POKON
-C>
€en oubuaöerl anted) «Öcbmik
TWEEDE BLAD
Een sprong in het duister
BINNENLAND
FEUILLETON
Vrijdag 28 December 1934. No. 305.
DE DOKTER AAN 'T WOORD.
DE MENSCH ALS PRODUCT
VAN ZIJN VOEDSEL.
De „wet van het minimum" bepaalt
onze waarden.
Niet de hoeveelheid, maar de juiste
samenstelling van ons voedsel
geven den doorslag,
door dr. L. I. Camp.
Het stofwisselingsproces heeft voor ver
reweg het grootste deel, zonder onze be
wuste medewerking plaats. Slechts de
eerste verplichtingen bij dit proces, kau
wen en inslikken van het voedsel, hebben
wij in onze macht. Daarentegen hebben wij
de vrije wilsbeschikking bij de keuze van
het voedsel, dat wij den mond ter verwer
king aanbieden. Daarom is het van de
grootste beteekenis voor een gezonde voe
ding, ons de principes, die ons moeten lei
den bij de keuze van ons voedsel vast voor
oogen te stellen. Soort, hoeveelheid en
vorm komen hierbij in aanmerking. Een
toevoer van voedsel, die de behoeften over
treft, maakt ons niet sterker en verhoogt
ons prestatievermogen niet. Om de behoef
te te kunnen vaststellen* moeten wij ons
eerst afvragen, welke stoffen voor ons le
vensonderhoud onmisbaar zijn. Deze zijn
eiwit, vet, koolhydraten, minerale stoffen,
completeerende voedingsstoffen, genotmid
delen.
Bij de keuze en de bewerking van onze
voedingsmiddelen moeten wij ons door de
volgende stelregels laten leiden
Het zorgvuldig vermalen en met speek
sel verwerken der spijzen in den mond moet
als de fundamenteele verwerking van het
geheele spijsverteringsproces worden be
schouwd. Deze mechanische verdeeling van
het voedsel is daarom van groote beteeke
nis, omdat hierdoor mogelijk wordt ge
maakt, dat de spijsverteringssappen met
het binnenste der spijzen in aanraking
komen, waardoor het chemische oplossings-
en omzettings-proces kan plaats hebben.
Bij zorgvuldig kauwen treedt automatisch
speekselvorming op. Ook hierom verdient
de vermenging met speeksel onze bijzon
dere aandacht, omdat het een eerste phase
is in het verteringsproces, die de inwerking
der maag- en darmsappen voorbereidt.
Hierbij mag niet uit het oog verloren
worden, dat de aard der toegevoerde spij
zen van grooten invloed is op de speeksel
afscheiding. Breiachtige en vloeibare
spijzen loopen licht de kans, zonder ver
menging met speeksel te worden ingeslikt,
zoodat zij in de maag komen, zonder dat
het ontbindende ferment van het speeksel
er op heeft kunnen inwerken. Vaste spijzen
verdienen daarom de voorkeur, in de eerste
plaats omdat ze door de mechanische reini
ging der tanden van nut zijn voor de in
standhouding van het gebit, in de tweede
plaats, omdat zij de werking der speeksel
klieren bevorderen. Wanneer men echter
tegelijk met vaste spijzen ook vloeistof tot
zich neemt, wordt ook het vaste voedsel
een soortgelijke substantie als breiachtige
en vloeibare spijzen. Deze gewoonte moet
dan ook ten sterkste worden afgekeurd.
Het kauwen moet afgeloopen en het eten
geheel zijn ingeslikt, vóór men vloeistof tot
zich neemt, daar anders de spijsverterings
sappen te veel verdund worden. Daarom is
ook het gebruik om den maaltijd met soep
te beginnen verkeerds
Wel dient men. hierbij tevens te bedenken,
dat ook de gemoedstoestand van den eter,
reuk, smaak en voorkomen der spijzen,
zoowel als de wijze waarop deze worden
opgediend, van invloed zijn op de afschei
ding der speekselklieren en de werkzaam
heid van maag- en darmklieren.
De groote chemicus Justus von Liebig
stelde reeds als grondwet voor het geheele
organische leven de z.g. „wet van het
minimum" op. Volgens deze voor de ge
heele organische wereld geldende wet, ont
wikkelt zich elk levend organisme in ver
houding tot de geringste hoeveelheid der
met het voedsel opgenomen noodzakelijke
voedingsstoffen. Het organisme kwijnt of
sterft, indien ook maar een enkele dezer
onontbeerlijke stoffen ontbreekt, en zijn
gezonde ontwikkeling zet zich slechts zoo
lang voort, totdat de voedingsstof die in
de kleinste hoeveelheid aanwezig is, is op
gebruikt. Hoe groot ook de toevoer van de
overige onmisbare stoffen is, de ontwikke
ling zal eerst weer op normale wijze voort
gang vinden, als het te kort van de eene
ontbrekende stof wordt opgeheven.
Jarenlang heeft men zich bij het onder
zoek naar de juiste samenstelling bepaald
tot het vaststellen van de benoodigde hoe
veelheden eiwit, vet en koolhydraten, daar
men de onontbeerlijkheid van de andere
stoffen niet ten volle erkende. Doch de wet
van het minimum geldt evenzeer voor elke
minerale stof en voor alle completeerende
voedingsstoffen. Men kan dus de behoefte
van het lichaam aan één bepaalde voe
dingsstof nooit anders vaststellen dan re
kening houdende met elk der andere be
noodigde stoffen tevens.
Ragnar Berg maakt de. wet van het mi
nimum op de volgende wijze aanschou
welijk „Voor den bouw van een huis heb
ben we steenen, kalk, zand en water noo-
dig. Ontbreekt een van deze stoffen, dan
kunnen we het huis niet bouwen. De ge
ringste hoeveelheid der beschikbare stoffen
bepaalt de grootte van het huis. Hebben we
niet meer kalk dan voor een hutje, dan
helpt het ons niet, of we al steenen genoeg
hebben om een stad te bouwen". Zoo is ook
niet de absolute hoeveelheid van elke af
zonderlijke voedingsstof van beteekenis,
doch minstens evenzeer de onderlinge ver
houding der verschillende voedingsstoffen.
HET NERVEUZE KIND.
Deskundige voorlichting een eerste ver-
eischte bij de behandeling van
nerveuze storingen.
In vele gevallen brengt de
moderne therapie uitkomst,
door dr. G. VISSER.
Dikwtjls hoort men bezorgde, al te be
zorgde moeders verzuchten „Mijn kind. is
zoo nerveus Het begrip „nerveus" wordt
bijna willekeurig op de meest verschillende
ziektebeélden en storingen toegepast en in
het geheel niet meer als 'n bepaalde ziekte
beschouwd. Het is hier niet de plaats, om
alle methoden op te sommen, waarmede de
arts in een geval van nervositeit graad en
oorzaak kan vaststellen. Wij volstaan met
er op te wijzen, dat de beoordeeling van
schijnbare bijkomstigheden van bijna even
veel belang is als het lichamelijk onder
zoek. Het kind, zoowel als zijn omgeving
moeten nauwlettend worden gadegeslagen,
liefst zonder dat het kind dit merkt. Hier
door wordt de gelegenheid geboden, uit de
gelaatsuitdrukking van het kind, zijn blik,
zijn gang, zijn geheele doen en laten zekere
gevolgtrekkingen te maken.
Veel klemmender is de vraag, hoe men
werkelijk nerveuze kinderen kan helpen.
Deze hulp moet bestaan in een doeltref
fende behandeling van de grondoorzaken
der nervositeit en mag niet bepaald blijven
tot het genezen of verzachten van enkele
afzonderlijke symptomen. Als dergelijke
symptomen moeten dikwijls ook slaap
stoornissen, bedwateren, krampen, koliek,
ja zelfs asthma beschouwd worden. Onder
oplosbare r65]l2 °/o voedsel voor 40 cent, met
or gratis verzorgingsaanwijzingen. Ver-
11 krijgbaar bij de Bloem- en Zakdwinkels
de
kunstmest voor
kamerplanten
de geneesmiddelen, die bij behandeling van
dergelijke gevallen in aanmerking komen,
neemt kalk nog steeds de voornaamste
plaats in. Ook kan men big nerveuze kinde
ren dikwijls veel bereiken met luchtbaden,
die echter niet te koel genomen mogen
worden. Ook het onoordeelkundige toepas
sen van zonnebaden aan het strand, kan
gevaar opleveren, want wanneer deze lang
achtereen genomen worden, hebben zrj een
opwindende uitwerking. Zeer goede resul
taten bereikt men daarentegen met water
therapie.
De zoogenaamde zielkundige behandeling
zal alleen dan succes hebben, wanneer er
nauwe samenwerking bestaat tusschen den
deskundigen arts eenerzijds en ouders en
opvoeders anderszijds. Bij nerveuze kinde
ren is de opvoeding van bijzonder groot be
lang. De soort van onderwijs, lectuur, sport,
.ontspanning en later ook het beroep moe
ten voor het nerveuze kind met bijzondere
zorg worden gekozen. Reeds op jeugdigen
leeftijd moet een begin gemaakt worden
met lichaamsoefeningen, die niet alleen het
lichaam stalen, doch tevens de geest tot
concentratie dwingen. Hierdoor wordt het
kind dikwijls met succes van zijn nerveuze
bezwaren afgeleid. In vele gevallen geeft
ook een behandeling met de moderne
klierextracten en organi
sche preparaten gunstige resul
taten. De keuze der geneesmiddelen is na
tuurlijk het werk van den dokter. Schild
klier- en hersenpreparaten worden op dit
gebied in den laatsten tyd veelvuldig toege
past.
In ernstige gevallen moet onderzocht
worden of opname van het kind in een in
richting of een tehuis noodzakelijk is. Ook
hierin mag alleen de deskundige arts de
beslissing hebben,
(Nadruk verboden.)
De financleele betrekking tusschen
Ryk en gemeenten.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft aan de gemeentebesturen de volgende
circulaire over de financieele betrekking
tusschen Rijk en gemeenten doen toeko
men
Het is mijn ambtgenoot van financiën en
mij gebleken, dat verschillende gemeente
besturen in verband met het wetsontwerp
tot wijziging van de wet van 15 Juli 1929,
(Staatsblad no. 388), hetwelk bij de Sta-
ten-Generaal aanhangig is, in twijfel ver-
keeren of de opgaven, bedoeld in artikel 42
derde lid, van het Kon. besluit van 4 No
vember 1929 (Staatsblad no. 476) betref
fende het rekeningjaar 1933 nog voor 31
December dienen te worden ingezonden,
dan wel inzending van deze opgaven voor-
loopig kan worden aangehouden.
Ik deel Uw college mede, dat de boven
bedoelde opgaven op de gebruikelijke wijze
overeenkomstig de geldende voorschriften
en volgens het bestaand model moeten wor
den ingezonden, aangezien het niet uitge
sloten is dat van deze opgaven gebruik zal
kunnen worden gemaakt.
Wijziging van de kieswet.
Volgens het voorloopig verslag van de
Tweede Kamer over het wetsontwerp tot
wijziging en aanvulling van de Kieswet, de
Provinciale wet en de Gemeentewet De-
stond bij verscheidene leden in het algemeen
bedenking tegen het nemen van wettelijke
maatregelen tegen bestrijding van kleine
partijen. Deze leden vestigden er de aan
dacht op, dat welhaast alle partijen klein
zijn begonnen. Verscheidene daarvan heb
ben zich tot partijen van een zekeren, som
mige zelfs van grooten omvang uitgezet
Omgekeerd zijn in den loop der jaren ook
groote partijen ten gevolge van splitsing of
doordat haar aanhang verminderde, tot
kleine afmetingen teruggebracht of zelfs
geheel verdwenen. Niemand aldus de hier
aan het woord zijnde leden, zal kunnen vol
houden, dat in het algemeen genomen de
stem, welke die partijen of partytjes, elk
voor zich hebben doen hooren, niet het hare
heeft bijgedragen tot de ontwikkeling van
het staatkundig leven in ons land en tot de
vorming van de politieke constellatie, welke
wij thans kennen. Worden de kleine partijen
in haar voortbestaan en ontwikkeling be
lemmerd, dan zal de voortgang, van de
boven geschetste wisselwerking worden te
gengehouden en een verstarring van de
thans groote partijen plaats hebben, welke
aan het politieke leven niet ten goede kan
komen.
Eenige leden konden in de hierbedoelde
maatregelen niet veel anders zien dan een
toegeven aan het verlangen van de groote
politieke partijen om ten koste van de klei
ne partijen haar macht en die harer leiders
te vergrooten.
Verscheidene andere leden achtten met
de regeering het treffen van maatregelen
als hier bedoeld noodzakelijk. Zij wezen er
op, dat het karakter van een groot deel van
het Nederlandsche volk de neiging met zich
brengt tot splitsing in kleine, zelfstandig
optredende groepen met denkbeelden, welke
min of meer van die der overige groepen af
wijken. Weliswaar treft men overal ter we
reld grootere of kleinere groepen aan, wel
ke zich, met voorbijzien van de groote lijnen
in het staatsbestuur, op concrete punten,
niet zelden door eigenbelang gedicteerd,
vereenigenin Nederland doet dit ver
schijnsel zich wel in bijzonder sterke mate
voor. Een kiesstelsel, dat geen rekening
houdt met deze nationale eigenaardigheid,
dient te worden gecorrigeerd, opdat worde
voorkomen, dat die eigenaardigheid tot uit
wassen leidt, welke het politieke leven be
derven en de grondslagen van dit stelsel
aantasten.
De opvatting der regeering, dat het ge-
wenscht zou zijn door het lidmaatschap der
Tweede Kamer het optreden als volksver
tegenwoordiger van door kleine partijen ge-
candideerden onmogelijk te maken* werd
door verscheidene leden met klem bestre
den. Deze leden ontkenden de juistheid van
de vooropgestelde gedachte, dat het ver
tegenwoordigd zijn van een aantal kleine
partijen ten onzent een behoorlijke function-
neering van het parlementaire stelsel on
mogelijk maakt.
Uitvoerige beschouwingen werden gewijd
aan de wijze, waarop de regeering zich
voorstelt het door haar beoogde doel te be
reiken.
Vele leden achtten het in het ontwerp
vervatte voorstel, het verkrijgen van drie
maal den kiesdeeler als voorwaarde te stel
len voor het verwerven van een zetel, in
strijd met artikel 82 der Grondwet. De wet
gever is niet bevoegd, hetgeen met wiskun
dige nauwkeurigheid evenredig te verdeelen
is, opzettelijk en met voorbedachten rade
niet evenredig te verdeelen.
Enkele leden meenden van de gelegen
heid, dat een wijziging van de Kieswet aan
hangig is, gebruik te mogen maken om
aandacht te vragen voor de bezwaren, ver
bonden aan het systeem van plaatsvervan
ging, dat thans geldt. Het werkt niet bevre
digend, in zooverre het voor de opvolging
een bepaalden persoon aanwijst, waarbij
uiteraard van het toeval afhangt of de
plaatsvervanger den uitgevallene inderdaad
Het is een oud-vaderlandsch gebruik vóór Oudejaarsavond
oliebollen, beignets of sneeuwballen te bakken. Doe hetdit jaar
met Saladine, de fijnste Slaolie die U nemen kunt, volgens
onderstaand recept en Oudejaarsavond wordt Smulavond.
©IteMlen Recept
Jh pond bloem, 35 gram gist, 1 ei, 2'U d.L.melk, {l*U ons sukade,
krenten, rozijnen), I eetlepel suiker, I theelepel zout. 25 oliebollen.
De gist met een weinig warme melk aanmaken. Daarna het deeg
met de rest van de melk en 'h pond bloem mengen Het gistdeegje
erdoor werken en dan eerst hel zout en ei doorkloppen. Laten rijzen.
op een warme plaats en doorslaan, tevens sukade, krenten en rozijnen
toevoegen. In 25 stukjes deelen, opbollen en op een met meel bestrooide
plank leggen. Nogmaals flink laten rijzen en in middelmatig heete
Saladine bakken, ongeveer 8 minuten. Daarna wentelen in suikerS
vermengd met kaneel.
GOUDZEGEL 85 CENT PER FLESCH ZILVERZEGEL 65 CENT PER FLESCH
Naar het Engelsch.
/Nadruk verboden)
14)
Toen Moes en ik beneden kwamen, stond
.Chris in ernstig gesprek met vader.
„Uw dochter zal aan gevaar blootgesteld
zijn, maar ik zal zooveel mogelijk zorg voor
haar dragen. Ook heb ik mijn testament
gemaakt en zal alles nalaten aan Phyllis.
Ze zal rijk zgn, als mg iets overkomt."
Moes was zeer van streek, toen ze af
scheid van mij nam en geen wonder
Ik stapte in den wagen en Chris volgde
mij. Majoor Phillipson draalde een oogen-
blik en met een paar verontschuldigende
woorden steeg ook hij in. Ik stak het hoofd
uit het portier, om mijn ouders nog een,
laatste vaarwel toe te wuiven.
Moes stond op het bordes in tranen en
vader gebruikte ook wat druk zijn zakdoek.
De hotelgasten begrepen wel,dat er iets
bijzonders gaande was en kwamen in de
hall, of keken nieuwsgierig door de ven
sters.
HOOFDSTUK XIV,
De haven werd in tyds bereikt. Het leek
mg, dat wij verwacht werden In plaats
van de tallooze formaliteiten hoefde ma
joor Phillipson een beambte maar een en
kel woord in te fluisteren, of hem een
papier voor te houden, en wij mochten
doorgaan.
De mist ging over in regen en wind
gelukkig ben ik vrij van zeeziekte. Intus-
schen was het laat, toen wij Boulogne be
reikten, want we werden op allerlei manie
ren opgehoudenook bestond het gevaar
voor duikbooten.
Een trein vol soldaten verliet juist het
station. Majoor Phillipson gaf een teeken
aan den machinist, die stopte, maar er wa
ren geen drie plaatsen meer over, zoodat
wy in een goederenwagen stapten.
De trein vertrok. Mijn valiesje vormde
mijn zitplaats de beide heeren stonden
tegen pakken en balen aangeleund. Beide
zagen ze er zeer moe uit. Ze hadden dagen
en nachten achtereen gereisd. Ik wilde, dat
zij toch om beurt eens zouden gebruik ma
ken van mijn zitplaats, maar dit weiger
den zij.
Het was een eigenaardige huwelijks
reis
Ik was wat blij, toen het ochtendlicht
althans begon te gloren en ik merkte, dat
majoor Phillipson met belangstelling keek
naar mijn valies.
„Mrs. Spencer", vroeg hij ten slotte,
„wat voor andere costuums heeft u nog,
behalve dat blauwe Want dat zou nog
veel te zeer in het oog vallen, doordat het
te elegant is
„Overeenkomstig de orders heb ik een
eenvoudige khaki-uitrusting en een yer-
^leegs ters-,kleedipg'
„Goed. Als wij ons nu wat terugtrekken,
zoudt u dan de khaki-uniform kunnen
aandoen
Makkelijk werk was het .niet, om mij ln
die beperkte ruimte te verkleeden maar
ik kreeg het toch gedaan.
Even later hield de trein stil en stapten
wij uit.
Gretig keek ik naar een buffet, maar zag
niets.
Hoe lang zou majoor Phillipson ons nu
nog tot geleide strekken Want al was hij
nu ook nog zoo'n aangename persoonlijk
heid, ik verlangde toch wel eens enkele
minuten met Christopher alleen te zijn.
Dicht hij het station stond een auto.
Chris droeg mijn valies daarheen en „Phil"
hielp er mij in. Hijzelve bleef ons, met ge
kruiste armen, op zijn gemak gadeslaan.
„Mrs. Spencer", begon hij, „ik heb op
gemerkt, dat u een ring van waarde droeg.
In uw werk is het niet raadzaam, om ju-
weelen te dragen ook is het niet verstan
dig, om het sieraad Chris mee te geven.
Daarom zou ik u haast voorstellen geeft
u het mij
„Maar het is mijn verlovingsringriep
ik in de eerste opwelling. Ik had echter de
plaats aanvaard met al, wat daaraan vast
was, viel het mg nu weer in dus schoof ik
mijn ring af en reikte hem dien over met
een half-smeekend, half-vermanend„U
zult er toch wel goed zorg voor dragen,
niet waar Het is een familiestuk I"
Met een glimlach stak hij 'm in zijn zak
boek. Ik was wel haast seker, dStt ik mijn
geliefde bezitting nooit weer zou krijgen.
„Dus, Chris, ik zie je terug op de oude
plaats, om één uur vroeg Phil.
„Juist".
„En vergeet niet, dat er nog heel wat
valt mee te deelen aan mrs. Spencer, eer
zrj den generaal ziet. Beiden veel succes
toe gewenscht
Hij salueerde èn voor het eerst waren
wij nu alleen.
Christopher sprong op.
„Laten wg van plaats veranderen, lief
ste. Het is toch verkieslijk, dat je den bes
ten kant van mij ziet
„Ze zijn mij beide gelijk", antwoordde ik
en kuste hem voor het eerst op de bescha
digde wang.
Ik schrikte er zelf van, zoo zeer was hij
daardoor van streek. Maar dit kwam, 'hg
was ook zoo overspannen dit kon immers
niet anders, al was het alleen maar na de
vermoeienissen van de reis.
„Als ik later eens wat meer tgd heb, zal
ik er aan doen, wat ik kan, om mgn uiter
lijk te verbeteren al was het alleen
maar om jou
„Er zijn immers geen litteekens op je
liefde", suste ik. „Dat zou ik verschrikke
lijk vinden, maar hoe ik hierover denk
Hoe kon je daar nog aan twijfelen na het
telegram, dat ik je zond
„O, ja, dat heerlijke telegram „Ik heb
je lief. Ik komHet was als water
voor een dorstende Ik draag het bij mij.
- Phil zei, dat, als hij niet meeging als
mjj» getuige, hij das bapg was4 dat ik Rooit
den moed zou hebben, je in de kerk tege
moet te gaan. Phil is mijn collega en mgn
beste vriend. Wij hebben elkaar al gekend
sind3 de dagen van Harrow. Je zult hem
véél zien, liefste, en je kunt hem door en
door vertrouwen
Hij drukte mij een langen kus op het
voorhoofd toen keek hij op zgn horloge en
zei op zakelyken toon
„Over een goed half uur zijn wij aan het
hoofdkwartier en moet ik je vertellen, wat
je werk zal wezen. Daar zal je generaal
Auteuil zien en hij zal je orders geven, die
je dan begrijpen zult."
Dus bracht Chris mij op de hoogte en
zoo nu en dan keek hij eens naar de uit
drukking op mijn gelaat, om te zien, hoe ik
het opvatte. Hij wist echter, dat, nu ik
eenmaal mijn woord gegeven had, ik ook
niet zou terugkomen op mijn belofte. Dit
nam niet weg, dat het werk méér van mij
eischte, dan ik verwacht had.
De auto reed een Fransche stad binnen
en hield stil voor een groot gebouw. Wij
stapten uit en ik durf mij vleien, dat ik de
kalmte in persoon was.
Terwiil wij de trap opgingen, fluisterde
Christopher mij in
„Als je alleen bent, liefste, kijk dan eens
naar je trouwring. Ik heb geen nieuwen
voor je genomen. Het was dien van mgn
moeder en er staat een motto in. Ik geloof,
dat je er wel mee ingenomen zult zijn."
{(Wordt vervolgd.)
