1000
500
300
25
EEN FÖNGERS Rit
lederen dag moet
DINSDAG
EERSTE BLAD
of S 35*m in contanten worden gewonnen!
^No.207
73e Jaargang
1935
UitgavsFirma F. VAM DE VELDE Ir;, Walstraat 58-60,Viissingeii. Telef. 10. Postrekening 66287
Verschijnt Dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen
Op en onder de golven met
Hr. Ms. 0 15
Maar bovendien eens per CA A
maand een extra prijs van J üvU."
Dagelijks: een rijwiel!
Exira prijs: eens per maand, van f500.-
STADS- EN PRQVÏNCIENIEUWS
ABONNEMENTSPRIJS: Voor alle gemeenten op Walcheren en waar agentschappen geves
tigd zijn f2.20 per 3 maanden. Franco door het geheele rijk f2.50. Voor België, Duitschland
en Frankrijk f3.40. Voor de overige landen bij wekel. verz. f3.20. Afzonderlijke nrs. 5 cent.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5 regels fl.25; iedere regel meer 25 cent Bij abonnemen
speciale prijzen. Reclames 50 ct p. regel. Kleine advertenties van 1—5 regels 50 ct. Iedere regel
meer 10 ct. (max. 10regels). Bij 3 maal plaatsing van 1—5 regels fl.alles bij vooruitbetaling
De abonné's in 't bezit eener
Polis, zijn GRATIS verze
kerd tegen ongelukken voor
gulden bij levens-
lange ongeschikt
heid totwerken.
gulden bij dood
door
een ongeluk.
gulden bij verlies
vaneen
hand, voet of oog.
gulden bij verlies
van
een duim.
gulden bij verlies
van een
wijsvinger.
gulden bij verlies
van een
anderen vinger.
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS'
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
door B. A.,VAN MOURIK.
'VI
De oefening", die we nu zouden g"aan
doen, heet: „Navigeèreh onder water in
verband". Zooals we bovèn water meesten
tijds in verband voeren, d.w.z. op steeds
denzelfden afstand'van elkaar, in een be
paalde formatie, zoo zouden we nu ook
onder water gaan' doen.
Evenwel moet voor één ding goed opge
past worden dat de drie onderzeeërs el
kander onder water niet rammen, doordat
ze te dicht bij elkaar komen. Daarom
moest de O 13 eerst boven water 4 mijl
yaren in een koers, rechts-loodrecht op de
oorspronkelijke en dan pas onderduiken, en
in den eersten koers doorvaren, terwijl de
O 12 dit naar links moest doen. Als we een
tijd later weer boven water zouden komen,
dan moeten de 3 booten dus nog op den-
Zelfden afstand van elkaar liggen.
„Hoelang blijven we nu onder water
Vroeg ik den commandant. „Tot kwart
Voor twaalf", was 't antwoord. „Ik moet
Öit nog even naar de andere booten laten
seinen". Hij haalde een bloc-note met tele
gram-formulieren voor den dag, schreef er
iets op, en gaf het aan den seiner. Deze
klom met het papier op dén achterkant
yan de commandobrug, bij de mast, nam 2
vlaggen van verschillende kleur, en begon
er mee te zwaaien naar de O 12 en de O 13.
Daar kwamen ook de seiners op hun post
en keken toe, wat hun collega, of beter
de commandant van de O 15 te zeggen had.
Onze seiner begon nu met z'n vlaggen te
zwaaien, dat het een lieve lust was. Nu
eens de linker vlag schuin omhoog, en de
rechter opzij, dan weer de eene neer en de
andere op. 'n Sierlijk gezicht is dat. En 't
gaat zoo verbazend vlug, dat je haast niet
begrijpt, dat de anderen er iets uit wijs
kunnen worden En vooral op zoo'n groo-
ten afstand, want ik kon amper de „ont
vangers" zien. Kwart voor 9 doken we on
der. Leerlingen moesten nu weer probeeren
de boot steeds op een bepaalde diepte te
houden. Op 10 meter'viel dit nog niet mee,
omdat de onstuimigheid van de zee zijn in
vloed ook daar nog d'oet gelden. Een offi
cier maakte een grafische voorstelling yan
de diepten, waarop we voeren, waaruit
bleek, dat we nu eens op 9, dan weer op 11
meter zaten.
„Weet je wat,?" dacht ik, „de boot ligt
nu zoo lekker rustig, dat ik wel eens kon
probeeren m'n verloren nachtrust in te ha
len Ik zocht een rustig hoekje op, en
trachtte de poort te vinden van het rijk der
droomen. Het mocht me evenwel niet luk
ken ik kon de slaap niet te pakken krij
gen. Maar nu kwam het niet, omdat ik last
had van de zeeziekte, maar omdat ik me
veel te lekker voelde. De rustige ligging
van de boot had me dadelijk opgekikkerd,
en ik begon me langzaam maar zeker „zee
waardig" te voelen. U ziet dus, dat ik al
gauw de voordeelen ondervond van het on
der water varen. De bemanning hecht om
een andere reden voornamelijk waarde aan
't duiken elk uur, onder water doorge
bracht, wordt apart betaald. Begrijpelijk
vond ik het dan ook, dat een matroos te
gen me zei „Meneer, ik zou er geen been
in zien om 10 keer achter mekaar om de
aarde te varen, onder water, want als ik
dan weer bij de vrouw in Nieuwediep terug
ben, drukt ze geen armen matroos aan d'r
hart, maar een schatrijke rentenier". Eén
bezwaar is er evenwel aan verbonden er
mag niet gerookt worden, zoodat tijdens
hst duiken een Miss Blanche, een North
State of een Pirate dingen zijn, die wel ge
liefkoosd mogen worden, en alvast klaar,
gelegd „voor straks", maar die niet in ac-
tieven dienst mogen treden. Maar leuk is
het dan ook om te zien hoe iedereen direct
zijn voorwerp van verlangen voor den dag
haalt wanneer we weer boven water ko
men, en in groote eensgezindheid de onder
broken rookerij wordt voortgezet. Want
rooken doen ze allemaal graag Ik geloof
friet, dat er bij ons aan boord, één was, die
biet offerde aan Sint Nicotinus.' (Zouden
tiaarom de marine-menschen zulke gezelli
ge kerels zijn
Toen we dan ook goed half 12 weer uit
het zilte nat opdoken (we hadden dus ruim
21/<> uur achtereen onder water gezeten
trokken weldra uit de commandobrug, van
het voordek en van het achterdek de rook
slierten op van menige sigaret. De wind
was intusschen gaan liggr"!. De lucht was
heclemaal schoongeveegd en de zee heel
wat kalmer. „We krijgen goed weer", voor
spelde een matroos uit de machinekamer,
terwijl "hij hevig aan zijn eigengerolde,
breeduit wapperende sigaret zoog. Zijn
voorspelling bleek goed te zyn. Steeds
meer ging de wind liggen. Steeds kalmer
werd de zee. Toen dan ook 's middags
Wight in 't zicht kwam, was het water zcj
glad als een spiegel, en de lucht strak
blauw. Manschappen, die niets te doen
hadden, zaten in clubjes bij elkaar op het
nauwelijks twee meter breede voordek, of
lagen languit op 't achterdek te slapen.
Toen ik me bij een groepje aansloot om een
babbeltje te maken, kwam de oppasser
naar me toe, en vroeg of ik niet wat ge
bruiken wilde een paar sneden droog
brood of zoo, omdat een leege of halfleege
maag een slecht middel is tegen zeeziekte.
Op zijn advies at ik een paar sneden droog
tarwebrood op, die hij me direct kwam
brengen. Men zou niet van 'n eenvoudigen
matroos verwachten, dat hij tijd en lust
heeft om aan een ander te denken. Men
verwacht op een onderzeeboot ruwe bon
ken, met een hart dat hoofdzakelijk voor
hen zelf kloptruwe kerels, die een zee
zieken gast voor den gek houden, vrijpos
tige geestigheden verkoopen enz. Maar
daar is geen sprake van Van meet af aan
heb ik er verwonderd over gestaan, hoe be
leefd en behulpzaam elk lid van de beman
ning is. De boot is erg smal, en voortdu
rend loop je mekaar in den weg. Maar
steeds was het „Mag ik even voor u
heen of „Mag ik u even plagen Ook
trof mij, dat de verhouding van de beman
ning onderling uitstekend is. De officieren
gaan joviaal met hun ondergeschikten om,,
terwijl toch steeds onder de uitgelatenste
scherts, de afstand tusschen meerdere en
mindere bewaard blijft. Deze prettige ver
houding is een natuurlijk gevolg van het
feit, dat een duikboot een kleine ruimte is
met een groot gezin, waarop men elk
oogerablik elkaar ontmoet en de een den
ander noodig heeft. Dit maakt het leven
intiemer, huiselijker.
Den volgenden dag passeeren we, nadat
we geruimen tijd langs de Zuidkust van
Engeland ("Cornwall) g-evaren hadden,
Cape Landsend. De krijtrotsen, met hun
witte en zwarte plekken blijven nu achter
ons. Heel ;n de verte, aan stuurboord, dui
ken verschillende rotsige eilandjes uit de
zee op de Scilly eilanden. Als we ook die
voorbijgevaren zijn, is er geen land meer
te zien en strekt zich de Atlantische
Oceaan in zijn ernstige grootschheid
voor ons op. De commandant vertelde me,
dat wenu wat dieper water gingen opzoe
ken, om de „maximum-diepte" te kunnen
halen. Elke onderzeeër heeft namelijk een
maximum-diepte, d.w.z. moet tot een be
paalde diepte kunnen duiken. Toch dieper
gaan is heel gevaarlijk. Want dan wordt
de druk van de geweldige watermassa zoo
hevig, dat de boot, die daar niet op bere
kend is, zoo zeer ingedrukt zou worden,
dat er groote ongelukken zouden kunnen
gebeuren.
De O 15 heeft als maximum-diepte 60
meter. „60 Meter diepte" filosofeerde ik bij
mezelf, zittend op het voordek, de beenen
buiten boord, „60 meter diepte dat is dus
ongeveer net zoo diep, als de Sint Laurens
van Rotterdam hoog is „Klaar maken
voor onder water klonk opeens de stem
van den commandant. 20 minuten later
wees de wijzer van den dieptemeter 40 aan.
De heele boot werd tijdens het steeds die
per gaan geïnspecteerd. „We moeten nu
zien hoe hij zich gedraagt", lichtte de com
mandant me in. Bijvoorbeeld, hier is een
klein lekje, ziet U wel Het water druipt
hier uit. Dat hindert nietdat heb je altijd,
als je wat dieper gaat 't voornaamste is
om te weten den druk van het water op en
kele plekken, die het meest te verduren
hebben. Daar heb je bijvoorbeeld de bun
van de mitrailleur ('t luik, waardoor de
mitrailleur naar boven gebracht wordt)
we willen nu weten hoeveel die straks in
gedrukt wordt, als we op 60 meter zijn. We
hebben in de bun een ijzeren staafje beves
tigd, waarop we straks een en ander kun
nen aflezen."
Doodsche stilte heerschte verder. Lang
zaam, aarzelend, kroop de wijzer van den
dieptemeter over de 50 heen, sidderde naar
de 55, kroop door, en bleef eindelijk op 60
staan. „Nog iets bijzonders te melden
vroeg de commandant aan een officier.
„Geen lekkages „Nee, commandant al
les in orde
In de boegkamer zaten de manschappen,
die tijdens deze oefening niets te doen had
den, rustig bij elkaar roode kool schoon te
maken. Roode kool schoonmaken op 60
meter diépte Alsof er niets aan de hand
was Zoo vertrouwen ze op de boot en op
hen, die de leiding hebben Spanning, zoo
als by mij, is er bij hen niet. Rustig zitten
Alleen met het doel nieuwe afnemers te maken voor Palmolive
zeep de schoonheidszeep vervaardigd uit olijf- en palmoliën
loven wij iederen dag een splinternieuw Fongers rijwiel 4a uit*
De wedstrijd is zoo eenvoudig dat elk kan winnen mii er is
gelijke kans voor iedereen. En als U dit verkiest kunt U, in-
plaats van een rijwiel, 35.— contant krijgen
Iedereen kent Palmolive zeep. Duizenden vrouwen hebben er
de charme van haar teint, de frischheid en aantrekkelijkheid
van haar fluweelzachte huid aan te danken. Als U nog geen
gebruiker bent van Palmolive zeep, neem dan deze gelegenheid
te baat, om vast te stellen wat zij voor U zal doen.
De regels voor dezen wedstrijd zijn niet moeilijk. Het is alles
zeer eenvoudig: wij willen alleen weten waarom U Palmolive
zeep verkiest. En hiervoor kennen wij deze waardevolle prijzen
toe. Daarenboven, als extra prijs, eens per maand een bedrag
van 500.- voor de beste inzending dier maand.
Voor nadere bizonderheden zie hiernaast. Ga dus naar Uw
winkelier en vul nog heden Uw inschrijf-formulier in. Iemand
moet dagelijks winnen. Misschien UI
0Ga naar Uw winkelier en koop 3 stukken
Palmolive zeep voor 377a ct. Van hem ontvangt
U een inschrijf-formulier met alle bizonderheden.
Schrijf op dit formulier in 30 woorden of minder,
waarom U Palmolive zeep verkiest. Wij
kijken niet naar literaire waarde de beste
idee zal winnen.
Stuur Uw ingevuld formulier naar Palmolive,
Postbus 671, Amsterdam-C., onder bijvoeging
van 3 zwarte banden der Palmolive verpakking.
Het staat ieder vrij zooveel inschrijf-formulieren
te zenden als hij wil. Voor ieder formulier 3.
zwarte banden bijvoegen.
IK wil óók.
een FONGERS
winnen
PALMOLIVE
ze daar bij elkaar. Alleen het snerpen van
de messen door de kool verbreekt de stilte.
Een oogenblikje later komt de commandant
met een zwemgordel aandragen. Dit nutti
ge ding, dat toch altijd minder prettige ge
voelens wakker roept, vertelde mijn gast
heer, is het allerlaatste redmiddel, wanneer
de boot niet meer naar boven te krijgen is.
Het is een zuurstof-apparaat, waardoor
men in 't water kan ademhalen een klepje
sluit de neusgaten af. Wanneer men boven
is, krijgt men, door in een ventiel te bla
zen, een zwemgordel. Het gebruik van dit
instrument komt evenwel zelden voor, aan
gezien de veiligheidsmaatregelen aan boord
van een onderzeeër zoo vele zijn, dat er
heel wat gebeuren moet, wil hij niet meer
naar boven komen. Weigert bijvoorbeeld de
electrische pomp-installatie, zoodat de
tanks niet leeggeblazen kunnen worden,
dan is er nog altijd een handpomp, die t
werken kan overnemen., al duurt het dan
ook wat langer. Verder zijn er nog zuur-
stof-cylinders, die 't mogelijk maken voor
de heele bemanning om 72 uur achter elkaar
onder water te blijven. Als men dit alles
weet, voelt men zich heel wat geruster, en
raakt de gedachte aan gevaar meer en
meer op den achtergrond.
2 uur later dook de O 15 weer op uit de
golven als oveiwinnaar, terwijl de zon hem
lauwerde met een zee van twinkelende en
vonkende droppels, waarmee zijn druipend
lichaam bedekt was. (Slot volgt).
Voorstel aan den gemeenteraad.
Door Burg. en Weth. werd het volgende
voorstel aan den geme'* teraad gedaan
Nu het getal leerlingen, dat voor het
toelatingsexamen der Avondschool voor
Nijverheidsonderwijs geslaagd is, bekend is
en ook het aantal oude leerlingen, dat de
school blijft bezoeken, vastgesteld kon
worden, is het lesrooster voor den nieuwen
cursus samengesteld.
Door een gunstige groepeering kon be
reikt worden dat een kleiner aantal lessen
zal worden gegeven, bij nagenoeg hetzelfde
totaal aantal leerlingen als het vorige cur
susjaar.
Genoemde samenvoegingen hebben echter
tot gevolg, dat voor den heer A. P. W. van
der Haar geen lessen, kunnen worden ge
vonden.
Daar zulks, gezien de aanmelding van
leerlingen, in de laatste jaren, in de eerst
volgende jaren zeer zeker eveneens het ge
val zal zijn, zien wij ons, op advies van den
directeur der school, genoodzaakt u voor
te stellen genoemden heer Van der Haar
eervol ontslag te verleenen uit zijn be
trekking van leeraar aan genoemde in
richting van onderwijs.
Wij merken hierbij op, dat de heer Van
der Haar van de leeraren in lijnteekenen
het laatst aan de school verbonden is ge
worden.
Aangezien bij ongevraagd ontslag tus
schen den datum van opzegging en dien van
ontslag een termijn van ten minste drie
maanden moet liggen, stellen wij u tevens
voor het eervol ontslag te doen ingaan op
1 Januari 1936.
Tenslotte voegen wij hieraan toe, dat de
inspecteur van het Nijverheidsonderwijs
zich met het vorenstaande kan vereenigen.
De „Luctor et Emergo"-tentoonstelIing.
Het vuurwerk.
Begunstigd door fraai weer werd giste
renavond op het tentoonstellingsterrein aan
de Paul Krugerstraat een vuurwerk afge
stoken.
Lang voor den aanvang was het zeer
druk in deze omgeving. Ook op de tentoon
stelling kwamen velen een kijkje nemen.
Was Vrijdagavond de 500ste betalende
bezoeker geboekt, gisteren kwam reeds
vroeg in den avond de 1000ste bezoeker aan
de controle. Aan beiden werden de hiervoor
beschikbare prijzen uitgereikt.
Zooveel honderden personen als er op het
expositieterrein waren, zooveel duizenden
stonden er buiten het toegangshek.
Door de politie was voor een goede rege
ling gezorgd, terwijl de brandweer even
eens de noodige veiligheidsmaatregelen
had genomen. Een motorspuit stond opge
steld en verschillende slangen lagen uitge
rold om indien noodig direct water te kun
nen geven. Alles is echter in goede orde
verloopen.
Even half elf nam het vuurwerk een
aanvang, waarna direct een Bengaalsche
verlichting de omgeving in een fantastisch
2*ooden gloed zette.
In rustig tempo volgden daarna de meer
grootere stukken, waarvan wij noemen
„Bloeiende Land- en Tuinbouw", den schit
terenden waterval, gouden regen en palm
boom. Ook de zgn. „telegraaf" gaf een
aardig effect. Dit alles werd afgewisseld
door in en door elkaar draaiende zonnen,
die bij tusschenpoozen een hel licht wierpen
over de menschenzee.
Hoog in de lucht gingen de vuurpijlen,
uiteenspattend in waaiervorm, gouden- of
veelkleurige sterren.
Het slotstuk werd gevormd door een
hulde aan het Vorstenhuis „Leve de Ko
ningin" te 'midden van groene, gele, roode
en blauwe bollen, vermengd met gouden
regen, en eindigend met een daverende
kanonnade.
