500
300
25
WOENSDAG
34 JUNI
No. 147
74e Jaargang
>1936;
UitgaveFirma F. VAH DE VELDE Jr., Walslraat 58-60, Vlissingen. Telef. 10. Postrekening £6287
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen
Dit nummer bestaat uit twee biaden.
Eerste blad
Nederlands strategisch-poliüeke positie in het licht
der jongste gebeurtenissen.
Ons land in een sleutelpositie
STADS- EN PROVINCIENIEÜWS
§clieurlcw«sscw
«aw dew Jgcgg
MIDDELBURG
VOLKSGEZONDHEIDS-
EN VEILIGHEIDSHOEKJE
VUSSINGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: Voor alle gemeenten op Walcheren en waar agentschappen geves
tigd zijn f2.20 per 3 maanden. Franco door het geheele rijk f2.50. Voor België, Duitschland
en Frankrijk f3.40. Voor de overige landen bij wekel. verz. f3.20. Afzonderlijke nrs. 5 cent.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5 regels fl.25; iedere regel meer 25 cent. Bij abonnemen
speciale prijzen. Reclames 50 ct. p. regel. Kleine advertenties van 1—5 regels 50 ct. Iedere rege
meer 10 ct. (max. 10 regels). Bij 3 maal plaatsing van 1 -5 regels f 1.—alles bij vooruitbetaling
De abonné's in 't bezit eener
Polis, zijn GRATIS verze
kerd tegen ongelukken voor:
gulden bij levens
lange ongeschikt
heid tot werken.
gulden bij dood
door
een ongeluk.
gulden bij verlies
van een
hand, voet of oog.
gulden bij verlies
van
een duim.
gulden bij verlies
van een
wijsvinger.
gulden bij verlies
van een
anderen vinger.
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
Over bovenstaand onderwerp heeft Zijne
Excellentie H. A. T. G. van Ermel
Scherer, luitenant-generaal b.d., Dinsdag
avond in het Concertgebouw het woord ge
voerd in een bijeenkomst, georganiseerd
door de Vereeniging voor Nationale Veilig
heid.
De bijeenkomst stond onder leiding van
dr. H. de Noo Bzn., die de aanwezigen wel
kom heette en zich hierbij speciaal richtte
tot den spreker, den voorzitter van het
comité Middelburg, jhr. Beelaerts van Blok
land, den burgemeester van Vlissingen, den
heer C. A. van Woelderen en den voorzit
ter van „Onze Vloot", den heer Arntzenius.
Onder de aanwezigen merkten wij nog tal
van burgerlijke en militaire autoriteiten op,
wethouder Laernoes, kapitein v. d. Slikke,
kapitein Kaasjager en vele anderen.
In zijn openingswoord zette dr. de Noo
uiteen wat de bedoelingen van het Comité
voor Nationale Veiligheid zijn, nl. dat het
bij de bevolking het besef wil wekken of
versterken, dat onze nationale onafhanke
lijkheid een kostbaar bezit is, dat echter in
gevaar kan worden gebracht en voor het
behoud waarvan men dus offers moet wil
len brengen. Het comité wil bij de bevol
king de hartelijke bereidheid wekken om
de regeering te steunen bij haar streven
om paraat te zijn als onze neutraliteit in
gevaar zou worden gebracht.
Na er op gewezen te hebben, dat voor
militaire doeleinden aanmerkelijk minder op
de begrootingen voorkomt dan vroeger het
geval was, vestigde spr. er de aandacht op,
dat er kentering te bespeuren valt. Maar
daarvoor was dan ook de klap van Curagao
noodig, het geval met „De Zeven Provin
ciën", de opzegging van het verdrag van
Locarno door Duitschland, de bouw van
fortificaties nabij onze grenzen enz.
Thans is er een Weerfonds, en de vorming
hiervan heeft een goeden indruk gemaakt
op de buitenwereld, want een onbewapend
Nederland zou werkelijk een gevaar zijn
.voor den vrede in ons werelddeel.
Hierna verkreeg de spreker van den
avond, luitenant-generaal b.d. H. A. T. G.
van Ermel Scherer het woord.
Aan zijn inleiding ontleenen wij het vol
gende
De algemeen erkende mislukking van de
poging, door uitsluitend economischen
druk, door een groot aantal staten uitge
oefend op een tot aanvaller gestempelden
staat, dien staat te dwingen zijn voor
nemen op te geven om door een geweld-
dadigen aanval te hereiken, wat hij een
der hoogste belangen voor zijn volk acht,
zal velen, die nog aan een bescherming
door den Volkenbond geloofden, hebben
doen inzien, dat de gedroomde veiligheid,
te verkrijgen door den Volkenbond, géén
waarborg geeft voor een te allen tijde zelf
standig volksbestaan.
Economische en financieele sancties heb
ben slechts waarde als daarachter staat de
vaste wil om, by onvoldoende werking, door
het laatste middel, den oorlog, de machts
uitoefening ten volle door te voeren.
Kan men nu aannemen, dat een volk, om
abstracte rechtsbegrippen of om belangen,
die zijn eigen levensbelangen niet raken,
ooit ten strijde zal willen trekken. Ja, als
het uitsluitend ging om de levering van
kleine contingenten met politioneele taak.
Maar tegen een groote mogendheid, die be
reid is om met inzet van al hare krachten
de gevolgde politiek te verdedigen, moeten
ook de landen, die aan een collectieve ge-
weldactie deelnemen, bereid zijn tot de
UL&tste resei*ve aan mankracht en mate
rieel in te zetten.
Deze bereidheid kan men nu alléén vin
den, wanneer inderdaad de hoogste levens
belangen van een volk rechtstreeks aan
getast worden. De houding van Engeland
toont dit duidelijk aan.
Men komt dan terug tot het oude stand
punt, dat niet abstracte rechtsregelen, doch
slechts de bedreiging met oorlog een staat
kan weerhouden te trachten met geweid
zyn doel te bereiken.
Hoe is nu Nederlands strategisch politie
ke positie onder die omstandigheden 1
Is aanvankelijk, na den wereldoorlog ge
dacht aan een tegenover Duitschland hecht
verbonden Europa de Fransche politiek
langzamerhand komen allerlei nieuwe
mogelijkheden naar voren.
Al staat vast, dat Engeland niets liever
dan vrede wil, dat Frankrijk, ook al blijft
het streven naar de hegemonie in Europa,
geen oorlog wil voeren, en dat Duitsch
land de eerste tien, vijftien jaren nog niet
klaar is voor een eventueelen oorlog,
toch is het even. zeker dat de stof voor
ernstige conflicten in Europa opgesta
peld ligtEn ook prestige quaesties
kunnen heel gevaarlijk worden.
Allerlei nieuwe combinaties zijn mogelijk.
Men denke aan den Poolschen Corridor in
Duitschland, waar alleen vrijwillige veran
dering ten gunste van Duitschland mogelijk
zou worden, als Polen er een uitgang naar
de Zwarte Zee kreeg. Men denke aan uit
latingen in Joego-Slavië, dat oeconomisch
op Duitschland georiënteerd is, aan het in
gesloten Tsjecho-Slowakije, het verminkte
Oostenrijk en dito Hongarije, aan de zeer
toevallige en niet bevredigende grens tus-
schen Polen en Rusland.
Voeg daarbij de houding van Italië, dat
die zijde kiest, die het beste met eigen be
lang overeen te brengen is, terwijl ook Roe
menië economisch gedeeltelijk op Duitsch
land georiënteerd is, dan zijn er redenen
te.over voor conflicten.
j
Nederland neemt nu bij een conflict in
West-Europa een sleutelpositie in.
Het belang van Nederland als onafhan-
kelijken staat voor dé bescherming der En-
gelsche kust is van ouds bekend.
Aan de hand van de kaart toont spr. aan,
hoe Nederland met zijn sterke positie ach
ter de groote rivieren en met de vesting
Holland als réduit, in Gelderland Oost van
den IJssel en Overijsel en anderzijds in
Noord-Brabant en Noord-Limburg gelegen
heid vindt om met zijn veldleger elke schen
ding van ons grensgebied met een gevaar
lijken flank- en rugstoot te beantwoorden,
en daardoor een operatie over ons grond
gebied uiterst moeilijk voor den tegenstan
der te maken. Immers deze zal altijd
slechts een deel van zijn strijdmacht daar
toe kunnen gebruiken, pl.m. 30 divisiën, en
dan is het Nederlandsche leger, dat men op
een waarde van ruim 12 divisiën kan stel
len, mits paraat, een niet te verwaarloozen
factor. Ook gaat spreker na hoe ons grond
gebied, indien bet ontzien moet worden, een
grooten invloed uitoefent op den luchtoor
log in West-Europa en zoowel Engeland als
Duitschland voor belangrijke gedeelten
tegen aanvallen dekt evenals, hoewel in
mindere mate, Frankrijk. Beschouwt men
dan daarbij de Duitsch-Fransch-Belgische
grens, dan blijkt inderdaad, dat Nederland,
.mits behoorlijk gewapend, een sleutel-po
sitie inneemt van groot belang voor de
handhaving van den vrede in West-Europa.
Ook Nederlandsch-Indië heeft een sleu
telpositie op de verbindingswegen van In-
dischen en Stillen Oceaan. Beschouwt men
de ligging om Singapore, de handelswegen
in Oost-Azië en het feit, dat Indië met de
oliehavens op Borneo en Ceram voor Japan
het dichtstbijzynde gebied is dat olie levert,
dan voelt men dat ook hier van een sleutel
positie gesproken kan worden.
*99
Die sleutelposities eischen echter een be
hoorlijke verdediging, wil de deur op slot
blijven, in West-Europa om zoowel Neder
land buiten den oorlog te houden als om een
oorlog in 't algemeen veel bezwaarlijker te
maken en dus misschien te voorkomen, in
Azië om niet aan op ons grondgebied be-
lusten het argument in de hand te spelen,
dat wij te zwak zijn omdat gebied te ver
dedigen en te beheeren en er essentieele
internationale verplichtingen na te komen.
Daartoe is in Nederland noodig een behoor
lijk paraat leger, dat onmiddellijk na mobili
satie kan vechten. Dit is alleen te verkre
gen door behoorlijk .materiaal en door uit
breiding van het contingent. Men neemt nu
wel maatregelen voor de mobilisatie en
concentratie te dekken en dat is inderdaad
hoogst noodzakelijk, maar als het leger,
welks vorming men dekken wil, niet on
middellijk paraat is, dan helpt de dekking
weinig.
Ons tegenwoordig leger is gebaseerd op
het Volkenbondsverdrag en op drie maan
den tijd om het leger te vormen. Minister
Colijn heeft het zoo juist gezegd„Wij
hebben geen leger, wij beginnen pas er
een te vormen bijmobilisatie
Wij moeten dus ons leger opnieuw gaan
opbouwen en dat kan, óf door terugkeer
tot het oude systeem van vóór 1914 met
het groot aantal beroepskader, hetgeen
hooge kosten medebrengt, ÓV wel door een
opleiding, waarbij reserve-officieren en
dienstplichtige onderofficieren opgeleid
worden in hun oorlogsonderdeelen met de
menschen, die zij zullen commandeeren.
Dit eischt een belangrijke uitbreiding van
de lichting.
Dit is ook noodig voor de oprichting van
nieuwe onderdeelen om het nieuw aan te
schaffen materiaal te bedienen, waarvan
het defensiefonds het in de allereerste
plaats dringend noodige kan geven, doch
waarmede wij volstrekt nog niet hebben,
wat noodig is om een eenigszins behoorlijk
geoutilleerd leger te geven.
Vooral de laatste gebeurtenissen dwingen
ons om zoo spoedig mogelijk een begin te
maken met den wederopbouw van ons
leger. Uitbreiding van de lichting is daartoe
het voornaamste, terwijl het defensiefonds
gelegenheid geeft om een begin te maken
met aanschaffing van liet allernoodigste
materieel.
Voor Indië moet ook het noodige ge
schieden. Ik zal hierop niet te diep ingaan,
doch wil er slechts op wijzen, dat naast een
krachtige luchtvloot, zeer snelle, voldoend
gepantserde kruisers met kanonnen van 15
c.M. beslist noodig zijn alleen al om te
voorkomen dat een vijand .met met 15 c.M.
kanonnen bewapende handelsvaartuigen
het meesterschap ter zee in onzen Archipel
zou kunnen verkrijgen.
Nu zijn er twee zaken in Nederland die
de aandacht van de hoofdzaak dreigen af te
leiden,
We hebben nl. vooruit te rekenen met het
gevaar eener strategische overvalling.
Daartegen zijn noodig de kazematten die
we thans aan de rivierovergangen etc.
gaan bouwen naar béiae kanten, naar
het Zuiden en naar het Oosten r- maar
ook troepen om de verdediging op bepaalde
punten te voeren.
Dit laatste vraagstuk is moeilijk, omdat
de troepen, die hiervoor ingezet worden,
bij de mobilisatie van het leger misschien
niet beschikbaar zijn. Er moet dus een af
zonderlijke troepenmacht op een of andere
wijze beschikbaar komen. Die dekking kan
echter altijd maar een paar dagen stand
houden, totdat de tegenstander sterkere
troepen kan inzetten.
Zelfs de beste mobilisatiedekking heeft
dus alleen waarde, als er iets te dekken
valt, als daarachter dus een
leger mobiliseert, dat na een
paar dagen paraat is en dat dus niet bij
mobilisatie nog opgebouwd moet worden.
De tweede zaak, die de oplossing van het
vraagstuk vertroebelt, is het vliegergevaar.
Velen vergeten hierdoor dat, hoe groot
het belang eener goede luchtmacht zeker
is, de hoofdzaak toch blijft het leger zij
denken, dat men er met uitbreiding der
luchtmacht alleen al komen kan.
Nu hebben wij natuurlijk bij het leger
een daarmede harmonieerende luchtmacht
noodig, voorts jagers voor de verdediging
van het binnenland, bombardementseska
ders niet om non-combattanten te tref
fen, maar om bruggen en spoorwegknoop
punten van den vijand te lijf te gaan. Maar
men moet niet vergeten dat de geringe
diepte van ons land een groot bezwaar is,
omdat we moeten zorgen tijdig in de lucht
te zijn. De jongste Fokkerjager met zyn
snelheid van 600 K.M. kan ons wel weer
een voorsprong geven, maar de hoofdver
dediging zal men moeten zoeken noodge
dwongen in het luchtafweergeschut.
Het allereerste noodige voor de preven
tieve werking onzer weermacht in Europa
blijft echter een bij mobilisatie paraat
leger. Dit zal ons offers vragen persoon
lijke en ook financieele. Er is te veel be
zuinigd, ook in een tyd, dat er geld was.
Wij staan voor de keuze offers brengen
met de groote kans buiten een oorlog te
blijven en in elk geval een gewicht in de
schaal te leggen, dat de handhaving van
ons zelfstandig volksbestaan waarborgt,
dan wel in onmacht afwachten, wat er met
ons gebeuren zal enondergaan zooals
meer volkeren met een roemrijke historie,
terwijl het door een zelfbewuste krachts
ontwikkeling vermeden kon worden.
Vlissingsche Reddingsbrigade.
In aansluiting aan ons bericht van giste
ren inzake het zwemschip voor de V.R.B.,
vernemen wij nog
Deze hoogst nuttige, menschlievende in
stelling, welke vrijwillig al zooveel tot heil
van de gemeenschap tot stand heeft ge
bracht, zag zich door het gemis van een
oefengelegenheid, waarover zij te allen
En voor Uw foto's.
En voor Uw kiekjes.
Foto HENNING, Badhuisstr. 63
tijde kon beschikken, reeds lang gehandi
capt.
't Klinkt een beetje paradoxaal, maar
voor de Vlissingsche Reddings-Brigade is
thans de redding nabij.
Een heel goed vriend van de Brigade heeft
n.l. een koninklijke schenking gedaan, waar
door het mogelijk werd een ijzeren kantoor
schuit te koopen ter lengte van 23 meter en
ter breedte van 5 meter met een 11 bij 3
meter hoogen houten bovenbouw, welke
schitterend tob kleed-, oefen- en vergader
gelegenheid kan worden ingericht.
De V.R.B. krijgt alzoo een eigen inrich
ting, welke dezer dagen van Amsterdam
met een sleepboot naar hier zal worden
overgebracht. Met alle kracht zal dan de
verbouwing en inrichting ter hand worden
genomen, zoodat dit seizoen door de Briga
de nog gebruik gemaakt zal kunnen worden
van haar eigen oefengelegenheid.
Zij, die eenigszins op de hoogte zijn met
het leven in en het werk der V.R.B.zullen
beseffen, wat deze groote verandering en
niet genoeg te waardeeren verbetering voor
het bestuur, instructeurs en leden dezer kra
nige vereeniging en „last but not least",
voor „den goeden vriend" beteekent.
Nut van 't Algemeen.
De secretaris van het Departement Vlis
singen van het Nut van 't Algemeen deelt
ons mede dat 15 October de heer A. Brijs uit
den Haag zal optreden met als onderwerp
De Legende de wandelende Jood.
In December zal „de Vreemdeling", too-
neelspel.in 4 bedrijven door Antoon Coolen,
door het Nieuw Schouwtooneel worden op
gevoerd.
De „Graf Zeppelin" kan vannacht
overkomen.
Het luchtschip „Graf Zeppelin" zal, als
alles volgens programma verloopt, heden
avond te 20 uur M.E.T. van Frankfurt ver
trekken, zoodat het luchtschip, wanneer
tenminste de route over Vlissingen gekozen
wordt, weder te circa 12 uur hedenavond
verwacht kan worden.
Aangezien de redactie het gevaarte ech
ter niet in haar zak heeft en gelijk ieder
ander sterveling maar heeft af te wachten
wat er gebeuren gaat, dient de lezer na
tuurlijk zelf te weten of hij het de moeite
waard vindt er een uurtje later voor naar
bed te gaan. Het luchtschip kan Vlissingen
passeeren en daarom meenen wij hun, die
hierin belang stellen, een dienst te bewijzen
door op deze mogelijkheid de aandacht te
vestigen.
Wie dus zin heeft om een paar uurtjes
op de Boulevards van den heerlijken zomer
avond te genieten met als toegift een
kansje om de „Graf Zeppelin" te zien, heeft
vanavond dus een doel voor een wandelin
getje. En wie er geen belang in stelt en
van onzé „tip" dus geen gebruik wenscht
te maken, ga rustig op den gewonen tijd
slapen. De „Zepp" trekt er zich toch wei
nig van aan of wij al dan niet kijken.
Tentoonstelling Vlissingsche
Schoolvereeniging.
Gisteravond had het personeel van boven
genoemde school, werk van de leerlingen
tentoongesteld in het slöjd-lokaal.
Schriftelijk werk, teekeningen, handwer
ken en producten van handenarbeid lagen
uitgestald op de kleurig gecamoufleerde
werkbanken, terwijl bloemen het geheel
een fleurig aanzien gaven.
De ouders en belangstellenden waren, on
danks de warmte, in grooten getale opgeko
men om het werk van hun kinderen te be
wonderen.
Duidelyk was de ontwikkeling van vaar
digheden te volgen vanaf de eerste tot de
hoogste klasse.
Het heeft geen zin een opsomming van al
het aanwezige werk te geven. We volstaan
met te vermelden, dat een groepswerk,
voorstellende de Vlissingsche haven met
station, bunkerplaatsen enz. de aandacht
trok.
Een verzameling formulieren, omvattende
o.a. girobiljetten, postwissels, rekeningen,
kwitanties, vrachtbrieven, telegrammen,
door de leerlingen ingevuld, was een echte
voorbereiding voor het leven.
Kortom een geslaagde tentoonstelling.
In vryheid gesteld.
Zekere J. R., werkman te Vlissingen, die
een dezer dagen werd aangehouden als
verdacht van diefstal van rijwielen, is
thans wederom in vrijheid gestelds
Nederlands strategisch-politieke positie
in het licht der jongste gebeurtenissen*
(Hoofdartikel),»
Ernstige treinbotsing in Spanje.
X Gemengd nieuws^»
De arbeid wordt in België hervat.
(Buitenland)»
De staking in de Fransche scheepvaart
grypt verder om zich heen.
Scheepvaartberichteny,
Het lot van de sancties is bezegeld.
Het Engelsche Lagerhuis 'verwerpt
motie van wantrouwen. Zondag a.s,
demonstraties tegen opheffing der
sancties. (Oorlog Italië-Abessinië)
Belangrijke Fransche regeeringsverkla^
ring motie van vertrouwen aangeno
men. (Buitenland)^
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN
Openluchtconcert.
Ter gelegenheidvan het 50-jarig be
staan van het Hotel Britannia op Vrijdag
26 Juni a.s. geeft het Harmoniegezelschap
„St. Caecilia" in de muziektent op den
Boulevard Evertsen een concert, onder
leiding van den dir. teur, den heer And ré
J. Geijsen.
Programma:
1. „Festjubel", marsch, H. J. Blankenburg.
2. „Retour du Printemps", ouverture,
H. en G. Gadenne.
3. „Bouton d'or", fantasie, Emille Jonas,
4- „Mosaique de l'Op. Joseph de Mehul"0
Arr. E. Brepoons.
Pauze,
o. „Amoretten Parade", Charakterstuck,
Hans Schmid,
6. „Le Sesut de la Loode", Overture
Namstéque, Delberg Alfred.
7. „La Fête Triomphale", Fantasie,
Joh. G. van Dam.
8. „Bapteme Montagnard", Imitatie,
G. Gadenne»
9. Finale.
Het nieuws van den dag in beeld.
Foto's in onze TydingJial.
De bekende Amerikaansche operazange
res en filmster Grace Moore, die Dinsdag
avond met het Concertgebouworkest onder
leiding van prof. dr. W. Mengelberg optrad,
tijdens de repetitie. De Lustrumfeesten
te Utrecht. In de Pieterskerk hield de Aca
demische Senaat Dinsdagmorgen een open
bare zitting. Prof. Clark van de Universi
teit van Oxford biedt zijn gelukwenschen
aan.
Radio-storingen.
Het hoofd van het telefoondistrict Vlis
singen gevestigd te Vlissingen, Houtkade,
hoek Onderstraat, vestigt er, naar aanlei
ding van een ongeteekend ingezonden stuk
in de „Vlissingsche Courant" van 19 dezer,
de aandacht op, dat toestel-bezitters, die
in hun radio-ontvangst hinder ondervinden
van sterkstroom-apparaten, zich met hun
klachten tot hem kunnen wenden.
Een klacht wordt echter alleen in behan
deling genomen, indien deze door minstens
10 toestelbezitters is onderteekend, terwijl
het voorts noodig is, dat daarin de tyden,
waarop de storingen optreden, nauwkeurig
worden vermeld.
Voor het instellen van een onderzoek
worden geen kosten in rekening gebracht.
Uit het VolkVoor het Volk.
Gisteravond vergaderde de vereeniging
Uit het VolkVoor het Volk, onder voorzit
terschap van den heer W. de Graaf.
Ga nimmer baden of zwemmen op
plaatsen, die door de zorgen van ge
meente-besturen e.a. zijn aangeduid
-Is „Gevaarlijk".
Deze borden zijn meestal herinnerin
gen aan gevallen slachtoffers.