Vlissingscke Courant
PUROL
DERDE BLAD
Ope/keurortc/
likeuren
urgsche
Stoomvaart
FEUILLETON
DE BEKER VAN KONINGIN
ELIZABETH.
BUITENLAND
it Moederdag
|emenmagazijn
U zien. Rui-
Dinsdag en
lag naar Rot-
FRy\NCKE,
g-Rotterdam
plaatsen
^SSAGIERS,
VEE
v Rotf.
vm. uur
n.uur
8
8
8
«komen
isport- en Exp.
ÏG. VOS, reiel.
pERS, Tel 153.
lOUT, Tel. 282.
Telel 101.
van de
van
Zaterdag 13 Mei 1933. No. 113.
VAN AMSTEL EN IJ.
Politie-moderniseering en crimina
liteit. Mr. Jolles met den duimstok
aan 't werk. Overval-auto's.
Verkapte corruptie. Belangrijke
huurdouceurs. Mina Buderman
Van Dijk. Talent, charme, eenvoud.
De toenemende criminaliteit en gespannen
verhouding tusschen communisten en fascis
ten in de hoofdstad hebben den laatsten tijd
buitengewone politiemaatregelen noodlg ge
maakt. Het mag bekend heeten, dat onze
politie al sedert jaren voeling houdt met de
zgn. onderwereld door zich door middel van
mannen en vrouwen uit dit milieu te laten
inlichten. Oppervlakkig lijkt dit geen be
paald nobele geste van. de politie, maar de
noodzakelijkheid dwingt er haar toe.
Wij beleven een véél bewogen tijd en het
geboefte dat u bij nacht en ontij in uw wo
ning overvalt met bijl of hamer is evenmin
kieskeurig in de keuze zijner middelen. Men
herinnert zich het Fransche spreekwoord wel,
dat spreekt van krasse remedies tegenover
ernstige kwalen.
Ook zyn het juist niet altijd minderwaar
dige individuen, waarbij de politie van tijd
tot tijd haar licht opsteekt, doch ook wel
menschen, die een eerzame positie in de
maatschappij bekleeden zooals chauffeurs,
kantoorbedienden, rijwielbewaarders, kan
toorwerkvrouwen enz.
Uit het sensationeele proces in zake den
roofoverval in de Westerstraat is komen vast
te staan, dat de politie ook in de Jordaan
om dit cru woord meer te gebruiken haar
„spionnen" heeft. Daar is het o.m. een be
jaarde weduwe en haar dochter, die van ach
ter him geraniums en fuchia's nauwlettend
gadeslaan alles wat zich in hun omgeving
afspeelt en daarvan op gezette tijden aan de
politie kennis geeft.
Dit amateurisme had In het bewuste geval
voor den verdachte van den roofoverval be
denkelijke gevolgen kunnen hebben, wanneer
de buitengewoon scherpzinnige mr. Jolles,
president van het Amsterdamsche Hof be
kend uit de geruchtmakende revisie-zaak be
treffende den vermoordden spoorwegwachter
niet op het idee was gekomen dat de
spionneerende dames het met hun bezwarend
getuigenis wel eens heel erg mis konden heb
ben. Zij beweerden nl. den verdachte duide
lijk gezien te hebben tijdens zijn vlucht uit
de woning waar hij den overval pleegde.
De heer Jolles is er toen persoonlijk op
uitgegaan om zich in de huiskamer van de
clames, achter hun geraniums, van de moge
lijkheid eener zoodanige herkenning te over
tuigen.
Het wondere van het geval toch was, dat
men den man links van het huis had zien
vluchten, terwijl de dames beweerden van
rechts, zoodat zij hem in het gezicht hadden
kunnen zien. Later heeft de president in de
Westerstraat neg opmetingen gedaan en is er
tijdens de schorsing van de zaak nog eenige
malen met den duimstok aan het werk ge
weest om de verklaringen van moeder en
dochter behoorlijk t- kunnen controleeren.
De dames-detectives voelden zich hierdoor
alles behalve op hun gemak. „Jolles is er
weer geweest", zei de moeder toen haar doch
ter van een wandeling thuis kwam, „hij
schijnt ons niet te vertrouwen" (openhartige
bekentenis van de dochter voor het Hof
Deze schitterende activiteit van onzen pre
sident heeft den verdachte ten slotte van zijn
acht jaar kerkerstraf gered de herkennings-
verkiaringen bleken, nadat de president de
getuigen duchtig aan den tand had gevoeld
en deze ook in ander opzicht ongeloofbaar
waren gebleken, op louter fantasie te berus
ten.
Politie en justitie behooren met de in-
Naar het Engelsch van FERGUS HUME.
59) *-
„Toen ik geen geluid meer hoorde, nam ik
den beker van het altaar en trachtte weg te
komen. Daar het pikdonker was en ik maar
een paar lucifers bij me had, was dat moei
lijk. Ten slotte vond ik een deurtje in het
koor.
„Dat weet ik", viel Fanshaw hem snel ln
de rede. ,.De sleutel stak erin. Juffrouw
Baxter en ik...."
„O, hebben Jullie het ook gevonden",
merkte Ricky luchtig op. „Ja, zoo ben ik uit
de kerk gekomen. Ik bracht de takken van
de rozestruiken weer in hun ouden stand
terug, nam den beker mee naar huis en den
volgenden da^ begroef ik hem in hetspook-
boschje. Den laatsten dag, dat ik hier was,
wilde ik hem opgravep om hem mee te ne
men naar Londen, maar ik zag dien Julius
in het bosch rondzwerven en vond het niet
veilig om met den beker bij me terug te
gaan. Zoo'n groot ding moest natuurlijk op
vallen Daarom overtuigde ik me alleen, dat
hij er nog lag. ik heb intusschen gehoord,
dat de jongen me bezig heeft gezien, nadat
ik was heengegaan den beker heeft gevon
den en dat aan dien verwenschten Thomas
lichtingen van deze outsiders dus uiterst
voorzichtig te zijn. Een feit blijft het immers
dat zij de rechtbank in eerste instantie er
hebben laten inloopen en den verdachte idem
met liefst acht jaar.
Van geheel anderen aard dan haar parti
culieren inlichtingendienst, zijn de nieuwe
maatregelen der politie om zoo snel mogelijk
te kunnen optreden daar waar partijgangers
slaags met elkaar geraken, clandestien gede
monstreerd wordt etc.
Zij heeft hiervoor de beschikking gekregen
over een aantal groote auto's met zitbanken,
waarin plaats is voor 40 man per auto. Deze
grijsgelakte auto's hebben het aanzien van
een tapissière met aan beide zijden over de
geheele breedte rolluiken. Zoodra de auto ter
plaatse is openen de luiken zich automatisch
naar boven en kunnen alle inzittenden den
wagen tegelijk verlaten.
Het is dus een weinig geruststellend teeken,
wanneer een of meer van zulke politieauto's
plotseling een straat binnenrijden.
Tijdens de relletjes bij de vertooningen van
„Morgenrot", gevechten tusschen de steen
zetters, uitzettingen en wat dies meer zij,
thans ook bij de permanente ontmoetingen
tusschen communisten c.a. en onze fascisten,
bleken deze auto's in minder dan geen tijd
een groote politiemacht op de been te kunnen
brengen. Voor deze auto's zijn speciale re
mises gebouwd naast of onmiddellijk nabij de
politiebureaux.
Thans worden bij brandweer en politie ook
proefnemingen gedaan met traanverwekken-
de gassen, waarmede we waarschijnlijk nog
niet aan het einde zijn van een reeks mo
derns hulpmiddelen bij het bestrijden van
onlusten.
Al deze maatregelen wijzen ontegenzegge
lijk op den ernst van den tijd, en op de moei
lijkheden die ons de hoofdstad, waar de ver
houdingen tot het uiterste gespannen zijn,
nog te wachten staan. Ze zijn duur ook. Maar
dit wordt wel weer gevonden door middel van
belastingverhooging waartoe de raad niet
zonder protesten Woensdag met 27 tegen 15
stemmen besloot.
Er is bij onze gemeentebedrijven, laatstelijk
nog bij het thans opgeheven vischbedrijf,
reeds meermalen corruptie geconstateerd. Het
valt moeilijk uit te maken of hier politieke
bevooirrechting in het spel is geweest, waar
door bepaalde personen van geregelde con
trole verschoond bleven, dan wel ol deze
controle uit nonchalance achterwege bleef.
Maar de feiten, in casu het ter terechtzitting
aan het licht gebrachte, hebben bewezen, dat
er door ambtenaren (w.o. laatstelijk nog een
bij den woningdienst) op brutale manier is
gestolen en fraude niet had kunnen plaats
vinden, wanneer toezicht op hun beheer af
doende was geweest.
En zoo laat het zich verklaren, dat men in
de distributie van gemeente-woningen,
waardoor naar thans is uitgelekt, gemeente
ambtenaren met een zeer ruim inkomen in
het bezit zijn gesteld van goedkoope huizen,
een vertrapten vorm van corruptie ziet.
Dit te meer waar gegadigden met een mi
nimum-salaris dikwijls werden afgewezen.
De betrokken wethouder heeft thans in
middels toegegeven, dat de gemeente in den
loop der jaren geen controle heeft uitge
oefend op wijzigingen in de samenstelling
van het gesinsloon, De controle-kwaal blijkt
hier dus chronisch. Voorts stond men over
't IJ voor de noodzakelijkheid om gemeente
ambtenaren die er geen wóning konden vin
den, aan een geschikt verblijf te helpen. De
raad krijgt nu binnenkort gelegenheid van
de desbetreffende rapporten kennis te ne
men.
Inmiddels heeft een aantal gezinnen, wier
inkomen tusschen 50 en 100 gulden per week
bedraagt, reeds aanzegging gekregen hun
vier-guldens-huisjes ten spoedigste te ont
ruimen geen aangename gewaarwording
zoo vlak na den schoonmaak zoodat aan
deze schandelijke bevoorrechting een einde
komt.
Was deze zonderlinge verhuur-methode
niet toevalligerwijs ter kennis van eenige
raadsleden gekomen, de goed gesitueerde be
woners zouden zonder twijfel nog vele jaren
een huurlx sparing van 20 tot 30 gulden per
maand hebben kunnen boeken. Ten nadeele
natuurlijk van de gezinnen, waarvoor deze
goedkoope woningen, waarop de gemeente
ieder jaar duizenden toelegt, zijn gebouwd.
heeft verteld. Maar dat wist ik natuurlijk
niet voor vandaag en ik schreef aan Rose,
waar de beker verborgen was."
„Wat wilde je ermee doen 1"
„Verkoopen natuurlijk", antwoordde Gould
verbaasd. „Met Rose's duizend pond en het
zelfde bedrag voor den beker dacht ik, dat
ik een goed begin in Canada kon maken".
„Je bent een schurk, Ricky i"
„Och, houd toch op met je gezeur. Zoo ben
ik nu eenmaal. En de rest weet je. Rose ging
den beker halen en...."
Gould sprong van zijn stoel op en balde
zijn vuisten.
„Als ik dien schurk vind, die voor mij de
val zette, waardoor Rose gedood is zal ik
zorgen dat hij opgehangen wordt."
„Daar zul je niet veel kans op hebben, of
het moest zijn wegens moord op jou", zei de
jonker droog. „Thomas zou zich zelf al heb
ben aangegeven, als hy zich niet op jou
wilde wreken. Hij zoekt je overal, Ricky. Dus
als je niet wordt opgehangen wegens moord
op Tollhurst", riep Ricky boos uit, „want Ik
Thomas, die het leven niet meer de moeite
waard vindt, nu Rose omgekomen is."
„Ik word niet opgehangen wegens moord
op Tollhurst", riep Ricky boos uit, ,want ik
had daar niets mee te maken."
„Baxter dan vroeg Fanshaw, die aan
den verscheurden brief dacht.
„Ja", gaf zijn neef gemelijk toe, „dat geloof
ik wel. Toen ik den beker om ongeveer kwart
voor elf meenam zag ik Baxter den "weg
afkomen en naar de kerk of naar het huisje
„Priesteresse der Kunst", zoo hoorden we
Louis Bouwmeester eens getuigen bij de groe
ve van de onvergetelijke kunstenaresse van
het „Nederlandsch", Sophie de Vries, toen
haar op een somberen voorjaarsmorgen door
duizenden vereerders uitgeleide werd gedaan
naar „Zorgvlied".
Een priesteresse der Kunst, maar dan van
de Kunst der lichte Muze, was de lieftallige
Mina Buderman—van Dijk, deze week in 81-
jarigen ouderdom van ons heengegaan.
Niet minder dan den grooten Louis en van
Theo Mann-Bouwmesster heeft Mina Buder
man zich ook na haar afscheid van het too-
neel in de sympathie van het publiek mogen
verheugen. Dit bleek telkens weer uit den
bloemenschat op haar verjaardag.
Weinigen van de oudere en jongere gene
raties, die niet opgetogen hiaar r.aam noem
den, wanneer de radio uit een of andere
operette„Mascötta", „Klokken", „Mikado"
of „Jonge Hertog" een bekende en geliefde
aria van Mina Buderman bracht.
Het karakteristieke van Mina Buderman-
van Dijk was haar grooten eenvoud, zich on
danks alle vereering steeds de gemoedelijke
Amsterdamsche blijven voelend en nooit de
operette-diva van internationale beroemd
heid, hoewel zij zich toch volkomen bewust
moest zy'n van haar buitengewoon speeltalent
en ongeëvenaarde zangkunst. Waarom het
publiek haar maar niet genoeg bewonderen
en toejuichen kon.
Zelfs Daan de Lange, die de operettekunst
klein achtte, schreef van haar eens, dat zij
„de groote kunstenares was die de kleine
kunst vermocht groot te maken".
De ouderen onder ons herinneren zich ook
nog levendig haar r.iet bepaald mooie maar
charmante, onopgesmukte verschijning, de
groote opgewektheid waarmede zij melodie en
scène avond aan avond voor het voetlicht
bracht en vooral haar enorme werkkracht.
Een operette bij Prot deed het toen minstens
een maand en men speelde onafgebroken
door, winter en zomer, zonder vacantie.
Maar het gezelschap bleef hierdoor vrij van
de dagelijksche repetities en zoo kon men
Mina Buderman geregeld iederen morgen op
't Kadijksplein, waar zij geruimen tijd woon
de, voor het venster bozig zien haar bloemen
te verzorgen om zich daarna aan haar huis
houdelijke plichten te wijden, dikwijls met
spons en zcemlceren lap in de hand. De ge
vierde operette-ster, die 's avends in voor
naam milieu als prinses, hertogin of mar
kiezin zou worden toegejuicht.
Vita brevis.... het leven is kort, de kunst
lang.
Met wijlen Kelly en Kreeft en haar part
ner, den thans nog eenig overgeblevene van
het beroemde trio der drie K's blijft de her
innering aan deze begaafde kunstenares, onze
sympathieke Mina Buderman-van Dijk on
vergetelijk. Corres Pondent.
DE MONARCHIE IN DUITSCHLAND.
Het vraagstuk der monarchie heeft on
langs eenige wrijving veroorzaakt tusschen
de nationaal-socialisten en Duitsch-nationa-
len, die haar hoogtepunt daarin bereikte,
dat een rede van den monarchistischen
prins Von Bismarck niet voor de radio mocht
worden gehouden. Rijkskanselier Hitier heeft
in zijn programrede in den Rijksdag het
monarchistische vraagstuk aangeroerd en
ondubbelzinnig verklaard, dat ten overstaan
van den huidigen toestand, waarin het
Duitsehe volk verkeert, het probleem der
monarchistische restauratie thans niet dis
cutabel was.
De „Reichswart", een weekblad van den
nationaal-socialistischen Rijksdag afgevaar
digde, graaf Reven tlow, houdt zich bezig met
deze uitlating van Hitier en het is interes
sant te lezen, hoe het deze uitlating uitlegt
en welke stelling het „überhaupt" inneemt
tegen het „vraagstuk" der monarchie. Het
blad zegt, dat deze kwestie buiten de debat
ten moet blijven, totdat het marxisme vol
komen is uitgeroeid. Volgens vroegere ver
klaringen van Hitier zal dit tenminste tien
jaren duren. De „Reichswart' schrijft dan
verder„Tot zoolang dus is de kwestie niet
discutabel, dit wil zeggen, dat zij niet mag
worden besproken, omdat de bespreking er
gaan. ik kroop in een haag, totdat hij voorbij
was en maakte, dat ik thuis kwam."
„Maar juffrouw Maynard zegt...."
„Het kan me niets schelen, wat juffrouw
Maynard zegt", viel Gould hem in de rede.
„Die domme vrouw liet zich van alles wijs
maken door zoo'n handigen kerel als Baxter.
Hij ging vóór tienen naar bed en sloop toen
weg. Dat was gemakkelijk genoeg voor hem,
want zijn slaapkamer was op de beneden
verdieping."
„Waarom heb je me dat niet eerder ver
teld vroeg Fanshaw opgewonden.
„Omdat Ik dan had moeten bekennen, dat
11; zelf ook op het oorlogspad was", ant
woordde Ricky gemelijk. „Je weet ex nu alles
van, dus ga ik maar weer."
„Waarom
„Ik moet eerst naar Arnold gaan en be
wijzen, dat ik niet aan den moord mede
plichtig ben."
„Verraad je Baxter
„Niet, zoolang ik zelf niet gearresteerd
word", zei Ricky koel.
„Ik heb niets tegen dien man en zoolang
mijn leven geen gevaar loopt, zal ik hem spa
ren. Maar als het tot een arrestatie komt,
moet ik me verdedigen. Ik ben overtuigd,
dat Baxter het gedaan heeft, waarom zou hij
anders dien avond naar het huisje gegaan
zijn Nu, ik ga weg, bonjour I"
„Maar Ricky.,.."
„Och, schiet op", beet Gould hem toe en
hy sloeg de deur achter zich dicht.
Fanshaw wilde hem naloopen, maar hij
van en nog meer een monarchistische pro
paganda weder verwarring der meeningen
en ontvlamming van nieuwe tweedracht zou
den veroorzaken met alle onheilen van dien,
juist in den strijd der regeering en van haar
partij tegen het marxisme en voor den so
cialen vrede. In den loop der verkiezingen
der laatste- jaren was immer de groote pro-
paganda-leuze der linkerzijde tegen het na-
tionaal-socialisme, dat het alleen maar de
monarchie, den keizer wilde inhalen, de
hooge maatschappelijke kringen weer tot de
macht wilde brengen en de Duitsehe arbei
ders weer wilde verlagen tot staatsburgers
van den tweeden rang. De nationaal-socia-
listische beweging heeft deze onderstellin
gen immer met de meeste kracht van de
hand gewezen. Zij weet welk een zware
schuld juist de monarchie en haar organen
er aan hadden, dat het marxisme in
Duitschland tot zulk een onheilvolle macht
heeft kunnen uitgroeien. De monarchie en
haar organen zün het geweest, die aan den
klassenstrijd en aan de tweespalt, die door
het Duitsehe volk gaat, tenminste evenzoo
schuldig zijn als de marxisten. Iedere mo
narchistische propaganda heeft ten gevolge
tweedracht, scheuring, verwarring en in het
bijzonder wantrouwen van den werknemer
jegens den rijkskanselier Hitier."
Tenslotte constateert graaf Reventlow met
opvallend koude woorden, dat de nimbus der
monarchie voor eens en voor altijd voor het
volk geen aantrekkingskracht meer heeft. De
laatste dragers der monarchie dragen daar
zelf de schuld van. Over tien jaar mag men
weer over de monarchie debatteeren.
„Maar te doen, wat de monarchisten wil
len, eenvoudig de monarchie als een stolp
over het hoofd van het Duitsehe volk zetten,
zou niet slechts zoo dom mogelijk zijn, maar
zou e>en misdaad wezen, die zich reeds na
zeer korten tijd zou wreken."
Men ziet het. Deze veroordeeling der
Duitsch-nationale restauratieplannen laat
aan duidelijkheid waarlijk niets te wenschen
over.
Een der Intimi van Hitier, de heer Kube,
opperpresident van Brandenburg, sprak de
zer dagen in verband met de monarchie
te Küstrin duidelijke taal. Hij constateerde,
ciat het marxisme verslagen is en dat het nu
do beurt was van de reactie, die een hinder
nis is op den weg naar de volksgemeenschap,
om vernietigd te worden. Maar daarom be
hoeft men nog niet een tegenstander van de
monarchie te zijn. Hitier zelf, zoo zeide Kube
letterlijk, staat tamelijk koel tegenover de
monarchie. Als de negende November 1918
(de dag, dat de keizer naar Holland vlood),
er niet was, dan zouden natuurlijk alle na
tionaal-socialisten den keizer trouw zijn ge
bleven. Het vraagstuk der monarchie kan
men thans niet bespreken. Eerst moet de
nationale revolutie ten einde worden ge
voerd.
Het is dus klaar als een klontje, dat men
zich in Doorn en Oels geen illusies zal ma
ken. Tot over tien jaar. Maar dan? Hitler
is koel.
DE DUITSCHE RIJKSDAG BIJEEN
GEROEPEN.
De Duitsehe Rijksdag is geheel by -verras
sing tegen Woensdag 17 Mei n.m. drie uur
bije ngeroepen.
Op de agenda staat als eenig onderwerp
regeeringsverklaring over de Geneefsche ont-
wapeningsbesprekingen.
De Ryksdagzitting heeft weer in het Knoll-
gebouw plaats.
Er valt niet op te rekenen, dat het tot een
debat zal komen en vooral is het niet aan te
nemen, dat de zitting langer dan één dag zal
duren.
De plotselinge byeenroeping van den Rijks
dag heeft algemeen verrassing gewekt. In
zonderheid heeft ze ook het buitenland groo-
telfjks verrast.
Naar thans vaststaat, zal de regeering voor
den Rijksdag stelling nemen ten aanzien van
de Geneefsche besprekingen en ook ten aan
zien van den gezamenlijken buitenlandsch-
politieken toestand
Rijkskanselier Adolf Hitler zal zelf het
woord voeren.
Men zou het forum van den Rijksdag heb
ben uitgekozen, omdat een verklaring te Ge-
nève niet de aandacht zou trekken, die de
verklaring voor de Duitsehe volksvertegen
woordiging vindt, vooral wyl aan de Rijksdag-
was nog zoo zwak, dat hij het niet tot aan
de deur kon brengen. Hij strompelde weer
naar de divan en vroeg zich af, of zijn neef
voor de misdaad gearresteerd zou worden.
Als dit gebeurde, beteekende dat leed en
jammer voor Anita, want in dat geval zou
Ricky zeker alles vertellen en de kolonel
vermoedelijk aan de galg komen.
En dit kon den jongeman bedroefd weinig
schelen, als hij daarmede zijn eigen veilig
heid verzekerde. Hij was diep geschokt door
Rose's dood, maar dat belette niet, dat hij
wensehte te leven.
In sombere stemming liep Ricky naar
Susan Tollhurst's huisje en na eenigen tijd
zag hy een langen stoet dox-pelingen, allen
met ontbloot hoofd, hem tegemoet komen.
Aan hun hoofd schreed meneer Gretton,
de geestelijke van Hurton, den zilveren be
ker, dien koningin Elisabeth aan de dorps
kerk geschonken had, in beide handen voor
zich uitdragend. Blijkbaar was hjj naar
Thomas' woning geweest en bracht het ver
loren en herwonnen kleinood thans in statie
terug naar de gewijde plaats, waar het be
hoorde.,
HOOFDSTUK XX.
Het Hysterie ontsluierd.
„En nu", zei juffrouw Pamela bruusk,
„moet je me eens vertellen Lionel wanneer
je met dat lieve kind gaat trouwen."
De jongeman zat met de oude dame in den
salon op „de Olmen", een maand later. Vier
weken waren verloopen sinds den tragischen
zitting ook het corps diplomatique in zulke
gevallen pleegt deel te nemen.
Niet alleen de Geneefsche besprekingen,
maar ook de ongerechtvaardigde aanvallen in
het Engelsche Hoogerhuis, die alle tot nu toe
ondernomen aanvallen nog ver overtreffen,
dwingen de ryksregeering tot een verdediging.
De regeering kan tegenover dergelijke on
rechtvaardige vijandelijke maatregelen ten
opzichte van Duitschland, niet meer zwijgen.
Aan de Rijksdagzitting zou ook een soc.-
dem. fractie deelnemen. Over hetgeen over
den buitenlandschen politieken toestand ge
zegd zou worden, zou in de komende week
met de fracties nog onderhandeld worden.
PLATINA-MUNTEN IN SOVJET
RUSLAND
De mogelijkheid van de invoering van
platina-munten wordt in de Sov-Unie
druk besproken en door de autoriteiten
ernstig overwogen.
Deze munten zouden uitsluitend voor
binnenlandsch gebruik zijn en speciaal het
gemak dienen van toeristen en in Rusland
wonende buitenlanders, die tot dusver met
Amerikaansche dollars of ponden moesten
betalen als zij in de staats-winkels (Torg-
stin) iets wilden koopen. Rusland bezit de
grootste platina-reserve ter wereld, nl. 7
miilioen ounces, welke beheerd wordt door
de Ural Platina Trust, terwijl de export in
handen is van het commissariaat van finan
ciën, dat de prijzen naar de Londensche
markt regelt.
Voor den oorlog had Rusland reeds het
wereld-monopolie van platina, met Britsch-
Columbia op de tweede plaats en thans is
Rusland nog steeds de voornaamste produ
cent. In het begin van de 19e eeuw werd
platina in Rusland beschouwd als een van
de goedkoopere metalen en men gebruikte
het zelfs voor draineer-buizen en keuken
gereedschap.
Toen aan het einde van de 19e eeuw ge
sproken werd over het invoeren van een
platina muntstelsel, steeg platina sterk in
prijs en werd spoedig een van de zeldzaamste
metalen ter wereld en kostbaarder dan goud.
De draineerbuizen werden gesloopt en het
metaal gesmolten en naar de keizerlijke
kelders gebracht. Later werd het gebruikt
vcor de kroonjuwcelen van de keizerlijke
familie en voor het vervaardigen van kost
bare sieraden.
In 1913 exporteerden de platina-fabrie-
ken te Jekateringenzurg en Moskou 150.000
ounces van het kostbare metaal, doch toen
de omwenteling kwam, stortte deze industrie
ineen en in 1921 bedroeg de productie
slechts 7000 ounces. De prijs steeg tot 717
shilling per ounce, doch toen de platina-
trust in den Oeral met de productie begon,
liep de prijs terug tot 95 sh. en thans fluc
tueert de prijs terug tot 140 shilling en 150
shilling per ounce. Voor goud wordt 123 sh
per ounce betaald. In verband met de on
zekerheid op de platinamarkt gelooft men,
dat het Russische commissariaat voor fi
nanciën ernstig de invoering van een pla-
tina-muntstelsel overweegt, ten einde de
toegenomen productie te kunnen verwerken
en tevens om het betalen voor vreemdelin
gen te vergemakkelijken.
De nieuwe munten zouden alleen te ver
krijgen zijn tegen buitenlandsche valuta,
zoodat de sovjet-autoriteiten voldoende dol
lars en ponden zouden krijgen om aan hun
verplichtingen in het buitenland te voldoen.
EEN WONDERGRANAAT.
Volgens de spaarzame berichten, die in de
Engelsche bladen gepubliceerd worden over
de proefnemingen met de nieuwe granaten
van de firma Hadlield's te Sheffield, schijnt
men veilig van een omwenteling op dit ge
bied te kunnen spreken. Mag men waarde
hechten aar. hetgeen over deze granaten ge
dood van Rose Carr het was eind Janu
ari nu.
„Anita wil niet trouwen, voor ze weet wie
den ouden Tollhurst vermoord heeft."
„Nu, daar is niet veel kans op", meende
juffrouw Pamela. „Arnold verdacht Anita en
het werd bewezen, dat zij het niet heeft ge
daan. Hij verdacht Richard en die...."
„Hy verdenkt hem nog altyd, hoewel hij
hem niet gearresteerd heeft", viel de jonker
haar, allerminst op zijn gemak, in de rede.
„Ricky was op den bewusten avond na tie
nen nog buiten."
„Juist, maar hij ging niet verder dan de
kerk, waar hy den beker wegnam, dien
Anita daar had neergezet. Hy is niet in het
huisje geweest, dus kan hy de moordenaar
niet zyn."
„Ja, maar dat is alleen zyn eigen verhaal
en hy heeft geen getuige, die kan verklaren,
dat hij niet verder dan de kerk geweest is.
Hy kan op stuk van zaken best naar het
huisje zyn gegaan."
„Wat voor reden zou hy daarvoor hebben
gehad, nadat hjj zich van den beker had
meester gemaakt
„Juist", stemde Fanshaw toe, „ik geloof
zelf ook dat Ricky onschuldig is en ik denk,
dat inspecteur Arnold ook die meening is
toegedaan want hy heeft Ricky nog steeds
niet laten ..rresteeren."
(Wordt vervolgd.)
