1000
500
25
U mist wat
DINSDAG
31 MAART
74e Jaargang!
i93e;
UitgaveFirma F. VAN DE VELDE Jr., Walstraat 58-60, Vüssinpn. Telef. 10. Postrekening 66287
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen
Ds vader van het Pact van Locarno,
STADS- EN PROVINCIENIEUWS
TWEEDE LEZING
OVER LUCHTBESCHERMING.
BLOSSOM TIME
DE GROENE DOMINO
f|el»em»te«asse«»
»gaw de«i etwgg
iNO.77I
VL1S8INGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: Voor alle gemeenten op Walcheren en waar agentschappen geves
tigd zijn f2.20 per 3 maanden. Franco door het geheele rijk f2.50. Voor België, Duitschland
en Frankrijk f3.40. Voor de overige landen bij wekel. verz. f3.20. Afzonderlijke nrs. 5 cent.
life
mi
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5 regels fl.25; iedere regel meer 25 cent. Bij abonnement
speciale prijzen. Reclames 50 ct. p. regel. Kleine advertenties van 1—5 regels 50 ct. Iedere regel
meer 10 ct. (max. 10 regels). Bij 3 maal plaatsing van 1—5 regels f 1.—alles bij vooruitbetaling
De abonné's in 't bezit eener
Polis, zijn GRATIS verze
kerd tegen ongelukken voor:
gulden bij levens
lange ongeschikt
heid tot werken.
gulden bij dood
door
een ongeluk.
gulden bij verlies
van een
hand, voet of oog.
gulden bij verlies
van
een duim.
gulden bij verlies
van een
wijsvinger.
gulden bij verlies
van een
anderen vinger.
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Eerste Blad.
Een interview met Sir Daniel Macauley Stevenson.
De man, waaraan het Verdrag van Lo
carno zijn ontstaan te danken heeft, is een
op het oogenblik 84-jarige Schot, sir Daniel
Macauley Stevenson, baronet en kanselier
van de oude universiteit te Glasgow. Sir
Daniel, aan wi'en Herriot indertijd den bij
naam. van den „vader van Locarno" gaf,
vevelde thans voor de eerste maal aan een
vertegenwoordiger van United Press, hoe
zijn inofficieele onderhandelingen en be
moeiingen hadden geleid tot een succes,
dat de Europeesche staatslieden niet had
den kunnen boeken.
„In het jaar 1923 nam ik te Rome aan
de conferentie van de Internationale Kamer
van Koophandel deel", vertelde sir Daniel,
„en men hield het met het oog op den toe
stand in het Roergebied voor wenschelijk,
een poging te ondernemen, de vriendschap
pelijke betrekkingen tusscben Frankrijk en
Duitschland te herstellen. Eenige deelne
mers aan de conferentie geloofden, dat de
steun van het Vaticaan daarbij zeer nuttig
zou zijn, wanneer men deze tenminste zou
kunnen verkrijgen en daarom werd een be
spreking gearrangeerd tusschen den Ame-
rikaanschen gedelegeerde Fred Kemp en
den Britschen gedelegeerde sir George Paish
en mijzelf eenerzijds en den staatssecreta
ris van het Vaticaan, kardinaal Gaspari,
anderzijds. Ik deed daarbij het voorstel, dat
de Heilige Vader in een Paaschboodschap
alle geloovigen zou oproepen, voor de bij-
legging van het Roeroonflict te bidden. In
het eerste oogenblik was de kardinaal na
tuurlijk sprakeloos, maar beloofde tenslotte
een memorandum op të stellen, waarin een
basis voor de vriendschappelijke bijlegging
van het Duitsch-Fransche geschil zou wor
den voorgesteld".
Een interessant document.
Sir Daniel liet den vertegenwoordiger
van „United Press" inzage van dit interes
sante document nemen, dat inderdaad de
voornaamste punten van het latere Pact
van Locarno omvatte. Deze punten kwamen
hierop neerle. Het terugtrekken van
Fransche troepen van Duitsch gebied 2e.
Het sluiten van een door de leidende Euro
peesche mogendheden gegarandeerd niet-
aanvalsverdrag tusschen Frankrijk en
Duitschland 3e. in twijfelachtige gevallen
zouden de Volkenbond en het Haagsche Ge
rechtshof den aanvaller moeten vaststellen
en 4e. de benoeming van een commissie van
deskundigen, die zouden moeten vaststellen,
welke herstelbetalingen Duitschland zou
kunnen doen. Dit document was gedateerd
25 Maart 1923.
„Na het doorlezen van dit document",
verklaarde sir Daniel verder, „bemerkte ik,
dat het als een pact tegen Duitschland zou
kunnen worden beschouwd en daarom stel
de ik voor, het ter vermijding van een der
gelijke constructie „wederzijdsch nonagres-
sie-verdrag" te noemen. Verder stelde ik
voor, de clausule, waarin sprake was van
directe herstelbetalingen van Duitschland,
in dien zin te veranderen, dat deze betalin
gen „zoo spoedig mogelijk" zouden moeten
worden gedaan.
Gaspari zag mij verwonderd aan, lachte
en zeide „Gaat U hier zitten, voegt U
deze woorden aan het document toe en ver
telt U dan Uw vrienden, dat U vijf minuten
lang staatssecretaris van het Vaticaan is
geweest I"
De medewerking van den Paus.
Den volgenden morgen werden wij ont
vangen door paus Pius XI, die ons ver
klaarde, dat het tegen elk gebruik in was,
een dergelijke aangelegenheid in een
Paaschboodschap te behandelen. „Wij zullen
echter meer doen", verklaarde de Paus.
„Wij zullen de vertegenwoordigers van het
Vaticaan in de geheele wereld van deze
voorstellen op de hoogten brengen en hun
om hun hulp en gebed verzoeken". Ik was
natuurlijk geestdriftig. Voor ik Rome ver
liet, werd ik door Mussolini ontvangen, die
mij verzocht, allen Britschen regeeringsver-
tegenwoordigers mede te deelen, dat Italië
de Engelsche politiek voor wat het Roer
gebied betrof ondersteunde. Na mijn terug
keer in Londen deed ik den minister-presi
dent Bonar Law mededeeling van de in het
Vaticaan getroffen overeenkomst en de
boodschap van Mussolini.
Herriot ontmoet Stresemann.
In het daarop volgend jaar werd slechts
weinig voortgang gemaakt met de ontrui
ming van het Roergebied. Herriot en Stre
semann kwamen naar Londen, doch waren
nog niet officieel tezamen gekomen. Nu ge
lukte het mij, een. onderhoud tusschen de
beide staatslieden tot stand te brengen.
Herriot deed eerst wat aarzelend, stemde
tenslotte toe en verklaarde „Ja, ik wil er
heengaan. Ik zal hedenavond om zes uur
met Stresemann. samenkomen".
Het onderhoud vond plaats in een van de
salons, die ik in de Automobielclub gere
serveerd had en duurde moer dan twee
uren in den loop van dit gesprek werd
besloten tot de ontruiming van het Roer
gebied. Tegen het einde van het onderhoud
vroeg Herriot mij, of ik nog voorstellen te
doen had. Ik antwoordde „Wanneer U
opdracht geeft, dat een bataillon het Roer
gebied onmiddellijk verlaat, zal de wereld
inzien, dat het U ernst is". Herriot was
het daarmede eens en aan mijn raad werd
korten tijd daarna gevolg gegeven.
Op 27 Januari 1925 ontving ik een langen
brief van Stresemann, waarin hij mij ver
zocht, een samenkomst tusschen hem en
den toenmaligen Engelschen minister van
buitenlandsche zaken, sir Austen Chamber
lain, tot stand te brengen. Chamberlain
stond volstrekt niet vijandig tegenover deze
gedachte, doch stelde zich op bet standpunt,
dat alle onderhandelingen langs den ge-
bruikelijken diplomatieken weg moesten
plaats vinden. Zoo kwam dere ontmoeting
nooit tot stand", besloot sir Daniel. „Had
ik haar tot stand kunnen brengen, dan had
den wellicht vele oorzaken van. de huidige
moeilijkheden vermeden kunnen worden."
(Nadruk verboden.)
Inleiding van Lt t Zee 2e kl. I. P. Kuiler.
Weder 136 leden gewonnen.
Gisteravond werd in het Concertgebouw
de tweede lezing over luchtbescherming
gehouden. De zaal was stampvol, toen
burgemeester VAN WOELDEREN te 8.10
uur de aanwezigen welkom heette.
Werd de vorige bijeenkomst bijgewoond
door velen van buiten onze stad, thans zijn
wij speciaal met de Vlissingers bijeen. In
korten tijd is de belangstelling voor de
luchtbescherming sterk groeiende. Dit is
een aangelegenheid die ons allen vereenigt.
Spr. heette in het bijzonder de aanwezige
autoriteiten welkom en richtte zich met
een hartelijk woord van dank tot den
ondercommandant van de marine, kapitein
ter zee H. J. van der Stadt en de luitenants
ter zee le resp. 2e klasse G. Mante en G.
P. Kuiler. Met een opwekking om lid te
worden van de Vereeniging voor Luchtbe
scherming, wier doel spr. uiteen zette,.be
ëindigde burgemeester Van Woelderen zijn
openingswoord. (Applaus).
Kapitein ter zee H. J. van der Stadt
zegde vervolgens dank voor de tot hem
en zijn medewerkers gerichte woorden van
waardeering. Luchtbescherming is een zui
ver civiele zaak en evenmin als wij een
regenbui in de hand hebben, is dat met een
bomaanval het geval en in beide gevallen
is het raadzaam te schuilen. Bomaanval
len zijn juist daér te verwachten, waar de
bevolking de maatregelen tot eigen be
scherming het meest heeft verwaarloosd.
Luitenant ter zee 2e klasse G. P. Küller
kreeg vervolgens het woord om te spreken
over den chemischen oorlog, speciaal die uit.
de lucht en de middelen tot bescherming
hiertegen. De chemische oorlog is geen
resultaat van de moderne wetenschap
men gebruikte reeds in de grijze oudheid
chemische strijdmiddelen. De tijdens den
wereldoorlog bestaande aanvalswapenen
bleken ontoereikend om een doorbraak te
forceeren en toen nam men zijn toevlucht
tot het gas dat steeds grooter beteekenis
als oorlogswapen verkregen heeft. Een
werkelijke ontwapening is in dit verband
nimmer mogelijk, omdat de chemische in
dustrie in vredestijd, al heel weinig ver
schilt van de gelijksoortige oorlogsindustrie.
Op grond van de ervaringen uit den we
reldoorlog, zal men bij een eventueelen
nieuwen oorlog trachten zoo snel mogelijk
een resultaat te forceeren en dus onmiddel
lijk na misschien zelfs reeds vóór de
mobilisatie en oorlogsverklaring zal men
door luchtaanvallen, belangrijke objecten in
het vijandelijke land vernietigen en de
burgerbevolking demoraliseeren.
Aan de hand van diverse lantaarnplaat
jes besprak spr. vervolgens de militaire
luchtverdediging (vliegtuigen, afweerge
schut, zoeklichten, enz.) en de wijze waarop
een bombardement wordt uitgevoerd. De
militaire afweer zal luchtaanvallen niet
geheel kunnen verhinderen. Daarnaast zijn
dus moodig luchtwachtdienst
en luchtbescherming s-
dienst die in vredestijd moeten wor
den voorbereid. De eigenlijke bescherming
der bevolking moet van haar zelf uitgaan
en ieder individu dient na te gaan hoe men
dit kan verwezenlijken. De Vereeniging
voor Luchtbescherming kan hierbij nuttig
werk doen. Om zich te beschermen, moet
men weten waaraan men kan worden
blootgesteld. Uit de vliegtuigen kunnen
brisantbommen, brandbommen en/of che
mische strijdmiddelen worden geworpen en
alweer maakte spreker gebruik van het
bijzonder leerzame middel van lichtbeelden
om de beteekenis van deze verschillende
aanvalswapenen, den aanwezigen duidelijk
te maken. Hij vond hierbij herhaaldelijk ge
legenheid om tevens uiteen te zetten op
welke wijze in verschillende omstandigheden
bescherming mogelijk is. Spreker wees er
o.m. op, dat in Duitschland tal van scholen
bestaan, waar de burgerbevolking wordt
bijgebracht hoe zij zich tegen luchtaan
vallen kan beveiligen. Verschillende lan
taarnplaatjes toonden methoden tot be
strijding van gifgassen met behulp van
gasmaskers, beschermende kleeding, ont
smettingsmiddelen voor door mosterdgas
verontreinigde terreinen, enz.
Tegen brisantbommen is geen afdoende
bescherming mogelijk. Van brandbommen
en gifgassen is echter bij het behoorlijk na
komen van de te dien aanzien door de
overheid te geven aanwijzingen, geen bij
zonder groot gevaar te duchten. Spr. be
sprak in verband hiermede de inrichting
van schuilplaatsen, en de verschillende
factoren waarmede men rekening heeft te
houden om een afdoende bescherming te
verzekeren. Ook gasmaskers voor persoon
lijke beveiliging werden door den inleider
besproken.
De belangrijkste bescherming tegen aan
vallen uit de lucht, is echter de tot het
uiterste doorgevoerde
verduistering.
De geringste lichtuitstraling kan
funest zijn daar de lichtbronnen evenzoo-
vele mikpunten voor bombardeurs vor
men. Spr. deed daarom een beroep op de
aanwezigen om volledig mede te werken
bij de komende oefeningen.
Vervolgens besprak de heer Küller de
theoretische en practische werking van
gasmaskers en speciaal van het wellicht
voornaamste onderdeel dezer beschermings
middelen de filterbus. Een en ander werd
geïllustreerd door een film „De grond
beginselen der gasbescherming". Deze
Duitsche film is ongetwijfeld bijzonder
leerzaam en interessant. Daar echter niet
aangenomen mag worden, dat iedereen
Duitsch kan lezen, vragen wij ons af, of
het geen aanbeveling zou verdienen deze
film van Hollandsche texten te voorzien.
Wanneer zij elders in den lande draait :'s
het immers de vraag of men altijd zal
kunnen beschikken over een inleider die,
als de heer Küller, in staat is een voor den
leek begrijpelijke technische verklaring van
het vertoonde te geven.
Uit de film bleek o.m. dat ook de be
scherming die het gasmasker biedt, aan
tijd gebonden is. Luid applaus beloonde
spr. voor zijn inleiding.
Vervolgens was het woord aan
Wethouder W. P. Edelman,
die aan de hand van recente voorvallen
uit het wereldgebeuren, op de beteekenis
van het luchtwapen eenerzijds *en van de
burgerlijke luchtbescherming anderzijds, de
aandacht vestigde. Hij wekte de aanwezi
gen op, lid te worden van de Vereeniging
voor Luchtbescherming, die de bevolking
zal voorlichten en die nauw samenwerkt
met den luchtbeschermingsdienst die reeds
eenige maanden geleden op initiatief van
den burgemeester in het leven werd geroe
pen. Wij beleven ernstige tijden en mogen
de oogen niet sluiten voor het gevaar wij
dienen te weten wat wij in tijden van be
dreiging uit de lucht voor eigen bescher
ming moeten doen. De vereeniging telt
reeds meer dan 200 leden op de vergade
ring van jl. Donderdag werden 163 leden
gewonnen, waarvan circa 60 uit de buiten
gemeenten. Onder applaus deelt spr. mede,
dat burgemeester Van Woelderen zich be
reid heeft verklaard het eerevoorzitter
schap op zich te nemen.
als U ons programma nog
niet hebt gezien hetwelk
nog slechts twee maal,
heden en morgen vertoond
wordt. Wij vertoonen
RICHARD TAUBER
in z'n pracht Schubert-film
en van de UFA
de prachtige film
Woensdagavond
de rooklooze avond
De Donderdagavond is ge
reserveerd voor het Instituut
voorArbeidersonlwikkeling
Alleen toegang boven 18 j.
Dir. „Alhambra"-Theater.
Na de pauze, waarin de ingevulde aan
meldingsformulieren werden opgehaald,
verschenen op het witte doek de beelden
van een film die een modernen luchtaanval
op de Rheinische Metallwerke in Duitsch
land deed zien.
Na een overzicht van de beteekenis en
actieradius der diverse luchtvloten (daar
de film 4 jaar geleden werd opgenomen
gelden de gegevens die voor Duitschland
werden verstrekt, op het oogenblik niet
meer) zagen wij de organisatie van den
luchtwachtdienst, de keten van posten
langs de grens, die buitenlandsche vliegtui
gen signaleeren. Wij zagen de voorberei
dende maatregelen die in genoemde in
dustrie werden genomen. Dan gaat het
signaal „luchtgevaar" uit en onmiddellijk
worden de verschillende diensten gealar
meerd. Het werk wordt neergelegd en de
arbeiders gaan naar de ondergrondsche
schuüplaatsen stoom en stroom worden
afgesloten het heele bedrijf wordt stop
gezet. Dan verschijnen de vliegtuigen
de eerste bommen worden geworpen. Er
vallen gewonden, brandbommen slaan in
en worden met zand gebluscht (hetgeen
nog zoo eenvoudig niet blijkt te zijn). En
als eindelijk het bombardement ten einde
loopt, rukken de cntsmettingsploegen, op-
ruimingsploegen en brandweer uit en wor
den de gewonden en vergiftigden geborgen
en verpleegd.
Luid applaus beloonde den heer Küller
toen hij zijn inleiding geëindigd had.
Burgemeester Van Woelderen zegde den
spreker dank voor zijn causerie en den
aanwezigen voor hun tegenwoordigheid.
Het was de bedoeling om de bevolking te
alarmeeren, opdat de lauwe onverschillig
heid wordt afgelegd. Vlissingen is in de
eerste gevarenklasse ingedeeld en er is
helaas oorlogsdreiging. Willen wij niette
min de toekomst met rust en vertrouwen
tegemoet kunnen gaan, dan dienen wij de
actieve Vereeniging voor Luchtbescherming
te steunen door als lid toe te treden. Met
een gloedvol uitgesproken beroep op de
aanwezigen om te dien aanzien hun plicht
te doen, sloot spr. deze welgeslaagde bij
eenkomst. (Applaus).
Er werden 136 leden gewonnen.
Jong Holland snakt naar werk.
De Oude Vriendschap.
Gisteravond hield het „Comité voor mo-
reele werkloozenzorg" alhier een propagan-
dagvergadering ter inleiding van de actie,
welke gedurende deze week zal worden ge
houden, nl. gelden in te zamelen om jeug
dige werkloozen in de gelegenheid te stel
len gedurende een 8-tal weken een der
werkkampen te bezoeken, gesticht op initi
atief van den Raad van Nederlandsche Ker
ken voor Practisch Christendom.
In het comité van aanbeveling voor de
collecte, welke van 30 Maart tot 4 April
hier ter stede wordt gehouden, hebben zit
ting genomen de navolgende heeren C. A.
van Woelderen, burgemeester mr. H. van
der Beke Callenfels, advocaat en procu
reur ds. J. van der Giesen, vlootpredi-
kant ds. J. S. Hartjes, Hervormd predi
kant ds. L. Kleisen, Chr. Geref. predikant;
P. G. Laernoes, wethouder van sociale za
ken ds. C. F. Nolte, Evang. Luth. predi
kant dr. H. de Noo Bzn., directeur der R.
•H.B.S. dr. A. Staverman, arts ds. G.
Smeenk, Geref. predikant dr. J. J. Wol-
ters, arts en mevr. da. A. J. Meerdink
van den Ban, Doopsgezind predikante.
De vader van het Pact van Locarno.
(Hoofdartikel.)]
Groote belangstelling voor tweede le
zing over luchtbescherming.
(Stadsnieuws.)
Schrijven van den Minister van Binnen-
landsche Zaken over Toerwagen-rond-
ritten. (Binnenland)»
Vandaag worden de Duitsche voorstel
len aan Engeland overhandigd.
Verwacht wordt, dat wederkeerige bij
stand in het Westen wordt aangeboden,
met handhaving der huidige situatie in;
het Rijnland.
Ongunstige indruk van Flandin's rede
te Berlijn.
De nieuwe Duitsche Zeppelin „Hinden
burg" op zijn eerste reis de luchtreus
boven ons land. (Laatste Berichten),
ZIE VERDER EVENTUEE&
LAATSTE BERICHTEN
Gezien een andere belangrijke vergade
ring hier ter stede, was de belangstelling
goed te noemen.
Na opening op de gebruikelijke wijze door.
den voorzitter van het comité, den heer J|
Marijs, sprak de heer G. Hordijk uit Leiden,
voorzitter van den Ned. Chr. Metaalbewer*
kersbond, over het werk der Centrale.
Spreker schetste in het bijzonder deii
nood der jonge werkloozen. Bedreigd dg
werkloosheid den materieelen welstand,
niet minder schaadt zij in geestelijk op
zicht. Niet alleen de armoede doet haar in
trede, maar ook allerlei gevaren komen op g
gevaren welke wij niet onderschatten mo
gen. Ongeveer 150.000 jonge werklóozerE
zijn er in ons landdat is een zeer groots
getal. Een groot gedeelte van hen heeft nog
nooit gewerkt, hoewel zij voor den arbeid
toegerust zijn.
Inzonderheid gelden voor deze jongeren
groote moreele gevaren. Flinke jonge man
nen komen de wanhoop nabij, daar de
toekomst zoó troosteloos is.
Als er ooit aanleiding is geweest voor ons
Christenvolk om offers te brengen, dan is
het nu. Alle nood te lenigen is niet moge
lijk. Dan zou het economische leven zich
moeten herstellen en de werkloosheid ver
dwijnen. Maar er moet en kan ge
holpen worden.
Spreker wees op wat in de laatste jaren
door het Chr. Nat. Vakverbond, de Kerkeh
en andere Christelijke vereenigingen is ge
daan voor de jeugdige werkloozen. Het}
werk werd steeds uitgebreid en thans ge
combineerd in de Centrale voor Werkloozen
zorg. Het vorig jaar werd voor de kampen,
waarin de jongens 8 weken kunnen verblij
ven, door ons volk 73.000 bijeengebracht,
terwijl toen 50.000 gevraagd werd. Thans
hoopt de Centrale 100.000 bijeen te bren
gen. Vlissingen heeft het vorig jaar da
mooie som van 700 bijgedragen en spre
ker eindigde met de hoop uit te spreken,
dat ook thans de verwachtingen weer zul
len worden overtroffen.
Na een kleine pauze werd door de Ver
eeniging van Jong Hervormden opgevoerd
het leekenspel „In 's levens strijdperk".
Door den heer J. Labrujère werd vooraf eeh
toelichting gegeven van den inhoud. Het
spel geeft een ontroerend beeld van deü
strijd om het bestaan. Vol idealen trokken
de jeugdige jongens en meisjes de wereld
in, doch hoe wreed stelde het leven hen te-
Meer Spoorwegreizigers door
courantenreclame»
Vorig jaar werden alle reizigers
die op één der lijnen der Lon
don Midland Scottish-spoor
wegen noodwaarts reisden, ge
vraagd naar het reclamemiddel
dat hen tot deze trip bewogen
had.
De couranten bleken 80 van
het werk gedaan te hebben
affiches 10 en alle andere
reclamemiddelen de resteerende
10
