TRIUMPH
Chamberlain, Daladier en Mussolini geestdriftig ingehaald
Vrede
1 CENT
VIRGINIA
EENS
GEPROBEERD
De ontruiming van Sudetenland
is begonnen
Praag is in rouw
TRIOMFEERENDE
ZEELAND HULDIGT CHAMBERLAIN
ALTIJD
GEPREFEREERD
EERSTE BLAD
«3
76e JAARGANG - NUMMER 231
ZATERDAG 1 OCTOBER 1938
Polen richt een nieuwe nota tot de
Tsjechische regeering
Kort
§el»enrlentsscii
van Jen «t
ABONNEMENTSPRIJS
Voor alle gemeenten op
Walcheren en waar agent
schappen gevestigd zijn
2.20 per kwartaal of
17 cent per week. Franco
per post f 2.50. Voor
het buitenland neme men
een abonnement op het
postkantoor zijner woon
plaats. Afzonderlijke
nummers 5 cent per stuk.
Vlissingsche Courant
UITGAVE FIRMA F. VAN DE VELDE Jr., WALSTR. 58-60, VL1SS1NGEN - TEL. 10 - GIRO 66287
AD VERTENTÏEPRD S
Van 15 regels 1.25,
iedere regel meer 25 cent
Bij abonnement speciale
prijs. Reclames 50 cent
per regeL Kleine adver
tenties van 15 regels
50 cent, iedere regel meer
10 cent (max. 10 regels).
Bjj driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Alles bij vooruitbetaling.
VERSCHIJNT DAGELIJKS, UITGEZONDERD OP ZONDAG EN ALG.ERKENDE CHR.FEESTDAGEN
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGÏNG „DE NEDERLANPSCHE DAGBLADPERS'*
Minister-president Chamberlain is gis
termiddag te 10 minuten over half 6 op
het Engelsche vliegveld Heston geland.,
De minister van buitenlandsche zaken,
lord Halifax, overhandigde hem een schrij
ven van den koning. De eerste minister
werd door de aanwezige ministers omringd,
terwijl een minutenlang aanhoudend ge
juich losbarstte. Chamberlain bleef toen
een oogenblik voor de menigte staan en
toonde den juichenden menschen het do
cument met zijn handteekening en die van
Hitler.
Na op het vliegveld te zijn verwelkomd
door de ministers legde Chamberlain een
.verklaring af, waarin hij o.m. zei
„Er zijn slechts twee dingen, die ik wil
zeggen. In de eerste plaats wil ik verkla
ren, dat ik evenals mijn vrouw gedurende
/«al deze gespannen dagen een onnoemelijk
aantal brieven heb ontvangen, brieven van
steun, goedkeuring en dankbaarheid. Ik
bracht, naar mijn opvatting slechts een
voorspel is voor een breedere regeling
waarin geheel Europa den vrede zou kun
nen vinden. Vanmorgen heb ik nog een be
spreking geveerd met den Duitschen rijks-
mij geweest is. ik wil het Britsche volk
dankzeggen voor wat het heeft gedaan.
In de tweede plaats wil ik verklaren,
dat de regeling van het Tsjecho-Slowaak-
sche probleem, die thans tot stand is ge-
kan u niet zeggen, welke steun dat voor
kanselier Hitier en hier is een papier, dat
zijn naam draagt zoowel als den mijnen.
Sommigen uwer hebben misschien reeds
.JU" t'.
gehoord wat het behelst, maar ik zou het
toch nog willen voorlezen".
De juichende menigte verbreekt de
afzetting.
Nadat Chamberlain den inhoud van de
reeds bekende verklaring had voorgelezen,
barstte een wild gejuich uit, waarbij kre
ten als „Goed zoo, Neville, God zegene
u", konden worden onderscheiden.
Chamberlain wuifde de menigte toe en
stapte vervolgens in zijn auto, die echter
nog geen honderd meter" opg-ereden was,
toen de menigte reeds door de afzetting
heenbrak en den wagen zoo dicht omring
de, dat er geen doorkomen aan was. Men
klopte op de ruiten van de auto en zong
uit volle borst, terwijl de aanwezige mi
nisters, diplomaten en belangstellenden
mee instemden, het lied„For he is a
jolly good fellow". Minstens tienduizend
personen stonden voorts nog buiten het
commentaar
Wie na ons „Kort Commentaar" van
Jl. Dinsdag verwachten zou dat wij nu geen
woorden genoeg zouden kunnen vinden om
te jubelen over het behoud van den vrede,
zal dit artikeltje misschien met eenige be
vreemding lezen. Want wij zijn er ons van
bewust dat alle enthousiasme hierin
Eoek is.
Natuurlijk zijn wij dankbaar dat het
ergste cos bespaard is gebleven en dat de
vrede behouden mocht blijven. En hierbij
gaan onze gedachten uit naar den nobelen
mensch Neville Chamberlain die het vrij
wel onmogelijke tot stand heeft gebracht
die het aanzien van zijn ambt in de waag
schaal stelde en juist daardoor tot hooger
aanzien steeg. Hij neemt in deze dagen in
ons aller harten een groote plaats in en wij
hebben diepen eerbied voor dezen grooten
staatsman die eigen vernedering riskeerde
om de volkeren den vrede te doen be
waren.
Het is dus verre van ons, critïek te
willen oefenen op het prachtige werk van
Chamberlain, wanneer wij zeggen dat de
Europeesche vrede voorloopig wel tegen
zéér hoogen prijs is gekocht.
Velen hopen dat uit de conferentie te
München een blijvend rechtstreeksch con
tact tusschen de voornaamste Europeesche
staatslieden zal worden geboren, met als
resultaat persoonlijk overleg en daardoor
hetere verstandhouding en oplossing van
moeilijke problemen die de volkeren schei
den. Wij hopen het van ganscher harte met
hen die zoo denken.
Maar wij vreezen dat dit rechtstreeksche
contact met de leiders van bepaalde Euro
peesche staten niet dit resultaat zal
hebben, in zijn groote radio-rede zei Adolf
Hitler Maandagavond, slechts te pleiten
„voor het lot van mijn Duitschers". En hij
noemde het opnemen van de Sudetenduit-
schers in het Duitsche Rijksverband z\jn
laatsten territorialen eisch in Europa.
Chamberlain zei Dinsdag in zijn radio
rede, dat het heele Britsche Imperium niet
onder alle omstandigheden in een oorlog
kan worden gestort voor een klein land
dat door een grooten, krachtigen buurstaat
^'ordt bedreigd. „Doch wanneer ik er van
overtuigd was, dat eenig land voornemens
was om de geheele wereld te regeeren
door de vrees voor zijn kracht, dan ben ik
van meening dat tegenstand moet worden
geboden", aldus Chamberlain. Hij voegde
er nog aan toe dat in een dergelijke over-
heersching het leven van volken die in de
vrijheid gelooven, het leven niet meer
waard zou zijn.
Welnu, Duitschïand èn Italië hebben
zich te München niet bereid verklaard de
nieuwe Tsjecho-Slowaaksche grenzen te
garandeeren die ontstaan wanneer Sudeten
land Duitsch is geworden. Zij zijn hiertoe
niet eerder bereid, dan wanneer ook de
kwesties der Poolsche en Hongaarsche min
derheden geregeld zijn l
Wil men een duidelijker bewijs, dat het
den Führer waarlijk niet alleen om „het
lot van mijn Duitschers" te doen is?!
Duitschïand heeft zijn eischen vrijwel
volledig ingewilligd gezien. Chamberlain
en Daladier hebben moeten bukken voor
de bedreiging met geweld, met oorlog,
wanneer dit niet ware gebeurd. En wij
zullen de laatsten zijn om er hun onder
deze omstandigheden een verwijt van te
maken. Een ontzaglijke verantwoordelijk
heid drukte zwaar op hun schouders en het
is begrijpelijk dat zij het voorloopige be
houd van den vrede tenslotte het zwaarst
hebben laten wegen.
Maar er is in ons werelddeel minstens
één mogendheid die in de jongste dagen
gemeend heeft met het grofste geweld de
inwilliging van haar eischen te raceten af
dwingen. De prijs hiervoor was de vrede.
Daarom schreven wij gisteren op onze
voorpagina„De Europeesche vrede voor
loopig tegen zeer hoogen prijs gekocht".
De prijs is buitengewoon hoog. En zooals
wij het zien zal in bepaalde toekomstige
„onderhandelingen" de thans zoo succesvol
gebleken methode van bedreiging, een groo-
tere rol spelen dan ooit tevoren. München
beeft het contact tusschen de volkeren
vreezen wij geen goed gedaan.
Daarom gelooven wij dat de moeilijkhe
den rond Tsjecho-Slowakije nog niet ten
einde zijn en dat zij bovendien niet de
laatste zullen zijn waarvoor de wereld op
internationaal politiek gebied zal komen te
staan.
vliegveld te juichen en met vlaggen te
zwaaien. Chamberlain leek bijna overstelpt
door de hartelijkheid van deze ontvangst.
Ten slotte baande de politie een weg
voor den premier door de menigte, zoodat
hij vertrekken kon naar Buckingham Pa
lace.
Chamberlain bij den koning
Chamberlain is om 18 uur 50 op Bu
ckingham Palace aangekomen. Zijn vrouw
was reeds om 18 uur 15 gearriveerd. Pre
cies om 19 uur verschenen de koning, de
koningin, Chamberlain en mevrouw Cham
berlain op het balkon van het paleis, waar
zij gedurende vier minuten bleven staan.
De koning beduidde Chamberlain naar
voren te treden en gedurende enkele oogeru
blikken stond de eerste minister vooraan
op het balkon terwijl de geestdrift van het
publiek tot een nieuw hoogtepunt steeg.
De ontvangst, die Chamberlain bereid
werd, toen hij het paleis was binnengetre
den, was wellicht de hartelijkste, die ooit
een bezoekeraldaar ten deel is gevallen,
zelfs het huishoudelijk personeel van het
paleis rende naar. buiten, toen zijn auto
naar binnen reed en de bedienden juichten
den eersten minister tezamen met de
steeds toenemende menigte voor het paleis
toe, terwijl honderden auto's hun claxons
lieten loeien.
Chamberlain en zijn vrouw vertrokken
om 19 uur 12 van het Buckingham Palace
en ook ditmaal werd de auto weer 'om
ringd door de jubelende menigte, zoodat
bereden politie een weg moest banen. De
koning heeft Chamberlain warm gelukge-
Wenscht.
In Downlngstreet.
Om 19 uur 15 arriveerde Chamberlain
in Downingstreet. Ook hier was de ont
vangst onbeschrijfelijk geestdriftig. De op
eengepakte menschenmassa was zoo dicht,
dat slechts een geul ter breedte van een
auto tusschen de rijen overbleef.
Toen Chamberlain's wagen verscheen,
ontstonden onbeschrijfelijke tooneelen van
gêestdrift. Onmiddellijk achter den wagen
stroomde de nauwe geul dicht en het pu
bliek trachtte den eersten minister te vol
gen. Ten slotte kroop de auto nog slechts
voorwaarts. Het gejuich was oorverdoo-
vend. De mannen en vrouwen klopten op
de ruiten van den wagen, terwijl Cham
berlain glimlachende en blij, met zijn
hoed naar hen wuifde.
Enkele seconden na zijn ambtswoning
te zijn binnengegaan, verscheen Chamber
lain met zijn vrouw voor een van de ven
sters, waarop een nieuwe uitbarsting van
jubelende geestdrift volgde.
Kort hierna kwam het kabinet in ver
gadering bijeen. De zitting heeft 35 minu
ten geduurd. De eerste minister bracht rap
port uit over zijn bezoek aan Duitschïand.
Er is niets vastgesteld omtrent een verdere
kabinetszitting.
Chamberlain verdient den Nobel-
prijs voor den vrede.
De bekende schrijver Lawrence Szabo
schrijft in de Hongaarsche „Azest", dat
hoewel reeds vele waardige personen den
Nobelprijs voor den vrede hebben gekre
gen, de Noorsche autoriteiten moeten over
wegen dezen thans aan Chamberlain toe
te kennen, want hij heeft een werk ver
richt, dat millioenen malen grooter is, dan
hetgeen de anderen hebben gedaan.
Dankdiensten in Engeland.
Kardinaal Hinsley heeft gelast, dat Zon
dag a.s. in alle kerken in Engeland een
plechtig Te Deum zal worden gezongen
om God te danken voor het behoud van
den vrede.
PARIJS ONTVANGT DALADIER.
Gisteravond te tien minuten voor vijf is
de Fransche minister-president Daladier
op het vliegveld Le Bourget gedaald. Een
groote menigte was aanwezig om hem toe
te juichen en dc menschen braken door de
afzetting heen en omringden den auto,
waarin de minister-president naar Parijs
terugkeerde. Voortdurend hoorde men kre
ten „leve de vrede", „leve Frankrijk", „le
ve Daladier", „leve Chamberlain" en
werd de „Marseillaise" gezongen.
Te Parijs zag men hetzelfde tooneel. Een
groote menigte wachtte op de aankomst
van den minister-president en zoodra hij
verscheen barstte men in toejuichingen uit
en zwaaide men met vlaggen en hoeden.
De auto kon slechts zeer langzaam voor
waarts gaan.
Zoodra Daladier op Le Bourget uit het
vliegtuig steeg, verklaarde hij „Ik kom
Stort vandaag uw bijdrage bij ons blad.
Wij hebben gisteren reeds medegedeeld dat de heeren mr. F. Lants-
heer te Oostkapelle, mr, J. J. Heijse en dr. S. S. Smeding, beiden te
Middelburg, een comité hebben gevormd om Neville Chamberlain op
korten termijn een huldeblijk aan te bieden in verband met diens prach
tige werk voor het behoud van den vrede.
Om te onderstrepen dat het hier niet om een Middelburgsch,
maar inderdaad om een Zeeuwsch huldeblijk gaat, is notaris J. C. Paap
te Vlissingen tot genoemd comité toegetreden en heeft de Vlissingsche
Courant zich beschikbaar gesteld om bijdragen voor dit doel in ont
vangst te nemen.
De inzameling sluit reeds Maandagmorgen te 9 uur. Het is dus kort
dag. Wie er lang over moet denken of een bijdrage gegeven moet
worden, late het schenken hiervan achterwege. Het moet een spontaan
gebaar zijn van hen die ondanks alle bezwaren die aan de over
eenkomst van München kleven den Britschen premier zien als de
nobele figuur die Europa bewaard heeft voor een poel van ellende,
bloed en tranen.
Ons bureau is tot hedenavond 9 uur geopend om gelegenheid te geven
bijdragen (die ons blad verantwoorden zal) af te geven. Ook kunnen
deze in gesloten enveloppe, met opschrift: Huldeblijk Chamberlain
in de bus van ons gebouw worden gedeponeerd.
Reeds werden door ons giften ontvangen van
C. A. v. W. f 25.—C. P. f 10j Vlissingsche Courant f 15.—.
terug uit Duitschïand. De onderhandelin
gen zijn zeer zeker moeilijk geweest doch
ik ben. heilig overtuigd, dat de gesloten
overeenkomst noodzakelijk was voor het
handhaven van den vrede in Europa. Ook
ben ik overtuigd, dat dank zij de weder-
keerige concessies en dank zij den geest
van samenwerking, welke de vier groote
mogendheden bezielde, de vrede is gered.
Op het vliegveld werden den minister-pre
sident bloemen aangeboden.
Bijeenkomst van den ministerraad.
Te zes uur kwam vervolgens de minis
terraad bijeen. Bij de opening van de ver
gadering dankte president Lebrun namens
het geheele volk Daladier voor het vervul
len van de delicate opdracht. Minister-pre
sident Daladier bracht verslag uit van de
besprekingen te München, waarna de ge
heele ministerraad zich vereenigde met de
woorden van den president om Daladier te
danken. De minister-president dankte hier
voor en vroeg ook minister Bonnet niet te
vergeten.
MUSSOLINI TE ROME TERUG.
Mussolini is gistermiddag om zes uur
per specialen trein in Rome aangekomen,
waar hij geestdriftig is ontvangen. Hij be
gaf zich onmiddellijk naar het Palazzo
Venezia, waar hij, terwijl de Giovinezza
weerklonk, op het balkon verscheen. Lan
gen tijd overschouwde Mussolini de onaf
zienbare menschenmenigte, die voor het
paleis was samengestroomd. Daarop
groette hij met opgeheven arm en verliet
langzaam het balkon, om spoedig voor een
tweede en een derde maal op het balkon te
verschijnen.
Eerst toen richtte hij het woord tot de
menigte, zeggende „Kameraden, gij hebt
gedenkwaardige uren beleefd. In München
hebben wij voor den vrede der gerechtig
heid gewerkt. Is dat niet het ideaal van het
Italiaansche volk?"
De menigte antwoordde daarop met een
stormachtig geroep „Ja".
Praag in rouw.
De Tsjechische zender heeft gisteren be
kend gemaakt, dat uit rouw over de beslui
ten van München het program niet voort
gezet werd, doch dat de zenderdienst be
perkt werd tot nieuwsuitzending en even
tueel© mededeelingen.
Ook alle schouwburgvoorstellingen en
concerten in Praag werden voor gister
avond afgelast. 1 café's waren gesloten.
Den provinciesteden werd aangeraden de
zelfde maatregelen te nemen.
Men heeft gepoogd te betoogen tegen de
voorwaarden van de overeenkomst der vier
mogendheden, doch de autoriteiten zijn den
toestand volkomen meester.
Rede van minister-president Syrovy.
Gisteravond te vijf uur heeft de Tsjecho-
Slowaaksche minister-president, generaal
Syrovy, een radiorede gehouden tot de be
volking van. Tsjecho-Slowakije. Hij ver
klaarde o.m., dat hij alles heeft afgewogen
en hij is tot de overtuiging gekomen, dat
de gekozen weg de eenig juiste is. De ver-
Dit nummer bestaat uit 3 bladen
en een kindercourant
Geestdriftige ontvangst van Chamber*
Iain, Daladier en Mussolini.
i(Pag. 1, eerste blad)]
Raadsoverzicht. [(Pag. 3, eerste blad)]
Gemeenteraad van Souburg.
(Pag. 1, tweede blad)]
Het binnenlandsche luchtverkeer ge
deeltelijk hervat L( Luchtvaart)]
'Bü het schoonmaken van een mitrail
leur is een 13-jarig meisje doodge
schoten. [(Gemengd nieuws)]
De laatste TJtrechtsche gemeentetram
heeft plaats gemaakt voor autobussen.
[(Gemengd nieuws)]
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN.
tegenwoordigers van de vier mogendheden,
welke te München bijeen waren, hebben
verzocht nieuwe grenzen te aanvaarden^
Hij stond voor een alternatiefof wel een
wanhopige verdediging met opoffering van
een geheel geslacht, ongerekend nog de
vrouwen en kinderen, of wel het aannemen
van voorwaarden, welke eenig zijn in de
geschiedenis. Tsjecho-Slowakije werd aan
zijn lot overgelaten.
Het is alleen gebleven, alle buren waren
gewapend en de toestand was gelijk aan
die van een belegerd kasteel, omringd door
een overweldigende meerderheid.
Voorts deed de minister-president een
beroep op het geheele land om kalm en
eensgezind te blijven.
Een ontelbare menigte luisterde in de
straten naar de beide oproepen. Vervolgens
werden vaderlandslievende betoogingen ge
organiseerd.
Incidenten in Silezisch Cleszyn.
Uit Cieszyn wo-dt aan het Poolsch Tele-
graafagentschap gemeld, dat bij 't station
Bogumin Poolsche arbeiders met handgra
naten gewapend een Tsjechischen munitie-
trein hebben aangevallen. Een der wagons
is ontploft.
Bij de gevechten van Donderdag zijn in
totaal zestien dooden gevallen.
In het gebied van Asch is de toestand
onveranderd. Manschappen van het Duit
sche vrijkorps voerden gistermiddag een
vrijwel onbloedige guerilla met Tsjechische
voorposten. De wegen waren gisteravond
nog gebarricadeerd en het was gevaarlijk
de Tsjechische linies te riaderen.
