken, dat men zich kan veroorloven de hand te lichten met de uit- voeriiK; van het groote bewapeningspro gramma, die van dag tot dag in snelheid en omvang toeneemt. „Indien er ontwapening moet komen, zal dit stap voor stap moeten geschieden, in overeenstemming en in daad werkelijke samenwerking met andere lan den, totdat wij weten, dat wij deze samen werking tot stand kunnen brengen, en tot dat wij 't eens zijn over de werkelijke stap pen, die genomen moeten worden, moeten wij hier op onze hoede blijven. Attlee aan het woord. Nadat Chamberlain zijn verklaring be ëindigd had, nam Attlee het woord. Deze zeide, dat, terwijl allen zich erdoor opge lucht voelden, dat er geen oorlog is geko men, zij zich hierover niet onbezorgd kon den verheugen. „Dit is niet een overwin ning geweest voor de rede en de mensch- heid, het is een overwinning geweest van het brute geweld", aldus Attlee. De ge beurtenissen der laatste paar dagen vormen een der grootste diplomatieke nederlagen, die dit land en Frankrijk ooit te boeken hebben gehad en het lijdt geen twijfel, dat het een enorme zege is voor Hitier." Attlee vervolgde, dat terwijl ieder erken de, dat de minister-president zich groote inspanning had getroost, en dat hg de man was, die den vrede had gered, hij ook de man was, die hen in gevaar had gebracht. Het waren de Tsjechen, die den vrede in Europa hadden bewaard. Attlee wenschte te weten, welke bescher ming er zal komen voor de minderheden wat de aard en de waarde van de Britsche garantie was, en waartoe Chamberlain En geland had gebonden. Sedert Eden was af getreden, was Chamberlain zijn eigen mi nister van buitenlandsche zaken geweest. Dit was gevaarlijk, want men zou zoo den indruk kunnen krijgen, dat Engeland even als Duitschland en Italië slechts bij monde van één enkeling spreekt. Attlee verklaarde, dat Chamberlain de dupe is geworden van de dictators. Alles wat men thans in de plaats van bondge nootschappen en collectieve veiligheid had, was een belofte van Mussolini en een be lofte van Hitier. Wat zou de premier zeg gen, als Hitier thans om koloniën vraagt? Veronderstel, dat hij alleen maar vraagt om den Belgischen Congo of Nederlandsch Sumatra, hoe zou men daar dan tegenover staan? Een vier-mogendhedenpact ia be slist gevaarlijk. De liberale leider Sinclair betoogde, dat een politiek van geleidelijk terugtrekken voor de agressieve dictatoren, nooit den grondslag kon vormen voor een duurzamen vrede. Verklaring van Eden. Na Sinclair nam Eden onder toejuichin gen het woord. De oud-minister verklaar de, dat iedere burger den premier oneindig veel dank verschuldigd is voor de oprecht heid en vasthoudendheid, die hij in de slot- phase van de crisis gewijd heeft aan het voorkomen van de grootste ramp, den oorlog. Eden bracht hulde aan de zelfbeheer- sching van de Tsjecho-Slowaaksche regee ring en aan de kalme waardigheid en den onversaagden moed van Benesj. Eden meen de, dat nagegaan diende te worden, welke de omstandigheden waren, die de Britsche regeering genoopt hadden, voorstellen aan een bevriende natie op te dringen en stap pen moesten worden overwogen om te ver zekeren, dat Engeland niet nogmaals zulk een onaangename rol zal spelen. De Britsch-Fransche voorstellen boden meer dan algeheele voldoening aan de Sudeten- duitschers en toch bevatten de voorstellen van München nog meer concessies. „Nie mand zou, naar ik veronderstel, willen be weren, dat deze voorstellen rechtvaardig zijn". De oorlog was vermeden ten koste van ernstige onrechtvaardigheid tegenover een klein bevriend land. De voorstellen van München waren geen zelfbeschikking. „Er zullen niet velen on zer zijn, hoe wij ons ook opgelucht voelen, die niet een zeker gevoel van vernedering hebben ondervonden, toen wij deze voor stellen lazen". Spr. betoogde vervolgens, dat het ver- leenen van een garantie aan Tsjecho-Slo wakije een afwijking vormde van de tra dition eele Britsche politiek. Na een eensgezind streven door een eens gezinde natie te hebben bepleit, besloot Eden „Ik geloof, dat wij den vrede niet slechts voor deze maand en voor de vol gende zouden kunnen redden, doch voor onze generatie". Sir Samuel Hoare antwoordt de sprekers. Aan het einde van de debatten heeft sir Samuel Hoare de uitgeoefende critiek be antwoord. Regeering dient motie in. Chamberlain, sir John Simon, en Mac- Donald hebben een motie ingediend, waar in het Lagerhuis de politiek der regeering, waardoor een oorlog werd afgewend tijdens de recente crisis, goedkeurt en haar streven naar de verwerving van een duurzamen vrede steunt. Deze motie zal Woensdag in stemming worden gebracht. De algemeene debatten worden Dinsdag voortgezet. Men verwacht, dat Woensdagavond over de motie ge stemd zal worden. een leenl^G van so millioen FOND AAN TSJECHO-SLOWAKIJE? In zijn gisteren in het Lagerhuis uitge sproken redevoering, heeft minister-presi dent Chamberlain medegedeeld, dat de Britsche regeering overweegt, de garantie te verleenen voor een leening van 30 mit- lioen pond sterling ten behoeve van Tsjecho-Slowakije. Het voorstel komt van de Tsjechen. Simon heeft de bank van Engeland ge vraagd een crediet van 10 millioen pond te willen verleenen. De minister-president zei, dat in Novem ber de noodzakelijke wetsvoorstellen zullen worden ingediend. Hij gaf te kennen dat de kwestie van een garantie van 30 millioen pond intusschen met andere regeeringen zou worden bespro ken. De betrekking tusschen het bedrag van 10 millioen met dat van 30 millioen moet nog worden vastgelegd. zorgt altijd Dr. J. B. MEENK'S HOOFDPIJNPOEDERS bij U te hebben. Ook verkrijg baa r in étui Verkrijgbaar bij apothekers en drogisten DE MILLIOENEN VOOR ARMENZORG. Voor Vlissingen was het tweede kwartaal van 1938 relatief gunstig. Een medewerker schrijft ons Nieuwe, door het Centraal Bureau voor de Statistiek verzamelde gegevens over de kosten voor de publieke armenzorg, loopen- de tot 1 Juli jl. bieden een ontstellend beeld var. de verarming, waaraan ons volk de laatste jaren ten prooi is gevallen. In de gemeenten boven twintigduizend inwoners vergde de ondersteuning van be- hoeftigen in een half jaar tijds, nl. van 1 Januari tot 1 Juli jl. rond 21 millioen gul den In deze gemeenten woont iets minder dan de helft van het geheele Nederlandsche volk. In de kleinere gemeenten, en vooral tenplattelande, wordt wellicht minder voor armenzorg uitgegeven, maar daaruit volgt nog geenszins, dat de armoede ten platte- lande minder groot of minder nijpend zou zijn. In deze 21 millioen, die in zes maanden op de halve bevolking aan publieken steun voor behoeftigen moest worden uitgegeven, zijn dan de millioenen voor de werkloozen- zorg nog niet begrepen. En evenmin de be dragen, die de particuliere en kerkelijke weldadigheid tot leniging van den maat- schappelrjken nood aanwenden. Een vergelijking van de armlastigheid in het tweede kwartaal van 1938 ten opzichte van het eerste, laat uiteraard wel eenige vermindering zien, maar de gunstige sei zoen-invloed is toch geringer gebleven dan door velen werd gehoopt en verwacht. Li de gemeenten boven 20.000 inwoners werd nl. in de maanden Januari tot en met Maart aan armenzorg 10.988.000 uitge geven en in de maanden April tot en met Juni 9.675.000, hetgeen slechts een ver mindering beteekent van 12 pet. In de groep gemeenten van twintig tot vijftig duizend inwoners, waartoe dus ook Vlissingen behoort, bedroegen de gezamen lijke ondersteuningen krachtens de armen wet in het eerste kwartaal 1.193.385 en in het tweede kwartaal 1.082.079, zoodat in deze groep gemeenten de kosten slechts met 9 pet. terug liepen. In Vlissingen waren de uitgaven over Januari, Februari en Maart 14.774, die over April, Mei en Juni 12.677. In onze stad konden de kosten voor de armenzorg van het eerste op het tweede kwartaal derhalve met 14 pet. beperkt worden, wat dus aanmerkelijk gunstiger is dan de beide hierboven aangegeven gemiddelden. Dit gunstige verloop is in hoofdzaak te danken aan de vermindering van het aan tal ondersteuning behoevende gezinnen het aantal ondersteunde alleenwonenden onderging zelfs eenige venneerdering. In het eerste kwartaal waren er gemiddeld 158 behoeftige, van gemeentewege onder steunde gezinnen in Vlissingen in het tweede kwartaal was hun aantal gemid deld 122. Per duizend ingezetenen waren er dientengevolge in het eersto. kwartaal gemiddeld 7 8, in het tweede kwartaal gemiddeld 5 6 gezinnen. Het getal ondersteunde alleenwonen den of daarmede gelijk te stellen perso nen, dat in het eerste kwartaal gemiddeld 74 bedroeg, was in het tweede kwartaal gemiddeld 79. Incidenteele steunverleeningen door de eenmalige verstrekking van een grooter geldsbedrag of van lc se giften, kw^jn in het tweede kwartaal 7 maal voor tegen over 3 maal in het eerste kwartaal. Hoewel de vermindering van het aantal gesteunden juist de gezinnen betrof, kon het gemiddelde bedrag van de wekelijk- sche uitkeeringen in onze woonplaats geen noemenswaardige verlaging ondergaan. Bedroeg het in het eerste kwartaal 4.90 in het tweede kwartaal was het 4.84. Al deze factoren tezamen leidden er toe, dat het bedrag, dat per duizend inwoners moest worden uitgegeven, en dat over het eerste kwartaal 674 beliep, in het tweede kwartaal een vermindering onderging tot 578. De beschikbare gegevens beperken zich tot de gemeenten met tenminste twintig duizend zielen en laten daardoor geen ver gelijking met andere Zeeuwsche plaatsen toe. Vergelijken wij evenwel den gang van zaken op dit punt in onze woonplaats met dien i~ de drie meest nabij gelegen steden met meer dan twintigduizend inwoners, Bergen op Zoom, R<* isendaal en Breda, dan wordt de gunstige indruk nog aanzien- Dit nummer bestaat uit 2 bladen Chamberlain in het Lagerhuis. .(Pag. 1, eerste blad)] Sudetenland wordt verder ontruimd en door de Duitschers bezet. (Buitenland)] Hevige kelderontploffing te Rotterdam; drie gewonden. (Gemengd nieuws)] Fabriek te Swalmen ingestort1 doode. .(Gemengd nieuws), Wat het Duitsche rijk met Sudetenland gewonnen heeft. ^Buitenland)] ZIE VERDER EVENTUEEL LAATSTE BERICHTEN^ ZEELAND'S HULDE AAN MINISTER CHAMBERLAIN. Na het gisteren verantwoorde bedrag werd nog aan ons bureau van ons blad bezorgd Van Mevr. Wed. M. K. H. ra.v^..i f 1.— Van G. J. J. K. jfl.— Totaal 114.02, welk bedrag heden werd afgedragen aan het Zeeuwsche Comité te, Middelburg. DE DIRECTIE DER VUS SINGSCHE COURANT* een Weldaad voorUwJw^L Doos 20ci lijk versterkt. Terwijl het n.1. in Vlissingen moge' k bleek de steunkosten van het eerste op het tweede kwartaal met 14 pet* te beperken, was in Roosendaal slechts een verlaging mogelijk met 7 pet., en in Breda en Bergen op Zoom slechts met 2 pet. Storm over Vlissingen. Terwijl wij vorige week nog van een heerlijk zonnetje konden genieten, is het weer bij den inzet van de Octobermaand als bij tooverslag veranderd en wordt ons reeds een voorproefje van de gure Novem berstormen gegeven. Gisteren, en ook in den af geloop en nacht en heden woedde een flinke storm, af en toe gepaard gaande met regenbuien. Natuurlijk richtte de hevige wind hier en daar schade aan, doch geluk kig niet van heel ernstigen aard, terwijl zich ook geen persoonlijke ongelukken voordeden. Het meest hebben de boomen het moeten ontgelden. O.m. bleken in de Lampsinsstraat, Glacisstraat, Spuistraat, Badhuisstraat en op den Nieuwendijk ver schillende boomen niet tegen den wind be stand en ontwortelden of braken af, waarbij enkele dwars over den weg kwa men te liggen. Troorts zijn in de Kasteel straat, Paul Krugerstraat en op de Zeil- markt draden het electrisch net ge broken, terwijl in de Emmastraat en op den Boulevard Evertsen vonken uit de draden van het net sprongen. Ook een schoorsteen op het Concertgebouw en een jalouzie van een huis aan den Nieuwendijk vielen als slachtoffer van den storm. Sedert gisteravond omstreeks 9 uur is de loodsdienst gestaakt. Vlissingsch scheepvaartnieuws. Aangekomen: „Oranje Nassau" van Harwich (verwacht) Nederlandsche m.s, „Vledderveen II", „Deni" en „Trio'* van Antwerpen. Om te bunkeren: Grieksch s.s.; „Delphin" van GentItaliaansch s.s. „Et- tore" van Civitta Vecchia Noorsch s.s. „Ravnefjell" en Amerikaansch s.s. „Anti- nous" van AntwerpenZweedsch m.s. „Soya IV" van-Antwerpen met draad in de schroef, wordt alhier op de haven door een duiker van Van der Tak verwijderd Ne derlandsche sleepboot „Thames" van Maassluis. V ertrokken: „Mecklenburg" naar Harwich„Thames" naar Dournenez „Angeja" naar Antwerpen.

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1938 | | pagina 1