76e JAARGANG - NUMMER 128
DONDERDAG 2 JUNI 1938
De Zeeuwsche Gas Maatschappij
EËRSTË^LAD
abonnementsprijs
Voor alle gemeenten op
YValcheren en waar agent
schappen gevestigd zijn
2.20 per kwartaal of
17 cent per week. Franco
per post 2.50. Voor
het buitenland neme men
een abonnement op het
postkantoor zijner woon
plaats. Afzonderlijke
nummers 5 cent per stuk.
VJissingsche Courant
UITGAVE FIRMA F. VAN DE VELDE Jr., WALSTR. 58-60, VLISSINGEN - TEL. 10 - GIRO 66287
ADVERTENTIEPRIJS
Van 1—5 regels 1.25,
edere regel meer 25 cent.
Bg abonnement speciale
prijs. Reclames 50 cent
per regeL Kleine adver
tenties van 15 regels
50 cent, Iedere regel meer
10 cent (mak. 10 regels).
Bg driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Alles bij vooruitbetaling.
VERSCHIJNT DAGELIJKS, UITGEZONDERD OP ZONDAG EN ALG.ERKENDE CHR.FEESTDAGEN
A A NGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLIC1TE1TSWAARDE, 1 N GE STEL D DOOR DE VEREENIGINO „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
Een uitvoerige nota van Gedeputeerde Staten verschenen
II
ïn aansluiting op hetgeen wij gisteren
mededeelden, pubüceeren wij thans hier
onder het eerste gedeelte van de zeer uit
voerige nota (20 pagina's druks), die Ge
deputeerde Staten aan Provinciale Staten
hebben gezonden in verband met de N.V,
Zeeuwsche Gas Maatschappij
De besprekingen, welke gevoerd werden
over de N.V. Z.E.G.A.M., in de najaars
zitting van 1937 dei Provinciale Staten,
de vragen, gesteld door een tweetal leden
der Staten en de geruchten, welke omtrent
de Zegam werden verspreid, maken het
naar onze meening noodzakelijk dat wij
omtrent deze maatschappij aan de Provin
ciale Staten de volgende mededeelingen
doen
1. Dooi' ons college wordt het volste
vertrouwen in het beleid van de directie en
van den raad van commissarissen gesteld.
De resultaten van het bedrijf der maat
schappij over de afgeloopen jaren zijn nog
niet voldoende bevredigend geweest tenge
volge van het terugloopen van het gas-
debiet en de gasprijs-verlagingen, welke in
verband daarmede noodzakelijk waren. De
oorzaak daarvan is vooral gelegen in de
economische omstandigheden, welke gedu
rende deze periode golden. Dat de bedrijfs
resultaten beneden de verwachtingen ge
bleven zijn mag dan ook in geenen deele
aan het beleid der directie toegeschreven
worden.
Dit beteekent evenwel niet, dat wij er
aan zouden twijfelen, dat het bedrijf zich
in de toekomst niet gunstig zou kunnen
ontwikkelen. Vooral wanneer het doel,
waarvoor deze maatschappij in het leven
werd geroepen namelijk de regionale
gasvoorziening geleidelijk aan kan wor
den verwezenlijkt, biedt deze onderneming
.gunstige perspectieven. Daarvoor is het
noodig dat aan het bedrijf de gelegenheid
geboden wordt zich in een sfeer van rust
en vertrouwen te ontwikkelen.
2. Tot het voeren van de procedure,
welke tusschen het personeel der maat
schappij en de Imperial Continental Gas
Association werd gevoerd, was reeds door
de in deze maatschappij samenwerkende
groepen besloten vóór haar oprichting. De
Provinciale Staten hebben tot deelneming
in deze maatschappij besloten, volledig op
de hoogte zijnde met de omstandigheden,
waaronder en waardoor deze procedure
noodzakelijk werd geacht. Door het be
sluit tot deelneming hebben zij zich met
het voeren dezer procedure vereenigd.
Gedeputeerde Staten stellen ten volle
vertrouwen in de rechtskundigen, die voor
het personeel zijn opgetreden. Zij verklaren
in te stemmen met de wijze, waarop deze
procedure werd gevoerd.
3. Een lid van ons College heeft, na
aanvankelijk met het voeren dezer proce
dure te hebben ingestemd, naderhand zijn
meening daarover gewijzigd.
Het betrokken lid erkent, dat de wijze,
waarop hij daarvan blijk gegeven heeft
onjuist is geweest en. heeft verklaard zijn
optreden ten aanzien van de Zegam in het
algemeen en haar rechtskundigen raads
man mr. W. F. C. Baars in het bijzonder,
te betreuren. Het hierbedoelde lid erkent
tevens, dat door een ander de belangen der
Zegam en dus ook der Provincie niet zijn
gediend geworden.
4. De houding, welke dit lid van ons
College heeft ingenomen, heeft tot gevolg
gehad, dat de directie en commissarissen
der Zegam, hoezeer de noodzakelijkheid
daarvan betreurende, de beslissing tot het
verleen en van medewerking tot het voeren
eener nieuwe actie tegen de Imperial ge
nomen hebben zonder onze voorkennis.
Wij verklaren, kennis genomen hebbende
van. de beweegredenen, welke de directie
en commissarissen daartoe geleid hebben,
het met dit standpunt eens te zijn.
Het betrokken lid van ons College, heeft
verklaard, dat door de directie en com
missarissen ingenomen standpunt te bil
lijken.
5. Behalve op advies van mr. W. F. C.
Baars, voornoemd, is door de directie en
commissarissen van de Zegam tot het
verleenen van medewerking aan het voeren
van een nieuwe actie tegen de Imperial
besloten in verband met de cassatie-advie-
zenj uitgebracht door drie vooraanstaande
advocaten-kantoren. Deze adviezen zijn ons
thans bekend. Bovendien heeft mr. Baars
ons een uitvoerige uiteenzetting gegeven
van de gronden, waarop deze nieuwe actie
is gebaseerd. Na kennisneming van deze
adviezen en deze uiteenzetting verklaren
wij in te stemmen met het voeren van
deze nieuwe actie.
Voorts deelen wij u mede, dat de directie
van de Zegam, nadat de op .5 Januari 1938
door de leden der Provinciale Staten, de
heeren J. Dekker en J. J. van Gorsel, ge
stelde vragen aan haar waren toegezonden
om advies, een nota aan ons heeft uitge
bracht, waarin haar beleid in verband met
de gestelde vragen wordt toegelicht. De
aanvankelijk bij de directie en commissa
rissen gerezen gedachte de leden der Sta
ten tot een vergadering uit te noodigen en
daartoe onze bemiddeling te vragen is ten
slotte als overbodig beschouwd.
Wij meenen, dat door de bovenstaande
mededeelingen en evenzeer door deze nota
aangetoond wordt, dat veel van al hetgeen
in den laatsten tijd rond de Zegam werd
gesproken en geschreven onjuist is ge
weest. Wij herhalen dat commissarissen en
directie der Zegam ons volle vertrouwen
hebben en verdienen, en spreken de ver
wachting uit, dat hun, in tegenstelling
met hetgeen thans is gebeurd, de gelegen
heid zal worden geboden, zonder verstoring
der ook voor de ontwikkeling van dit be
drijf vereischte rustige sfeer, verder te
arbeiden aan de hen opgedragen taak.
Gedeputeerde Staten van Zeeland,
QUARLES VAN UFFORD, voorzitter.
TELLEGEN, griffier.
EEN NOTA VAN DE Z.E.G.A.E
AAN GEDEPUTEERDE STATEN.
De nota van de directie der Z.E.G.A.M.
aanGedeputeerde Staten van Zeeland,
waarop in het hierboven opgenomen stuk
wordt gedoeld, luidt als volgt
Bij uw schrijven van Januari 1938 zijn
een aantal vragen door het lid der Staten
uwer Provincie, den heer Dekker, aan uw
College gesteld, aan ons toegezonden.
Wij zijn te rade gegaan of wij uw Col
lege summier de gegevens zouden ver
schaffen noodig voor de beantwoording
dier vragen. De vragen zien wij echter als
een symptoom van de belangstelling en de
critiek, welke in de jóngste vergadering
van de Staten uwer provincie is tot uiting
gekomen met betrekking tot de maat
schappij, welke wij dienen.
Wij wenschen daarom van de ons, door
uw in den aanhef vermeld schrijven ge
boden gelegenheid, gebruik te maken om
uw College een meer uitvoerig antwoord te
doen toekomen, dan voor de beantwoording
der vragen strikt noodzakelijk is. Het ant
woord op de vragen ligt daarin besloten.
Uiteraard meenen wjj 'ons vooralsnog te
moeten onthouden van een beschouwing
omtrent de vragen onder 7 en 8 vermeld,
daar deze vragen ons, althans in dit sta
dium niet aangaan.
Voor de overzichtelijkheid zullen wij de
volgende indeeling bezigen
a. Ontstaan en doel der samenwerking
binnen het vennootschappelijk verband.
b. De verwerving van het apparaat voor
productie en distributie.
c. De aanstelling van personeelde pen
sioenregeling de pensioenprocedures van
de werklieden contra de Imperial.
d. Het financieel beleid.
e. De toekomstige ontwikkelingsmoge
lijkheden.
a. Ontstaan en doel der samenwerking.
Het gemeentebestuur van Vlissmgen
heeft destijds de directie van de Neder-
landsch-Indische Gasmaatschappij uitge-
noodigd tot het voeren van onderhandelin
gen nopens de oprichting van een gemengd
bedrijf voor de productie en distributie
van steenkolengas. De directie heeft ver
klaard aan de uitnoodiging gevolg te wil
len geven, indien het doel daarvan niet
zou zyn de N.I.G.M. alleen te gebruiken
als machine de guerre en daardoor de
Imperial Continental Gas Association in
een dwangpositie te plaatsen. Met laatst
genoemde Maatschappij had het college
van Burgemeester en Wethouders van
Vlissingen enkele jaren lang onderhandeld,
daartoe bijgestaan door de heeren ir. M.
C. Sissingh en mr. P. Dieleman, welke
onderhandelingen echter tot geen resultaat
hebben geleid cn ten slotte waren afgebro
ken.
De nieuwe onderhandelingen zijn daarop
gevoerd tusschen het toenmalige college
van Burgemeester en Wethouders der ge
meente Vlissingen, bijgestaan door de voor
melde deskundigen, eenerzijds en de direc
tie van de N.I.G.M., bijgestaan door haar
rechtskundigen raadsman, den heer mr.
Walter F. C. Baars van het kantoor der
heeren mrs. Baars, van Eyck Cavadino
te Rotterdam, anderzijds. Do resultaten
van deze nieuwe onderhandelingèn zijn
neergelegd in een protocol, gedagteekend
21 Juni 1934 en door den Raad der ge
meente Vlissingen bekrachtigd 22 Juni
1934.
Een besluit van 22 Juni 1934 van den
gemeenteraad inhoudende
I. Geen gebruik te maken van het
recht der gemeente om de bestaande
gasfabriek over te nemen;
II. Met de N.I.G.M. een N.V. Zeeuw
sche Gasmaatschappij te stichten voor
de gasvoorziening van Vlissingen en
eventueel van andere Zeeuwsche gemeen
ten
ni. Deel te hemen voor ten hoogste
de helft van het dadelijk vol te storten
gedeelte ad 810.000,van het maat
schappelijk kapitaal groot 2.010.000,:
met machtiging van Burgemeester en
Wethouders om in overleg met de meer-
vermelde directie de statuten dier ven
nootschap vast te stellen en ten behoeve
van de gasvoorziening van andere ge
meenten deel te nemen voor de helft in
het verder uit te geven kapitaal
TV. Aan de te stichten vennootschap
voor 30 jaren concessie te verleenen.voor
de gasvoorziening van Vlissmgen
V. Met de N.I.G.M. een gel dl seeing
aan te gaan van ten hoogste f 400.000,
VI. Burgemeester en Wethouders te
machtigen aan de te stichten vennoot
schap voor den bouw van een nieuwe
gasfabriek terreinen te verkoopen
werd aan uw College ter goedkeuring in
gezonden.
Uw College zal zich herinneren welk een
felle strijd tóen ontbrand is tusschen de
Imperial eeherzijds, bijgestaan door haren
rechtsgeleerden raadsman van destijds, den
heer mr. Vonck, van het kantoor der hee
ren mrs. Pekelharing, Van Regteren Al-
tena, Van Royen en Vonck te Amsterdam,
en de Nederlandsch-lndiscbc Gasmaat
schappij anderzijds, bijgestaan door voor
noemd Rotterdamsch kantoor, bij welken
strijd van de zijde der Imperial met aller
lei middelen - men herinnere zich met
welke geheel nieuwe aanbiedingen de Im
perial tijdens deze behandeling aankwam
gepoogd werd alsnog de relatie met
Vlissingen te behouden. Deze strijd is voor
de-Imperial verloren gegaan.
Daar uw College echter van oordeel wa.s,
dat in de tusschen de gemeente Vlissin
gen en de N.I.G.M. tot. stand gekomen
overeenkomst belangen bestreken werden,
welke naar uw oordeel ter verzorging aller
eerst zijn van het Provinciaal .bestuur, zijn
uwerzijds onderhandelingen geopend met
het gemeentebestuur en met de directie
van de N.I.G.M. In hoofdzaak zijn de
onderhandelingen uwerzijds gevoerd door
bet voltallige College, in tegenwoordigheid
van de heeren dr. Teilegen en J. van Tui
nen, terwijl de directie van de N.I.G.M.
werd bijgestaan door haar rechtskundigen
raadsman.
Deze onderhandelingen zijn wederzijds
gevoerd in een aangename sfeer en met
den vasten wil, hoe groot de moeilijkheden
somwijlen ook bleken te zijn, de moeilijk
heden te overwinnen en het moge hier
herinnerd worden dat vooral ook de hou
ding, bij deze zeer gecompliceerd liggende
verhoudingen van samenwerking tusschen
overheids- en particulier kapitaal, aange
nomen door den raadsman der N.I.G.M.,
mr. Baars voornoemd, niet alleen in uw
College bij monde van uwen heer voorzit
ter duidelijk uitgesproken waardeering
mocht ondervinden, doch dat deze houding
ook een der redenen werd waarom de
Provincie Zeeland zich in deze van geen
bijzonderen eigen rechtskundigen bijstand
heeft meenen te moeten voorzien.
Het resultaat der langdurige en zeer
veel omvattende onderhandelingen is neer
gelegd in een overeenkomst met 6 bijlagen
van 12/20 October 1934 en door de Pro
vinciale Staten bekrachtigd.
Het doel der Vennootschap.
De kem van de overeenkomst was het
stichten van een gemengd bedrijf, de
naamlooze vennootschap Zeeuwsche Gas
maatschappij (Zegam). Hefc doel der
vennootschap is omschreven in artikel II
der statuten, welk artikel luidt als volgt.;
„Doel der vennootschap is de voorzie
ning in de behoefte aan gas benoodigd
voor de voortbrenging van licht, kracht,
warmte en andere doeleinden in de ge
meente Vlissingen en andere gemeenten
in Zeelandhet bouwen, verwerven' en
exploiteeren van gasfabrieken, het pro-
duceeren, persen, koopen en verkoopen,
leveren en distribueeren van gas voor
alle doeleinden, het aanleggen, verwer
ven en exploiteeren van leidingen en
buiten-netten, in het algemeen alles wat
tot het gasvoortbrengings- en gasvoor-
zieningsbedrijf behoort en/of daarmede
verband houdt, alles in den ruimsten zin,
zoo te Vlissingen als elders in Zeeland
het venverven en exploiteeren van con
cessies daarmede in verband staande en
het verrichten van alle daden van koop
handel in verband met voormeld doel
voorts het deelnemen in andere onderne
mingen met soortgelijk of aanverwant
doel".
Het doel is dus van meetaf aan aller
minst geweest de samenwerking te beper
ken tot het huidige voorzieningsgebied.
Immers juist wijl uw College in zijn functie
van dagelijksch bestuur der provincie van
oordeel was, dat de gemeente Vlissingen,
bij de door haar aanvankelijk gesloten
overeenkomst, zich bewoog op een terrein,
dat allereerst ter verzorging aan de pro
vincie behoorde, wenschte het de taak der
vennootschap mede te maken tot een on
derwerp van provinciale zorg. Dit oordeel
rustte op het feit, dat de overeenkomst
met Vlissingen ten doel had een breederen
werkkring voor de te stichten vennoot
schap te scheppen, dan het voorzieningsge
bied van het Vlissingsche bedrijf. Dat geen
geringe 'moeilijkheden waren te overwinnen
om deze zaak te brengen binnen de sfeer
van de provinciale zorg spreekt van zelf,
daar niet slechts rekening moest worden
gehouden met de tot stand gekomen over
eenkomst tusschen Vlissingen en de N.I.
G.M, maar ook het gevaar van détourne-
ment de pouvoir te plegen diende te wor
den ontgaan. Uit de overeenkomst tusschen
Vlissingen en de N.I.G.M. toch waren we
derzij dsche rechten en verplichtingen ge
boren, welke niet zonder toestemming van
debeide contractanten konden worden
opgeheven. De wijze waarop de laatstver-
mélde klip (détournement de pouvoir) is
omzeild zal het toenmalige college van
Gedeputeerde Staten tot blijvende eere
strekken, terwijl wij onzerzijds ons verze
kerd houden dat de houding door de Ne-
derlandsch-Indische Gasmaatschappij daar
bij aangenomen, toen zij hl. door den heer
voorzitter van uw College, daartoe expres
selij k naar Rotterdam overgekomen, ge
vraagd of zij met het oog op de moeilijke
positie waarin het Provinciaal bestuur zich
ten deele bevond, bereid was van het haar
door Vlissingen gegeven woord en alle
door haar verkregen rechten afstand te
doen, bg monde van haren president-direc
teur, den heer O. S. Knottnerus, zonder
reserve verklaarde daartoe ter wille van
de provincie inderdaad bereid te zijn, onder
de eenige voorwaarde slechts dat alle
door haar gemaakte kosten haar zouden
wórden vergoed, eveneens, althans bij
.uw College, blijvende waardeering zal vin-
,.deru
b. Verwerving van het* apparaat.
Zoodra met het gemeentebestuur van
Vlissingen tot overeenstemming was ge
raakt, heeft de directie van de N.I.G.M.
een project ontworpen voor een nieuwe
fabriek op het terrein, dat daartoe van de
gemeente zou worden gekocht. Het bu
reau van gemeentewerken heeft daarvoor
bijstand verleend. Aangezien de bestaan
de concessie expireerde 1 Juli 1935, diende
op dien dag de fabriek bedrijfsvaardig te
zijn. Deze termijn maakte den grootst mo
gelijken spoed noodzakelijk.
Zooals uw College bekend is' maakte
zijne excellentie, de toenmalige Minister
van Waterstaat, onverwachts bij schrijven
van 17 Juli 1934 bezwaar tegen de terrein
keuze in verband met de aanwezigheid van
het vliegveld. Voorts vorderden de onder
handelingen door uw College aangeknoopt,
tijd.
Van de zijde van de Imperia! Continental
Gas Association werd toentertijd hare gas
fabriek aan de te stichten vennootschap te
koop aangeboden, met inbegrip van de
leidingen enz. voor haar geheele concessie
gebied. In overleg met uw College is de
directie van N.I.G.M. omtrent dezen even-
tueelen koop en verkoop gaan onderhan
delen. Deze onderhandelingen zijn niet ge
voerd met het Amsterdamsche advocaten
kantoor, dat tot dan toe voor de Imperial
was opgekomen, maai» met den heer Hoe
gen, als gomachtige van de Imperial,
daartoe bg gestaan dóór den heer Abra-
hamse, procuratiehouder van de Imperial
voor haar bedrijf te Vlissingen.
De belangen van het personeel.
Voordat een bod werd gedaan is in een
urenlange conferentie gesproken over de
belangen van het personeel. De heer Hoe
gen deelde mede en zulks werd door den
heer Abrahamse bevestigd, dat het perso
neel van de Imperial nimmer gehad heeft,
noch ten tijde der onderhandelingen had,
vastgelégde pensioenrechten de uitkeerin-
gen welke geschieden, en de verwachtin
gen, die gekoesterd werden, zouden op
niets anders berusten, dan, zooals het werd
uitgedrukt, op gunst, „to the pleasure of
the board".
Waar aan de gemelde directie toen nog
niets bekend was van hetgeen later geble
ken is, moesten deze mededeelingen uiter
aard voor kennisgeving worden aangeno
men al hetgeen later bekend geworden is,
onder meer dat aan de gemeente Vlissin
gen vanwege de Imperial was ingezonden
een volledige regeling, waarnaar het per
soneel der Imperial sinds jaar en dag werd
gepensionneerd, is toen van de zrjde der
Imperial aan die directie onthoudenook
de heer Abrahamse heeft daarvan niets
medegedeeld.
Omtrent den loop dezer onderhandelin
gen heeft de heer Sauter aan uw College
mondeling verslag uitgebracht op 26 Juli
1934.
Ten slotte had op 1 Augustus 1934 de
bijeenkomst plaats, waarbij zou worden
overgegaan tot het opmaken en teekenen
eener voorloopige akte van koop en ver
koop der onroerende en roerende goederen
van het bedrijf te VJissingen. Ook in deze
bespreking is de vorenbedoelde aan Vlis-
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
9cl»ettrU«i»iCi»
«uw Jen Jgg
Onbewaakte overwegen eischen weer
4 dooden bij 3 ongevallen.
(Gemengd nieuws)
Wal ach zou te Domburg en Zaandam
gesignaleerd zijn, (Binnenland)
Het voorstel van Ged. Staten tot op
richting van het Heemraadschap „Het-
Vrije-van-Sluis" is thans verschenen.
(Eerste blad, pag, 3)
Steeds nieuwe daden van terreur in
Palestina. (Buitenland)
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN
OH IEDERE HALS
EEN BOORD EN OAS
VAN
singen ingezonden pensioenregeling door
niemand medegedeeld.
De besprekingen op dézen len Augustus
1934 zijn niet geloopen zooals de directie
der N.I.G.M. na hare vlotte houding ten
aanzien van den overnameprijs, had mo
gen verwachten. Zij heeft toen zelfs ern
stig overwogen om, toen de Imperial
(de heeren Ho,egen en Abrahamse), op
haar standpunt bleef staan dat zij voor het
personeel niets had te doen noch wilde
doen, het advies van haren rechtsge
leerden raadsman op te volgen, nl. te con-
stateeren dat er bij de eerder plaats gehad
hebbende onderhandelingen omtrent den
koop blijkbaar geen wilsovereenstemming
was bereikt en mitsdien alle onderhande
lingen af te breken, doph heeft ten
slotte deze beslissing niet gemeend te mo
gen nemen, zulks met het oog op den
korten tijd, die restte v-^r den bouw van
een nieuwe fabriek en de dreigende moei
lijkheden ten aanzien van het uitgekozen
terrein van de zijde van het Ministerie
van Waterstaat, afd. Luchtvaart.
Onder die omstandigheden heeft de di
rectie der N.I.G.M. wéinig voldaan
de overeenkomst van koop en verkoop van
1 Augustus 1934 geteekend.
In een schrijven van 18 Augustus 1934
heeft zij uw College daaromtrent uitvoerig
ingelicht.
(Met deken brief sullen wij onze publi
catie morgen voortzetten
Draagt *U at
„Zrubenlis"
Doorden
Dan moet U nü vóór Pinksteren
eens zoo'n mooi Kerko of Péjébé
HEMD koopen.
Juist ontvingen wij weer nieuwe
dessins. Dat zijn hemden die U
graag zult dragen. Bg ieder hemd
twee Trubenijs boorden.
Deze gemak boorden worden nooit
slap, behoeven niet gesteven en
zgn in vijf minuten schoon.
Heerenmodehuis.
WALSTRAAT 32,