Steradent Paviljoen „lDa Carolina De bomaanslag te Rotterdam opgehelderd EERSTE BLAD 76e JAARGANG - NUMMER 125 MAANDAG 30 MEI 1938 opent Woensdagavond 8 uur met en haar Show-Orkest. §el»euffitni$»ew «ow Jen ging "ftUEEtf £oó bV# UW KUNSTGEBIT £N! LEN 1LEN enz. abonnementsprijs Voor alle gemeenten op Walcheren en waar agent schappen gevestigd zijn 2.20 per kwartaal of 17 cent per week. Franco per post 2.50. Voor het buitenland neme men een abonnement op het postkantoor zijner woon plaats. Afzonderlijke nummers 5 cent per stuk. VJissingsche Courant UITGAVE FIRMA F. VAN DE VELDE Jr., WALSTR. 58-60, VLISSINGEN - TEL. 10 - GIRO 66287 AD V ERTEN ÏIEPRU li Van 15 regels 1.25, edere regel meer 25 cent Bij abonnement speciale prijs. Reclames 50 cent per regel. Kleine adver tenties van 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent (max. 10 regels). Bij driemaal plaatsing wordt tweemaal berekend. Alles bij vooruitbetaling. VERSCHIJNT DAGELIJKS, UITGEZONDERD OP ZONDAG EN ALG. ERKENDE CHR. FEESTDAGEN A A NGESLOTEN BIJ HET B UREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VE REE N I G I N G „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS" Er is een politieke moord gepleegd Leider van de Oekraïnische beweging het slachtotter Het mysterieuze waas, dat een week lang heeft gehangen rond de ontploffing op den Coolsingel te Rotterdam, is dan toch, dank zij het prachtige werk van de Rotterdam- sche politie en justitie, geheel opgetrokken. Het is gebleken dat er inderdaad een poli tieke moord is gepleegd en wel op den lei der van de nationalistische beweging in Oekraine, den 47-jarigen Oberleutnant Eugen Konovalec, die op een valschen pas ten name van Joseph Nowak reisde. Er is reeds eerder te Genève (in 1934) een aanslag op Konovalec, die tevens leider van het Oekrainsche persbureau te Berlijn was, gepleegd. Deze aanslag is echter mis lukt en de daders, twee Sovjet-Russen en een Zwitsersche bolsjewist, zijn toen gevat en opgesloten. Ditmaal is Konovalec echter het slachtoffer geworden van een geraffi neerden, reeds gedurende 2 jaar voorbe reiden, aanslag. De man, die door middel van een tijdbom, welke Konovalec in hotel Atlanta aan den Coolsingel te Rotterdam i3 overhandigd, den dood in heeft gezonden, is een ongeveer 30-jarige Sovjet-agent, d'.e onder meer bekend staat onder den naam WaJuck. Deze is voortvluchtig en men ver moedt, dat Waluck reeds denzelfden dag het land heeft verlaten. Voor wat het prachtige werk van com missaris Roszbach c.s. betreft, dit is than? geëindigd. De rest van het onderzoek is thans verlegd naar Berlijn en andere Euro- peesche hoofdsteden. Hiertoe zullen twee Rotterdamsche inspecteurs van politie eerstdaags naar Berlijn gaan, om bij dit onderzoek te assisteeren. Tal van raadselen moésten worden opgelost. Na den gruwelijken moord op Maandag jl. moest de politie eerst tal van raadselen oplossen voor zij eigenlijk aan het onder zoek kon beginnen. Men moest uitgaan van dingen, die voorhanden waren en dat wa ren het deerlijk verminkte lijk van een on bekenden man, wiens geheele onderlichaam was weggeslagen, een stuk van een rech terbeen en een deel van een linkerbeen. Het stoffelijk overschot is, zooals gemeld, naar het ziekenhuis aan den Coolsingel overge bracht. Bij het onderzoek van den inhoud van de zakken van het slachtoffer vond de politie verschillende voorwerpen, die er op schenen te wijzen, dat men met een Duitscher doen had. Er werd een pas op hem gevon den. waaruit bleek, dat het slachtoffer :n 3891 geboren was te Koeningshuette. De pas, van Duitsché origine, stond te name van zekeren Joseph Nowak, directeur vav een handelsvereeniging. Voorts vond men een kaart voor de Wagons-Lits van Berlijn naar Gouda. Het eerste aanknoopingspunt vormde echter een hotelkaartje, waaruit kwam vast te staan, dat N. was afgestapt in hotel Central aan de Kruiskade te Rot terdam. Daar kwam de politie te weten, dat N. omstreeks kwart over elf in een taxi wa3 gearriveerd. Hg was naar zijn kamer ge gaan, waar hij zich wat had opgefrischt en daarna was hij weggegaan, kennelijk met een vast doel. Hij had zich in het hotelboek ingeschreven als Nowak en bij een onder zoek in de in gebruik genomen kamer trof de politie verder niets aan, dat ook maar eenigermate verdacht was. Er waren twee koffers, die wat kleeren en nachtgoed be vatten, er was een schrijfmachine en daar hield het mee op. Omstreeks tien over ha'f twaalf had N. het hotel verlaten. Met deze gegevens moest de politie aan het werk. In tegenwoordigheid van den offi cier van justitie, mr. Wilbrenninck, en den rechtercommissaris, mr. Kymmell, heeft dr. Hulst uit Leiden sectie op het lijk verricht en daarbij trof men in het lichaam een aan tal stukjes blik aan, waarvan er ook in de omgeving een groot aantal waren gevon den. Hoted Central onder bewaking. De politie had het hotel Central onop gemerkt onder bewaking gesteld en des middags om vier uur werd het wachten be loond. Er vervoegde zich een vreemdeling aan het hotel, die naar N. vroeg. Volgens de opdracht werd van wege het hotel direct een telefoontje gegeven aan het hoofdbu reau, de rechercheurs, die op post stonden, werden gewaarschuwd en tegelijkertijd rukte van het hoofdbureau de politieauto uit. De vreemdeling, wien werd gezegd, dat N. het hotel had verlaten, keerde echter di rect om en ging weg. Er is echter geen sprake van geweest, dat hij weggeloopen zou zijn in de prac'ci- sche beteekenis van het woord. De recher cheurs gingen den man na en hielden hom aan. Hij werd overgebracht naar het hoofd bureau van politie, waar een pas op hem werd gévonden ten name van Ladislav Bora, koopman, geboren te Praag in 1906. Op de vraag wat hij hier kwam doen, zei B., dat hij zijn vriend N. kwam opzoeken. De po litie deelde hem toen mede, dat hij N. niet meer zou aantreffen, zander hem voorals nog te zeggen, dat N. op zoo noodlottige wijze om het leven was gekomen. B. ge loofde dat niethij was er van overtuigd, dat hij N. wèl.zou treffen. B. durft niet te spreken. De politie had de grootste moeite om B aan het praten te krijgen. Aanvankelijk weigerde hij vrijwel elke inlichting en later zal blijken waarom. Tenslotte wist men op het hoofdbureau nog van B. los te krijgen, dat hij Zondag, toen hij te \Veenen vertoef de, een telefoontje had gekregen van N„ cm zich per eerste gelegenheid naar Rotter dam te begeven, waar zij elkaar zouden ontmoeten. Dit klopte in ieder geval met bet spoorkaartje, dat men op N. had ge vonden. Bovendien zei B., dat hij hier van N. een groote som geld in ontvangst moest nemen, hetgeen wel .merkwaardig was, om dat op het stoffelijk overschot van N. tien Amerikaansche dollars en op B. zes Ame- rikaansche dollars waren gevonden. Hg was met het vliegtuig uit Praag meegeko men, omdat er, toen hij het telefoontje van N. kreeg, geen trein meer ging. Ook deze verklaring bleek bij navraag heel waar schijnlijk. Aangezien er ook in de verdere papieren en bagage van. B. geen verdachte dingen werden gevonden, nam de politie voorshands aan, dat B. geen kwade dingen in den zin had, maar een vriend, in ieder geval een man was, die op vrieiidschappelij- ken voet met het slachtoffer stond. Bovendien was er ook een verklaring te vinden voor het wegloopen van B. In zij a papieren vond men ook een briefje met aanteëkeningen waarop behalve hotel Cen tral nóg twee andere hotels te dezer stede stonden aangegeven. Uit deze aanteekenin- gen bleek, dat indien B. Novack niet m Central zou aantreffen, hij hem misschien cp een van deze twee andere adressen zou kunnen vinden. Bovendien had B., toen men hem aanhield, heelemaal niet den indruk gevestigd, van een verdacht mensch te zijn. Een en ander klopte als een bus en B. wist totaal niets van den aanslag, dien men op N. had gepleegd. Het eerste wat men deed was verschil lende politiecentrales in Europa om bijzon- derheden vragen. Aan Praag werd ge vraagd of daar een zekere Bora bekend was, aan Berlijn of men daar een zekeren Nowak kende. De antwoorden waren zeer positief beide centrales berichtten, dat deze mannen onbekend waren en Berlijn telegrafeerde dat de passeri. valsch moesten zijn. Dit kon Berlijn daarom weten, omdat de eerste pas, als Duitsch papier, daar ge registreerd moest staan en op den pas van Bora, een Tsjechisch bewijsstuk, een Duitsch visum was gesteld, waarvan de Gestapo moest weten. Toen de politie wist, dat de passen valsch of vervalscht moesten zijn, heeft men B. andermaal aan den tand gevoeld. Bora vertrouwde de politie hier echter niet en hield zijn mond. Om zijn vertrouwen te winnen, heeft de politie eerst al het mogelijke gedaan om den man op zijn gemak te stellen. Maar aan de mededeelingen „Polizeiamt", kende B. blijkbaar zelf een wel heel raadselachtige beteekenis toe. Ook toen de politie hem tenslotte in den loop van den avond mede deelde. dat zijn vriend N. tengevolge van een bomaanslag om het leven was gekomen, geloofde B. daar niets van. Hij stelde zelfs zoo weinig vertrouwen in al die menschen in dat groote gebouw, dat hij weigerde voedsel tot zich te nemen of koffie te drin ken. Teneinde raad heeft men toen twee inspecteurs van politie met den man naar het ziekenhuis aan den Coolsingel gezon den, waar zij B. met het stoffelijk overschot van zijn kameraad hebben geconfronteeid. Eerst toen ging B. een licht op, dat men hier te Rotterdam heelemaal niets kwaads met hem voor had, maar dat alles wat hem in den loop van dezen dag was medege deeld, waarheid was. B. was in het zieken huis aan een hevige gemoedsbeweging ten prooi, hij verloor bijna het bewustzijn eu stond steeds met het hoofd te schudden, alsof hij nog niet geloofde, dat N. op zoo gruwelijke wijze om het leven was gebracht. Waarom Bora had gezwegen. Teruggekeerd op het hoofdbureau ver telde B. toen plotseling, waarom hij steeds Jiad gezwegen. Op het moment, dat de beide rechercheurs hem op straat hadden aangehouden, had hij in de meening ver keerd, dat hij in handen was gevallen van de Gepeoe. Toen hij werd gearresteerd, had hij steeds het beeld voor zich gehad van Koetjepof, die ook op straat was aangehou den om daarna spoorloos te verdwijnen. „Nu ga ik er aan" waren zijn eenige ge dachten. En of men hem nu al had verze kerd, dat dit een politiebureau was, hij dacht dat hij nu in de val was geloopen, die de Gepeoe voor hem had opgesteld. Toen hij hier eenmaal overheen was, werd B. ook mededeelzamer en spoedig kwamen de verklaringen toen los, verklaringen, die van zeer groot belang zijn geweest voor de po litie. Zijn verklaringen kwamen hierop neer, dat Nowak in werkelijkheid was Oberleut nant Eugen Konovalec, leider van de Oekrainische beweging, die, tegen het Sow- jet-regime in nog steeds strijd voor een zelfstandige eenheid het Oekrainische rijk. Konovalec was als zoodanig opvolger van Petljoera, den' grooten strijder voor deze beweging, die in 1016 in de Oekraine is opgetreden en die in 1926 op; den boule vard St. Michel te Parijs door kogelschoten om het leven is gekomen. Hoewel officieel de oorlog was afgeloopen, duurt de kamp om de zelfstandigheid in de Oekraine nog steeds voort en aldus stond Konovalec, die bovendien in den Poolsch—Russischen oor log aan de zijde der Polen en in den wereldoorlog in 19i4 aan de zijde der Oostenrijkers heeft gestreden als officier, bij de Gepeoe op de zwarte lijst. Hij was daar gebrandmerkt als de ziel van de na tionalistische beweging en Moskou had er het grootste belang bij, dat de kern van deze beweging uit den weg werd geruimd. Op welk een uiterst geraffineerde manier zulks is geschiedt zal nog nader blijken. Bora gaf tóen tegelijkertijd toe, dat hij geen Bora riiaar Ladislav Baj^noff heette. Zijn pas, bevestigde hij, was valsch, dien had hij te Praag gekocht. Konovalec die tevens leider van het Oekrainische Pressefcro te Berlijn was en in die stad ook zijn hoofd kwartier had was met Bora reeds meer malen naar Rótterdam gereisd in verband met besprekingen. De ve.fr.ling van Ba- ranoff tot Konovalec was echter niet die van vriend tot vriend „Dazu war er viel zu alt und zu hoch, er war mein Führer". zoo kenschetste Baranoff de situatie zelf. Uit Baranoff's verdere verklaringen kwam vast te staan, dat hij Konovalec's koerier was en dus maar een ondergeschikte plaats in de beweging innam. Van deze mededeelingen heeft men direct weer afschriften gezonden aan Berlijn en toen kwam weldra 't antwoord, dat zulks klopte. Zoo had men dus de identiteit van beide mannen vastgesteld. Toen Baranoff eenmaal wist, dat hij ge rust vrijuit kon spreken, kwam er nog meer los. Hij was in den loop van Zondag te Weenen opgebeld ten huize van een ze keren dr. Szuko, waar hij tijdens zijn ver blijf in die stad vertoefde. Konovalec (want die was het, die hem belde) had hem toen opdracht gegeven om zich zoo spoedig mo gelijk naar Rotterdam te begeven in ver band met gewichtige besprekingen. Dit was niets bijzonders, want er waren reeds meer malen dergelijke samenkomsten geweest te Rotterdam. Hierbij waren alleen aanwezig geweest Konovalec zelf. Baranoff en nog een derde man. Het voortgezette onderzoek wees uit, dat rieze derde man, waarmede Konovalec en Baranoff samenkomsten had den gehad o.a. in November/December van het vorige jaar te Brussel en in Februari van dit jaar eveneens te Rotterdam, een gewezen Oost-Oekrainer moest zijn, die overgeloopen was naar de tegenpartij, de Sovjets. Een Sovjet-agent wint het vertrouwen van Konovalec. Bij die gelegenheden had deze Sovjet agent, die onder meer onder den naam van Waluck bekend staat, zich zoo weten voor te doen, dat Konovalec hem volkomen was gaan vertrouwen. Deze man, die ongeveer dertig jaar nioet zijn, flink, rijzig, breed, een donkerbruin type met achterover ge kamd haar, zeer elegant gekleed en die zich ook als heer wist voor te doen,, is voor de eerste maal met Konovalec in aanraking gekomen ongeveer anderhalf jaar geleden. Gedurende al dezen tijd heeft deze W. of hoe hij dan ook heeten mag, een spel van kat en muis gespeeld met het slachtoffer. Zoo geraffineerd waren de werkmethoden van dezen Sovjet-aanhanger dat er bij ge regelde tijden besprekingen werden gevoerd om de anti-Sovjet-beweging met woord en daad te bestrijden. Men ging van Sovjet zijde echter nog verder bij diverse gele genheden bracht W. geld, sigaretten en bonbons mee. Deze dingen en ook de vaak zeer aanzienlijke geldsbedragen waren sa mengedaan in een pakje ter grootte van een schoenendoos, dat den leider Konovalec dan in gezegelden staat werd overhandigd. Aldus heeft deze Sovjet-agent anderhalf jaar lang de tegenpartij met geld gesteund om de beweging op te bouwen, zulks met het eenige doel om het vertrouwen van Ko novalec te winnen, en steeds moet daarbij het zwaard van Damocles hem boven het hoofd hebben gehangen, want al deze voor bereidingen waren alleen getroffen om Ko novalec, wanneer men den tijd gekomen achtte, uit den weg te ruimen. Zoo is Maandag j.l. de bespreking in hotel Atlanta aan den Coolsingel weer ge voerd en het „traditioneele" pakje is Ko novalec daarbij weer overhandigd. Ditmaal was het echter geen geld of sigaretten of bonbons,ditmaal zat er een helsche ma chine in het zorgvuldig geprepareerde pak je en Konovalec is op gruwelijke wijze om het leven gekomen. Men moet er overigens niet aan denken hoe de situatie zou zijn geweest, indien Konovalec niet direct hotel Atlanta zou hebben verlaten. Dertien mi nuten over twaalf verliet hij het overvolle café, dat aan dat hotel is verbonden en veertien minuten over twaalf, toen hij nauwelijks 15 stappen had gedaan, ont plofte de tijdbom, waardoor notabene in de open lucht nog eenige panden aan den Coolsingel tot twintig meter diepte zoo beschadigd zijn, datdriesteensmuren zijn gescheurd als bordpapier. Was deze bom ontploft in het café, dan had de ramp niet te overzien geweest en het aantal doodenevenmin. Tragische oogenblikken op het politiebureau. Teneinde volledige zekerheid te krijgen omtrent de identiteit van het slachtoffer heeft de politie, toen zij er achter kwam, dat Konovalec eigenlijk te Rome woonde, zijn echtgenoot© getelegrafeerd, dat er een ongeluk was gebeurd en of zg wilde overkomen. Inmiddels waren ook uit Ber lijn foto's vaa het slachtoffer overgekomen en die bleken inderdaad volkomen overeen te stemmen. Behalve de echtgenoote van Konovalec zijn ook nog twee oude oor logskameraden, die niet meer in de Oekrainische beweging zitten, maar die het slachtoffer nog vijf a zes jaar geleden hebben gezien een gewezen generaal en een Weensche „Hofrat", naar Rotterdam gekomen. Bij de ontmoeting van dit drie tal heeft zich ten politiebureele een tra gisch moment voorgedaan. „Wij zijn hier heel wat gewend", zei ons commissaris Roszbach, „maar op dat oogenblik kregen wij het zelfs een beetje te kwaad". Nadat 'zij het stoffelijk overschot van Konovalec hadden herkend als dat van man en vriend, is het drietal naar het ziekenhuis aan den Coolsingel gegaan, waar zij, na mens de Oekrainische beweging hun leed wezen hebben uitgesproken tegenover de beide bij dezen bomaanslag gewonde Rot terdammers. In den loop van Zaterdag zijn leden van de Deutsche Kriminal-Polizei te Rotter dam gearriveerd en tevens een particu liere detective uit Londen, die den leider hebben herkend en die hebben bevestigd, dat alle verklaringen van Baranoff precies overeenkomen met de werkelijkheid. Waar is de dader Waarheen de Sovjet-agent is gegaan, weet njen niet. Brj geruchte vernamen wij, dat deze Zaterdag zou zijn gearriveerd met een Russisch schip, de Manshinsky, waarmede hij in den loop van Dingdag weer zou zijn vertrokken. Daaromtrent is echter niets zeker en de .politie staat hier vrijwel voor een niet op te lossen raadsel. Jammer genoeg is er slechts een per soon geweest, die dezen Waluck heeft herkend en dat is de kellner van Atlanta. Volgens diens verklaringen is Konovalec om even twaalf uur binnengekomen. Hij sprak slechts gebroken Duitsch en bestel de een glas sherry. Even later kwam er een andere man, die een verzegeld pakje naast Konovalec op een stoel legde. De beide mannen wisselden eenige woor den, maar toen de kellner de bestelling kwam opnemen, heeft W. zich gebukt om zgn gezicht te trachten te verbergen. Op zijn gemompel om bier in gebukte houding heeft Konovalec de bestelling doorgegeven aan den kellner. W. heeft zijn bier schie lijk opgedronken en is verdwenen. Direct POPULAIRE PRIJZEN De toegangsprijzen der pier blijven ongewijzigd Dit nummer bestaat uit 2 bladen De bomaanslag te Rotterdam opge helderd er is een politieke moord ge pleegd. (Pag. 1, eerste blad) De „Nieuw Amsterdam" van de eerste reis teruggekeerd. (Scheepvaart) De verkiezingen in Tsjecho-SJowaïdje rustig vërloopen. (Buitenland) Te Amsterdam is de taxi-staking een feit geworden. (Binnenland) Kanton is hevig gebombardeerd tal rijke slachtoffers. (Buitenland) ZIE VERDER EVENTUEEL LAATSTE BERICHTEN WERKELIJK GOED SCHOON! Door Uw kunstgebit dagelijks een bad te geven in Steradent, blijft het er steeds als nieuw uitzien en behoudt het de oorspronkelijke, rose vleeschkleur. Steradent wordt dan ook door 10.000 tandartsen - waaronder honderden Ne- derlandsche - aanbevolen voor het dage- lijksch onderhoud van Uw kunstgebit. Prijs 50 en 90 cent bij apoth. en drogisten. N.V. Handelmij. RECKITTS, Pharm. afd.. De Bilt (Utrecht) daarop rekende Konovalec af en ging ook heen. Een geluk bij een tragisch ongeluk. De kellner heeft echter op het momenta dat W. wegging, hem opgenomen en later bleek, dat hij volkomen aan het signale ment van de politie beantwoordde. Het is evenwel heel jammer, dat de be treffende kellner den eersten keer, dat een inspecteur van politie de diverse hotels aan den Coolsingel bezocht om eventueele inlichtingen in te winnen, blijkbaar net vrij was en deze van zoo groote importan tie zijnde inlichting pas een dag later bin nenkwam dan noodig was geweest. In dien het inderdaad zoo is, dat W. pas Dinsdag is vertrokken, dan had hij waar schijnlijk nog kunnen worden aangehouden. Omtrent de samenstelling van de ont plofbare stof verkeert men nog steeds in het onzekere. Heel snel na de ontploffing zijn de pyro-technici van Hembrug gear riveerd en zij hebben alle mogelijke moeite gedaan om nog iets van de stof terug te vinden. Er is gedacht aan een sterk ex plosieve vloeistof of aan een klein soort helsche machine. De vettige strepen, die op het trottoir na de ontploffing zijn ach tergebleven, heeft men onderzocht, tot welk doel ook de tegels in beslag zijn ge nomen. Tengevolge van het vele geloop is de stof echter vermengd met tal van verschillende soorten vuil en zoo zal er eerst een minutieus reinigingsproces moe ten plaatsvinden voor men aan het eigen lijke onderzoek naar de samenstelling van het explosief zal kunnen gaan beginnen. Het ontplof fin gsm edium is zelfs nog niet bij benadering vast te stellen. Men neemt echter voorshands aan, dat er een klein doosje met explosieve stof in de groot© doos heeft gezeten. Daaronder moet een kleine helsche machine zijn aangebracht geweest. De blauw-roode vlam, die ver schillende personen hebben gezien, moet van het ontstekingsapparaat gekomen zijn. Deze vlam is ongeveer twee drie meter hoog geweest. Het explosief kan alleen bij zeer groote hitte zijn ontploft en dat er een ontzetten de temperatuur heeft geheerscht een frac tie van een seconde voor de explosie, is niet alleen gebleken uit het feit, dat het lichaam zeer ernstig verbrand was, maar evenzeer uit de omstandigheid, dat een markstuk, dat in de portemonnaie van het slachtoffer zat, finaal is gesmolten.

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1938 | | pagina 1