500 100 25 EERSTE BLAD Neem 'n "AKKERTJE" No. 92 72e Jaargang DONDERDAG Uitgave: firma F. VAN DE VELDE Jr., Walstraat 58-60, Vlissingen. Telei. 10. Postrekening 66287 IQ APRIL en algemeen erkende Christelijke feestdagen aangesloten bij het bureau voor publiciteitswaarde, ingesteld door vereeniging „de nederlandsche dagbladpers" De vereenvoudigde spelling STADS- EN PROVINCIENIEUWS MIDDELBURG 1934' VUSSINGSCHE COURANT ABONNEMENTSPRIJS: Voor alle gemeenten op Walcheren en waar agentschappen geves tigd zijn 2.20 per 3 maanden. Franco door het geheele rijk 2.50. Voor België, Duitschland en Frankrijk 3.40. Voor de overige landen bij wekel. verz. 3.20. Afzonderlijke nrs. 5 cent. ADVERTENTIEPRIJS: Van 15 regels /1.25; iedere regel meer 25 cent. Bij abonnement speciale prijzen. Reclames 50 ct p. regel. Kleine advertenties van 1—5 regels 50 ct Iedere regel meer 10 ct. (max. 10 regels). Bij 3 maal plaatsing van 15 regels 1.alles bij vooruitbetaling De abonné's in 't bezit eener Polis, zijn GRATIS verze kerd tegen ongelukken voor gulden bij levens lange ongeschikt heid tot werken. gulden bij dood door een ongeluk. gulden bij verlies van een hand, voet of oog. gulden bij verlies van een duim gulden bij verlies van een wijsvinger gulden bij verlies van eiken anderen vinger Dit nummer bestaat uit 2 bladen Men schrijft ons Zooeven is het tweede nummer van de „Mededeelingen" verschenen.' Het beslaat meer dan 100 bladzijden druks en bevat tal van gegevens, welke voor ieder, die recnt- streeks of zijdelings met het onderwijs te maken heeft, van belang zijn. De uitgave is goed verzorgd. De indeeling van de stof maakt het gemakkelijk zich in korten tijd op de hoogte te stellen van het voornaam ste, dat zich in de eerste twee maanden van dit jaar heeft voorgedaan. Als nasla-werk zal het te zijner tijd van groote waarde blijken te zijn. Wij verheugen ons er over, dat minister Marchant voor de verschijning van dit periodiek heeft zorg gedragen. Wij kunnen het slechts betreuren, dat daartoe niet reeds veel eerder is overgegaan. Het 2e nummer van de „Mededeelingen" bevat o.m. het verslag van de Spelling commissie, Het verslag van de commissie, in gesteld voor het ontwerpen van re gelen van overheidswege, teneinde te komen tot vereenvoudiging van de schrijfwijze van de Nederland- sehe taal. (Dit verslag is in de voorgestelde nieuwe spelling geschreven). Op voorstel van de minister van onder wijs, kunsten en wetenschappen nam de Ministerraad in September 1933 het besluit te zullen trachten, door het stellen van re gelen van overheidswege een einde te ma ken aan de wanorde, welke in de schrijf wijze van de Nederlandse taal heerst. Om daartoe te geraken achtte de minis ter het wenselijk een kleine commissie bijeen te roepen ten einde te komen tot een compromis. Het aanvaarden van het lid maatschap dezer commissie zou in zich sluiten de bereidheid om tot een compromis mede te werken. De minister zou de com missie persoonlijk presideeren. De heren dr. J. van Ginneken, hoogleraar aan de Rooms-Katholieke universiteit te Nijmegen, dr. C. B. van Haeringen, leraar aan een gemeentelijke hogere burgerschool te 's-Gravenhage, dr. A. A. Verdenius, hoogleraar aan de gemeentelijke universi teit te Amsterdam, dr. A. Verwey, hoogle raar aan de rijksuniversiteit te Leiden en dr. C. G. N. Devooys, hoogleraar aan de rijksuniversiteit te Utrecht, werden, behou dens door een hunner gemaakt principieel voorbehoud, bereid bevonden, deze commis sie te vormen, welke dan ook bij beschik king van de minister van 31 October 1933 werd ingesteld. De beraadslagingen, waaraan ook de di recteur-generaal van het onderwijs heeft deelgenomen, zijn alle geleid door de minis ter, die bij de aanvang nog eens de nadruk er op legde, dat de commissie niet was in gesteld voor het voeren van principieel we tenschappelijke vertogen, maar voor het volbrengen van een practisch-opportunisti- sche taak. Dit bracht mede, dat elk der le den bepaalde wensen, die hij persoonlijk voorstaat, moest laten vallen, zo men ge zamenlijk tot een compromis wilde komen. Inderdaad is dit laatste na uitvoerige be spreking bereikt. De commissie is bij haar beraadslagingen uitgegaan van de regels der Vereniging tot vereenvoudiging van onze spelling en heeft er naar gestreefd te komen tot een aanne melijk compromis tussen deze regels en die van de spelling en buiging naar De Vries en Te Winkel. Het verkregen resultaat volgt hieronder. De regels, die verandering brengen in het stelsel van De Vries en Te Winkel, alsmede de uitzonderingen op die regels, zijn vet gedrukt, 1. De e wordt aan het eind van open Ietter- grepen niet verdubbeld. Men spelt dus, be ften, delen, lenen, leraar, teken, enz. De ee blijft echter, ter onderscheiding van de klank in de, me, ze e.c. aan het smde van een woord, bijv. gedwee, mee, U toee, vee, zee, enz., alsmede in afleidingen en samenstellingen van woorden op -ee als meeleven, meewarig, tweede, in tweeën, veevoeder, zeetje, zeeën, zeeschip. Voorts biyft ee in de achtervoegsels eelen en eeren, bijv. kanteelen, krakeelen, oneelen, houweelen, abeelen, boudeereu, halveeren, hanteeren, regeeren, alsook in de afleidingen van de hiermede gevormde Woorcleji als hant.eering, regeering. De o wordt aan het einde van open letter grepen niet verdubbeld. Men spelt dus bo men, boze, broden, dromen, kopen, ogen, oren, stoten, stro, vlo, zo, stropop, zodanig; maar strootje, Catootje, enz. De oo blijft echter vóór ch in goochelen, goochem, loochenen. Voor de spelling iei (beziën, neuriën, naast drieën, knieën) blijft de regel van De Vries en Te Winkel onveranderd gelden. Daar deze regel grotendeels betrekking heeft op bastaardwoorden (fabrieken fa brikant, genieën maliën), zij verder ver wezen naar 7. Over het achtervoegsel -isch zie onder 5. 4. De door de Vereniging tot vereenvoudi ging van onze spelling verlangde schrijf wijze -lik(s) is niet aanvaard. Men blijft schrijven -lijk(s), in behaaglijk, sierlijk jaarlijks (e) mogelijke, vergemakkelijking, enz. 5. Sch wordt alleen daar geschreven, waar de ch gesproken wordt, dus in schaven, schip, schoen, schrikken, verschonen, op schuiven, enz. Daarentegen schrijft men mens, mensen, vis, vissen, kikvors, wensen, tussen, preuts, trots (bijv. naamw.), netel doeks, laken (bijv. naamw.) Het groten deels kunstmatige onderscheid tussen adjectief met en adverbium zonder ch ver valt dus dagelijks, wekelijks, ras. Men zal schrijven Venlose, Venloos, Bredase, Bre daas, weergase jongen. Uitzondering het achtervoegsel -isch in logisch, practisch, tragisch, enz. behoudt de thans gangbare spelling. Men schrijft dus Duits, Engels, maar Pruisisch, Russisch, eventueel Armenisch naast Armeensin verbogen vormkomische, tragische, Rus sische, er.z. 6. Ten aanzien van het gebruik der zgn. „tussenletters" n en s in samenstellingen als besseboom bessensap, hondekar, hondenbrood, kippenhok, schapebout schapenmelk, tijdsbepaling tijdaanwij zing tijdsein, handel (s) maatschappij, mansnaam manslag mannenwoord, zijn geen algemeen geldende regels te ge ven. Daarom zal een zo nauw mogelijk bij de bestaande regeling aansluitende woorden lijst door een van regeeringswege te benoe men commissie moeten worden opgesteld. Het is te voorzien, dat deze woordenlijst niet zelden tweeërlei schrijfwijze zal toela ten, al of niet met voorkeur voor één van heide. Zolang de nieuwe woordenlijst niet tot stand gekomen is, houde men zich in dit op zicht aan de woordenlijst voor de spelling naar De Vries en Te Winkel. Ook voor de schrijfwijze van bastaard woorden zal de woordenlijst de norm moe ten aangeven. In de opeenvolgende drukken van deze woordenlijst zal de spelling moe ten weerspiegelen, maar niet vooruit lopen op, de geleidelijke vernederlandsing van het vreemde woord, gelijk ook de woordenlijst voor de spelling naar De Vries en Te Win kel heeft gedaan. Men zal daarbij dus con servatief te werk moeten gaan en niet door te radicale vernederlandsing het traditio- neele beeld van deze vaak internationale woorden te zeer aantasten. In afwachting van de nieuwe woorden lijst blijft de schrijfwijze van de bestaande woordenlijst gehandhaafd. 8. De naamvalsuitgang -n bij lidwoorden, voornaamwoorden, bijvoeglijke naamwoor den of daarmee gelijkstaande verbuigbare woorden, wordt niet meer geschreven. Men schrijft dus met prijzenswaardige moed in de zevende hemelop die mooie zomer morgen hebben wij onze eerste tocht ge maakt op de stoel van de voorzitter, in de blauwe auto van de dokter, i) Dit geldt niet voor oude, versteende, naamvalsvormen in staande uitdrukkingen als met dien verstande, uit dien hoofde, te mijnen huize, uit den boze, e.d. Deze zijn te vergelijken met in der minne, in dier voege, te goeder trouw, te gelegener tyd, waarin ook oude, overigens niet meer ge bruikelijke, naamvalsvormen voortleven.. In enkele gevallen zal twijfel kunnen be staan, of de n al of niet tot de werkelijke taal behoort. Zo zullen sommigen in uit drukkingen als voor den dag, den boer op, op den duur de n niet willen missen, en er is niet het minste bezwaar tegen, dat zij de U Prof. Van Ginneken wenst uitdrukke lijk te zien vastgesteld, dat hij voor- het al geheel vervallen van de naamvals -n de verantwoordelijkheid niet wenst te aanvaar den. uitgang blijven schrijven. Tot deze twijfel achtige gevallen kan ook de adresformule den heer worden gerekend. Literaire kunstenaars, die de n in de voordracht van hun werk wensen te horen, zullen deze natuurlijk ook in de spelling handhaven. 9. De spelling van Nederlandse geografische namen, voor zover daarvoor een vasts schrijfwijze bestaat, ondergaat voorlopig geen wijziging. Het is de commissie gebleken, dat de Vereniging tot de vereenvoudiging baar propaganda zal staken, indien haar regels betreffende de e en o, de. sch en de verbui- gings -n door de regeering worden overge nomen. Men mag aannemen, dat de in het compromis neergelegde uitzonderingen op de regels aangaande e, o en sch in deze be slissing geen verandering zullen brengen. De commissie heeft het nodig geacht, zich er van te vergewissen, in hoever dit samenstel van regelen aannemelijk zal zijn in de kringen van wetenschap en onderwijs in België. Uit het dienaangaande ingestelde onder zoek is gebleken, dat de leden van het be stuur der Zuidnederlandse vereniging voor spellingvereenvoudiging, op 9 Januari 1934 in vergadering bijeen, allen hoogleraar of oud-hoogleraar aan Belgische universitei ten, de verklaring hebben afgelegd, dat zij zich met de bovenstaande conclusies kun nen verenigen en dat zij bereid zijn, de in voering van deze spelling iu ambtelijk ge bruik en bij het onderwijs te bevorderen. Verder is uit een bespreking op 10 Janu ari met een commissie uit de Verbeterings- raad (d.i. wat hier te lande de Onderwijs raad is) gebleken, dat ook deze commissie met het compromis meegaat, al gaf zij er de voorkeur aan, dat t.a.v. een enkel punt verder zou worden gegaan. Maar zij is van mening, dat in elk geval o, eenheid niet de Nederlandse regeling aangestuurd zou moe ten worden. Zij besloot om, zodra in Neder land de beslissing genomen is, er bij de Bel gische minister van onderwijs op aan te dringen, dezelfde gedragslijn te volgen. De commissie stelt zich voor, dat de nieu we schrijfwijze zo spoedig mogelijk zal wor den voorgeschreven voor alle stukken, die van de regeering uitgaan, en dat zij bij het begin van de cursus, die met September 1934 aanvangt, wordt ingevoerd op alle scholen, waarvoor de regeering bevoegdheid heeft dit voor te schrijven. Men mag aannemen dat, wanneer de re geering met haar ambtelijke stukken voor gaat, de andere overheidsorganen zich daarbij zullen aansluiten. Hetzelfde mag worden verwacht van de pers. Ook kan er op worden gerekend, dat de overgrote meerderheid ook van die scholen, waarvoor de nieuwe regels niet kunnen worden voorgeschreven, zich spoedig daar naar zal richten. Aangenomen mag worden, dat de regee ring in staat zal zijn te voorkomen, dat het invoeren van de nieuwe spelling voor het onderwijs te grote kosten met zich zal bren gen. Aldus vastgesteld in de vergadering der commissie van 7 Maart 1934. Feestavonden C. K. W. O. De tweede avond gisteren door de C. K. W. O. gegeven, was zeer druk bezochtde groote zaal van het Concertgebouw was overvol. Hetzelfde program als den vorïgen avond werd met élan en vlot afgewerkt, zeer tot genoegen van het auditorium. De voorzitter heette hartelijk welkom den burgemeester, den heer C. A. van Woelderen, en. zeide dat het bestuur en de geheele vereeriiging het bijzonder op prijs stellen den burgemeester in ons midden te zien, om kennis te maken met het mooie werk der C.K.W.O. Wij weten dat alles, wat onze stad betreft, den burgemeester ter harte gaat. Bij de pauze bracht de voorzitter dank aan den heer Theo Höfelein en mevr. Bel- gerden Boer, voor de wijze waarop zij het eerste deel van het programma hebben verzorgd, terwijl aan mevr. Belger bloemen werden aangeboden. Evenzoo hadden aan het slot van den avond de vier dames, welke in het tooneel- stuk rollen hadden vervuld, bloemen in ontvangst te nemen, terwijl aan den heer P. A. Belger, als blijk van groote waardee ring voor zijn uitnemende leiding, een boek werk werd aangeboden. Vervolgens richtte de voorzitter zich in hartelijke bewoordingen tot den heer I. Sinke, die wegens vertrek naar elders ont slag heeft genomen als secretaris. Spreker bood hem namens de vereeniging een prachtige, gekleurde ets in lijst aan, ver gezeld van een fraaie oorkonde, ontworpen door den heer C. de Zwart. De heer Sinke dankte in welgekozen woorden voor dit blijk van waardeering en ging nog in korte trekken de geschiedenis van de oprichting der C.K.W.O. tot op he den na. Hierna betrad de burgemeester het po dium om zijn groote voldoening uit te spreken over hetgeen dezen avond was ge boden. Het was hem tot blijdschap hier in dezen kring van veelal oer-oude Vlissingers te mogen spreken en getuigenis af te leg gen van de groote liefde welke hem bezielt voor onze stad. Spreker noemde de C.K.W. O. een unicum in ons land en sprak de hoop uit dat zij nog vele jaren zal blijven be staan. Zelfs in dezen ernstigen tijd voorziet de vereeniging in een groote behoefte. De voorzitter zeide den burgemeester dank voor zijn hartelijke woorden en sprak den wensch uit, dat hij nog lange jaren aan het hoofd der gemeente mag staan en dat met Gods hulp spoedig betere tijden voor onze stad mogen aanbreken. De verschillende toespraken werden tel kens door de aanwezigen met luide bijvals betuigingen begroet. De voorzitter riep allen een tot weerziens toe in het volgende seizoen, waarna de bij eenkomst op de gebruikelijke wijze werd gesloten. Vereeniging tot Bevordering der Belangen van Slechthoorenden. De laatste bijeenkomst van dezen winter mag wel bijzonder geslaagd genoemd wor den, dank zij vooral ook de medewerking van de accordeonvereeniging „Crescendo", onder directie van den heer Ventevogel. Zij boden ons een keurig concert aan en 't was zoo heerlijk, dat onze slechthoorende leden nu eens net zoo konden genieten als de goedhoorenden. Iedereen was dan ook op getogen en stemde in met den wensch van de voorzitster, dat we dit uitstekende or kest nóg eens meer in ons midden zullen mogen hooren. De muzikanten voelden zich bij ons blijkbaar ook goed thuis, want toen wij, na een magistraal gespeeld „Wilhel mus" tot 't sjoelbakken overgingen, deden zij enthousiast mee, terwijl enkelen van hen het spel nog met een gezellig muziekje- op luisterden, wat zeer tot de algemeene ge zelligheid bijdroeg. De voorzitster sloot de winterbijeenkom- sten met een opwekking, om ijverig nieuwe leden te werven, daar ons ledental helaas erg achteruitgaande is, terwijl er toch steeds meer slechthoorenden aan instru menten enz. worden geholpen. De tijdsom standigheden maken, dat velen van dege nen, die geholpen worden, de onkosten niet alleen kunen dragen. We hopen dan ook van harte, dat w over ons laagste punt heen zrjn en 't aantal daadwerkelijk be langstellenden dit jaar weer zal toenemen. Extra-vlucht VlissingenAntwerpen, Ter gelegenheid van den voetbalwedstrijd BelgiëNederland op 29 April a.s., zal bij voldoende deelname een extra-vlucht Vlis singenAntwerpen v.v. worden uitgevoerd. Men zie de in dit nummer voorkomende advertentie. Het nieuws van den dag in beeld. Foto's in onze Tijdinghal. Dinsdag jl. werd de nieuwe haven van Roermond officieel geopend door den loco burgemeester, den heer C. Evers. De eerste schepen varen gepavoiseerd de nieuwe ha ven binnen en tijdens de openingsrede. Het gouden jubileum, van de K.N.S.M., die de stoomvaart op de West uitoefent, wordt aan boord van de „Cottina" feestelijk her dacht. Prinses Ingrid van Zweden ver toeft korten tijd op Schiphol tijdens haar doorreis van Brussel naar Malmö. De heer Lambert van de Ven te St. Oedenrode viert zijn lOOsten verjaardag. Tabaks- veiling in Frascati te Amsterdam, Em- mabloem-collecte te Amsterdam, Jaar feest in de Rotterdamsche Manege. Ge denkpenning van de Vereeniging Curasao en Nederland. Een schenking aan het Rijksmuseum te Amsterdam, Gemeenteraad. In de gistermiddag gehouden vergade ring vereenigde de raad zich met het voor stel van Burg. en Weth. om te bepalen, dat in geval van afkeuring van een dier slechts half keurloon zal worden gerekend. Dit be sluit viel met 8 tegen 6 stemmen. De huur van het water over een opper vlakte van 4000 M2, in de stadsgrachten aan de N.V. Houthandel v.h. G. Alberts Lzn en Co. bracht de raM teryg van 7 y2 5 cent .per M2, uit zoo'n nieuw handig zakdoosje bij Gevatte kou, Griep., Influenza, Voor verbetering van de waterleiding op den Ouden Vlissingschen weg verleende de raad een crediet van 2500. Na eenige bespreking vereenigde de raad zich met het voorstel tot het goedkeuren van het aansluiten op rioleering en het uit* komen in openbare straten van een straat, die voor 20 woningen wordt aangelegd in den voormaligen Schuttershoftuin, waar mede een oud stukje Middelburg verdwijnt, Later zal de gemeente de straat en de rio leering overnemen. Zonder hoofdelijke stemming vereenigde men zich mét het voorstel van Burg. en Weth. om met de gemeente Vrouwenpolder een contract aan te gaan voor de levering van duinwater uit de gemeenteleiding tegen 9 cent per M3. Het voorstel om een crediet te verleenen van 27.000 voor verbetering van de pomp- installatie der prise d'eau der waterleiding bij de Oranjezon, gaf wel een aanleiding tot discussie, doch ten slotte werd het voorstel met algemeene stemmen aangenomen. Tegen een crediet voor peilinstallaties in' de duinterreinen der waterleiding ten be drage van 3500, had ten slotte alleen de heer Mondeel blijvend bezwaar. Bij de dis cussie er over bleek, dat er een verschil van opvatting is tusschen den directeur der ge meentebedrijven en het rijksbureau voor drinkwatervoorziening inzake de hoeveel heid water, die men nog" uit de terreinen kan verwachten. Mede met het oog op de plannen tot verdere voorziening van Wal cheren, achtte men zekerheid op dit gebied zeer gewenscht. Naar aanleiding van een adres van mr, dr. H. Schmidt Degener, ontslagen tijdelijk leeraar aan de handelschool, in welk adres deze beschuldigingen uit over verkeerde handelingen van het bestuur inzake opgave van meer leerlingen, dan aan een bepaalden cursus deelnamen, om zoo subsidie van rijk en gemeente te verkrijgen en daaraan toe gevoegde verdachtmakingen aan het adres van den heer Mondeel, die voor den raad zitting heeft in het bestuur der school, had den Burg. en Weth. voorgesteld dit adres voor kennisgeving aan te nemen. Wel heeft de heer Van der Feltz er op aangedrongen te overwegen om toch de mededeelingen over het aantal deelnemers aan bepaalde cursussen eens nader met het bestuur te bespreken, doch de voorzitter ep ook de heer Mondeel betoogden uitvoerig, dat de controle door den inspecteur en ook op het departement zoo is, dat fraude haast niet mogelijk is. Bij het begin van den cursus was het vereischte aantal leer lingen aanwezig en de inspecteur is op de hoogte met de vermindering tegen het einde. Ten slotte vereenigde de raad zich zonde? hoofdelijke stemming met het voorstel. De abattoIrkwestJe. De heer Van der Feltz was in beginsel altijd voor samenwerking tusschen Middel burg en Vlissingen, maar als meer gezegd, de boosheid moet niet worden beloond. Wat wil men nu vanwege de provincie Een Witboek over deze zaak uitgeven En daarin alles afdrukken wat er aan stukken gewisseld is En de vraag beantwoorden, of Vlissingens optreden met de goede trouw; overeenstemt Waarom spreken Ged. Staten geen klare taal Spreker vreest, dat wij met dit voor stel aan te nemen, ons hoofd in een strop( steken spreker voelt er heel weinig voor, hier op in te gaan, want het zal er op neer komen, dat het uitgebreid abattoir komt; waar het nu is, nl. in Vlissingen. Spreker meende, dat men afwijzend moet staan tegenover het voorstel, ook al willen Ged. Staten het bouwplan niet goedkeuren. Dan moeten de slagers hun gang maar gaan. De i jer Portheine meende, dat het droe vig is, zooals het met de samenwerking met Vlissingen is gegaan, en nu vreesde hij voor de woorden „met inachtneming van de bestaande toestanden". Het had nog ge kund als men er aan toe voegde, dat ook de vroegere afspraken weder zouden wor den opgenomen. Als het moet, dan moet men trachten voor Middelburg een eenvoudiger plan te maken. De heer Comelisse had ook bezwaren nu weer gelden voor een onderzoek toe te staan. Men moet ook rekening houden met de mogelijkheid om goed gekoeld vleesch vanuit de groote centra's naar plaatsen als Middelburg te distribueeren. Spreker kan begrijpen, dat Vlissingen e? mede accoord gïng;,

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1934 | | pagina 1