Hitler eischt zelf beschikkingsrecht voor de
Sudeten-Duitschers
76e JAARGANG - NUMMER 215
DINSDAG 13 SEPTEMBER 1938
De Fuehrer rammelt met de sabel en doet mededeelingen
over de uitgebreide vestingwerken die aangelegd worden
,Als Frankrijk en Engeland tusschenbeide komen
zal dit ernstige gevolgen hebben
EERSTE^BLAD
§eoeurlcnisscn
SLUITINGSAVOND
PAVILJOEN „WANDELPIER"
STADSNIEUWS
ABONNEMENTSPRIJS
Voor alle gemeenten op
Walcheren en waar agent
schappen gevestigd zijn
2.20 per kwartaal of
17 cent per week. Franco
per post 2.50. Voor
het buitenland neme men
een abonnement op het
postkantoor zijner woon
plaats. Afzonderlijke
nummers 5 cent per stuk.
Vlissingsche Courant
UITGAVEFIRMA F. VAN DE VELDE Jr„ WALSTR. 58 60, VLISSINGEN - TEL. 10 - GIRO 66287
advertentieprijs
Van 15 regels 1.25,
iedere regel meer 25 cent.
Bij abonnement speciale
prijs. Reclames 50 cent
per regeL Kleine adver
tenties van 15 regels
50 cent, iedere regel meer
10 cent (max. 10 regels).
Bij driemaal plaatsing
wordttweemaaiberekencL
Alles bij vooruitbetaling.
VERSCHIJNT DAGELIJKS, UITGEZONDERD OP ZONDAG EN ALG.ERKENDE CHR.FEESTDAGEN
AANGESLOTEN B IJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWA ARDE, ING ESTELP DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLAN DSC HE DAGBLADPERS'*
In de Congreszaal te Neurenberg heeft
de Führer en Rijkskanselier, Adolf Hitler,
gisteravond zijn met groote spanning ver
beide rede gehouden.
Hitier herinnerde eerst aan de eerste
partijcongressen te Neurenberg en aan het
ontstaan der nationaal-socialistische bewe
ging.
Daarna hield hij zich bezig met wat hij
noemde den onduldbaren toestand in Tsje-
cho-Slowakije. Men heeft de overwegende
meerderheid van dezen staat gedwongen
zich in dit staatsverband te voegen.
Onder de meerderheid der onderdrukte
nationaliteiten bevinden zich 3% millioen
Duitschers. Zij zijn schepselen van den Al
machtige en Deze heeft het niet geschapen
om hen aan een vreemde macht te zien
overgeleverd. Hij heeft de zeven millioen
Tsjechen niet geschapen, opdat zij de 3 y2
millioen Duitschers zouden bevoogden, con
troleeren en kwellen. De ellende der Su
deten-Duitschers, aldus vervolgde Hitler, is
nameloos. Men wil de Sudeten-Duitschers
Vernietigen.
Ik kan zoo zeide Hitier
den democratischen staten slechts
zeggen, dat dit alles ons niet on
verschillig is. Aan de rechteloos
heid der Sudeten-Duitschers moet
een einde komen. Ik heb dat reeds
in mijn rede van 22 Februari van
dit jaar gezegd. Ik verzoek den
buitenlandschen staten er van
overtuigd te zijn, dat mijn verkla
ring van toen geen phrase was,
toen ik zei, dat het Duitsche Rijk
niet meer de vervolgingen van
Duitschers zonder meer wil aan
vaarden.
Het Rijk heeft voor den Europeeschen
vrede reeds vele offers gebracht. Het heeft
van Elzas-Lotharrngen alleen afgezien om
den Europeeschen vrede een dienst te be
wijzen en een einde te maken aan den
eeuwigen twist met Frankrijk. Ook aan
andere grenzen heeft het Rijk offers ge
bracht om den weg te effenen voor de ver
zoening der volkeren. Hitier stipte daarbij
het vlootverdrag met Engeland aan en
verklaarde, dat de Duitsche overeenkom
sten met Polen van meer belang zijn dan
alle gepraat over den vrede.
Ik ben, aldus Hitier, niet bereid in het
hart van Europa een tweede Palestina te
laten ontstaan. De arme Arabieren zijn
misschien weerloos en verlaten. De Sudeten
Duitschers echter zijn weerloos noch ver
laten.
Eeuwenlang hebben z.g. democratische
staten met de geweldadigste methoden
vreemde volkeren onderworpen, maar op
het oogenblik dat Duitschland zijn kolo
niën terug eischt, verklaart men, dat de
arme inboorlingen niet aan een dergelijk
lot mogen worden overgeleverd. Men deinst
er echter niet voor terug in de eigen kolo
niën de inboorlingen door vliegtuigen en
bommen tot rede te brengen. Dat z\jn dan
beschavingsbommen in tegenstelling tot
de brutale bommen, die Italië in Abessïnië
gebruikte.
Deze democratieën schelden op ons. Ik
vind het nog beter te verdragen, dat ik
door iemand word uitgescholden, die mij
niet kan uitplunderen, dan dat ik word
uitgeplunderd door iemand, die mij daar
voor prijst.
De staat voor ons werd bijna vijftien
jaar lang onderdrukt en uitgeplunderd,
maar verwierf daarmede den lof een brave
en democratische staat geweest te zijn.
Onduldbaar wordt deze opvatting op het
oogenblik, dat zij daar, waar een groot
deel van ons volk schijnbaar weerloos
aan mishandelingen bloot staat een golf
van democratische phrasen bij wijze van
dreigement tegen deze volksgenooten doet
losbarsten.
Ik spreek van Tsjecho-Slowakije, (lang
durige bijval).
Wanneer de gekwelde schepsels daar
zelf geen recht en geen hulp kunnen vin
den, zullen zij beide van
ons krijgen (stormachtige bijval
en geroep „Sieg heil").
In den loop van dit jaar heeft zich, aldus
Hitier, een gebeurtenis voorgedaan, die
ieder aanging. In Tsjecho-Slowakije zouden
gemeenteraadsverkiezingen plaats vinden.
Hitler zeide, dat de regeering te Praag
een methode had toegepast om druk uit
te oefenen op de verkiezingen en te inti-
mideeren. Men is zelfs niet teruggedeinsd
voor den leugen, dat Duitschland gemo
biliseerd had en gereed stond om Tsjecho-
Slowakije binnen te rukken.
Daar nu van de zijde der Duitsche re
geering op deze provocatie niets geschiedde,
werd dit als voorwendsel gebruikt om te
beweren, dat Duitschland geweken was
voor de Tsjechen en de inmenging van
Frankrijk en Engeland.
Ik kan u verzekeren, aldus zei Hit-
Ier, onder stormachtigen bijval, dat
een groote mogendheid als Duitsch
land een dergelijken aanval niet voor
de tweede maal zou dulden. Ik heb
daaruit by wyze van voorzorgsmaat
regel de noodige consequenties ge
trokken. Op 28 Mei heb ik tot zeer
ernstige maatregelen besloten
1. De aangekondigde vers terkin gen
van leger en luchtmacht werden op
myn bevel onverwijld buitengemeen
uitgebreid en oogenblikkelijk ten uit
voer gelegd.
3. Ik heb het bevel gegeven tot de
onmiddellijke uitbreiding van onze ves
tingwerken in het westen.
3. Ik kan u de verzekering geven,
dat daar sedert den 28en Mei de meest
gigantische vestingwerken van alle
tijden opgebouwd worden.
Aan de vestingwerken in het westen,
waarmede men sedert twee jaar bezig is,
werken, thans 278.000 arbeiders, verder
84.000 gespecialiseerde arbeiders en 100.000
man van den arbeidsdienst, talrijke batal
jons pioniers en infanteriedivisies. Afgezien
van het materiaal, dat door andere trans
portmiddelen aangevoerd wordt, brengen
alleen de Duitsche spoorwegen bijna dage
lijks 8.000 wagonladingen aan. Het totale
grintverbruik bedraagt dagelijks ruim
100.000 ton. De vestingwerken aan de wes
telijke grens zullen voor het invallen van
den winter geheel voltooid zijn. Na hun
voltooiing zullen de werken meer dan
17.000 pantser- en betonwerken omvatten.
Achter dit front van staal en beton, dat
gedeeltelijk in drie en vaak in vier linies
tot 50 K.M. breed is, staat het Duitsche
volk gewapend. Ik heb deze inspanning op
mij genomen om den vrede van nut te zijn.
Onder geen omstandigheden zal ik echter
bereid zijn, werkeloos te blijven toezien bij
een verdere onderdrukking der Duitsche
volksgenooten in Tsjecho-Slowakije.
Indien de democratieën echter van
meening zouden zjjn, dat zij in dat ge
val de onderdrukking der Duitschers
moeten beschermen, dan zal dit ern
stige gevolgen hebben. Ik geloof den
vrede beter te dienen als ik daarover
geen twijfel Iaat bestaan.
Ik heb niet den éïsch gesteld,, dat
Duitschland 3y2 millioen Franschen of
Engelschen mag onderdrukken, maar den
eisch, dat een einde komt aan de onder
drukking der 3 /2 millioen Duitschers in
Tsjecho-Slowakije, en daarvoor het zelfbe
schikkingsrecht in de plaats treedt. Het
zou ons leed doen, als daardoor onze be
trekkingen tot andere Europeesche staten
slechter zouden worden, maar niet wij zou
den daarvoor verantwoordelijk zijn.
Het is zaak der Tsjecho-Slowaaksche re-
geerhig, zich te verstaan met de ge
volmachtigde vertegenwoordigers der Su-
detenduitschers en tot een overeenkomst te
komen. Mijn zaak en die van ons allen is
het echter, er voor te zorgen, dat hier niet
uit recht onrecht wordt, want het betreft
Duitsche .volksgenooten. Ik ben ook geens
zins bereid, midden in het hart van
Europa door het optreden van andere
staatslieden een tweede Palestina te laten
ontstaan. De Duitschers in Tsjecho-Slowa
kije zijn weerloos noch verlaten. Wij zou
den het niet waardig zijn, Duitschers te
zijn, indien wij niet bereid waren, die hou
ding aante nemen en de gevolgen daar
van onder alle omstandigheden te dragen,
adus Hitier.
De indruk van Hitler's redo
te Praag.
Men is hier van oordeel, dat er; of
schoon de toestand na Hitlers rede hoogst
ernstig geacht moet worden, toch nog
ruimte is voor een weinig hoop. De deur is
niet gesloten voor de mogelijkheden van
onderhandeling. Hitier heeft geen volks
stemming verlangd, doch practisch heeft
hij de Sudetenduitschers uitgenoodigd, er
een te eischen.
Hij heeft geen onherstelbare woorden
gesproken, hetgeen veel gewonnen is.
Eenige opluchting in Washington.
De redevoering van Hitler heeft in offi-
cieele Amerikaansche kringen betrekkelijk
eenige opluchting teweeg gebracht. Pers
en publiek hadden zich voorbereid op ver
klaringen, welke Europa terstond in een
oorlog zouden kunnen storten.
De menschen gelooven hier, dat de wer
kelijke mate van bedreiging in de rede
omgekeerd evenredig was met den krach-
tigen toon van de stem van den Führer,
die hier op vele belangrijke punten met
groote duidelijkheid was te hooren. „Het
blaffen was onrustbarend, doch het bijten
is tenminste uitgesteld", aldus kan onge
veer de meening worden weergegeven.
De reactie te Londen.
De diplomatieke correspondent van Reu
ter meent, dat de rede niets heeft bijgedra
gen om den toestand ten goede te keeren.
Niet slechts in de officieele redevoerin
gen, doch ook uit den toon van de pers en
uit de voortdurende mobilisatie in Duitsch
land, schijnt de vaste wil tot uiting te ko
men, de Sudetenduitschers en Tsjechen niet
ongemoeid hun onderhandelingen te laten
DE TEGENWOORDIGE GRENZEN VAN TSJECHO-SLOWAKIJE.
voortzetten. De zinspelingen op zelfbe
schikkingsrecht schijnen een wenk aan een
der beide partijen in het geschil te zijn, zoo
verstrekkende eischen te stellen als zij wil
len.
Zoolang de stemming in Duitschland
blijft zooals zij nu is, kan geen realist ge
looven, dat het gevaar voorbij is, of dat de
bedreiging van den Europeeschen vrede
niet aanhoudt.
Hitiers rede te Parijs kalnx
opgenomen.
De rede van Hitler is te Parijs opgeno
men met de kalmte, die de openbare mee
ning in Frankrijk steeds behouden heeft
sedert de Tsjechoslowaaksche crisis in een
acuut stadium is gekomen.
De voornaamste verklaring in de rede
schijnt wel te zijn„Indien de Sudeten
duitschers niet de rechten en de hulp kun
nen, vinden, waarop zij recht kunnen doen
gelden, zullen zij ze van ons krijgen". De
zin van een dergelijke verklaring, die afge
legd wordt op een oogenblik van interna
tionale spanning, kan niet worden misver
staan. Er dient echter op gewezen te wor
den, dat deze verklaring het onmiddellijk
gebruik van geweld uitsluit en nog de ge
legenheid laat voor de onderhandelingen,
die te Praag actief worden voortgezet.
Rome verwacht geen geweld.
De eerste indruk na de rede van Hitier
is, dat deze geen wijziging heeft gebracht
in den internationalen toestand, noch in de
factoren van het Sudetenduitsche pro
bleem, doch dat zij de deur open heeft ge
laten voor onderhandelingen. Deze consta-
teering versterkt de overtuiging, dat het
Tsjechoslowaaksche probleem langs vreed-
zamen weg kan worden opgelost. Ontegen
zeggelijk heeft men de hevigheid van toon
van den Führer opgemerkt, doch men is
van meening, dat hier niet al te groote
beteekenis aan moet worden gehecht, ge
zien de omstandigheden en de omgeving,
waarin de rede werd gehouden.
Incidenten nemen feller vormen aan.
In de Sudetenduitsche gebieden heeft de
redevoering van Hitier volgens Havas de
uitwerking gehad van eén oproep tot op
stand.
Vannacht zijn bij incidenten drie perso
nen gedood en is een aantal gewond. De
incidenten hebben zich in den afgeloopen
nacht als op een sein vermeerderd. De in
cidenten zelve hebben ook een ander ka
rakter gekregen.
Voor den eersten keer heeft men opge
merkt, dat van vuurwapenen werd gebruik
gemaakt, aanvallen werden gedaan op
spoorwegstations, politiebureaux en post
kantoren.
Bij een aanval van dezen aard werd de
directeur van het postkantoor te Trink-
saifen bij Joachimsthal aan de Saksisch-
Boheemsche grens gedood.
Te Krasne Brezno (Schönpreisel) in
Noord Bohemen stonden groote groepen
Tsjechen en Duitschers tegenover elkaar.
Uit de Duitsche menigte werd geschoten,
doch niemand werd getroffen. Aan Tsjechi
sche zijde werd het vuur beantwoord. Er
zrjn twee dooden.
De ministers beraadslagen.
Als gevolg van de incidenten van den
afgeloopen nacht zijn de ministers van
ochtend bijeen gekomen. De ministerraad
zal de maatregelen nemen welke worden
vereischt door den ernst en den aard dezer
incidenten.
De Sudetenduitsche afgevaardigden
Kundt en Rosche zullen overigens over de
ze aangelegenheid door minister-president
Kodza worden ontvangen. De regeering
zou inderdaad wenschen maatregelen van
buitengewonen aard te nemen in overeen
stemming met de verantwoordelijke Sude
tenduitsche leiders.
Noodtoestand in vijf departementen
afgekondigd.
De Tsjecho-Slowaaksche regeering heeft
besloten den noodtoestand in vijf departe
menten af te kondigen.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt, dat
de Tsjechische regeering heeft besloten in
alle gebieden, waar de „openbare orde en
veiligheid wordt verstoord" het standrecht
af te kondigen.
Vooxioopig is besloten dezen maatregel
uit te vaardigen voor Eger, Neudeck,
Pressnitz, Ellbogen en Kaaden.
Verschillende nieuwe incidenten.
Havas meldt de volgende bijzonderheden
over incidenten welke zich gistei'en heb
ben voorgedaan.
Te Schönpreisel hebben eenige honder
den Sudetenduitschei's Tsjechische voorbij
gangers aangevallen. Zij hebben de ruiten
van Tsjechische zaken vernield. Vervolgens
kwam het tot een waren slag tusschen de
Tsjechische en de Duitsche menigte. Een
Tsjech werd doodelijk gewond aangetroffen
in de viti'ine van een winkelzaak. Tijdens
dit gevecht werd ook een Sudetenduitscher
gewond.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Hitier eischt zelfbeschikkingsrecht
yoor de Sudeten-Duitschers.
[(Pag. 1, eerste blad)
S.D.A.P. en N.V.V niet meer op de
lijst van verboden vereenigingen.
L( Binnenland}
Nieuwe gevallen van kinderverlam
ming geconstateerd.
.(Gemengd nieuws);
Opnieuw i talrijke ernstige verkeers
ongelukken. (Gemengd nieuws);
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN.
DONDERDAG
Te Cheb (Eger) heeft een menigte van
800 tot 1000 personen geprobeerd het
volkshuis der socialistische partij te be
stormen.
Na de ruiten te hebben vermeld van 'de
eerste en tweede verdieping wilden de be
togers de deuren forceeren, doch. zij wer
den teruggedrongen door de arbeiders, die
zich in het gebouw bevonden. Het gevecht
duurde drie kwartier.
De Sudetenduitschei's hebben meer dan
twintig schoten gelost De Tsjechen ver
dedigden zich met stokken 'en stoelen.
In denzelfden tijd reden mannen der F.S.
op motorfietsen door de straten. Hun rij
wielen waren voorzien van hakenkruisvlag-
gen. Later vernielden de betoogers de rui
ten van verscheiden winkelzaken.
Te Asch wei-den de straten door de F.S.
afgesloten. De Sudetenduitschers hebben
er de kruispunten van wegen bezet.
Een nationaal-socialist probeerde te
schieten op den secretaris der socialisti
sche partij, die voorbijkwam op zijn mo
torfiets.
Te Nydeck (Neudeck) hebben 4000 leden
der Sudetenduitsche partij de ruiten ver
nield van de arbeiderscoöpei'atieve inkoop-
vereeniging. Zij hebben de deur van het
volkshuis der socialistische partij ingesla
gen. De arbeiders die zich vannacht naar
hun werk in de fabrieken begaven wei'den
aangevallen door leden der partij van Hen-
lein. Tegen middernacht kondigden sirenes
het einde aan van de „oefening", aldus
Havas.
Te Jablonec (Gablonz) hebben Üe aan
hangers van Henlein een optocht gevormd,
waaraan meer dan 10.000 personen deelna
men. De menigte i*iep „heil Hitler" van
het stadhuis wapperde de haakkimisvlag.
De politie was onmachtig de orde te her
stellen, zoodat militairen tusschenbeide
moesten komen. Een F.S. man vernielde
den band van een militaire auto. Hij werd
door de politie gearresteerd. Tijdens het
verhoor stond een geweldige menigte voor
het politiebureau. De toestand was zeer
gespannen. Men vreesde bloedvergieten.
Een beambte, die een betooger wilde on-
deiwragen, wei-d gedwongen hem los te
laten, nadat hij slechts zijn naam had op
geschreven. De politie en het leger zijn
thans te Gablonz in alarmtoestand ge
bracht. Zij bezetten het centrum van de
stad.
DE BETONNEN DUIKER NAAR HET
HAVENTJE VAN MEIJER
OVERGEBRACHT.
De sleeptocht is naar wensch verloopen,
Bjj het schijnsel van de sterke lampen
van een der groote kranen van de Mij. „de
Schelde" waren gisteravond laat nog ver
schillende arbeidei's druk aan het werk op
den betonnen duiker dien de aannemers Van
der Klippe uit Vlissingen en De Bourgraaf
uit Wemeldinge in het droogdok alhier ver
vaardigd hebben ten behoeve van de door
trekking van den boulevard. Het waren de
laatste werkzaamheden voordat het 1150
ton zware gevaarte naar zijn plaats van
bestemming werd gesleept. Vanmorgen
vóór 7 uur kwamen de sleepbooten „Argus"
en „Frankrijk" bij den duiker aan om hun
verre van gemakkelijke taak aan te van-
