500
300
150
100
25
Santega Heerenregenjas
WOENSDAG
16 DECEMBER
iIVo.297-
74e Jaargang i
1936
ÜitgavaFirma F. VAK DE VELDE Ir., Waistraat 58-6D, Vlissingen. Telef. 10. Postrekening 88287
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen
STADS- EN PROVINCIENIEUWS
NIEUWE
KWARTAAL-ABONNE's
GRATIS
Grand-Hotel „BRITANNIA',
VLISSINOSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: Voor alle gemeenten op Walcheren en waar agentschappen geves
tigd zijn f2.20 per 3 maanden. Franco door het geheele rijk f2.50. Voor België, Duitschland
en Frankiijk f3.40. Voor de overige landen bij wekel. verz. f3.20. Afzonderlijke nrs. 5 cent.
w
mK
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5 regels fl.25; iedere regel meer 25 cent. Bij abonnement
speciale prijzen. Reclames 50 ct. p. regel. Kleine advertenties van 1—5 regels 50 ct. ledereregel
meer 10 ct. (max. 10 regels). Bij 3 maal plaatsing van 1-5 regels f 1.alles bij vooruitbetaling
De abonné's in 't bezit eener
Polis, zijn GRATIS verze
kerd tegen ongelukken voor
gulden bij levens
lange ongeschikt
heid tot werken.
gulden bij dood
door
een ongeluk.
gulden bij .verlies
van een
hand, voet of oog.
gulden bij verlies
van
een duim.
gulden bij verlies
van een
wijsvinger.
gulden bij verlies
van een
anderen vinger.
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS''
Dit nummer bestaat uit twee bladen. Eerste blad
Het gevaar nog niet geweken
In den loop van gisteren heeft men aan
'de landzijde van den dijk van den calami-
teuzen Willem-Anna-polder langs de Wes-
terschelde van. welken dijk op drie
plaatsen groote stukken zijn afgekalfd
een bekisting van een meter breed aange-
over een lengte van driehonderd meter
door den stroom van het Scheldewater
bracht. Aan de rivierzijde brokkelen af en
toe nog kleine stukken af. Op het meest be
dreigde punt is de dijk tot op 1 meter uit
de kruin weggevallen.
Dat het gevaar geweken zou zijn kan
men nog niet zeggen. De situatie ter plaat
se is dermate precair, dat nooit te bereke
nen is wanneer zich dijkval zal voordoen.
Dit kan zelfs bij stil weer plaats hebben.
Maandag, toen er stormweer was, zag het
er bedenkelijk uit, doch gisteren is het ge
heel stil geworden, waardoor men de ge
legenheid had de meest noodzakelijke voor
zieningen te treffen. Vandaag zal er rijs
hout in de gaten worden neergelaten, na
dat men eerst de diepte van de gaten zal
hebben gepeild. Men weet op het oogenblik
nog niet of de zinkstukken, welke den af-
geloopen zomer zijn aangebracht al of niet
met den stroom zijn meegesleurd.
De dijkval geschiedde niet op een plaats,
waar men hem wel verwacht zou hebben.
Voor het geval zich dijkval zou voordoen,
verwachtte men deze een paar honderd
meter meer naar het westen.
Onderhoud met den burgemeester.
Eén redacteur van het A.N.P. heeft van
morgen een onderhoud gehad met den bur
gemeester van Kapelle, den heer W. Bie-
rens Jr., naar aanleiding van den dijkval,
welke zich Maandagavond in den dijk van
der calamiteuzen Willem-Annapolder langs
de Westerschelde heeft voorgedaan.
De burgemeester was juist teruggekeerd
van het bedreigde punt, wiaar hij zich van
den stand van zaken op de hoogte had ge
steld. Hij deelde den redacteur mede, dat
er den geheelen nacht met man en macht
was doorgewerkt om een noodvoorziening
tot stand te brengen. Naar zijn verwach
ting zou de kistdam welke ter lengte van
240 meter aan de binnenzijde van den dijk
wordt aangebracht, vandaag gereed komen.
Op de vraag of dan alle gevaar was ge
weken, antwoordde de burgemeester, dat
volgens de technici de dijk inderdaad be
houden zou blijven, wanneer zich geen bui
ten gewoon slechte weersomstandigheden
zouden voordoen. De opstekende harde
wind kan ons, wanneer het vanmiddag om
een uur of vier hoog water is, toch nog
wel parten spelen. Om op alle gebeurtelijk-
heden te zijn voorbereid, hebben de bewo
ners van den polder de meubelen naar de
bovenste verdieping vain hun woningen ge
bracht en de auto's staan klaar om in
geval van dijkdoorbraak de menschen spoe
dig in veiligheid te brengen.
De redacteur vroeg nog, of men aan de
rivierzijde waar de val den dijk heeft ver
zwakt, reeds voorzieningen heeft kunnen
aanbrengen.
Dit was niet het geval. Vandaag wordt
een lading rijshout en basaltsteenen uit
Sliedrecht verwacht om er de buitenzijde
mede te versterken. Er komen veertig man
mee om de zinkstukken te vlechten en
daarna het noodbeslag met steenen be
zwaard, als voorloopige beveiliging aan te
brengen. Wanneer dit goed op zijn plaats
is, kaïn men zeggen dat het gevaar is ge
weken. Doch daar gaan nog een paar da
gen mee heen en daarom zal men nog die
paar dagen in spanning moeten blijven.
Een dijkverzakking over een lengte van
ruim 250 meter vormt een ernstige be
dreiging voor het land van den Willem-
Annapolder, welke gelegen is aan de Wes
terschelde in Zuid-Beveland.
Als men door de provincie Zeeland reist,
ontmoet men vele zichtbare getuigen van
den eeuwenouden heldhaftigen strijd die de
bewoners van dit lage land tegen het nim
mer rustende water hebben moeten voeren.
In het vlakke polderlandschap ontmoet
men een met gras begroeide hoogte, een
zgn. „vliedberg." Deze vliedbergen zijn
door mensckenhanden opgeworpen vlucht
heuvels die in tyden van watersnood tot
schuilplaats van mensck en dier moesten
dienen. Bij het aanleggen van een derge
lijke vluchtheuvel ontstond meestal een
diepe put, waaruit de grond werd aange
voerd. Dergelijke putten zijn niet terug te
vinden. Ze zijn gedempt door de aanstor
mende watermassa's in tijden van over
stroomingen. Verder treft men er de zoo
genaamde „wielen" aan, putten die aan
den binnenkant van den dijk liggen en ge
vormd zijn door het overstortende wafer
bij een dijkdoorbraak of ontstaan zijn bij
het uitgraven van grond tijdens een dijk
val.
Ook de ringdijken en inlagen of kuipen
getuigen van den strijd tegen de woedende
elementen.
Het verdronken land dat hier en daar
nog voorkomt, wijst erop dat de woeste
golven dikwijls zegevierend uit het strijd
perk met den mensch naar voren kwamen.
Tegenwoordig is dit anders. De geper-
fectionneerde waterstaatkundige techniek
e,i de krachtige organisatie van de dijkbe-
scherming maken groote rampen, zooals
die eertijds zoo veelvuldig voorkwamen,
zoogoed als onmogelijk. En tochaf en
toe slaagt de nimmer rustende zee er in,
d° waakzaamheid van den mensch te ver
schalken en op slinksche wijze de eertijds
verloren rechten weer te herwinnen. Zoo
is het ook aan den zeedijk bij den Willem-
Annapolder.
In alle stilte volbrengt het water zijn
vernielingswerk.
Een arbeider is aan het werk in den
polder achter den- dijk. Hij hoort het ge
luid van vallende steenen, klimt op den
kruin en ontwaart tót zijn ontsteltenis,
dat een gedeelte van den buitendijk in de
diepte verdwenen is.
Wij staan op den zeedijk die op sommige
plaatsen nog slechts enkele meters aan de
zeezijde breed is. Vredig klotsen de golven
tegen de glooiing en in de gevormde gaten.
Niets verraadt dat onder enze voeten een
vernielende arbeid voortgang heeft. Het
woelt, zuigt en schuurt onder ons. De in
vretende golven ondermijnen den dijk, voe
ren het zand weg, totdat op zeker oogen
blik de bovendruk te groot wordt en een
dijkval het gevolg is.
Hoe is deze dijkval ontstaan? Een bij
zonder lagen waterstand welke zich eergis
teren heeft voorgedaan heeft voorwaarden
geschapen die zeer gunstig zijn voor het
doen ontstaan van de in onze provincie
zoo zeer gevreesde dijkvallen.
De druk van het in het oeverbeloop bin
nengedrongen water, hetwelk gelijken tred
wil houden met het afgaande water, wordt
dan zoo sterk, dat deze de samenhang
van de grondmassa kan verbreken, vooral
wanneer deze aooals hier uit zgn. loopzand
bestaat. Dan wordt het natuurlijk talud
verbroken en door den zwaren bovenwaart-
schen druk van den dijk kunnen dan groote
gedeelten in de diepte verdwijnen.
Achter den bedreigden dijk is het een en
al beweging. Ter lengte van 300 meter
wordt op den binnenberm een kistdam aan
gebracht, die nog hedennacht klaar moet
zijn. Men licht ons in. Ziet u daar die twee
tonnen liggen in zee Daar ligt een zand
plaat. Zoowel b\j ebbe als bij vloed stuurt
deze plaat de strcom in de richting van
den zeedijk. Vooral by een Zuidwesterstorm
krijgt de dijk heel wat te verduren. Een
eindje verder op heeft in 1929 een dijkval
plaats gehad. De plaats is toen versterkt
en thans hebben de elementen hier hun
krachten beproefd. En zoo gaat het steeds
verder. Immer moet men waakzaam zijn
in deze lage polderlanden. Nog steeds heeft
men een strijd met de wateren te voeren.
Achter ons ligt de polder. Een mild zon
netje overgiet het vruchtbare land, dat
verlaten ligt in de winterstilte. In de veile
ontwaren wij eenige boerderijen, en arbei
derswoningen die door de bewoners ont
ruimd zijn. Het vee is in veiligheid ge
bracht. Alles ademt rust, de rust die deze
landen kenmerkt. Doch onder aan den dijk
wordt vlug aangepakt. Gedachtig aan het
devies van het Zeeuwsche wapen „Luctor
et Emergo", wordt de strijd tegen Zee-
land's erfvijand op energieke wyze en met
hoop op slagen gestreden.
Collecte voor de Commissie van
Samenwerking voor Bijzondere Nooden.
Men verzoekt ons opname vain het vol
gende
In verband met de op aanstaande Zater
dag 19 December te houden collecte voor
de Commissie van Samenwerking voor Bij
zondere Nooden, zouden wij gaarne het vol-
ontvangen de in
deze maand nog ver
schijnende nummers
lie abonné's der „Vlissingsche
Courant" in het bezit van een
polis, zijn overeenkomstig de
betreffende bepalingen, gratis
verzekerd tegen ongevallen.
gende onder de aandacht van de lezers
willen brengen.
De Commissie van Samenwerking voor
Bijzondere Nooden, welke een onderdeel
van het Nationaal Fonds voor, Bijzondere
Nooden te 's-Gravenhage is, waarvoor
Maandagavond H.K.H. Prinses Juliana een
beroep op het geheele Nederlandsche volk
heeft gedaan, heeft tot taak om de door
de slechte ijdsomstandigheden getroffen
middenstanders in hun moeilijkheden ter
zijde te staan.
Er heerscht onder de middenstanders,
naar ons uit vele droevige ervaringen is
gebleken, groote nood. In vele gevallen is
hulp dringend noodig eh hiervoor moeten
wij over geld kunnen beschikken.
Daarom zijn wij genoodzaakt ons tot de
burgerjj te richten met het verzoek om
Zaterdag met milde hand naar vermogen
het werk van de Commissie van Samen
werking voor Bijzondere Nooden te willen
steunen.
Wij verwachten, dat niemand van U de
dames, die de speldjes aanbieden, zal af
wijzen en wij hopen een flinke som gelds
te mogen ontvangen.
Het Dag. Bestuur van de Commissie
voor Bijzondere Nooden,
A. RORIJE, Voorzitter.
N. F; HARTLAND, Vice-Voorzitter.
J. VAN LEEUWEN, Secretaris.
J. VAN DER MEULEN,
Penningmeester.
Vlissingsch Scheep vaartnieuws.
Aangekomen Nederlandsch motorschip
„Olga" van Gravelines Nederlandsch mo
torschip „Jola" van Gravelines, voor or
ders.
Om te bunkeren Deensch stoomschip
„Rosenborg" van Skiën „Clune Park" van
Duinkerken Duitsch stoomschip „Ditmar-
koel" van Hernosand Italiaansch stoom
schip „Amsterdam" van Rotterdam.
Vertrokken „Rosenborg" naar Rouaan;
„Clune Park" naar Hamburg„Ditmar-
koel" naar Baltimore „Amsterdam" naar
Rio de Janeiro.
R. Kath. Middenstandsvereeniging.
Van de Maandagavond gehouden verga
dering der R. Kath. Middenstandsvereeni-
ging ontvingen wij de volgende mededee-
lingen
Na opening en goedkeuring der notulen
deelde de voorzitter mede, dat 4 nieuwe
leden waren toegetreden. Naar aanleiding
van een verzonden adhaesie-betuiging aan
den Centralen Bond van Transportarbei
ders inzake de zgn. zes uur-actie, werd de
aandacht er op gevestigd, dat Vlissingen
wat het ontvangen van goederen uit het
centrum des lands betreft, in een bijzon
dere positie verkeert, waar zeer zeker re
kening mee dient te worden gehouden.
Bij de bespreking der verkeersregeling
in de binnenstad werd de wensck uitge
sproken, dat nu deze regeling herzien zal
worden, de middenstand als belangheb
bende gelegenheid zal krijgen zijn wen-
schen in de verkeerscommissie kenbaar te
maken.
Besproken werd een eventueel sluiten
der zaken op den nationalen feestdag ter
gelegenheid van het huwelijk onzer Prin
ses. Besloten werd actie te voeren om een
sluiting op den Vlissingschen feestdag, dus
Vrijdag, te 12 uur te verkrijgen. Op deze
wijze zouden alle bezwaren voor verschil
lende beroepen ondervangen worden.
Het bestuur meende, dat vóór alles de
vrije concurrentie voor leveringen aan het
St. Joseph-ziekenhuis bewaard diende te
worden. Al betreurde men het dat reeds
gedurende ruim 6 jaar geen onzer slagers
leden voor levering in aanmerking kwam,
was men algemeen van gevoelen, dat de
neutrale vak-organisatie der slagers, waar
bij ook onze slagers-leden zijn aangesloten,
haar lid, dat volgens ontvangen inlichtin
gen zelf zou toegeven met verlies te leve
ren, er op zal moeten wijzen, dat zijn con
currentie ongezond is en voor een georga-
niseerden middenstander niet past.
Nadat nog eenige huishoudelijke kwes-
tie's behandeld waren, werd de zeer geani
meerde en goed bezochte vergadering op
de gebruikelijke wyze gesloten.
Het nieuws van den dag in beeld.
Foto's in onze Tijdinghal.
Het comité voor de luisterrijke viering
té Den Haag heeft aan H.K.H. Prinses
Juliana een gouden veder aangeboden,
waarvan zij zich. zoowel bij de aanteeke-
ning op Zaterdag a.s. als bij het ondertee
kenen van de huwelijksakte op 7 Januari
zal bedienen.
Op alle scholen in ^ons land is Dinsdag
morgen een inzameling gehouden voor het
aan Prinses Juliana en Prins Bernhard aan
te bieden geschenk van de Nederlandsche
schooljeugd. Tijdens de inzameling op de
lagere school aan de Schiedamschesingej
te Rotterdam.
Fancy-fair buurtvereeniging Waistraat
en omgeving.
Hedenavond 7 uur vindt de opening
plaats van de fancy-fair, georganiseerd
door de buurtvereeniging Waistraat en om
geving, in de v.m. consistoriekamer van de
Gereformeerde kerk in de Korte Vrouwe
straat.
Het gebouwtje heeft een grondige ver
andering ondergaan en ziet er thans fees
telijk uit. Alle mogelijke attracties, waar
onder de nieuwste op dat gebied, noodigen
U uit een kansje te wagen één van de vele
mooie prijzen te winnen.
Vroolijke en pittige muziek verhoogt de
feestelijke stemming en zal er toe mee
werken de bezoekers enkele gezellige mid
dagen en avonden te bezorgen.
Men kan ook Donderdag en Vrijdag a.s.
terecht op de uren die in de advertentie
elders in ons blad vermeld zijn.
MIDDELBURG
Koninklijke Za'ngvereeniging
„Tot Oefening en Uitspanning".
Een "voortreffelijk uitvoering van onbe
kende werken, waarmede „de Koninklijke"
en haar eminente directeur, de heer Joh.
H. Caro, eer hebben ingelegd, al was er
dan ook in verhouding tot de lengte weinig
afwisseling in het programma, dat hoofd
zakelijk met orgelbegeleiding werd vertolkt
en was samengesteld uit het oratorium
„Johannes der Taufer" van Willi. Rudnick
voor koor, sopraan-, tenor- en baritonsolo,
„Der 92. Psalm" voor koor en tenorsolo, en
„Fest-Motette" voor koor en sopraansolo
beide van Rud. Mader aüsmede „Vater
unser" voor koor en baritonsolo van Volk-
mar Andreae.
Rudnick's geestelijk oratorium, dat van
1921 dateert, is een gaaf en helder, doch
wel wat uitgesponnen werk, warm van
lyriek en zeer melodieus. De tweede helft
van deze stemmingsvolle compositie heeft
ons nog beter voldaan dan de eerste. Door
het begeleidende element kon het koor nu
eens extra „toonen" wat het vermag. En
dat heeft het gedaan ook De uitvoering
getuigde van accurate voorbereiding voor
de zangers en zangeressen, die niet alleen
«t»«i «inga
De dijkval bij Kapelle het gevaar nog
niet geweken. (Provincie),
Wereldtentoonstelling te Amsterdam
gaat niet door. (Binnenland).
De Defensie-begrooting in de Tweede
Kamer. (Tweede Kamer),
Hevige vechtpartij te Amsterdam een
der vechtersbazen overleden.
(Gemengd nieuws).
De kerkstrijd in Duitschland Hitier
beveelt de anti-christelijke actie te
staken. Kerknieuws)
Valsche schilderijen op veiling te Am
sterdam. (Gemengd nieuws).
De Defensie-begrooting aangenomen.
(Laatste berichten),
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE «ER1CHTEN
Gedurende de KERSTDAGEN
GOED VERZORGDE FEESTDINERS
a 2.50 en 3.50. Kerstboom met verras
singen. Muziek van „The White Star
Band". Tafels kunnen tot uiterlijk Dinsdag
22 Dec. worden gereserveerd. Tel. 80 en 194
zuiver maar ook met veel animo, over
tuiging en gevoelige overgave, geacheveerd
en met subtiliteit in den klank zongen,
hebben wij alle respect en met genoegen
denken wij terug aan „Selig, selig ist der
Mann", „Kommst du, kommst du, Licht
der Heiden „Harre des Herrnen
„Selig sind des Himmels Erben".
Van de solisten verdient Riek Caro het
eerst genoemd te worden voor de zuivere,
muzikale wijze, waarmede zij met haar
mooie, glasheldere, knap beheerschte so
praan haar partij gezongen heeft (o.a.
„Der Tag des Heils bricht strahlend an"
En hoe gemakkelijk wist zij de recitatieven
voor te dragen (bijv. „Und d!a Jesus ge-
tauft wa'"). Prijzenswaardig was de mede
werking van den tenor Joh. van der Ploeg,
die, ook in samenwerking met de sopraan
soliste en het koor, van knappe zangkunst
deed blijken. De bariton, Otto Couperus,
beheerscht zijn stem nog niet in dezelfde
mate toch vestigde ook hij met „Er ist's
fürwahr, nun kann ich sterben" bijzonder
goede indrukken.
Het uitstekende spel van den bekwamen
organist, den heer Th. C. Ferwerda, deed
het fraaie orgel alle recht wedervaren en
viel op door stemmingwekkende registratie
en gevoelig'e fraseering. Bij mej. Annie van
de Putte (klavier) en den heer A. Lam-
pert (fluit) waren de obligaatpartijen m
bekwame handen, terwijl twee solisten uit
het koor zich naar wensch kweten van het
trekje „Bist du's, der da kommen soil".
Van de drie kleinere werken gaven koor,
solisten en organist een vertolking, welke
werkelijk lof verdient.
De uitvoeringen hebben groot succes van
de nu niet direct volle Concert- en Ge
hoorzaal verworven. Riek Caro ontving
verscheidene bloemstukken en ook de pia
niste werd met bloemen bedacht. O.
De Borneofilm.
Het was gisteravond druk in het Schut
tershof, waar de afdeeling Middelburg van
het Algemeen Nederlandsch Verbond een
filmavond had belegd met den heer H. F.
Tillema als spreker.
De voorzitter, jhr. F. Beelaerts van Blok
land, heette 'van het keurig met vlaggen
versierde podium alle aanwezigen welkom,
vooral ook het bestuur van de ontbonden
Geschied- en Letterkundige Vereeniging, die
haar batig saldo aan het A.N.V. afdroeg.
Spr. zeide, dat de hernieuwde afdeeling
thans haar eersten eigen awnd geeft. Zij
kon medewerken aan de groepsdagen en
haar leden in de gelegenheid stellen om
het openluchtspel te St. Janssteen mede te
maken, doch thans treedt zij naar buiten
op en waar het een der doeleinden van
dat Verbond is om meer samenwerking te
krygen tusschen moederland en overzee-
sche gewesten ook door er meer kennis
over te verbreiden, wa9 spr. dankbaar dat
de heer H. F. Tillema bereid was zijn films,
opgenomen in de binnenlanden van Borneo,
dat zooveel minder bekend is dan Java en
Sumatra, te vertoonen en toe te lichten.