1000
500
300
25
EERSTE BLAD
No.4
76e Jaargang
1938
DONDERDAG
UitgaveFirma F. VAK DE VELDE Ir., Walstraat 58-60, Vlissingen. Teint. 10. Postrekening 6628T
6 JANUARI
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen
a?®®rberesesfl«ifgc!n
de blijde gebeurtenis
STADSNIEUWS
§c!»eurlenSsscn
«gaat «laag
UIT DE PROVINCIE
VLISSINGSCHE COURANT
AB0NNEMENTSPK1IS: Voor alle gemeenten op Walcheren en waar agentschappen geves
tigd zijn f2.20 per 3 maanden. Franco door het geheele rijk f2.50. Voor België, Duitschland
en Frankrijk f3.40. Voor de overige landen bij wekel. verz. f3.20. Afzonderlijke nrs. 5 cent
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5 regels fl.25: iedere regel meer 25 cent. Bij abonnement
speciale prijzen. Reclames 50 et. p. regel. Kleine advertenties van 1 —5 regels 50 ct. tedere regel
meer 10 ct (max. 10 regels). Bij 3 maal plaatsing van 1 -5 regels f 1alles bij vooruitbetaling
Ue abonné's in 't bezit eener
Polis, zijn R A T IS verze
kerd tegen ongelukken voor:
gulden bij levens
lange ongeschikt
heid tot werken.
gulden bij dood
door
een ongeluk.
gulden bij verlies
van een
hand, voet of oog.
gulden bij verlies
van
een duim.
gulden bij verlies
van een
wijsvinger.
gulden bij verlies
van een
anderen vinger.
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
QHoe het hsuglijke feit bekend zal worden gemaakt*^
Nu ook Prins Bemhard na zijn verblijf
in het Amsterdamsche Burgerziekenhuis in
het paleis te Soestdijk is teruggekeerd, con
centreert zich de belangstelling van ons
volk meer en meer op de dingen, welke in
de naaste toekomst hier zullen plaats
hebben.
Is de blijde gebeurtenis, welke in het
Prinselijk gezin te wachten staat, het onder
werp van den dag voor het geheele land,
hoeveel temeer is zij dit in Baam en Soest
dijk, waar men nog meer intens meeleeft
met de dagelijksche voorvallen in het een
voudige witte paleis, dat halvemaanvormig
zich tusschen de bosschen uitstrekt en van
waaruit straks naar een ieder hoopt
de heugelijke tijding van de geboorte van
een Prins of een Prinses aan. de wereld
bekend zal worden gemaakt.
En hier komen wij op het onderwerp,
waarover wij thans iets willen mededeeleh,
omdat het natuurlijk een ieder zal interes-
seeren te vernemen, hoe het bericht be
kend zal worden gemaakt en wat er alzoo
aan de organisatie van die bekendmaking
verbonden is.
De kwestie van de bekendmaking van
dergelijke belangrijke berichten is dikwijls
niet eenvoudig te regelen. Althans niet een
voudig naar aller genoegen te regelen I
Toen Prinses Juliana geboren werd.
Toen Prinses Juliana in 1909 werd gebo
ren, waren er nogal wat moeilijkheden. De
buitenlandsche en ook de Nederlandsche
persvertegenwoordigers waren ernstig on
tevreden over de medewerking, welke zij
van de autoriteiten ondervonden en meen
den, dat de regeling ten aanzien van de be
richtgeving veel te wenschen overliet. Het
kwam zelfs tot een officieele klacht bij den
Minister van Buitenlandsche Zaken. Dat
was jhr. mr. ir. de Marees van Swinderen,
die de kwestie o.a. met den particulieren
secretaris van H. M. de Koningin, baron
van Geen (destijds nog jhr. van Geen) be
sprak.
Het gevolg van deze bespreking was, dat
de heer van Geen aanbood een beperkt aan
tal journalisten in zijn werkkamer ten
paleize Noordeinde toe te laten. Elf ver
tegenwoordigers van de pers viel dit voor
recht te beurt. Het waren 6 buitenlandsche
correspondenten en 5 Nederlandsche jour
nalisten.
Twee dagen hadden deze journalisten de
beschikking over het werkvertrek van den
heer van Geen. In den vroegen ochtend van
den 30sten April kwam aan dit wachten een
einde. Even na zeven uur kwam de heer
van Geen zijn kamer binnen, „het gelaat
moe en strak en even wachtend voor hij
sprak", zooals een der aanwezige journa
listen later schreef.
Zeer onder den indruk deelde Hr. Ms.
particuliere secretaris mede „Messieurs
C'est une prmcesse".
Toén was het de taak der journalisten
om het nieuws te verspreiden. Een der
Nederlandsche persvertegenwoordigers, de
heer S. Vas Dias, directeur van het Neder-
landsch Correspondentdebureau voor Dag
bladen, die in het paleis heel goed bekend
was, wist een vertrek waar een telefoon
stond. Vandaar uit telefoneerde hij het be
richt naar het correspondentiebureau, waar
onmiddellijk een groot aantal dringende
telegrammen naar alle bladen in het ge
heele land werd .verzonden.
De andere journalisten renden onmiddel
lijk het paleis uit om het bei'icht zelf naar
hun redacties te brengen of telefonisch naar
het buitenland door te geven.
Bulletins waren in een ommezien gedrukt
en verspreid. Deze bevatten slechts de
nededeeling een prinses is geboren.
Tegen acht uur was het bericht in Den
Haag algemeen bekend en korten tijd later
oo.t in de andere steden en plaatsen in ons
land
Hoe zal het dit jaar gaan
Andere verhoudingen zijn ontstaan en de
techniek staat met haar modernste hulp
middelen ter beschikking om het blijde
nieuws vrijwel gelijktijdig in de groote ste
den en in de kleine plattelandsgemeenten,
in binnenland zoowel als in het buitenland
als in onze overzeesche gebiedsdeelen be
kend te maken.
Het Algemeen Nederlandsch Persbureau
he:ft voor deze dagen een nieuw bijkantoor
ingericht, dat tevens het hoofdkwartier der
berichtgeving over de blijde gebeurtenis zal
zijn en dat gevestigd is in het badhotel te
Baam. Dit hotel is reeds jaren her zeer
nauw verbonden geweest met het paleis
Soestdijk en deszelfs bewoners. Steeds weer
namen hofdignitarissen en autoriteiten die
hun bezigheden voor korterén of langeren
tijd in het paleis moesten verrichten, hun
intrek in hst Badhotel. Altijd was er in het
hotel wel iets aan de hand, dat met hst
paleis te maken had en over en weer was
er geregeld contact
Hier is nu het centrale punt gevestigd,
van waaruit straks het blijde bericht de
wereld zal worden ingezonden
Behalve het A.N.P. hebben tal van anders
persvertegenwoordigers hun intrek in het
badhotel genomen. Niet minder dan 14
telefoonlijnen zijn uit het gewone verkeer
genomen en aangesloten op het badhotel.
Voorts zijn in hotel Trier, het bekende
hotel aan den straatweg recht tegenover
het paleis, de correspondenten van buiten
landsche bladen ondergebracht. Hier zijn
speciale voorzieningen getroffen om de
telegrammen zoo spoedig mogelijk naar het
buitenland te kunnen weg werken.
Een directe telefoonlijn zonder tus-
schenkomst van centrales, telefonisten of
schakelborden waarborgt de onmiddel
lijke verbinding en het blijvend contact tus
schen het paleis en de werkkamer van het
A.N.P. in het Badhotel.
In het vertrek zal langs deze directe lijn
het bericht het eerst worden ontvangen.
Maar dan komt het vraagstuk van
de distributie
In de hotelkamer, hoofdkwartier, van het
A.N.P., staat een telex-toestel, dat rast een
speciale lijn is verbonden met het Amster
damsche kantoor van het A.N.P.. Onmiddel
lijk na ontvangst van het bericht uit het
paleis wordt het naar Amsterdam getelext,
doch op deze telexlijn zijn ook twee ont
vangstmachines aangesloten, welke in de
vertrekken voor de Nederlandsche pers en
twee, welke in hotel Trier zijn opgesteld
(twee, en niet één, voor de zekerheid).
Op hetzelfde oogenblik wordt het bericht
dus ontvangen door het A.N.P. in Amster
dam, door de Nederlandsche journalisten in
Baarn (Badhotel) en door de buitenlandsche
persvertegenwoordigers in hotel Trier te
Soestdijk.
Slechts enkele seconden later begint het
groote raderwerk van de Amsterdamsche
telexinstallatie te werken (slechts enkele
seconden, omdat in Amsterdam per band
het bericht ontvangen wordt en deze band
dus onmiddellijk in den zender voor het
groote telexnet van het A.N.P. kan worden
gelegd) en op dat moment ontvangen circa
80 couranten in het geheele land het be
richt, waarnaar aller belangstelling uitgaat.
De omroepvereenigingen worden op het
zelfde moment van den inhoud van het bul
letin in kennis gesteld, zoodat het slechts
een halve minuut kan duren of het bericht
is overal, in ons eigen land en daarbuiten
bekend, per radio du? gelijk als via de
nieuwsbladen.
Er is echter nog meer.
Zooals men weet zullen er saluutschoten
gelost worden. Dit was ook in 1909 het
geval. Toen ging het echter met het afvuren
van die schoten niet zoo vlot als met de
verspreiding van het bericht.
Eerst om negen uur ging het eerste schot
op het Haagsche Malieveld af. En de Prin
ses was, blijkens de buitengewone Staats
courant, welke toen in den loop van den
ochtend verscheen, om 6.50 uur geboren
De regeering heeft nu maatregelen ge
troffen om te zorgen, dat de saluutschoten
slechts luttele seconaen na het bekend
worden van de geboorte van een Prins of
Prinses door de lucht zullen daveren.
Daarom zyn in de kazernes van de ver
schillende garnizoensplaatsen eveneens
telex-toestellen geplaatst, welke onder
voortdurende bewaking van een officier
zijn gesteld, zoociat de garnizoenscomman
danten gelijk tjj dig met de dagbladen en met
den radio-omroep het bericht ontvangen.
De commandant zal dan onmiddellijk de
eerste saluutschoten doen .ossen.
Neg zijn wij niet aan het einde.
Niet alleen .Nederland in Europa, doch
och Nederland in Azië en in Amerika wacht
vol spanning op de komende dingen. En
daarom is ook op het departement van
koloniën een telex-ontvangstmachine ge
plaatst.
Gelyktijdig met de Indische pers zal dus
ook de Indische regeering (en wel officieel
door de Nederlandsche) ten spoedigste wor
den ingelicht.
Duurde het in 1909 nog een uur eer het
heuglijke nieuws bekend was en ruim twee
uur alvorens de saluutschoten klonken, in
1938 zal het geen kwestie van een uur, zelfs
niet van een half uur zijn, doch slechts van
minuten, ja van seconden, welke zullen ver-
loopen tusschen het moment waarop het
bericht der geboorte uit het paleis naar het
Badhotel wordt getelefoneerd en het oogen
blik, waarop het geheele Nederlandsche
volk, in huizen, in fabrieken en werkplaat
sen, op kantoren, op het land of langs den
weg, vernomen zal hebben, hetzij door de
bulletins, hetzij door de radio en door het
gebulder der kanonnen, dat de blijde ver
wachting in vervulling is gegaan, dat de
geboorte van een Prins of Prinses een feit
is géworden.
En dat alles door één enkele handbewe
ging, door één vingerdruk
„Een zoon geboren", „een dochter ge
boren", het is in de werkkamer van het
A.N.P. op de telex getikt en dan ratelen
dr telexmachines in Nederland, wordt het
bericht uitgesproken voor den Nederland-
schen omroep, donderen de kanonnen in de
garnizoensplaatsen, seint da regeeringnaar
Indië, Aneta naar Indische bladen, wordt
het bericht aan Reuter, Havas, D.N.B.
overgebracht, terstond herhaald in de
draadlooze werelduitzendingen, per morse
en per Heilhet is als een symphonie
van technische perfectie
De lichtzuil op het Betje Wolf plein.
Wij schreven dezer dagen dat de zuil op
het Betje Wolf plein het wel goed zal doen,
wanneer de lichten ontstoken zijn. Dit is in
derdaad het geval en wij hebben dezer da
gen gelegenheid gehad ons hiervan te over
tuigen toen de verlichting. Dinsdagnamid
dag even proéfbrandde. Het is alleen jam
mer dat de zuil even uit het midden staat
maar daarvoor treft den organisatoren
geen verwijt, aangézien het verkeerspaaltje
vrij moest blijven. Het ware echter aardi
ger geweest wanneer de zuil precies in de
as der straten die op het Betje Wolfplein
uitmonden, had kunnen staan. Dit neemt
echter niet weg dat het effect ook thans
alleraardigst is. Van de foto die men in
onze Tijdinghal vindt, zal men zich hier
een indruk van kunnen vormen.
De loop „Dwars door Vlissingen".
Zooals bekend is, zal bovengenoemde
door de V.S.V. „Marathon" georganiseerde
populaire athletiek-gebeurtenis op 15 Ja
nuari plaats vinden. Voor de eerste maal
zal deze loop nationaal zijn, zoodat ook
deelnemers van buiten Zeeland aan den start
kunnen komen. De loop is opengesteld voor
alle klassen. In de D-klasse kan iedereen
deelnemen. Ook niet-K.N.A.U. leden wor
den dus in de gelegenheid gesteld eens met
de athletiek kennis te maken.
Het parcours is eenigszins gewijzigd. De
start in evenals verleden jaar bij het Con
certgebouw, doch dan gaan de loopers door
Emmastraat, Hendrikstraat, Verlengde
Nieuwstraat, Wilhelminastraat, Zeilmarkt,
Walstraat, Coosje Buskenstraat, Spui
straat, Bellamypark, Nieuwendijk en ver
volgens weer de Walstraat in. Men ziet de
loopers dus op de Zeilmarkt driemaal pas-
seeren. De junioren gaan van het Concert
gebouw direct de Walstraat in en loopen
het parcours slechts eenmaal. Ook bij de
junioren is de inschrijving voor allen open
gesteld. De start der junioren is om 3 u. 15.
die der andere klassen om 3 u. 30.
De burgemeester, de heer C. A. van
Woelderen, eere-voorzitter der V.S.V. „Ma
rathon" zal het startschot 'ossen.
Scheidsrechter is de heer W. van Dort,
voorzitter van „Marathon", terwijl de wed
strijdleiding in handen is van den techni-
schen leider van „Marathon", den heer A.
L. Kampman.
DE Z.E.G.A.M.
Vragen aan Gedeputeerde Staten.
Ondergeteekenden, beiden lid der Pro
vinciale Staten van Zeeland, zouden gaarne
de meening van het College van Gedepu
teerde Staten vernemen over de volgende
zaken, welke het belang der provincie
raken
1. Hebben Gedeputeerde Staten kennis
genomen van de voor de Zeeuwsche Gas
maatschappij (Zegam) zoo ongunstigen
uitslag van een 100-tal door deze maat
schappij gevoerde processen, welke proces
sen zoowel in eerste als in tweede in
stantie door de Zegam zijn verloren
Welke consequenties brengt deze uitspraak
mede voer de Zegam?
2. Zijn Gedeputeerde Staten bereid mede
te deelen welk totaal bedrag aan kosten
de Zegam ingevolge deze pr:cedure za1
hebben te betalen, met inbegrip van de
kosten voor borgstelling of hoe dan ook
genoemd
3. Zijn Gedeputeerde Staten bereid hun
invloed aan te wenden, dat de Zegam geen
verdere kapitalen uitgeeft in deze zaak,
wat bijv. het geval zou kunnen zijn, indien
nog cassatie werd aangeteekend
4. Zijn Gedeputeerde Staten bereid te
onderzoeken en mede te deelen welk be
drag in totaal aan salaris, bemiddelings-
kosten, adviezen, of op welke andere wijze,
is betaald of nog is te betalen aan het
bestuurslid den heer mr. Walter Baars te
Rotterdam
5. Zijn Gedeputeerde Staten bereid een
nauwkeurig onderzoek te doen instellen
(eventueel door bemiddeling van de be
stuursleden, welke de provincie aanwees)
hoe de post van meer dan 130,000 gulden
oprichtings-, verwervings- en reorganisatie
kosten is ontstaan en of een der bestuurs
leden hiervan persoonlijke revenuen heeft
gehad
6. Is het juist dat ten laste van het
eerste jaar der Zegam een bedrag van
circa 3000 gulden is gebracht voor een
wachtgelder der Ned. Ind. Gasmaatschap
pij, welke eenige maanden te Vlissingen
heeft „vertoefd"?
7. Zijn Gedeputeerde Staten niet van
meening, dat het in deze maatschappij ge
stoken bedrag van 200.000 gulden aan be
lastinggeld, wel buitengewoon onrendabel
is belegd?
8. Zijn Gedeputeerde Staten bereid te be
vorderen, dat een onpartijdig accountants
onderzoek wordt ingesteld betreffende
a. de moreele handelwijze van het be
stuur der Zegam (al of niet bevoordeeling
van één of meerdere harer leden)
b. de intrensieke waarde per 1 Januari
1938 van het slechts enkele jaren geleden
verstrekte bedrag van 800.000 gulden
c. (indien het accountantsrapport ongun
stig luidt) de mogelijkheid dit bedrijf gron
dig te reorganiseeren, of van de hand te
doen, en na te gaan hoe kapitaalsverliezen
kunnen worden beperkt?
w.g. J. A. DEKKER.
W. F. VAN GORSEL.
De blyde gebeurtenis.
Een verzoek aan de buurt
verenigingen.
In verband met onze verslaggeving zul
len wij het zeer op priis stellen wanneer
de besturen van de buurtvereenigingen on3
even schriftelijk mededeeling willen doen,
op welke wijze zij de feestelijkheden ter ge
legenheid van de a.s. blijde gebeurtenis den
ken te vieren. Dit met het oog op het feit,
dat verschillende buurtvereenigingen voor
nemens zijn om naast de centrale feestvie
ring ook zelfstandig versieringen aan te
brengen, feestjes te organiseeren enz.
Het nieuws van den dag in beeld.
Foto's in onze Tijdinghal.
De Nederlandsche Heide Maatschappij
herdacht Woensdag haar 50-jarig bestaan.
In het hoofdgebouw der maatschappij te
Arnhem heeft mej. J. Th. Löhnis namens
het personeel een bronzen beeld „De Zaai
er" onthuld.
In de kunstzaal Esher Surrey te Den
Haag wordt Donderdag een tentoonstelling
van Hongaarsche vokskunst geopend,
waarop o.a. de wieg en stoel te zien zijn,
die door de Hongaarsche boeren aan Prin
ses Juliana zullen worden aangeboden. De
wieg draagt het Hongaarsche opschrift
„Aan Prinses Juliana, de groote vriendin
der Hongaarsche natie".
Vlissingsch scheepvaartniemvs.
Aangekomen: „Prinses Juliana"
van Harwich (verwacht) Nederlandsch
m.s. „Roerdomp" van Lysekil.
Om te bunkeren: Zweedsch
s.s. „Falken" van Raumo Engelsch s.s.
„New Verdun" van Denden.
Vertrokken: „Mecklenburg" naar
Harwich „Confidenza" naar Civitavecchia;
„Falken" naar Cork „New Verdun" naar
Antwerpen „Dacosta" naar Antwerpen
„Drente", ,.Remi" naar Londen.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
De voorbereidingen voor de blyde ge
beurtenis. (Pag. 1, eerste blad.)
Er wordt nog steeds hardnekkig om
Teruel gestreden. Buitenland.
Een oorlogsschip, met Kroonprins
Michael van Roemenië aan boord,
heeft door den storm in nood verkeerd.
(Buitènland.),
Te Amsterdam hebben door de glad
heid verschillende ongevallen plaats
gehad. (Gemengd nieuws.)
ZIE VERDEK EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN
De kinderpostzegels.
Een prachtig resultaat.
Het totaal bedrag der kinderzegels en
kaarten, te dezer stede door het dames
comité verkocht, is 2076.74. Een verblij
dend resultaat voor allen, die hiertoe me
dewerkten
Besmettelijke ziekten.
In de week van 26 December tot en mét
1 Januari kwamen in onze provincie 7 ge
vallen van roodvonk voor, n.l. 4 te Vlissin
gen, waaronder 3 gevallen in één gezin, 2
te Oost- en West- Souburg en te 1 te
Vrouwenpolder.
Receptie van den Commissaris der Koningin
na de a.s. blijde gebeurtenis.
Naar wij vernemen zijn de Commissaris
der Koningin en mevrouw Quarles van Uf-
fordBaronesse Mulert tot de Leemcule
voornemens op den eerstvolgenden dag na
de a.s. blijde gebeurtenis in het Koninklijk
Huis (indien de eerstvolgende dag een Zon
dag is dan op Maandag) receptie te houden
voor autoriteiten, particulieren, vereenigin-
gen enz. des middags tusschen 3 en 5 uur.
MIDDELBURG
De eerste luiermand uitgereikt.
Het comité „Oranjevreugd" te Middel
burg heeft hedenmorgen de eerste luier
mand voor een hedennacht geboren kind,
aan de moeder uitgereikt.
De oogstfilm.
Uitgaande van de Z.L.M., doch met
krachtige medewerking van de Vereeniging
tot behoud der Zeeuwsche Kleederdrachten
is gisteravond in het Schuttershof een bij
eenkomst gehouden met als hoofdnummer
„De Oogstfilm" van den heer D. J. van der
Ven.
De zaal was overvolenkele honderden
moesten worden teruggezonden. Volgende
week Woensdag, 12 Januari, zal een zelfde
bijeenkomst plaats hebben.
De algemeene voorzitter der Z.L.M., mr.
P. Dieleman, sprak een welkomstwoord in
het bijzonder tot den burgemeester en an
dere autoriteiten. De Commissaris der Ko
ningin en mevrouw Quarles van Ufford
waren verhinderd.
Vervolgens wekte de heer Dieleman in
een gloedvolle rede den plattelanders op
hun Zeeuwsche kleederdracht te behouden.
Toen vervolgens het portret van de Konin
gin in Friesch costuum op het doek kwam.
zongen de aanwezigen, onder leiding van
het Westkappelsche dameskoor, staande
het Wilhelmus.
Toen de Prinses in Axelsch costuum, om
ringd door meisjes uit die omgeving, werd
gebracht, zong het koor een couplet van
het Zeeuwsen-Vlaamsche Volkslied.
Op het podium gaven de zangeressen
twee liederen, die zeer in den smaak vielen
en evenals die na de pauze ten beste wer
den gegeven weer bewezen dat de leiding
van dit koor bij den heer P. de Rooy uit
Vlissingen, in goede handen is.
De Zeeuwsche kleederdrachten.
Thans was het woord aan den heer D. J.
van der Ven, den bekenden folklorist, die
de vertooning van zijn filmwerk „Neer-
la.ud's Volksleven in den Oogsttijd" met
