Praag geeft onvoorwaardelijk toe
K
n
76e JAARGANG - NUMMER 223
DONDERDAG 22 SEPTEMBER 1938
Wij offeren ons op om den vrede te
reddenzooals Christus deed om de
menschheid te redden
Bewogen fooneelen in de Tsjechische hoofdstad
STADSNIEUWS
EËRST^BLAD
Qef»em»tewtss<ew
«nn tien Jog
■en-
ling
len.
ifg-
keht
lezc
oie,
van
nip-
RES
EN.
ing.
Lde
10.
abonnementsprijs
Voor alle gemeenten op
Walcheren en waar agent
schappen gevestigd zijn
2.20 per kwartaal of
17 cent per week. Franco
per post 2.50. Voor
het buitenland neme men
een abonnement op het
postkantoor zijner woon
plaats. Afzonderlijke
nummers 5 cent per stuk.
VJissf ngsche Courant
UITGAVEFIRMA F. VAN DE VELDE Jr., WALSTR. 58-60, VLISSINGEN TEL. 10 - GIRO 66287
advbrtentieprij s
Van 1—5 regels 1.25,
Iedere regel meer 25 cent.
Bij abonnement speciale
prijs. Reclames 50 cent
per regel. Kleine adver
tenties van 15 regels
50 cent, iedere regel meer
10 cent (max. 10 regels).
Bij driemaal plaatsing
wordttweemaal berekend.
Alles bij vooruitbetaling.
VERSCHIJNT DAGELIJKS, UITGEZONDERD OP ZONDAG EN ALG.ERKENDË CHR.FEESTDAGEN
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREEN1GING „DE WEDER LA N DSC H E DAGBLADPERS"
Chamberlain voor zijn tweede onderhoud met Hitier
naar Godesberg vertrokken
Het Tsjechische antwoord overhandigd.
De nota der Tsjechoslowaaksche regee
ring is gistermiddag om 5 uur aan de ge
zanten van Frankrijk en Engeland over
handigd, nadat de gezanten van Engeland
en Frankrijk te 2 uur nog een nieuwen
stap hadden gedaan.
In bevoegde Tsjechische kringen zegt
men, dat de nota een aanvaarding zonder
voorbehoud bevat.
Het antwoord besluit volgens Reuter,
met de verklaring, dat Tsjechoslowakije
vertrouwt, dat Frankrijk en Engeland het
te hulp zullen komen, wanneer het mocht
worden aangevallen.
Om de publieke opinie te kalrneeren en
het besluit van de regeering bekend te
maken, heeft de minister van propaganda,
Pavrecka, gisteravond een radiomédedee-
ling gedaan, die door luidsprekers in de
straten van Praag verspreid werd. De ver
klaring werd in een indrukwekkende stilte
aangehoord, velen waren tot tranen toe
bewogen en menigeen kon de zenuwspan
ning niet verdragen.
In de radiomededeeling werd gezegd,
dat het Tsjechische antwoord gistermiddag
was overhandigd, nadat de regeering had
blootgestaan aan een pressie, die haar
voorbeeld in de geschiedenis niet kent en
den vorm aannam van een dictaat, zooals
dat aan een overwonnen volk wordt opge
legd. „Wij hebben toegegeven", aldus ver
volgde de verklaring, „om grootere verlie
zen, ellende en bloedvergieten te voorko
men. Wij offeren ons op om den vrede te
redden, zooals Christus deed om de
menschheid te redden. Wij zullen niet
trachten de schuld daarheen te wijzen,
waar zij hoort, wij zullen dit aan het oor
deel van de geschiedenis overlaten. Wij
staan alleen, doch wij zijn tezamen Tsje
chen. Een nieuw leven ligt thans voor
ons".
Voorts werd nog medegedeeld dat de
staat zich bedreigd zag door het dynamis
me van een naburigen staat. Onze vrienden
hebben ons aangeraden de orde en vrede te
koopen met territoriale concessies, daar
zij ons niet te hulp konden komen. De
door Benesj en de regeering geuite wensch,
dat van arbitrage gebruik zou worden ge
maakt, werd niet in overweging genomen.
De vertegenwoordigers van Frankrijk en
Engeland hebben ons trouwens laten we
ten, dat een dergelijke oplossing een con
flict niet zou afwenden.
Betoogingen te Praag.
Gisteravond hebben verscheidene duizen
den personen, onder wie vele vrouwen, te
-Praag gedemonstreerd op het hoofdplein en
voor de buitenlandsche gezantschappen. Er
werd geroepen„Leve het leger", wij
willen een militaire dictatuur. Wij willen
geen duim grond afstaan". Ook werd de
kreet gehoord „Weg met Frankrijk en
Engeland". Nu en dan werd het volkslied
gezongen.
Om kwart over acht bevond zich in de
wijk, waarin de Duitsche legatie is gelegen
een menigte van naar schatting 10 tot
15.000 menschen. Voor het gezantschaps
gebouw versperde een detachement politie
den betoogers den toegang. Bereden politie
trachtte met de blanke sabel de menigte
te verspreiden. Twee of drie auto's reden
voortdurend luid claxoneerend in de om
geving om de kreten te smoren, meldt
Havas.
„Wij wïïlen strijden
Om tien uur gisteravond slaagde de
menigte, die zich rond het slot van den
president bevond, erin, den tuin binnen te
dringen, onafgebroken roepend„Leve
Sirovy, leve het leger". Om kwart over
tien verscheen generaal Sirovy op het bal
kon van het slot, en zich tot de menigte
richtend zei hij o.m. Ik dank u voor uw
uiting van liefde voor het leger en voor
den president der republiek. Slechts de
discipline van het geheele volle kan ons
helpen bij het tot stand brengen van het
geen wij noodig hebben. Een dictatuur zou
ons niet helpen. Wij kunnen het volk niet
tot zelfmoord brengen.
De menigte riep daarop Wij willen zelfs
zelfmoord. Wij willen strijden.
De generaal spoorde daarop de menigte
tot kalmte aan. Betoogingen van dezen
aard, zei hij, komen slechts aan Hitler ten
goede.
Tot vannacht 1 uur is in de straten van
Praag tegen het „vredesplan" betoogd.
Later in den nacht gingen de meeste
menschen echter naar huis en toen de stra
ten voldoende ledig waren, hervatten de
openbare middelen van vervoer hun dienst,
die zij des avonds hadden moeten staken.
Polen zegt conventie van 1925 met
Tsjecho-Slowakije op.
Gisteravond heeft de Poolsche gezant te
Praag, Papee, aan den Tsjecho-Slowaak-
schen minister van buitenlandsche zaken
een nota overhandigd, waarin de Poolsche
regeering de verwachting uitspreekt, dat
de Tsjechoslowaaksche .regeering voor de
door de Poolsche minderheden bevolkte ge
bieden een zelfde regeling zal toepassen als
voor de gebieden met Duitsche bevolking.
In de nota wordt verder vastgesteld, dat
de bepalingen van de Poolsch-Tsjechisehe
conventie van 1925 betreffende de positie
der Poolsche bevolking nutteloos geworden
zijn, zoodat de Poolsche regeering de con
ventie opzegt.
Nog steeds schietpartijen aan de grens.
Op de grens tusschen de Sudetenduitsehe
plaats Batzdorf en de Duitsche plaats Ma-
riënthal heeft vannacht, volgens het Duit
sche nieuwsbureau, een Tsjechische ge
wapende overval plaats gehad. Toen twee
personen uit Batzdorf zich op Duitsch ge
bied wilden begeven, werd op hen gescho
ten en werden zij op Duitsch gebied achter
volgd. Ook werd een handgranaat naar een
brug geworpen, Een der leden van het Su
detenduitsehe vrijcorps, die ter ondersteu
ning van de Duitsche douanebeambten op
Duitse" gebied zijn gestationneerd, dienden
van repliek en dreven de Tsjechen op hun
gebied terug.
Russische hulp aan Tsjecho-SIowakye
toegezegd.
Tijdens een verbitterden aanval op den
Volkenbond, omdat deze gefaald heeft zijn
leden te beschermen, heeft Litwinof de
assemblee gisteren medegedeeld, dat Sovjet
Rusland twee dagen geleden Praag heeft
geantwoord bereid te zijn onmiddellijken
doeltreffende hulp te verleenen op grond
van de R. ssisch-Tsjechische verdragen.
Het vertrek van Chamberlain.
Toen Chamberlain vanmorgen bij aan
komst op het vliegveld Heston uit zijn auto
stapte, werd hij door den Duitschen zaak
gelastigde Kordt en ambtenaren van de
British Airways ontvangen.
Corbin, de Fransche ambassadeur, was
ook aanwezig en heeft verscheidene minu
ten met Chamberlain gesproken.
Hoewel iedereen verwachtte, dat Cham
berlain in het toestel zou stappen, heeft
hij het gesprek met Corbin en leden van
zijn eigen gezelschap voortgezet.
Chamberlain zag er erg vermoeid uit.
Hij drukte de autoriteiten de hand, waar
na hij zich naar het toestel begaf.
Chamberlain is om 10 uur 47 vertrok
ken, vergezeld van William Strang, sir
Horace Wilson, William Malkin, juri
disch adviseur van het Foreign Office en
zijn secretaris Humphrey Davies.
Ilet was zeer goed vliegweer.
Boven België zou het toestel worden ge
ëscorteerd door zes Belgische militaire
vliegtuigen.
De minister-president had gisteravond
nog zijn opwachting gemaakt bij den ko
ning en heeft Attlee en Greenwood nog
ontvangen.
Naar verluidt zal Chamberlain twee of
drie dagen weg blijven. Voor zijn terugkeer
zal geen beslissing worden genomen over
een bijeenroeping van het parlement. Het is
waarschijnlijk, dat Chamberlain in een
radiorede dan het publiek over den toe
stand zal inlichten.
Men schijnt te hebben afgezien van de
grootsche ontvangst, die Hitler en Cham
berlain te Keulen zou worden bereid. Men
is ongetwijfeld tot de conclusie gekomen,
dat het na de conferëntie nog tijdig genoeg
zal zijn, den Britschen premier een beeld'
te geven van het enthousiasme der Duit
sche volksmenigte als de resultaten van de
ontmoeting aan de verwachting beant
woorde]
Welke voorstellen heeft Chamberlain
medegenomen?
De Times verneemt uit gezaghebbende
kringen, hoewél de mededeeling niet offi
cieel bevestigd wordt, dat Chamberlain o.a.
de volgende voorstellen naar Godesberg
heeft medegenomen
1. Eeri internationale commissie voor de
vaststelling der nieuwe grenzen in Tsjecho
slowakije en voor de uitwisseling en het
vervoer der bevolking-;
2. een onmiddellijke demobilisatie
3. een gemeenschappelijke oproep van
Hitier en alle betrekken partijen tot vrede
en orde in de pauze, welke noodig is, om de
te bereiken overeenkomst in werking te
doen treden
4. zekere waarborgen voor het behoud en
de onschendbaarheid van den nieuwen
Tsjechoslowaakschen staat.
Men gelooft, dat onder het laatste punt
ook zekere economische waarborgen zul
len worden vervat.
DE TSJECHISCHE REGEERING
IS AFGETREDEN.
In een vanmorgen uitgesproken radio
redevoering, welke met luidsprekers op
straat werd verspreid, heeft de burgemees
ter van Praag, Zenkei, verklaard, dat het
kabinet Hodza is afgetreden.
Er zal een nieuwe regeering gevormd
worden van nationale concentratie, waar
aan all© partijen zullen deelnemen, èn
waarin het leger vertegenwoordigd zal
zijn.
De burgemeester van Praag, Zenkei,
wordt genoemd als toekomstig premier.
Hy staat bekend als de rechterhand van
president Benesj.
De toestand te Praag.
Reeds om zeven uur vanochtend werden
de vaderlandsche betoogingen in de straten
van Praag hervat.
Vooraan in den stoet werden nationale
vlaggen meegedragen en een spandoek,
waarop met de hand geschreven stond
Laat ons onze grenzen verdedigen.
Plotseling stond de volksmassa stil. De
menschen ontblootten het hoofd en te mid
den van een plechtige stilte klonk een
lied, ernstig gelijk een godsdienstig lied.
Het was het volkslied. Allen staken drie
vingers omhoog om den eed op de repu
bliek af te leggen. Op het trottoir stonden
vrouwen te huilen en ook politieagenten,
die in den stoet medeliepen, konden zich
ternauwernood bedwingen. De betoogers
zetten hun tocht voort naar den rechter
oever van de Moldau, de wijk der gezant
schappen en van het slot. Zij riepen Leve
het leger, wij zullen onze grenzen verde
digen, wij zullen ons land verdedigen.
Nieuwbouw voor „Gemeenschappelijk
Belang" aanbesteed.
Hedenmiddag heeft de woningbouwver-
eeniging „Gemeenschappelijk Belang" ten
gemeentehuize alhier aanbesteed het bou
wen van a. 21 eengezinswoningen en 7
verdiepingswoningen op een bouwblok ge
legen aan de Bloemenlaan, en b. 27 ver
diepingswoningen op een terrein gelegen
ten noorden van de voormalige trambaan
aan den Kapoentjesweg, alhier.
De aanbesteding vond in twee perceelen
en in massa plaats.
De inschrijvers waren
G. P. de Grave, Souburg, perceel a
90.600, perceel b 142.500 A. C. Haeck,
Souburg a 87.400, b. 140.000 J. M.
Goedemondt, Vlissingen a 85.800, b
126.500 M. F. Goedemondt, Goes b
115.000 Fa. Post en Berting, Vlissingen
a l 84.560, b 134.980, massa 219.000
Dat geldt ook voor janfS» De
Verrukkelijke vruchtensmaak vara
Zwanenberg's jams is een vreug-»
de voor hen, die juist de vruchtera
zélf willen proeven. Frisch komt
het fruit uit den boomgaard.
Frisch wordt 't door Zwanenberg
verwerkt. Frisch komt het als
Zwanenberg's jams op tafel.
Probeert ook eens deze jams:
aardbeien, kersen, frambozen-
bessenframbozen eaJjessen,
F. Paul, Apeldoorn massa 215.200 Miel
Schreuder, Almelo massa 212.000 J.
Oordt, Vriezenveen massa 212.000 Joh.
van Boxtel, Vught massa 211.000; Pierre
v. d. Schoot, Tilburg massa 210.000 J.
Bontebal, Zevenhuizen (Z. H.) massa
209.994; Sanders' Aannemersbedrijf, Rijs
wijk Z.H. massa 208.900'Fa. J. M. J.
Schrijver en Zn., Goes a 88.000, b
120.000, massa 208.000 H. J. Brink
huis, Maastricht massa 207.400 A.
Swets, Dubbeldam massa 203.900; Gebrs.
J. en P. .van de Merwe, Dordrecht massa
201.950 C. H. H. Wisse, Zaamsl&g a
84.200, b 115.400, massa 201.600
Gebr. v. d. Poel, Lamswaarde a 77.500,
massa 192.000 P. F. Voet en P. F. de
V/aal, Hontenisse a 80.100, b 112.400,
massa 189.300 Aannemersbedrijf v/h P.
van Wijnen, Dordrecht massa 187.800.
Hr. Ms. kruiser „Sumatra" in de haven
aangekomen.
Majestueus lag vanmiddag omstreeks
half een een van de grootste oorlogsbodems
van onze marine, Hr. Ms. kruiser „Su
matra", op de reede van Vlissingen in af
wachting van de sleepbooten, die het schip
naar de buitenhaven zouden sleepen. Ter
wijl een heerlijk Septemberzonnetje zich op
het water weerspiegelde leverde de „Su
matra" eenige honderden meters uit den
wal, een fraaien aanblik op. Rond één uur
liepen de sleepbooten „Engeland" en
„Argus" van de S.H.V. de haven uit om
hun niet alledaagschen „klant" te bedie
nen. Lang duurde het niet of er was vast
gemaakt. Terwijl de sleepbooten eenige
extra zware rookwolken uitbliezen werd de
tocht naar de haven aanvaard. Langzaam
en voorzichtig werd het machtige gevaarte
voor de haven gebracht en nadat de kruiser
zijn sirene nog eens had laten hooren, voer
men de haven binnen. In den mond word
gedraaid en kwam het schip met zijn voor
steven naar zee te liggen. Toen de „Su
matra" dwars in de haven lag, kreeg men
een goed beeld van de groote afmetingen
van het schip met zijn vele zoeklichten,
kanonnen en het afweergeschut dat drei
gend in het luchtruim stond gericht. Een
rood-wit-blauw geschilderd kanon op net
voorschip herinnert nog aan het convovee-
ringswerk in de Straat van Gibraltar,
waarheen zoóals bekend, binnenkort we
derom wordt vertrokken.
De vele matrozen die bedrijvig op het
dek heen en weer liepen, terwijl de hoorn
blazers zich enkele malen lieten hooren en
het bootmansfluitje zoo nu en dan over het
water weerklonk, gaven ook aan de passa
giers van de voor vertrek gereed liggende
mailboot een onverwachte welkome afwis
seling. Kalm stevende men verder totdat
de havenmuur was bereikt waaraan het
schip rond half drie was gemeerd.
Direct na aankomst heeft de officier
van piket, luitenant ter zee 2e klasse G. H.
E. Brainich von Brainich Felth zich aan
boord begeven ter verwelkoming. Later op
den dag zou de commandant van Hr. Ms.
„Sumatra", kapitein ter zee L. F. Klaassen
een bezoek brengen aan den commandant
der maritieme middelen, kapitein ter zee
H. J. van der Stad, waarna deze, zooals
gebruikelijk, een tegenbezoek zal brengen.
Zooals bekend zal de „Sumatra" tot
Maandag r s. alhier in de haven verblijven.
Velen zullen gaarne de „Sumatra" eens
van meer nabij willen zien. De Vlissingers
voelen zich als inwoners van een marine-
stad nu eenmaal tot de marine aangetrok
ken. Het doet ons daarom genoegen te
kunnen mededeelen dat er gelegenheid zal
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Praag heeft, onvoorwaardelijk toege
geven. Bewogen tooneelen in de stad
de bevolking weinig ingenomeii met de
beslissing.
[(Pag. 1, eerste blad)'
Er hebben weer verschillende ernstige
verkeesongevallen plaats gehad.
.(Gemengd nieuws).
Ir. A. Heldring, directeur van het Alg.
Handelsblad, is gisteren overleden.
(Binnenland)
De Spaansehe regeering heeft besloten
alle buitenlandsche vrijwilligers terug
té trekken. (Buitenland);
ZEE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN.
bestaan om dit oorlogsschip te bezichtigen
en wel Zaterdagmiddag van 24 uur. Het
zal niet aan belangstelling ontbreken, daar
zijn wij zeker van I
Vlissingsch scheepvaartnieuws.
Aangekomen: „Prinses Juliana"
van Harwich (verwacht).
Om te bunkeren: Yoegoslavisch
s.s. „Durmitor" van Stettin„Nemanja"
van Durban Nederlandsch m.s. „Melissa'*
van Havre Engelsch s.s. „Ramon de Lar-
rinaga" van Londen Nederlandsche m.s.
„Oosterschelde" van Antwerpen „Remi"-
GravelinesNederl. oorlogsschip „Suma
tra" van Den HelderNederl. m.s.
„Tromp" van Londen.
Vertrokken: „Mecklenburg" naar
Harwich„Remi" naar Antwerpen; „Dur
mitor" naar Split„Nemanja" naar Stet
tin „Ramon de Larrinaga" naar Vancou
ver „Oosterschelde" naar Rotterdam
m.s. „Tromp" naar Brussel.
Sedert hedenmorgen zes uur is het dik
van den mist en is de vaart op de Schelde
gestremd.
Vernieuwing van drijfkisten van de
Noordponton in de buitenhaven.
Aan de toelichting tot de begrooting van
het Verkeersfonds ontleenen wjj
Omdat de stoomvaartmaatschappij „Zee
land", die de voornaamste gebruikster van
de Noord-ponton is, den bouw van nieuwe
mailschepen in het voornemen had, leek
het raadzaam met de vernieuwing van de
ponton, waarvoor bij de vorige begrootmg
reeds gelden waren toegestaan, te wachten
totdat zekerheid bestond, dat de ponton
bruikbaar zou blijven. Inmiddels is die
zekerheid verkregen, zoodat thans de ver
nieuwing kan worden ondernomen.
Het is gewenscht de vernieuwing in
sneller tempo te doen uitvoeren, dan aan
vankelijk in de bedoeling lag, waarom
voor 1939 40.000 wordt aangevraagd;
