N
Langdurige bespreking tusschen
Chamberlain en Hitler
ês™ isa
EERSTE BLAD
Én
76e JAARGANG - NUMMER 224
VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1938
Nieuw Tsjechisch kabinet gevormd
In Tsjecho-Slowakije is hel nog
allesbehalve rustig
STADSNIEUWS
Sekeurlcnisscn
A
20554
21259
21509
2166S
21931
RIJ.
17181
15234
21238
ABONNEMENTSPRIJS
Voor alle gemeenten op
Walcheren en waar agent
schappen gevestigd zijn
f 2.20 per kwartaal of
17 cent per week. Franco
per post 2.50. Voor
het buitenland neme men
een abonnement op het
postkantoor zijner woon
plaats. Afzonderlijke
nummers 5 cent per stuk.
VJissingsche Couranl
UITGAVEFIRMA F. VAN DE VELDE Jr., WALSTR. 58-60, VLISSINGEN - TEL. 10 - GIRO 66287
ADVERTENTIEPRIJS
Van 1—5 regels 1 1.25,
Iedere regel meer 25 cent.
By abonnement speciale
prijs. Reclames 50 cent
per regel. Kleine adver
tenties van 1—5 regels
50 cent, iedere regel meer
10 cent (max. 10 regels).
Bij driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Alles by vooruitbetaling.
VERSCHIJNT DAGELIJKS, UITGEZONDERD OP ZONDAG EN ALG. ERKENDE CHR. FEESTDAGEN
AAN G ESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICI T E IT SWAARDE, ING ESTELD DOOR DE VEREENIOING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPER S"
De Britsche minister-president is gis
termiddag om 1 uur 53 met rijksminister
.Von Ribbentrop, per auto komende uit
Keulen, op den Petersberg gearriveerd.
Rijksminister Von Ribbentrop nam af
scheid van den premier en begaf zich
direct naar hotel Dreesen, waar Hitier
zijn inirek heeft genomen.
Chamberlain nam zijn intrek in het Kur-
hotel. Om 16 uur is minister-president
Chamberlain met zijn medewerkers en in
gezelschap van den chef van het protocol,
Von Doernberg, in het hotel Dreesen. aan
gekomen. De Ftihrer ontving zijn gast aan
den ingang van het hotel en leidde hem
naar de op de eerste verdieping gelegen
conferentiekamer. Daarna werden de op
den Obersalzberg begonnen besprekingen
tusschen Hitier en Chambèrlain hervat. Zij
waren slechts vergezeld van den tolk
Schmidt, die den. rijkskanselier bij derge
lijke gebeurtenissen meestal ter zijde
staat. De andere leden der Britsche en
Duitsche delegaties bleven in de hal van
het hotel, die veranderd was in een groote
conferentiezaal met vele tafeltjes voor drie
of vier personen. De toegang tot het hotel
was ten strengste verboden, zelfs voor de
Duitsche en de internationale pers.
Deze geheele regeling doet het vermoe
den rijzen, dat de beide staatslieden eerst
tot overeenstemming willen geraken over
da fce.sinse.len. van hun actie en daarna de
zorg voor de uitwerking der besluiten aan
hun deskundigen willen overlaten.
Tegen 18.30 uur begaven Chambèrlain
en Hitier zich naar een beneden gelegen
spreekkamer, waar het onderhoud werd
voortgezet in tegenwoordigheid van mi
nister Von Ribbentrop.
Buiten het hotel, dat in een ruimen kring
is afgezet, stonden duizenden te wachten.
Na drie uur en een kwartier waren de
besprekingen van dezen dag geëindigd. Het
was toen ongeveer 19.45 uur. Chamber
lain keerde naar den Petersberg terug in
gezelschap van den chef van het protocol.
Hitler nam in de hal afscheid van zijn
gast, terwijl Von Ribbentrop den Britschen
minister-president tot diens a.uto begeleid
de. Toen de auto vertrok werd door
S.S.-mannen een roffel geslagen.
De besprekingen zouden vanmorgen te 11
uur worden voortgezet.
Een Engelsche mededeeling.
De Britsche minister-president heeft de
pers een verklaring doen toekomen, waar
in hij mededeelt ('at het volgens zijn mee
ning van het grootste belang is, dat alle
belanghebbende partijen vastbesloten zijn
zoo te handelen, dat de toestand in
Tsj echo-Slowakije den voortgang der on
derhandelingen niet kan schaden. De mi
nister-president richtte tot allen een drin
gend beroep bij te dragen tot de handha
ving der orde en zich te onthouden van
elke daad die incidenten zou kunnen ver
oorzaken.
Naar verluidt zal geen communiqué ge
publiceerd worden, vóór de besprekingen
ten einde zijn.
Wat bespraken Hitier en
Chamberlain
Een speciale Havas-correspondent te
Godesberg meldt
Het resultaat der Engelsch-Duitsche be
sprekingen blijft afhankelijk van de evolu
tie der gebeurtenissen in Tsjechoslowakije.
Dat is de indruk, welken men in Duitsche
kringen na het onderhoud van gisteren
tusschen Chamberlain en Hitier verkrijgt.
Met andere woorden, men schijnt aan
Duitsche zijde door geen enkele belofte ge
bonden te zijn. De besprekingen liepen over
de uitwerking der voorwaarden tot bemid
deling in Tsjechoslowakije. Volgens aan
duidingen uit goede bron zou Chamberlain
het volgende hebben voorgesteld
Overdracht naar Duitschland van de
gebieden, waar de Duitsche bevolking
meer dan vijftig procent uitmaakt
overdracht naar de afgestane gebieden
van de Duitsch sprekende bewoners der
andere deelen van het land
overdracht naar Tsjechoslowakije van
de Tsjechische minderheden die in de af
gestane gebieden wonen
vorming van een internationale commis
sie, belast met het vaststellen van de gren
zen, de vergemakkelijking van het ver
heer de strategische kwesties enz. Na dc
Vorming van deze commissie zou tot de
mobilisatie moeten worden overgegaan.
Tijdens de besprekingen zou Hitier even
wel het vraagstuk der Poolsche en Hon-
gaarsche minderheden hebben opgeworpen,
alsmede den huidigen toestand in Tsjecho
slowakije en de kwestie der waarborgen.
De Britsche minister-president moest aan
dringen op de noodzakelijkheid elk Duitsch
initiatief te vermijden, dat een vreedzame
regeling onmogelijk maakt. Hitier zou heb
ben geantwoord, dat de houding van Praag
het voor Duitschland onmogelijk zou kun
nen maken om werkeloos te blijven toezien.
Men meent te weten, dat hierop
aan de regeering te Praag een me
dedeling is gericht betreffende
de andere minderheden en met het
verzoek een kalmer houding aan
te nemen.
Dit zou Chamberlain evenwei niet heb
ben verhinderd Hitier te waarschuwen voor
Y gevaar, dat de Duitsche inmenging nog
met zich meebracht.
Nieuwe Tsjecho-SIowaaksche
regeering gevormd.
Sirovyde nieuwe minister-president
Generaal Sivory, inspecteur-generaal
van het leger heeft een nieuwe regeering
gevormd, die als volgt is samengesteld
Minister-president en oorlog generaal
Sirovy
Financiën Kallfuss
Buitenlandsche zaken Krofta
Binnenlandsche zaken Cerny
Volksgezondheid dr. Mendl, hoogleeraar
aan de medische faculteit te Praag.
Mink ^rs zonder portefeuille zijn Va-
vreka, minister van propaganda in het af
getreden kabinet, Zenkl, burgemeester van
Praag en Boekowsky.
Omtrent het nieuwe kabinet wordt na
der gemeld, dat de politieke zaken in han
den zijn van een politieke commissie, be
staande uit dezelfde personen, die de po
litieke kabinetskern van de vorige regee
ring vormden, t.w. Hodza, Czernin, Bechi-
nye, Schramek en Franke.
Het ge? -el is een kabinet op zeer wijde
nationale basis.
Havas weet nog te melden, dat de vierde
zetel van een minister ander portefeuille
is gereserveerd voor een lid van de Slo-
waaksche volkspartij.
De toestand in Sudetenland.
Te Praag wordt -erklaard, dat de be
richten, welke melding maken van machts
overneming door Sudetenduitschers binnen
de taalgrens onjuist zijn.
Men maakt slechts melding van eenige
incidenten te Bozidaz, waar Sudetenduit
schers het douanekantoor hebben bezet en
te Cheb (Eger) waar zij het postkantoor
hebben bezet en het Tsjechische personeel
hebben verjaagd. Eenige soortgelijke ge
vallen hebben zich voorgedaan in andere
plaatsen, doch de Tsjecho Slowaaksche
autoriteiten in het Sudetenduitsche g'ebied
verklaren den toestand geheel .meester te
zijn.
Het Duitsche nieuwsbureau meldt uit
Schoemberg, dat het bij Liebenau gister
middag tot een ernstigen strijd is gekomen
tusschen Tsjechische soldaten en gendar
men en Sudetenduitschers.
Bij het gevecht werden twintig perso
nen door schoten gewond.
Aan beide zijden zijn dooden gevallen.
Een gewonde Tsjech is door de Sudeten
duitschers naar een ziekenhuis overge
bracht.
Naar Reuter meldt arresteerde Hen-
leinistische patrouilles te Asch alle anti-
nationaal-socialistische Duitschers, waar
van velen tot Woensdagavond bij de
Tsjechische politie hebben gediend.
Telegrafische en telefonische verbinding
met Praag is op het oogenblik bijna on
mogelijk. Een ondermijnde brug op een
weg in de nabijheid van Eger is door on
bekende personen opgeblazen. Alle treinen
die van Eger naar het binnenland van
Tsjechoslowakije vertrekken waren giste
ren propvol met Tsjechische families. De
geestdrift der Duitschers in de aan de
grens gelegen Sudetenduitsche steden is in
den loop van den dag nog toegenomen.
Duizenden Duitschers hebben den gehee-
len dag gewacht op de aankomst van
Duitsche troepen. De bevolking gelooft, dat
Duitsche troepen zich gereed houden, om
binnenkort het Sudetenland binnen te
trekken.
Volgens de.Zittauer Morgenzeitung is de
spoorbaan van. de aan Duitschland toebe-
hoorende lijn ZittauReichenberg vlak
over de grens met ontplofbare stoffen ver
nield. Ook uit Grottau werden gisteravond
talrijke ontploffingen gehoord.
Het Duitsche nieuwsbureau meldt uit
Eger, dat het Tsjechische leger gistermid
dag van den chef van den generalen staf,
Krajacen, bevel heeft gekregen, met alle
beschikbare wapens onverwijld de Sudeten
duitsche grensgebieden binnen te rukken
en ze tot op het laatste dorp te bezetten.
In den middag teg. 4 uur drongen de
eerste pantserwagencolonnes de Sudeten
duitsche plaatsen Koeningsberg, Falkenau,
Graslitz, Neudek, St. Joachimstal, Weipert
e.a. binnen. Vanuit de pantserwagens werd,
aldus het D.N.B., zonder voorafgaande
waarschuwing direct een hevig machinege
weervuur geopend, waardoor talrijke voor
bijgangers getroffen werden. In Egerland
zouden, altijd volgens het D.N.B., in drie
uur tijr's 16 Sudetenduitschers door scho
ten zijn gedood. Uit Praag worden echter
laatstgenoemde -fcerichttri tegengesproken.
Een radiotoespraak van Benesj.
President Benesj heeft gisteravond een
radiotoespraak gehouden, waarin hij de be
volking opriep haar kalmte te bewaren. Hij
zeide verder onder meer„In geheel Euro
pa vinden veranderingen plaats, niet alleen
in ons land. Deze wijzigingen hebben in
verschillende landen verschillende vormen
en daarom moeten wij ze met kalmte en in
eenheid onder het oog zien. Ik heb nooit
gevreesd en ik vrees ook thans niet voor
de toekomst van ons volk. Wij zijn bereid
zoo noodig tot den laatsten man voor onze
rechten te strijden zooals wij ook tot onder
handelingen bereid waren. Ik wil besluiten
met de woorden van ons nationaal gedicht
„Tsjecho-Slowakije zal niet onuergaan."
„De maat is vol", zeggen de
Fransche bladen.
De bijna algemeene opinie van de Fran
sche pers weergevend, schrijft Bourgues in
de „Petit Parisien"
Men moet in Godesberg goed weten, dat
Frankrijk, na zoover mogelijk gegaan te
zijn op den weg der verzoening, thans wei
gert deze grenzen te overschrijden. De
Fransche openbare mee -ing wil stellig een
regeling, maar slechts tegen den overeen
gekomen prijs. Ook Tsjecho-Slowakije heeft
de uiterste concessies gedaan en meer
eischen zou gevaarlijk zijn.
Tsjechen gaan over tot herbezetting
van Sudetenland.
De speciale correspondent van Reuter
te Asch seint dat berichten zijn ontvangen,
dat de Tsjechen vanochtend vroeg een
aanvang hebben gemaakt met de herbezet
ting van het Sudetenland.
Te Ober-Lohma op eenige honderden
meters buiten Franzensbad werd de Tsje
chische opmarsch gestuit door het Sude
tenduitsche vrijkorps, dat nieuwe verster
kingen ontvangt.
Vyftig Duitschers gedood?
In het geheele grensgebied is groote ver
ontwaardiging gewekt door nog onbeves
tigde berichten, dat bij dwe herbezetting
van het Sudetenland door de Tsjechen 50
Duitschers zouden zijn gedood.
De bespreking tusschen Chamberlain
en Hitler tot later op den dag uit
gesteld.
Naar van officieuze zijde wordt verno
men is de voortzetting der besprekingen,
welke oorspronkelijk was vastgesteld op
vanochtend half twaalf (tien voor twaal
ven Nederl. tijd) tot een later tijdstip op
den dag uitgesteld.
De Britsche delegatie te Godesberg deelt
officieel mede, dat Chamberlain een brief
heeft gezonden aan Hitier.
Op grond van de mededeeling der Brit
sche delegatie wordt vernomen, dat Hitier
op den brief van Chamberlain zal ant
woorden.
Het nieuws, dat de besprekingen zijn
uitgesteld heeft bij de wachtende journa
listen beroering gewekt. De journalisten
zijn van meening, dat het zou kunnen dui
den op een geheel nieuwe situatie.
Troepen uit Praag in richting van
Karlsbad gedirigeerd.
Vanochtend om 11 uur zijn 120 vracht
wagens met militairen uit Praag in de
richting van Karlsbad vertrokken.
Alle openbare gebouwen te Praag staan
onder militaire bewaking.
Sovjet-Rusland waarschuwt Polen.
De Russische waarnemend volkscommis
saris van buitenlandsche zaken, Potem-
kin, heeft, naar Havas uit Moskou meldt,
den Poolschen zaakgelastigde een nota
overhandigd, waarin de Poolsche regeering
ervan in kennis gesteld wordt, dat de
Sovjet-regeering het Sovjet-Poolsche niet-
aanvalspact zou opzeggen, ingeval de
Poolsche regeering troepen op Tsjechisch
gebied zou laten opmarcheeren.
Dankbetuiging van H. M. de Koningin.
De Burgemeester van Vlissingen heeft
van den Commissaris der Koningin een
afschrift ontvangen van het navolgende
schrijven, gedagteekend 's Gravenhage 15
September 1938
„H.M. de Koningin droeg mij op den
heer Commissaris der Koningin in de pro
vincie Zeeland beleefd te verzoeken aan de
Vlissingsche jeugdorganisaties wel den
bijzonderen dank van H.M. te willen doen
overbrengen voor de aanbieding van de
oorkonde, welke door H.M. gaarne werd
aanvaard.
De particulier secretaris van
H.M. de Koningin,
get. S. HEEMSTRA".
De Commissaris der Koningin heeft den
burgemeester uitgenoodigd in verband
hiermede Hare Majesteits bijzonderen dank
aan de. Vlissingsche jeugdorganisaties te
willen overbrengen.
GOEDE INZET VAN HET TOONEEL-
SEIZOEN.
Opvoering van „Lodewijk XI" voor
„Het Schouwspel".
Heeft Vlissingen in het zomerseizoen
stadgenoot en vreemdeling veel schoons te
bieden, ook in de donkere dagen behoeven
wij hier gelukkig geen winterslaap te hou
den. Er is afwisseling van verschillenden
aard en in den regel van goed gehalte en
hiertoe behooren de vrij talrijke tooneel-
voorstellingen waarvan men hier ter stede
kan genieten.
Gisteravond is het tooneel-seizoen ge
opend met een voorstelling van „Lodewijk
de Elfde" door het gezelschap Jan Museh
voor den kunstkring „Het Schouwspel".
En, laten wij maar met de deur in huis
vallen de inzet is goed geweest- en een
zeer talrijk publiek heeft in de stamp
volle groote (maar erg warme zaal van
Grand Hotel Britannia een genoeglijken
avond doorgebracht.
In „Lodewijk de Elfde" beeldt Louis
Latour (het stuk werd opgevoerd in de
vertaling van L. C. van Delft, terwijl
Adolphe Hamburger de regie voerde) een
episode uit het leven van den gevreesden
Franschen koning uit. Lodewijk XI regeer
de van 1461 tot 1483 en Frankrijk kende on
der zijn bewind zeer moeilijke tijden, mede
in verband met de nog gespannen verhou
dingen met Bourgondië en Engeland, die in
dit tooneelspel zulk een groote rol hebben.
Het geheele stuk speelt in een kamer van
het slot Plessis bij Tours in de jaren 1476
en 1477. In het laatste bedrijf dat even
eens in 1477 speelt sterft Lodewijk een
ietwat voorhangen dood, daar deze Fran
sche koning toch eerst in 1483 overleed
Maar daar de schrijver heeft medegedeeld
zich niet precies aan de historische gege
vens te hebben gehouden, zullen wij daar
niet te lang bij stil staan, hoewel wij er
anderzijds de noodzaak niet van kunnen
inzien onjuiste data te gebruiken het ont
houden van jaartallen is zonder dat al
moeilijk genioeg.
Het heeft geen zin hier den inhoud van
het stuk te gaan vertellen de bezoekers
hebben het gezien en kennen den inhoud.
En voor hen die gisteravond niet in Bri
tannia waren, beteekent de inhoud op zich
zelf niet veel, daar het op het spel aan
kwam. En het spel was over het algemeen
in orde, zoodat zij die met ietwat be
zwaard gemoed en angstige voorgevoe
lens naar de vertooning van dit histo
rische stuk zijn gegaan, aangenaam ver
rast werden.
Jan Musch, die de hoofdrol vertolkte,
heeft dit gedaan op een wijze die zijn re
putatie eer aan doet. Hij gaf mooi spel
als de sluwe, cynische koning, die er op
uit is zijn doel te bereiken en zijn wil
door te zetten, zonder zich te laten rem
men door geweten, moraal en godsdienst
een geslepen diplomaat, die echter een-
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Langdurige besprekingen tusschen
Chamberlain en Hitier. Nieuw kabi
net gevormdnog geen rust in
Tsjecho-Slowakije.
(Pag 1, eerste blad),
Belangrijke bij zonderheden uit de de
fensie-begrooting. (Marine en leger).
De orkaan in de Vereenigde Staten
eischt vele slachtoffers.
f Gemengd nieuws))
De O 19, een zeer moderne onderzee-
boot-mijnenlegger, te water gelaten.
(Marine en leger);
Nog steeds gevechten in Palestina.
.(Buitenland)
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN,
zaam door het leven gaat, geen liefde
kent en ondanks zijn schijnbare zelfverze
kerdheid, bang is voor den dood. Maar,
ook zijn doodsangst kan er hem niet toe
brengen berouw voor zijn vele zonden te
belijden, waartoe zijn biechtvader Fran
cois hem poogt over te halen. Adolphe
Hamburger bracht een aannemelijken
biechtvader ten tooneele, doch zijn spel
bleef soms wat aan de oppervlakte cn
was niet altijd even boeiend en overtui
gend.
Marie MuschSmithuysen speelde de rol
van de jonge Hertogin van Bourgondië
en zij deed het uitstekend. Jammer dat
haai' stem wat zwak is. Het spel was
echter in orde. En de derde acte kreeg
haar hoogtepunt in de scène waarin Lo
dewijk Maria zijn liefde verklaart, afge
wezen wordt, God tart en door een beroerte
getroffen wordt. In den Venetiaanschen
spiegel dien hij liet halen als een geschenk
voor Maria, ziet hij zichzelf en hij be
grijpt waarom de jonge hertogin een af
schuw van hem heeft. Het open doekje
dat Musch aan het einde van het derde
bedrijf kreeg, was zeker verdiend.
Lize van der PollHamakers speelde
op zeer verdienstelijke wijze de rol van
Koningin Charlotte. Zij is slechts kort ten
tooneele en wie de moeilijkheden kent die
acteurs en actrices dikwijls hebben te
overwinnen om „er in te komen", heeft
eerbied voor de prestatie van deze actrice
die haar korte rol op zoo overtuigende
wijze weet te spelen.
Jaap van der Poll, die zijn sonoor geluid
mee heeft, was een heel goede kanselier
Dammartin Frits Bouwmeester's spel als
kamerheer Olivier viel over het algemeen
te loven al bleef hij wel eens te „tooneel-
matig" waardoor men er zich van bewust
werd dat een acteur op de planken stond.
Niettemin had Bouwmeester uitstekende
momenten.
Theo Vink en Van Staalduynen vertolk
ten op zeer prijzenswaardige wijze de rol-
len van de Bourgondische en Engelsche
gezanten Grevecoeur en Stanley.
Ook de costuums waren goed verzorgd,
zoodat wij van een uitstekend geslaagde
voorstelling kunnen spreken. Het groote
succes was alleszins verdiend en het pu
bliek was terecht niet karig met applaus.
Zooals gebruikelijk, verleende het trio
onder leiding van mevrouw Höfelein
Bekker medewerking door het ten gëhoore
brengen van goede muziekeen afwisse
ling die in den smaak valt.
s
Na afloop van de voorstelling ging het
doek weer open en trad Jaap van. der
Poll met een fraai bloemstuk naar voren
om den heer J. Schot te huldigen in ver
band met het 5-jarig bestaan van „Het
Schouwspel". De heer Schot, aldus spr*
heeft van den kunstkring die met groote
moeilijkheden te kampen had, weer iets
goeds gemaakt, maar hij is te bescheiden,
De heer Van der Poll dankte het publiek
voor de belangstelling voor het tooneel
die het toont door zijn lidmaatschap van
den kunstkring. Met de beste wenschen
voor Het Schouwspel en een compliment
voor zijn onvermoeiden arbeid voor den
kunstkring, overhandigde spr. den heer
Schot een fraai bloemstuk. De talrijke
aanwezigen gaven door warm applaus hun
instemming met deze huldiging te kennen.
En zoo kreeg deze toch reeds zoo goed
geslaagde bijeenkomst nog een ongebrui
kelijk slot. Tevreden en voldaan keerden
de vele bezoekers huiswaarts. De inzet van
het Vlissingsche tooneel-seizoen was een
goede..*..*
