EEN BEZOEK AAN DNJEPROSTROJ.
De bouw van een Waterkracht-Centrale
ai
UNDEREN
DEREN,
i KINDEREN,
een zij neen
■Anderen in duizend
toch zijn er nog
de gaten moet
elkens oorzaak van
veel verhooren en
school irriteeren z#
-ester van den eer
onbetrouwbaai.
iren paedi
^nder de speeige
pret door huii
aken zij tweespalt,
leren aanhang beb
oet de eerlijken, de
ten, de meisjes met
j in haar blik, is het
en nevenbedoeling
verschil
oorzaak liggen m
Lid natuurlijk van
Als de moeder
er, dat de melk (die
l) bedorven was, <»n
|r 'n broodje te wei-
meester, dat Ma-
middag, toen het
naar een jarige
Ir, als de vader, zco
dan niet over co
|de kinderen verba-
liggen in een te
de opvoeders bij
gavrjjheid. Als ik
bet andere kinderen
te spelen, te hollen
tot tijd, maar ik
geraden af en bind
r i aan plichten, dan
Be blijven te lang
aar huis en beden-
Itraf een leugen-
[reden om op een
pen druk te onl-
1 ouders wat voor.
ruit heeft gebro-
top strenge stau-
Jontkennen, tenmin
ligen aanwezig wa-
ligheid.
voor strenge straf-
Ind,
■van kinderleugenr
it zich boven ande
denken ze in at
laten we zegge
die interessai.
jhun fantasie heet
beste is, hun vei
hje aan te-hoore;
te reageeren da
hrcioui. doen gevo
joor" hebben. Naa
Iers staan veel ra:
(deren, die behoef.
|elden, zij het do<
■lt z(jn de kinder:
ivaardigheidsgevoc
fcren van hun sooi
(ch daar niet got
1 zij nu door midc.
Jbrong krijgen c
zien zij daar va:
voorbeeld en dc
maar ook dc
>elens kan een ki.
eft met een on!
en oneerlijk mei:
of een van de
aanwezig is. Is i
niet hopeloos
standige beinvl
den invloed hebl.
ide, dat een nleu
mevrouw, ba
isd toont over
heid. Wanneer
>verigens hartei,
verbazing oorzt.
ommekeer in
leugenachtighc
'gen van alle
uitvloeisels erve
een moreel bed
jk, als hjj weer
ipt wordt. Hie.
is buitengewc
noodig zijn, de r
ing van heel h
daarop naast d
vele jaren ten c
wat dikwijls z
ucces niet gro
kinderen blijv
ren.
reeds medegede-
irdieping. De vla.
2n naar buiten.
?te sloeg het bh'
uren duurde, ga
nog niet te ov<
bijna geheel u
de rest van het g
de aangericht.
e regenvn
Donderdagochte
op Napels is g
in de lager gel eg
erstroomingen v
ïstlge stagnatie
bracht. De verk'
plaats hebben,
ad stond het wa
DE VERBLUFFENDE RESULTATEI.
VAN EEN PROEF
door
Prol. Dr. W. VINKENSTEIN.
In zekeren zin is ons lichaam te ver
gelijken met een marionetten-theater.
Zooals de poppen door touwtjes, wor
den de organen bestuurd door de
zenuwen en zooals de touwtjes zich
alle in één hand vereenigen, komen de
zenuwen samen in de hersenen. Door
aan de touwtjes te trekken, brengt
fflen in het marionettentheater de
meest verschillende bewegingen voort
men dient slechts te weten, aan
welk touwtje men moet trekken. In-
plaats van het trekken aan een touw
tje komt bij de zenuwen de zenuw
prikkel. Welke spier, welk orgaan zich
ook roert, het hangt alles af van ze
nuwprikkels, bevelen vanuit de her
senen. Het komt er slechts op aan,
welke zenuw geprikkeld wordt, doch
de wijze van prikkelen of bevelen zen
den is in alle gevallen dezelfde, zooals
er in een marionettentheater ook
steeds aan een touwtje getrokken
wordt. Zoo stelde men zich tot dusver
de werking van onze spieren en orga
nen voor. De taai der hersenen kende
slechts één woord: zenuwprikkel. Dit
werd als zoo vanzelfsprekend be
schouwd, dat niemand eraan tornde.
Het werk van Dr. Weiss.
Doch die onwrikbare voorstelling is
nu ondersteboven geworpen door een
kleinen watersalamander. De Ween-
sche bioloog Dr. Paul Weiss had den
watersalamander voor een geheel an
der doel een vijfde poot gegeven. De
transplantatie gelukte, het ingezette
lichaamsdeel vergroeide met den romp,
genas en werd beweeglijk. Doch nu het
merkwaardigste: de vijfde poot bewoog
zich juist zóó als de andere poot,
waarnaast hij ingeplant was. De be
wegingen waren dezelfde en werden
op hetzelfde oogenblik uitgevoerd.
Beide pooten kromden bijv. tegelijker
tijd eenzelfde teen. Toch had de inge
plante poot geheel andere zenuwen
dan de poot, die oorspronkelijk tot het
lichaam had behoord. Dat was niet be
paald een bevestiging van de „mario
nettentheorie". Weiss bedacht nu met
groote vindingrijkheid een proef, die
over dit vreemde verschijnsel uitsluit
sel zou geven. Hij zette in den rug van
een pad één -enkele spier van een
poot in. De rugzenuwen groeiden met
die spier samen en na de volledige ge
nezing werd ook deze beenspier op
den rug weer beweeglijk.
De proef.
Nu kwam het verbluffende. Als de
overeenkomstige poot van den pad
zich bewoog, trok ook de in den rug
ingeplante spier zich samen. Het was
een spier van een achterpoot; de spier
in den rug bewoog zich niet, wanneer
de pad alleen de voorpooten gebruikte
en evenmin als het dier een vlieg op-
hapte. Slechts de bewegingen van de
overeenkomstige spier, die oorspron
kelijk reeds tot het lichaam van den
pad behoorde, werden gecopieerd,
doch dit geschiedde dan ook met een
verbluffende nauwkeurigheid. Het be
vel van de hersens wordt dus niet naar
een bepaald lichaamsdeel overge
bracht, doch door het geheele lichaam
verspreid. Door de spier, waarvoor
het bestemd is, wordt het geregistreerd
en uitgevoerd, door de andere niet.
Co nclusies.
De hersenen zijn dus niet te ver
gelijken met de hand, die alle draden
van het marionettentheater bestuurt.
De taal der hersenen bestaat niet uit
het eene woord zenuwprikkei, dat aan
één bepaalde zenuw wordt overge-
Op den linkeroever va» de Dnjepr,
waar verleden jaar de onbebouwde
steppen zich uitstrekten tot aan den
horizon, ziet men deze thans niet meer
door de steigers en bouwwerken van
gewapend beton, die zich over een
lengte van 500 M. uitstrekken. Hier zal
een waterkrachtcentrale verrijzen, die
de electrificatie van de Oekraïne tot
het resultaat van 'één jaar werken.
Veranderingen.
Het is een verbazingwekkend voor
beeld van wat er in enkele maanden
kan veranderen. Ik ben hier n.l. ook in
dezen zomer geweest. Het oude Cen
trale Kanaal was nog in redelijk goe
den staatj men was juist begonnen
In het schaftuur Wordt uit dc centrale
keukens het dampende eten aan de werkers
uitgereikt.
Oud Ri istan'd. Voor de Sovjets geldt slechts één wet: hei slagen Van hel vijl jaren
plan. De paleizen der vroegere Russische adel zijn ten prooi aan verval. Het oude
heelt afgedaan, en waar eens een keurig verzorgde sierluin was, loopen nu de kippen
en trelt men de armelijke, in lompen gehulde boerenbevolking.
een feit moet maken. De rivier stroomt
hier tusschen hooge wanden, die haar
bedding versmallen en ontwikkelt
daardoor een energie, zooals misschien
nergens anders in Europa wordt aan
getroffen. Reeds van verre ziet men de
daken van de uit aluminimum gebouw
de fabriek blikkeren in het zonlicht
tusschen het omringende bosch van
steigers door en de afgeknotte kegels
der hoogovens vormen 'n lange rij, die
onze gedachten onwillekeurig richt op
de toekomst. De geheele rivieroever is
over een lengte van 8 a 10 K.M. met
deze bouwwerken bezet. De zone is
ongeveer 5 K.M. breed en heeft een
totale omtrek van 35 K M-, de helft
van die der stad Moskou. Dit alles is
het uit te baggeren om 'de b'elonsTorlfn-
gen en het plaatsen der pijlers voor te
bereiden. Met de electrische centrale
was men zoover, dat de toekomstige
vorm van het gebouw reeds vaag te
onderkennen was, doch met de con
structie der turbines was men nauwe
lijks begonnen Thans verheffen zich
daar 47 pijlers en vormen machtige
bogen van 52 M. hoogte. De metalen
constructie van de brug begint zich
daarover heen reeds een weg te zoeken
Over een lengte van 780 M. rijden
treinen met beton en beweegbare
hijschkranen. Men giet nu de blokken
om de pijlers met elkaar te verbinden
De afdamming zal als uit één stuk
steen worden gemaakt en in December
geven. De taal der hersenen heeft
daarentegen zooveel woorden, als er
spieren en organen in het lichaam zijn.
Het bevel gaat uit naar alle zenuwen,
doch slechts de zenuw, die het aan
gaat, voert het uit. Is nu het bevel be
stemd voor een bepaalde beenspier,
dan gehoorzaamt deze, ook al bevindt
zij zich ingeplant op den rug. Van
daar dat de ingeplante spier precies
dezelfde bewegingen maakte als de
spier, die zich op haar normale plaats
in den poot bevond. Vandaar dat de
vijfde poot van den watersalamander
zich precies op dezelfde wijze bewoog
als de overeenkomstige poot van bet
dier. Zij bewogen op dezelfde wijze,
niet omdat naar één bepaalde zenuw
een prikkel werd uitgezonden, maar
omdat zij beiden antwoordden op een
zelfde bevel van de hersens, dat aan
alle zenuwen in het geheele lichaam
uitgaat.
Vroeger heeft men de zenuwprikkel,
die van de hersens uit zou gaan, wel
eens vergeleken met de telegrafie.
Doch deze vergelijking bleek onjuist.
'.De rijke taal der hersenen is veel eer
der te vergelijken met een oproep
door de radio, die tot de geheele we
reld uit gaat, doch slechts ten doel
heeft den eenen man, voor wien hi
bestemd is, een bericht over te bren
gen.
De draagwijdte der proeven van Dr
Weiss is nog niet te voorzien. Op zich
zelf is het niets zeldzaams, dat een
wetenschappelijke theorie door een
andere moet worden vervangen. Doch
deze proeven zullen wellicht een om
wenteling in de chirurgie veroorzaken
Men is reeds bezig met proeven op
apen, die een ongedachten vooruit
gang beloven op het gebied van spier
en zenuwoperaties.
Tenslotte een rectificatie. Een leek
zei mij naar aanleiding van deze proe
ven: Dan zou een mensch met twee
ingezette armen in zijn eentje een
quatre mains kunnen spelen." Dat is
natuurlijk onmogelijk, want de twee
rechterhanden zouden precies hetzelf
de spelen en de twee linkerhanden
eveneens. Een dergelijke proef zal
iedereen trouwens als immoreel moe
ten veroordeelen.
-..o.,eis; pa,„en, muziekuitvoeringen
en openbare leeszalen zullen dienen
voor amusement en opvoeding. Ook de
wijze, waarop thans in de materieele
behoeften der arbeiders wordt voor»
zien, steekt reeds gunstig af bij die,
welke men elders in Rusland kan
waarnemen.
a.s. zal het peil van het water in de
Dnjepr 45 M. bedragen.
Het lot van een 'dorpje.
Het oude dorpje Kitsjkas is in ver
band met deze werkzaamheden gedeel
telijk afgebroken en opgespoten; men
ziet daar niets dan zand en puin. Van
den winter zal niets er meer aan doen
denken, dat het er hier ooit anders
heeft uitgezien. Zulke ingrijpende ver
anderingen in het uiterlijk van een
streek kunnen in één jaar door men-
schenhand tot stand gebracht worden
Dit zal nog niets zijn vergeleken met
de resultaten, die bereikt worden als
de centrale in de daardoor van energie
voorziene bedrijven eenmaal in volle
werking zijn gesteld. Het groote ge
bouw met zijn 18 wijdopen poorten
maakt thans reeds een machtigen in
druk. Van de rivier af gezien komt de
architectonische schoonheid ervan bet
beste uit. De pilaren stijgen op tot een
band van metalen kantwerk, waarop
»en platform staat met een ingewikkel
de hijschkraan, die een goed tegenwicht
vormt met het groote gebouw en dient
om de kleppen in de groote toevoer
buizen op en neer te bewegen. Het
■sroote werk van de montage der tur
bines in de daarvoor bestemde hal is
thans ook bijna beëindigd.
Een moderne stad.
Om deze groote industrieele bedrij
ven bouwt men ook een moderne stad
om de talrijke arbeiders te kunnen
huisvesten. Een aquaduct met twee
groote buisleidingen van 80 c.M.
diameter, een kanaalste'sel, telefoon
verbindingen, wegen en trambanen
zullen worden aangelegd. Eenige blok
ken huizen zijn reeds gereed. Verderop
midden in de vlakte op den linkeroever
van de Dnjepr ziet men een aantal
mooie gebouwen bij elkaar staan; dit
zullen de openbare gebouwen worden
in het midden van de stad. Ze zijn
evenals de electrische centrale bekleed
met een lila steensoort, welke uit
Armenië afkomstig is. In de nieuwe
stad zal alles gedaan worden om de
zindelijkheid te handhaven onder haar
EEN PARADIJS ONDER DE
FRANSCHE KUST,
Het is een verborgen paradijs, 'dat
het grootste gedeelte der menschheid
volkomen onbekend is. Het eiland
Jethou behoort tot de Kanaal-eilanden,
dé eenige nog in Engelsch bezit zijnde
rest van Normandië. De Hertog van
Normandië, zoo wordt de Koning van
Engeland op de Kanaal-eilanden ge*
noemd, heeft het paradijs-eiland Jethou
voor den tijd van „zijn leven en een
dag" aan den Engelschen schrijver
Compton Mackenzie verpacht, die vele
jaren als Koning op zijn eiland bad
geleefd. Hij had zich een prachtig wit
huis als residentie laten bouwen, dat
er buiten zeer eenvoudig uitzag, doch
binnen een comfort verborgen hield,
zooals geen Koning van zijn slot kan
verlangen. De ongekroonde Koning
van het eiland Jethou was souverein,
zooals nauwelijks een andere heer*
scher. Hij kon leven, zooals het heat
behaagde en zoolang hij niet met de
Engelsche wetten in conflict kwam.
Compton Mackenzie had zich nooit
tegen deze wetten opstandig getoond,
hij leefde op zijn heerlijk eiland zooi
vrij als een vogeltje en men verwon
dert zich slechts over zijn besluit het
eiland te verlaten en het weer te ver*
pachten. Naar verluidt zou bij zich op
een eiland in de buurt van Schotland
gaan vestigen.
Het eilandparadijs „Jethou" is der
halve vrij voor een nieuwen heer. Dit
eiland, dat niets te maken heeit met
belasting en tollen is alles verbazend
goedkoop. Enkele uren van Londen
verwijderd ligt hier een wonderland,
waar melk en honing vloeien, waar
geen wetten voor zus en zoo zijn en
men zoo ongebonden kan leven als
nergens in onze wereld van schema's
en paragraphen. Dit eiland, dat men
reeds in de oudheid kende, herbergt
enorme scharen wilde konijntjes en
wild gevogelte, garnalen, kreeften.
Visschen zijn er ontzaglijk veel. Het
203 vierkante kilometers groote eiland
is met prachtige bosschen bedekt, die
afwisselen met sub-tropische tuinen.
Zelfs de Riviera kan zich met dit plekje
niet vergelijken, waar niet alleen in
bet voorjaar, maar ook in den winter
heerlijke planten bloeien en waar reeds
in Januari de narcissen-velden geuren.
Het eiland is tamelijk vlak, haar groot
ste verhooging bedraagt 88 meter. Van
de heuvels van het kleine eiland heeft
men een onbegrijpelijk schoon uitzicht.
Jethou is, zooals gezegd een paradijs,
waarin de slang ontbreekt.
Nieuw Rusland. Met uiterste krachtsinspanntngwordt gewerkl aan de industrialisatie
van het groote Russische Rijk. De eleclrische krachtwerken vormen een belangrijk
onderdeel van dit plan. Bovenstaande afbeelding toont kei gioole krachlslation aan
den Dnjepr,
