NOOTJES
BINNENLAND
Gisteravond is prof. P. J. w. Debye, de
winnaar van den Nobelprijs voor scheikun
de voor 1936, op het raadhuis te Maas
tricht door het gemeentebestuur van zijn
geboortestad ontvangen.
De schouwburg „Sarah Bernardt" te
Parijs wordt door alle employé's bezet ge
houden, arbeiders zoowel als tooneelspelers.
Zij hebben in geen twee maanden salaris
of gage uitbetaald gekregen.
De post-autoriteiten hebben bepaald, dat
de Duitsche postboden, die bg de spoor
wegen dienst doen of belast zijn met de
bezorging van geldzendingen, een cursus in
jiu-jitsu moeten volgen, teneinde zich te
bekwamen in de kunst der zelfverdediging
zonder gebruikmaking van wapens.
Bij een botsing tusschen een personen
auto en een vrachtwagen, welke zich gis
termiddag voordeed op den nieuwen auto
weg bij Ziesar (Duitschland), zijn in het ge
heel vijf personen gedood.
Einde Februari telde de stad Rome onge
veer 1.211.000 zielen.
e s
De politie te Weenen (Oostenrijk) heeft
twee nationaal-socialistische propaganda-
centra ontdekt. Een hiervan gaf in het ge
heim een krant uit, de Oesterreichische
Beobachter. De politie verrichtte in ver
band hiermede talrijke arrestaties.
0 e
Een 37-jarige vrouw te KhvaJynsk (Rus
land) heeft het leven geschonken aan een
vierling. De twee jongetjes en twee meisjes
maken het goed.
0 0 9
Alle verpleegden van een rijksziekenhuis
te Caïro (Egypte) zijn in hongerstaking ge
gaan. Zij eischen betere voeding en verkla
ren van honger te zullen sterven als de re
geering niet aan hun verlangens tegemoet
komt.
0 9
Een autobus die gisteren te Salem (Illi
nois) in botsing was gekomen met het met
selwerk van een brug, is daarbij omgesla
gen en in brand geraakt. Achttien inzitten
den zijn daarbij om het leven gekomen, vijf
menschen werden ernstig gewond.
Het denkbeeld van een Belgisch Katho
liek dagblad om gedurende de Paaschva-
cantie een godsvrede te houden in den ver
kiezingsstrijd tusschen van Zeeland en De-
grelle schijnt door beide partijen gunstig
te zijn ontvangen.
s
In een gisteren te Glasgow gehouden
vergadering hebben de Schotsche mijnwer
kers besloten op 9 Mei in staking te gaan,
indien him looneischen niet worden inge
willigd. Door deze staking- zouden om
streeks 100.000 man worden getroffen.
8 0 0
De steengroeve Magua Ilvei in Transyl-
vanië is ingestort en heeft den spoorweg,
welke langs de groeve loopt bedolven. Drie
arbeiders kwamen om het leven, zeven an
deren werden gekwetst.
0
Te Riale in de Formaza-vallei (Italië) is
een klein hotel geheel bedolven door een
lawine, welke van 2000 meter hoogte kwam.
Zes personen werden mede bedolven. Tot
nu toe is men er in geslaagd drie dooden en
twee gewonden te bergen.
Naar uit Dolores (Argentinië) wordt ge
meld, heeft de ontvoerder en moordenaar
van de tweejarige Eugenio Pereyra Iraola,
de Argentijnsche „Lindberg-baby", in de
gevangenis zelfmoord gepleegd.
Juni zal het fort echter voor het publiek
gesloten worden.
Door zijn eenzaamheid is het fort een ge
schikte broedplaats voor de vele water
vogels, die in het hooge gras boven op het
kasteel en in het riet van de binnen- en de
buitengrachten daarvoor een geschikte
plaats vinden.
Deze maatregel is met het oog op de be
scherming dier vogels zeker toe te juichen,
daar door het afnemen van de nabijgelegen
schorren aan het Sloe de gelegenheid tot
broeden veel is verminderd.
Oranjevereeniging opgericht.
Alhier werd Dinsdagavond een Oranje
vereeniging opgericht met 37 leden. Tot be
stuursleden werden gekozen de heeren L.
van Eenenaam, D. Korstanje, K. Louwerse,
M. Lutegn, N. de Pagter, A. Tange en Joh.
de Visser. Tot eereleden werden benoemd
de burgemeester P, W. ter Haar en ds. G.
de Ru.
Op Zaterdag 1 Mei zullen ter herdenking
van den verjaardag van Prinses Juliana de
kinderspelen worden gehouden, die in Ja
nuari waren uitgesteld.
GOES
Ambachtsschool te Goes.
Woensdagmiddag vond op de gebruike
lijke wijze de uitreiking der diploma's en
prezen plaats aan de leerlingen der Am
bachtsschool te Goes.
De voorzitter, mr. J. H. C. Zaag er,
opende de bijeenkomst met een woord van
welkom, speciaal tot de aanwezige auto
riteiten. Spr. wees er op, dat men thans
voor den eersten tweejarigen cursus staat.
Hij was er van overtuigd, dat deze nooit
zal kunnen geven, wat de driejarige geeft,
doch er zgn teekenen van opleving en spr.
hoopt, dat deze opleving tot gevolg zal
hebben, dat men straks aan de Ambachts
school practisch een volledigen cursus zal
schenken.
De heer Buthfer, de directeur ging ver
volgens tot het uitreiken der diploma's
over.
De burgemeester raadde de geslaagden
aan, te trachten iets meer te geven dan
een ander, opdat zij zoo boven anderen uit
zouden komen.
Het einddiploma behaalden
Afdeeling timmerenH. van Balle-
gooyen, KruiningenM. Franje, Lewe-
dorp J. J. Ganseman, Kapelle-Biezelinge
G. Harinck, Goes Adr. de Koeijer, Ierse-
ke C. P. Kievit, ColgnsplaatP. Kloet,
Waarde Anth. Margs, Hcedekenskerke
W. T. v. Riet, GoesP. J. van Strien,
Driewegen F. W. van Steenbergen, Ove-
zande H. Salomé, Kortgene P. Sandee,
G(?esH. P. J. Visser, GoesP. Verdonk,
's-HeerenhoekW. Westveer, 's-Graven-
polder. Drie leerlingen werden afgewezen.
Afdeeling rijwiel- en motortechniek
Anth. Hamelinck, GoesJ. A. Lindep-
bergh, WolfaartsdijkJ. J. de Muijnck,
Bccrssele H. R. v. Noort, Driewegen J.
P. v. Oort, GoesA. van Poelje, Hans-
weert H. Rademaker, HansweertG. A.
Schrijver, Goes Jac. Vleugel, Goes. Afge
wezen werden 3 leerlingen.
Afdeeling electrotechniek H. B. Chris-
tiaanse, Kapelle-BiezelingeJ. J. Doelder,
GoesG. Franje, SchoreJ. Ganseman,
OvezandeJac. Harinck, KloetingeC.
Honders, Ierseke M. A. Jopse, GeesJ.
Moorman, WemeldingeJ. N. Nonnekes,
GoesH. J. Steutel, HansweertL. E.
Sampon, Goes K. van Veen, Goes.
Afdeeling smeden en babkwerken J. C.
Hundersmarck, Ovezande H. Heerbaart,
SchoreL. C. Nouse, 's-Heer Arendskerke;
D. van 't Sant, GoesD. H. Vereeke,
Goes.
Afdeeling schilderen t P. M. van de
Linde, HeinkenszandAdr. Oele, Oude-
lande Jac. Ruissen, Wemeldinge P. Raas,
's-Heerenhoek P. J. van Stee, Goes P.
A. Trimpe, Kloetinge. Eén leerling moet
wegens ziekte later examen doen. Afge
wezen 1 leerling.
Ernstig verkeersongeval.
Gisteren is een vijfjarig kind uit het ge
zin Van de Putte te Kloetinge op den Kloe-
tingschen weg door een auto van den heer
J. G. uit 's-Gravenpolder aangereden en
ernstig gewond, zoodat het kind naar het
ziekenhuis St. Joann^ moest worden over
gebracht. Het kind, dat op het rijwielpad
speelde, stak, toen de auto, die van den
Tol naar de richting Goes reed, op zeer
korten afstand genaderd was, met zgn
autoped de straat over en werd toen door
den auto gegrepen. Het bekwam een her
senschudding en een sleutelbeenbreuk.
Besmettelijke ziekten.
In de week van 14 tot en .met 20 Maart
kwam in onze provincie één geval van
roodvonk voor te Hulst.
KERK- EN SCHOOLNIEÜWS
Ned. Hcrv. Kerk. Beroepen te Veldhoven
cand. W. A. Vrijlandt te Biervliet.
Beroepen bij de Ned. Herv. gemeente te
Middelburg ds. J. van Woerden te Zwam-
ir.erdam.
Geref. Gemeenten. Bedankt voor het be
roep naar Meliskerke en Borssele, ds. P.
Honkoop te Den Haag.
H. Priesterwijding.
Op 14 Maart jl. is in de Dom te Pader-
bom (Duitschland) de eerw. frater M. B.
L. Bernaert, van de orde der paters Obla
ten van den H. Franciscus van Sales, een
zoon van de O. L. Vrouweparochie alhier,
door den aartsbisschop van Paderborn tot
priester gewijd.
Op het hoogfeest van Paschen zal de
eerw. pater zijn eerste plechtige H. Mis op
dragen in de O. L. Vrouwekerk te Vlissin-
gen.
Na een korte vacantie keert hg terug
naar Paderborn om zgn theologische stu
dies nog één jaar voort te zetten, om dan
als leeraar aangesteld te worden in het
missiehuis „Ave Maria" te Tilburg.
MARINE EN LEGER
De kapitein-luitenant ter zee W. A. de
Jong is aangewezen voor den dienst in
West-Indië en zal worden belast met het
bevel over Hr. Ms. flottieljevaartuig „Johan
Maurits van Nassau" op Curasao.
De kapitein-luitenant ter zee P. Koen-
raad, onlangs uit Oost-Indië hier te lande
teruggekeerd, is geplaatst bij het departe
ment van defensie.
De kapitein-luitenant ter zee J, G. van
den Berg, onlangs uit Oost-Indië gerepa
trieerd, wordt 25 dezer belast met het bevel
over den onderzeedienst te Willemsoord.
Het korps mariniers zal van 3 tot en met
29 Mei schietoefeningen houden in het in-
fanterie-schietkamp van de legerplaats bij
Harskamp.
LUCHTVAART
Engelsch verkeersvliegtuig neergestort.
Gistermiddag is in de bergen van Beau-
jolais nabij Villefranche aan de Saöne
(Frankrijk) een Engelsch watervliegtuig
neergestort, doordat het in een sneeuw
storm terecht was gekomen. Het toestel
sloeg te pletter.
Het vliegtuig schijnt tegen een berghel
ling te zijn gevlogen. De naam van het toe
stel is „Capricornus". Het is een vliegtuig
van de Imperial Airways, dat de postvluch-
ten naar Indië verzorgde. Het was gister
morgen uit Southampton vertrokken en
zou in Marseille en Cairo landen.
Het vliegtuig werd bestuurd door kapt.
Paterson. Een der inzittenden was miss
Coates. Het toestel had behalve de eenige
passagier ook nog post en vracht aan
boord.
De Imperial Airways deelen mede, dat
de „Capricornus" een bemanning van vijf
leden aan boord had. Vier daarvan zijn om
het leven gekomende vgfde is onge
deerd. De eenige, vrouwelgke passagier, is
eveneens gedood.
Vliegen zonder benzine.
In vakkringen heeft een vlucht welke een
der bekendste piloten en vlieger-instructeurs
ing. Njemec, chef-piloot van de Praagsche
Aeroclub dezer dagen heeft ondernomen,
sterk de aandacht getrokken, meldt het
Handelsblad.
Ing. Njemec ging met een kleinen één
dekker van 50 P.K., voorzien van een nor
malen benzinemotor de lucht in. Hij startte
gewoon met benzine, die uit een afzonder
lek ingebouwde tank van ongeveer vijftien
liter vloeide, doch schakelde na drie minu
ten om op de hoofdtank, die met petroleum
was gevuld. Daar de motor volkomen rustig
bleef doorloopen, werd de benzinetank af
geschroefd de piloot legde haar naast zich
op den stuurstoel. De machine bleef zuiver
reageeren het eenige verschil was, dat het
geronk van den motor veel gerr ger werd.
De piloot bleef volle twee uur in de lucht
en landde daarna onberispelijk. Hierna werd
een proces-verbaal opgemaakt.
De gewone lampenpetroleum, waarmee de
hoofdtank was gevuld, wordt door een cy-
lindervormige cracking-inrichting geleid,
welke op den uitlaat is gemonteerd. Deze
installatie splitst de petroleum in koolstof
en waterstof. De eerste wordt tot kool-
oxyde, in den motor zelf komt het water
stofgas en het tot kooldioxyde verbranden
de kooloxyde. Uit koude, niet ontplofbare
koolwaterstoffen ontstaat op die wijze bin
nen onderdeden van seconden een sterk
comprimeerbaar droog ontstekingsgas met
8500 cal verhittingswaarde.
Behalve uiterste beperking van brandge
vaar levert het gebruik van lampenolie vol
gens dit cracking-procédé een volumenbe-
sparing aan brandstof van 30
SCHEEPVAARTBERICHTEN
PROF. DR. F. A. VENING MEINESZ IN
ONS LAND TERUGGEKEERD.
Het laatste gedeelte van de reis met de
O 16, die onverwacht te Lissabon
eindigde.
Met het s.s. „Nereus" der K.N.S.M., dat
hedenmorgen in de sluizen van IJmuiden
aankwam, is prof. dr. F. A. Vening Meinesz
in ons land teruggekeerd, na een onderzoe-
kingsreis van verscheidene maanden aan
boord van H. M.'s „O. 16", die op de terug
reis naar Nederland op 12 Maart j.l. te Lis
sabon aankwam. Daar kreeg de comman
dant van de onderzeeboot opdracht, zich
naar de Spaansche wateren te hegeven ter
convoyeering van Nederlandsche schepen,
die door schepen van Franco aangehouden
en opgebracht zouden kunnen worden.
Prof. Vening Meinesz zag hierdoor een
onverwacht einde aan zgn verblijf op den
oorlogsbodem komen en bleef te Lissabon
achter, van waar hij per eerste gelegenheid
in ons land terugkeerde.
Omtrent het verloop van het laatste ge
deelte van de reis met de „O. 16" deelde hij
aan het A.N.P. het volgende mede
De reis van Hi-. Ms. „O. 16" tot Lissabon
is rustiger verloopen dan de twee eerste
trajecten. Hoewel wij nog enkele malen
zwaren storm te verduren hebben gehad, is
het t.och nimmer zoolang achtereen slecht
geweest.
In Hamilton, de hoofdplaats der Bermu
da's, bleven wij vgf dagen, waaraan wij allen
prettige herinneringen zullen behouden. Wg
vonden er veel hartelijke gastvrijheid van
officieele- en niet-officieele zgde. De be
manning logeerde in het „Sailors Home",
dat onder de sympathieke leiding van mr.
Tucker zijn gasten een aardigen tijd be
zorgde.
Op dit bezoek volgde een rustig over-
tochtje naar Norfolk, aan den ingang van
Chesapeaka Bay, van waaruit de reis, na,
een dag oponthoud voor het opknappen van
de boot, de Potomac op, naar Washington
werd voortgezet. Bg Mount Vernon, het
statige buitenverblijf van George Washing
ton, werd door de bemanning front ge
maakt voor het graf van den grondlegger
van Amerika's onafhankelgkheid.
Ons verblgf van negen dagen te Washing
ton is gekenmerkt geworden door een bg-
zon<3 aardige ontvangst in alle kringen.
Voor commandant van Waning en voor mij
zal een der meest gedenkwaardige oogen-
blikken blgven de ontvangst bij president
Roosevelt, die onzen gezant en ons, niette
genstaande zijn zeer drukke bezigheden, bij
zich heeft willen ontvangen. Het bezoek
aan Washington is een mooi vlagvertoon
voor Nederland geweest en is van Ameri-
kaansche zijde zeer op prijs gesteld.
Den 24sten Februari aanvaardden wij
de terugreis. Na een bitterkoude reis de
rivier af, nam in zee de temperatuur al
spoedig toe, tengevolge van den golfstroom
rflr men in komt. De watertemperatuui
steeg in weinige uren van enkele graden
Celsius tot over de twintig graden en wg
waren toen getuige van een eigenaardig
natuurverschijnsel. De koude lucht boven,
het warme water veroorzaakte een snelle
verdamping en daardoor was de zee, die
vrij woelig was, overdekt met nevelflarden,
die den indruk wekten van een kokenden
Oceaan. Het was een schouwspel, dat de
gedachte aan de onderwereld deed opko
men, fantastisch in een mate, zooals men
het zelden ziet.
Het mooie weer van den eersten dag op
zee hield helaas niet aan, de zee werd ruwer
en ruwer, doch daar de golven achterlijk in
kwamen, werden wij er veel minder door
teruggezet, dan op de heenreis. Voor de
officieren van de wacht en de roergangers
op den toren zgn echter r.og moeilijke da
gen gekomen. Brj hooge deiningsgolven
recht achterin locpen de golven ongebroken
van achteren over den toren en vullen de
borstwering tot den rand toe. De brug
verdiende toen met recht haar bijnaam van
de „badkuip". Soms hapten de wachtloopers
naar lucht.
Massieve zuilen water kwamen het toren
luik binnen, doch doordat hier bg de con
structie van Hr. Ms. O 16 rekening mee
was gehouden en er onder den vloer van
de „centrale" onder den toren een vergaar
bak was, van waaruit het water meteen
kon weggepompt worden, gaf dat binnen
boord niet al te groote complicaties. Toch
gaf het heel wat werk om de schade door
de spatters rondom te beperken ook het
slingertoestel voor de zwaartekrachtswaar
nemingen kreeg daarvan zijn deel mee.
Do waarnemingen gingen normaal hun
gang. Regelmatig twee a drie malen per
etmaal deed commandant Van Waning de
boot onder water gaan om de gelegenheid
voor waarnemingen te geven. Een enkele
maal deden hij en de chef van de machine
kamer Lugten, zich vervangen door den
oudsten officier Van Duim en den tweeden
officier van de machinekamer Ohr, een
„juniores" duik-manoeuvre. Tusschen Was
hington en Lissabon hebben wij niet minder
dan 39 malen gedoken en dat in 14 vaar-
dagen.
Den 12en Maart liepen wij in stroomen
den regen in den vroegen morgen de Taag
op en daarmede was onze groote oversteek
ten einde. Een aardig verblijf te Lissabon
volgde, met veel belangstelling van de zijde
van de Portugeesche marine voor Hr. Ms
O 16, en toen plotseling het ontstellende
bericht, dat Hr. Ms. O 16 Lissabon had te
verlaten voor de Spaansche wateren om de
Nederlandsche rechten te verdedigen. In
allerijl verliet ik het schip en bracht ik mijn
instrumenten naar den wal. Na een kort
uitstel verliet Hr. Ms. O 16 Lissabon, nadat
ik een hartelijk afscheid van officieren en
bemanning had genomen.
Ik breng van deze reis 92 waarnemingen
mede, op voor het onderzoek belangrijke
punten verricht, en het past mij hiervoor
onze marine, en in het bijzonder diegenen,
die er aan boord van de O 16 de verant
woording en de moeite voor hadden, mijn
oprechten dank te betuigen.
Gift van H. M. de Koningin.
Het bestuur van de wijkcommissie van
wijk 5 der Nederl. Hervormde Gemeente te
Amsterdam, heeft van H.M. de Koningin
een gift ontvangen, als blgk van belang
stelling in het streven om in het nieuwe
groote stadsgedeelte Amsterdam-zuid, voor
zoover gelegen tusschen Haringvlietstraat
en Amstel, een kerk te bouwen,
Deze gift heeft betrekking op de te stich
ten „Zuiderkapel" der Hervormde Ge
meente.
Kiellegging van het Prinselijk jacht
„Piet Hein".
Vanmorgen is bg de Amsterdamsche
scheepswerf, firma G. de Vries Lentsch jr.
te Amsterdam; de kiel gelegd van het mo
torjacht „Piet Hein", dat als nationaal
huwelijksgeschenk zal worden aangeboden
aan H.K.H. Prinses Juliana én Z.K.H.
Prins Bernhard.
Op de helling stond het voor Engelsche
rekening gebouwde zeewaardige jacht
„Alisdair" dat door de dochter van den
eigenaar werd gedoopt, waarna de tewater
lating geschiedde.
Daarnaast lagen, aaneengeklonken, de
eerste kielplaten van het Prinselijk jacht,
waarop een oranjebord met in zwarte let
ters het opschrift „Motorjacht Piet Hein",
bouwnummer 1350 en getooid met de Ne
derlandsche driekleur.
Na den stapellocp van de „Alisdair''
werd deze kiel langzaam opgetakeld en op
de vrij gekomen helling neergelaten.
Luchtbeschermingsoefening in Friesland.
De luchtbeschermingsdiensten van een
aantal Friesche gemeenten zijn gisteren op
de proef gesteld, toen plotselinge luchtbom
bardementen gelukkig slechts theoreti
sche rampen veroorzaakten.
De oefening, die Woensdag in de proviu
cie Friesland werd gehouden, was een aan
sluiting op de groote luchtbeschermings
oefening van 30 October jl. Deze had, be
halve een provinciale verduisteringsproet,
een toetsing van den intercommunalen
luchtwachtdienst omvat. Tevoren was op 12
Maart 1936 een provinciale oefening gehou
den, welke echter niet meer dan een inlei
ding was, met het doel het groote publiek
te wijzen op het nut en de noodzaak der
luchtbescherming.
De eerste conclusie, die de waarnemers
reeds vroeg in den morgen konden maken,
was da., één middel, géén middel is. Dat be
wees Harlingen. De burgemeester aldaar,
hoofd van den Xchtbeschermingsdienst, ge
wezen kapitein ter zee, reageerde met een
beminnelijke koelbloedigheid op de ver
schrikkelijkste mededeelingen.
Zelfs toen hem werd medegedeeld, dat in
de buitenhaven een benzine-tankschip was
geëxplodeerd en dat de brandende benzine
zich over het water had verspreid, bleef hij
kalm en gaf de brandweer slechts eenige
sobere instructies. Of hij dan niet bang was
voor zijn sluizen Neenwant het was
eb en de benzine zou spoedig naar zee zijn
afgedreven. Doch deze koelbloedige bevel
voerder, die op alles zijn antwoord klaar
had, stend toch even vreemd te kijken, toen
bg een tweeden bomaanval, die de commis
sie hem overzond, zgn sirene den dienst
weigerde, zijn sirene, die alle diensten in
beweging moest zetten en waarop alles ge
baseerd was. Ordonnancen namen toen het
werk der sirenen over. De burgemeester
was dankbaar voor de les, die het toeval
hem had gegeven. Een les voor andere ge
meenten niet zonder nut, want evenmin als
op één sirene, kan men hulpdiensten uitslui
tend laten afhangen van een telefoonnet of
een electrisch signaal.
Prof. Vening Meinesz over zijn weten
schappelijke waarnemingen aan boord
van de O. 16.
Te ruim kwart over één legt het kleine
vrachtschip „Nereus" naast loods 4 aan de
kade der K.N.S.M. te Amsterdam vast. Op
de brug naast den gezagvoerder, kapitein
Molenaar, staat een groote forsche figuur
in colbert, ondanks den guren wind de re
genjas over den arm.
Het is prof. dr. F. A. Vening Meinesz,
die van zijn reis aan boord van Hr. Ms.
0.16, waarmede hg op 11 Januari jL Den
Helder verliet, terugkeert en die onmiddel
lijk, nog voordat de douane aan boord is
verschenen, bereid is den aanwezigen pers
vertegenwoordigers het een en ander mede
te deelen over de resultaten van zijn reis,
die ruim twee en een halve maand geduurd
heeft.
Over resultaten kan ik eigenlijk weinig
zeggen verklaart de Utrechtsche hoog
leeraar aangezien de hevige stormen
waaraan de 0.16 onderhevig was het uit
werken van berekeningen vrijwel onmoge
lijk maakten. Ik kon slechts die waarnemin
gen uitwerken, die voor het voortzetten van
het werk noodig waren en verder heb ik nog
kans gezien de waarnemingen op vijf pun
ten bg de Bermuda-eilanden uit te werken,
waardoor mijn opvattingen voorloopig zijn
bevestigd.
De waarnemingen hebben ten doel de
systematische verschillen op te sporen iy
den opbouw van de aarde in de continental,
en de oceanische gedeelten. De systemati
sche verschillen in de zwaartekracht wijzen
er alle op, dat de aarde nog niet in een vol
komen evenwichtstoestand verkeert en dat
binnen de vaste korst, die een dikte heeft
van eenige tientallen kilometers, in de plas
tische gedeelten nog stroomingen gaande
zijn, die men zich natuurlijk uiterst lang
zaam moet voorstellen, b.v., om eenigen in
druk van de snelheid dezer stroomingen te
geven, bewegingen van eenige centimeters
per jaar.
Het vaststellen daarvan is belangrijk om
dat dit er op wijst, dat in de aarde nog
groote krachten aanwezig zijn, die een be
langrijken invloed uitoefenen op krachten,
die aan de oppervlakte van de aarde tot
uiting komen, zooals aardbevingen en ge
bergtevorming, terwijl in deze krachten
tevens de oorzaak moet worden gezocht
van de vorming van oceanen en vaste
landen.
Deze reis heeft zeer mooi resultaat op
geleverd om het gebied van den Atlanti-
schen Oceaan verder te beoordeelen. De
zwaartekrachtmetingen zgn noodig omdat
de aantrekkingskracht van de aarde bg een
normale aantrekking normaal en bg ab
normale aantrekking abnormaal is, waar
door men een overzicht krijgt van de onge
lijkmatige verdeeling van massa's in de
aarde.
Ook andere landen zgn thans met het
•toen vervaardigen van soortgelijke waar
nemingen begonnen en van uitwisseling
der gegevens kunnen groote resultaten
worden vernacht. Frankrijk en Italië heb
ben twee expedities in de Middellandsche
Zee gehouden, waarvoor Frankrijk een
toestel van prof. Vening Meinesz in bruik-
ieei. had. Ook in Amerika, Rusland en De
nemarken en Japan doet men thans soort
gelijke waarnemingen, evenals in Italië
met copieën van het toestel van proi.
Vening Meinesz. Deze copieën worden te
Hilversum bij de Ned. seintoestellenfabriek
vervaardigd.
Lof voor onze Marine
Vol lof was professor Vening Meinesz
ook na deze reis weer voor onze marine
en voor de prestaties zoowel van comman
dant, officieren en bemanning, als van de
O 16 zelf. Op de heenreis had men geen
stormen, doch ware orkanen te trotseeren.
Desondanks heeft de commandant kans
gezien bgna overal waar men dit van pian
.was te duiken. De terugreis was minder
zwaar, doch ook toen heeft men nog eenige
stevige orkanen te verduren gehad, die veej
eischen van het uithoudingsvermugen dei
bemanning. Het was misschien dan ook wei
een kleine teleurstelling toen men, na op
12 Maart in Lissabon te zgn aangekomen,
op 15 Maart bericht kreeg van den com
mandant van den marinestaf om naar de
Straat van Gibraltar te vertrekken, docb
de bemanning had zich daar weldra over-
heengezet, in de wetenschap dat dergelijke
dingen au eenmaal met een oorlogsschip
Kunnen gebeuren. Had de O 16 zijn reis
normaal volgens het program voortgezel,
dan hadden tusschen Portugal en Len Hel
der nog eenige waarnemingen plaats ge
vonden en zou de duikboot heden te Den
Helder zgD gearriveerd. De bemanning zou
lan, zooals prof. Vening Meinesz nu, de
Jaaschdagen thvis hebben doorgebracht, en
met vo1 doening vernam de hoogleraar, da.
de beide duikbooten, die de „Nereus" op
bun reis naar het Zuiden passeerden, de
kranige opvarenden van de O 16 gaan af
lossen.
