ZOMERJAPONm
MAISON HOOYDONK
Enthousiast
Henning's Fotohandel Badhuisstr. 63
76e JAARGANG - NUMMER 134
VRIJDAG 10 JUNI 1938
EERSTE BLAD
Kort commentaar
Niet de juiste methode om anders
denkenden te overtuigen.
De bomaanslag op den Coolsingel te Rotterdam
Dagelijks ontvangen wij nieuwe
Prijzen vanaf f2.25
Voor het betere kiekje
HENNING'S
STADSNIEUWS
abonnementsprijs
Voor alle gemeenten op
Walcheren en waar agent
schappen gevestigd zijn
2.20 per kwartaal of
17 cent per week. Franco
per post 2.50. Voor
het buitenland neme men
een abonnement op het
postkantoor zijner woon
plaats. Afzonderlijke
nummers 5 cent per stuk.
VJissi ngsche Courant
UITGAVEFIRMA F. VAN DE VELDE Jr., WALSTR. 58-60, VLISSINGEN - TEL. 10 - GIRO 66287
ADVERTENTÏEPRU S
Van 1—5 regels 1.25,
iedere regel jieer 25 cent.
Bij abonnement speciale
prijs. Reclames 50 cent
per regel. Kleine adver
tenties van 15 regels
50 cent, iedere regel meer
10 cent (max. 10 regels).
Bij driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Alles bij vooruitbetaling.
VERSCHIJNT DAGELIJKS, UITGEZONDERD OP ZONDAG EN ALG.ERKENDE CHR.FEESTDAGEN
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITE1TS WAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Onder het „gemengd nieuws" kan men
elders in ons blad lezen dat gisteravond
te Hoorn wanordelijkheden hebben plaats
gehad In verband met het feit dat de
Nieuw Malthusiaansche Bond daar een
tentoonstelling heeft georganiseerd.
Het is niet de eerste maal, dat in dezen
vorm verzet komt tegen vergaderingen van
genoemden bondwij hebben nog maar
kort geleden melding gemaakt van een
soortgelijke gebeurtenis elders in ons land.
O.i. bewandelen zij, die meenen op deze
wijze van hun afkeuring te moeten doen
blijken, een zeer gevaarlijken weg. Wij
stellen op den voorgrond, uitstekend te
kunnen begrijpen dat doel en propaganda
van den betrokken bond lijnrecht in-
druischen tegen de levensovertuiging van
vele landgenooten. Maar dit geeft den
laatsten daarom nog niet de bevoegdheid
om eigen rechter te spelen.
Men heeft hij den burgemeester gepro
testeerd en verzocht de tentoonstelling, geen
doorgang te doen vinden. De burgemeester
van Hoorn stelde zich echter op het
standpunt, hiertoe niet gerechtigd te zijn
en o.i. hadden de andersdenkende tegen
standers van meergenoemden bond zich bij
deze beslissing van den hoogsten plaatse-
lijken autoriteit dienen neer te leggen.
Natuurlijk wil dit niet zeggen, dat men
geen contra-propaganda zou mogen ma
ken. Dit spreekt vanzelf en hiervoor staan
voldoende middelen ten dienste de Pers,
circulaires met opwekking de tentoonstel
ling niet te bezoeken, openbare vergade
ringen waar tegen het houden dezer ten
toonstelling geprotesteerd wordt, enz. enz.
Maar wij achten het een ernstige fout,
dat men meent het recht in eigen hand te
mogen nemen door het werpen van steenen
en stinkbommen, het bombardeeren van
ramen, het verstoren der orde in een ver
gadering, bedreigingen aan het adres van
zaalhouders, e.d.
Is dat de weg waarlangs men in Neder
land, met zijn trotsche traditie op dit ge
bied, den strijd om geestelijke waarden
voert?
Met geweld overtuigt men niemand
het tegendeel is eerder het geval. Geeste
lijke vrijheid is een kostbaar, maar ook
een heel teer goed. En wie in den letter
lijken zin van het woord met geweld van
leer trekt tegen de meening van anderen,
hanteert een tweesnijdend zwaard dat zich
te eeniger tijd zal keeren tegen hem die
het voert. Want op déze wijze kweekt men
geen eerbied v de eigen levenshouding
en lokt men soortgelijken tegenstand uit.
Daarom hopen wij in het waarachtige
belang van ons volk, dat zulke methoden
geen verderen ingang zullen vinden.
Onder het buitenlandsche onderzoek is een streep gezet
De bedrijver handelde in opdracht van de Gepoe, zegt
de Rotterdamsche politie
De resultaten van het voortgezette on
derzoek naar den bomaanslag te Rotter
dam zijn, dat is vast komen te staan, dat
Konovalec sinds de laatste twee jaar van
stad tot stad is gevolgd. Er is een uitge
breid net rond hem gespannen, dat zich
uitstrekte over geheel West-Europa tot
ver in het Oosten toe. Het kon niet anders
of deze organisatie die tegen hem in het
leven was geroepen moest dan ook tot zijn
verderf leiden. Het is zelfs zoo geweest,
dat de tegenpartij Konovalec in een be
paalde richting heeft gedwongen. D.w.z. bij
het bepalen van plaatsen, waar hij samen
komsten zou hebben, leidde hij op bepaal
de momenten niet, maar wérd hij geleid.
Er zijn bewijzen van een aantal telefoon
gesprekken en telegrammen gevonden, die
er op wijzen, dat de tegenpartij door mid
del van valsche mededeelingen Konovalec
inderdaad naar Rotterdam heeft gelokt om
hem hier de helsche machine in handen te
spelen.
In feite heeft dus de tegenpartij er
zouden, volgens den commissaris tal van
aanwijzingen zijn dat het inderdaad de
Gepeoe is, die hier achter zit Rotter
dam als plaats bepaald, waar Konovalec
uit den weg moest worden geruimd. Dit
blijkt ook uit het feit, dat deze telegram
men en telefoongesprekken voor een be
langrijk gedeelte gedurende den laatsten
tijd uit Rotterdam naar Konovalec's Ber-
lijnsche adres zijn verzonden of aange-
viaagd. Nu komt men voor de vraag te
staan, wie deze telegrammen heeft ver
zonden.
Vast staat, dat er geen enkele Neder
lander bij het complot is betrokken ge
weest en dat ook geen enkele Nederlander
zijn medewerking aan dezen aanslag heeft
verleend.
Wie echter de telegrammen heeft ver
zonden en de telefoongesprekken heeft
aangevraagd is niet bekend. Het kan Wa-
luck geweest zijn. Maar
wie is Waluck
Er heeft in de geschiedenis van de
Oekraine inderdaad een zekere Waluck
een groote rol gespeeld, maar dit kan
n i e t de man geweest zijn, die Konovalec
hier de helsche machine heeft overhandigd,
omdat de leeftijd heelemaal niet klopt.
Bovendien behoeft de man, die het projec
tiel in elkaar heeft gezet, niet vereenzel
vigd te worden met den uitvoerder van
het helsche plan. Men neemt dan ook aan,
dat er niet één man hier zijn medewer
king aan het uit den weg ruimen van
Konovalec heeft verleend, maar dat er
vier of vijf personen in het spel zijn ge
weest.
Eén van de telefoongesprekken met
vooroproep, die de agent met Konovalec
heeft aangevraagd, vermeldt echter den
naam Konovalez.
Uit het onderzoek dienaangaande is ge
bleken, dat alleen Oost-Oekrainers den
naam zoo spellen, alle anderen schrijven
Konovalec of Konovaletz. Daaruit is af te
leiden, dat men wel degelijk te doen heeft
gehad met een Oost-Oekrainer, een land
genoot van Konovalec, die vermoedelijk in
dienst heeft gestaan van de Gepeoe.
Wel houdt men nog rekening met het
feit, dat Konovalec is gedood uit persoon
lijke wraakneming, want te Weenen en
Berlijn is gebleken, dat inderdaad de ver
schillende stroomingen onder de Oekrai-
ners in verschillende staten geheel tegen
gesteld zijn geweest.
Onwaarschijnlijk is deze persoonlijke af
rekening evenwel in hooge mate, omdat
men over verschillende zeer betrouwbare
inlichtingen beschikt, die categorisch ont
kennen, dat onderlinge veten in de Oekrai
ne op een dergelijke wijze met helsche ma
chines plegen te worden beslecht. Derge
lijke terroristische daden treft men in de
Hendrikstraat 20
Vtl SSINGEN
voorheen Dir. BISCHOFF
REGENMANTELS in ruiten en mous dessins
Steeds een aparte
collectie Mantels,
Swaggers, Mantel-
costumes, linnen
rokken, enz. enz.
beweging niet aan en ook wat den persoon
van Konovalec betreft is nergens iets ge
bleken dat ook maar ooit iets met ter
rorisme heeft te malven gehad.
Dé rol van Bora.
De rol van Bora (Baranovski) in deze
zaak is een zeer mysterieuze. De man, die
niets wilde zeggen en op sommige punten
vaststaande gegevens pertinent ontkende,
werd direct beschouwd als een hoogst onbe
trouwbaar persoon. Later toen hij iets
heeft losgelaten, ging men hem meer ver
trouwen, maar er waren tal van dingen,
die toch nog eens aan de werkelijkheid
moesten worden getoetst. Ook daarin is
thans licht gekomen.
Baranovski was namelijk allerminst de
koerier van Konovalec. Dat heeft hij maar
gezegd, om tegenover de politie zijn mond
te kunnen houden. Hij is een zeer intelli
gent persoon, die economie en nog tal van
andere vakken heeft gestudeerd, nadat hij
het gymnasium had doorloopen. Baranov
ski is dan ook zeker van veel meer din
gen uit de Oekrainische beweging op de
hoogte, dan hij hier wel toegeeft. Hij
zwijgt echter eenvoudig*, omdat hij bang is,
dat hij de volgende man uit de partij is,
die door de tegenstanders uit den weg zal
worden geruimd. In eigen kringen staat
Baranovski - bekend, -als een man, die goed
zijn mond kan houden en die zelfs met
eigen partijgenooten nimmer spreekt over
zijn gestes en de onderzoeken, die hem
waren opgedragen.
In de beweging wordt *een strenge eed
afgenomen om te zwijgen en Baranovski is
een man, die desnoods gevangenisstraf of
zijn leven waagt, wanneer het gaa.t om de
belangen van zijn "partij te behartigen. Hij
is een felle tegenstanden-, van alles wat
communisme heet. Hij is ook in verschil
lende landen uitgewezen en wanneer hij
daar eventueel terugkeert, staat hem nog
gevangenisstraf te wachten.
Voor zoover Bora iets heeft gezegd, ko
men zijn verklaringen wel met de waarheid
overeen. Het is echter zeer begrijpelijk,
dat hij niet heeft willen spreken, omdat
hij er inderdaad heel erg over in den put
zat, dat hij hét volgende slachtoffer zal
zijn. Toen mevrouw Konovalec dan ook
iets verteld had over de pakjes, die haar
man telkens ontving van den gewan-
trouwden Waluck, heeft hij zijn ernstig
misnoegen over dit feit te kennen gege
ven. Baranovski was van oordeel dat zulks
nooit had worden mogen medegedeeld.
Evenmin als het feit, dat Konovalec steeds
hierheen is gekomen om geld.
Omdat Baranovski in het bezit was van
een valschen of vervalschten Tsjecliischen
pas heeft men aanvankelijk bij de politie
gedacht, dat het slot van deze intrige was
gesmeed te Praag.
Het onderzoek heeft echter uitgewezen,
dat Praag niet bij dit complot is betrok
ken geweest. De onderhandelingen over
geld of de valsche berichten over belang
rijke mededeelingen zijn via Rotterdam aan
Konovalec te Berlijn medegedeeld. Daarom
is het onderzoek te Praag ook uitgescha
keld en hebben de Rotterdamsche inspec
teurs ook alleen te Berlijn en Weenen hun
licht verder opgestoken.
Het is inderdaad wel mogelijk, dat de
pas te Praag is afgegeven, maar er schij
nen in Europa zooveel passencentrales te
zijn, waar de ingewijden een identiteits
bewijs kunnen krijgen, dat het heel goed
mogelijk is, dat de pas heel ergens anders
vandaan komt.
De Praagsche politie onderzoekt dit
thans nog en mettertijd zal de Rotterdam
sche politie daarvan nog wel bericht ont
vangen. In verband met deze nog te ver
wachten inlichtingen, ook in verband met
het nog niet geëindigde onderzoek van de
Nederlandsche centrale inzake falsificaten
te Amsterdam wordt Baranovski voorloo-
pig nog op het hoofdbureau van politie
te Rotterdam vastgehouden. Daarna zal
hij zijn straf moeten ondergaan, omdat hij
het land is binnengekomen met valsche pa
pieren.
Konovalec's werkwijze.
De werkwijze van Konovalec is gebleken
zeer ingewikkeld te zijn geweest. Hij had
in alle landen agenten, die elkaar wel
oppervlakkig bij schuilnamen kenden, maar
die ten opzichte van elkanders werk en
opdrachten volkomen in het duister tast
ten. Een agent uit Oostenrijk wist dus niet
allen op geen stukken na, wat de opdracat
van een agent in Frankryk was, maar bo
vendien waren beiden, wanneer zy nog
eens met elkaar in aanraking kwamen,
verplicht tegenover elkaar de strikste ge
heimhouding in acht te nemen. Zoo wist
eigenlijk alleen het centrale puntKono
valec,- van allen, wat zij te doen hadden.
Het is daarom begrijpelijk, dat Baranovski
is men over onze, dan
ook werkelijk zeer
goede reclame-film
S opnamen 35 ct.
niet precies op de hoogte was van de
werkzaamheden van den verdachten Wa
luck.
Deze Waluck is naar men aanneemt ver
moedelijk een Russisch agent voor Kono
valec geweest, die in stilte naar de Sov
jets was overgeloopen.
In ieder geval moet Konovalec, ondanks
de waarschuwingen van Baranovski en
van zijn echtgenoote, dezen Waluck (die
ook onder de namen Weimud, Schmidt-
Welmud of Welmud-Schmidt, heeft ge
opereerd) hebben vertrouwd.
Het complot is zeer geraffineerd in el
kaar gezet en ook het pakketje, dat de
helsche machine heeft bevat, was nog
naar Oekrainsche trant opgemaakt. Men
heeft namelijk nog een stukje karton te
ruggevonden, waarop een embleem in ver
schillende kleuren stond. Dit is naar het
onderzoek in het buitenland thans heeft
uitgewezen, een typische uiting van Oe
krainsche volkskunst. Het moet zijn aan
gebracht geweest op de emballage of op
de doos zelf, die het voor Konovalec zoo
noodlottige machinerietje bevatte. Ook is
gebleken, dat de bom of wat het dan ook
geweest mag zijn, in geen geval hier in
Nederland is vervaardigd, wel is de ma
chinerie zeer waarschijnlijk hier in elkaar
gezet.
De ontmoetingen hier in Rotterdam zijn
zeker meer voorgekomen dan alleen op
den dag, dat Konovalec om het leven is
gekomen. Konovalec zou hier te Rotter
dam een bespreking hebben met twee zij
ner agenten, van wie er eén Baranovski
was. De ander was eveneens een Oost-
Oekrainer, die de belangen in de Sovjet-
Unie waarnam. Of deze man nu Waluck
is geweest, blijft een open vraag. Het is
best mogelijk, dat de man, die Konovalec
het pakje heeft overhandigd, weer een
andere handlanger was. Hieromtrent zal
echter wel nooit klaarheid komen, omdat
Konovalec met al zijn agenten in den re
gel slechts heel korte besprekingen had,
zoodat niemand eigenlijk met zekerheid
kan zeggen, met wie hij relaties onder
hield.
Meestal kwam Konovalec nooit met
meer dan één agent tegelijkertijd tezamen.
Daarbij was dan echter wel een vertrou
wensman van Konovalec aanwezig. Deze
vertrouwensman arriveerde echter nooit
tegelijk met Konovalec. De leider van de
Oekrainische beweging ging altijd alleen
naar den trein, reisde alleen en liet zich
nimmer van den trein afhalen. Hij sprak
echter met den agent en met zijn ver
trouwensman op een bepaald punt af. De
vertrouwensman was altijd een persoon,
die wegwijs was in het land en de plaats,
waar de besprekingen werden gevoerd. In
dit geval is deze vertrouwensman Bara
novski geweest, die in Nederland en te
Rotterdam den weg kende. Daarom is het
ook volkomen verklaarbaar, dat Konova
lec in „Atlanta" had afgesproken en dat
Baranovski niet tegelijk met Konovalec
was gekomen. Baranovski was eenvoudig
als vertrouwensman gerequireerden moést
op eigen gelegenheid naar de afgesproken
plaats komen.
De besprekingen waren van zeer korten
duur. Er werden slechts enkele woorden
gewisseld, instructies gegeven en eventu-
eele pakketjes of schriftelijke bewijzen
overhandigd.
Precies hetzelfde is thans in „Atlanta"
gebeurd. De dader heeft er dus weer op
vertrouwd, dat de bespreking maar luttele
minuten zou duren en hij kon Konovalec
dus rustig het gevaarlijke pakje over
handigen, zoodat hij ruimschoots den tijd
had om zich in veiligheid te stellen.
In Februari van dit jaar heeft in elk
geval zeker een samenkomst met Waluck
te Rotterdam plaats gehad. Maar of dit
dezelfde man is, die hem de bom heeft
overhandigd, staat niet vast. Evenmin als
de indentiteit van den man, die Konovalec
met de herhaalde telefoongesprekken tus-
schen Rotterdam eenerzijds en Berlijn en
Weenen anderzijds naar hier heeft gelokt.
Al krijgt de politie dus nog eens den man,
die Waluck heet te zyn, in handen, dan
zal het nog een heele toer zijn om de
draden uiteen te halen en vast te stellen,
welk aandeel deze Waluck in het com
plot heeft gehad.
Aanvankelijk was men heelemaal niet
van meening, dat men hier te doen had
met een politieken moord. Men vermoedde
met een Duitscher (Novae) te doen te
hebben en de eerste verschijnselen leidden
Het edele
natuurproduct
verleent KING
kenmerkende
smaak.
§cl»cm'tcH9S»cn
««SM «6ei» ttragg
Niet de juiste methode om andersden-
keuden te overtuigen.
(Kort Commentaar)
Nadere bijzonderheden over het onder
zoek van den bomaanslag te Rotter
dam, (Pag. 1, eerste blad).
De „Zeeland" in 1937 bevredigende
resultatenaandeelhouders krijgen
5 uitgekeerd. (Stadsnieuws),
In de eerste drie maanden van 1938 is
de werkgelegenheid in de Nederland
sche industrie verbeterd.
(Binnenland) 4
In China wordt fel gestreden.
(Buitenland),
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN
Fotohandel Badhuisstraat 63
tot de conclusie, dat. het slachtoffer zelf
de explosieve stof had vervoerd, zulks in
opdracht van den een of ander. Er is in
den beginne rekening gehouden met het
feit, dat dit explosief bestemd was voor
Spanje en dat de Duitsche tusschenper-
soon het slachtoffer was geworden van
de stof, die tijdens het vervoer ontijdig
was geëenplodeerd.
Dat de zaak plotseling een keer naar
andere zijde nam, en in de richting van
de Gepoe leidde, was voor de politie zelf
een groote verrassing. Hiermede is dan
voor zoover er nog iets te onderzoeken
viel, voor de Rotterdamsche politie het
slot gekomen van een zaak, die eenig in
Nederland is geweest. Enkele kleinere de
tails zullen nog op hun juistheid worden
getoetst, maar met het buitenlandsch on
derzoek is dan tenslotte een streep gezet
onder de geheimzinnige ontploffing op den
Coolsingel.
Vlissingsch schcepvaartnieuws.
Aangekomen: „Prinses Juliana"
van Harwich (verwacht) Nederlandsch
m.s, „Jantina" van Londen„Noordstad"
van Antwerpen „Zeeland" van Antwer
pen.
Om te bunkeren? Engèlsch
s.s. „Harpasa" van EmdenZweedsch s.s.
„Stiggorthon" van RidhamdockItali-
aansch s.s. „Febro" van Emden.
V ertrokken: „Oranje Nassau"
naar Harwich„Harpasa" naar Montreal;
„Siggorthon" naar Roundharbour „Febro"
naar Genua„Sumatra" naar Lomma
„Delia" naar Hu el va„Noordstad" naar
Rotterdam „Zeeland" naar Londen,