1000
500
25
ELEGTKISCI KOKEN
EERSTE BLAD
No. 25
73e Jaargang
1935
WOENSDAG
Uitgm: Firma I. VAH Dj VELDE Ir.. Walstraat 5840, Vliaainpn.lelel. 10. Dastrekeninir 66Z8T
30 JANUARI
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd og Zonden en algemeen erkende Christelijke feestdagen
STADS- EN PROViNCïENlEU W S
DE FOTO'S VAN STOPSEL
Henning, Badhuisstraat 63.
BLANKE
GEZONDE
TANDEN
VLISSINGSCHE COURANT
ABüNNEMENTSPKIIS: Voor alle gemeenten op Walcheren en waat agentschappen geves
tigd zijn 2.20 per 3 maanden. Eranco dooi het geheele rijk /2.50 Voor België,.L)uitschland
en frankrijk 3.40. Voor de overige landen bij wekel verz. 13.20. Afzonderlijke nrs. 5 cent
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5 regels 1.25 iedere regel meei 25 cent Bij abonnement
speciale prijzen. Reclames 50 ct p. regel. Kleine advertenties van 15 regels 50 ct iedere regel
meer 10 ct (max 10 regels). Bij 3 maai plaatsing van 1 5 regels '1.—alles bii voor uitbetaling
De abonné's in 't bezit eener
Polis, zijn GRATIS verze
kerd regen ongelukken voor
gulden bi| levens
lange ongeschikt
heid tot werken.
gulden bi) dood
door
een ongeluk.
gulden bi) verlies
van een
hand. voet of oog.
gulden bi] verlies
van
een duim
gulden On verlies
van een
wijsvinger
gulden Di) verlies
van eiken
anderen vinger
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARÜE, INGESTELD DOOR DE VEREENIG1NÜ „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Flitsen
Pogingen tot huurverlaging.
In de politiek onzer regeering, die tot
doel heeft de kosten van alle producten te
verlagen teneinde op deze wyze tot lagere
productiekosten te komen en de buitenland-
sche concurrentie beter te kunnen weer
staan, bebooren de pogingen tot verlaging
der huishuren een belangrijke plaats in te
nemen. Tot nu toe is bier weinig bereikt,
hetgeen door verschillende omstandigheden
is veroorzaakt. Het gevolg is evenwel, dat
de huishuren een steeds grooter deel van
het inkomen der lager betaalde volksklas
sen gaan opeischen, waar die inkomens wel
zyn achteruitgegaan.
Zeer dliidelyk is dit gebleken bij een on
derzoek in den Haag naar de besteding van
het inkomen van werklooze gezinnen.
Wanneer dit lot een persoon treft, die voor
dien een behoorlijk inkomen genoot en
daarnaar zijn leven heeft ingericht, gaat de
betrokkene niet terstond verhuizen, omdat
hij natuurlijk hoopt weer werk te vinden,
en tracht zich door de moeilyke omstandig
heden heen te slaan. Het gevolg is echter,
dat vaak meer dan een derde van de steun
gelden aan huishuur moeten worden afge
dragen. En il is het bij personen, die nog
werk hebben, niet zoo erg, toch vormt het
huurprobleem een vraagstuk, dat bij lagere
inkomsten om een oplossing vraagt.
Nu zou men zeggen, dat de nieuwgebouw
de woningen tegen lagere prijzen verhuurd
kunnen worden, omdat de kosten van bouw
materialen en de loonen in de bouwvakken
de laatste jaren belangrijk zijn gedaald.
Maar daartegenover staat het feit, dat ten
eerste de bouwvoorschriften der overheids
organen zijn verscherpt, en dat daarnaast
ook de eischen der bevolking met betrek
king tot de woning zijn verhoogd. Degene,
die thans huizen bouwt, houdt met die ver
hoogde eischen rekening, omdat hij niet het
gevaar wil loopen, dat over eenigen tijd zijn
bezit aan waarde inboet.
Dientengevolge worden alleen de wonin
gen voor lagere beambten en voor beter
gesitueerde arbeiders goedkooper, de ge
wone arbeiderswoningen echter in zeer ge
ringe mate. Dit laatste wordt mede veroor
zaakt door het feit, dat het overgroote deel
der bestaande arbeiderswoningen nog niet
aan de verhoogde eischen voldoet, en dus
voor de betere arbeiderswoningen ook hoo-
gere prijzen gevraagd kunnen worden.
Hefc schijnt, dat een algemeene flinke
huurverlaging op buitengewoon groote
moeilijkheden stuit. Deze zijn mede het ge
volg van de in vroegere jaren met rijks-
steun volgens de Woningwet gebouwde wo
ningen. Deze zijn goeddeels in de jaren van
hooge materiaalprijzen en loonen tot stand
gekomen de voorschotten volgens de Wo
ningwet bedragen meer dan een milliard
gulden. Zou de overheid zelve het voorbeeld
van huurverlaging geven, dan zal de exploi
tatie van deze tienduizenden woningen ver
lies opleveren en ontvangt het rijk, dat in
laatste instantie deze bedragen geleend
heeft, lang niet terug, wat het zelf aan zijn
geldschieters moet betalen. Wel is een ze
kere verlaging van de opbrengsten der wo
ningen mogelijk, nu de rente op staatslee-
ningen door conversie is verminderd, maar
een verlaging, die overeen zou komen met
de drastische vermindering vin loonen en
salarissen, zou het ryk ongetwijfeld jaar
lijks op vele millioenen verlies komen te
staan.
Een andere mogelijkheid om tot huurver-
laging te komen is vermindering der grond
belasting, die vooral in de grootere ge
meenten vrij zwaar op het bebouwde
eigendom rust. Alweer dus een maatregel,
die in deze tijden van verminderde over
heidsinkomsten de begrootingen der open
bare lichamen nog verder zou ontwrichten.
Het is dus wel te verklaren, dat tot nu
toe op het gebied der huurprysverlaging
weinig is bereikt. Groot enthousiasme be
staat daarvoor in de financieele regeerings-
kringen van staat en gemeenten niet. En
dan ziet men ook zeer goed in, dat het
voorbeeld der overheid hier zeer verstrek
kende gevolgen dreigt te hebben. Want zou
een dergelijk voorbeeld werkelyk flinke
huurverlaging ook van particulieren tot ge
volg hebben, dan loopt men de kans, dat
verschillende particuliere huiseigenaars, die
hun huizenbezit grootendeels met hypothe
ken hebben gefinancierd, niet meer in staat
zullen z\jn aan hun verplichtingen uit dien
hoofde te voldoen. Een onvermydeljjke con-
BEZOEKT DE DEMONSTRATIE
op Vrijdag 1 Februari, half
drie, Toonzaal Koningsweg 45
N.V. P.Z.E.M.
sequentie van vermindering van rente en
aflossing voor voorschotten volgens de Wo
ningwet zou zijn, dat ook de rente en aflos
sing van particuliere hypotheken verlaagd
moet worden. En zou de overheid ertoe
overgaan, hetgeen destijds door de commis
sie-Vliegen is aanbevolen, om een deel van
de schuld der woningwetvoorschotten te
schrappen, dan zou een dergelijke maatre
gel eveneens voor de hypotheekschulden op
huizen noodzakelijk zijn. Want ook daarbij
zijn er meer dan genoeg, die in de dure ja
ren zijn gebouwd en thans, veel minder
waard zijn dan de daarop rustende hypo
theek bedraagt.
Het huurprobleem is een vraagstuk, dat
diep in het economische leven ingrijpt, en
welks oplossing niet met een paar leuzen is
aan te geven.
Voorstel aan den gemeenteraad.
Door Burg. en Weth. is nog het volgend
voorstel aan den gemeenteraad gedaan
Het bestuur der Vereeniging „Het Groe
ne Kruis" alhier, deelt öns mede, dat' zijn
plannen voor de oprichting van een ont
smettingsinstallatie' zoover zijn gevorderd,
dat spoedig met den Douw daarvan zal
kunnen worden begonnen.
Als terrein, waarop deze installatie zou
kunnen worden gebouwd, heeft het bestuur
het oog laten vallen op een perceel grond
gelegen, aan de Paardenstraat en Kogel
parkstraat, ter grootte van 160 M2., zoo
als op een teekening in roode arceering is
aangegeven.
In verband met den stand der financiën
van de adresseerende vereeniging wordt
verzocht de beschikking over den grond op
gunstige voorwaarden te mogen verkrijgen,
omdat naar de meening van het bestuur de
tot standkoming van een moderne ont
smettingsinrichting in Vlissingen ook voor
de gemeente van zeer groot belang moet
worden geacht.
Ook ons college is van meening, dat het
terrein, hetwelk het bestuur van de ge
meente wenscht te koopen, deel uitmakende
van de terreinen van den gemeentelijken
reinigingsdienst, uitstekend geschikt is
voor hefc bouwen van bovenbedoelde instal
latie.
Mede in verband met het doel, waarvoor
de grond bestemd zal worden, zouden wy
den prijs er van willen bepalen op 5 per
M2. Derhalve hebben wy de eer U voor te
stellen aan adressant den verlangden grond
in koop af te staan tegen een koopsom van
S00, ten bate van het grondbedrijf en
zulks onder de gebruikelijke voorwaarden.
Waarom Nationaal-Socialisme
Britannia.
Gisteravond hield de groep Vlissingen van
de Nat.-Soc. Beweging een openbare verga
dering, waarin als spreker optrad de heer
C. van Geelkerken met bovenstaand onder
werp. Den leider van den avond deed het
genoegen, dat de zaal tamelijk bezet was,
niettegenstaande de moordende concurren
tie, die de N.S.B. ondervindt.
De heer Van Geelkerken begon zijn rede,
met er op te wijzen dat nu 3 jaar geleden de
N.S.B. haar propaganda begon en spreker
wel op vergaderingen kwam, waar geen
mensch was dan hy zelf. De aanhangers
van de beweging werden idioot verklaard.
Maar nu de N.S.B. haar leden reeds bij
tienduizenden telt, praat men anders, maar
men gaat met lasteren voort.
Zoo is het ook gegaan met het fascisme
in Italië en het nat.-socialisme in Duitsch-
Jand. Dit werd ook eerst belasterd en be
spot, doch nu denken ook de Nederlanders
er wel anders over. Ze zeggen het is er
best, ordelijk, maar alleen goed voor Italië
en Duitschland en voor ons land is het niet
noodig.
Men is het er wel over eens, dat ook in
ons land niet alles in orde is, maar het is
er toch nog veel beter dan in andere landen.
De Nederlanders zitten vastgeroest in
hun politieke overtuigingen en willen het
nu eenmaal niet anders. Maar er komt ken
tering en de nat.-soc. beginselen nemen al
meer toe in eiken rang en stand van ons
volk.
Spreker besprak de politiek der huidige
regeering, die niet bij elkaar wordt gehou
den door het landsbelang, maar uit angst
voor hun partijen. De regeering kan zich
alleen nandhaven door macht. Doch ons
volk krijgt wat net verdient, want 't duldt
deze regeering. De beginselen worden bij
elke party verdoezelt, doch dan zijn de be
ginselen niet veel waard.
Alle maatregelen waardoor de welvaart
van ons volk weer zou kunnen toenemen
en de werkloosheid opgeheven, worden na
gelaten, omdat men bang is de groot-in
dustrie en het kapitaal te treffen.
Alles wordt by elkaar gehouden en op
allerlei manier geschipperd om het kabinet
te handhaven, daar men bang is voor een
regeeringscrisis en voor eventueele verkie
zingen. Men weet wel dat de N.S.B. dan
groote winst zou behalen.
Het ergste waar de N.S.B. tegen heeft
te strijden is de laksheid, lauwheid en on
verschilligheid van zoo vele duizenden van
ons volk, wien het niet kan schelen hoe en
door wien ze geregeerd worden, ,,'t Is toch
één pot nat" zeggen ze.
Niettemin groeit de N.S.B. gestadig en
nadert de 40.000 leden.
Spreker ontkent dat de N.S.B. een pro
duct zou zijn van vreemden bodem ;het
is noch Duitsch, nöch Italiaansch, doch een
zuiver Nederlandsche beweging.
Vervolgens besprak de heer Van Geelker
ken wat de N.S.B. wil. Zy wenscht te ko
men tot saamhoorigheid van het gansche
volk, dat nu door partijtwisten wordt ver
teert. De werkloosheid moet worden opge
lost. Voor de 400.000, die misschien nog wel
brood, doch geen werk hebben, moet we
der werk worden verschaft. Honderddui
zenden gaan moreel ten onder, omdat zij
delen dat zij onnut zijn in deze maat
schappij.
Wij willen een geestelijk en zedelijk sterk
volk en sociale rechtvaardigheid voor alle
volksgenooten.
Smalend wordt van de N.S.B. gezegd, dat
het is een crisis-beweging, die weer ver
dwijnt wanneer de crisis voorbij is. Maar
de crisis is nog niet over, wordt nog erger
en het kon wel eens zijn. dat de N.S.B. de
crisis in beweging brengt.
Zoolang ons volk toelaat, dat wij vier
communistische Kamerleden hebben, met
groote salarissen, cumulatie enz. zal de
strijd moeilijk blijven, doch de oogen gaan
al meer open en de N.S.B. zal de overwin
ning behalen.
Het nat.-socialisme vereenigt alle Neder
landers, Roomsch en on-Roomsch, om geza
menlijk ons volk op te bouwen in liefde
voor ons Vorstenhuis, de Christelijke grond
slagen van den Staat, tegen de ondermij
ning van de geestelijke en zedelijke normen.
Scherp becritiseerde spreker de terreur
der regeering tegen de N.S.B., welke be
staat uit het weren uit overheidsbetrekkin-
gén, enz.
Het nat.-socialisme belooft niet het land
van belofte, met zijn druiventrossen inte
gendeel, ieder zal moeten offeren op het
altaar der Nederlandsche gemeenschap.
De N.S.B. wil zyn invloed ook doen gelden
in het parlement, omdat het den wettigen
weg wil bewandelen. Daardoor wordt de N.
S. B. geen parlementaire party, doch een
party in het parlement, wat heel iets an
ders is.
De N.S.B. strijdt voor ordening van den
ganschen Staat, opheffing van het bankge
heim, beteugeling der ongebreidelde con
currentie, ordening van het bedrijfsleven,
rechtvaardigheid tegenover alle standen en
rangen, en deze samenbinden.
Hiertoe is alleen de N.S.B. in staat. De
politieke partijen kunnen dit nietdie ziju
uitgeleefd en den ondergang nabij.
Fel geeselde spreker het Marxisme, dat
den Staat ondermijnt en de arbeiders ver
pest en toch toegang heeft tot het parle
ment en tot de overheidsbetrekkingen.
Hij wees er op, dat in de meeste landen
het socialisme als een geprikte varkens
blaas in elkaar is gezakt.
Ten slotte wekte spreker de aanwezigen
op méde te strijden onder de zwart-roode
vJag en de leiding van ir. Mussert voor de
overwinning der N.S.B.
Na de pauze werden door den spreker
nog verschillende schriftelijke vragen be
antwoord.
Sonna.
Concertgebouw.
De vereenigde schouwspelers, onder di
rectie van Pierre Mols, hebben ons gister
avond de vertolking gebracht van bovenge
noemd Indisch tooneelspel, waarvan de in
houd in deze woorden kan worden weerge
geven. De Europeaan, al dan niet in concu
binaat levende met een Inlandsche vrouw,
scheurt zijn kinderen van de moeder af om
ze een Europeesche opvoeding te kunnen
geven en de moeder is haar kind kwijt. Ze
heeft alle zeggenschap er over verloren.
Deze situatie heeft Jan Fabricius uiteenge
zet in Sonna, die van huis uit een Inland
sche is, maar een van ras, omdat ze onder
haar voorouders een sultan kan tellen. Het
tooneelspel begint, als het zoontje, dat een
Europeesche opvoeding heeft genoten, naar
Java terugkeert, maar niet dadelijk met
zijn vader tegelyk in de ouderlyke woning
binnenkomt. En als het dan op de oude plek
terug is en daar de twee Inlandsche dames
ziet, weet hij niet, welke van de twee
eigenlyk zijn moeder is. Hy omhelst ze bei
de, maar keert zich dan tot zijn vader om
te vragen, wie van de twee zijn moeder is.
Wat een aardig scènetje was dat, maar nog
treffender was het daaropvolgende too-
neeltje als Sonna (Emmy Molsde Leeu-
we) op eerbiedigen afstand de lichaamsvor
men van haar „groote" zoontje volgt met
de handen, als om weer bezit van hem te
nemen. Hoe totaal veranderd moet haar de
toestand lijken, als zij de Europeesche be
grippen en kennis van haar zoontje waar
neemt, die zich niets herinnert van wat zij
vroeger heeft verteld, dat totaal geen be
grip meer heeft van de helden van haar
voorgeslacht, dat zich kostelijk vermaakt
met de „gekke" vormen der poppen van het
wajangspel. Truusje Bakker heeft van dat
zoontje iets aardigs, iets natuurlijks, iets
kinderlijks gemaakt. De Inlandsche moeder
is in het tweede bedrijf, door de erkenning
van het jongetje door den vader, Bartholo-
meus Velsen, kapitein der infanterie, be
roofd van haar zoontje, zonder dat ze het
weet. Maar als ze dat merkt in het slotbe
drijf, als ze gewaar wordt, dat niets haar
weer in het bezit kan stellen van haar lie
veling, dan gaat ze te keer in scènes, die
den gemoedstoestand van ,,-'t moederdier"
in kostelijke opvolging weergeven tot ze
ten slotte hooghartig berust en schijnbaar
onbewogen en trotsch heengaat, zonder ook
in eenig opzicht acht te slaan op de verzoe
ningspogingen van den kapitein. Op tal van
scènetjes zouden we kunnen wijzen, als de
ruimte het ons toeliet, doch een dier too-
neeltjes, dat zoo karakteristiek is voor den
haat der Inlandsche willen we memoreeren,
nl. dat, waarin het portret der tweede, der
Europeesche vrouw in snippertjes wordt
gescheurd. Naast deze vrouwenrol dienen
we te noemen die van Niti, de bediende van
Sonna, welke misschien voornamelijk
wel, omdat ze ons leek in voorkomen en in
naam, een echte Inlandsche t zijn naar
onze meening natuurlijker en gemakkelij
ker acteerde dan Sonna zelf. Inoto Katisha
leek ons beter in haar rol ingeleefd dan
Sonna, ook al, omdat ze haar figuur voor
Inlandsch meisje of vrouw meer mee had.
Hebben we de vrouwenrollen vermeld, nu
resten ons nog de heerenrollen, waarvan we
naast elkaar plaatsen, die van den kapitein,
van wiens rol vol met tegenstrijdigheden
Pierre Mols een goede, een aannemelijke
vertolking gaf en die van den assistent-resi
dent, wiens sympathieke gedachten heel
goed werden weergegeven door Alex Frank.
We denken hierbij aan het aardige tegen
spel dezer 2 acteurs in 't tooneel, als de
kapitein spreekt over de vrouwenover ae
gedachten, die geuit worden naar aanlei
ding van de erkenning, waarin de assistent
resident verklaart slechts een paragraaf,
een wetsartikel t* zyn en meer dergelijke
trekjes, die Overdiep sympathieker voor ons
doen zijn dan zijn vriend de kapitein. Moei
lijk is de toestand van dezen laatste, maar
hij slaat er zich doorheen.
Tenslotte vermelden we, dat de twee bij
figuren, de Soendaneesche klerk en Matu-
parisa, de Amboness het hunne er toe heb
ben bijgedragen, om den avond mooi te
maken.
Vermelden we ten slotte, dat de regie in
goede handen was van Pierre Mols, waar
door een aardige ensceneering was verkre
gen en dat er vlot gespeeld werd, dan kun
nen we het verslag van dezen derden avond
van het schouwspel eindigen met de opmer
king, dat ook deze avond goed geslaagd is.
Een 91-jarige luchtreiziger.
Met het K.L.M.-vliegtuig zal morgen
ochtend hier aankomen de 91-jarige heer
Van Heesen uit Amsterdam, die morgen
middag weer naar Amsterdam zal terug-
keeren.
Dit is de oudste passagier die de K.L.M.
tot nog toe heeft vervoerd.
De vlucht wordt den heer Van Heesen
aangeboden door het dagblad „de Stan
daard".
MIDDELBURG
Vereeniging „Kinderzorg".
Hedenmiddag heeft op de stichting „Kin
derzorg" te Middelburg, waar zooals be
kend de Hervormde voogdijkinderen een
het door „Thalia" op
te voeren blijspel zijn
bij ons geëtaleerd
FOTO-ATELIER
tandpasta
IS GOED Ww
ENIOCH GOEDKOOP
liefelijk tehuis vinden, een bijeenkomst
plaats gehad ter ingebruikneming van het
gymnastieklokaal en de centrale verwar
ming. Zoo men zich herinnei-en zal heeft
wijlen mevrouw Blumde Niet een groote
som gelds aan de stichting nagelaten en dit
nu stelde het bestuur in staat om verschil
lende verbeteringen, die reeds lang noodig
waren, tot stand te brengen en in de eerste
plaats een gymnastieklokaal en een centra
le verwarming.
Wijdt men groote zorg aan de geestelijke
en verstandelijke opvoeding der aan de
stichting toevertrouwde meisjes en jongens,
ook begrijpen bestuur, directie en perso
neel, dat lichamelijke opvoeding voor de
karaktervorming van groote beteekenis is,
maar tot nu toe ontbrak een goede gelegen
heid om daaraan de noodige zorg te beste
den.
Naast het jongenshuis is op het thans
geplaveide terrein, dat niet meer door hou
ten, maar door betonnen schutting van den
tuin van het meisjeshuis is gescheiden, een
nieuw gebouw verrezen, waarin het ver
langde is ondergebracht. In de keurige
vestibule van dit gebouw is een steen inge
metseld, met het opschrift „In dankbare
herinnering aan den heer en mevr. Blum
de Niet".
Zeker eenvoudig, doch passend in den
geest van hen, die zooveel voor de stichting
gevoelden en deden, dit laatste tot na hun
dood.
In de vestibule bevindt zich een bank,
waarop de kinderen hun schoenen voor
gymnastiekschoenen kunnen verwisselen, of
omgekeerd. Voor het opbergen van de gym
nastiekschoenen is er een kast met genum
merde vakjes.
Langs de wanden zijn verschillende kap
stokken aangebracht, mede omdat het in de
bedoeling ligt het gymnastieklokaal in de
toekomst ook voor de groote vergaderingen
en bijeenkomsten met alle kinderen te ge
bruiken.
Het zeer ruime lokaal zelf, voorzien van
allerlei werktuigen voor het turnen, maakt
een flinken indruk. De lambrizeering langs
de muren is evenals in de vestibule van
émaille opgespoten cement, een nieuw
procédé, dat gemakkelijk te onderhouden
moet zyn. Ook het plafond is iets nieuws,
namelijk van donoca, waarin de lampen
zijn weggewerkt. De electrische klok zal er
aan herinneren, dat er ook aan spel en
gymnastiek een einde moet komen.
Wij zagen er o.a. twee bruggen, een voor
de kleinere en een voor grootere kinderen
paard, ringen, klimstokken, rek, enz., in
één woord een inrichting voor menige gym
nastiekvereniging om jaloersch op te zyn.
Een tweede deur geeft in geval van nood
zaak ook gelegenheid het lokaal ter zijde te
verlaten, daar waar ook straat is aange
legd en waar onooglyke afdaken zyn ver
vangen door een gesloten rywielplaats voor
de broeders en een open voor de jongens.
Het gebouw, waarin het gymnastieklo
kaal is ondergebracht, is gebouwd onder ar
chitectuur van den heer A. de Pruyn te
Goes en bevat ook de zeer moderne cen
trale verwarming-installatie, waarvan de
hoofdleiding by den heer ir. W. C. Kool uit
Rotterdam berustte. Was de bouw van het
gebouw opgedragen aan den heer C. H. H.
Wisse te Axel, voor de centrale verwar
ming was de N.V. Rotterda msche Centrale
Verwarmingsmaatschappij als leverancier
ster aangewezen.