1000
150
25
5 NOVEMBER
No. 261
72e Jaargang
1934
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op 2ondac en algemeen erkende Christelijke feestdagen
EERSTE BLAD
STADS- EN PROVINCIENIEUWS
HEDENAVOND
VOOR HET LAATST
Na hef Rooken
MAANDAG
ABONNEMENTSPRIJS: Voor alle gemeenten op Walcheren en waar agentschappen geves
tigd zijn /2.20 per 3 maanden. Franco door het geheele rijk 12.50. Voor België, Duitschland
en Frankrijk /3.40. Voor de overige landen bij wekei. verz. 3.20. Afzonderlijke nrs. 5 cent
liitjaiD: Fiinf. ((Hoi ItlStk. Walstrait 5S-E0. Ilissiip.Tiltl. It. Pisliikeiinglitti
ADVERTENTIEPRIJSVan 1—5 regels 1.25 iedere regel meer 25 cent. Bij abonnemen
speciale prijzen. Reclames 50 ct p. regel. Kleine advertenties.van 15 regels 50 et. Iedere rege
meer 10 ct. (max. 10 regels). Bij 3 maal plaatsing van 1 5 regels 1.alles bij vooruitbetaling
De abonné's in 't bezit eene;
Polis, zijn GRATIS verze
kerd tegen ongelukken voor
gulden bij levens
lange ongeschikt
heid tot werken.
gulden bij verlies
yap een
hand-, voet of oog.
gulden bij verlies
van
een duim
100
gulden bii verlies
van een
wijsvinger
gulden bg verlies
van eiken
anderen vinger
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
De scheepsbouw te Vlissingén.
In de „N.R.Ct." komt een artikel voor,
waarin er op gewezen wordt dat de ge-
lieele Nederlandsche scheepsbouw in deplo-
rabelen toestand verkeert, niet alleen te
Amsterdam.
Over den toestand te Vlissingén bevat
bovengenoemd blad de volgende beschou
wing
In de pers -treffen wij keer op keer be
richten en artikelen aan, waarin gewezen
wordt op het groote belang om de Neder
landsche Scheepsbouw Maatschappij te
Amsterdam in den strijd om haar bestaan
te steunen. Wij zullen de laatsten zijn om
hier iets tegen in te brengen. Evenwel de
den die berichten de vraag in ons opkomen:
is die Amsterdamsche onderneming belang
rijker dan de werf „de Schelde" alhier en
hebben beide bedrijven voor hun omgeving
en daarmede indirect ook voor het land ge
lijke waarde. Uit de gegevens voorkomend
in het onlangs verschenen gedenkboek der
Nederlandsche scheepsbouw en uit de jaar
verslagen der N.V. Kon. Maatschappij „de
Schelde" enz. diepten wij enkele cijfers op,
die wij hiermede onder de algemeene aan
dacht brengen.
Het maximum, aantal arbeiders en em-
ployé's heeft bij de Ned. Scheepsbouw Mij.
bedragen 2340 in, het jaar 1930. Bij „de
Schelde" was het maximum 2800.
Berekent men de gemiddelden voor de
periode 1920 t/m 1930 dan .vindt men voor
de Ned. Scheepsbouw Mij. 1608 en voor „de
Schelde" 2330.
In 1933, dus in volle malaise, waren de
cijfers voor de Nederlandsche Scheepsbouw
Mij. 744 en voor „de Schelde" 1330.
Het is dus duidelijk, dat het bedrijf van
„de Schelde" veel grooter is dan dat van
de Ned. Scheepsbouw Mij. Dat het dus uit
dit oogpunt bezien nooaig is eer en meer
steun te verleenen aan eerstgenoemde
Maatschappij, dan aan de tweede.
Wanneer men nu gaat overwegen welk
bedrijf voor zijn omgeving het belangrijkst
is, komt men eveneens tot merkwaardige
cijfers.
In de periode 19201930 was op elke 13
inwoners van Vlissingén er één verbonden
aan „de Schelde" (als men aanneemt, dat
ongeveer 75. van het personeel van „de
Schelde" in Vlissingén woont). Voor de
Ned. Scheepsbouw Maatschappij was dit
één op de 500 inwoners.
In 1933 waren de cijfers 1 op 22 en 1 op
1040 inwoners.
Hieruit is maar één conclusie te trek
ken stopzetten van de N.S.M. heeft voor
de werkgelegenheid in Amsterdam slechts
een minimaalbelang. Stillegging van „de
Schelde" is voor, Vlissingén het doodvonnis.
Vergelijkt men het belang van de N.S.M.
voor Amsterdam met het belang van de
Kon. Maatsch. „de Schelde" voor Z.eeland,
dan vindt men voor de periode 19201950,
dat per ,1000 inwoners in Zeeland werken
er op „de. Schelde." 10 en in Amsterdam
werken er op de N.S.M. 2.
Het is dus voor Zeeland veel ernstiger
als „de Schelde" verdwijnt, dan het voor
Amsterdapi is als de N.S.M. sluit.
Een sprekend cijfer, dat nog onder onze
aandacht kwam, is, dat van den omzet van
het Amsterdamsche eiectriciteitsbedrijf de
N.S.M. minder dan 1 opneemt. Van den
verkoop der Prov. Eiectrische centrale ln
Vlissingén verbruikte de K.M.S. in norma
len tijd 35 thans nog 21
Wij zouden nog allerlei andere cijfers
kunnen opsporen over werk, dat „de Schei-
de" in Zeeland uitgeeft, doch meenen reeds
met het voorgaande overduidelijk te heb
ben aangetoond van hoe buitengewoon be
lang het is „de Schelde" aan den arbeid te
houden. Een belang, dat wij hierbij ten
overvloede nog eens in de aandacht van
bestuurders van stad en provincie aanbe
velen.
Verkiezing Prov. Staten.
De afdeeling Vlissingén der S. D. A. P.
beeft, naar „het Volk" meldt, tot candida-
ten voor de Prov. Staten gesteld de heeren
J. de Priester te Oost- en Wést-Souburg.
I- Luteijn, F. van Spanning en A. Rorije,
allen te Vlissingén.
Gemeentelijke arbeidsbeurs.
Bij den gemeentelijken dienst der arbeids
bemiddeling alhier staan als werkzoeken
den ingeschreven
Mannen l drukker, 1 bellanger, 31
grondwerkers, 2 loodgieters, 2 mandenma
kers, 1 mastieker, 15 metselaars, 28 opper
lieden, 30 schilders, 10 stucadoors, 76 tim
merlieden, 2 ververs, 3 betonwerkers, 1
vlechter, 7 opzichters, 3 .ma,chinaai-houtbe-
werkers, 5 meubelmakers, 4 politoerders, 1
kapper, 3 kleermakers, 2 wasschers, 2
schoenmakers, 466 metaalbewerkers, 10
drankbereiders, 18 brood-banketbakkers, 2
k.oks, 1 aide, 4 slagers, 1 tuinman, 11 ma
gazijnbedienden, 3 reizigers-agenten, 5 win
kelbedienden, 4 chauffeurs, 14 kellners, 44
loopers, 4 portiers, 4 sleepers, 35 transport
arbeiders, 22 kantoorbedienden, 3 teexe-
naars, 46 varensgezellen (w.o. stuurlui,
machinisten, stokers, matrozen, enz. 4
stoffeerders, 2 musici, 5- onderwijzers en
116 losse arbeiders.
Vrouwen 1 kleermaakster, 4 winkeljuf
frouwen, 4 kantoorbedienden, 1 onderwijze
res, 2 huishoudsters, 10 dienstboden, 6
werksters.
Totaal 1082 ingeschrevenen, waarvan 87
in de werkverschaffing. Vorige week 1007
personen. Alzoo een vermeerdering van 75
werkzoekenden.
Dames-Gymnastiek-Vereeniging
„Lichaamsontwikkeling".
Britannia.
De jaarlijksche uitvoeringen van „L. O."
mogen zich altijd in een zeer groote be
langstelling, ook van de zijde der autori
teiten, verheugen. Zoo was ook Zaterdag
avond de intiem gezellige kurzaal geheel
gevuld met een wachtende schare toen de
blauw fluweelen voorhang zich ontsloot en
een schitterend tafereel zich voor ons oog
ontrolde. Op het ruime tooneel stonden de
kranige, frissche turnsters op zich zelf
een sprekend pleidooi voor de lichamelijke
opvoeding van onze toekomstige draag
sters van de wereld -met haar leider, den
heer L. van der Steen, en banieren opge
steld te midden van een tooveraebtig be
licht artistiek sprookjes-bosch-decor. Na
mens de vereeniging heette daarop mej. De
Ridder, de aanwezigen welkom, inzonder
heid de beschermvrouwe, mevr. C. C. van
Woelderen-Sprenger, burgemeester Van
Woelderen, de oud-beschermvrouwe mevr.
Van Woelderen-Luyken, den burgemeester
van Goes en mevr. Hajenius, de directie
van de S. M. „Zeeland", de afgevaardigden
van zustervereenigingen en den Zebra, en
verdere genoodigden. Nadat aan de drie
genoemde dames bloemen waren aangebo
den en een der leden de oud-vaderlandsche
kunst van het vendelzwaaien op sierlijke
wijze had gedemonstreerd, werd met de
afwerking van het keurige programma be
gonnen.
De dames vergastten eerst op een serie,
volgens nieuwe vormen opgebouwde, staaf -
oefeningen, vervolgens brachten zij de
reeds meer uitgevoerde knotsoefeningen,
welke echter thans zijn opgevoerd tot een
prachtige wedstrijd-reeks van acht minu
ten (voorwaar een prestatie), de bijzonder
mooie aesthetische oefeningen van de
Bondsuitvoering 1933 te Rotterdam, welke
ook op de kringuitvoering van den Zebra
ter gelegenheid van de Pinkster-gymnas-
tiekfeesten alhier bewondering wekten,
alsmede uitdrukkings-gymnastiek, waarbij
in moderne vormen spannen, trekken,
drukken en stooten was vereenigd. De
meisjes, als elfjes gecostumeerd, voerden
een bevalligen reidans uit, terwijl dames
en meisjes in het nummer paardspringen
paard-breedte-sprongen met tramplin
van veel behendigheid blijk gaven, aan het
dubbelrek specifiek dames-turnen, waarbij
meer gelet werd op houding dan op acro
batiek, lieten zien en vrije oefeningen,
frappeerend door beweging en rhytme, met
zoo'n elan en accuratesse lanceerden, dat
een "herhaling voor de enthousiaste zaal
niet kon uitblijven. In een les kleuter-gym-
nastiek demonstreerde mej. Gré Knop met
de hummels hoe deze, niet gedwongen en
toch ordelijk, aan paard met ladders oefe
nen kunnen, geheel overeenkomstig de na
tuur en de geste van het kind. Onder haar
lieve leiding speelden de kleuters met haar
in snoezige pakjes het speelliedje „De
Speelman" zóó beeldig, dat het publiek op
bisseeren aanstuurde, waarin het tot zijn
groote voldoening ook slaagde. Mej. Gré
Knop ontving van de kinderen een blijvend
souvenir, mej. Annie van den Broeke, die
op de repetities de pianobegeleiding ver
zorgde, een bloemstuk.
Steeds hebben de aanwezigen op ondub
belzinnige wijze bewezen het gebodene op
hoogen prijs te stellen. Het ensemble Hö-
felein-Bekker, dat de muzikale illustratie
en het accompagnement zich zag toever
trouwd, kweet zich voortreffelijk van deze
taak alsmede van de entracte, zoodat ook
de musici een deel van het succes van de
zen bijzonder geslaagden avond, waarmede
wij L. O. en haar energieken leider van
harte gelukwenschen, voor zich mogen op-
eisehena
Na het laatste nummer heeft mej. De
Ridder namens de vereeniging allen dank
gebracht, die op eenigerlei wijze hun me
dewerking hebben verleend, speciaal den
heer Agterberg, die den parterre-ringen-
opstand ook voor dubbelrek geschikt
maakte.
Daar L. O. het nieuwe tooneel in Brt
tannia heeft ingewijd, maken we van deze
gelegenheid gebruik mede te deelen, dal
dit podium voor haar uitvoering in alle op
zichten heeft voldaan. De verlichting is
thans nog provisoir, doch w.ordt weldra ge
heel gemoderniseerd, terwijl het komende
seizoen er zich wel toe leenen zal nog- iets
van de overige tooneelversiering te zeggen.
Voorts hebben we geconstateerd, dat het
gesproken woord tot achter in de zaal goed
tot ons kwam, evenals de dansmuziek van
„The Footiight Orpheans" onder Jan Pot,
die het nablijvertje, onder leiding van den
heer Corveleijn, mét hun suggestief reper
toire tot een nablijver wisten op te voeren.
Wijders vernamen we, dat ten dienste van
concerten als anderszins een koepel-afslui
ting beschikbaar zal zijn, zoodat met alle
wepschen rekening wordt gehouden. Ge
zien de outillage van Zeeland-booten en
Britannia-hotel hadden we van directie en
inspectie trouwens niets anders verwacht..
Kunst naar Kra.cht.
Concertgebouw.
Met een zeer attractief programma heeft,
deze vereeniging Zaterdag haar wintersei
zoen geopend. De avond werd ingeleid door
den leider Kees de Ruyter, die er op wees,
dat het in deze tijden voor de vereenigingen
zeer moeilijk is om zich staande -te houaen,
indien zij van bepaalde zijden geen mede
werking ondervinden, in welk verband hij
dank bracht aan den heer Ots voor zijn
welwillendheid. Spr. vei trouwde, dat de
aanwezigen hun zorgen aan .de cassa had
den afgegeven en aizoc. ontvankelijk zou
den zijn om den avond gezellig te passee-
ren.
En dit is inderdaad het geval geweest,
dank zij de afwerking van het afwisselen
de programma, waaraan, zooals steeds,
alle mogelijke zorg was besteed. Liederen,
voordrachten en gezelschaps-scènes wer
den, mede door de leuke typeering en aar
dige costumeering, met groot succes voor
het voetlicht gebracht. Daar de vereeni
ging steeds op de hoogte van haar tijd
blijft, ligt het voor de hand, dat in deze
bonte reeks ook een huldiging van de dap
pere Uiver-bemanning en onze K.L.M. niet
ontbrak. Tot slot ging de een-acter „Het
Muurbloempje" of te wel de geschiedenis
van een mannenhaatstersclub, welker leden
stuk voor stuk capituleeren tot eindelijk
een dienstbode alleen overschiet. Voor dit
potje blijkt echter ook nog een dekseltje te
zijn. Een, alleen, is ook werkelijk verdrie
tig
Kees de Ruyter en de zijnen hebben met
deze uitvoering weer bewezen, dat zij een
alleraardigsten avond in elkaar kunnen zet
ten en terecht heeft de waardeering van
het publiek zich dikwerf in spontaan ap
plaus geuit.
Het muzikale gedeelte was bij Charles
Haaze c.s. in beproefde handen. Een geani
meerd bal besloot den avond.
N. R. V.
De winteravonden zijn voor velen en wel
in het bijzonder voor hen, die van huiselpke
gezelligheid houden, bijna te prefereeren
boven de zomersche, zij het dan ook dat
deze laatste een bekoring op zichzelf heb
ben. Toch zou het niet goed zijn als het ai-
door maar zomer óf winter bleef, want het
is juist de. af wisseling waarnaar de mensch
steeds blijft verlangen, welke zoo stimulee-
rend werkt.
Des zomers denken wij er niet over om
's avonds voor enkele uren achtereen in een
besloten ruimte te gaan zitten, doch 's win
ters haakt men er dikwijls naar om eens
een mooie film te gaan zien, een concert te
bezoeken, een tooneelvoorstelling bij te wo
nen of naar een interessante lezing te gaan
luisteren.
Er is van het een zoowel als van het an
der in groote verscheidenheid te genieten.
Verschillende vereenigingen bewegen zich
op dit gebied en komen met goedverzorgde
programma's voor den dag.
Sedert jaren organiseert ook de Neder
landsche Reisvereeniging door tusschen-
komst van haar afdelingsbesturen ten be
hoeve van de leden der afdeelingen en van
hen, die belang stellen in het wérk der
N.R.V. of ervan kennis willen nemen, zgn.
ontwikkelingsavonden.
De afdeeling Walcheren mocht met ge
noegen constateeren, dat de belangstelling
voor die avonden steeds groeiende is en hei
bestuur daardoor aangemoedigd, tracht het
peil dier avonden nog steeds te verhoogen.
Hoewel het begrijpelijkerwijze niet zoo ge
makkelijk is om steeds weer met iets nieuws
JLMIEir-THBTEB
de 250 succesvolle
2e Nederlandsche film
HM KT
ALLE LEEFTIJDEN
voor den dag te komen, mag het zich ge
lukkig achten, dat het voor het wintersei
zoen 19341935 eenige sprekers van zeer
g'oeden naam bereid gevonden heeft, om
ons van hun talenten te doen genieten, ter
wijl de onderwerpen, welke door hen behan
deld zullen worden van zeer actueelen aard
zijn.
Op 16 November a.s. zal de rij geopend
worden door den heer D. van Staveren uit
Den Haag, die in Britannia alhier komt
spréken over het Wonder van de film.
Ieder die belang stelt in de bioscoop zal ook
wel gaarne iets willen weten over het ont
staan van de rolprent en zeker ook over de
vervaardiging van de sprekende film. Dit
alles wordt u dien avond op aangename en
duidelijke wijze getoond. Mooie opnamen
ter verduidelijking van het'gesproken woord
op het doek worden geprojecteerd.
Op nog nader in dit blad te noemen data
zullen verder behandeld worden Het voet
reizen, Oostenrijk en als buitengewone at
tractie zal er een avond zijn van Ooster-
sche Voordrachtkunst, met tot besluit van
het seizoen de zoo zeer in den smaak val
lende feestavond.
Hoewel de kosten verbonden aan zulke
avonden, niet gering geschat mogen wor
den en de tijdsomstandigheden niet toelaten
de zeer lage toegangsprijzen te verhoogen,
vertrouwt het bestuur op de medewerking
van al de leden om de seriekaarten, wehre
èn voor leden èn voor niet-leden aan de
bekende adressen verkrijgbaar zijn gesteld,
in grooten getale onder vrienden en kennis
sen te plaatsen, teneinde de zoo mooie en
nuttige instelling de Nederlandsche Reis
vereeniging nog ruimer bekendheid te ge
ven.
Verlaging van premie.
Naar wij vernemen kan binnenkort een
belangrijke verlaging van de premie der
verzekering bij den Raad van Arbeid te
Middelburg worden tegemoet gezien. Als
wij goed zijn ingelicht, zal dit wel 25
bedragen.
Verecpiging Rijwielpad „Walcheren".
Afdeeling Vlissingén.
Deze vereeniging geeft Zaterdag 10 No
vember a.s. een propaganda-avond in
Grand Hotel „Britannia".
Het bestuur is zoo gelukkig geweest, be
slag te kunnen leggen op het beroemde
gezelschap Tula en Johan Schmidt-di Vista,
welk gezelschap volmaakte kunst voor het
voetlicht brengt.
Wij laten hieronder eenige persbeoordee-
lingen volgen
„N. Rott. Crt." Het optreden van Tula
en Johan Schmidt-di Vista was een zeer
aangename verrassing.
„Het Volk" Beiden hadden hetzelfde
deel in het succes.
„De Maasb." Johan en Tula Schmidt-
di Vista vertolken met veel entrain de
eeuwig-nieuw-blijvende „Alte Geschichte"
en vonden bij het publiek een gul en dank
baar onthaal.
Verder treden na afloop „The Jolly Bri-
tannaders" op met een schitterend pro
gramma voor de danslièfhebbers.
Aan dezen avond zijn verder diverse ver
rassingen verbonden, welke eerst tijdens de
uitvoering bekend gemaakt zullen worden.
Alles bij elkaar dus een programma zoo-'
wel voor oud als jong.
Voor verdere bijzonderheden verwijzen
wij naar de advertentie in ons blad van
Zaterdag 3 dezer en van Vrijdag a.s.
Badhuis aan de Bonedijkestraat.
Gedurende de week van 29 October tot
3 November werden in- het badhuis' in de
Bonedijkestraat 356 baden genomen en wel
246 door heeien, 80 door dames en 30 door
kinderen,
Verzachten de
keel en verfris-
schen den mond
ZUIVEREN OEM ADEM
MIDDELBURG
Beëediging.
Ter burgerlijke zitting van de Rechtbank
te Middelburg is beëedigd als notaris ter
standplaats Hontenisse de heer A. Th. Ver
bist, thans notaris te Goes.
Kring Walcheren Z. L. M.
Het bestuur van den Kring Walcheren
der Z. L. M. heeft in zijn jongste vergade
ring met algemeene stemmen benoemd tot
secretaris-penningmeester den heer M.
Kleinepier, wonende 't Zand bij Middelburg.
Cursus in Motorenkennis.
Zaterdag had in de Ambachtsschool te
Middelburg de opening plaats van den cur
sus in motorkennis, uitgaande van den
kring Walcheren der Z L. M. en evenals
vorige jaren staande onder leiding van den
heer E. Visscher. Dat deze cursus in een
behoefte voorziet, blijkt uit het groot aan
tal leerlingen. Op de eerste les waren er 33
aanwezig.
P. T. en T.
De vakwerkman, bij den technischen
dienst - der telegrafie en telefonie L. van
Sluis, is verplaatst van Middelburg naar
Zierikzee.
Vereeniging voor Instrumentale Muziek.
Deze vereeniging geeft Donderdag 8 No
vember, des avonds 8 uur, een concert in
de Concert- en Gehoorzaal. Als solist zal
optreden de heer Jacob Ros, pianist te
Keulen.
De generale repetitie op Woensdag 7
November is ook voor het publiek toegan
kelijk.
Wij verwijzen verder naar de in dit num
mer voorkomende advertentie.
Auto bekneld geraakt.
Toen hedenmorgen te ongeveer kwart
over zes twee personen-auto's van de „On
derneming" te Vlissingén, onder weg naar
Rotterdam, den Tramsingel te Middelburg
passeerden, was daar juist ook de eerste
tram van Vlissingén. De eerste auto was
reeds gepasseerd, maar toen de tweede dit
ook nog wilde probeeren, was de tram er
vlak achter. Een aanrijding was niet te
voorkomen en de auto geraakte klem tus-
schen de tram en een der palen van de
bovenleiding.
Wonder boven wonder zijn de inzitten
den niet gewond en konden zij, hoewel he
vig geschrokken later op andere wijze hun
weg vervolgen.
De tram was licht beschadigd, doch de
auto heel ernstig en het heeft geruimen
tijd geduurd eer men met het opruimen van
de verkeersstagnatie voor de tram kon
aanvangen. Dit werk was daarom niet
gemakkelijk, omdat volgens deskundigen
de auto een beletsel was om de tram op te'
vijzelen en even buiten de rails te zetten.
De tram, die aanvankelijk een rit had
moeten doen vervallen, is daarop tot den
Singel gereden en eerst later op den mor
gen weer van de Markt.
Een ernstige val.
In de binderij van de firma G. W. den
Boer kwam heden de heer W. bij het ver
richten van werkzaamheden van een flinke
hoogte te vallen. Met verschillende ver
wondingen is hij op medisch advies per
brancard huiswaarts gebracht.
BIGGEKERKE
Een propaganda-samenkomst.
Vrijdagavond werd alhier een propagan
da-samenkomst gehouden in het belang van
het Chr. ziekenhuis „Bethesda" te Vlissin
gén. Na een openingswoord van ds. Kore-
vaar, trad als spreker op ds. Wiersinga,
Geref. predikant te Vlissingén, die er op
wees, dat de keuze van het Chr. ziekenhuis
niet behoeft te geschieden, omdat de ver
pleging beter zou zijn, want die is ook in
dc andere ziekenhuizen op hoog peil, doch
in „Bethesda" wordt bij de verpleging ook
gelet op de geestelijke belangen der zieken.
Door ds. de Kluis, Herv. predikant te
Vlissingén werd een film van de inrichting
toegelicht. Ds. Vreugdenhil van Meliskerke
sprak een slotwoord.
Medegedeeld werd, dat het lidmaatschap
van de plaatselijke afdeeling van „Bethes
da" 25 cent per jaar aan contributie kost,
welke gelden zullen worden opgespaard
om ze te gebruiken als tegemoetkoming in
