500
300
150
25
ipcomi
ilysendyk
ai geel merk
KENNERS KIEZEN „Ui'
EERSTE BLAD
DIE MEN BU U
HEEL LEKKERVINDT
IVo. 198
73e Jaargang
1935
VRIJDAG
UtlpvaFirma F.lfAÜ QE VELDE Jr., Walsiraat 58-00, Vlissinosn. leief. 10. Postrekening 66287
23 AUGUSTUS
Verschijnt degelijks, uitgezonderd op iondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen
Op en onder de golven met
Hr. Is. 0 15
STADS- EN PROVÏNCIENIEUWS
KERK- EN SCHOOLMIEUWS
ABONNEMENTSPRIJS: Voor alle gemeenten op Walcheren en waar agentschappen geves
tigd zijn f2.20 per 3 maanden. Franco door het geheele rijk f2.50. Voor België, Duitschland
en Frankrijk f3.40. Voor de overige landen bij wekel. verz. f3.20. Afzonderlijke, nrs. 5 cent.
COURANT
ADVERTENTIEPRIJS: Van 15 regels f 1.25; iedere regel meer 25 cent. Bij abonnement
speciale prijzen. Reclames 50 ct p. regel. Kleine advertenties van 1 —5 regels 50 ct. Iedere regel
meer 10 ct. (max. 10 regels). Bij 3 maal plaatsing van 1 5 regeis f 1alles bij vooruitbetaling
De abonné's in 't bezit eener
Polis, zijn RAT IS verze
kerd teven ongelukken voor:
gulden bij levens
lange ongeschikt
heid tot werken.
gulden bij dood
door
een ongeluk.
gulden bij verlies
van een
hand, voet of oog.
gulden bij verlies
van
een duim.
gulden bij verlies
van een
wijsvinger.
gulden bij verlies
van een
anderen vinger.
AANGESI.OTEN .Bij HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAOBLADFERS"
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
do*: E. A. VAN MOURIK.
m.
Alles was 'du s geheel klaar voor 't duiken.
Verschillende commando's werden gegeven,
üooals „Duiktank blazen" en langzaam,
pet als ik dat ook gezien had van de O 13,
helde onze boot naar voren. Een bewijs
«dus, dat de hoofdtanks begonnen vol te loo
ien met water.
'k Stond aan den voet van het ijzeren
trapje, dat we vanuit de commando-brug
Waren afgedaald. Dit gedeelte van de boot,
|fie Centrale, is voor het onder-water-varen
het hart van het schip. Hier is 't 'n gewir
war van buiz*^?, handles, knoppen en instru
menten, waar men verstomd van staat. Hier
bevinden zich ook het stuurmechanisme der
giepteroeren en de dieptemeters, terwijl van
hieruit de tanks gevuld of leeggeblazen
Worden. De eommando-brug, die nu vol wa
ter staat, heeft 'n functie overgedragen aan
jde ruimte daaronder, den. commando-toren.
Kier is het roer, „het onderwater-roer" zou
de wc 't Ir1 noemen, cn hier zijn de
ï>e
„Nu ••Jv' -r r/zter wachten
pp de O 12" de co> - •"A'h'd 'me in.
,.u weet wel: die was bij het lichtschip Maas
stil blijven liggen. Nu is hij weer verder
gegaan en nadert al aardig de O 13, die 'n
half rur achter ons ligt, ook '«der water.
Als de O 3.2 door de O 13 gelanceerd is,
vervolgt hij zyn weg naar ons toe, en moet
hij loor ons onder vuur genomen worden
maar dat duurt nog wel 'n half uurtje."
„Dus, er is op 't oogenblik eigenlijk niets
te doen?"
„Neewachten is t eenige, wat we doen
hunnen. Doch we besteden nu dezen tijd aan
Oefeningen in onder water varen. Ziet u
freel, op dien dieptemeter kunt u lezen, dat
..We 25 meter onder de oppervlakte zijn.
Nu moet deze matroos hier aan dit diep
teroer probeeren voortdurend op die diepte
Je blijven. U ziet wel, dat hij steeds daar
door in touw moet zijn nu eens wil de boot
paar de 27 M., dan weer naar de 23.
Met 't hoogte-roer houdt hij nu de juiste
diepte. Vlak boven hem, in den commando
toren, zit de roerganger die bedient het
richtingsroer want 'n duikboot heeft, even
als 'n vliegtuig, 2 roeren 'n hoogte (diep
te-) en 'n richtingsroer, omdat hij niet al
leen in horizontale richting moet kunnen
.Veranderen, maar ook in verticale."
Daar de commandant nu evenwel, onder
't praten door, verschillende bevelen gaf,
wilde ik hem niet langer lastig vallen, en
'ging 'k een wandeling maken door de boot,
Van de eene afdeeling in de andere. Eerst
ging 'k eens kijken in de machine-kamer.
Zwijgend stonden daar links en rechts de
S groote Diesels, die nu van hun uren ach
tereen razen uitrustten, en hun werk over
gedragen hadden aan hun collega's de elec-
tro-motorén.
Als je die monsters ziet staan, kun je
hegrijpen, dat daar 'n helsch kabaal uit
moet komen als ze in actie zijn Achter de
Dieseis zeemden de electro-motoren.
Juist wilde ik weer terugkeeren uit het
allerachterste gedeelte van de boot (de
hekbuiskamer heet dat't hek van 'n schip
is de achterkant), toen een der officieren
me op den schouder tikte en ze.'
„Hebt u een van de ingewikkeldste toe
stelletjes al gezien, daar heelemaal ach
terin?"
„Wat bedoelt u?" vroeg IK
„Gaac u maar es mee, dan sa! !k 't u
laten zien."
Ik weer dccrgeloopen tot achter de
felectro-motoren, totdat ik niet verder kon.
„Kykt u masr «ens achter dit deurtje,
meneer," klonk C? vriendelijke uilnoodi-
ging. „Daar ziet u "t ingewikkeldste ge
valletje. En'i zult 't nondlg hebben."
Toen ik 't de'wtje open deed, zag 'k
'ficn W.C."
„Is dat nu zoo'n verwikkeld geval
letje vrno°' IV -vwond^rA
,Ja, meneer.'* ^'as artwoord. „d&t !s
het. Kijkt maar er reed ZSoA t**.'
>en handl* vie*' Hingen", r*»
dan nog hier die groot--traan. Kijk.
h zet eerst Ynndki op draait dan die
kraan naar rechts, brengt de handle weer
op 1 en dan naar
U zult mg we? niet kwaljlk nemen,
lezer, dat 'lc de bediening van deze „ma
chine" alweer vergeten bsn.
Maar dat er niet mee te spotten valt
met die W.C., ziet u wel in, denk ik. Ja,
en 't mooiste van 't geval is één ver
keerde handgreep heeft tengevolge, dat de
inhoud van de W.C. niet naar beneden
zakt, maar opspuit
U zult dus ook kunnen begrijpen, dat
dit overigens zoo gezellige hokje, me meer
dan. eens 'n benauwd oogenblikje bezorgde
U vergeeft me wel, dat ik dit minder
smakelijke onderwerp aanroerde, maar ik
deed dit, omdat 't W.C.-tje 'n zuiver beeld
geeft van de heele boot alles is machine,
handle, kraan, knop, enz.
Op mijn terugwandeling van de ma
chinekamer naar de centrale, riep de
commandant me bij zich.
„Wilt u misschien eens door de peris
coop kijken
Daar was ik natuurlijk dadelijk voer te
vinden. Ik klom dapper 't laddertje op
van den commando-toren, waar de of
ficier van de wacht met den roerganger
zich bevonden.
Dwars door dit ronde verblijf loopen
twee dikke buizen de periscopen. Ze heb
ben 'n middellijn van plm. 2 d.m.
Dit vernuftige instrument de peris
coop heeft ongeveer den vorm van 'n
kijker, waardoor men op de golven kan
zien. 'n Eigenaardige gewaarwording is
dat'n heele tijd lang heb je 't idee ge
had, dat je onder water zit, en, terwijl dit
werkelijk ook nog 't geval is, kijk je door
den periscoop óp 't water. En ais je dan
zoo door dat glaasje kijkt, voel Je je ook
werkelijk boven water en kun je je haast
niet voorstellen dat je 'n meter of wat er
onder zit.
„Hoe diep zijn we nu?" vroeg ik.
„Twaalf meter, meneer. Dat is de ge
wone diepte om met de periscoop te wer
ken. Dat heet dan ook de „periscoop
diepte". Gaan we, dieper, dan verdwijnt
de periscoop onder water en zien we
niets. En gaan we meer naar boven, dan
steekt de periscoop te ver boven water,
zoodat de vijand ons te gauw in 't zicht
krygt."
„Er is niets» te zien op zee, geloof ik,
is 't wel was m'n vraag, nadat ik even
gekeken had.
„Jawel, aan bakboordDraait u de
periscoop maar naar links, dan zult u 't
wel zien."
„O, is dit ding draaibaar?"
„Ja, natuurlijk, want anders zou u niet
de heele horizon, maar slechts 'n klein ge
deelte kunnen afzoeken. U draait maar
even door en dan zult u vanzelf 'n oude
bekende zien."
'k Draaide, en ja hoor, daar zag 'k in
de verte 'n stip aan de kim.
„Ziet u wat het is werd mè ge
vraagd.
„Nee", moest 'k bekennen, want het
was voor mijn oogen te ver verwijderd.
„Nu dan klonk weer de vraag, ter
wijl hij ergens aan draaide. En daar zag
ik opeens de O 12 vlak voor me
„Zooals u ziet, kunnen we 't beeld
dichterbij brengen door dit handeltje op te
halen. Als 't een vijandig schip is, kun
nen we dat dus gauw zien, en bijtijds onze
maatregelen nemen."
„O, dus gaan wij straks lanceeren
„Ja, dat zal niet meer zoo lang duren
en mag ik daarom maar even door den
periscoop kijken, want 't gaat er nu om
spannen."
Na nog even in den commando-toren
rondgeneusd te hebben, verdween 'k weer
naar beneden om aanwezig te zijn bij het
afvuren van den torpedo.
Met den vredelievenden wensch in m'n
hart. dat „ons" eerste schot raak mocht
zijn, liep 'k naar 't vooronder van de boot,
de boegbuis-kamer, de plaats, waar de
torpedo afgevuurd zou worden.
(Wordt vervolgd.)
fNadruk verboden.).
Zeebaden.
In de week van Vrijdag 16 tot cn met
Donderdag 22 Augustus werden hier 7809
zeebaden genomen, waarvan 4633 in het
gewone en 3176 in het volksbad. De hoog
ste temperatuur van de lucht was 87 gra
den en de gemiddelde temperatuur van het
water- 37 graden.
Zwemwedstrijden.
In het kanaal door Walcheren worden
j-- co-provinciale zwemwedstrij
den gehr"den, tevens om het kampioen
schap voor Zeeland.
De aanvang is bepaald op des middags
2 uur precies.
Het programma is verdeeld in 15 afdee-
lingen.
Aan de wedstrijden wordt deelgenomen
Een Vlissings product met
wereld reputatie
door leden van de zwemclubs te Vlissingen,
Middelburg, Goes, Breskens, Ter Neuzen en
Sas van Gent.
Ter gelegenheid van deze 'wedstrijden
worden demonstraties gehouden door ae
Vlissingsche Vrijwillige Reddingsbrigade,
terwijl een polo-wedstrijd VlissingenSas
van Gent plaats heeft.
De prijzen worden dadelijk na afloop van
den wedstrijd uitgereikt op de zweminrich
ting van de Vlissingsche Zwemclub.
Grand Hotel Britannia.
Gertler-kwartet.
Het derde en laatste Donderdagavond
concert in dit seizoen heeft gisteren plaats
gehad. Wederom was de belangstelling
verre van groot, hetgeen wel zeer te be
treuren was, want het Gertler-kwartet, dat
in onze omgeving geen onbekende is en
welks voortreffelijke eigenschappen we
reeds eenige malen alle recht hebben laten
wedervaren, staat muzikaal, technisch en
aestetisch op een uitstekend peil. Zonder
voorbehoud raag gezegd worden, dat de
heeren Endre Gertler, Gyula Bauman,
L&szló Révész en Paul Hermann aan de
hoogste eischen van samenspel in dit genre
voldoen.
Met Schubert (op. 29 in a. kl. t.), Mil-
haud (deuxième quator) en Haydn (op. 76
no. 2 in d. kl. t.) is het weer een bijzonder
genotvollen avond geworden. Schubert's
schoon kwartet met zijn overheerlijk
Andante welk deel dezer compositie is fei
telijk niet bekoorlijk? dat, zooals Otto
Gumprecht schrijft in „siisseste Melancho
lie getaucht ist und die Trane im Auge und
doch dabei das Lacheln auf den Lippen
tragt", opende het programma, dat besloten
werd met het niet minder verrukkelijk
kwartet van Haydn, den schepper van de
zen kunstvorm, waarin de doorzichtige,
ragfijne kunst en de klassieke gratie van
deze muziek in dit homogeen ensemble een
warme pleitbezorger vond. Tusschen beide
genoemde werken hoorden we het strijk
kwartet van den Franschman Milhaud
behoorende tot de groep „les Six", welke,
met volledige vrijheid wat de ontwikkeling
van de persoonlijke begaafdheden betreft,
een loutering der muzikale vormen na
streeft door een zoo streng mogelijk door
gedreven uitschakeling van al wat als ge
woon ornament de directe expressieve
kracht in den weg wm kunnen staan dat,
in dit verband en bij eerste auditie, onge
twijfeld wel zeer eigenaardig aandeed.
Het Gertler-kwartet heeft met deze ka-
mermuziek-vertolkingen als steeds een
geestdriftig gestemd succes geoogst, dat
aan het slot in een staande hulde culmi
neerde. O.
Zeeuwsche Coöperatiedag.
Wanneer het weer meewerkt belooft de
Zeeuwsche Cooperatiedag op morgen wel te
zullen slagen. De deelname is zeer groot.
Aan het kinderfeest nemen ruim 1000 kin
deren deel. 's Middags half drie vertrekt de
stoet vanaf de bakkerij „de Broederband",
waaraan „Ons Genoegen" en „Excelsior"
u't Middelburg deelnemen.
De route is als volgtVan Dishoeck-
straat, Verkuijl Quakkelaarstraat, Schelde-
straat, Glacisstraat, Badhuisstraat, Coosje
Buskenstraal, Spuistraat, Bellamvpark,
Nieuwendijk, Zeilmarkt, Prinsenbbschje,
naar den tuin van de Willem Hl.
Concert Bellamypark.
Het accordeon-gezelschap „Crescendo"
gaf gisterenavond in het Bellamypark, on
der leiding van den heer M. P. Ventevogel,
een concert.
Voor dit concert bestond groote belang
stelling en „Crescendo" heeft op lofwaardi
ge vjjze een mooi programma uitgevoerd.
Een waardeerend oordeel.
Onze stadgenoote mej. L. Graf, heeft
haar studies als schilderes te Düsseldorf als
studente aan de Kunstakademie voortgezet
Zij genoot aanvankelijk haar opleiding bij
den kunstschilder Gerard Jacobs alhier.
Gedurende haar verblijf in Duitschland
heeft zij in de kerk te Calcar -bijzondere stu
dies gemaakt en daar voor het altaar ae
beeltenis van een bisschop geschilderd.
De Kölnische Volkszeitung" spreekt met
bijzondere waardeering over het talent van
deze jeugdige schilderes. Zij koos treffen
de kleuren en nauwkeurige lijnen.
Bij dit waardeerend oordeel van het
Keulsch blad is het portret van de jeugdige
kunstenaresse gevoegd, terwijl zij voor het
altaar haai' penseel hanteert»
Het aanvankelijk voornemen van mej.
Graf om haar studies in Duitschland nog
verder voort te zetten heeft zij opgegeven,
daar zij benoemd is tot tijdelijk onderwijze
res aan de school van de Vlissingsche
Schoolvereeniging,
Een goedkoope trein.
Op Vrijdag 30 Augustus loopt een goed
koope trein van Vlissingen, Middelburg,
Goes, Kruiningen, Bergen-op-Zoom, Roo
sendaal, Tilburg en Breda naar Nijmegen
en Arnhem. Op de stations zijn gratis bil
jetten betreffende den loop van dezen trein
verkrijgbaar.
MIDDELBURG
Wandeltochten van Achilles.
Volgens het programma van de op Zon
dag 15 September door Achilles te houden
wandeltochten, zijn dez.e weder in alle on-
derdeelen verzorgd en zullen er tochten zijn
over 40, 30, 20 en 15 K.M., ieder in twee
deelen, met als algemeene rust- en contro
leplaats het Schuttershof te Middelburg,
zoodat men niet alleen het vertrek des mor
gens en de thuiskomst des avonds te Mid
delburg zal kunnen gadeslaan, rloch ook het
einde van het eerste en het begin van het
tweede deel. Middelburg zal dus dien dag
geheel in het tceken van de wandelsport
staan. Zij, die over 15 en 20 KM. wandelen,
moeten voor 4 uur, zij, die aan 30 en 40 KM.
mede doen voor 6 uur binnen zijn.
De Zeto.
Gistermiddag was er een flink geloop op
de tentoonstelling in St. Jori3 te Middel
burg, maar des avonds was het gezellig
druk, de standhouders hadden veel belang
stelling en konden hun artikelen onder
veler aandacht brengen.
In den tuin was het Westkappelsch koor
aanwezig en had met haar mooien zang
applaus van de honderden aanwezigen in
ontvangst te nemen.
De goochelaar Alex Wins mocht met zijn
aardige toeren ook veel bijval oogsten.
De grootste attractie zal in dc komende
dagen zeker wel het waterfestijn zijn en
blijven. Nu, dank zij het vlugge en goede
werken in één avond en één nacht het bas
sin met mastiek bewerkt en dus volgens
menschelijke berekening waterdicht was,
kon met één bootje het vermaak een aan
vang nemen. Dit bootje is niet onbezet ge
weest en in de komende dagen, zal dit ze
ker met meer booten hetzelfde geval zijn.
Werkkampen voor jeugdige werkloozen.
Het provinciaal comité in Zeeland van de
Centrale voor werkloozenzorg door de Ker
ken, heeft aan alle Chr. jeugdorganisaties,
Chr. Besturenbonden en plaatselijke co-
mité's voor moreele verzorging van werk
loozen, een circulaire gezonden, waarin zij
de medewerking inroept om haar plannen
te doen slagen. Dit jaar zullen nog 2 werk
kampen worden gehouden op het kinder
herstellingsoord Westhove bij Domburg, nl.
van 23 tot 28 September en van 30 Septem
ber tot 5 October.
Het :igt in het voornemen van het comité
de deelnemers aan deze kampen een vergoe
ding van 2 per week te geven voor slijtage
van kleeding.
Aanmelding moet schriftelijk plaats heb
ben, met vermelding van naam, leeftijd, be
roep en juist adres voor 12 September bij
den secretaris van het prov. comité, den
heer J. Lorier, Beenhouwerssingel 70 Mid
delburg, met duidelijke vermelding aan welk
kamp men wenscht deel te nemen.
Molenwater-concert.
Het Middelburgsch muziekkorps geeft
Dinsdag 27 Augustus, des avonds 8 uur, een
concert op het Molenwater.
OOST- EN WEST-SOUBURG
Een buitengewone komkommer.
In den komkommertijd wordt er nog wel
eens gekomkommerd en met de waarheid
een beetje raar omgesprongen.
Wat hier volgt is echter te constateeren.
Bij den tuinier C. Suurmond in de Ritthem-
schestraat alhier is een groene komkom
mer gekweekt van 61 c.M. lengte, wat
zei:er een zeldzaamheid is.
BIGGEKERKE
Brand in een landbouwschuur.
Donderdagmiddag is, tengevolge van het
omvallen van een petroleumstel, brand
ontstaan in de landbouwschuur van den
heer J. van Sluijs op Krommenhoeke. Het
vuur vond in de met graan gevulde schuur
gretig voedsel, zoodat deze in een korten
tijd in lichter laaie stond. Ook het aan
gebouwde woonhuis liep gevaar, doch de
inmiddels gearriveerde brandspuit, kon het
huis behouden. De geheele oogst, benevens
landbouwgereedschappen, gingen verloren.
Een varken kon nog met moeite worden
gered, doch bekwam brandwonden. Verze
kering dekt de schade.
AARDENBURG
Brand.
Gisteravond is brand uitgebroken in de
bakkerij van I. van Linden te Aardenburg.
Het gebouw stond spoedig in lichter laaie..
Met vereende krachten werd het aange
bouwde woonhuis ontruimd. De motor
brandspuit, welke spoedig in actie was,
heeft het vuur tot de bakkerij weten te be
perken. Woon- en winkelhuis bleven ge
spaard, doch hepen veel waterschade op.
De oorzaak is onbekend, verzekering dekt
de schade.
De droogte in Zeeuwseb-Vlaanderen.
Tengevolge van de langdurige droogte
biedt een landbouwstreek als Zeeuwseh-
Vlaanderen thans een eigenaardig beeld. De
anders groene dijken en weilanden liggen
geel en verdord, zoodat men geen onder
scheid meer ziet tusschen het gras en het
vlas dat er op gespreid ligt. Het vee tracht
nog te halen wat er te halen is. Slechts
langs den kant van de kreeker, waarin de
waterstand niét al te lahg 'is, ziet men hier
en daar nog een groene strook. De water
putten zijn grootendeels uitgedroogd, zoo
dat men de grootste moeilijkheden onder
vindt met de drinkwatervoorziening voor
het vee. Het water is bovendien zeer slecht
en bovenop met een groenachtige brij be
dekt. Wel heeft het in de afgx' en week
een weinig geregend, doch dit heeft op de
watervoorziening niet den minsten invloed
Verschillende koolsoorten staan er slecht
voor op vele perceelen hebben luizen en
ander ongedierte de vruchten aangetast.
De opbrengst van appelen en peren uit
de boomgaarden in deze streek valt echter
mee. Er is weinig wind geweest, zoodat ook
de zg. „afval" tot een minimum beperkt is.
De nieuwe brug bij Vlake.
Gemeld wordt Met de werkzaamheden
aan de nieuwe brug over het kanaal We-
meldingeHansweei't, welke uit 3 over
spanningen zal bestaan, is men reeds zoo
ver gevorderd dat binnenkort de eerste
overspanning geplaatst zal worden. Het
eerste gedeelte dat g elegd wordt is gebouwd
bij Corn. Swartouw aan de Wilhelminakade
te Schiedam. Het is het beweegbare deel en
weegt 155 ton. Het is 29 y2 M. lang, 9.50 M.
breed en 4 M. hoog. Het transport en
plaatsen van deze overspanning is opgedra
gen aan de N.V. de Wit's Berging- en
Transportonderneming te Rotterdam, die
zooals men weet ook de Moerdijkbruggen
vervoert. Dezen keer wordt de brug niet op
bakken vervoerd, doch in een grooten bak
geladen. Men heeft daartoe de „Kolossus",
een groote 200 tons bok van W. A. van der
Tak gecharterd, die de brug op zal nemen,
in het schip plaatsen en te Vlake weer er
uit zal halen. Dinsdag 27 dezer zal dit
transport plaats vinden. Het beweegbare
gedeelte van deze brug komt aan den voor
kant te liggen. De 2 andere overspanningen
worden gebouwd bij de firma Penn en
Bauduin te Dordrecht.
R. Kath. Kerk. De Bisschop van Breda
heeft benoemd tot rector van het St. An-
toniusgesticht te Oosburg den weleerw.
heer H. Lovis tot kapelaan te Clinge den
weleerw. heer Bern. de Jong (priester van
het seminarie.
Geref. Gemeenten. Beroepen te Rilland
Bath ds. M. Heikoop te Utrecht.
Wereldbond der kerken.
Het internationale comité van den We
reldbond voor internationale vriendschap
door de kerken te Cliamby heeft aan de
