MAANDAG ÏS MEI
Het Kernprobleem van den Volkenbond.
No. 117 74e Jaargang - IQ3Q
UitgaveFirma F. VAK DE VELDE Ir., Walstraat 58-60, Vlissingen. Telet. 10. Postrekening 6628T Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen
STADS- EN PROVINCIENIEÜWS
„Biedt Hulp in Nood
Koopt Zomerpostzegels".
§cl>curlcigSssc«|
«na Jen dug
VL1SSIN0SCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: Voor alle gemeenten op Walcheren en waar agentschappen geves- ADVERTENTIEPRIJS: Van 15 regels fl.25; iedere regel meer 25 cent. Bij abonnement
tigd zijn f2.20 per 3 maanden. Franco door het geheele rijk f2.50. Voor België, Duitschland |M|||fSur speciale prijzen. Reclames 50 ct p. regel. Kleine advertenties van 1—5 regels 50 et Iedere regel
en Frankiijk f3.40. Voor de overige landen bij wekel. verz. f3.20. Afzonderlijke nrs. 5 cent K meer 10 ct (max. 10 regels). Bij 3 maal plaatsing van 1 5 regels fl.alles bij vooruitbetaling
De abonné's in't bezit eener A fhrtfl gulden bij levens- r*OA gulden bij dood Aft A gulden bij verlies jfft gulden bij verlies JAA gulden bij verlies OJ* gulden bij verlies
Polis, zijn GRATIS verze- II EB III lange ongeschikt- hjllll door Hk|||l vaneen i *111 van IB III vaneen /n| vaneen
kerd tegen ongelukken voor: 1UUU heid tot werken. <JUU een ongeluk. tlUU hand, voet of oog. IvU een duim. IwU wijsvinger. anderen vinger.
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
Dit nummer bestaat uit twee bladen. - Eerste Blad.
De organisatie van de collectieve veiiigheid.
Nederland en de internationale verhoudingen.
Het feit, dat Italië in strijd met zijn
Volkenbondsverplichtingen en in strijd met
het Kelloggpact, na zorgvuldige voorberei
ding, een oorlog tegen een medelid van den
Volkenbond is begonnen, heeft duidelijk in
het licht gesteld, dat in feite zuiver mo-
reele verplichtingen, een staat niet kunnen
weerhouden tot oorlog over te gaan, wan
neer behoefte aan expansie gevoeld wordt.
De Abessinische oorlog en hiernaast de
opzegging van het Locarnopact door
Duitschland hebben het probleem van de
collectieve veiligheid in het centrum van
de belangstelling geplaatst.
De organisatie van de collectieve veilig
heid is misschien wel het moeilijkste pro
bleem, waarmede de Volkenbond van den
beginne af te kampen heeft gehad. Hier
openbaarden zich de grootste tegenstellin
gen tusschen de verschillende staten,
tegenstellingen, welke in belangrijke mate
bepaald worden door het belang, dat iedere
staat voor zich heeft bij de handhaving van
den bestaanden toestand in Europa. Op de
oplossing van dit probleem rust de vloek
van het Verdrag van Versailles, waarbij
voornamelijk in Oost-Europa en ook in
midden-Europa (Zuid-Tirol) een toestand
geschapen is, welke op den duur moeilijk
te handhaven zal zijn.
Het is te begrijpen, dat in een land als
Frankrijk, door nauwe banden verbonden
met de landen van de Kleine Entente en
Polen, die ten koste der Centrale mogend
heden -groote gebiedsuitbreiding hebben
gekregen, streeft naar een hechte, bij voor
keur militaire organisatie van collectieve
veiligheid in geheel Europa. Het is even
zeer begrijpelijk, dat in landen als Enge
land, waar de onrechtvaardigheid van de
land, waar de onrechtvaardigheid van den
in Oost- en midden-Europa na de vredes
verdragen geschapen situatie wordt ge
voeld, slechts geringe geneigdheid bestaat
medewerking te verleenen tot handhaving
van dezen toestand.
Een systeem van collectieve veiligheid
voor geheel Europa, in dier voege, dat alle
staten zich verplichten elkander militairen
bijstand te verleenen in geval van een niet
uitgelokten aanval, zal voorloopig weinig
kans van slagen hebben.
In West-Europa is de toestand meer ge
consolideerd. Na de regeling van het Saar-
vraagstuk zijn daar geen problemen van
belang meer op te lossen. Gezien het aan
bod van Hitier tot het sluiten van een
nieuw Locarnopact en het Fransche vre
desplan, waarin met de mogelijkheid van
regionale pacten rekening wordt gehouden,
lijkt het waarschijnlijk, dat in West-
Europa inderdaad eerlang een nieuw ga
rantiepact tot stand zal komen.
In Oost-Europa zal voorloopig de be
staande toestand gehandhaafd blijven. Toe
treding van Duitschland en Hongarije tot
een garantiepact is daar niet te verwach
ten. Uiteraard levert dit een ongewensch-
ten toestand op, daar een garantiepact
zonder Duitschland en Hongarije het ka
rakter krijgt van een defensieve alliantie
gericht tegen deze landen, medebrengende
de noodzaak voor die landen zich sterk te*
bewapenen, wijl zij alleen voor eigen veilig
heid moeten waken.
De collectieve veiligheid zal naar onze
meening in den eerstvolgenden tijd blijven
rusten op regionale pacten van verplichten
wederkeerigen bijstand in gebieden, waar
de toestand geconsolideerd mag heeten
en daarnevens op toepassing van art. 16
van het Volkenbondspact. Laatstbedoeld
artikel, zooals het thans wordt geïnterpre
teerd, legt de verplichting op tot mede-
Werking aan economische sancties tegen
een aanvaller, in dier voege, dat iedere
staat voor zich mag uitmaken of er van
een niet uitgelokten aanval sprake is. Een
Verplichting tot deelneming aan. militaire
sancties, welke de Raad van den Volken
bond kan aanbevelen, bestaat niet. In feite
is deelneming aan sancties dus aan de
Willekeur der staten overgelaten.
Het is geen wonder, dat men in verband
met de moeilijkheden, welke hierbij te ver
wachten zouden zijn, vergroot nog door
het feit dat noch de Vereenigde Staten,
hoch Duitschland, noch Japan van den
Volkenbond meer deel uitmaken, vrij scep
tisch stond tegenover de mogelijkheid van
toepassing van art. 16 van het Volken
bondspact. Noch toen Japan zich meester
maakte van een gedeelte van China, noch
bö het Chacoconflict tusschen Bolivia en
Paraguay, om van minder ernstige conflic
ten nog maar niet eens te spreken, is er
in ernst over gedacht sancties tegen den
aanvallenden staat toe te passen. Het is
een verheugend verschijnsel, dat de reactie
van de geheele wereld op het optreden van
Italië tegen Abessinië, de verontwaardi
ging, die dit allerwegen heeft gemaakt, ge
leid heeft tot toepassing van economische
sancties tegen den aanvaller. Voor vele sta
ten beteekenen deze maatregelen belangrij
ke financieele offers, doch het inzicht, dat
inbreuk op het internationale recht niet on
gestraft mag blijven en het slachtoffer van
een niet uitgelokten aanval gesteund moet
worden, heeft gezegevierd over het directe
eigenbelang. Dit eerste begin van collectieve
samenwerking tegen een staat, die inbreuk
maakt op het internationale recht, zal in
de toekomst onder de belangrijkste gebeur
tenissen in de ontwikkeling van de inter
nationale rechtsorde geboekstaafd worden.
De preventieve werking, welke van dit
precedent zal uitgaan, kan moeilijk over
schat worden.
Voor toepassing van militaire sancties op
grond van art. 16 van het Pact schijnt de
wereld thans nog niet rijp te zijn. Het be
sef, dat in het belang van de internationale
rechtsorde grootere offers geëischt kun
nen worden, dan die welke worden ge
vraagd by toepassing van economische
sancties, zal langzamerhand in de wereld
moeten groeien. Het probleem van de col
lectieve veiligheid wordt ook voor ons land
van steeds grooter belang. De toenemende
spanningen in Europa hebben een ernstige
bezorgdheid over den staat onzer weer
macht in het leven geroepen.
En Nederland?
Bovendien is het geenszins onmogelijk,
gezien het aanbod van Hitier, dat Neder
land eerlang formeel zal worden uitgenoo-
digd tot deelneming aan een West-Euro-
peesch pact tot verleening van wederkeeri
gen bijstand. Het is meer dan ooit tijd voor
het Nederlandsche volk zich erover te be
raden in hoeverre het in het belang van
eigen veiligheid en in het belang van den
Wereldvrede verplichtingen wil aanvaar
den. Het enthousiasme tot medewerking
aan een veiligheidsorganisatie is in ons
land tot dusver uiterst gering geweest. Zij,
die ieder wapengeweld afwijzen, ook wan
neer dat ter handhaving van de interna
tionale rechtsorde moet worden aangewend,
staan er uiteraard afzijdig tegenover. Ook
van hen, die sceptisch staan tegenover de
practische mogelijkheid van een veiligheids
organisatie, is geen medewerking te ver
wachten. Onze regeering heeft zich steeds
gesteld op het traditioneel Nederlandsch
standpunt van afzijdigheid en zelfstandig
heid. Meerdere verplichtingen dan ons land
door toe te treden tot het Volkenbondspact
op zich heeft genomen, zal de regeering
niet willen aanvaarden.
Het valt niet te ontkennen, dat aanslui
ting bij een pact tot verleening van weder
keerigen bijstand gevaren in zich sluit.
Men kan medegesleurd worden in de poli
tiek der groote mogendheden, .men kan ge
dwongen worden oorlog te voeren, ook dan
wanneer men de aanwijzing van den aan
valler niet als juist erkend heeft. Alle zeer
gewichtige en ernstige bezwaren, waar
echter tegenover staat de vraag of Neder
land moreel gerechtigd is, zonder zelf
eenigen steun aan andere mogendheden te
garandeeren, te speculeeren op bijstand
van deze mogendheden voor het geval Ne
derland zelf in een conflict wordt betrok
ken. Het is naar onze meening een nood
zakelijkheid, dat het Nederlandsche volk
zich een opinie vormt in hoeverre het wil
medewerken aan de organisatie van de col
lectieve veiligheid in de wereld.
Het is niet onmogelijk, dat het Neder
landsche volk, wanneer het zich bezint
over deze vraag, met de regeering deel
neming aan pacten van verplichten weder
keerigen bijstand zal afwijzen. Ons volk
zal vermoedelijk zich niet van te voren
willen verbinden militairen bijstand te ver
leenen, ook dan, wanneer het zich met de
formeele aanwijzing van den aanvaller door
den Raad van den Volkenbond, of welk an
der college dan ook, niet kan vereenigen, of
de inbreuk op het internationale recht niet
als voldoende ernstig gevoeld wordt om er
militaire maatregelen voor over te hebben.
Wanneer veiligheidspacten worden afge
wezen, zal ons volk, dat bij de ontwikke
ling van de internationale rechtsorde een
En voor Uw foto's.
En voor Uw kiekjes.
Foto HENNING, Badhuisstr. 63
hooge traditie heeft voort te zetten, met
alle energie behooren mede te werken aan
den uitbouw van art. 16 van het Volken
bondspa,ct. In het Abessiniseh conflict heeft
ons volk geen oogenblik geaarzeld mede te
werken aan economische dwangmaatrege
len tegen 'den aanvaller. Het besef, dat,
wanneer de inbreuk op het internationale
recht evident is, de verplichting bestaat
mede te werken aan economische sancties
en zoonoodig aan militaire sancties, wan
neer economische sancties onvoldoende blij
ken om de rechtsorde te beschermen, moge
ir. ons volk levendig gemaakt worden.
Meer dan ooit 'is het thans noodig de
aandacht in ons land erop te vestigen, dat
alleen een systeem van collectieve veilig
heid den wereldvrede op den duur kan be
schermen, meer dan ooit nu ook in ons
land het streven naar eenzijdige sterke be
wapening toeneemt en het gevaar hiervan
wanneer niet tegelijkertijd wordt gewerkt
aanverbetering van de collectieve veilig
heid, niet voldoende wordt beseft.
Het leek ons goéd op dezen dag,'waarop
het zeven en dertig jaar geleden is, dat de
volkeren voor dë E~,;ste Vredesconferentie
te 's-Gravenhage bijeenkwamen om gehoor
te geven aan den oproep van, Czaar Nico-
laas „om te zoeken naar middèlen om de
ramp af te wenden, waarmede het tegen
woordige heel de aarde bedreigt"'té wijzen
op het probleem van de collectieve veilig
heid, dat. wij hierboven betitelden als het
kernprobleem van den 'Volkenbond, het pro
bleem van welks oplossing het afhangt, of
de wereld bevrijd kan worden van de
nachtmerrie der steeds toenemende natio
nale bewapeningen.
De „Hindenburg" passeert Vlissingen
opnieuw.
Zondagmorgen op den Noordzee-boule-
vard. Heerlijk plekje door zonnelich t over
goten. Weinig wandelaars, want 't is nog
vroeg, kwart voor negen.
Bij het kustlicht genieten we van het
spel van lucht en water en wordt ons oog
geboeid door enkele op- en afgaande koop
vaardijschepen. Helder is het uitzicht niet,
maar toch is de kustlijn aan den over
kant goed te onderscheiden, zelfs teekenen
nu en dan de lichte gevels van groots
gebouwen op den dijk van Knocke zich af
tegen den donkeren achtergrond. Er staat
een Oostelijk briesje, heerlijk koel, dat de
geluiden aanbrengt van een komenden of
vertrekkenden trein.
Plotseling klinkt daar boven uit het
zware geronk als van een Diesel-motor.
Dat moet een Zeppelin zijn En op het
zelfde oogenblik is hij reeds zichtbaar bo
ven de VLissingsche buitenhaven.
Statig komt het reuzengevaarte nader
bij. Zijn romp glinstert als zilver. Duidelijk
lezen we op zijn neus het woord „Hinden
burg", dan volgen de vijf ineengestrengelde
gekleurde Olympische ringen, het onder-
scheidingsteeken DLZ 129 en op de
roeren twee rood-zwart gesehij derde Ha
kenkruizen.
Langzaam althans zoo meenen wij
koerst de zilveren vogel, midden boven
den Scheldestroom in Zuid-Westelijke rich
ting.
Het imposante schouwspel heeft juist
tien minuten geduurd. Als de „St. Jacob"
negen uur aanwijst, is het luchtschip reeds
weer uit het gezicht verdwenen.
Groot Nederlandsch Volkstooneel.
Concertgebouw.
Terwijl Vlissingen Zaterdagavond denk
beeldig geklonken was in de kluisters van
het oorlogsmonster en zich in het duister
hulde om te ontkomen aan de noodlottige,
menschonteerende daden van zijn vazallen,
speelde zich in het Concertgebouw eveneens
een gefingeerde maar daarom niet minder
lugubere geschiedenis af in den vorm van
het volksstuk „Rooie Jet", dat in 't vijfde
bedrijf in de rechtszaal tot ontknooping
komt met de ontstellende onthulling, dat
een natuurlijke dochter van de inmiddels
overleden ongehuwde vrouw „Rooie Jet" en
een gehuwden advocaat niet alleen de moe
der maar tevens de zuster is van haar bui
tenechtelijk geboren kind, waaraan zij zich
ontdaan heeft. De vader-grootvader, die in
zijn functie van pleiter tracht zijn „doch
ter" ontoerekenbaar te laten verklaren,
weet dan niets anders te doen dan de hand
aan zich zelf te slaan.
De opvoerenden, Willem Goossens, Greta
van der Knaap c.s. hebben van dit drama
tisch gegeven, waarin een vrouw uit het
volk op haar manier voor de vroolijke noot
zorgt, een vertolking gegeven, welke hun
veel applaus van de zeer matig bezette zaal
deed verwerven.
In de scène, waarin „Rooie Jet" dreigt
haar verleden tegenover zijn vrouw te ont
maskeren, was het spel van den advocaat
wel wat te mat, terwijl de souffleur zich al
te luidruchtig van zijn taak kweet.
Tusschen de bedrijven door bracht een
danspaar enkele aantrekkelijke nummers,
waarmede het veel succes oogstte.
Badhuis aan de Bonedjjkestraat.
Gedurende de week van 11 tot 16 Mei
werden in het badhuis 416 baden genomen
en wel 286 door heeren, 104 door dames
en 26 door kinderen.
Het nieuws van den dag in beeld.
Foto's in onze Tijdinghal.
Onze Redactie heeft Zaterdag in verband
met de groote oefeningen in luchtbescher
ming, een reis door Zeeiand gemaakt en
een deel harer bevindingen fotografisch
vastgelegd
Te Goes werden de autoriteiten op het
stadhuis ontvangen v. 1. de Commissaris
der Koningin, de burgemeester van Goes
en Lt.-generaal Reijnders.
Vertrek uit het stadhuis te Goes.
Het Roode Kruis te Ter Neuzen.
Bommen op Sluiskil De bruggen over
het kanaal TerneuzenGent worden ver
duisterd het bergen der gewonden het
hoofd van dén Lbd. Terneuzèn, inspecteur
Hack, in volledige uitrusting.
In Vlissingen Een gewonde bij het bom
bardement der sluizen tijdens het diner in
Britannia de schuilloopgraaf achter het
postkantoor W02'dt bezichtigd tijdeDS de
demonstratie met brandwerende verf de
Vlissingsche brandweer op het strand.
Ontvangst in de raadszaal te Middel
burg.
Zondagmorgen verscheen de Hindenburg
boven Vlissingen het luchtschip in den
nevel boven de Westerscheïde.
MIDDELBURG
Bloempjesdag voor Volksonderwijs.
De bloempjesverkoop voor Volksonder
wijs bracht Zaterdag 117.22 op.
Een hooischelf in brand.
Was het Zaterdag voor de brandweer
slechts een deelnemen aan schijnaanvalleh,
Zondagavond stond een deel van deze ge
meentelijke instelling voor werkelijke
vuurbestrijding en wel van een door on
bekende oorzaak in brand geraakte hooi-
kiamp van den melkveehouder Vader, aan
den Veerschen weg. Met twee slangen op
de burgerijspuit is het vuur met succes
bestreden.
OOST- EN WEST-SOUBURG
Gevonden voorwerpen.
1 Wagenmoer, Kanaalstraat 45, Souburg.
BIGGEKERKE
Verkeersverbetering.
De provincie Zeeland is door aankoop
eigenares geworden van het huis met
schuurtje aan den straatweg naar Koude-
kerke bij den overweg van den „Stoom
tram Walcheren". Het ligt in de bedoeling
binnen korten tjjd over te gaan tot sloo
ping van dit gebouw, waardoor zoowel het
vrije uitzicht op een naderende tram als
in de bocht van den weg aanmerkelijk zal
worden bevorderd. Voor het drukke ver
keer langs dezen provincialen wug beteekent
deze maatregel een zeer toe te juichen ver
betering, die de veiligheid zeer ten goede
zal komen.
ARNEMUIDEN
Een burenruzie.
Eenigc bewoners van Tuindorp kregen
Zaterdagmiddag ruzie met elkander over
het sluiten van een toegangspoort bij hun
erf. Dat liep zoo hoog dat zij handgemeen
werden. Toen zij elkander vast hadden,
wilde de vader zijn zoon die met den buur
man vocht, van elkander scheiden en alzoo
het gevecht en de ruzie beëindigen. Toen
dit de vrouw zag van den buurman, liep
deze naar achter en kwam met een hamer
terug, waarmede zij den vader een flinken
Het' Kernprobleem van den Volken
bond, (Hoofdartikel}^
De groote luchtbeschermingsoefenin-
gen. Verduistering prachtig ge
slaagd.
Mgr. J. H. G. Jansen overleden.
De stand der werkloosheid per einde
April 1936. (Binnenland)
Zweden keert terug tot den gouden
standaard. .(Buitenland)*
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN
tik op zijn voorhoofd gaf, waardoor hij
bloedend verwond werd. Hij stelde zich
onder geneeskundige behandeling, terwijl
van-de ruzie en het vechten de plaatselijke
politie ook het hare moest hebben.
GOES
Chr. Besturenbonden in Zeeland. 1
Zaterdagmiddag vergaderden te Goes de
afgevaardigden van 12 Chr. Besturenbond
den in Zeeland (afwezig waren Vlissingen
en Serooskerke). Van het Chr. Nat. Vak-
verbond waren aanwezig de heeren De
Jong, penningmeester, en Hofman, 2e voor
zitter, alsmede de heer A. Vingerling*
hoofdbestuurder van den Ned. Chr. Land-
arbeidersbond.
De voorzitter, de heer De Jong, stelde
eerst aan de orde de bespreking van den
arbeid in den af geloop en winter in de
studieclubs. Daaraan werd door vele aan
wezigen deelgenomen. Over het algemeen
was men dankbaar voor dezen arbeid en
de gegeven voorlichting van het bestuur*
van het C.N.V. Alleen werd opgemerkt,,
dat de leidraden en schetsen, vooral van
de laatste onderwerpen te laat waren ont
vangen. Hieraan zal voor den volgenden,
winter aandacht worden geschonken.
De voorzitter spoorde de Besturenbon
den krachtig aan dit werk vooral onder de
jonge leden onverzwakt voort te zetten*
De sociale scholing is meer dan ooit
njoodig.
De voorzitter leidde vervolgens in„Het
erisiswerk van het Chr. Nat. Vakverbond"*
Spr. besprak achtereenvolgens het kamp-,
werk, de bestrijding en leniging van de
jeugdwerkloosheid en het werk van de
centrale voor werkloozenzorg. De collecte
voor „Jong Holland" is boven aller ver-a
wachting .geslaagd. Door de vier centrales
zijn in het eerste kwartaal 1936 15 werk*
kampen gehouden met 1150 deelnemers.
Het C.N.V. aandeel hierin was 7 kampen,
(nog een in -aanbouw) met 525 deelnemers.
Verder releveerde spr. het cursuswerk
(zoowel practische als theoretische cur
sussen). Ook het dienstbodenwaagstuk;
vraagt thans in bijzondere mate onze aan
dacht. Van groot belang is ook de con
tactcommissie waarin het C.N.V. door deü
heer Stapelkamp is vertegenwoordigd.
Dankbaar zijn we dat belangrijke hoe
veelheden groenten niet worden vernietigd,
maar tegen lagen prijs voor de werkloozen
worden beschikbaar gesteld. Verder be
sprak spr. den huurtoeslag voer gesteunde
gezinnen, de opheffing van het crisis*
comité, de verstrekking van goedkoop ge*
hakt aan werkloozen, het werkfonds 1934
en het bereiden van eenige aangename
vacantiedagen aan vrouwen van werkloo
zen. Reeds zijn dit jaar 350 van deze
vrouwen een week met vacantia geweest.
BRESKENS
Het vliegveld goedgekeurd.
Naar wij vernemen is door de N.V. van
Melle's Confectionery Works een vlieg
veld aangelegd in de onmiddellijke nabij
heid van Breskens, dat door de afdeeling
luchtvaartdienst van het departement van.
waterstaat goedgekeurd werd.
Dit vliegveld is echter voorloopig ie
beschouwen als particulier vliegveld, waar
alleen de „Dubbele Arend" van de firma
mag landen.
Door de Vereeniging voor Luchtvaart,
afdeeling Zeeuwsch-Vlaanderen Westelijk
deel, worden echter pogingen in het werk
gesteld om dit vliegveld te vergrooten,
