1000
500
300
25
Co.
EERSTE BLAD
BOEKHANDEL D'HUIJ
BB
No.15
74e Jaargang'
1936:
ZATERDAG
UitgaveFirma F. VAN DE VELDE Ir., Walstraat 58-60, Vlissingin. Teint. 10. Postrekening 66287
18 JANUARI
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag on algemeen erkende Christelijke Feestdagen
DE BELLAMY-GEDACHTE.
Speciale aanbieding
S.
STADS- EN PROVINCIENIEUWS
Voor Schakers!
§cl»curiewis»cw
i>t»w Je—
mmmm
ABONNEMENTSPRIJS: Voor alle gemeenten op Walcheren en waar agentschappen geves
tigd zijn f2.20 per 3 maanden. Franco door het geheele rijk f2.50. Voor België, Duitschland
en Frankrijk f3.40. Voor de overige landen bij wekel. verz. f3.20. Afzonderlijke nrs. 5 cent
COURANT
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5 regels fl.25; iedere regel meer 25 cent Bij abonnement
spéciale prijzen. Reclames 50 ct p. regel. Kleine advertenties van 15 regels 50 et. Iedere regel
meer 10 ct (max. 10 regels). Bij 3 maal plaatsing van 1 - 5 regels fl.—, alles bij vooruitbetaling
De abonné's in 't bezit eener
Polis, zijn GRATIS verze
kerd tegen ongelukken voor:
gulden bij levens
lange ongeschikt
heid tot werken.
dood
gulden bij
door
een ongeluk.
gulden bij verlies
van een
hand, voet of oog.
gulden bij verlies
van
een duim.
gulden bij verlies
van een
wijsvinger.
gulden bij verlies
van een
anderen vinger.
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLAI °ERS,:
h
Dit nummer bestaat uit 3 bladen
en een Kindercourant.
Ze is goed en eenvoudig, mis
schien ook juist. Laten toe de
oude schoenen echternog
niet wegwerpen
ALS BEN GOED MAATSCHAPPELIJK
SYSTEEM IS SLECHTS EEN STELSEL
AANVAARDBAAR, DAT AANPAST
AAN DE ONVOLMAAKTHEID
DER MENSCHHEID.
Het is een goede gewoonte van de redac
ties der nieuwsbladen om den lezers bij de
jaarwisseling baar beste wenschen aan te
bieden en daarbij eenigen goeden raad te
geven, opdat ze gezamenlijk van het nieuwe
jaar méér zullen trachten te maken dan
van de heengegane periode van twaalf
maanden.
De internationale vereeniging „Bellamy"
heeft dezen keer de verschijning der Nieuw
jaarsartikelen aangegrepen om aan de pers
haar zienswijze te ontvouwen inzake den
weg, die naar een betere toekomst leidt.
Vóór ons ligt aldus ook een uitvoerige brief
van den voorzitter der vereeniging, dr. P.
IJssel de Schepper te Den Haag, die ons er
op wyst, dat onze raadgevingen mee
werkten aan werkverruiming en aldus het
geld te laten rouleeren slechts lapmid
delen beteekenen, welke den bestaanden
toestand wel „eenige jaren kunnen rekken"
maar geen uitzicht bieden op definitieve
verbetering. We willen dr: Ussel de Schep
per het volle pond onzer waardeering voor
zijn moeite toemeten, door hieronder de
aanduiding van zijn beteren weg te laten
volgen.
Hij schrijft .1
Immers behoeft er geen armoede,
poch werkloosheid te zijn Er is overvloed
van alles, zoowel van landbouwproducten
als van de artikelen door de techniek voort
gebracht. En te midden van dien overvloed
heerscht armoede, zorg en angst voor de
.toekomst
En waaraan is dat toe te schryven Uit
sluitend aan het winst-systeem, dat thans
zyn tijd heeft gehad. Zoolang er handarbeid
was, overtrof de vraag steeds het aanbod
en kon het winst-systeem zich handhaven.
Thans, door de moderne techniek, zal er
steeds meer aanbod dan vraag zijn en
wat zien we gebeuren Om de winst veilig
te stellen, worden, ten koste van den
mensch, groote hoeveelheden goederen en
landbouwproducten vernieldNu moeten
we de machine niet de schuld geven de
machine is een zielloos wezen en de hantee
ring daarvan hangt van het menschelrjk
inzicht af.
We moeten leeren inzien, dat wel de
techniek is vooruitgegaan, maar... niet het
economische stelsel, dat absoluut verouderd
is. Als wij de machine in dienst van de
mensehheid stellen, m.a.w. als de machine
in handen is van de gemeenschap en niet
langer in handen van den particulier, zul
len wij allen kunnen profiteeren van haar
enorme productie hoe meer zy dan voort
brengt, hoe meer wij allen daarvan zullen
profiteeren. Maar, daarvoor is het noodig,
dat het geheele Nederlandsche volk zich
een anderen gedachtengang leert eigen ma
ken dat het los komt van het begrip
„Winst maken". Zoolang wij door tal van
lapmiddelen het heerschende winst-stelsel
dat toch onherroepelijk ten doode is opge
schreven trachten te handhaven, zal wel de
algemeene armoede worden vergroot, maar
wjj zullen nooit meer uit deze ellende kun
nen geraken.
Bovendien is het bestaande winst-stelsel
een aanfluiting van de Christelijke leer. In
dit systeem móet ieder voor zich zelf zor
gen met vuisten en ellebogen moeten wy
trachten ons een weg door bet leven te ba
nen, ten koste van onzen medemensch Is
dat Christelijk? En waarvoor is het noo
dig, als er toch van alles overvloed in de
wereld is? Dat het bestaande winst-stelsel
ten doode is opgeschreven, blijkt onherroe
pelijk uit de profetiën van den grooten
econoom en merschenvriend Edward Bella
my, die reeds vóór 50 jaar in zijn beide wer
ken „In het jaar 2000" en „Gelykheid voor
allen" met de onfeilbaarheid van een ma
thematicus iedere phase van deze al groo-
ter wordende chaos heeft beschreven de
daling van den rentestandaard, het opleg
gen der schepen, de al grooter wordende
Zie etalage
MIDDELBURG
werkloosheid, de vernietiging der goederen
om de winst veilig te stellen, al de midde
len door de regeeringen der verschillende
landen genomen, om te trachten het huidi
ge stelsel zoolang mogelijk te rekken, zon
der de werkelijke oorzaak hét
winstsysteem, aan te tasten en zooveel
meer, waarvan iédere Nederlander behoort
kennis te nemen, wil hy werkelijk een klaar
inzicht krijgen in de oorzaken van de ziekte
van dit economische stelsel, waarvan de
naam alleen al een parodie is
En ten slotte, na dit alles grondig uitge
plozen te hebben, komt Bellamy dan tot de
eenige oplossing Afschaffing
van het winst-systeem en gelykheid voor
allen, waardoor de misdaad, de corruptie,
diefstal en prostitutie een einde zullen ne
men. Waarlijk, ieder, die het wèl meent
met ons volk, die oprecht naar de oplossing
zoekt, moet kennis nemen van deze beide
werken. Maar bovenal is bet de plicht van
ieder Christen om nu eindelijk, na bijna
2000 jaar Christus' leer alleen maar ver
kondigd te hebben, pok Christus' leer in de
praktijk toe te passen en dat kan alleen,
wanneer het winst-stelsel is afgeschaft.
Wanneer wy revolutie en oorlog willen
voorkomen, dan dient allereerst onze ge
dachtengang zich te wijzigen dan moeten
wij ons instellen op een werken voor de
Gemeenschap dan zal er geen armoede
meer zijn geen vrees voor den ouden dag
geen gebedel met Emma-, t.b.c. en andere
speldjes dit is alles verloren arbeid en
moeite. Christus' woord „Hebt Uw naas
ten lief als Uzelf" kan alleen worden toe
gepast in een wereld, waarin het fatale
winst-stelsel niet meer bestaat
Tot zoover Dr. IJssel de Schepper.
Zonder dat onze geachte opponent het
met zooveel woorden zegt, wekt hij met
zyn betoog den indruk, alsof wij ja, als
of in het algemeen „de christen en" het
thans geldende maatschappelijke stelsel als
inhaerent aan hun christelijke overtuiging
beschouwen. Niets is minder juist.
De wereld heeft inderdaad alles om,
door middel van arbeid, in
de stoffelijke behoeften en nooden van alle
menschen te voorzien en wanneer er in de
practijk een stelsel practisch uitvoerbaar
zou zijn, dat aan alle menschen deze stof
felijke bevrediging bracht, dan zou geen
christen bezwaar kunnen noch mogen ma
ken om dat stelsel te aanvaarden.
Zelfs degenen, die thans rijk zijn aan
materieel bezit, zouden geen kwaden ruil
doen met zulk een nieuw stelsel, want méér
dan volkomen bevrediging van stoffelijke
verlangens kunnen ze van de wereld
niet verwachten.
Voor de Bellamy-gedachte behoeven geen
deuren meer te worden ingetraptin feite
wordt deze gedachte algemeen aangehan
gen.
Maar het komt aan op de mogelijkheid
van practische uitvoering.
Meent de heer IJssel de Schepper, dat er
geen kwaad en geen zonde meer zou zijn,
als de stoffelijke verlangens der menseh
heid slechts bevredigd konden worden?
Wat zouden onze rijken van thans dan 'n
heiligen moeten zijn En hoe vélék is zulks
nochtans anders
Volstrekte maatschappelyke gelykheid
en een gelijkmatige verdeeling der stoffe
lijke goederen zou slechts mogelijk zijn in
een wereld van engelen, waarin ieder be
reid was om zyr gemeenschapstaak trouw
en eerlijk te vervullen, geen slimmerikken
pogen zouden om méér dan hun portie te
veroveren, geen luiaards zouden probeeren
om te parasiteeren en zich aan hun taak te
onttrekken, geen slechtaards bedrog pleeg
den en geen mensch om eenige reden het
nadeel of den ondergang van zijn mede
mensch zocht.
Omdat we echter niet met een maat
schappij van engelen, maar met een wereld
van onvolmaakte, geestelijk en moreel on
gelijke menschen te doen hebben,
daarom zal elk maatschappelijk stelsel er
op gericht dienen te wezen om goede be
grippen van rechtvaardigheid, waaronder
we ook de Bellamy-gedachte rekenen, te be
naderen. door levenswetten, die aan allen,
zooveel, mogelijk een. bestaan waarborgen
en er op gericht zijn om de bestaansmoge
lijkheden zoo hoog mogelijk op te voeren..
Dat het huidige maatschappelyke stelsel
in dat opzicht,vooral in deze crisisjaren,
vele fouten vertohnt, zal niemand ontken
nen. Maar we meenen beter en verstandi
ger te doen. met het aantoonen van die fou
ten en het meewerken aan verbetering der-
zelve, dan door het paaien van onze lezers
met een wissel op de schoone toekomst, die
Bellamy 50 jaar geleden voor de menseh
heid zou hebben voorzien en die door deze
mensehheid reeds lang .zou zyn aanvaard,
als. de verwezenlijking van een
schoone gedachte in de practijk even ge
makkelijk zou zijn als het verwekken er
van.
Het „Hebt Uw naasten lief als Uzelf"
kan alleen worden toegepast in een wereld,
waarin het fatale winst-stelsel niet meer
bestaat", zegt dr. IJssel de Schepper. Tot
op zekere hoogte kan hij gelijk hebben.
Maar.is het daadwerkelijk helpen des
noods door middel van het door dr. IJssel
de Schepper gehoonde, „bedelen" van
t.b.c.-lijders en andere ongelukldgen soms
géén naastenliefde?
En wat ten slotte het winst-stelsel be
treft
Winst behoort te zijn het door arbeid ver
kregen rechtmatig deel in de stoffelijke
welvaart der mensehheid. Aan de 'rechtma
tigheid der gewonnen deelen mankeert
soms helaas heel wat. De een krijgt
te veel, de ander te weinig.
Met Dr. IJssel de Schepper zijn we het
eens, dat we naar een juistere toewijzing
moeten streven.. Zijn Bellamy-gedachte dee
len we, maar hij en zijn vereeniging heb
ben tot nu toe nagelaten om ons een prac-
tischen weg te wijzen. Den hp—.el te prijzen
is gemakkelijk den weg naar den hemel
te wijzen is moeilijker.
Eriistige aanrijding.
Wielrijder zwaar gewond.
Hedenmorgen te circa zes uur werd naby
het vliegveld Vlissingen een wielrijder aan
gereden door een auto van „De Telegraaf".
Zoowel de wielrijder als de automobiel
bewogen zich in de richting van de stad.
Door het slechte weer en de sneeuwbuien
heeft de autobestuurder den wielrijder niet,
of althans te laat opgemerkt en is dienten
gevolge op hem ingereden.
De wielrijder, een koetsier uit Souburg,
heeft waarschijnlijk ongeveer midden op
den weg gereden, of 111 ieder geval niet
voldoënde rechts gehouden. Hy werd ern
stig gewond nac.r het St. Jozef Ziekenhuis
overgebracht en daar ter verpleging op
genomen.
Een inspecteur van politie was spoedig
ter plaatse en by het door hem ingestelde
onderzoek bleken de remmen van den auto
volmaakt in orde te zijn.
Alhambra-Theater.
Madame Dubarry.
Noodlottige begeerten.
De film „Madame Dubarry" is een voor
treffelijk stuk cinematografie en zelden zag
men zooveel schitterende costuums bijeen.
Het geheel werd geregisseerd door W. Die-
terle met gevoel en accuratesse voor het
historisch gegeven. Met vaste, krachtige
lijnen zet hij de intrige op, snel en raak
schetst hij haar ontwikkeling, hij vermeit
zich niet in omstandigheden, accentueert
ze op zyn hoogst even.
Dolores del Rio speelt een van haar beste
rollen. Geestig, charmant. Zelfs de aftocht
van Dubarry naar de haar van nu af aan
beschoren abdrjgevangenschap is nog een
uitdaging. De snelheid als factor van stijl
is goed in deze film, welke zoo sceptisch
tegenover het koningschap staat, dat zij
soms de karikatuur, bijwijlen ook de satyre
niet schuwt.
Na den dood van de koningin intrigeeren
de vrouwen om de gunst van Lodewyk XV,
doch overal vindt de koning angst en be
rekening. Dat 'is het oogenblik, waarop
Richelieu hem in kennis brengt met mada
me Dubarry, die in een koets voor het huis
wacht. Wij hebben nog niet meer gezien
dan een blooten voet en een close-up van
haar gelaat. Doch reeds den volgenden
morgen weten de hovelingen „al meer dan
wij", zooals de koning spottend opmerkt.
Dan is vérder de houding van de film
bepaald ten opzichte van het verkwisters
drama, dat Lodewijk XV heette. Men ziet
sléchts op gewin en aanzien en plezier be
rekenende lieden een koning omringen, die
zelfs de majesteit niet uiterlijk handhaaft,
die zelfs tot de keuken afdaalt om z\jn
Diverse
Handleidingen
voorradig bi]
Badhuisstraat 15 - Telefoon 348
ommelette d'amour te vervaardigen. Licht
zinnig, zonder décorum en met slechts
zwakke opflikkeringen van wroeging, wan
neer de hinderlijk-dwingende Dubarry in het
hartje van den zomer een sledevaart com
mandeert en men m gedeelte van het park
van Versailles dan ook blinkend wit ziet.
Lebel, de kamerdienaar, heeft dit alles ge-
tooverd, doch gansch Parijs zit zonder sui
ker, omdat alle poedersuiker als sneeuw
over de paden en struiken van het park ligt.
Een wonderlijk aristocratische figuur in
dit met fantastische middelen voorgedra
gen historische schouwspel is overigens deze
Lebel. (Ferdinand Godschalk). Een man,
die nooit verbaasd is en zijn afkeer ver
bergt achter een onbewegelijk masker.
Mooi geteekend zijn ook de figuren van den
onhandigen dauphin, den lateren Lodewijk
XVI en zijn ongelukkige gemalin Marie
Antoinette „trop maigre" volgens den
kóning, te hautain volgens de favorite.
Voortreffelijk van bouw en regie, is deze
film een briljant schouwspel geworden.
Volgens. Moeder McKee, de keukenmeid
van de familie Alderson in het provincie
plaatsje Richly, is de zoon des huizes
Michael niet de minst ongeschikte echtge
noot voor haar dochter Sadie (Joan Craw
ford). Zij, die Sadie gezien hebben, zullen
haar dit niet euvel duiden. Alvorens de
hartewensch van moeder McKee in vervul
ling is gegaan, zijn er heel wa.t moeilijkhe
den te overwinnen, die vooral door Sadie
zelf worden opgeworpen.
Met het wegloopen van Sadie op zekeren
dag beginnen de wel romantische avontu
ren van Sadie McKee. Nadat zij door haar
niet al te standvastigen minnaar verlaten
is, zien wij haar daarna als danseres in 'een
nachtgelegenheid en na een kort huwelijk
met een aan whisky verslaafden million-
nair ontmoeten wij haar aan het sterfbed
van haar aan lager wal geraakten ex-min
naar. Bij al de moeilijkheden, die Sadie
heeft te overwinnen, wordt zij bijgestaan
döór den advocaat Michael, die haar ten
slotte vermoédelijk in de bekende, veilige
haven loodst. Een blij einde, dat wij haar
van harte gunnen, al was het slechts om
de wijze, waarop zij van haar rol in dit wat
sentimenteel doch boeiend en sterk ge
speelde spel liefdesvreugd en liefdesleed een
aannemelijk figuur weet te maken. Zij
speelt warmer en eenvoudiger, dan wij haar
in lang gezien hebben.
De dialoog in dit filmverhaal is aller
voortreffelijkst en scherp, de camera doet
uitstekend werk.
Luxor-Theater.
L'ordonnance.
De blinde vliegenier.
De eerste hoofdfilm is gemaakt naar den
gelyknamigen roman van den Franschen
dichter en romanschrijver Guy de Maupas
sant. De inhoud is niet alleen interessant,
maar ook alleszins aanvaardbaar, een
eigenschap, welke by vele films verre te
zoeken is. Deze prachtige Fransche rol
prent, waarin van uitstekend spel van de
hoofdfiguren, Marcelle Chan tel, Jean
Worms, Fernandel, Alexandre Rignault,
Paulette Dubois, te genieten valt, heeft ons
uitermate bekoord. Het aan de werkelijk
heid getoetste verhaal loopt over een be
jaarden kolonel, die door toevallige om
standigheden in aanraking komt met de
veel jongere, lieftallige dochter van wijlen
zijn vriend en collega, 't Komt tot een hu
welijk, het jonge vrouwtje bemint haar
gade als een dochter haar vader en na ver
loop van enkele jaren blijft, zeer verklaar
baar, een hartstochtelijke liefde tot een
jong, knap officier niet uit. De gemoedelij
ke ordonnans en oppasser van den kolonel
heeft inmiddels zyn diensttijd volbracht en
is vervangen door een poilu, die het van
stonden aan niet, zooals zijn voorganger, op
het kamermeisje van mevrouw heeft voor
zien, doch zich zeer aangetrokken gevoelt
tot zijn schoone meesteresse. Hij weet spoe
dig, dat deze een liefdesverhouding heeft
met een kapitein, weet zijn stilzwijgen door
dezen minnaar te doen koopen en schroomt
ten slotte niet zijn onbeschoftheid zóó ver
door te dryven, dat hy zich wil laten „beta
len" door als plaatsvervanger van den ka
pitein op te treden. Hij vergrijpt zich aan
de koloneksvrouw, die ten einde rand <j,
hand aan zich zelf slaat, en ontvangt zeli
Toestand Koning George van Engeland
geeft aanleiding tot bezorgdheid.
(Buitenland)*
Nieuwjaarsrede wnd.-voorzitter Kamer
van Koophandel.
Gouverneur-Generaal van Ned.-Indië
jhr. De Jonge gaat heen.
.Binnenland.),
De dertiende party om het wereldkam
pioenschap dammen door Raichenbach
gewonnen. (Dammen).
Herriot treedt af als minister van
Staat. (Buitenland).,
De verhouding der landstalen in Bel
gië. (Buitenland).
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN.
per saldo loon naar werken. Nogmaals een
bijzonder mooie film met fraaie natuurop
namen en lustige militaire muziek en waar
in ook de vroolijke noot niet ontbreekt.
De titel zegt reeds, dat het tweede hoofd
nummer de noodige spanning en sensatie
baart. Het nog niet gestabiliseerde vlieg-
wezen noteert bijna dagelijks ongelukken
en brengt de gemoederen danig in bewe
ging een blinde vliegenier geeft natuurlek
een super-sensatie. De hoofdpersoon vliegt
met een geblindeerd toestel en heet later
inderdaad blind te zijn. Toch vliegt hij van
zelf en redt zelfs de vrouw, die nu eenmaal
een rol in zijn leven spelen moet, uit een
zwaren mist, welke haar en haar vliegtuig
noodlottig dreigde te worden. De held heeft
dan niet alleen zijn sweetheart maar tevens
zyn gezichtsvermogen terug. Echt Ameri-
kaansch, doch de liefhebbers smullen er
van De hoofdrollen in deze Paramount
met schitterende luchtopnamen worden
vertolkt door Myrna Loy en Cary Grant
de regie is van James Flood.
Aan deze beide hoofdfilms gaan, behalvs
het gebruikelijke nieuws, waarin bizarre
hoedjes voor de dames en een mandoline
van vier duizend lucifers met helderen
klank, een geestige Looney Tunes en twee
voorfilmpjes van te verwachten hoofdfilms
(„Moord in de wolken" en „De witte pape
gaai") vooraf.
„L'Ordonnance" wordt vertoond in plaats
van de aangekondigde Tsjechische film
„Ochtendgloren". De première-avond van
dit werkelijk goede programma trok veel
belangstelling.
Het nieuws van den dag in beeld.
Foto's in onze Tijdinghal.
Naby de Oranjesluizen is de Amsterdam-
sche vrachtboot „Zeldenrust IV" op een
steenen golfbreker geloopen en lek gesla
gen.
Te 's-Gravenhage wordt ter gelegenheid
van het vijftigjarig bestaan der Kon. Ned,
Ver. „Avicultura" in den Dierentuin een
tentoontselling gehouden.
Twee opnamen, gemaakt tijdens de repe
tities van de nieuwe Bouwmeesterreviie
„Lachende comedianten", waarvan binnen
kort te 's-Gravenhage de première zal
plaats vinden.
De tentoonstelling „Het costuum onzer
voorouders" in de Haagsche Ridderzaal, is
thans geopend.
Zieken en Ouden van Dagen konden te
Amsterdam genieten van de revue „Hoe
maller hoe mooier" en werden door Louis
Davids en zyn medewerkers kostelijk ver
maakt.
Schiedam heeft een fraai nieuw postkan
toor gekregen, dat gisteren officieel werd
geopend.
Een andere foto brengt echter een min
der aangename Schiedamscbe gebeurtenis
in de fabrieken der firma N. J. Bouvet
heeft nl. een zware brand gewoed.
De nieuwe Waalbrug te Nijmegen is ge
reed gekomen en de burgerijcommissie voor
Waaloverbrugging, wier werk hiermede ten
einde is, maakt als eerste van de nieuwe
verbinding gebruik.
Te 's-Gravenhage zijn de heer F. W. W.
Baron van Tuyll van Serooskerken en mej.
Jkv. M. H. S. van Tets in het huwelijk ge
treden.
Dr. Max Euwe, de wereldkampioen scha
ken,h eeft voor de Amsterdamsche Volks
universiteit de eerste van een serie schaak-
lessen gegeven.
Gisteren heeft H. M. de Koningin een
bezoek gebracht aan de tentoonstelling
„Avicultura", waar zij door den voorzitter,
den heer G. J. A. A. baron van Heemstra,
werd rondgeleid.