1000
500
300
150
25
HET HUIS MET DE BEELDEN
EERSTE BLAD
No. 117
72e Jaargang
1Q34-
Uitgave: firma f. VAN DE VELDE Jr., Walstraat 58-60, Vlissingen. ïelef. 10. Postrekening 66287
IQ MEI
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen
STADS- EN PROVINCIENIEÜWS
VLISSINGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: Voor alle gemeenten op Walcheren en waar agentschappen geves
tigd zijn /2.20 per 3 maanden. Franco door het geheele rijk 2.50. Voor België. Duitschland
en Frankrijk /3.40. Voor de overige landen bij wekel. verz. 3.20. Afzonderlijke nrs. 5 cent.
ADVERTENTIEPRIJSVan 1—5 regels 1.25iedere regel meer 25 cent. Bij abonnement
speciale prijzen. Reclames 50 ct. p. regel. Kleine advertenties van 1 —5 regels 50 ct. Iedere regel
meer 10 ct (max. 10 regels). Bij 3 maal plaatsing van 1—5 regels /!.-alles bij vooruitbetaling
[)e abonné's in 't bezit eenei
Polis, zijn GRATIS verze
kerd tegen ongelukken voor
gulden bij levens
lange ongeschikt
heid tot werken.
gulden bij dood
door
een ongeluk.
gulden bij verlies
van een
hand, voet of oog.
gulden bij verlies
van
een duim
gulden bii verlies
van een
wijsvinger
gulden bij verlies
van eiken
anderen vinger
■AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSIHF DAGBLADPERS"
Dit nummer bestaat uit 4 bladen
Wegens het Pinksterfeest zal
de „Vlisslngsche Courant" Maan
dag 21 Mei niet verschijnen.
Waarom het weer opgebouwd
Achter een schutting zwoegen mannen
met groote zware stukken natuursteen, be
hoedzaam zijn ze met de zware brokken,
geen hoedje, geen splinter maar mag door
een verkeerde manoeuvre verwijderd worden,
geen verminking mag strakjes het geheel
ontsieren. En wat al geen werk is achter
andere schuttingen en muren aan deze
steenen-verhuizing voorafgegaan en loopt
er nog parallel mede. Hoe verantwoordelijk
was het niet om met vólkernen begrip van
de groote moeilijkheden in onzen tijd ver
bonden aan het bijeenbrengen van de be-
noodigde aanzienlijke fondsen, die nu een
maal niet aan het andere gemeentebelang
onttrokken mogen worden, met evenveel
voortvarendheid, durf en initiatief alles te
doen om het Beeldenhuis weer op te bou
wen.
Welk een liefde voor die grijze steen
massa spreekt uit den ijver van al de men-
schen die er aan meehelpen. En dan te
moeten hooren dat de Vlissinger niets voelt
voo het Beeldenhuis. Och, kom, ik geloof
liet niet l Zijn menschen van heden en
kunst van het verleden vijandige machten,
die slechts door een compromis verzoend
kunnen worden
Zoo ja, laten we dan probeeren de men
schen van heden iets nader te brengen tot
K verleden. Want hoe tevreden, is hij, die
teren kan öp kostbare herinneringen of het
wilden beteekenen dan alleen maar een
pronkerig genoegén van den toenmaligen
bouwer. Ze wilden immers iets tot het na
geslacht zeggen van dien goeden tijd in hun
geliefd Vlissingen, ze wilden voor ons be
waren iets van de wonderlijke harmonie van
het ambacht uit die dagen, van den bouw
meester, den beeldhouwer, den steenhou
wer, den metselaar en al hun trawanten,
die met warme liefde uit' steen, gekomen
uit vreemde landen, een wonderlijk geheel
maakten. Ze wilden misschien ook aan ons
laten zien hoe goed de beeldhouwer zijn
hulp kan bieden aan den architect, een
poging die opnieuw in de moderne bouw
kunst hoofdbrekens kost. Eén ding wilden
ze echter niet en dat was luistert Vlissin-
gers van heden dat hun gebouwen, met
zooveel talent gemaakt, verloren zouden
gaan, dienen zouden als fundament van
wegen waarop auto's razen.
Toch'heeft het weinig gescheeld of hun
wil, vastgelegd in oer-sterke huizen, werd
door de eeuwen vernietigd, terwijl het
bombardement van 13 en 14 Augustus 1809
door de Engeïsche vloot, er toe bijdroeg de
stad in een puinhoop te veranderen. Met
nog enkele andere gebouwen bleef het
Beeldenhuis gespaard. Waarvoor gespaard
Natuurlijk niet om afgebroken en met be
houd van enkele brokstukken in het. mu
seum verloren te gaan, maar om in ouden
Het Beeldenhuis aan de
toen het bewoond werd door de
verleden kan doen leven en er lessen uit
trekken voor het heden en bouwstoffen uit
Putten voor toekomstig werk,
v
Er is een tijd geweest, dat Vlissingen,
ue koopstad, de teekenen van haar welvaart
teerdere prachtige gebouwen vastlegde.
Gebouwen, zoo sterk en mooi, dat ze meer
DoUkade te Vlissingen
familie Martin (omstreeks 1900)
trant weer opgebouwd, haar schatten in
de openbare straat ten toon te spreiden.
Want waarlijk, de gevel van het Beelden
huis is één groot openlucht-museum.
Uit cultureel oogpunt, dit wil zeggen, als
menschen levend in een vergankelijken tijd
hebben we den plicht te bewaren en te
behoeden voor den ondergang dat wat onze
voorouders met opdringende overtuiging
voor ons bouwden, maar ook 't zij nog zóó
ongevoelig voor schoonheid, mogen we niet
vernietigen wat mooi is, neen we moeten
integendeel trachten iets te proeven van
het schoonheidsbeleven dat zelfs van brok
ken steen uitstraalt. In onzen tijd hebben
we immers wel een kleine opwekking
noodig. Waarom kan dan de opwekking
niet bestaan in het even ontroerd worden
door' iets moois, waarom kunnen we niet
even genieten van de aandachtige be
schouwing van brokjes „Beeldenhuis". Zal
ik u het antwoord geven omdat u niet de
moeite neemt er naar te kijken, omdat
wanneer ge er toevallig naar kijkt, ge het
niet in u opneemt. Wanneet- go uitgaat om
iets te koopen voor uzelf of voor een ander,
dan zoekt ge in winkels naar iets wat ge
mooi vindt of wat ge denkt dat die ander
mooi zal vinden, dan zult ge werkelijk uw
best doen het mooie te kiezen uit het min
der mooie. Zoo zou ik willen dat ge uitging
naar het Beeldenhuis. Ge gaat er kiezen en
keuren, ge gaat er heen met de overtuiging
iets moois te zullen vinden, ik wed dat ge
er iets moois vindt en rijker thuis zult
komen.
3
Staande voor de stapeling steenen, die
strakjes een nieuw „Huis met de Beelden"
zullen vormen, vragen we ons eerst af uit
welken tijd stamt het eigenlek. 1730 staat
er gebeiteld in een steen die onder den
grooten driehoek heel bovenaan het gebouw
komt te zitten. Gebouwd dus in den trjd toen
Vlissingen nog een belangrijke koopstad
was, dragend alle teekenen van welvaart in
meer dan een harer woonhuizen. Wie weet
of niet de bouwmeester zelf op zijn reizen
de trotsche paleizen gezien heeft der
Italiaansche edelen. Zeker is het dat hij ze
kende, hetzij van prenten of éigen aan
schouwing, ook sympathiseerde hij met de
sierlijke, vroolijke versièringsmotievén der
Franschen. Hij was een man van zijn tijd,
een modern architect zelfs, overnemend vele
nieuwtjes uit het Zuiden tot hem komend,
schiftend wat goed en slecht was, nemend
wat paste in zijn gevoel voor evenwicht,
maat en stijl.
Een moeilijke tijd was het begin van de
18e eeuw voor een bouwer. De smaak van
de menschen richtte zich voornamelijk naar
veel versiering, het moest vopral erg veel
versierd ~.ijn wilde men het moei vinden.
Is het daarom wonder dat het Beeldenhuis
zooveel versiering bevat Neen, het be
hoort er te zijn, anders was het geen ge
bouw uit die dagen. We noemen het
barokke-renaissance. Een heele mooie
barokke-renaissaince, omdat de bouw
meester een fijngevoelig man was, die zijn
versieringen zoo wist te plaatsen en het ge
bouw zoo te verdeelen, dat de gevel tegelijk
statig en vroolijk werd. U weet toch hoe
men een gevel verdeelt Allereerst moet de
architect zijn ramen zoo plaatsen dat het
muurvlak van den gevel door de ramen in
goede verhouding blijft, dan kan hij door
b.v. een dakgoot of tusschen de verdiepin
gen door lijsten, een uitstekende rij stee
nen, ornament, balkons, enz., de hoogte van
het gebouw in verschillende mooten ver
deelen, ook door verticale banden, versie
ringen, zuilen, pilasters enz. het front in
staande verdeeling brengen.
Kijken we nu naar ons gebouw, dan zien
we zoowel horizontale als verticale ver
deelingen. De staande verdeeling door uit
stekende lijsten is echter wat meer zicht
baar, daarom lijkt het gebouw slanker dan
het in werkelijkheid is, de beelden bovenop
het gebouw, juist boven de lijsten, verster
ken dien indruk nog. De horizontale ver-
deeling, gevormd door het balkon plus de
koppen boven de vensters en door de zware
lijsten boven aan het gebouw, zijn juist zoo
door den bekwamen bouwmeester aange
bracht dat de verticale mootverdeeling niet
al te sterk spreekt. Er is dus rust, m.a.w.
de eene verdeeling heft de andere op, de
verticale noch de horizontale trekt onze
aandacht, wij zien daardoor beter 't geheele
gebouw, terwijl het toch sterk door ver
deelingen versierd is. Wanneer we den
gevel, straks, nog eens wat oplettender be
kijken, merken we op dat er toch nog een
gedeelte van het front iets meer versierd
is, als het ware meer onze aandacht vraagt.
Dit is het stuk boven het balkon, kijk
slechts naar de extra versiering van de
twee middelste ramen op de tweede verdie
ping en den grooten driehoek boven de
kroonlijst. Knap, nietwaar, om in een gevel
zooveel verdeelingen te geven en hem toch
zoo eenvoudig te laten. Mag ik u nog even
verzoeken om ook eens te kijken waar en
hoe de vele versieringen zijn aangebracht
Want vol ornament is het gebouw, het be
gint reeds onder de onderst-) vensterdorpels
en het eindigt waar Neptunus zijn staf de
luent in priemt. K.
(Slot in ons nummer van 86 Mei)
Grand Hotel Britannia.
Een zeer select publiek, onder de aanwe
zigen was ook de Commissaris der Konin
gin in Zeeland, jhr. mr. J. W. Quarles van
Ufford, is gisteravond getuige geweest van
de officieelè opening van het prachtige
restaurant, dat Britannia gekregen heeft
en waardoor aan de eischen van het toene
mende bezoek van dit voorname hotel is
tegemoet gekomen. De bouwmeester heeft
en schitterend harmonisch geheel ge
wrocht, dat, door zijn smaakvolle meubilee
ring, zijn rustige directe en indirecte ver
lichting, zijn ruim, riant uitzicht over het
pekelveld, zijn intiem gezellige sfeer, ge
worden is tot een droom van een restau
rant, waarover de lof nauwelijks sterk ge
noeg gezongen kan worden.
De opening droeg een ieestelijk cachet.
In het middendeel der zaal zwaaide Flora
den scepter. Een keur-collectie bloemstuk
ken getuigde van medeleven in breeden
kring in dit voor de directie der Stoom
vaart Maatschappij Zeeland zóó heuglijk
gebeuren. Een copieus diner, dat den tradi
tion eelen roem van Britannia's keuken en
kelder handhaafde. Verfijnde muziek van
het kwintet Höfelein-Bekker ruischte door
den ether, als werd zij van verre op donzen
vleugels aangedragen. De directie, die den
aanwezigen artistieke souvenirs, vervaar
digd door den kunstenaar Wim Abeleven,
deed offreeren door Walchersche schoonen
in haar pittoreske kleedij, ontving haar
gasten wèl op bijzondere manier.
Terecht huldigde, de burgemeester, de
heer C. A. van Woelderen, directie en com
missarissen van de „Zeeland" voor deze
grootsehe verbouwing en inrichting, welke
een sieraad en een verfraaiing van onze
Zeéuwsche Riviera-1 beteekent. De directeur
der maatschappij, de heer G. J. Bensink,
dankte voor deze woorden, hoopte dat Bri
tannia meer en meer zijn plaats in het
maatschappelijk leven zal innemen en be
tuigde zijn dank aan allen, die bij den bouw
betrokken waren, inzonderheid aan den ar
chitect, den heer L. C. P. Terwen, die de
vele problema glansrijk had opgelost. De
heer M. Laernoes vertolkte den dank der
Vlissingsche bevolking en prees de tóewij
ding van den heer Soerewftn.
Even later klonk de dansmuziek van „The
Jolly Britannaders" verlokkend door de
prettige eetzaal en onder leiding van den
heer Corveleijn stepten of gleden, zij, die
offerden aan de lichtvoetige muze, aan de
tafels voorbij.
Zoo heeft Britannia zijn nieuw restau
rant geopend, waarover ongetwijfeld in
Vlissingen en daarbuiten maar één roep zal
zijn.
Pinkster-Gymnastiek-Feesten.
De mooie zomeravond werkte gisteren
wel mede om de feesten ter herdenking
van het 35-jarig bestaan van de Vlissing
sche Turnveréeniging feestelijk in te luiden.
Tegen 8 uur heerschte, mede door het vele
publiek dat was.opgekomen, by de voorma-,
lige Willem III kazerne een gezellige druk
te. De vroolijke stemming onder de turners
en turnsters der V.T.V.e die aldaar waren
opgesteld, gaf ons de verzekering, dat,
wanneer 't zonnetje eenigszins medewerkt,
de komende turndagen zeer zeker zullen
slagen.
Vooraf gegaan door de signaalafdeeling
der V.T.V., gevolg-1 door de muziekvereeni-
ging „St. Caecilia" en omgeven door een
enthousiaste menigte, marcheerde de stoet
naar het Bellamypark. Daar werd hij opge
wacht door het besamr van de vereeniging
„Vlissingen Vooruit"..
Nadat de turners zich in 'n halven cirkel
om de muziektent hadden opgesteld, noo-
digde de heer J. P. van Krieken het bestuur
van V.T.V., de leiders met de vaandeldra
gers uit in de tent plaats te nemen.
Allereerst drukte de heer Van Krieken
zijn spijt uit, dat d>. burgemeester niet zoo
als oorspronkelijk zijn plan was, aanwezig
kon zijn om de jubileerende vereeniging te
huldigen.
Als tolk van het bestuur van „Vlissingen
Vooruit" riep spreker dan. ook hun het wel
kom toe en memoreerde de prettige samen-'
werking, die reeds jaren tusschen beide
vereenigingen bestaat. Hij heeft de V.T.V.
leeren kennen als een vereeniging, die al
't mogelijke doet om de jeugd op te voeden
tot flinke degelijke menschen.
Toen de gedachti, opkwam om V.T.V. te
huldigen ter gelegenheid van haar 35-jarig
bestaan en het 25-jarig bestaan harer da-
mesafdeeling, gaf de spontane medewerking-
van de verschillende autoriteiten aan „Vlis
singen Vooruit" de verzekering dat zij op
den goeden weg was.
Gedachtig aan dit dubbele jubeljaar wil
de spreker de kroon op het werk zetten
door de Vlissingsche Tumvereeniging een
nieuw vaandel aan te bieden. Hij hoopt dat
dit vaandel nog vele jaren moge worden
uitgedragen en zeker tot het 50-jarig jubi
leum in eere gehouden mag worden. Met den
wensch dat het de vereeniging onder deze
vaan steeds excelsior mag gaan, overhan
digde hij de vlag aan den voorzitter, den
heer F. G. Lemmers.
Namens het bestuur en alle leden der
Vlissingsche Tumvereeniging betuigde de
heer Lemmers lijn hartelijken dank. De
vereeniging is nu aan „Vlissingen Vooruit"
dubbelen dank verschuldigd. Bij al de onder
vonden medewerking voor het slagen der
uitvoeringen had zij zeker niet durven ver
wachten dat „Vliss. Voor'-it" hierbij nog
een vlag zou aanbieden. Hier is weer geble
ken dat wat „Vlissingen Vooruit" aanpakt,
ook werkelijk tot stand komt. Door het
aanbieden van deze vlag zal de band tus
schen beide vereenigingen in de toekomst
nog hechter worden.
Nadat door den heer Lemmers de vlag ge
presenteerd was, werd door de signaal-af-
deeling der V.T.V. en het muziekgezelschap
„St. Caecilia" de vaandelmarsch ten gehoo-
re gebracht.
Het bestuur van „Vlissingen Vooruit"
plaatste zich aan iet hoofd van den stoet».
Aangezien de burgemeester in Grand Ho
tel „Britannia" vertoefde, werd een kleine
wijziging in de route gebracht B.' het pas-
seeren van „Britannia" plaatsten de burge
meester en zijn echtgenoote zich voor een
der ramen om den optocht gade te slaan.
Ten huize van den heer Lemmers aange
komen, werd de vaandelmarsch wederom
ten gehoore gebracht en de nieuwe vlag ia
de woning van den voorzitter in bewaring
gegeven.
Hierna vervolgde de optocht de vastge
stelde route naar de Zeilmarkt, alwaar do;
stoet werd ontbonden.
Alhambra-Tb eatcr.
Kathe von Nagy en Hans AlberS
in Vluchtelingen
S.O.S. IJsberg.
Een Pinksterprogram in „Alhambra" om
van te watertanden
„Vluchtelingen" verhaalt de avonturen
van een groep uit Rusland gevluchte Duit-
schers, die op hun langen weg naar huis ia
Charbin, temidden van het Chineesche
strijdgewoel stranden, en geen kans zien
om daar vandaan te komen. Ter plaatse
zetelt weliswaar een Hooge Internationale
Commissie, die zich met hun lot welwil
lend bezig houdt, maar zij laat het bij
praten, praten-praten, terwijl de menschen:
vóór de afzetting van het internationale
territoir dreigen om te komen.
De overweldigende massa-regie treft irri
het bijzonder in deze film. Al direct is de,"
inzet beklemmend sterk. Charbin is door
den vijand onder vuur genomen en de pa
niek- is onbeschrijfelijk. Minutenlang ziet
men niets dan straten en straten, vol gil
lende en schreeuwende en rennende Chinee-
zen, die in doodsangst een uitweg zoeken.
De gewenschte sfeer is geschapen. Da
spanning blijft. Voortreffelijk uitgebeeld
zijn dat krankzinnige hunkeren naar water
door de uitg'eputte bevolking, de fel wisse
lende stemmingen in het groepje Duit-
schers, het optreden van den Russischen
volkscommissaris met zijn soldaten en het
contrast de ellende en wanhoop der bevol
king en de languisante rust .en de overvloed
van een vergaderende Hooge Commissie.
Tegen dezen achtergrond van felle reali-
teit de figuur van den hoofdpersoon, Hans
Albers. Hij speelt den „he-man" op de hem
eigene, los-elegante wijze en weet in één -
nacht een serie moeilijkheden op te lossen,
waaraan thans in Duitschland een heel regi
ment van de S.S. en S.A. de handen vol ge
had zou hebben.
Kathe von Nagy past uitstekend door
haar sober, sterk spel, in het realistische
kader, dat de regisseurs wisten te schep-
pen en waarvoor zij allen lof verdienen.
Een groote film, een zeldzame verschij- -
ning, zóó groot, zóó machtig, dat het de
omtrekken aanneemt van een eeuwig ge
beuren de herhaling namelijk van het
massaleed, dat gelegen is in het van huis en
haard verdreven worden van gansche vol
keren, die weer een nieuwe woonplaats zoe
ken om, op een punt in de geschiedenis,
opnieuw opgejaagd te worden van de tij- -
delijke plaats hunner woning. Dat onaf
wendbare, dat tragische vindt men uitge
drukt in „Vluchtelingen", een film, die bo
vendien ongekende hoogten van spanning
heeft.
9
Wanneer in de laatste scène van „S.O.S.
IJsberg" de chimmen van Kümmel, Ma-
toesjek en Dragan de uit het Poolgebied
vertrekkenden nastaren en het filmbeeld
zich langzaam sluit, dan heeft de toeschou
wer de meest aangrgj>ende4 maar -
