H
1000
500
300
150
100
25
DINSDAG
EERSTE BLAD
GRAND HOTEL,.BRITANNIA"
OIREE DANSANTE I
„DE STER"
No.242i
74e Jaargang
1936;
UitgaveFirma F. VAD DE VELDE Jr., Walstraat 58-GO.VIissingen. Telei. 10. Postrekening 66287
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen
I
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
1ÏTADS- en provincienieuws
MIDDELBURG
HOTELLINNEN
VOOR HEEREN-ONDERKLEEDING HACG0U
OOST- EN WEST-SOUBURG
VL1SSINGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: Voor alle gemeenten op Walcheren en waar agentschappen geves
tigd zijn f2.20 per 3 maanden. Franco door het geheele rijk f2.50. Voor België, Duitschland
en Frankiijk f3.40. Voor de overige landen bij wekel. verz. f3.20. Afzonderlijke nrs. 5 cent.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5 regels fl.25; iedere regel meer 25 cent. Bij abonnement
speciale prijzen. Reclames 50 ct. p. regel. Kleine advertenties van 15 regels 50 ct. Iedererege'
meer 10 ct. (max. 10 regels). Bij 3 maal plaatsing van 1 -5 regels f 1.—alles bij vooruitbetaling
De abonné's in 't bezit eener
Polis, zijn GRATIS verze
kerd tegen ongelukken voor:
gulden bij levens
lange ongeschikt
heid tot werken.
gulden bij dood
door
een ongeluk.
gulden bij verlies
van een
hand, voet of oog.
gulden bij verlies
van
een duim.
gulden bij verlies
van een
wijsvinger.
gulden bij verlies
van een
anderen vinger.
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSW AARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
Lezing ds. C. F. Nolte.
Grepen uit dr. Wibaut's Gedenk-
schriften.
Over bovenstaand onderwerp sprak gis
teravond in de Evang. Luth. kerk alhier ds.
C. F. Nolte, Evang. Luth. predikant te
Middelburg—Vlissingen.
Namens de Chr. Sociale Vereen. „Maar
then Luther" heette hij dé aanwezigen wel
kom op dezen eersten avond, die de veree-
niging in dit seizoen geeft.
Na opening op de gebruikelijke wijze,
ving spr. met zijn onderwerp aan, een on
derwerp dat ons ineens midden in de ge
schiedenis van ons vaderland plaatst. Spr.
stond stil bij de oprichting der S.D.A.P.
door een 12-tal personen, wel eens de
„Twaalf apostelen" genoemd.
In de afgeloopen 40 jaar is deze partij
gegroeid tot een groote macht.
Spr. ging verschillende factoren na, die
den snellen groei der S.D.A.P. in ons land
hebben mogelijk gemaakt. Niet in de laat
ste plaats is deze te danken aan de bijzon
dere kwaliteiten hunner voortrekkers, o.a.
mr. Troelstra, Schaper en dr. Wibaut.
Ook deze laatste was een pionier der S.D.
A.P. Reeds spoedig sloten hij en zijn vrouw
zich hierbtj aan.
In onze Scheldestad aanschouwde dr. Wi
baut het levenslicht, terwijl hij verder zijn
leven sleet in Middelburg en Amsterdam.
Over de Gedenkschriften van dezen man
zal spr. dezen avond het een en ander zeg
gen, hoewel slechts zeer in het kort.
Wibaut's jeugd.
Wibaut was een figuur van beteekenis,
toegerust met groote gaven. Hij was de
tiende van het elftal kinderen uit het echt
ouderwetsch gezin, waarin de jonge Wibaut
opgroeide, trouw verknocht aan de R. Kath.
kerk. Wibaut's grootvader was uit Frank
rijk gevlucht en in Vlissingen een steenko
lenhandel en kruidenierswinkel begonnen.
Ook zijn vader was in Vlissingen een zeer
geacht man en o.a. voorzitter der Kamer
van Koophandel.
Reeds spoedig bleek, dat in den jongen
Wibaut talenten scholen, hij ging ter school
t e Rolduc en bezocht de handelsschool te
Amsterdam doch hij kon geen toestem
ming krijgen aan de Universiteit te studee-
ren en kwam in den houthandel te Middel
burg. Reeds op 20-jarigen leeftijd maakte
hij een reis naar Rusland, door meerdere
gevolgd, waarbij hij veel kennis opdeed.
In 1897 sloot hjj zich met zijn vrouw bij
de S.D.A.P. aan. Reeds 1880 had hij met
de Roomsche kerk gebroken.
Terstond na zijn aansluiting bij de S.D.
A.P. begon hij propaganda te voeren op het
eiland Walcheren, doch met gering succes.
In 1904 verhuisde hij naar Amsterdam en
begon hiermede een tijdperk van groote acti
viteit. In 1907 was hij reeds lid van den
gemeenteraad en enkele jaren later wethou
der en lid van verschillende commissies.
Vooral ook op het gebied van volksge
zondheid en woningverbetering heeft hij
Veel goeds verricht.
Al zijn de Gedenkschriften van dr. Wi
baut in literair opzicht niet geslaagd te
noemen, in tegenstelling met die van mr.
Troelstra, zijn zij toch zeer boeiend en be
langwekkend. Uit alles spreekt de prak-
ticus.
Zijn Amsterdamsche tijd is, ook volgens
zijn eigen verklaring, de gelukkigste ge
weest van zijn leven.
Spr.'s indruk van deze „memoires" is,
dat Wibaut's leven zonder sterke schokken
is verloopen. Eigenaardig is, dat bij Troel
stra en Schaper de religieuse indrukken
veel sterker zijn bijgebleven, dan bij Wi
baut. Bij dezen laatste merken wij hiervan
in zijn later leven niets.
In het tweede gedeelte van zijn rede be
handelde ds. Nolte het breken met het R.
Kath. geloof door dr. Wibaut en de oorza
ken daarvan. Meerdere malen zijn pogingen
gedaan om hem tot de R. Kath. kerk terug
te voeren, doch tevergeefs.
Spr. zette uiteen, dat van het wezen van
den godsdienst dr. Wibaut weinig begrip
scheen te hebben, waar hij den godsdienst
vereenzelvigd met een dogmatisch systeem.
Zijn jeugdjaren vallen in een periode van
geestelijke dorheid en wijsgeerige armoede
in breede kringen, en degenen die mede zijn
levens- en wereldbeschouwing hebben ge
vormd, kunnen onmogelijk als betrouwbare
gidsen in het rijk des geestes aangemerkt
worden.
Zaterdag 17 October as„ ter gelegenheid g
van het bezoek van Hr. Ms. „De Ruyter" 1
Aanvang
20.30 uur.
Avondtoilet verplicht. Plaatsbespreking
vanaf heden. Er3 Telefoon 80 en 194,
In dit opzicht beteekent zijn afval van
het Katholicisme zeer zeker een achteruit
gang.
Geen strijd tegen het economisch
stelsel.
Tegen het socialisme als economisch stel
sel, gaat, aldus spr., onze strijd niet. Wèl in
zooverre het een nieuw geloof wil zijn, met
een eigen levens- en wereldbeschouwing.
Tenslotte bezag spr. tot welke geestes
richting dr. Wibaut is gekomen. De ge
schriften van Voltaire, Rousseau en Renant
werden zijn leermeesters. In het bijzonder
was Multatuli van grooten invloed op zijn
wereld- en geloofsbeschouwing.
Tenslotte gaf spr. nog een korte behan
deling over het boek „Wordend Huwelijk"
van het echtpaar Wibaut-van Berlekom,
waauit een volslagen gemis aan elementaire
ethiek spreekt.
De rede werd door de aanwezigen .met
groote belangstelling aangehoord, waarna
ds. Nolte de bijeenkomst met dankzegging
sloot.
De werkloosheid in onze stad.
Bij den Gemeentelijken Dienst der Ar
beidsbemiddeling alhier staan als werk
zoekenden ingeschreven
Mannen 1 drukker, 1 letterzetter, 25
grondwerkers, 1 mandenmaker, 1 mastie-
ker, 13 metselaars, 18 opperlieden, 33
schilders, 8 stueadoors, 64 timmerlieden,
6 ververs, 3 vlechters, 2 opzichters, 7
meubelmakers, 3 politoerders, 4 stoffeer
ders, 1 kapper, 4 kleermakers, 4 schoen
makers, 182 metaalbewerkers, 9 brood/
banketbakkers, 1 kok, 9 slagers, 3 tuin
lieden, 4 magazijnbedienden, 7 reizigers/
agenten, 7 winkelbedienden, 10 chauffeurs,
15 kellners, 28 loopers, 1 portier, 5 slee
pers, 33 transport-arbeiders, 24 kantoor
bedienden, 1 teekenaar, 2 musici, 5 on
derwijzers, 50 varensgezellen (w.o. stuur
lui, machinisten, stokers, metrozen, enz.)
en 124 losse arbeiders.
Vrouwen1 kleermaakster, 1 winkel
juffrouw, 1 kantoorbediende, 1 buffetjuf
frouw, 2 huishoudsters, 6 dienstboden en
1 werkster.
Totaal 732 ingeschrevenen, waarvan 95
in de werkverschaffing.
Vorige week 725 personen.
Alzoo een vermeerdering van 7 werk
zoekenden.
„De honderd dagen".
Het uitzoeken van een nieuw feuilleton
uit de talloos vele aanbiedingen op dit ge
bied, is steeds een riskante onderneming,
omdat de smaken en geestelijke behoeften
van de lezers zoozeer uiteenloopen. En
daarom stemt het altijd prettig, te bemer
ken, dat een feuilleton met genoegen ge
lezen wordt.
Wij beginnen vanavond met de publica
tie van een feuilleton, dat wel heel sterk
afwijkt van het hieraan voorafgegane, maar
waarvan wij toch bij voorbaat zeker weten,
dat men het geboeid zal volgen. Want, of
wij het willen weten of niet, wij hebben
allen wel eens romantische bevliegingen en
wat is meer geschikt om aan onze behoef
ten aan romantiek te voldoen, dan een
fragment uit de geschiedenis van den groo
ten Napoleon?
„De honderd dagen" vormen de periode
tusschen Elba en St. Heiexa, de periode
waarin Napoleon nogmaals naar de macht
grijpt. En de groote verdienste van den
roman „Die hundert Tage" van Joseph
Roth, die wij thans in feuilletonvorm pu-
bliceeren, lijkt ons wel het feit, dat de
schrijver er o.i. in geslaagd is, ons de fi
guur Napoleon als mensch te doen zien en
te doen begrijpen.
Het nieuws van den dag in beeld.
Foto's in onze Tijdinghal.
De nieuwe motorlegger Sch. 72 „Prins
Bernhiard" vain de firma Fr. Vrolijk te
Scheveningen is Maandag uitgevaren voor
het maken van een proeftocht. Onder
groote belangstelling verlaat de logger de
Scheveningsche haven.
Morgenavond buurtcommissievergadering
Zooals wij reeds hebben medegedeeld, zal
morgenavond een vergadering worden ge
houden met de voorzitters, secretarissen en
penningmeesters van de diverse buurtver-
eenigingen. Doel van de bijeenkomst is het
bespreken van de feestelijkheden ter gele
genheid van het a.s. huwelijk van Prinses
Juliana en Prins Bemhard. De leden van
het Centraal Comité zullen aanwezig zijn,
terwijl verschillende hunner in den loop van
den avond ongetwijfeld gelegenheid zullen
vinden om op verschillend gebied adviezen
te geven en richtlijnen uit te stippelen.
Ontbraken de vorige week nog 9 buurt
verenigingen op het appèl, een hunner is
intusschen met een andere buurt vereenigd.
terwijl twee andere inmiddels de samen
stelling van hun bestuur hebben medege
deeld, zoodat nog slechts 6 commissies een
bestuur moeten kiezen. Er wordt op gere
kend, dat ook vertegenwoordigers dezer 6
commissies morgenavond in De Oude
Vriendschap, waar de vergadering te half
negen gehouden wordt, aanwezig zijn.
Vlissingsch. Scheepvaartnieuws.
AangekomenNederlandsche motor
schepen „Geziena" en „Mercurius" van
Londen Nederlandsche motor „Saturnus"
van Londen voor Amsterdam Nederland
sche motor „Drente" van Londen voor
Bemmel.
Om te bunkerenItaliaansch stoom
schip „Auctoritas" van Bremen Noorsch
stoomschip „Thoroy" van Southampton
Deensch stoomschip „Grete" van Helsin-
görFinsch stoomschip „Inga" van
Northfleet.
Vertrokken„Auctorias" naar Liver-
no„Thoroy" naar Bordeaux„Grete"
naar Port Williams„Inga" naar Stettin.
Wijziging begrooting 1936.
B. en W. deelen den Raad mede, dat op
11 September nogmaals een bespreking
over de begrooting 1935 met Ged. Staten
heeft plaats gehad. De meeste nog be
staande verschilpunten konden - worden
opgelost, doch op een tweetal punten
bleek alsnog wijziging geboden, wil de
goedkeuring worden verkregen. Het be
treft de posten Sportterrein en Reinigings
dienst.
Ged. Staten hebben ten aanzien van het
sportterrein medegedeeld niet verder op
een totaal-bezuiniging tot 1000 te zullen
aandringen, nu het gebleken is, dat reeds
sterk bezuinigd is en toegezegd werd, dat
de kosten voor 1937 nog lager zouden
worden geraamd. Niettemin werd het
verlangen uitgesproken de ramingen voor
1936 in overeenstemming te brengen met
de thans bekende gegevens omtrent de
vermoedelijke uitkomsten van dit jaar. Na
overleg met den penningmeester van de
commissie van beheer stellen B. en W.
voor den desbetreffenden post met 500
te verlagen.
Ten aanzien van den Reinigingsdienst
schrijven Ged. Staten, dat het tekort van
dezen dienst kan worden verlaagd tot
42.800. Dit cijfer moet volgens B. en W.
op een misverstand berusten. Vermoede
lijk heeft men hierbij gerekend met de
door de salarisherziening en door de ver
andering in het ophalen van huisvuil ver
kregen baten over een vol jaar. De in
vloed van de salarisherziening die eerst
inging op 15 Februari 1936 werd reeds
verwerkt in de 3e begrootingswijziging
(hernieuwde vaststelling der begrooting),
evenals de verlaagde rijwielvergoeding.
Met de veranderingen als gevolg van het
tweemaal ophalen van huisvuil werd reeds
rekening gehouden bij de vaststelling van
de primitieve begrooting, doordat twee be
staande vacatures niet werden vervuld.
Intusschen zijn in de maand Juni als ge
volg van reorganisatie nog een tweetal
jeugdige werklieden ontslagen, waardoor
op de begrooting alsnog een verlagingvan
rond 1200 kan worden aangebracht op
den post Salarissen, alsmede netto 62.49
wegens pensioensbijdragen. Voorts kan de
post Salarissen worden verlaagd met 200
aangezien het salaris van de ontsmetters
ten volle op den Reinigingsdienst werd
geraamd, terwijl een deel van hun loon
onder den post „Ontsmettersloon" van den
Ontsmettingsdienst is begrepen. Het oor
spronkelijk tekort ad 46.202, wordt te
ruggebracht tot 43.630.
A. J. van Luijk. t
Zooals kort geleden gemeld is, hadden
Ged. Staten met ingang van 1 Januari
1937 eervol ontslag verleend als hoofd
commies ter Provinciale Griffie aan den
heer A. J. van Luijk.
De heer Van Luijk, die 18 December 1870
to St. Annaland is geboren, kwam op 1
April 1898 op de Prov. Griffie en doorliep
daar verschillende rangen, totdat hij .met
ingang van 1 Augustus 1923 hoofdcommies
werd.
Vooral voor de bootdiensten heeft de
heer Va-n Lüijk grooten arbeid verricht.
Toen de heer H. J. G. Hartman met ingang
van 1 April 1919 griffier der Staten werd,
nam de heer Van Luijk zijn plaats in als
secretaris der commissie van toezicht op
de Provinciale booten en toen aan de grif
fie een afzonderlijke afdeeling voor deze
takken van dienst werd ingesteld, kwam
deze onder leiding van den heer Van Luijk.
Sedert kort is deze afdeeling intusschen
weder opgeheven en zijn de bootdiensten
naar de eerste afdeeling overgebracht.
De verdiensten van den heer Van Luijk
zijn officieel erkend door zijn benoeming
tot ridder in de Orde van Oranje Nassau.
De geziene ambtenaar heeft helaas niet
meer van zijn pensioen en van welverdiende
rust mogen genieten.
Een dag of tien geleden moest de heer
van Luijk zijn tijdelijk werk staken en bleef
hij ziek thuis. Gistermorgen is hij op bijna
66-jarigen leeftijd voor goed heengegaan.
«Mi Jen Jqg
Engelsohe bewondering voor de
K.L.M. (Luchtvaart.)
Advies-commissie tot oprichting van
anti-woeker-instellingen opgericht.
(Binnenland.)]
Degrelle beschuldigt den Belgischen
minister Jaspar van verduisteringen.
(Buitenland.),
Verklaring van Morgenthau over dé
FranschBritschAmerikaansche mo
netaire samenwerking (Buitenland.),
De staking in Palestina is ten einde.
(Buitenland.)]
Nog steeds felle strijd in Spanje.
(Buitenland.)]
Tentoonstelling van Engelsche Kunst
gesloten. (Kunstrubriek.)]
Louis de Vries 65 jaar een onder
houd met den grooten acteur.
(Kunstrubriek.)]
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN
Voor de werkloozen.
De commissie voor vakopleiding en
ontwikkeling van werkloozen, heeft gele
genheid gegeven tot inschrijving voor de
cursussen in den a.s. winter. Het resul
taat was als volgtMotorkennis 18, Auto-
5y sterker dan
A graslinnen.
150-160-180-200 breed
59 66 72 79 ct. per ei.
St. Jacobsstraat 8.Tel. 494
voorzitter, jhr. H. A. van Doorn, had be
richt van verhindering gezonden. Hij zal
echter aan het beoogde doel zijn medewer*!
king zooveel mogelijk geven.
Spr. vertrouwt dat alle vereenigingen
zullen medewerken. Het spijt hem dat de
heer Abeleven Sr. als voorzitter heeft moe
ten bedanken wegens zijn leeftijd. Voorts
heeft als bestuurslid bedankt de heer
Abeleven Jr. en de heer VersteL Spreker
dankt hen van deze plaats voor wat zij
voor U.V.V. hebben gedaan.
Hierna zet de heer Gabriëlse het doel
St. Jacobsstraat.
techniek 12, Smeltlasschen 8, Metselen 8,
Bankwerken 4, Vakteekenen voor smeden,
bankwerkers enz. 23, Vakteekenen voor
bouwkundigen en meubelmakers 9, Ned.
Taal 29, Rekenen 27, Fransch 1, Duitsch
2, Engelsch 13, Machineschrijven 25, Ste
nografie 19, Boekhouden 4, Geschiedenis
en Aardrijkskunde 2. De cursussen zullen
aanvangen Maandag 19 October. Zij die
nog willen deelnemen, kunnen zich aan
melden in het Militair Hospitaal.
Een buitenkansje.
De dochter van den landbouwer L. Wisse
vond op 27 Juli jl. een fcalonlabel in een
weiland, welke afkomstig was van een
balon, opgelaten 25 Juli jl. te Ilford-Essex
(Engeland), toen daar ter gelegenheid van
een bloemententoonstelling een balonwed-
strijd werd gehouden. Op 28 Juli werd deze
label aan het secretariaat der genoemde
tentoonstelling geretourneerd en dezer da
gen ontving de heer Wisse een dankbetui
ging met een belooning van tien shilling
4.55) voor de vindster, afgezonden door
mr. C. R. H. Webber, Hon. Secretary van
het tentoonstellingsbestuur.
„Uit het Volk Voor het Volk'%
De a.s. feestelijkheden.
Gisteravond werd een algemeene verga
dering gehouden in „Rehoboth" op initia
tief van de vereeniging „Uit het Volk
Voor het Volk", alhier, ter bespreking van
de a.s. feesten ter gelegenheid van het vor
stelijk huwelijk.
De vice-voorzitter van U.V.V., de heer
J. C. Gabriëlse, heette allen welkom en
gaf zijn leedwezen te kennen over het feit,
dat de opkomst niet grooter was. De eere
van deze bijeenkomst uiteen, nl. het huwe
lijk van Prinses Juliana en Prins Bernhard
feestelijk te vieren,
Buurtcommissies.
Om dit doel te bereiken moeten buurt
commissies gevormd worden. Iedere buurt-
commissie moet voor haar wijk zorgen wat
de financiën betreft. Er moet niet meer
zooals vroeger geld aan de vereeniging
U.V.V. worden afgedragen. Van iedere
buurtcommissie zullen 2 leden zitting heb
ben in een werkcommissie in samenwer
king met de groote vereeniging.
Spreker geeft hierna een zeer voorloopig
programma aan.: b.v. van 88.30 uur
klokluiden, van 910 uur reveille, 10 uur
kinderzang, waarna tractatie der school
kinderen. Des middags optocht, des avonds
eveneens, doch dan verlicht. Verder straat-
en gevelversiering en ten slotte een vuur
werk, terwijl getracht zal worden om op
den dag of avond daarvoor in de kerken
een dienst te doen houden.
Vervolgens deelde spr. mede, dat Vrij
dag 23 October a.s. een ledenvergadering
zal gehouden worden, waarin het bestuur
voltallig gemaakt zal worden en den leden
een voorstel zal worden gedaan öm den
naam „Uit het Volk Voor het Volk" om
te zetten in „Souburgsche Oranjevereeni-
ging". daar de eerste naam zeer velen niet
sympathiek is, en een, bezwaar vormt om
lid te worden.
Voor een aantal wijken hebben in de
vergadering bewoners aangemeld, die op
zich hebben genomen te zullen trachten
buurtcommissies te vormen.
Vervolgens hadden verschillende be
sprekingen plaats, terwijl zich nog 28
nieuwe leden voor de Oranje-vereeniging
opgaven, waarna de voorzitter de verga
dering sloot na het staande zingen van de
twee eerste coupletten van het Wilhelmus.
