EERSTE BLAD
76e JAARGANG - NUMMER 109
DISNDAQ 10 MEI 1938
Het geneeskundig schooltoezicht in onze
gemeente
8
Hevige ontploffing in werk
plaats van den Staatsmijn
Maurits.
STADSNIEUWS
UIT DE PROVINCIE
vwn
d
abonnementsprijs
Voor alle gemeenten op
Walcheren en waar agent
schappen gevestigd zjjn
2.20 per kwartaal of
17 cent per week. Franco
per post 2.50. Voor
het buitenland neme men
een abonnement op het
postkantoor zjjner woon
plaats. Afzonderlijke
nummers 5 cent per stuk.
VJissingsclie Courant
UITGAVEFIRMA F. VAN DE VELDE Jr., WALSTR. 58-60, VLÏSSINGEN - TEL. 10 - GIRO 66287
AD VERTENTIEPRU S
Van 1—5 regels L25,
iedere regel meer 25 cent
Bij abonnement speciale
prijs. Reclames 50 cent
per regeL Kleine adver
tenties van 15 regels
50 cent iedere regel meer
10 cent (max. 10 regels).
Bjj driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Alles bij vooruitbetaling.
VERSCHIJNT DAGELIJKS, UITGEZONDERD OP ZONDAG EN ALG. ERKENDE CHR. FEESTDAGEN
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
Wat het Jaarverslag van den schoolarts vertel i
In de jongste zitting van den gemeente
raad is door verschillende leden het woord
gevoerd, naar aanleiding van hetgeen de
schoolarts, dokter j. Broekhuysen in ztjn
jaarverslag opmerkt. Wij hebben hierin
aanleiding gevonden, dokter Broekhuysen
te verzoeken ons een exemplaar van ztjn
verslag te doen toekomen. En hoewel een
en ander nog niet gedrukt is, was dokter
Broekhuysen zoo vriendelijk ons een getypt
exemplaar van ztjn verslag in bruikleen af
te staan, zoodat wtj den lezer hieronder in
kennis kunnen stellen van den inhoud van
meergenoemd verslag, dat terecht de aan
dacht getrokken heeft
Met ingang van 1 Januari 1937 werd in
gevolge een overeenkomst tusschen de ge
meentebesturen van Vlissingen en Middel
burg het geneeskundig schooltoezicht in
eerstgenoemde gemeente opgedragen aan
den schoolarts van Middelburg.
Mijn voorganger, dr. Smitt, die op uit
nemende wijze het geneeskundig schooltoe
zicht heeft georganiseerd en tot bloei
gebracht, droeg het werk aan mij over op
de hem eigen beminnelijke manier. Daar
voor zeg ik hem hier gaarne dank.
Het geneeskundig schooltoezicht strekte
zich uit over de volgende scholen
De 6 openbare lagere scholen.
De school voor lager onderwijs van de
Vlissingsche Schoolvereeniging.
De Hervormde school voor L.O.
De 2 Geref. scholen voor L.O.
De Oranjeschool voor L.O.
De R.K. Meisjesschool.
De R.K. Jongensschool.
De Christelijke kleuterschool.
De Nutskleuterschool.
De 2 R.K. kleuterscholen.
Het aantal onder toezicht staande kin
deren bedroeg 2960.
1500 kinderen kregen een nltnoodiging
zich te laten onderzoeken door den school
arts, op zijn bureau in het voormalig Bur
gerweeshuis. 1317 kinderen gaven aan deze
uitnoodiging gehoor.
Welke afwijkingen geconsta
teerd werden.
Het volgende staatje vermeldt de afwij
kingen, die bij deze kinderen werden vast
gesteld
Onderzocht 1317
Onvoldoende voedingstoestand 158
Vetzucht 7
Zwakzinnig 7
Zeer nerveus 54
Epilepsie 1
Bedwateren 23
Spraakgebreken 13
Parese 1
Huidziekten 27
Pediculosis 39
Verminderde gezichtsscherpté 194
Scheelzien 30
Verminderde gehoorscherpte 43
Adenoide vegetaties en/of fconsilhyp. 42
Bronchitis 12
Asthma 7
Kromme of scheeve rug161
Scheefstaand bekken 10
Asthenie 16
Misvormde thorax 27
Platvoeten 65
Buikklachten 61
Ketentio testis 50
Breuken 10
Nagelbijten 103
Longtuberculose 3
Naar den huisarts verwezen 63
Naar den oogarts verwezen 35
Naar den oorarts verwezen 23
Naar den huidarts verwezen 1
Naar den zenuwarts verwezen 2
Naar den tandarts verwezen 54
Naar den heilgymmast verwezen 12
Naar het consultatiebureau voor t.b.c.
verwezen 2
Genoteerd voor uitzending60
De mondverzorging Is onvoldoende
De toestand der gebitten was slecht. De
belangstelling voor een goede mondver
zorging is in het algemeen niet groot.
Enkele kinderen gingen op mijn advies
baar den tandarts.
Ongeveer 32 zwakzinnige kinderen be
zochten de gewone lagere school, daar
buitengewoon onderwijs in Zeeland nog
steeds niet bestaat. Wij hopen van harte,
dat de pogingen, welke momenteel in het
werk gesteld worden om één of meerdere
scholen voor buitengewoon onderwijs op
te richten, zullen slagen.
Zeer vele kinderen hebben een slechte
houding. De lichamelijke opvoeding heeft
biet die aandacht, welke haar zou moeten
toekomen. In verband hiermede mag met
voldoening het bestaan van een gemeente
lijken zwemcursus vermeld worden. Hier
voor keurde ik 217 kinderen. Slechts één
kind werd het zwemmen ontraden.
Naar een vacantiekolonie werden ge
zonden 31 kinderen, nl. 8 naar Bergen aan
Zee, 3 naar Heelsum, 5 naar Russenduin,
6 naar Eersel, 2 naar Zonneveld, 1 naar
Nunspeet, 6 naar Westhove.
De gelegenheid tot uitzending van zwak
ke kinderen naar een vacantiekolonie is
niet groot.
Slechts enkele kinderen zijn
tegen pokken ingeënt.
Evenals elders zijn slechts enkele kin
deren ingeënt tegen pokken. Of dit bin
nenkort zal leiden tot het uitbreken van
een pokkenepidemie zal de tijd moeten
leeren.
Acht gevallen van roodvonk en drie van
kinderverlamming deden zich voor. Bijzon
dere maatregelen behoefden niet genomen
te worden.
Gedurende eenige maanden werden de
gewichten, leeftijden en lengten der onder
zochte kinderen opgegeven aan den heer
Inspecteur der Volksgezondheid, dr. Ban-
tjes.
Doordat de schoolarts secretaris is van
de Provinciale Zeeuwsche Vereeniging tot
bestrijding der tuberculose bestaat er een
nauwe band tusschen het consultatiebureau
van deze vereeniging en het geneeskundig
schooltoezicht.
Er ztjn ons thans 3 kinderen van den
schoolplichtigen leeftijd bekend, die actieve
t.b.c. hebben. 1 kind met inactieve t.b.c.
er. 2 met genezen t.b.c.
40 kinderen behooren tot een gezin,
waarvan één der leden t.b.c. heeft.
Schoolbesmettingen hadden niet plaats.
De huisbezoekster van de Middelburg-
sche Vereeniging tot bestrijding der tu
berculose verrichtte belangeloos admini
stratieve werkzaamheden ten behoeve van
het schooltoezicht.
Vier kinderen zijn dermate doof, dat zij
het onderwijs moeilijk kunnen volgen.
Favus en scabies kwamen niet voor.
Enkele ouders kregen advies inzake het
rein houden van het behaarde hoofd.
De scholen bezocht ik geregeld. Tenge
volge van de verhoogde leerlingenschaal
zien wij overvulde naast geheel leege lo
kalen. Bij de beoordeeling der gebouwen
moet rekening worden gehouden met den
tijd waarin zij gebouwd werden en met de
beschikbare geldmiddelen.
Vele schoolgebouwen zijn uitstekend,
andere voldoen aan redelijke eischen.
Het geven van een passende bank aan
ieder kind schijnt op moeilijkheden te
stuiten in de practrjk.
Vergaderingen werden door mij bijge
woond van
De Algemeene Vereeniging voor Sociale
Geneeskunde
De Nederl. Mij. tot bevordering der Ge
neeskunst
Het Nederl. Congres voor Openbare Ge
zondheidsregeling.
De N.C.V. tot bestrijding der tuber
culose.
Voorts bezocht ik een propaganda-avond
van de afdeeling Vlissingen van het Cen
traal Genootschap voor Kinderherstellings-
en Vacantiekolonies.
De samenwerking met de medici en het
onderwijzend personeel was voortreffelijk.
Heeren Burgemeester en Wethouders
dank ik voor de welwillendheid waarmede
z\j aan eenige wenschen mijnerzijds zijn
tegemoet gekomen.
j
j Alhambra-Theater i
Telefoon 192
Vanaf Vrijdag 13 Mei
Havelooze colonnes trokken S
huiswaarts. S
B
Een machtig film-werk
Plaatsbespreken
vanaf Donderdag
Dagelijks van 10 tot I en J
3 tot 6 uur aan de kassa. J
Gisteravond omstreeks half negen werd
het personeel van de Staatsmijn Maurits
te Lutterade en ook de omwonenden op
geschrikt door een hevigen knal, welke
gevolgd werd door een feilen rossigen
gloed, die tot ver in den omtrek van de
mijn waarneembaar was.
Het bleek, dat een luchtleiding in de
werkplaats van de mijn was ontploft, als
gevolg waarvan een gasleiding, welke zich
in de nabijheid daarvan bevindt, werd be
schadigd en het gas vlam vatte, zoodat de
werkplaats in een ommezien van tijd voor
een groot gedeelte in brand raakte.
Een verder gevolg was, dat de electrl-
sche centrale buiten werking werd gesteld,
hetgeen beteekende, dat een groot gedeel
te van de provincie Limburg, van electri-
schen stroom verstoken werd. Zoo werden
o.a. de steden Maastricht, Sittard, Roer
mond en Heerlen volkomen in het duister
gehuld. Na ruim een uur- evenwel kon de
stroomlevering worden hervat.
Ook dé ophaalmachine voor het perso
nenvervoer door de schachten is als gevolg
van de ontploffing tijdelijk buiten werking
gesteld. Hierdoor konden de arbeiders van
de nachtploeg niet in de mijn afdalen en
moesten zij naar huis worden vervoerd.
Bij de ontploffing werden twee arbeiders
licht gewond.
Nader vernemen wij, dat de ontploffing
is geschied, even buiten de werkplaats in
de nabijheid van de loopbrug, die van het
hoofdgebouw naar de schachten voert, op
ongeveer 25 meter afstand van de schacht
torens. Het gas dat onder geweldigen druk
staat, ontsnapte uit een drietal gaten met
een doorsnede van niet meer dan 4 cen
timeter. Daardoor ontstonden geweldige
steekvlammen, die zoo'n hitte verspreid
den, dat de ijzeren buizen en de betonnen
muren in de onmiddellijke nabijheid writ
gloeiend stonden. De we rV plaats zelf werd
eveneens door het vuur aangetast. De
mijnbrandweer, die na enkele oogenblikken
met groot materiaal ter plaatse was,
greep onmiddellijk krachtig in.
In de electrische centrale, welke ook in
de nabijheid staat, waren alle ruiten aan
de Noord- en Oostzijde totaal vernield,
terwijl ook van de in aanbouw zijnde cen
trale alle ruiten sprongen. Om ernstiger
dingen te voorkomen liet met het gas
door de uitlaatbuizen ontsnappen en stak
men dit in brand, waarbij men tegelijker
tijd het voordeel had, dat de terreinen
hiermede waren verlicht.
Uit tientallen uitlaatkleppen steger
reusachtige vlammen als fakkels omhoog,
die alles in de omgeving van meer dan een
kilometer, in een hellen gloed zetten, het
geen een fastastischen aanblik opleverde en
duizenden menschen op de been bracht.
Aangezien de windrichting gunstig was,
bestond er geen gevaar dat het gas door
de luchtververschingsapparaten de mijn
zou kunnen binnendringen. In de centrale
kon direct een noodverlichting worden in
geschakeld, doch de mijn zelf bleef zonder
licht ook nadat de stroomlevering in de
provincie was hersteld door inschakeling
van de electrische centrale te Hoensbroek.
De mijnwerkers, die onder den grond
aan den arbeid waren zullen waarschijnlijk
van het gebeurde weinig hebben bemerkt.
Alleen zij, die in 'de hoofdgangen kwamen,
bespeurden dat de electrische verlichting
was gedoofd. Vanzelfsprekend werden de
leiders van het werk telefonisch van de
situatie op de hoogte gebracht.
Tegen elf uur was men er in geslaagd
de storing in de electrische centrale op te
heffen, zoodat ook de lift van de mijn
schacht weer in werking kon worden ge
steld en de arbeiders van de middagploeg
naar boven bonden worden gebracht. De
nachtploeg is echter niet meer naar be
neden gegaan, aangezien den arbeiders
reeds was medegedeeld, dat zij huiswaarts
konden keeren en vannacht vrijaf hadden.
Omtrent de oorzaak van de ontploffing
is nog niets bekend.
Omstreeks elf uur was de brand in de
wérkplaats bedwongen. Een groot gedeelte
van het uit steen opgetrokken gebouw is
uitgebrand. De materieele schade is aan
zienlijk.
In verband met de ontploffing op de
staatsmijn „Maurits" kan worden gemeld,
dat de ondergrondsche arbeiders vanmor
gen nog niet konden afdalen, terwijl de di
rectie heeft bekend gemaakt dat ook de
middagdienst voor heden vervalt, daar de
luchtververschingsbuizen nog niet in orde
zijn.
Alleen het toezichthoudend personeel zal
vanmiddag om twee uur in de mijn afdalen.
Omtrent den nachtdienst had de directie
hedenmiddag te twaalf uur nog geen be
slissing genomen
In het geheel zijn zes personen, overi
gens niet noemenswaardig, bij de ontplof
fing gewond.
Het nieuws van den dag in beeld.
Foto's m onze Tijdinghal.
De Schevenïngsche visschers zijn Maan
dagmorgen in wilde staking gegaan, omdat
him voornaamste eisch, nl. tweemaal 24
uur onafgebroken vrij bij aankomst van de
vischvangst, niet werd ingewilligd. Aan de
kade werd druk geconfereerd.
De bouw van het Amstelstation te Am
sterdam brengt belangrijke veranderingen
en voor het verkeer ook verbeteringen met
zich mee. Door den aanleg van een nieuwen
spoordijk wordt het treinverkeer over den
drukken verkeersweg naar het Gooi geleid,
waardoor de hinderlijke spoorwegovergang
bij de Omval zal komen te vervallen.
De werkloosheid in onze gemeente.
Bjj den Gemeentelijken Dienst der Ar
beidsbemiddeling alhier stonden gisteren
als werkzoekenden ingeschreven
Mannen 1 drukker, 21 grondwerkers. 2
loodgieters, 1 mastieker, 13 metselaars, 14
opperlieden, 11 schilders, 5 stucadoors, 20
timmerlieden, 2 ververs, 2 vlechters, 1 op
zichter, 2 machinaal-houtbewerkers, 1 meu
belmaker, 2 politoerders, 1 stoffeerder, 5
kleermakers, 3 schoenmakers, 70 metaal
bewerkers, 10 brood/banketbakkers, 8 sla
gers, 3 tuinlieden, 4 magazijnbedienden, 6
reizigers/agenten, 5 winkelbedienden, 4
chauffeurs, 8 kellners, 20 loopers, 4 por
tiers, 4 sleepers, 46 transportarbeiders, 14
kantoorbedienden, 1 teekenaar, 1 musicus,
4 onderwijzers, 1 operateur, 33 varensgezel
len (w.o. stuurlieden, machinisten, stokers,
matrozen enz.) en 155 losse arbeiders.
Vrouwen 1 kleermaakster, 4 winkeljuf -
frouws, 3 kantoorbedienden, 2 huishoud
sters, 2 dienstboden en 3 werksters.
Totaal 523 ingeschrevenen, waarvan 135
in de werkverschaffing. Vorige week 549
personen. Alzoo een vermindering van 26
werkzoekenden.
Vlissingsch scheepvaartnieuws.
Aangekomen: „Mecklenburg"
van Harwich (verwacht) „Oranje Nas
sau" van Rotterdam Ned. m.s. „Jantje"
van Londen naar Niederla hnstein.
Om te bunkeren: Nederl.
m.s. „Mary" van Antwerpen„Prima"
van Rotterdam.
Vertrokken: „Prinses Juliana"
naar Harwich„Silverlarch" naar Rot
terdam „Mary" en „Antilope" naar Lon
den „Heemskerk" naar Rotterdam„Pri
ma" naar Dundalk,
Handelsregister Kamer van Koophandel
voor Zeeuwsch-Vlaanderen (Ternenzen).
Nieuwe i n s c h r 9 v i n g e n
S. M. Cysouw, Groede, costuumnaaien,
handel in manufacturen, kruidenierswaren
enz. Hoefsmederij Eduardus Kindt, Vogel
waarde. E. Kalle, Westdorpe, winkel in
kruidenierswaren en manufacturen.
Wijzigingen:
S. J. de Bruijne, Schoondtjke, schilders
bedrijf Café „De Zwaan", Zuidzande Ge
broeders Calle, Hontenisse, schildersbedrijf
enz.„De Volharding", Westdorpe, bier
brouwerij J. Frelier, GroedeP. L. Jonk-
herjm, Stoppeldijk A. Lion, HulstW.
Oostdijk, SluiskilFirma J. VisserKoole,
AxeL
Opheffing:
P. Apers en Zoon, Zuiddorpe A 38, tim
merlieden en aannemers,
Rijkspostspaarbank.
Opgave over de maand April 1938.
Vlissingen: ingelegd 81.678.09
■terugbetaald - 41.637.71
meer ingelegd 40.040.38
Het aantal n'->uw uitgegeven boekjes
bedroeg 37.
Middelburg: ingelegd llli563.96
terugbetaald - 108.584.98
meer ingelegd 2.978.98
Het aantal nieuw uitgegeven boekjes
bedroeg 67.
Oost-Souburg: ingelegd 12.728.64
terugbetaald - 14.631.29
minder ingelegd 1.902.65
Het aantal nieuw uitgegeven boekjes
bedroeg 6.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
§cl»eMrlcn»§stn
now Jew Jon
In Rotterdam zijn 3 beruchte inbre
kers op heeterdaad betrapt.
(Gemengd nieuws)
In de werkplaats van de Staatsmijn
„Maurits" heeft een hevige ontploffing
plaats gehad. (Pag. 1, eerste blad)*
De „Nieuw Amsterdam" is voor het
eerst naar Amerika vertrokken naast
vele anderen is de heer J. Smit Azn,
aan boord. (Scheepvaartnieuws).
Mijnongeluk in Engeland eischt vele
slachtoffers. (Gemengd nieuws).
ZIE VERDEK EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN
Koudekerke: ingelegd 3665.90
terugbetaald 3579.59
meer ingelegd 86.31
Het aantal nieuw uitgegeven boekjes
bedroeg 1.
Breskens: ingelegd 155.888.21
terugbetaald - 96.112.75
meer ingelegd - 59.775.46
Het aantal nieuw uitgegeven boekjes
bedroeg 62.
Groede; ingelegd 8151.85
terugbetaald - 4405.50
meer ingelegd 3746.35
Het aantal nieuw uitgegeven boekjes
bedroeg 5.
Scboondijke: ingelegd 8835.23
terugbetaald - 8119.30
meer ingelegd 715.93
Het aantal nieuw uitgegeven boekjes
-droeg 4.
Oostburg: ingelegd 21.633.25
terugbetaald - 24.372.20
minder ingelegd 2.738.95
Het aantal nieuw uitgegeven boekjes
bedroeg 15.
IJ z e n d ij k eingelegd 34.309.14
terugbetaald - 12.267.
meer ingelegd 22.042.14
Het aantal nieuw uitgegeven boekjes
bedroeg 8.
Postduivenvlucht.
De Schoondjjksche concours- en verzen-
dingsbond te Schoondijke hield Zondag S
Mei een algemeene prijsvlucht uit Breu-
teuil. Los 7 uur 30. Eerst aankomende duif
11-3-13, laatste prijswinnende vogel 11-17»
53. Afstand 21655—20255.
Uitslag Jan van Gijs, Breskens le en
44e A. Vermeulen, Breskens, 2e A. van
Gijs, Groede, 3e; Porrey, Breskens 4e en
12e; Bondewel, Breskens 5e W. Klaaysen,
Breskens 6e, 10e, 27e en 29e P. de Puy,
Biervliet 7e van Voren, Biervliet Se W.
Plerjte, Breskens 9e en 25e Dobbelaere,
Schoondijke 11e De Lerjzer, Zuidzande 13e
en 26e Risseeuw, Groede 14e, 23e, 40e en
45e Dusardeyn, Groede 15e, 17e, 24e en
35e Temmerman, Hoofdplaat 16e en 37e
Engels, Biervliet 18e De Wever, Biervliet
19e, 21e en 28e Verberkmoes, Groede 20e;
Joz. Pleijte, Breskens 22e M. van de
Broecke, Breskens 30e en 42eDe Vei},
Breskens 31e en 38e Van Balkom, Sluis
32e, 34e en 48e Faas Mzn., Breskens 33e
Mabesoone, Oostburg 36e J. Wisse, Bres
kens 37eS. de Poorter, Sasput 41e
Bourgraaf, Breskens 43e Daansen, Oost
burg 46e Blomme, Biervliet 47eO. de
Meijer, Sluiseerste overduif.
De Vereeniging voor Ziekenhuisverpleging
op Zuid- en Noord-Beveland bestaat
heden tien jaar.
Het is vandaag tien jaar geleden, dat
bovengenoemde vereeniging in een verga
dering te Goes, staande onder leiding van
den Heinkenszandsche burgemeester, mr.
dr. Mes, werd opgericht.
In verband hiermede is gezorgd, dat he
den aan alle patiënten, leden der vereeni
ging, die in een der Zeeuwsche ziekenhui
zen momenteel worden verpleegd, bloemen
en een tractatie ztjn uitgereikt.
